Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az
  • Vikipedi

Mulholland çıkmazı ingilizce özgün adıyla Mulholland Drive Türkçe anlamı Mulholland Caddesi yönetmenliğini ve

Mulholland Çıkmazı

Mulholland Çıkmazı
www.wikipedia.tr-tr.nina.azhttps://www.wikipedia.tr-tr.nina.az

Mulholland Çıkmazı (İngilizce özgün adıyla Mulholland Drive, Türkçe anlamı Mulholland Caddesi), yönetmenliğini ve senaristliğini David Lynch'in üstlendiği; psikolojik gerilim, gizem ve dram türlerindeki 2001 çıkışlı bir Amerikan-Fransız filmidir. Başlıca rollerinde Naomi Watts, Laura Elena Harring ve Justin Theroux yer alır. Kara film unsurları, ilgisiz gibi görünen fakat birbirleriyle bağlantılı vinyetler ve gerçeküstü öğeler barındıran film, Los Angeles'a gelip halasının evinde kalırken hafızasını kaybedip aynı evde saklanan Rita ile karşılaşan ve onunla arkadaş olan Betty Elms adlı, gözü yükseklerde bir oyuncunun hikâyesini anlatır.

Mulholland Çıkmazı
Mulholland Drive
image
Filmin afişi
YönetmenDavid Lynch
YapımcıNeal Edelstein
Tony Krantz
Michael Polaire
Alain Sarde
Mary Sweeney
SenaristDavid Lynch
OyuncularNaomi Watts
Laura Elena Harring
Justin Theroux
MüzikAngelo Badalamenti
Görüntü yönetmeniPeter Deming
Sanat yönetmeniPeter Jamison
KurguMary Sweeney
StüdyoLes Films Alain Sarde
Asymmetrical Productions
Babbo
Canal+
The Picture Factory
DağıtıcıUniversal Pictures (ABD)
BAC Films (Fransa)
TürüPsikolojik gerilim, gizem, dram
Çıkış tarih(ler)i16 Mayıs 2001 (2001-05-16) (Cannes Film Festivali)
12 Ekim 2001 (2001-10-12) (ABD)
21 Kasım 2001 (2001-11-21) (Fransa)
Süre146 dakika
Ülke
  • Amerika Birleşik Devletleri
  • Fransa
Dilİngilizce
Bütçe$14 milyon
Hasılat$20,1 milyon

ABC'de yayımlanması düşünülen bir televizyon dizisinin pilot bölümü olarak geliştirilmeye başlanan yapımın büyük bir bölümü 1999 yılında çekildi ve bir dizi bölümü olacağından ötürü sonu açık uçlu bırakıldı. Yapımcıların projeye onay vermemesi üzerine proje sonlandırılsa da, Le Studio Canal+ tarafından projenin yapım haklarının satın alınmasıyla birlikte uzun metrajlı bir film olabilmesi için senaryoya eklemeler yapıldı ve ek çekimler gerçekleştirildi. Ortaya çıkan film, izleyicilerin yorumuna göre farklılık gösteren bir yapım oldu. Lynch; izleyici, eleştirmen ve oyuncu kadrosunun olaylar hakkında tahmin yürütebilmesi amacıyla filmde ne anlatmak istediğine dair herhangi açıklamada bulunmazken filme "rüyalar şehrinde bir aşk hikâyesi" sloganını vermişti.

İlk gösterimi 16 Mayıs 2001'de, Cannes Film Festivali'nde gerçekleştirilen Mulholland Çıkmazı, 8 Ekim'de Amerika Birleşik Devletleri'nde Universal Pictures tarafından sınırlı olarak altı salonda gösterime sokuldu. 12 Ekim'den itibaren ülkede filmi gösteren salon sayısı arttırılırken 64 hafta boyunca gösterimde kaldı. 21 Kasım'da ilk gösteriminin yapıldığı Fransa'da ise BAC Films tarafından dağıtıldı. $14 milyona mâl olan filmin dünya genelinde elde ettiği hasılat $20,1 milyonun üzerindeydi. Rotten Tomatoes'ta %84, Metacritic'te ise 100 üzerinden 85 puanlık ortalamalar yakalayan Mulholland Çıkmazı, aralarında yılın en iyi filmi olarak niteleyenlerin de olduğu bazı eleştirmenler tarafından yılın en iyi filmleri arasında gösterildi. İlerleyen dönemde ise çeşitli eleştirmen ve yayınlar tarafından belirlenen 2000'lerin, 21. yüzyılın veya tüm zamanların en iyi filmleri arasında yer aldı. Cannes Film Festivali'nde En İyi Yönetmen Ödülü'nü kazanan yapım, 74. Akademi Ödülleri'nde aynı kategoride adaylık elde etti. Bunların yanı sıra filmin kendisi ile yönetimi, senaryosu, kurgusu, görüntü yönetimi, müziği ve başrol oyuncusu Watts, çeşitli ödüllere aday gösterildi ve bunların bir kısmını kazandı.

Konusu

image
Mulholland Drive'ı gösteren bir tabela

Mulholland Drive'daki bir araba kazasında hayatta kalan tek kişi olan siyah saçlı bir kadın (Laura Elena Harring), yaralı ve şok geçirmiş bir şekilde Los Angeles'a varır ve geceyi bir evin bahçesinde uyuyarak geçirir. Ertesi sabah yaşlı ve kızıl saçlı bir kadının bavullarıyla birlikte evden çıkmasının ardından siyah saçlı kadın boş eve sığınıp burada uykuya dalar. Bu sahneden sonra, Winkie's adlı bir diner'da oturan iki erkekten genç olanının diğerine, diner'ın arkasında gördüğü korkunç bir figür hakkındaki kâbusunu anlattığı sahneye geçilir. Rüyada bahsedilen yere gittiklerinde kâbustaki figür birden karşılarına çıkar ve genç adamın korkudan bayılmasına sebep olur. Siyah saçlı kadın uykudayken, kaza sonrasında ortadan kayboluşu hakkında gerçekleşen birkaç gizemli telefon görüşmesinin ardından; ünlü bir oyuncu olma hayaliyle Deep River, Ontario'dan Los Angeles'a gelen Betty Elms (Naomi Watts), havaalanından taksiyle, teyzesinin bir müddet önce boşalttığı eve gelir. Evde, Ruth teyzesinin bir tanıdığı zannettiği, hafızasını kaybetmiş ve ismini dahi hatırlamayan siyah saçlı kadın ile karşılaşır. Kadın, duvardaki Gilda (1946) filminin posterini görür ve kendisini, filmin başrol oyuncusu Rita Hayworth'tan yola çıkarak Rita olarak tanıtır.

İki mafya elemanı, çekeceği filmin başrolünde tanınmamış oyuncu Camila Rhodes'u (Melissa George) oynatması için Adam Kesher (Justin Theroux) adlı bir Hollywood yönetmenine baskı yapıyordur. Filmde kendi seçeceği bir ismi oynatmak isteyen Adam, baskılardan ötürü filmi yönetmeyeceğini söyleyerek toplantıyı terk eder. Dışarı çıktığında, mafya elemanlarının arabasına golf sopasıyla zarar verdikten sonra evine gider. Bu sahnenin ardından, acemi bir kiralık katilin (Mark Pellegrino), bir telefon defterini çalmaya çalıştığı esnada üç kişiyi öldürdüğü sahne gösterilir. Diğer yandan ise telefonla konuştuğu teyzesinin Rita diye birini tanımadığını öğrenen Betty, bir kaza geçirdiğini ve hafızasını kaybettiğini söyleyen Rita'ya yardımcı olmaya karar verir. Birlikte ilk olarak Rita'nın çantasına bakarlar ve çantada, $50.000 nakit ile mavi bir anahtar bulurlar.

Evine dönen Adam ise, karısı ile havuz temizleyicisini yatakta yakalar. Öfkeyle karısının mücevher kutusuna duvar boyası dökerken karısının sevgilisi tarafından darp edilir ve evden dışarı atılır. Ucuz bir motelde nakit parayla konaklayan Adam, menajerinden kredi kartı hesabının kapatıldığını, parasız kaldığını ve "kovboy" diye birinin kendisiyle buluşmak için beklediğini öğrenir. Kendisini bekleyen kişiyle buluşur ve "kendi iyiliği için" Camilla Rhodes'u kadroya dahil etmesi gerektiği tehdidine boyun eğerek filmi yönetmeye ikna olur.

Betty ve Rita, çantada buldukları parayı evdeki bir şapka kutusuna saklamalarının ardından Winkie's'e giderler. Rita, kendilerine servis yapan kadın garsonun yakasındaki Diane adını görünce "Diane Selwyn" diye bir isim hatırlar. Telefon rehberinden Diane Selwyn'in numarasını bulup numarayı arasalar da cevap veren olmaz. Ardından bir oyuncu seçimlerine katılan Betty, burada sergilediği performansın çok beğenilmesiyle birlikte yapımcılar tarafından Adam'ın yönettiği The Sylvia North Story (Sylvia North'un Öyküsü) adlı filmin setine götürülür. Sete girdiği sırada Adam, başrol için oyuncu seçimlerindeki performansları izlemektedir. Bu sırada Adam ile Betty uzunca bir süre göz göze gelir ve Betty, yapımcılara arkadaşıyla buluşması gerektiğini söyleyerek Adam'la görüşmeden oradan hızlıca uzaklaşır. Adam ise filmde oynaması için Camilla Rhodes'u seçer.

Diane Selwyn'in dairesine giden Betty ve Rita, kapıya cevap veren olmaması üzerine gizlice eve girerler. İkili, yatak odasında bir kadının çürümüş cesedini gördükten sonra dehşete kapılarak evlerine geri döner. Güvenliğinden endişe eden Rita, sarı bir peruk takarak kılık değiştirir. Gece olduğunda iki kadın arasında bir cinsel ilişki yaşanır. Birlikte uyudukları sırada, gece saat 2 civarında uyanan Rita, Club Silencio adındaki tiyatroya gitmeleri konusunda Betty'yi ikna eder. Buraya vardıklarında sahnesinde bir adam, birkaç farklı dilde "her şeyin bir illüzyon" olduğunu anlatıyordur. Ardından sahneye çıkarak şarkı söylemeye başlayan kadın, bir müddet sonra yere düşüp hareketsiz kalsa da şarkı devam eder. Şarkının sona ermesinin ardından Betty, çantasında Rita'nın anahtarına uyan mavi bir kutu bulur. Kutuyu açmak için daireye döndüklerinde Betty, aniden ortadan kaybolur. Rita'nın anahtarla kutuyu açmasıyla birlikte kutu yere düşer ve akabinde odaya giren kızıl saçlı bir kadın, odada herhangi bir şey göremez.

Sonraki sahnede "kovboy", uyuyan bir kadının yatak odasının kapısını aralayarak "Merhaba güzel kız. Uyanma vakti." diye seslenir. Akabinde, Betty ile Rita'nın gizlice girdiği evin yatak odasında Diane Selwyn (Naomi Watts) uyanarak yatağından kalkar. Filmin ikinci kısmı olarak nitelendirilen bu kısımda Diane, siyah saçlı kadına dönüşen Camilla Rhodes'a (Laura Elena Harring) âşık; fakat onun tarafından acı çektirilmiş ve reddedilmiş, yalnız ve depresyondaki bir oyuncu olarak betimlenir. Oyuncu olan Diane, Adam'ın yönettiği The Sylvia North Story adlı filmde küçük bir rolü canlandırıyordur. Aynı filmin başrol oyuncusu Camilla'nın davetiyle Diane, Adam'ın Mulholland Drive'daki evinde düzenlenen partiye katılır. Diane'in limuzini, filmin başında Rita'nın arabasının karıştığı kazanın görüntülerine benzer bir biçimde yol alır ve araba aynı yerde durur. Çalılıkların arasından çıkıp yanlarına gelen Camilla, kestirme bir yoldan Diane'i partiye götürür. Partide Adam, Camilla'yı öper ve katılımcılara, bir ilişki yaşadıklarını duyurur. Diane yemek masasında, teyzesinin ölümü üzerine Hollywood'a geldiğini ve Camilla ile The Sylvia North Story filminin seçmelerinde tanıştığını belirtir. Masaya yaklaşan bir kadın (ilk bölümde sarışın Camilla'yı oynayan Melissa George) siyah saçlı Camilla'yı öper ve birlikte Diane'e dönerek gülümserler.

İlerleyen sahnede Diane, Winkie's'te acemi bir kiralık katille buluşur ve ona $50.000 ile Camilla'nın bir resmini verir. Bu esnada onlara servis yapan garsonun ilk bölümde Diane olan ismi artık Betty'dir. Kiralık katil Diane'e, iş bittiğinde sözleştikleri yerde mavi bir anahtar bulacağını söyler. Sohbet esnasında Diane, tezgâhta bekleyen ve filmin ilk kısmında, Winkie's'in arkasında korkunç figürle karşılaşıp bayılan adamla göz göze gelir. Sonraki sahnede Diane, evinde otururken masanın üstündeki mavi kapı anahtarına bakar. Bu sırada, halüsinasyon görmeye başlayarak dehşete kapılır. Çığlıklarla yatak odasına koşar ve çekmeceden aldığı silahla kendisini vurarak intihar eder. Film, tiyatro sahnesindeki bir kadının "silencio" (sessizlik) demesiyle sona erer.

Oyuncu kadrosu

  • Naomi Watts - Betty Elms/Diane Selwyn
  • Laura Elena Harring - Rita/Camilla Rhodes
  • Justin Theroux - Adam Kesher
  • Ann Miller - Catherine "Coco" Lenoix
  • Mark Pellegrino - Joe
  • Robert Forster - Dedektif Harry McKnight
  • Brent Briscoe - Dedektif Neal Domgaard
  • Dan Hedaya - Vincenzo Castigliane
  • Angelo Badalamenti - Luigi Castigliane
  • Monty Montgomery - Kovboy
  • Lee Grant - Louise Bonner
  • James Karen - Wally Brown
  • Chad Everett - Jimmy Katz
  • Richard Green - Sihirbaz
  • Rebekah Del Rio - Kendisi
  • Melissa George - Camilla Rhodes
  • Geno Silva - Otel müdürü/Emcee
  • Billy Ray Cyrus - Gene

Yapım aşaması

Yapım kadrosu

  • David Lynch - yönetmen, senarist
  • Neal Edelstein - yapımcı
  • Tony Krantz - yapımcı
  • Michael Polaire - yapımcı
  • Alain Sarde - yapımcı
  • Mary Sweeney - yapımcı, kurgucu
  • Peter Deming - görüntü yönetmeni
  • Jack Fisk - yapım tasarımcısı
  • Peter Jamison - sanat yönetmeni
  • Amy Stofsky - kostüm tasarımcısı
  • Angelo Badalamenti - besteci

Gelişimi

David Lynch, Mulholland Çıkmazı ile ilgili fikirlerinden ilk olarak 1990'da, İkiz Tepeler'i (Twin Peaks) çektiği dönemde, Hollywood'daki bir restoranda yedikleri yemek esnasında, dizinin gelişiminden sorumlu ajans görevlisi Tony Krantz'a bahsetMİŞti. ABC'de yayımlanan On the Air dizisinin yaratıcılarından biri olan Lynch, bu projenin ABC tarafından sonlandırılmasıyla birlikte bir daha televizyon için çalışmamaya karar vermişse de Krantz, Mulholland Çıkmazı üzerine çalışması için Lynch'i "ikna etti". Lynch'in Ağustos 1998'de, ABC Entertainment başkanı Jamie Tarses ve yardımcılarından Steve Tao ile gerçekleştirdiği görüşme sonrasında yöneticiler, projeye olumlu yaklaşmış ve Tao'nun ifadesine göre "yalnızca [yapımın] adı bile ... [onları] heyecanlandır[mış]tı". ABC'de yayımlanacak bir televizyon dizisi olarak planlanan Mulholland Çıkmazı'nın 2 saatlik bir pilot bölümü için $4,5 milyonluk bütçe ayrılırken sonradan Touchstone Television'ın $2,5 milyonluk katkısıyla toplam bütçe $7 milyona ulaştı.

