Ahd-i Millî Beyânnâmesi (Osmanlıca: عهد ملى بیاننامهسی, romanize: ʿAhd-i Millî Beyân-nâmesi), aynı zamanda en meşhur ismiyle Mîsâk-ı Millî (Osmanlıca: ميثاق ملى, romanize: Mîs̱âḳ-i Millî) veya daha nadir olarak Peymân-i Millî (Osmanlıca: پیمان ملى, romanize: Peymân-i Millî) olarak da bilinir, Türk Kurtuluş Savaşı'nın siyasi manifestosu olan altı maddelik bildiri.İstanbul'da toplanan son Meclis-i Mebûsan tarafından 28 Ocak 1920'de oy birliği ile kabul edilmiş ve 17 Şubat'ta kamuoyuna açıklanmıştır. Bildiri, I. Dünya Savaşı'nı sona erdirecek olan barış antlaşmasında Türkiye'nin kabul ettiği asgari barış şartlarını içerir.
Mîsâk-ı Millî | |
---|---|
Millî Yemin | |
Savunan | |
Konum | Anadolu, Trakya, Irak, Suriye, Kafkasya, Kıbrıs |
Tür | Bildiri |
Etkin yıllar | 1920-1923/(1939)/1974 |
Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırları, büyük ölçüde, Mîsâk-ı Millî ilkeleri doğrultusunda oluşmuştur.
İsim
Son Osmanlı Meclis-i Meb'ûsân'ında kabul edilen dokümanın orijinal ve resmi ismi Ahd-i Millî Beyânnâmesi (Osmanlıca: عهد ملى بیاننامهسی, romanize: ʿAhd-i Millî Beyân-nâmesi)'dir. Oylamak için okunmaya sunulurken Peymân-i Millî (Osmanlıca: پیمان ملى, romanize: Peymân-i Millî) olarak da nitelendirilmiştir. Mîsâk-i Millî (Osmanlıca: ميثاق ملى, romanize: Mîs̱âḳ-i Millî) ismi, mecliste kabul görüp bir mîsâk olarak onaylanmış olmasından gelir. Hukukî konumu dolayısıyla zamanla Mîsâk-i Millî ismi yaygınlık kazanmıştır.
Ahd-i Millî, Peymân-i Millî ve Mîsâk-i Millî hep aynı anlama, "Millî Yemin" anlamına gelir. Kaynaklarda bazen Farsça terkîbsiz "Millî Ahd", "Millî Peymân", "Millî Mîsâk" şeklinde de yazıldığı gibi, günümüz Türkçesi'ndeki anlamlarıyla Millî Ant, Millî Yemin, Ulusal Ant, Ulusal Yemin olarak da geçer.
Genelgeler için yapılan görüşmeler
Misak-ı Millî'nin ana hatları Erzurum Kongresi (22 Temmuz - 7 Ağustos 1919) ve Sivas Kongresi'nde (4-11 Eylül 1919) biçimlendi.
Sivas Kongresi'nin talepleri doğrultusunda Osmanlı Hükûmeti 11 Eylül'de genel seçim kararı aldı. Kasım ayında yapılan seçimlerde, Anadolu'nun her ilinde Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin gösterdiği adaylar kazandı. Seçilen adaylar Aralık ayı ve 1920 Ocak ayının ilk günleri boyunca ikişer üçer kişilik gruplar halinde Ankara'ya gelerek Mustafa Kemal Paşa ve Heyet-i Temsiliye (Temsil Heyeti) üyeleriyle görüştüler. Bildiri metni bu görüşmelerde son halini aldı. Heyet-i Temsiliye üyelerince imzalanan metin, Trabzon mebusu Hüsrev Sami Bey (Gerede) aracılığıyla İstanbul'a gönderildi.
12 Ocak 1920’de İstanbul’da çalışmalarına başlayan Meclis, yönetim organlarını seçtikten hemen sonra bildiri konusunu ele aldı. 28 Ocak'ta yapılan bir kapalı oturumda “Ahd-ı Millî Beyannamesi” kabul edildi. 12 Şubat'ta Edirne mebusu Şeref Bey’in önerisi üzerine, beyannamenin bütün dünya parlamentolarına ve basına açıklanması kararlaştırıldı.