Lynch'in 4 Ocak 1999'da teslim ettiği 92 sayfalık pilot bölüm senaryosunu alan Tarses ile yardımcısı Stu Bloomberg, ertesi gün Krantz'i arayarak projeye onay verdi. Sonbahar sezonu için yedi olası dizinin pilot bölümü siparişi veren ABC Entertainment, bunlardan üçü ya da dördünü yayımlamayı hedefliyordu.

İkiz Tepeler'in oyuncularından Sherilyn Fenn 2014'teki bir röportajında, birinci ve ikinci sezonun arasında ya da ikinci sezonun ardından yapımcıların, Mulholland Drive'da araba kullandığı bir açılış sahnesinden bahsederek dizinin karakterlerinden Audrey Horne için ayrı bir film yapma düşüncesini ortaya attıklarını ve bundan ötürü Mulholland Çıkmazı fikrinin İkiz Tepeler'in çekimleri sırasında, Audrey karakteri için bir yan ürünü olarak ortaya çıktığını belirtti.

Oyuncu seçimi

Lynch, ana kadın karakterleri canlandıran Laura Elena Harring ile Naomi Watts'ı resimlerine bakarak seçti.New York'tan yola çıkan ve uçak seyahatinin ardından doğrudan Lynch ile olan ilk görüşmesine giden Watts; beyaz bir tişört, kot pantolon ve düz tabanlı sandalet giymişti. Ertesi günkü görüşmeleri için biraz daha özenli giyinmesi gerektiği belirtildiğinden ikinci görüşme öncesinde bir kuaföre gitti, dar bir elbise ile topuklu ayakkabı giydi. Lynch'in evinde gerçekleştirilen görüşme sonucunda kendisine senaryo verilirken iki hafta sonra yapımda olması için teklif aldı. Watts'ı seçmesini Lynch "büyük bir yeteneğe sahip olduğunu hissettiğim; güzel ruhlu ve zeki, bu sayede de farklı rolleri canlandırabilecek birini gördüm, yani tam dört dörtlüktü" sözleriyle anlattı. Bir diğer başrol oyuncusu Justin Theroux ise Lynch ile olan görüşmesine doğrudan uçak seyahatinin ardından katıldı. Komple siyah giysileri ve dağınık saçıyla gelen Theroux'nun bu hâlini beğendiğini ifade eden Lynch, oyuncunun aynı kıyafetler ve saç tarzıyla filmde yer almasına karar verdi.

Çekim aşaması

Şubat 1999 sonlarında Los Angeles'ta başlayan çekimler, altı hafta kadar sürdü ve Nisan'da tamamlandı. Ortaya çıkan 125 dakikalık çalışmanın bir televizyon dizisine göre uzun bir süre olduğunun söylenerek 88 dakikaya indirilmesinin istenmesi üzerine Lynch, bazı sahneleri çıkararak istenilen süreye ulaştı. Ancak 18 Mayıs'ta açıklanan ABC'nin yeni sezonun yayın programındaki yapımlar arasında bu çalışmaya yer verilmedi.Doğrusal olmayan anlatının kullanılması, Harring ve Watts'ın "ileri yaşlarda" olması, Ann Miller'ın canlandırdığı karakterin sigara içmesi ve bir sahnede köpek dışkısına yakın çekim yapılması, bu kararın gerekçeleri arasında gösterildi. Konuyla ilgili olarak Lynch, "Tüm bildiğim bu çekimi yaparken keyif aldığım, ABC'nin ise bundan nefret ettiği ve kestiğim çalışmadan memnun kalmamamdı. Kesilmemiş sürümün çok yavaş olduğu konusunda ABC ile hemfikirdim, ancak bir son teslim tarihi olduğundan bunu kesmek zorunda kaldım ve bunu incelikle yapabilecek bir zaman yoktu. [Bundan ötürü] Dokusunu, büyük sahnelerini ve hikâye akışını kaybetti ve bu kötü sürümün 300 kadar kopyası ortalıkta dolaşıyor. Birçok insan [kaydı] gördü ve bu durum utanç verici, zira bu kayıtlar aynı zamanda düşük kalitede." ifadelerini kullandı. Birkaç hafta sonra ise "Bir noktada, yanlış kişilerle birlikte olduğunuzun farkına varıyorsunuz. Düşünme süreçleri bana çok yabancı. Yüksek tempo ile doğrusal bir anlatımı seviyorlar, siz ise kendi yarattığınız şeylerin sizden çıkmasını ve kendine özgü olmasını istiyorsunuz. Öyle sanıyorum ki Dünya'da uzaylılar var ve kendileri televizyon sektöründe çalışıyorlar." dedi.

ABC'nin projeyi iptal etmesinden bir yıl kadar sonra, Lynch'in yönettiği 1999 çıkışlı Straight'in Hikayesi'nin (The Straight Story) yapımcılarından Pierre Edelman ve Alain Sarde'ın, Le Studio Canal+ üzerinden filmin yapımcılığını üstlenmeleri teklifinde bulundu. Lynch'in teklifi kabul etmesiyle şirket, yapımın haklarını $7 milyona ABC'den satın aldı. Bunun üzerine Lynch, yapımın senaryosunu sinemaya uyarlayarak yeniden yazdı. Açık uçlu bir pilot bölüm senaryosunu sonlu bir film senaryosuna dönüştürmesini Lynch, "Filmin sonunu nasıl getireceğime dair en ufak bir fikrim dahi yoktu. Bir gece otururken fikirler aklıma geldi. Bu olay, hayatımın en iyi tecrübelerinden biriydi. Her şey farklı bir açıdan görünüyordu. Kafamdaki şeyler yeniden yapılandı ve bir müddet sonra çekimlere başladık. Şimdi ise geriye baktığımda bu filmin her daim böyle olması gerektiğini görüyorum. Her şeyin şimdiki gibi olmasına bu garip başlangıç yol açtı." şeklinde ifade etti.

Pilot bölümün senaryosuna eklenen on sekiz sayfalık kısımda Rita ile Betty arasındaki romantik ilişki ve mavi kutunun açılmasının ardından yaşananlar yer alıyordu. ABC'nin dizi projesini reddetmesini olumlu karşılayan Watts, canlandırdığı Betty karakterinin, filmin son kısımları olmadığı zaman tek boyutlu kaldığını düşündüğünü ifade etmişti. Theroux ise "Dahil olmadığımız kısımların senaryosunu okuyamıyorduk, bu da filmin konusunu tam olarak anlamamızı engelliyordu. David sorduğumuz soruları memnuniyetle karşılasa da bu soruları yanıtsız bırakmaktaydı ... Tek gözümüz bağlı gibi çalışıyorduk. Eğer bu onun ilk yönetmenlik deneyimi olsaydı ve daha önceleri bu yöntemi denemeseydi, muhtemelen birtakım kuşkularım olacaktı. Ancak bu yöntemin işe yaradığı oldukça açık." sözleriyle çekim aşamasında filmin konusunu tam olarak anlamadığını belirtti. Lynch'in kendisine yalnızca, canlandırdığı yönetmen karakterinin Lynch'i temsil etmediğini söylediğini belirtti. Filmin yeni sahneleri 2000 yılında çekilirken setlerin tekrar yapılması ve oyuncuların tekrar çekime çağrılmasından ötürü $7 milyon daha bütçe ayrılması dolayısıyla filmin toplam maliyeti $14 milyona yükseldi.

Tema ve yorumlamalar

Genel yorumlamalar

Filmin DVD sürümünde yer alan "Bu Gerilimi Anlamanız için David Lynch'in 10 İpucusu" başlıklı kartta yer alan ipucular:
  1. Filmin başına özellikle dikkat edin: En az iki ipucu, filmin giriş yazıları tamamlanmadan veriliyor.
  2. Kırmızı abajurun göründüğü yerlere ve zamana dikkat edin.
  3. Adam Kesher'ın oyuncu seçtiği filmin adını duyabildiniz mi? Peki bundan tekrar bahsedildi mi?
  4. Kaza korkunç bir olaydır, kazanın meydana geldiği yere dikkat edin.
  5. Kim, neden bir anahtar veriyor?
  6. Bornoza, kül tablasına ve kahve kupasına dikkat edin.
  7. Club Silencio'da hissedilen, fark edilen ve gözlemlenen şey ne?
  8. Camilla'ya yalnızca yeteneği mi yardımcı oldu?
  9. Winkie's'in arkasındaki adamın çevresinde olanlara dikkat edin.
  10. Ruth teyze nerede?

"Rüyalar şehrinde bir aşk hikâyesi" sloganını taşıyan ve izleyenlerin farklı yorumlamalarına yol açan film için Lynch, herhangi bir açıklamada bulunmadı.The Christian Science Monitor'daki yazısında David Sterritt, filmin Cannes Film Festivali'ndeki galası sonrasında Lynch ile konuştuğunu söyleyerek kendisinin "Mulholland Çıkmazı'ndaki hikâyenin mantıklı ve anlaşılabilir olduğu konusunda ısrarcı" olduğunu yazdı. Justin Theroux, izleyicilerin filmden farklı anlamlar çıkarması konusunda Lynch'in nasıl düşündüğüne dair "İstediğinizi anlayabilmenizden hakikaten mutlu olduğunu düşünüyorum. İnsanların [filmle ilgili] oldukça tuhaf açıklamalarda bulunmasını seviyor. David, [kendisinin] bilinçaltından çalışıyor." ifadelerini kullandı.

The Guardian'da, altı sinema eleştirmeninin Mulholland Çıkmazı'nın genelinden çıkardıkları anlamları kendi bakış açılarıyla yorumladıkları bir çalışma yayımlandı. The Sun'dan Neil Roberts ile Time Out'tan Tom Charity; filmin ilk yarısının, ikinci yarısında düz bir anlatımla gösterilen gerçek karakterlerin daha mutlu ve idealize edilmiş hayatlarının anlatıldığı bir rüya olduğunu söyledi. Roger Ebert ile Jonathan Ross bu açıklamaya katılsalar da filmin genelini analiz etmekten kaçındılar. Ebert "Herhangi bir açıklama yok. Ortada bir gizem dahi olmayabilir." ifadelerini kullanırken Ross "Belki de bunlar, en başta yapılması planlanan pilot bölümden arta kalanlardır. Diğer yandan birbiriyle ilgisiz ve rüyaların bilinçsizliğiyle görülen şeylerden ibaret olabilir." ifadeleriyle filmin hikâyesinin herhangi bir yere bağlanmadığını yazdı.The Observer yazarlarından Philip French filmi, Hollywood trajedilerine bir gönderme olarak nitelerken BBC'den Jane Douglas ise Betty'nin yaşamının Diane'in rüyası olduğu teorisini reddetti ve film hakkında çok fazla analiz yapılmaması gerektiğini belirtti.

Filmle ilgili olarak Laura Elena Harring, "Filmi ilk kez izlediğimde hikâyenin Hollywood hayalleri, yanılsamaları ve takıntıları hakkında olduğunu düşündüm. Aslında hiçbir şeyin, özellikle Hollywood yıldızı olmanın göründüğü gibi olmadığı konusuna değiniyor. İkinci ve üçüncü defa izlediğimde, kimliğimizle ilgili olduğunu düşündüm. Kim olduğumuzu biliyor muyuz? Sonrasında ise filmde farklı şeyler görmeye devam ettim ... Filmden çıkarılan şey veya filmin gerçekten ne hakkında olduğu konusunda herhangi bir doğru ya da yanlış yok. Sürekli olarak kafa yormanızı, sorular sormanızı sağlayan bir film bu. 'Tekrar izleyeceğim bir film bu' ya da 'kesinlikle ikinci kez izlemeniz gereken bir film' denildiğini tekrar tekrar duydum. Film sizin ilginizi çekiyor. Filmi anlamak istiyorsunuz, ancak anlanabilecek bir film olduğunu sanmıyorum. Size sorular sordurarak asıl amacına ulaşmış oluyor." sözlerini kullandı.

Rüya ve alternatif gerçeklikler

Film, kabaca beşte dörtlük bölüm ile kalan beşte birlik bölüm olmak üzere ikiye ayrılır. Kendi içlerinde birer bütün olarak değerlendirilen bu iki kısım için farklı yorumlar ve açıklamalar yapılmıştır. Rüya yorumlamasına dayanan ilk teoriye göre filmin ilk kısmında gerçek Diane Selwyn'in rüyası anlatılır ve gerçekte yer alan bazı karakter ve nesneler, bu rüyada birtakım değişikliklere uğramış olarak gözükür. Selwyn; rüyasında kendisini masum ve gelecekten umutlu olan "Betty Elms" karakteri olarak görür. Başarılı, çekici ve ileride ünlü bir oyuncu olma hayaliyle umuduyla Los Angeles'a gelen Betty, Ruth teyzesinin boşalttığı eve yerleşir. Yaşadığı kaza sonrasında hafızasını kaybetmiş olan Rita ise oldukça masum ve Betty'e bağlıdır. Rita'nın gerçekte kim olduğunu bulmakla uğraşırken ikili arasında bir aşk başlar. Diğer yandan katıldığı oyuncu seçmelerinde de olağanüstü bir performans gösteren Betty'nin hayatı, gerek meslekî gerekse Rita ile olan ilişkileri bakımından tam istediği gibi ilerler. Filmin son beşte birlik kısmı ise Diane'in, hem özel hem de meslekî anlamda başarısızlıklarla dolu gerçek hayatını konu alır. Ruth teyze, gerçek hayatta da Diane'in teyzesi olsa da rüyadakinin aksine yakın bir zamanda ölmüş ve Diane'e yalnızca bir miktar para bırakmıştır. Rüyasında sevgilisi olarak gördüğü Rita, gerçek hayatta, kısa bir süreliğine ilişki yaşadığı ve âşık olduğu Camilla Rhodes'tur.

Adam Kesher gerçekte olduğu gibi rüyada da filmin yönetmeniyken rüyada, gerçek hayattakinin aksine meslekî ve özel hayatı bakımından başarısızdır. Bunun sebebi, Camilla'nın gerçek hayatta Diane'in aşkına karşılık vermeyerek onu terk etmesi ve Adam ile birlikte olması, Betty'nin ise Adam'a olan kızgınlığının intikamını rüyasında alması olarak yorumlanır. Gerçekteki Camilla Rhodes, rüyada başka birisi olarak gözükür. Gerçekte, Adam'ın çekeceği filmin başrolü için seçmelere giren Diane, rolü Camilla'ya kaptırmıştır. Rüya da ise Camilla, mafyanın Adam'ı tehdit etmesi sebebiyle seçilir. Diane rüyasında, gerçekteki başarısızlığını kabullenmek yerine işin içinde başka şeyler olduğuna kendisini inandırmıştır. Benzer şekilde rüyasında, Rita ile yaptığı provada Rita'nın kendisine iyi bir performans sergilediğini söylemesi de, gerçekte rolünü Camilla'ya kaptıran Diane'in, kendisinin de iyi bir oyuncu olduğunu bizzat rakibinin ağzından duymasını istemesinden ötürüdür. Rüyada Betty, film setine girdiği anda Adam'ın dikkatini çekerek daha hiçbir şey yapmadan Adam'ı etkilese de oyuncu seçimine katılmadan, Rita'ya yardım etmek üzere setten ayrılır. Bu olay Betty'nin, Rita uğruna kendi kariyerinden dahi vazgeçmesini gösterir. Rita ile Betty'nin, gerçekte Diane Selwyn'in kaldığı evde karşılaştığı çürümüş ceset, gerçekte Diane'in sahip olduğu sarı saça sahiptir ve Camilla'nın giydiği siyah elbiseyi giyiyordur. Buradan yola çıkılarak rüyada gözüken bu cesedin, kısa bir süre önce öldürülen Camilla'ya veya rüyayı gördükten bir müddet sonra ölecek olan Diane'e ait olduğu görüşleri ortaya atılır. Filmin sonunda Diane'in intihar sebebi, Camilla'yı öldürtmesi sonrası yaşadığı pişmanlık ve vicdan azabının sonucu olarak gösterilir. Diane'in Camilla'yı öldürmesi için tuttuğu kiralık katile verdiği para ise rüyada, nedeni bilinmeyen bir şekilde Rita'nın çantasından çıkar. Bir röportajında Naomi Watts, "Diane'in esas karakter, Betty'nin ise gerçekte [Diane'in] olmasını istediği ve hayalini kurduğu kişi olduğunu düşünüyorum. Rita yardıma ihtiyacı olan kadın, Betty'ye mutlak ihtiyacı olan bir kadın ve Betty de onu oyuncak bir bebek gibi kontrol ediyor. Rita, Betty'nin gerçekte Camilla'nın olmasını istediği şekle bürünmüş hâli." analizini yapar.

Gerçek hayattaki rüyalar gibi filmin de herhangi bir açıklaması bulunmayan, sonuçlanmayan sahnelerden oluştuğunu belirten Roger Ebert, "Filmin ikinci kısmı için bir açıklama isterseniz, rüya gören kişinin bilincinin yavaş yavaş geldiğini ve bu kısımda görülen rüyanın, ilk rüya ve gerçek hayattan kesitler içerdiğini düşünün." şeklinde bir yorum yapar. Sonradan yazdığı bir yazısında filmin ikinci kısmının tam anlamıyla rüya veya gerçek olamayacağını ve her iki ortamdan da alıntılar içerdiğini belirten Ebert'e göre "Mulholland Çıkmazı önce mantıklı açıklamaya meydan okur, direnir, sonunda ise bu mücadeleden zaferle ayrılır".

Bir başka görüşe göre Betty ve Rita ile Diane ve Camilla, zaman zaman çakışan iki paralel evrende yaşıyordur. Diğer bir teoriye göre hikâye, herhangi bir başlangıcı veya sonu olmayan bir Möbius şeridi şeklindedir. Diğer bir görüş, filmde yaşanan her şey bir rüya olduğunu ancak kimin rüyası olduğunun belirsiz olduğunu öne sürer. İlk kısmın Camilla Rhodes'un rüyası olduğu görüşü de ortaya atılır. Birçok kez gerçekleşen Rita'nın uyuyakaldığı dönemler arasında; iki adamın Winkie's'te sohbet etmesi, Betty'nin Los Angeles'a gelmesi ve kiralık katilin yaşadıkları gibi birbiriyle alakasız sahnelerin gösterilmesinden yola çıkılarak bu sahnelerde yaşanılanların Diane'in rüyası içerisinde görülen Rita'nın rüyaları olabileceği de ileri sürülen görüşler arasındadır. İlk kısmın rüya olduğuna benzer bir görüş ise ikinci kısımda yer alan Betty'nin mastürbasyon yaptığı sahneden yola çıkılarak filmin ilk kısmının, Betty'nin cinsel fantezileri olduğunu öne sürer.

Rüya çalışmaları profesörü Kelly Bulkeley, rüyalardan ya da rüya görmekten açıkça bahsedilen tek sahne olan filmin başlarında Winkie's'te geçen sahneyle "filmdeki açığa çıkarıcı gerçek ve epistemolojik belirsizliğe dikkat çekildiği"ni öne sürer. Bu sahnede konuşan iki adamın sohbetine konu olan canavar benzeri varlığın filmin sonunda Diane'in intihar etmesinin hemen öncesi ile sonrasında tekrar gözükmesine de dikkat çeken Bulkeley, bu sohbet sahnesinin "filmde ne olup bittiğini anlamanın yeni bir yolu"nun açılışı olduğunu belirtir. Filozof ve film teorisyeni Robert Sinnerbrink de Diane'in intiharı sonrasında görünen görüntülerin "rüya ve gerçeklik" açıklamasın zedelediğini belirtir. Diane'in kendisini vurmasından sonra yatağı dumanlar arasında kaybolur, Betty ile Rita mutlu bir şekilde birbirlerine gülümserken gözükür ve Club Silencio'nun balkonundaki kadının "silencio" diye fısıldamasının ardından ekran kararır. "Gerçek ve hayal arasındaki belirsiz bir kısımda" olduğunu belirttiği bu bölüm için Sinnerbrink, "sinematik görüntünün metafiziksel boyutu" ya da "Diane'in ölmek üzereyken aklından geçenler, en sondaki 'silencio' ile ise gerçek ölüm anı" olabileceğini söyler. Aynı sahneyle ilgili olarak film teorisyeni Andrew Hageman, "Betty/Diane'in intiharını takip eden doksan saniyelik son kısım, onun ölmeden hemen önce bilinçli olarak kafasından geçenleri gösterir".

Macquarie Üniversitesinin basın-yayın akademisyenlerinden Siobhan Lyons, "Lynch evreninde sıklıkla gerçekleşen gerçekliğin anlamsızlığının gücünü sarsan yüzeysel bir açıklama" diyerek rüya teorisini reddederek Hollywood yıldız adaylarında sıklıkla görülen bir şekilde Betty ile Diane'in gerçekte birbirlerine benzeyen iki farklı kişi olduğunu öne sürer. Film teorisyeni David Roche, Lynch filmlerinin sadece basit detektiflik hikâyelerinden ibaret olmadığını, filmlerin konusunun anlaşılabilmesi için izleyicilerin kendilerini detektif rolüne büründürmeye zorladığını ve Lynch'in diğer filmleri gibi Mulholland Çıkmazı'nda da "hikâye ile diegesisin aynı anlama geldiği hatasına düşen izleyicilerin bu hatasıyla oynayarak onların mantıklı bir diegesis isteğini" boşa çıkardığını yazar. Roche ayrıca filmde çeşitli gizemler olduğunu, izleyicilerin hikâyeden bir anlam çıkarmaya zorlansa dahi karakterlerin bu gizemleri çözmediğini ve Mulholland Çıkmazı'nın izleyicilere bir sorunun çözümünü gösterdiği için değil, filmin kendisinin bir gizem olduğunu ve seyirci-detektifin bundan bir anlam çıkarmaya çalıştığı için bir gizem filmi olduğunu belirtir.

Hollywood eleştirileri

The New York Times'taki yazısında Stephen Holden, filmin "herhangi bir kişinin aşk hayatı ya da meslekî hırsı"ndan ziyade "Hollywood'un cazibesi üzerine" olduğunu ifade eder.The Village Voice'tan J. Hoberman da aynı konuya "Hollywood'a yönelik zehirli aşk" ifadesiyle aynı konuya değinir.

Filmin başlarında Rita'nın yolu Sunset Bulvarı'ndan da geçmesinden ötürü bazı eleştirmenler filmi, Hollywood ile ilgili kırık hayaller içeren başka bir film olan ve benzer şekilde adını Los Angeles'taki bir caddeden alan, Billy Wilder'ın yönettiği 1950 çıkışlı Sunset Bulvarı (Sunset Boulevard) ile karşılaştırır.Mulholland Çıkmazı'nın "Lynch'in kendi Sunset Bulvarı" olduğunu belirten sinema eleştirmeni Martha Nochimson, Wilder'ın filminde işlenen ve 2001 New York Film Festivali'ndeki basın toplantısı sırasında Lynch'in birkaç kere kullandığına dikkat çektiği bir ifade olan "insanın bozulması"na, Lynch'in özgün bir açıklama getirdiğini yazar. Club Silencio'nun "rüya fabrikası" Hollywood'un yer altı dünyasını yansıttığını belirten Robert Sinnerbrink, mekânda çıkan sihirbazın söylediği "Bando yok. Orkestra yok. Bütün bunlar sadece bant kaydı. Bando yok ve hâlâ bandoyu duyuyoruz ... Bütün bunlar sadece bir illüzyon." sözlerinin Hollywood'a bir gönderme olduğunu belirtir.

Eleştirmen Gregory Weight, Lynch'in "görünenden fazlasını sunduğunu ve bunun arkasında yalnızca kötülük ve yalanların yer aldığına inandığını" belirtir. Lynch'in Hollywood'daki yalan, manipülasyon ve numaralarla ilgili bir açıklama yaptığı kadar, film boyunca nostaljik unsurları kullandığından ve görece "yaşlı" oyuncular olan Ann Miller, Lee Grant ve Chad Everett'e filmde yer vererek gerçek sanatın klasik film yapımından geldiğini anlatmaya çalıştığına dikkat çeker. Olağanüstü oyunculuk yeteneklerine sahip bir şekilde tasvir eden Betty'nin, eğlence sektöründeki güçlü insanlar tarafından fark edildiğini de sözlerine ekler. Sinema eleştirmeni ve tarihçisi Steven Dillon, film nostaljisi ile Hollywood'daki bozulmanın birbirine zıt konumlarını Mulholland Çıkmazı'nın Hollywood kültürü eleştirisi olduğu kadar sinefiliyi kınadığını da yazar.Chicago Tribune'deki yazısında Michael Wilmington, "Mulholland Çıkmazı'ndaki her şey bir kâbus. Altın Hollywood rüyasının kokuşmuş, kesilmiş bir nefret, haset, bayağı uyuşma ve ruh öldürücü başarısızlıktan oluşan zehirli bir güvece dönüşünün bir resmi. Bu, büyüleyici hayallerimizin yumuşak karnı ve Lynch'in tüm bunları gerçekçi bir tasviri." ifadelerini kullanır.

Romantizm unsurları

Glenn Kenny, Premiere'deki incelemesinde Betty ile Rita arasındaki ilişkiyi "bir Lynch filminde tasvir edilen muhtemelen en sağlıklı, en pozitif aşk hikâyesi" şeklinde tanımlar. Phillip Lopate, Film Comment'teki yazısında Betty'nin "diğer kadınla ilgili tüm yardımseverlik ve merakının bir amacı olduğunu, şehvet olduğunu ilk defa anladığı ve kendi kendini şaşırttığı anda" Betty ile Rita arasındaki romantik ilişkinin "dokunaklı ve narin" olduğunu ifade eder.Salon'daki yazısında Zacharek Stephanie, Betty ile Rita'nın cinsel ilişki sahnesi için "filmin üstünü örtecek kadar kuvvetli bir erotizm içeren, kendisinden önce ve sonra gelen her sahneyi renklendiren" yorumunu yapar. Betty ve Rita, Aralık 2009'da IFC tarafından "2000'lerin romantik çifti" seçilirken Charles Taylor'ın yazısında "Betty ile Rita genellikle, filmdeki rüyadan uyandıkları takdirde kendilerini yutmaya hazır bulunan karanlığa karşı, hâle taşıyorlarmışcasına, oldukça yumuşak ve kadifemsi bir şekilde betimlenirler. Yutuldukları zaman, cehennemdeki kükürt gibi ekranı duman doldurduğunda görüşümüz engellenir, yalnızca romantizmin yıkıldığını değil, dünyanın güzelliğinin de lanetlendiğini hissederiz." ifadeleri yer alır.

New Literary History'de yer alan Heather Love'ın "lezbiyenin eserdeki trajik bir karakter olması" açısından bakan film analizinde, medyanın filme karşı tepkisinin şu şekilde olduğu belirtildi: "Eleştirmenler, filmdeki seks sahnelerinin detayından ve uzunluğundan -ortada kadınlar arasındaki bu eşcinsel arzudan en çok kimin hoşlanacağına ilişkin bir yarış varmışçasına- hayranlıkla bahsettiler." Çok güzel ve boşta (sevgilisiz) olan Camilla'nın, Adam'ı seçip Diane'i reddetmesinin, sinema ve edebiyatta daha önceleri de kullanılan klasik bir tema olduğunu belirten Love; filme yönelik eleştirilerde Betty ile Rita ve Diane ile Camilla arasındaki tezat oluşturan ilişkilerin "dünyadaki en seksi şey olmakla birlikte, temelinde üzücü ve hiç de erotik olmayan bir yapıya sahip" olduğu düşüncesinin öne çıktığını, bunun da "heteroseksüel düzenin kendini terk edilen kadın üzerinde yarattığı ezici etkilerle teyit etmesine dayandığını" yazar.

Naomi Watts ve Laura Elena Harring'in bu ilişki hakkında medyaya yansıyan görüşleri ise farklılık ve çeşitlilik gösteriyordu. Bu sahneyle ilgili olarak Watts, "Sahneyi erotik görmüyorum, yine de öyle algılanıyor olabilir. Sahneyi son gördüğümde gözümden yaşlar süzüldü; çünkü hikâyenin nasıl sonuçlanacağını biliyordum. Beni biraz üzdü." ifadelerini kullandı. Başka bir röportajında ise "İlgili sahnelerin ekranda bu kadar doğal ve gerçekçi gözükmesinden oldukça etkilendim. Bu kızlar gerçekten birbirine âşık gözüküyorlar ve bu ilginç bir şekilde erotik." dedi. Harring ise konu hakkındaki düşüncelerini "Sevişme sahnesini içimden gelerek oynadım. Rita'nın, Betty'nin ettiği yardımdan oldukça müteşekkir olmasının ardından ona hoşça kal ve iyi geceler dedim, kalbimin derinliklerinden gelen bir teşekkür ettim, onu öptüm ve sonrasında birden ikimizi de bir enerji kaplayıverdi. Tabii hafızamı kaybetmiş olduğumdan bunu daha önce yapıp yapmadığımı bilmiyordum, ama ikimizin de gerçekten lezbiyen olduğunu düşünmüyorum." sözleriyle paylaştı.

Diğer konular

Rita'nın çantasından çıkan üçgen biçimindeki mavi anahtarın Diane, Camilla ve Adam üçlüsü arasındaki ilişkiye bir gönderme olabileceğini söyleyen Robert Sinnerbrink, Rita'nın bu anahtarı kullanarak açtığı kutunun Rita/Camilla'nın gerçek kimliği ile Betty/Diane'in ona olan öldürücü isteğini ortaya çıkararak filmin ilk kısmında anlatılan rüyayı sona erdirdiğini belirtir. Mavi kutunun, filmdeki diğer sembollerle de kesişen birçok anlamı olduğunu ve kutuya tek bir anlam yüklemenin doğru olmadığını belirten eleştirmen Allen B. Ruch; "Kutu, temel olarak Diane'in rüyasında kurguladığı dünyada yer almasını istemediği bastırılmış anılarını ve birtakım gerçekleri temsil eder. Gerçekte Camilla'nın ölümünü simgeleyen anahtarı alan Diane'in aklında 'Bu anahtar neyi açıyor?' sorusu belirir ve kendi sorusunun yanıtını yine kendince, rüyasında açıklamaya çalışır. Benzer şekilde canavar ve yaşlı ikili de birtakım şeylerin şekle bürünmüş halidir. Kendisinin biçimsizleştirilmiş (yahut mahvolmuş) egosunu temsil eden canavar, her görünüşünde biraz daha değişikliğe uğrar ... Ancak canavar, sadece kötü bir figür değil, Diane'in rüyasını çözümlemesi ve gerçeğin farkına varması için uğraşan bir varlık." ifadelerini kullanmış ve kutuyu Pandora'nın kutusuna benzeterek, açılmasının sonucunda Diane'in kişisel evreninin çöküşüne yol açtığı ifade eder.