Beyannamenin kabulü ve yayımlanma biçimiyle ilgili henüz açıklığa kavuşturulmamış bazı noktalar mevcuttur. Her şeyden önce beyannameye ilişkin görüşmeler ve özgün metin Meclis-i Mebusan zabıtlarında yoktur. Bu durumda beyannamenin resmi bir oturumda değil, (Meclis üyelerinin tümüne yakınını kapsayan) Felah-ı Vatan grubunda kabul edilmiş olduğu ihtimali dile getirilmiştir. Birleşik Krallık Büyükelçisi Sir Horace Rumbold, "yayınlanmış hiçbir imza listesi yoktur" diyerek, izlenen prosedürün “misakın geçerliliğini kuşkulu kıldığını” iddia eder.
Bunun yanı sıra Ankara'da hazırlanan 8 maddelik metinle İstanbul'da kabul edilen 6 maddelik metin arasında da farklar vardır. Ankara metninde bulunan, savaş suçlularının cezalandırılmasına ilişkin madde son metinden çıkarılmıştır. Ankara metninde iki ayrı maddede yazılan “mütareke sınırı” ve “Müslüman halkın bölünmezliği” konuları İstanbul’da birleştirilmiştir. Son maddede Milletler Cemiyeti’ni savunan bir ibare İstanbul’da ilan edilen metinden çıkarılmıştır.
En önemli belirsizlik, birinci maddededir. Ankara'da düzenlenen metinde, Mondros Mütarekesi’yle belirlenen sınırların “içinde” yaşayan Osmanlı İslam çoğunluğunun “bölünmez bir bütün” olduğu vurgulanırken, İstanbul’da bu ifade –bazı kaynaklara göre– “mütareke çizgisinin içinde ve dışında” yaşayan Osmanlı İslam çoğunluğu olarak değiştirilmiştir. Yayımlanmış olan Misak-ı Millî metinlerinin bir bölümünde "ve dışında" deyimi vardır, bir kısmında ise yoktur. Misak-ı Millî'nin can damarını oluşturan sınırlar meselesindeki bu belirsizlik dikkat çekicidir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Ulusal Ant (Misak-ı Millî)". ttk.gov.tr. 28 Ocak 1920. 13 Nisan 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2014.
- ^ Nejat Kaymaz, “Misak-ı Millî Üzerinde Yapılan Tartışmalar Hakkında”, VIII. Türk Tarih Kongresi, Ankara, 1977, s. 2.
- ^ Nejat Kaymaz, a.g.e. s. 8.
- ^ Şerafettin Turan, Türk Devrim Tarihi, 2. Kitap, Ankara, 1992, s. 89-90.
Dış bağlantılar
Vikikaynak'ta Misak-ı millî ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahd i Milli Beyannamesi Osmanlica عهد ملى بیان نامه سی romanize ʿAhd i Milli Beyan namesi ayni zamanda en meshur ismiyle Misak i Milli Osmanlica ميثاق ملى romanize Mis aḳ i Milli veya daha nadir olarak Peyman i Milli Osmanlica پیمان ملى romanize Peyman i Milli olarak da bilinir Turk Kurtulus Savasi nin siyasi manifestosu olan alti maddelik bildiri Istanbul da toplanan son Meclis i Mebusan tarafindan 28 Ocak 1920 de oy birligi ile kabul edilmis ve 17 Subat ta kamuoyuna aciklanmistir Bildiri I Dunya Savasi ni sona erdirecek olan baris antlasmasinda Turkiye nin kabul ettigi asgari baris sartlarini icerir Misak i MilliMilli YeminSavunan Osmanli Imparatorlugu Meclis i Mebusan Ankara Hukumeti Turkiye Turkiye Buyuk Millet MeclisiKonumAnadolu Trakya Irak Suriye Kafkasya KibrisTurBildiriEtkin yillar1920 1923 1939 1974Beyannamenin orijinal metni Turkiye Cumhuriyeti nin sinirlari buyuk olcude Misak i Milli ilkeleri dogrultusunda olusmustur IsimSon Osmanli Meclis i Meb usan inda kabul edilen dokumanin orijinal ve resmi ismi Ahd i Milli Beyannamesi Osmanlica عهد ملى بیان نامه سی romanize ʿAhd i Milli Beyan namesi dir Oylamak icin okunmaya sunulurken Peyman i Milli Osmanlica پیمان ملى romanize Peyman i Milli olarak da nitelendirilmistir Misak i Milli Osmanlica ميثاق ملى romanize Mis aḳ i Milli ismi mecliste kabul gorup bir misak olarak onaylanmis