Sinnerbrink, Rita ile birlikte Diane Selwyn'in evine gittiklerinde Betty'nin giydiği gri elbisenin, 1958 çıkışlı Ölüm Korkusu (Vertigo) adlı filmde Madeleine'in giydiği elbiseye atfen olduğunu belirtir. Rita ile Betty'nin yüzlerinin çakıştığı bir sahnenin ise 1966 çıkışlı Persona adlı filmde yer alan bir sahneye gönderme olduğunu ifade eder.

Karakterler

Betty Elms - Los Angeles'a yeni gelmiş önü açık ve yetenekli biri oyuncu olup Philip Lopate'nin ifadeleriyle "haysiyetli, iyimser, şehri kasıp kavurmaya kararlı"; eleştirmen Amy Taubin'in ifadeleriyle "şaşılacak derecede naif";Roger Ebert'in ifadesiyle "hoppa"dır. Ebert, "Sandra Dee'nin bir Hitchcock kadın kahramanının kesişimi" ifadesiyle karakteri tanımlar. Andrew Hageman, Betty'nin "şevkle, ancak naif bir şekilde" girdiği Hollywood sisteminde yok olmasının yalnızca bu sistemin bir parçası olan Bay Roque'nin suçu değil, "kendisini yok eden yapıyı benimsediği, suç ortağı olduğu" için Betty'nin kendisinin de suçu olduğunu ifade eder. Naomi Watts, "heyecan arayan ... kendisini, ait olmadığı bir dünyada bulan ve başkasınınki olsa dahi yeni bir kimlik edinmeye hazır" olarak tanımadığı karakteri oluştururken Doris Day, Grace Kelly, Tippi Hedren ve Kim Novak'ı düşündüğünü belirtir.

Daha önceleri evinde, Rita ile başarısız bir provasını yaptığı sahneyi canlandırmak üzere oyuncu seçmelerine katılan Betty, seçmelerde oldukça farklı bir şekilde "olağanüstü" bir performans gösterir. Seçimlerin yapıldığı odaya çekingen ve gergin olarak giren Betty, partnerinin (Chad Everett) de kendisini sıkıştırmasının ardından cinsel güdülerinin de artmasıyla başka bir karaktere bürünür ve sergilediği performansla odadakilerin tamamını etkiler. Bu cinsel güdüler sahneyle birlikte aniden sona erer ve Betty, tekrar eski naif hâline dönerek sonucu beklemeye koyulur. Bazı eleştirmenlere göre Betty'nin daha önce görülmeyen bu yanı, izleyicilerin dikkatini karanlık ve gizemli görünen Rita'dan alıp Betty üzerine yoğunlaştırmasına yol açar, bu da Lynch'in karakterler üstünde nasıl oynadığını gözler önüne serer.

Lynch'in yönettiği 1986 çıkışlı Mavi Kadife'deki (Blue Velvet) "gizli" lezbiyen ilişki isteğinin Mulholland Çıkmazı'nda "tamamlandığı"nı ifade eden Amy Taubin, Betty'nin Los Angeles'a gelmeden önce yaşadığı yer olan Deep River'ın aynı zamanda, Mavi Kadife'deki Dorothy Vallens karakterinin yaşadığı binanın da adı olduğuna dikkat çeker. Betty'nin, Dorothy'nin "iyi komşu kızı" konumundaki Sandy Williams'ın "başka bir sürümü" olduğunu belirtir.

image
Siyah saçlı kadının (Laura Elena Harring), Şeytanın Kızı Gilda (Gilda) adlı filmin posterini görüp, filmin başrol oyuncusu Rita Hayworth'un ismini kullanmaya başladığı sahne

Rita - Yaşadığı araba kazası sonrasında hafızasını kaybeden, gizemli ve yardıma muhtaç bir kadın olup "karanlık" ve "çekici" görünüşüyle bir femme fatale olarak tanımlanabilir. "Koyu kırmızı [rujlu] dudakları ve siyah gece elbisesiyle" Rita, eleştirmen Graham Fuller'a, 1946 çıkışlı Katiller (The Killers) filmindeki Ava Gardner'ı "anımsatır". Hafızasını kaybetmiş olmasından ötürü kişilindeki bilinmezliğe dikkat çeken Phillip Lopate, "olağanüstü bir güzellikle [birlikte] gelen bu boşluğun, izleyicilerin onunla ilgili olarak melek gibi ile şeytani arasındaki tüm benzetmeleri yapabilmesine yol açtığı"nı belirtir. Eleştirmen Jennifer Hudson, hafızasını kaybetmiş ve nasıl davranılacağına dair herhangi bir referans noktası olmamasından ötürü Rita'nın davranışlarının "son derece içten" olduğunu ifade eder. Lynch filmlerinde işlenen temalar üzerine bir kitabı bulunan Todd McGowan, filmin ilk kısmının Rita'nın hayal dünyası, Betty'nin ise Rita'nın yaşadığı kişilik kaybını doldurması için yarattığı bir nesne olabileceğini öne sürer. Steven Dillon, oda arkadaşının evde kalan eşyalarını topladığı esnada, Rita'nın ortaya çıkıp Diane'e gülümsediği sahneden yola çıkarak Diane'in, eski oda arkadaşını Rita'ya dönüştürdüğünü yazar.

Betty ile Rita'nın cesetle karşılaştıktan sonra evden kaçmalarının ardından, görüntüleri ayrılır ve ardından tekrar birleşir. David Roche, bu sahneden yola çıkarak, Rita'nın bir kişiliğinin olmamasının "yalnızca karakter düzeyinde değil, görüntü düzeyinde de bir sinir bozukluğuna yol açtığı[nı], sahnede özel efektler kullanılarak ikilinin görüntülerinin ayrıldığı[nı] ve seslerinin yankılarla bastırıldığı[nı], kameranın da karakterlerin akıl sağlıklarını yansıttığı"nı söyler. Rita'nın sarı bir peruk takarak kılık değiştirdiği sahne için Martha Nochimson, Rita'nın Betty'e benzediğine dikkat çekerek her iki kişiliğin birleştiğini ve bunun, her iki karakterin yüzlerini birleşiyormuş gibi gösteren belirli kamera açılarının kullanılması gibi görsel ipuçlarıyla desteklendiğini yazar. Nochimson, ikili arasında cinsel ilişki yaşanmasının ardından gece saat 2'de Club Silencio'ya gitmeleri konusunda ısrarcı olmasıyla birlikte Rita'nın kişiliğinin daha baskın hâle geldiğini, bunun da Camilla'nın komple hakimiyetiyle sona erdiğini ifade eder.

Diane Selwyn - Hayatının gidişatından dolayı hayal kırıklığına uğramış ve depresif biridir. Camilla'ya karşı beslediği aşka, istediği derecede karşılık bulamamış olan Diane, bazılarınca gerçek olamayacak kadar iyi olan Betty'nin gerçek sürümü ya da Betty'nin uzunca bir zaman Hollywood'da yaşadıktan sonra dönüştüğü kişi olarak tanımlanır. Steven Dillon, filmin konusunun "Diane'in hayalleri için Rita'yı mükemmel bir aracı" yaptığını, ancak Rita'nın "boş bir kız" olmasının Diane'i depresyona, sonrasında ise intihara sürüklediğini ifade eder. Eleştirmen Franklin Ridgway, Diane'in arzuladığı ve olmak istediği her şeyin Camilla'da olduğunu belirterek Diane'in Camilla'ya olan bağlılığının narsisizmden kaynaklandığını söyler. Sinema yazarı Jeff Johnson, "sinema sektörünü dolduran çeşitli zalimler tarafından bozulmuş, iyi bir insan" olarak tanımladığı Diane'in filmin ikinci kısmında ahlâkı bozulmamış tek karakter olduğundan bahseder.

Camilla Rhodes - Graham Fuller'ın "ruhsuz sevgili", Martha Nochimson'ın ise "karanlık, şehvetli, vampirimsi bir diva" olarak tanımladığı karakter, filmin ikinci kısmında Lopate'nin ifadeleriyle "ihanet, aşağılama ve terk etme"nin sembolü hâline gelir. Heather Love, Sheridan Le Fanu'nun Carmilla adlı eserindeki lezbiyen vampir karakterine de atıfta bulunarak "[Camilla'nın] kelimenin tam anlamıyla Diane'in hayatını emdiği" yazar.

Adam Kesher - Sinema yazarı Paul Woods'un filmin ilk yarısı için "belirgin olmayacak derecede kibirli" olarak tanımladığı karakter, başarılı ve sürekli birilerini aşağılayan bir yapıdadır. Filmin her iki kısmında da karakteri benzerdir ve bu açıdan tek kişi konumundadır. Canlandırdığı karakterle ilgili olarak Theroux "Ortada ne [haltlar] döndüğünün farkında olmayan bir karakter. Bence izleyicilerin 'Şimdi senden hoşlanmaya başladım. Neden bu kadar acıya maruz kaldığını anlayamadım.' dediği tek kişi." ifadelerini kullanır. Martha Nochimson, kendisinden taviz vererek başrol için Camilla Rhodes'u seçmesinden ötürü Adam'ın, Betty'nin neşesini ve Rita'ya yardım etme kabiliyetini sona erdirdiğini yazar.

Filmde yer alan diğer karakterlerden Kovboy, Castigliani kardeşler ve Bay Roque; Camilla Rhodes'u filminde başrol olarak seçmesi için Adam'a baskı yaparlar. Bu karakterler, bazı eleştirmenlere göre "yaratıcılığın ölümü"nü temsil eder ve Amy Taubin'e göre "gücün mutlak kaynağının, birkaç temsilcinin arkasında gizlendiği kapalı bir hiyerarşik sistem" çizerler. Filmin ilk kısmında Coco, Betty'yi karşılayan ve koruyan, Hollywood'un yaşlı koruyucusu olarak yer alır. Filmin ikinci kısmında ise Adam'ın annesi olarak gözüken Coco, partiye geç kalmasından ötürü azarladığı Diane'in, oyunculuğa nasıl başladığını anlattığı hikâyeye pek ilgi göstermez.

Tarzı

image
 
image
Betty ile Rita (üstte) ve Diane ile Camilla (altta) karakterlerinde kullanan farklı biçimdeki ışıklandırmalar

David Lynch'in yönettiği filmlerin tarzı genel olarak "aşırı garip", "karanlık" ve "garip" olarak tanımlanır. Todd McGowan, "bir Lynch filmi, standart bir Hollywood kara filmi veya en radikal filmlerin izlenilmesi gibi izlenemez" der. Filmlerinde klişe ve gerçeküstü unsurları, kâbus ve hayalleri, doğrusal olmayan anlatılarını kendine özgü kamera açıları, sesler ve ışıklandırmalarla birleştiren Lynch, izleyicilerin "inandığı şeyden şüphe etmesini sağlayan" filmler ortaya koyar.Mulholland Çıkmazı'ndaki kariyerinin başındaki umutlu oyuncu, femme fatale, başına buyruk bir yönetmen ve karanlık mafyavari kişiler gibi karakterler, yalnızca klişe olarak algılanabilecek arketip karakterlerdir. Bu "basmakalıp" karakterleri film içerisinde rüyalar, hayaller ve kâbuslara atıfta bulunarak farklı şekillerde kullanan Lynch, izleyicilere neyin gerçek olduğuna karar vermeleri için seçim şansı bırakır. Yönetmen için Jennifer Hudson, "çoğu gerçeküstücü gibi, açıklanamayan [şeyler] için Lynch'in dili, rüyaların akıcı dilidir" ifadelerini kullanır.

Filmde birtakım aldatıcı unsurlara yer verilir. Film stüdyolarını kontrolü altında bulundurduğu görülen Bay Roque adlı karanlık karakter, cüce bir oyuncu olan Michael J. Anderson tarafından canlandırılır. İki cümlelik rolü olan Anderson, büyükçe bir tekerlekli sandalyede oturmuş ve protez kol ve bacaklar kullanılarak kafasının normalden daha küçük gözükmesi sağlanmıştı. Adam'ın evinde düzenlenen parti esnasında, filmin ilk kısmında sarışın Camilla olarak görünen kadın, Diane'in gözü önünde Adam'ın yanında oturan siyah saçlı Camilla'nın yanına gelir, eğilerek kulağına bir şeyler fısıldar ve onu dudağından öper. Her ikisi de Diane'e dönüp gülümsedikten sonra kadın oradan uzaklaşır. Franklin Ridgway'e göre "kasıtlı bir şekilde yapılan bu zalimce ve manipülatif" hareket, Camilla'nın gerçekten de göründüğü kadar değişken mi olduğu yoksa paranoyasından ötürü izleyicilerin Diane'in hissettiklerini mi gördüğü konusunda bir netlik yoktur. Betty'nin oyuncu seçimlerinin gerçekleştiği sahnenin ardından gelen sahnede, ilk etapta sadece bir kadının kendisine eşlik eden biri olmadan bir şarkıyı seslendirdiği görülse de, kamera geri çekildikçe bu performansın bir kayıt stüdyosunda gerçekleştiği anlaşılır. Kamera daha da uzaklaştıkça izleyiciler, Betty'nin stüdyoya gelişine ve Adam ile ilk kez karşılaşmasına tanık olurlar. Ridgway, burada kullanılan sanatsal kamera tekniğiyle yaratılan aldatmacayla birlikte, sunulan şeyle ilgili izleyicilerin şüpheye düşmesine hazırlık yapıldığını öne sürerek "kamera, hareketindeki nazik akıcılıkla birlikte sanki bize, her şeyi gördüğünü, her şeyin kontrolü altında olduğunu tekrar hatırlatıyor (öyle olduğunu düşünüyor), biz (ve Betty) için aynı durum geçerli olmasa bile" ifadelerini kullanır.

Andrew Hageman, filmdeki kamera kullanımının "oldukça rahatsız edici bir mekân ve varlık algısını resmettiğini" söyler. Örneğin Winkie's'te geçen sohbet sahnesi esnasında kameranın tamamıyla düzensiz bir biçimde hareket ettiğini yazan Hageman, bunun da "izleyicilerin, objektif bir çekimin birden rahatsız edici bir şekilde sübjektif olduğunun farkına varmasına" yol açtığını yazar. Akademisyen Curt Her şey filmde; eksik ve ani geçişler, çekim hızı, geleneksel olmayan kamera hareketleri, bilgisayar tabanlı görüntüler, anlatısız görüntüler, doğrusal olmayan anlatı ve metinlerarasılık gibi birtakım avangart tekniklerin kullanıldığını belirtir.

Filmin ilk kısmı, Lynch'in diğer filmlerine kıyasla "daha mantıklı" bir içerik sunar. Yaygın bir şekilde "gerçek hayat" olarak tanımlanan filmin ikinci kısmında da ilk kısımda olduğu gibi gerçeküstü ögeler yoğun olarak kullanılırken Diane'in gözüktüğü sahnelerde daha tutarsız bir kurgu ile daha zayıf ışık olması, karakterin fiziksel ve ruhsal çöküntüsünü sembolize eder. Filmin ilk kısmında kullanılan ışık "en basit dekorların dahi ışıldamasına" yol açarken Betty ile Rita adeta ışık saçar ve bu kısımdaki sahneler arasında yapılan geçişler de ikinci kısma oranla daha yumuşak gerçekleşir. Filmin ilk kısmındaki sahne geçişlerinde Los Angeles'taki dağ, palmiye ağaçları ve binaların panoramik görüntüleri; ikinci kısımda ise iki sahne arasındaki görsel geçişten önce, ses geçişi gerçekleşir. Camilla'nın partisi esnasında tabak çanakların kırılma sesi duyulmasından hemen sonra, bu olayın yaşandığı ve Diane'in kiralık katille konuştuğu Winkie's sahnesine geçiş yapılır. Sinnerbrink ayrıca, Diane'in uyanmasının ardından Camilla'nın halüsinasyonunu gördüğü sahne, Diane'in intiharının ardından Winkie's'in arkasındaki varlığın görüntüsü ve filmin ilk kısmında yer alan öğelerin ikinci kısımda tekrar etmesi, tersine dönmesi ya da yer değiştirmesi gibi filmdeki birkaç sahnenin; benzer karakterler veya durumların farklı zaman ya da mekânlarda karşılarına çıkmasından ötürü izleyicilerde bir tekinsizlik etkisi yarattığını belirtir. Winkie's'te geçen sohbet sahnesini "aşırı tekinsiz" bulan Hageman, bu sahneyi "fiziksel gerçekliğin, bilinçsiz parçalanmanın hayalî gerçeklerden ayrıldığı sahne" olarak niteler. Yazar Valtteri Kokko, aynı oyuncuların canlandırdığı birden fazla karakterin doppelgänger'leri, rüyalar ve Rita'nın kaybolup Diane'in hayatını başlatan sıradan bir nesne olan mavi kutu olmak üzere filmde üç grup "tekinsiz metafor" olduğunu belirtir.

Lynch'in filmlerinde kullandığı deneysel ses çalışmalarına Mulholland Çıkmazı'nda da rastlanılır. Filmin açılış kısmında, siyah saçlı kadının arabadan sendeleyerek indikten sonraki kısımda herhangi bir ses kullanılmayarak bu kadının içinde bulunduğu şaşkınlık ve becerisizlik hâli gösterilir. Bir süre sonra ise sokaktakilerin gülüşmelerinin duyulmasının ardından bu şaşkınlık hâli korkuya dönüşür. Filmin birçok noktasında, arka planda kullanılan gök gürültüsüne benzer ses efektleri sayesinde "tedirgin edici ve ürpertici" bir hava verilmeye çalışılır. Bu ses efektlerini "devamlı ve tekinsiz ortam sesi" olarak tanımlayan Hageman, Winkie's'in arka kısmında bayılan adamın yere düştüğü anda normal sesin bir uğultuyla bastırıldığına dikkat çekerek bunun "bir uyumsuzluk ve gizem yaratarak izleyiciyi, sesi yerli yerine koyması ve düzeni yeniden sağlaması için dedektif gibi çektiği"nden bahseder. Ruth Perlmutter, filmin sonunda Club Silencio'daki kadının fısıldaması, Lynch'in işitsel aldatmacası ve gerçeküstücülüğüne bir örnek teşkil ettiğini söyler. Perlmutter yazısında, "oyunculuk, rüyalar, kişilik arayışı, çekinceler ve tanımlanmamış benliğin ortaya çıkardığı korkular, film bitince sona erer ve dolayısıyla ortada yalnızca sessizlik ve bilinmezlik kalır" ifadelerine yer verir.

Müzikler

Mulholland Çıkmazı'nın film müzikleri, Lynch'in önceki çalışmalarından Mavi Kadife ile İkiz Tepeler'de de çalışan Angelo Badalamenti tarafından hazırlandı. Bestesini yaptığı müziklerin bazıları Çekya'nın başkenti Prag'da, Prag Filarmoni Orkestrası tarafından kaydedildi.

Müzisyen ve yazar Clare Nina Norelli, Badalamenti'nin kariyerinin "en karanlık" çalışması olduğunu belirtir ve soundtrack'i "izleyici için duygusal bir rehber" olarak tanımlar. Todd McGowan, siyah saçlı kadının limuzinini gösteren ilk sahnede kullanılan müzikle sahnedeki gizem hissiyatının arttırdığını, eleştirmen Dan Jolin ise Betty'nin Los Angeles'a geldiğini gösteren sahnede kullanılan müziğin "neşeli ve iyimser" olduğunu yazar. Badalamenti, film için oluşturduğu on ile on iki dakikalık yavaş tempodaki müzikleri, yönetmenin parçalar alarak deneyler gerçekleştirdiği ve bu deneyler sonucunda filmin çoğu yerinde karşılaşılan esrarengiz müzikal manzaraları yarattığı "yakacak oduna" benzetir.

Filmdeki oyuncu seçimi sahnesinde, 1960'lara ait iki pop şarkısı birbiri ardına kullanılır. Her iki şarkıda da, seçimlere katılan iki farklı oyuncu pleybek yaparlar. Eleştirmen Mark Mazullo, Lynch'in kadın karakterlerinin genellikle normal yollarla iletişim kuramadıklarını, pleybek yaptıklarına ya da tıkandıklarına dikkat çeker. Akademisyen Eric Gans, Camilla Rhodes'un pleybek ile seslendirildiği "I've Told Ev'ry Little Star" adlı şarkının Betty'yi "güçlendirdiğini" yazar. Esasında Jerome Kern tarafından iki kişinin seslendirmesi için yazılan şarkının bu sürümünün yalnızca Linda Scott tarafından seslendirildiğine atıfta bulunan Gans, bunu filmdeki eşcinsel ilişkilere yapılan bir gönderme olduğunu öne sürer.

Club Silencio'daki sanatçının "bir müzik grubu yok... ancak yine de bir grup duyuyoruz" dediği sahneyi Martha Nochimson "özgün ve çarpıcı [herhangi] bir filmdeki en özgün ve çarpıcı sahne" olarak tanımlar.Rebekah Del Rio'nun seslendirdiği "Crying" isimli şarkının İspanyolca akapella yorumu olan "Llorando" için Amy Taubin "gösteriyi [alkışlardan ötürü] durduracak nitelikte... ancak ortada durduracak bir gösteri yok" yorumunda bulunur. Del Rio'nun Nashville'deki evine giden Lynch, burada Del Rio'nun kendisine seslendirdiği şarkıyı gizlice kaydetti ve şarkının kullanılabileceği bir kısmı filme ekleyerek bu kaydı filmde kullandı. Martha Nochimson, bu şarkının söylendiği kısım da dahil olmak üzere tiyatro sahnesinin tamamının Betty ile Rita arasındaki ilişkinin yanı sıra ikilinin karakterlerinin ayrışmaya başladığı an olduğunu söyler. Birden fazla dil ile "oldukça ilkel" duygularla ilgili bir şarkının kullanıldığına dikkat çeken Jennifer Hudson'a göre Lynch, entelektüel anlatımına güvenmeyerek görsel ve sesler ile bir anlam aktarmaya çalışır. Eleştirmenler Colin Odell ile Michelle Le Blanc, del Rio'nun sahnede olmamasına karşın müziğin devam ettiği "kafa karıştırıcı etki"yi, "René Magritte'in İmgelerin İhaneti adlı tablosunun müzikal sürümü" olarak tanımlar.

Filmde kullanılan müziklerin yer aldığı soundtrack albümü, 9 Ekim 2001 tarihinde Milan Entertainment tarafından yayımlandı. Toplam on yedi şarkıdan oluşan albümde, filmde kullanılmasına rağmen "Sixteen Reasons" adlı şarkı, yapımcılar arasında telif konusunun çözülememesi sebebiyle yer almamaktadır.

No. BaşlıkSöz yazar(ları)ıBesteci(ler)Seslendiren Süre
1. "Jitterbug"   Angelo Badalamenti ve Prag Filarmoni Orkestrası  1.27
2. "Mulholland Drive"   Angelo Badalamenti ve Prag Filarmoni Orkestrası  4.16
3. "Rita Walks / Sunset Boulevard / Aunt Ruth"   Angelo Badalamenti ve Prag Filarmoni Orkestrası  1.55
4. "Diner"   Angelo Badalamenti ve Prag Filarmoni Orkestrası  4.16
5. "Mr. Roque / Betty's Theme"   Angelo Badalamenti  4.06
6. "The Beast"  Dave CavanaughMilt BucknerMilt Buckner 2.29
7. "Bring It on Home"  Sonny Boy Williamson IIWillie DixonSonny Boy Williamson II 2.39
8. "I've Told Ev'ry Little Star"  Oscar Hammerstein IIJerome KernLinda Scott 2.17
9. "Dwarfland / Love Theme"  Linda ScottAngelo Badalamenti ve David Lynch  12.14
10. "Silencio"   Angelo Badalamenti ve Prag Filarmoni Orkestrası  4.27
11. "Llorando"  Roy Orbison ve Joe Melson Rebekah Del Rio 3.32
12. "Pretty 50s"   David Lynch ve John NeffDavid Lynch ve John Neff 3.02
13. "Go Get Some"   David Lynch ve John NeffDavid Lynch ve John Neff 7.08
14. "Diane and Camilla"   Angelo Badalamenti ve Prag Filarmoni Orkestrası  4.48
15. "Dinner Party Pool Music"   Angelo Badalamenti  1.26
16. "Mountains Falling"   David Lynch ve John NeffDavid Lynch ve John Neff 8.15
17. "Mulholland Drive / Love Theme"   Angelo Badalamenti ve Prag Filarmoni Orkestrası  5.40
Toplam süre:
 73.07

Yayımlanması

Gösterimi ve hasılat

image
Soldan sağa sırasıyla Naomi Watts, David Lynch, Laura Elena Harring ve Justin Theroux, 2001 Cannes Film Festivali sırasında

Lynch'in yönettiği 1997 çıkışlı Kayıp Otoban (Lost Highway) filminin yapım ve oyuncu kadrosunda Jennifer Syme'ın 2 Nisan 2001 günü geçirdiği trafik kazasında ölmesinin ardından Lynch, filmin sonundaki jeneriğe eklediği ifadeyle filmi Syme'a adadı.Mulholland Çıkmazı'nın ilk gösterimi 16 Mayıs 2001'de, Cannes Film Festivali sırasında yapıldı. Festival kapsamında verilen En İyi Yönetmen ödülünü Lynch, Orada Olmayan Adam filminin yönetmeni Joel Coen ile birlikte kazandı.

Universal Pictures tarafından 8 Ekim 2001'de, Amerika Birleşik Devletleri'nde sınırlı bir şekilde beş salonda gösterime sokulan film, geniş çapta gösterime girişini 12 Ekim'de yaparak altmış altı salonda gösterilmeye başladı. İlk haftasında $587.591 hasılat elde etti. 19-25 Ekim günleri arasında gösterildiği salon sayısı 247 ile maksimuma ulaşmasının ardından sonraki günlerde bu sayı giderek düştü. 9 Mayıs 2002'ye kadar ABD sinemalarında kalan film, ülke genelinde toplamda $7.220.243 hasılat elde etti. 21 Kasım 2001'de Fransa'da gösterime giren filmin dağıtıcısı BAC Films'di. 4 hafta gösterimde kalan film, toplamda 459.377 kişi tarafından izlendi. Amerika Birleşik Devletleri dışındaki ülkelerden elde ettiği $12.892.096'lık hasılatla birlikte toplam hasılatı $20.112.339'a ulaşan film, Amerika Birleşik Devletleri dışındaki en çok hasılatı $3.639.652 ile Fransa'da elde etmişti.

Ev sineması

Filmin VHS ve DVD sürümleri 9 Nisan 2002'de, Universal Studios Home Video tarafından Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da yayımlandı. Ev sineması sürümlerinde filmin bölümleri arasında geçiş yapma özelliği yer almamakta ve bölüm atlama tuşuna basıldığında filmin en sonuna gidiliyordu. Ekstra özellik olarak filmin fragmanı ile oyuncu biyografilerine yer verilirken Lynch, filmlerin DVD sürümlerinde çok fazla ekstra içerik olmasının filmin "gizemini azaltacağını" ve "çok fazla şey bilince filmin aynı şekilde izlenilemeyeceği" ifade etmişti. DVD sürümü, "Bu Gerilimi Anlamanız için David Lynch'in 10 İpucusu" başlıklı bir kart bulunmaktaydı. İlerleyen dönemde Fransa'da yayımlanan ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki sürümün aksine iki DVD içeren sürümde; "Silence, On Tourne..." başlıklı yaklaşık 24 dakikalık filmin yapım belgeseli, Cannes Film Festivali'ndeki basın toplantısı, Angelo Badalamenti ve Mary Sweeney ile yapılan birer röportaj videosu, "Sur Les Lieux Du Tournage" başlıklı filmin çekildiği yerlerin bir kısmının fotoğraflarının yer aldığı bir galeri ile Lynch'in bunlara yönelik yazılı yorumları, oyuncu ve yapım kadrosunun biyografi ile filmografileri ve bölümler arasında geçiş yapma özelliğine yer verilmişti.Güney Kore'de yayımlanan DVD sürümü ise diğer sürümlerden farklı olarak Theroux, Watts, Harring ve Lynch ile yapılan röportajlar, kamera arkası görüntüleri ve "I've Told Every Little Star" için, filmdeki çeşitli sahnelerin kurgulanmasıyla oluşturulan bir video klip içeriyordu.

13 Eylül 2010'da filmin Blu-ray sürümü, Optimum Home Entertainment tarafından StudioCanal Collection adlı serinin bir parçası olarak Avrupa'da piyasaya sürüldü. Bu sürümde; Thierry Jousse'un "In the Blue Box" bir önsözü, yönetmenler ile eleştirmenlerin yer aldığı retrospektif bir belgesel, "On the Road to Mulholland Drive" ve "Back to Mulholland Drive" başlıklı filmin yapımını konu alan iki belgesel ve filmin yapımında yer alan kişilerin bir kısmıyla yapılan röportajlar vardı. Bu ürün aynı zamanda, Fil Adam'ın (The Elephant Man) ardından bu seri kapsamında yayımlanan ikinci Lynch filmiydi.

The Criterion Collection'ın 15 Temmuz 2015'teki duyurusu sonrasında 27 Ekim 2010'da, filmin dijital restorasyonlu hâlinin yer aldığı 4K UHD ile dijital transfer yöntemiyle oluşturulmuş 4K çözünürlüklü hâlinin yer aldığı DVD ve Blu-ray sürümleri yayımlandı. Bu sürümlerde; Lynch, Peter Deming, Watts, Theroux, Harring, Badalamenti, Jack Fisk ve oyuncu seçimi direktörü Johanna Raywhich ile yapılan 2015 tarihli röportajlar, kamera arkası görüntüleri, silinmiş sahneler ve filmin fragmanının yanı sıra, Chris Rodley'in Lynch on Lynch adlı kitabının 2005 sürümündeki Lynch'in röportajının yer aldığı bir kitapçığa yer verilmişti. Bu sürümler, Eylül 2014'te yayımlanan Eraserhead'in ardından The Criterion Collection'ın yayımladığı ikinci Lynch filmi oldu.

11 Ağustos 2021'de The Criterion Collection'ın Ultra HD Blu-ray formatında yayımlayacağını duyurduğu ilk altı film arasında Mulholland Çıkmazı da yer aldı. 16 Ağustos'ta yapılan açıklamada yer alan 16 Kasım 2021 tarihinde yayımlanan bu sürümde, Blu-ray sürümünde yer alan ekstra özellikler bulunuyordu.