olmasindan gelir Hukuki konumu dolayisiyla zamanla Misak i Milli ismi yayginlik kazanmistir Ahd i Milli Peyman i Milli ve Misak i Milli hep ayni anlama Milli Yemin anlamina gelir Kaynaklarda bazen Farsca terkibsiz Milli Ahd Milli Peyman Milli Misak seklinde de yazildigi gibi gunumuz Turkcesi ndeki anlamlariyla Milli Ant Milli Yemin Ulusal Ant Ulusal Yemin olarak da gecer Genelgeler icin yapilan gorusmelerMisak i Milli nin ana hatlari Erzurum Kongresi 22 Temmuz 7 Agustos 1919 ve Sivas Kongresi nde 4 11 Eylul 1919 bicimlendi Sivas Kongresi nin talepleri dogrultusunda Osmanli Hukumeti 11 Eylul de genel secim karari aldi Kasim ayinda yapilan secimlerde Anadolu nun her ilinde Mudafaa i Hukuk Cemiyeti nin gosterdigi adaylar kazandi Secilen adaylar Aralik ayi ve 1920 Ocak ayinin ilk gunleri boyunca ikiser ucer kisilik gruplar halinde Ankara ya gelerek Mustafa Kemal Pasa ve Heyet i Temsiliye Temsil Heyeti uyeleriyle gorustuler Bildiri metni bu gorusmelerde son halini aldi Heyet i Temsiliye uyelerince imzalanan metin Trabzon mebusu Husrev Sami Bey Gerede araciligiyla Istanbul a gonderildi 12 Ocak 1920 de Istanbul da calismalarina baslayan Meclis yonetim organlarini sectikten hemen sonra bildiri konusunu ele aldi 28 Ocak ta yapilan bir kapali oturumda Ahd i Milli Beyannamesi kabul edildi 12 Subat ta Edirne mebusu Seref Bey in onerisi uzerine beyannamenin butun dunya parlamentolarina ve basina aciklanmasi kararlastirildi Beyannamenin kabulu ve yayimlanma bicimiyle ilgili henuz acikliga kavusturulmamis bazi noktalar mevcuttur Her seyden once beyannameye iliskin gorusmeler ve ozgun metin Meclis i Mebusan zabitlarinda yoktur Bu durumda beyannamenin resmi bir oturumda degil Meclis uyelerinin tumune yakinini kapsayan Felah i Vatan grubunda kabul edilmis oldugu ihtimali dile getirilmistir Birlesik Krallik Buyukelcisi Sir Horace Rumbold yayinlanmis hicbir imza listesi yoktur diyerek izlenen prosedurun misakin gecerliligini kuskulu kildigini iddia eder Bunun yani sira Ankara da hazirlanan 8 maddelik metinle Istanbul da kabul edilen 6 maddelik metin arasinda da farklar vardir Ankara metninde bulunan savas suclularinin cezalandirilmasina iliskin madde son metinden cikarilmistir Ankara metninde iki ayri maddede yazilan mutareke siniri ve Musluman halkin bolunmezligi konulari Istanbul da birlestirilmistir Son maddede Milletler Cemiyeti ni savunan bir ibare Istanbul da ilan edilen metinden cikarilmistir En onemli belirsizlik birinci maddededir Ankara da duzenlenen metinde Mondros Mutarekesi yle belirlenen sinirlarin icinde yasayan Osmanli Islam cogunlugunun bolunmez bir butun oldugu vurgulanirken Istanbul da bu ifade bazi kaynaklara gore mutareke cizgisinin icinde ve disinda yasayan Osmanli Islam cogunlugu olarak degistirilmistir Yayimlanmis olan Misak i Milli metinlerinin bir bolumunde ve disinda deyimi vardir bir kisminda ise yoktur Misak i Milli nin can damarini olusturan sinirlar meselesindeki bu belirsizlik dikkat cekicidir Ayrica bakinizWilson Ilkeleri Lozan Antlasmasi Mondros MutarekesiKaynakca Ulusal Ant Misak i Milli ttk gov tr 28 Ocak 1920 13 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2014 Nejat Kaymaz Misak i Milli Uzerinde Yapilan Tartismalar Hakkinda VIII Turk Tarih Kongresi Ankara 1977 s 2 Nejat Kaymaz a g e s 8 Serafettin Turan Turk Devrim Tarihi 2 Kitap Ankara 1992 s 89 90 Dis baglantilar Firat UniversitesiVikikaynak ta Misak i milli ile ilgili metin bulabilirsiniz