Tepkiler

Eleştiriler

Yayımlanmasının ardından film, "yakın dönem sinema tarihindeki en sert yakıştırmaları da en güzel iltifatları da alan" bir yapım oldu. Film, 185 incelemenin dikkate alındığı Rotten Tomatoes'ta %84'lük bir ortalamayla 10 üzerinden 7,7 puan alırken eleştirmenlerin ortak görüşü "David Lynch'in rüya benzeri ve gizemli [eseri] Mulholland Çıkmazı, Hollywood'ın karanlık kenarlarındaki bir kadın olarak Naomi Watts'ın büyüleyici performansıyla birlikte, alışılmadık bir yapıya sahip ters köşeye yatıran bir neo-noir" olarak sunulmuştu. 35 incelemenin değerlendirildiği Metacritic'te ise 100 üzerinden 85 puanlık ortalama yakaladı.

Chicago Sun-Times yazarlarından Roger Ebert, "David Lynch, kariyeri boyunca Mulholland Çıkmazı'na [ulaşıncaya] kadar çalışmakta ve artık, o noktaya ulaştığından ötürü Vahşi Duygular (Wild at Heart) ve hatta Kayıp Otoban'dan (Lost Highway) ötürü kendisini affediyorum. En azından deneyi, deney tüplerini kırmamış. Bir Hollywood kara filmi biçimindeki gerçeküstü bir rüyaya benzeyen film, daha az anlam ifade ettikçe izlemeyi bırakmamızı zorlaştırmakta." ifadelerini kullanarak filme dört üzerinden dört yıldız verdi. Kasım 2012'de filme, "Mükemmel Filmler" başlıklı listesinde yer verdi. Filmin, "Fellini'nin 8½'u ve diğer otörist düşlerle, anıtsal bir özyansıtma olarak aynı mertebede olduğu"nu belirten The New York Times'tan Stephen Holden, filmi "Hafiften bakınca, uzunca bir zamandır karşılaşılan en büyük ve en aptalca sinema şöleni: bir film yapımcısının kişisel eğlence dünyasına sallantılı bir yolculuk. Daha ciddi bakıldığında ise, filmlerin gücünü sorgulayarak, iştahı hiçbir zaman giderilemeyecek açgözlü bir şeytanın çığlıklarını duyabileceğiniz bir boşluk yaratıyor." sözleriyle tanımladı.San Francisco Chronicle'dan Edward Guthmann, "rüya benzeri imge ve hiddetli, sıklıkla umursamaz hayal gücü sayesinde coşturucu" olarak tanımladığı film için "ağır temposu, önsezi hissiyatı ve zamanda kaybolmuş havasında büyüleyici bir kalite var ... tüm o deli, leziz ve çileden çıkaran 146 dakikasıyla bizi kendisinde tutan, kendisine bağlayan ve bizi eğlendiren [film], Lynch'in tam formunda ve hâlâ sinirlerimizi bozmada bir usta olduğunu kanıtlıyor" ifadelerini kullandı.

Rolling Stone'daki yazısında Peter Travers, "Mulholland Çıkmazı, filmleri tekrar hayatta gibi hissettiriyor. Lynch için taze bir zafer olan bu günahkâr zevk, [aynı zamanda] bomboş bir yılda yapılmış en iyi filmlerden biri. Vizyoner cüretkârlığı, kendinden geçirici erotizmi ve bir fahişenin dudak parlatıcısı gibi patlayan renklerinden ötürü bu bebek gibisi yok." değerlendirmesini yaptı.J. Hoberman, The Village Voice'taki incelemesinde "Bu şehvetli fantazmagori ... kesinlikle Lynch'in Mavi Kadife, belki de Eraserhead'den beri en sağlam filmi. Kötü çocuk rockabilly felaketi Kayıp Otoban'da kendisini sınıfta bırakan şeylerin -ortada serbestçe dolaşan tehlike, ruhların amaçsızca göç etmeleri, hikâyedeki kışkırtıcı düşük replikler, şatafatlı alternatif evrenler- burada mükemmel bir şekilde hakkı veriliyor." sözleriyle filmi yorumladı.A. O. Scott, The New York Times'taki yazısında bazılarının konuyu "anlatı düzenine karşı hakaret" olarak değerlendirebilse de, filmin "şuursuzluğun kasvetli karanlık dünyasından ortaya çıktığı görünen daha güçlü [şeylerin] hissedildiği anlarla, mest edici bir şekilde mantıktan kurtuluş" olduğunu belirtti.

New York Observer'daki yazısında 2001 yılı içerisinde gördüğü en kötü filmin Mulholland Çıkmazı olduğunu söyleyen Rex Reed, film için "gerzekçe ve anlamsız zırvadan ibaret" dedi.New York'tan Peter Rainer, "Kendisinin diğer rüyalarla ilgili ucube festivallerinin bazılarından daha çok beğensem de hâlen oldukça sönük bir tecrübe ... İnsanlar [ve] toplumun dışına itilmiş kişiler için sahip olduğu derin duygularla Lynch'in kendisini yenilemesi ve bir süreliğine gerzekler, canavarlar ve zombilerden uzak durması gerekiyor." diyerek yönetmenin diğer filmleri gibi bunu da beğenmediğini yazdı.The Washington Post'ta yer alan yazısında film için "Mulholland Çıkmazı'nın ne ile ilgili olduğunu anlıyorsanız, operatörler şu anda bir ipucu için hazır bekliyorlar" diyen Desson Howe, "eğer anlamsızlığına sanatsal bir etiket koymak isterseniz, [Mulholland Çıkmazı] genişletilmiş bir durum operası" şeklinde bir tanım yaptı.Variety'deki incelemesinde Todd McCarthy, "Lynch, bir kısmı kendisinin en iyileri olan akılda kalıcı sahnelerdeki başarısıyla; garip mizah, dramatik olay ve hakiki gizem seviyelerini arttırıyor" derken "Film, nispeten anlatı tutarlılığının sağlam zeminlerinden Lynchçi hayal hayal dünyasına ani bir geçiş yapıyor ... son 45 dakikada Lynch, görünürde herhangi bir anlamı ya da daha önce gelen kısımlarla herhangi bir mantıksal bağlantısı olmayan alternatif bir gerçeklik biçemi sunan kafa karıştırıcı bir hâlde. Bu taktikler İkiz Tepeler ve başka yerlerden tanıdık olsa da, akıl oyunlarına yapılan bu ani değişim, bu noktaya kadar Lynch'in samimi bir konu oluşturmada oldukça mükemmel bir şekilde başarılı olmasından ötürü hayal kırıklığına uğratıcı." ifadelerini kullandı.James Berardinelli incelemesinde "Lynch, kilimi altımızdan çekerek izleyicisini kandırıyor. Yalnızca aklımızı karıştırma amacıyla her şeyi karıştırıyor. Hiçbir şey bir anlam ifade etmiyor, çünkü bir anlam ifade etmemeleri gerekiyor. Yaşananların herhangi bir amacı veya mantığı yok. Lynch, bize büyük bir eşek şakası yapıyor." ifadelerine yer verdi.Ray Carney ise "Söylemeniz gereken bir şey olsaydı, tüm bu duygusal değişimlere ve anlatımdaki gizli kapılara ihtiyacınız olmazdı. Karakterlerin gerçekten ruhları olsaydı, doppelgänger'lere ve gölge şahıslara ihtiyacınız olmazdı." eleştirisinde bulundu.

2011 yılında Slate, "Yeni Klasikler" başlıklı serisinin bir parçası olarak gösterdiği Mulholland Çıkmazı'nı "2000'den beri etkisini en çok sürdüren film" olarak niteledi.

En iyi film listeleri

Mulholland Çıkmazı, çeşitli eleştirmen ya da yayınlar tarafından belirlenen çeşitli en iyi filmleri listelerinde kendine yer buldu.

2001
  • 1. - Film Comment
  • 1. - Slant Magazine
2000'ler
  • 1. - Los Angeles Sinema Eleştirmenleri Derneği
  • 1. - Cahiers du cinéma
  • 1. - IndieWire
  • 1. - Slant Magazine
  • 1. - The Village Voice
  • 1. - Time Out New York
  • 1. - Film Comment (otoriteler)
  • 1. - Film Comment (okurlar)
  • 3. - The Guardian
  • 3. - Peter Travers, Rolling Stone
  • 3. - The Canadian Press
  • 3. - Scott Mantz, Access Hollywood
Diğer
  • 1. - BBC (21. yüzyılın en iyi filmleri, Ağustos 2016)
  • 2. - The Guardian (tüm zamanların en iyi sanat filmleri, Ekim 2010)
  • 11. - The Guardian (21. yüzyılın en iyi filmleri, Eylül 2020)
  • 11. - Los Angeles Times (konusu Los Angeles'ta geçen ve son 25 yıla ait olan filmler, Ağustos 2008)
  • 28. - (tüm zamanların en iyi filmleri, Ağustos 2012)
  • 38. - Channel 4 (50 Films to See Before You Die, Temmuz 2006)
  • 391. - Empire (tüm zamanların en iyi filmleri, Ekim 2008)

Aday gösterildiği veya kazandığı ödüller

Filmin kendisi ile yönetimi, senaryosu, başrol oyuncuları, görüntü yönetimi, kurgusu ve müziği gibi çeşitli yönlerden takdir topladı. Film, ilk kez gösterildiği 2001 Cannes Film Festivali'ndeki En İyi Yönetmen ödülünü Joel Coen ile paylaşırken Lynch de Altın Palmiye adayları arasında yer aldı.74. Akademi Ödülleri'nde En İyi Yönetmen;59. Altın Küre Ödülleri'nde En İyi Film (Drama), En İyi Yönetmen, En İyi Özgün Müzik ve En İyi Senaryo;7. Eleştirmenlerin Seçimi Ödülleri'nde En İyi Film;28. Saturn Ödülleri'nde ise En İyi Aksiyon, Macera veya Gerilim Filmi, En İyi Kadın Oyuncu (Watts ile) En İyi Yönetmen ve En İyi Müzik kategorilerinde adaylık elde etti.27. César Ödülleri'nde En İyi Yabancı Film ödülünün sahibi olurken Watts da 2001 National Board of Review Ödülleri'ndeki En İyi Çıkış Yapan Kadın Oyuncu ödülünü kazandı.

Kaynakça

Genel
  • Dillon, Steven (2006). The Solaris Effect: Art and Artifice in Contemporary American Film (İngilizce). University of Texas Press. ISBN . 
  • Johnson, Jeff (2004). Pervert in the Pulpit: Morality in the Works of David Lynch (İngilizce). McFarland. ISBN . 
  • McGowan, Todd (2007). The Impossible David Lynch (İngilizce). Columbia University Press. ISBN . 
  • Woods, Paul (2000). Weirdsville USA: The Obsessive Universe of David Lynch (İngilizce). Plexus Publishing. ISBN . 
Özel
  1. ^ a b c d e f Friend, Ted (29 Ağustos 1999). . The New Yorker (İngilizce). 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Harris, Will (22 Ocak 2014). . The A.V. Club (İngilizce). 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b c Anolik, Lili (9 Şubat 2017). "Inside the Making of Mulholland Drive, David Lynch's Dark, Freudian Masterpiece". Vanity Fair (İngilizce). 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022. 
  4. ^ a b c David, Anna (Kasım 2001). "Twin Piques". Premiere (İngilizce). 3 (15). ss. 80-81. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Nisan 2022. 
  5. ^ Cheng, Scarlet (12 Ekim 2001). "It's a Road She Knows Well; 'Mulholland Drive ' Star Naomi Watts Has Lived the Hollywood Metaphor Behind the Fabled Highway". Los Angeles Times (İngilizce). s. F20. 3 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Nisan 2022. 
  6. ^ a b Neman, Daniel (19 Ekim 2001). "Indie Actor Theroux Puts in 'Drive' Time". Richmond Times-Dispatch (İngilizce). Virginia. s. C1A. 
  7. ^ Woods 2000, s. 214.
  8. ^ a b c Macaulay, Scott (Ekim 2001). . Filmmaker (İngilizce), 10. ss. 64-67. 26 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2013. 
  9. ^ a b Divine, Christine (Kasım 2001). . Creative Screenwriting (İngilizce). 6 (8). ss. 8-12. 8 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ a b c Fuller, Graham (Kasım 2001). "Naomi Watts: Three Continents Later, An Outsider Actress Finds her Place". Interview (İngilizce). ss. 132-137. 8 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022. 
  11. ^ a b Arnold, Gary (12 Ekim 2001). "Smoke and mirrors; Director Lynch keeps actor Theroux guessing". The Washington Times (İngilizce). ss. B5. 
  12. ^ Pulver, Andrew (11 Mayıs 2001). "Now you see it". The Guardian (İngilizce). 29 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022. 
  13. ^ Mulholland Drive (DVD) (İngilizce). Universal Focus. 2004. 
  14. ^ Sterritt, David (12 Ekim 2001). "Lynch's twisty map to 'Mulholland Drive'". The Christian Science Monitor (İngilizce). Cannes. s. 15. 1 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022. 
  15. ^ a b Lewis, Robin (17 Ocak 2007). "Nice Film If You Can Get It: Understanding Mulholland Drive". The Guardian (İngilizce). 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2013. 
  16. ^ Spelling, Ian (Kasım 2001). . New York Times Syndicate (İngilizce). 9 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2013. 
  17. ^ a b Tang, Jean (7 Kasım 2001). "All you have to do is dream" (İngilizce). Salon. 29 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2013. 
  18. ^ a b Wyman, Bill; Garrone, Max; Klein, Andy (24 Ekim 2001). "Everything you were afraid to ask about "Mulholland Drive"" (İngilizce). Salon. 23 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2013. 
  19. ^ a b c d e f g h i j k Sinnerbrink, Robert (2005). "Cinematic Ideas: David Lynch's Mulholland Drive". Film-Philosophy (İngilizce). 14 (9). 7 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . 
  20. ^ a b c d Blain, Tom. (İngilizce). Jackass Critics. 15 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2013. 
  21. ^ a b c d e f Ebert, Roger (12 Ekim 2001). "Mulholland Drive" (İngilizce). RogerEbert.com. 1 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Eylül 2013. 
  22. ^ Ebert, Roger (16 Nisan 2002). "Lost on 'Mulholland Drive'" (İngilizce). Boulder, Colorado: RogerEbert.com. 7 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Eylül 2013. 
  23. ^ a b c d e f g Lopate, Philip (Eylül-Ekim 2001). Film Comment (İngilizce). 5 (37). ss. 44-49. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2013. 
  24. ^ a b c d e Hudson, Jennifer (Sonbahar 2004). "'No Hay Banda, and yet We Hear a Band': David Lynch's Reversal of Coherence in Mulholland Drive". Journal of Film and Video (İngilizce). 1 (56): 17-24. JSTOR 20688440. 
  25. ^ a b Permutter, Ruth (Nisan 2005). "Memories, Dreams, Screens". Quarterly Review of Film and Video (İngilizce). 2 (22): 125-134. doi:10.1080/10509200590461837. 
  26. ^ Bulkeley, Kelly (Mart 2003). "Dreaming and the Cinema of David Lynch". Dreaming (İngilizce). 1 (13): 57. doi:10.1023/a:1022190318612. 
  27. ^ a b c d e Hageman, Andrew (Haziran 2008). "The Uncanny Ecology of Mulholland Drive". Scope - An Online Journal of Film and Television Studies (İngilizce), 11. 7 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2013. 
  28. ^ "Moving Beyond the Dream Theory: A New Approach to 'Mulholland Drive'" (İngilizce). PopMatters. 4 Ağustos 2016. 17 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022. 
  29. ^ a b Roche, David (2004). "The Death of the Subject in David Lynch's Lost Highway and Mulholland Drive". E-rea: Revue électronique d'études sur le monde anglophone (İngilizce). 2 (2): 43. doi:10.4000/erea.432. 
  30. ^ a b c Holden, Stephen (6 Ekim 2001). "Film Festival Review: Hollywood, a Funhouse of Fantasy". The New York Times (İngilizce). s. A13. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2013. 
  31. ^ a b Hoberman, J. (2 Ekim 2001). . The Village Voice (İngilizce). 19 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  32. ^ a b c Vass, Michael (Yaz 2005). "Cinematic meaning in the work of David Lynch: Revisiting Twin Peaks: Fire Walk With Me, Lost Highway, and Mulholland Drive". CineAction (İngilizce) (67): 12-25. 2 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022. 
  33. ^ Sheen, Erica; Davison, A. (2004). The Cinema of David Lynch: American Dreams, Nightmare Visions (İngilizce). Wallflower Press. s. 170. ISBN . 
  34. ^ a b c d e f g h Nochimson, Martha (Sonbahar 2002). "Mulholland Drive". Film Quarterly (İngilizce). 56 (1). ss. 37-45. doi:10.1525/fq.2002.56.1.37. JSTOR 10.1525/fq.2002.56.1.37. 
  35. ^ Weight, Gregory (2002). "Film Reviews: Mulholland Drive". (İngilizce). 1 (32): 83-84. 
  36. ^ a b Dillon 2006, s. 94.
  37. ^ Wilmington, Michael (12 Ekim 2001). . Chicago Tribune (İngilizce). 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  38. ^ Kenny, Glenn (12 Ekim 2002). . Premiere (İngilizce). 30 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2013. 
  39. ^ a b Stephanie, Zacharek (12 Ekim 2001). "David Lynch's latest tour de force". Salon (İngilizce). 15 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2013. 
  40. ^ Taylor, Charles (9 Aralık 2009). (İngilizce). IFC. 13 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2013. 
  41. ^ a b c d Love, Heather (Kış 2004). "Spectacular failure: the figure of the lesbian in Mulholland Drive". New Literary History (İngilizce). 35: 117-132. doi:10.1353/nlh.2004.0021. 
  42. ^ Hensley, Dennis (Şubat 2002). "Lust Highway". Total Film, 61. ss. 72-74. 
  43. ^ Pearce, Gareth (6 Ocak 2002). "Why Naomi is a girl's best friend". The Sunday Times (İngilizce). s. 14. 
  44. ^ Ferber, Lawrence (11 Ekim 2001). "Sapphic Strangeness". Watermark (İngilizce). s. 31. 
  45. ^ Ruch, Allen B. (23 Nisan 2002). (İngilizce). The Modern World. 29 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2013. 
  46. ^ a b c d Taubin, Amy (Eylül 2001). . Film Comment (İngilizce). 5 (37). ss. 51-55. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2013. 
  47. ^ a b Toles, George (2004). "Auditioning Betty in Mulholland Drive". Film Quarterly (İngilizce). 1 (58). ss. 2-13. doi:10.1525/fq.2004.58.1.2. 
  48. ^ a b Fuller, Graham (Aralık 2001). . (İngilizce). 12 (11). ss. 14-17. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2013. 
  49. ^ McGowan 2007, s. 199.
  50. ^ Dillon 2006, s. 95.
  51. ^ a b c d e Ridgway, Franklin (Sonbahar 2006). "You Came Back!; Or Mulholland Treib". Post Script: Essays in Film and the Humanities (İngilizce). 1 (26): 43-61. 
  52. ^ Johnson 2004, s. 137.
  53. ^ a b Woods 2000, s. 208.
  54. ^ McGowan 2007, ss. 205-206.
  55. ^ Sheen & Davison 2004, s. 171.
  56. ^ Johnson 2004, s. 6.
  57. ^ McGowan 2007, s. 2.
  58. ^ Woods 2000, s. 209.
  59. ^ Hersey, Curt (2002). "Diegetic Breaks and the Avant-Garde". The Journal of Moving Image Studies (İngilizce), 1. 8 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 
  60. ^ a b McCarthy, Todd (16 Mayıs 2001). "Mulholland Drive". Variety (İngilizce). 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  61. ^ McGowan, Todd (2004). "Lost on Mulholland Drive: Navigating David Lynch's Panegyric to Hollywood". Cinema Journal (İngilizce). 2 (43). ss. 67-89. doi:10.1353/cj.2004.0008. 
  62. ^ Kokko, Valtteri (2004). "Psychological Horror in the Films of David Lynch". Wider Screen (İngilizce), 1. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2013. 
  63. ^ a b Horan, Anthony. "Mulholland Drive" (İngilizce). DVD.net.au. 11 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Eylül 2013. 
  64. ^ a b Jolin, Dan (Şubat 2002). "Angelo Badalamenti". Total Film (İngilizce), 61. s. 113. 
  65. ^ a b (İngilizce). Dugpa.com. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2013. 
  66. ^ Norelli, Clare Nina (2009). "Suburban Dread: The music of Angelo Badalamenti in the films of David Lynch". Sound Scripts (İngilizce), 2. s. 41. 
  67. ^ McGowan 2007, s. 197.
  68. ^ Schweiger, Daniel (Eylül 2001). "The Madman and his Muse". Film Score (İngilizce). 1 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Eylül 2013. 
  69. ^ Mazullo, Mark (Kış 2005). "Remembering Pop: David Lynch and the Sound of the '60s". American Music (İngilizce). 4 (23). ss. 493-513. doi:10.2307/4153071. JSTOR 4153071. 
  70. ^ Gans, Eric (31 Ağustos 2002). . Chronicles of Love and Resentment (İngilizce), 269. 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2013. 
  71. ^ (İngilizce). Rebekah Del Rio resmî sitesi. 14 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2013. 
  72. ^ Odell & Le Blanc 2007, s. 162.
  73. ^ (İngilizce). Milan Entertainment. 2 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2013. 
  74. ^ "Marilyn Manson denies crash claim" (İngilizce). BBC News. 8 Nisan 2002. 15 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2013. 
  75. ^ a b "Festival de Cannes – From 15 to 26 may 2012" (İngilizce). Cannes Film Festivali. 2001. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2013. 
  76. ^ a b "Mulholland Drive (2001)". Box Office Mojo. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2013. 
  77. ^ Beaumont, Patrick (21 Kasım 2001). (Fransızca). Le Quotidien du Cinéma. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  78. ^ (Fransızca). AlloCiné. 9 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  79. ^ a b Beierle, Aaron (10 Nisan 2002). "Mulholland Drive" (İngilizce). DVD Talk. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2022. 
  80. ^ "MulhollandDrive Speeds To Video" (İngilizce). Hive4media. 14 Şubat 2002. 18 Mart 2002 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2022. 
  81. ^ Rafferty, Terrence (4 Mayıs 2003). "Everybody Gets a Cut". The New York Times (İngilizce). 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2013. 
  82. ^ (İngilizce). Lynchnet.com. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2013. 
  83. ^ "Mulholland Drive Korean DVD review" (İngilizce). Lynchnet.com. 16 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2022. 
  84. ^ (İngilizce). StudioCanal. 15 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2013. 
  85. ^ DuHamel, Brandon. "Mulholland Drive [StudioCanal Collection][UK] Blu-ray Review" (İngilizce). Blu-rayDefinition.com. 9 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2013. 
  86. ^ (İngilizce). StudioCanal. 26 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2013. 
  87. ^ (İngilizce). Blu-ray.com. 15 Temmuz 2015. 18 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  88. ^ a b (İngilizce). The Criterion Collection. 4 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  89. ^ (İngilizce). The Criterion Collection. 20 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  90. ^ Machkovech, Sam (11 Ağustos 2021). "Criterion announces support for 4K UHD Blu-ray, beginning with Citizen Kane". Ars Technica (İngilizce). 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2022. 
  91. ^ Squires, John (16 Ağustos 2021). "David Lynch's 'Mulholland Dr.' Returns to the Criterion Collection With 4K Ultra HD Release" (İngilizce). Bloody Disgusting. 19 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2022. 
  92. ^ Bowen, Chuck (25 Kasım 2021). "Review: David Lynch's Mulholland Drive on 4K UHD from the Criterion Collection". Slant Magazine (İngilizce). 19 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2022. 
  93. ^ Lentzner, Jay R.; Ross, Donald R. (Sonbahar 2005). "The Dreams That Blister Sleep: Latent Content and Cinematic Form in Mulholland Drive". American Imago (İngilizce). 62: 101-123. doi:10.1353/aim.2005.0016. 
  94. ^ "Mulholland Drive" (İngilizce). Rotten Tomatoes. 1 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  95. ^ "Mulholland Drive reviews" (İngilizce). Metacritic. 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2022. 
  96. ^ Ebert, Roger (11 Kasım 2012). "A twisted road through a landscape of dreams" (İngilizce). RogerEbert.com. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  97. ^ Guthmann, Edward (12 Ekim 2001). "Lynch's Hollyweird: 'Mulholland Drive' fantasia shows director's bizarre humor, originality". San Francisco Chronicle (İngilizce). 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  98. ^ Travers, Peter (11 Kasım 2001). "Mulholland Drive". Rolling Stone (İngilizce). 4 Kasım 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  99. ^ Scott, A. O. (17 Mayıs 2001). . The New York Times (İngilizce). s. E1. 10 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  100. ^ Reed, Rex (14 Ekim 2001). "A Festival of Flops". New York Observer (İngilizce). 15 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  101. ^ Ranier, Peter (8 Nisan 2008). "You Don't Know Jack". New York (İngilizce). 18 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  102. ^ Howe, Desson (12 Ekim 2001). "'Mulholland': A Dead-End Street". The Washington Post (İngilizce). ss. T43. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  103. ^ Berardinelli, James (2001). "Mulholland Drive" (İngilizce). ReelViews. 24 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2013. 
  104. ^ Carney, Ray. "Ray Carney's News and Events". bu.edu (İngilizce). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  105. ^ "The New Classics: The most enduring books, shows, movies, and ideas since 2000" (İngilizce). Slate. 7 Kasım 2011. 18 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  106. ^ "Film Comment's End of Year Critics! Poll 2001". Film Comment (İngilizce). Ocak-Şubat 2002. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022. 
  107. ^ Gonzalez, Ed (21 Aralık 2001). . Slant Magazine (İngilizce). 7 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  108. ^ Kay, Jeremy (12 Ocak 2010). "LA critics name Mulholland Drive Film of the Decade". screendaily.com (İngilizce). 18 Eylül 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  109. ^ . Cahiers du cinéma (Fransızca). 2010. 26 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  110. ^ Hernandez, Eugene (22 Ocak 2010). ""Summer Hours" Wins indieWIRE '09 Critics Poll; "Mulholland Drive" is Best of Decade". IndieWire (İngilizce). 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  111. ^ "Best of the Aughts: Film". Slant Magazine (İngilizce). 7 Şubat 2010. 30 Eylül 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  112. ^ "Best of Decade". The Village Voice (İngilizce). 2010. 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  113. ^ . Time Out New York (İngilizce), 739. 26 Kasım 2009. 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  114. ^ . Film Comment (İngilizce). 2010. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  115. ^ . Film Comment (İngilizce). 2010. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  116. ^ "Best films of the noughties No 3: Mulholland Drive" (İngilizce). guardian.co.uk. 30 Aralık 2009. 5 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  117. ^ Travers, Peters (9 Aralık 2009). "Mulholland Drive – Rolling Stone Movies – Lists". Rolling Stone (İngilizce). 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  118. ^ . Journal Pioneer (İngilizce). 20 Aralık 2009. 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  119. ^ "MovieMantz: Best Movies Of The Decade". Access Hollywood (İngilizce). 5 Ocak 2010. 1 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  120. ^ "The 21st Century's 100 greatest films". BBC. 23 Ağustos 2016. 23 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2016. 
  121. ^ "The 25 best arthouse films of all time: the full list". The Guardian (İngilizce). 20 Ekim 2010. 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  122. ^ Bradshaw, Peter; Clarke, Cath; Pulver, Andrew; Shoard, Catherine (13 Eylül 2019). "The 100 best films of the 21st century". The Guardian (İngilizce). 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2022. 
  123. ^ Boucher, Geoff (31 Ağustos 2008). "The 25 best L.A. films of the last 25 years". Los Angeles Times (İngilizce). 25 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  124. ^ Christie, Ian (2012). "The Top 50 Greatest Films of All Time" (İngilizce). British Film Institute. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  125. ^ (İngilizce). Channel4.com. 7 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 
  126. ^ Green, Willow (3 Ekim 2008). "The 500 Greatest Movies of All Time". Empire (İngilizce). 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mayıs 2022. 
  127. ^ Rafferty, Terrence (10 Mart 2002). "Oscar Films/Behind The Camera; In a Weird Way, David Lynch Makes Sense". The New York Times (İngilizce). 17 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  128. ^ "The Golden Globe nominations in full" (İngilizce). . 20 Aralık 2001. 2 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  129. ^ "Golden Globe Winners". The New York Times (İngilizce). Reuters. 22 Ocak 2002. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  130. ^ (İngilizce). . 7 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  131. ^ "Nominees for 28th Annual Saturn Awards" (İngilizce). Los Angeles: United Press International. 14 Mart 2002. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2022. 
  132. ^ "César 2002 : le palmarès" (Fransızca). AlloCiné. 2 Mart 2002. 17 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  133. ^ Lewis, Hilary (4 Aralık 2013). "'Her' Named Best Film by National Board of Review". The Hollywood Reporter (İngilizce). 3 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ağustos 2015. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • Andrews, David (Sonbahar 2004). "An Oneiric Fugue: The Various Logics of Mulholland Drive". Journal of Film and Video (İngilizce). 56 (1): 25-40. JSTOR 20688441. 
  • Klock, Geoff (2017). ""Goodnight, Sweet Betty": Levels of Illusion in Mulholland Drive and Hamlet". Quarterly Review of Film and Video (İngilizce). 34 (1): 250-65. doi:10.1080/10509208.2016.1144038. 
  • Odell, Colin; Le Blanc, Michelle (2007). David Lynch (İngilizce). Kamera Books. ISBN . 

Dış bağlantılar

  • IMDb'de Mulholland Çıkmazı

wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar

Mulholland Cikmazi Ingilizce ozgun adiyla Mulholland Drive Turkce anlami Mulholland Caddesi yonetmenligini ve senaristligini David Lynch in ustlendigi psikolojik gerilim gizem ve dram turlerindeki 2001 cikisli bir Amerikan Fransiz filmidir Baslica rollerinde Naomi Watts Laura Elena Harring ve Justin Theroux yer alir Kara film unsurlari ilgisiz gibi gorunen fakat birbirleriyle baglantili vinyetler ve gercekustu ogeler barindiran film Los Angeles a gelip halasinin evinde kalirken hafizasini kaybedip ayni evde saklanan Rita ile karsilasan ve onunla arkadas olan Betty Elms adli gozu yukseklerde bir oyuncunun hikayesini anlatir Mulholland CikmaziMulholland DriveFilmin afisiYonetmenDavid LynchYapimciNeal Edelstein Tony Krantz Michael Polaire Alain Sarde Mary SweeneySenaristDavid LynchOyuncularNaomi Watts Laura Elena Harring Justin TherouxMuzikAngelo BadalamentiGoruntu yonetmeniPeter DemingSanat yonetmeniPeter JamisonKurguMary SweeneyStudyoLes Films Alain Sarde Asymmetrical Productions Babbo Canal The Picture FactoryDagiticiUniversal Pictures ABD BAC Films Fransa TuruPsikolojik gerilim gizem dramCikis tarih ler i16 Mayis 2001 2001 05 16 Cannes Film Festivali 12 Ekim 2001 2001 10 12 ABD 21 Kasim 2001 2001 11 21 Fransa Sure146 dakikaUlkeAmerika Birlesik DevletleriFransaDilIngilizceButce 14 milyonHasilat 20 1 milyon ABC de yayimlanmasi dusunulen bir televizyon dizisinin pilot bolumu olarak gelistirilmeye baslanan yapimin buyuk bir bolumu 1999 yilinda cekildi ve bir dizi bolumu olacagindan oturu sonu acik uclu birakildi Yapimcilarin projeye onay vermemesi uzerine proje sonlandirilsa da Le Studio Canal tarafindan projenin yapim haklarinin satin alinmasiyla birlikte uzun metrajli bir film olabilmesi icin senaryoya eklemeler yapildi ve ek cekimler gerceklestirildi Ortaya cikan film izleyicilerin yorumuna gore farklilik gosteren bir yapim oldu Lynch izleyici elestirmen ve oyuncu kadrosunun olaylar hakkinda tahmin yurutebilmesi amaciyla filmde ne anlatmak istedigine dair herhangi aciklamada bulunmazken filme ruyalar sehrinde bir ask hikayesi sloganini vermisti Ilk gosterimi 16 Mayis 2001 de Cannes Film Festivali nde gerceklestirilen Mulholland Cikmazi 8 Ekim de Amerika Birlesik Devletleri nde Universal Pictures tarafindan sinirli olarak alti salonda gosterime sokuldu 12 Ekim den itibaren ulkede filmi gosteren salon sayisi arttirilirken 64 hafta boyunca gosterimde kaldi 21 Kasim da ilk gosteriminin yapildigi Fransa da ise BAC Films tarafindan dagitildi 14 milyona mal olan filmin dunya genelinde elde ettigi hasilat 20 1 milyonun uzerindeydi Rotten Tomatoes ta 84 Metacritic te ise 100 uzerinden 85 puanlik ortalamalar yakalayan Mulholland Cikmazi aralarinda yilin en iyi filmi olarak niteleyenlerin de oldugu bazi elestirmenler tarafindan yilin en iyi filmleri arasinda gosterildi Ilerleyen donemde ise cesitli elestirmen ve yayinlar tarafindan belirlenen 2000 lerin 21 yuzyilin veya tum zamanlarin en iyi filmleri arasinda yer aldi Cannes Film Festivali nde En Iyi Yonetmen Odulu nu kazanan yapim 74 Akademi Odulleri nde ayni kategoride adaylik elde etti Bunlarin yani sira filmin kendisi ile yonetimi senaryosu kurgusu goruntu yonetimi muzigi ve basrol oyuncusu Watts cesitli odullere aday gosterildi ve bunlarin bir kismini kazandi KonusuMulholland Drive i gosteren bir tabela Mulholland Drive daki bir araba kazasinda hayatta kalan tek kisi olan siyah sacli bir kadin Laura Elena Harring yarali ve sok gecirmis bir sekilde Los Angeles a varir ve geceyi bir evin bahcesinde uyuyarak gecirir Ertesi sabah yasli ve kizil sacli bir kadinin bavullariyla birlikte evden cikmasinin ardindan siyah sacli kadin bos eve siginip burada uykuya dalar Bu sahneden sonra Winkie s adli bir diner da oturan iki erkekten genc olaninin digerine diner in arkasinda gordugu korkunc bir figur hakkindaki kabusunu anlattigi sahneye gecilir Ruyada bahsedilen yere gittiklerinde kabustaki figur birden karsilarina cikar ve genc adamin korkudan bayilmasina sebep olur Siyah sacli kadin uykudayken kaza sonrasinda ortadan kaybolusu hakkinda gerceklesen birkac gizemli telefon gorusmesinin ardindan unlu bir oyuncu olma hayaliyle Deep River Ontario dan Los Angeles a gelen Betty Elms Naomi Watts havaalanindan taksiyle teyzesinin bir muddet once bosalttigi eve gelir Evde Ruth teyzesinin bir tanidigi zannettigi hafizasini kaybetmis ve ismini dahi hatirlamayan siyah sacli kadin ile karsilasir Kadin duvardaki Gilda 1946 filminin posterini gorur ve kendisini filmin basrol oyuncusu Rita Hayworth tan yola cikarak Rita olarak tanitir Iki mafya elemani cekecegi filmin basrolunde taninmamis oyuncu Camila Rhodes u Melissa George oynatmasi icin Adam Kesher Justin Theroux adli bir Hollywood yonetmenine baski yapiyordur Filmde kendi sececegi bir ismi oynatmak isteyen Adam baskilardan oturu filmi yonetmeyecegini soyleyerek toplantiyi terk eder Disari ciktiginda mafya elemanlarinin arabasina golf sopasiyla zarar verdikten sonra evine gider Bu sahnenin ardindan acemi bir kiralik katilin Mark Pellegrino bir telefon defterini calmaya calistigi esnada uc kisiyi oldurdugu sahne gosterilir Diger yandan ise telefonla konustugu teyzesinin Rita diye birini tanimadigini ogrenen Betty bir kaza gecirdigini ve hafizasini kaybettigini soyleyen Rita ya yardimci olmaya karar verir Birlikte ilk olarak Rita nin cantasina bakarlar ve cantada 50 000 nakit ile mavi bir anahtar bulurlar Evine donen Adam ise karisi ile havuz temizleyicisini yatakta yakalar Ofkeyle karisinin mucevher kutusuna duvar boyasi dokerken karisinin sevgilisi tarafindan darp edilir ve evden disari atilir Ucuz bir motelde nakit parayla konaklayan Adam menajerinden kredi karti hesabinin kapatildigini parasiz kaldigini ve kovboy diye birinin kendisiyle bulusmak icin bekledigini ogrenir Kendisini bekleyen kisiyle bulusur ve kendi iyiligi icin Camilla Rhodes u kadroya dahil etmesi gerektigi tehdidine boyun egerek filmi yonetmeye ikna olur Betty ve Rita cantada bulduklari parayi evdeki bir sapka kutusuna saklamalarinin ardindan Winkie s e giderler Rita kendilerine servis yapan kadin garsonun yakasindaki Diane adini gorunce Diane Selwyn diye bir isim hatirlar Telefon rehberinden Diane Selwyn in numarasini bulup numarayi arasalar da cevap veren olmaz Ardindan bir oyuncu secimlerine katilan Betty burada sergiledigi performansin cok begenilmesiyle birlikte yapimcilar tarafindan Adam in yonettigi The Sylvia North Story Sylvia North un Oykusu adli filmin setine goturulur Sete girdigi sirada Adam basrol icin oyuncu secimlerindeki performanslari izlemektedir Bu sirada Adam ile Betty uzunca bir sure goz goze gelir ve Betty yapimcilara arkadasiyla bulusmasi gerektigini soyleyerek Adam la gorusmeden oradan hizlica uzaklasir Adam ise filmde oynamasi icin Camilla Rhodes u secer Diane Selwyn in dairesine giden Betty ve Rita kapiya cevap veren olmamasi uzerine gizlice eve girerler Ikili yatak odasinda bir kadinin curumus cesedini gordukten sonra dehsete kapilarak evlerine geri doner Guvenliginden endise eden Rita sari bir peruk takarak kilik degistirir Gece oldugunda iki kadin arasinda bir cinsel iliski yasanir Birlikte uyuduklari sirada gece saat 2 civarinda uyanan Rita Club Silencio adindaki tiyatroya gitmeleri konusunda Betty yi ikna eder Buraya vardiklarinda sahnesinde bir adam birkac farkli dilde her seyin bir illuzyon oldugunu anlatiyordur Ardindan sahneye cikarak sarki soylemeye baslayan kadin bir muddet sonra yere dusup hareketsiz kalsa da sarki devam eder Sarkinin sona ermesinin ardindan Betty cantasinda Rita nin anahtarina uyan mavi bir kutu bulur Kutuyu acmak icin daireye donduklerinde Betty aniden ortadan kaybolur Rita nin anahtarla kutuyu acmasiyla birlikte kutu yere duser ve akabinde odaya giren kizil sacli bir kadin odada herhangi bir sey goremez Sonraki sahnede kovboy uyuyan bir kadinin yatak odasinin kapisini aralayarak Merhaba guzel kiz Uyanma vakti diye seslenir Akabinde Betty ile Rita nin gizlice girdigi evin yatak odasinda Diane Selwyn Naomi Watts uyanarak yatagindan kalkar Filmin ikinci kismi olarak nitelendirilen bu kisimda Diane siyah sacli kadina donusen Camilla Rhodes a Laura Elena Harring asik fakat onun tarafindan aci cektirilmis ve reddedilmis yalniz ve depresyondaki bir oyuncu olarak betimlenir Oyuncu olan Diane Adam in yonettigi The Sylvia North Story adli filmde kucuk bir rolu canlandiriyordur Ayni filmin basrol oyuncusu Camilla nin davetiyle Diane Adam in Mulholland Drive daki evinde duzenlenen partiye katilir Diane in limuzini filmin basinda Rita nin arabasinin karistigi kazanin goruntulerine benzer bir bicimde yol alir ve araba ayni yerde durur Caliliklarin arasindan cikip yanlarina gelen Camilla kestirme bir yoldan Diane i partiye goturur Partide Adam Camilla yi oper ve katilimcilara bir iliski yasadiklarini duyurur Diane yemek masasinda teyzesinin olumu uzerine Hollywood a geldigini ve Camilla ile The Sylvia North Story filminin secmelerinde tanistigini belirtir Masaya yaklasan bir kadin ilk bolumde sarisin Camilla yi oynayan Melissa George siyah sacli Camilla yi oper ve birlikte Diane e donerek gulumserler Ilerleyen sahnede Diane Winkie s te acemi bir kiralik katille bulusur ve ona 50 000 ile Camilla nin bir resmini verir Bu esnada onlara servis yapan garsonun ilk bolumde Diane olan ismi artik Betty dir Kiralik katil Diane e is bittiginde sozlestikleri yerde mavi bir anahtar bulacagini soyler Sohbet esnasinda Diane tezgahta bekleyen ve filmin ilk kisminda Winkie s in arkasinda korkunc figurle karsilasip bayilan adamla goz goze gelir Sonraki sahnede Diane evinde otururken masanin ustundeki mavi kapi anahtarina bakar Bu sirada halusinasyon gormeye baslayarak dehsete kapilir Cigliklarla yatak odasina kosar ve cekmeceden aldigi silahla kendisini vurarak intihar eder Film tiyatro sahnesindeki bir kadinin silencio sessizlik demesiyle sona erer Oyuncu kadrosuNaomi Watts Betty Elms Diane Selwyn Laura Elena Harring Rita Camilla Rhodes Justin Theroux Adam Kesher Ann Miller Catherine Coco Lenoix Mark Pellegrino Joe Robert Forster Dedektif Harry McKnight Brent Briscoe Dedektif Neal Domgaard Dan Hedaya Vincenzo Castigliane Angelo Badalamenti Luigi Castigliane Monty Montgomery Kovboy Lee Grant Louise Bonner James Karen Wally Brown Chad Everett Jimmy Katz Richard Green Sihirbaz Rebekah Del Rio Kendisi Melissa George Camilla Rhodes Geno Silva Otel muduru Emcee Billy Ray Cyrus GeneYapim asamasiYapim kadrosu David Lynch yonetmen senarist Neal Edelstein yapimci Tony Krantz yapimci Michael Polaire yapimci Alain Sarde yapimci Mary Sweeney yapimci kurgucu Peter Deming goruntu yonetmeni Jack Fisk yapim tasarimcisi Peter Jamison sanat yonetmeni Amy Stofsky kostum tasarimcisi Angelo Badalamenti besteci Gelisimi David Lynch Mulholland Cikmazi ile ilgili fikirlerinden ilk olarak 1990 da Ikiz Tepeler i Twin Peaks cektigi donemde Hollywood daki bir restoranda yedikleri yemek esnasinda dizinin gelisiminden sorumlu ajans gorevlisi Tony Krantz a bahsetMISti ABC de yayimlanan On the Air dizisinin yaraticilarindan biri olan Lynch bu projenin ABC tarafindan sonlandirilmasiyla birlikte bir daha televizyon icin calismamaya karar vermisse de Krantz Mulholland Cikmazi uzerine calismasi icin Lynch i ikna etti Lynch in Agustos 1998 de ABC Entertainment baskani Jamie Tarses ve yardimcilarindan Steve Tao ile gerceklestirdigi gorusme sonrasinda yoneticiler projeye olumlu yaklasmis ve Tao nun ifadesine gore yalnizca yapimin adi bile onlari heyecanlandir mis ti ABC de yayimlanacak bir televizyon dizisi olarak planlanan Mulholland Cikmazi nin 2 saatlik bir pilot bolumu icin 4 5 milyonluk butce ayrilirken sonradan Touchstone Television in 2 5 milyonluk katkisiyla toplam butce 7 milyona ulasti Lynch in 4 Ocak 1999 da teslim ettigi 92 sayfalik pilot bolum senaryosunu alan Tarses ile yardimcisi Stu Bloomberg ertesi gun Krantz i arayarak projeye onay verdi Sonbahar sezonu icin yedi olasi dizinin pilot bolumu siparisi veren ABC Entertainment bunlardan ucu ya da dordunu yayimlamayi hedefliyordu Ikiz Tepeler in oyuncularindan Sherilyn Fenn 2014 teki bir roportajinda birinci ve ikinci sezonun arasinda ya da ikinci sezonun ardindan yapimcilarin Mulholland Drive da araba kullandigi bir acilis sahnesinden bahsederek dizinin karakterlerinden Audrey Horne icin ayri bir film yapma dusuncesini ortaya attiklarini ve bundan oturu Mulholland Cikmazi fikrinin Ikiz Tepeler in cekimleri sirasinda Audrey karakteri icin bir yan urunu olarak ortaya ciktigini belirtti Oyuncu secimi Lynch ana kadin karakterleri canlandiran Laura Elena Harring ile Naomi Watts i resimlerine bakarak secti New York tan yola cikan ve ucak seyahatinin ardindan dogrudan Lynch ile olan ilk gorusmesine giden Watts beyaz bir tisort kot pantolon ve duz tabanli sandalet giymisti Ertesi gunku gorusmeleri icin biraz daha ozenli giyinmesi gerektigi belirtildiginden ikinci gorusme oncesinde bir kuafore gitti dar bir elbise ile topuklu ayakkabi giydi Lynch in evinde gerceklestirilen gorusme sonucunda kendisine senaryo verilirken iki hafta sonra yapimda olmasi icin teklif aldi Watts i secmesini Lynch buyuk bir yetenege sahip oldugunu hissettigim guzel ruhlu ve zeki bu sayede de farkli rolleri canlandirabilecek birini gordum yani tam dort dortluktu sozleriyle anlatti Bir diger basrol oyuncusu Justin Theroux ise Lynch ile olan gorusmesine dogrudan ucak seyahatinin ardindan katildi Komple siyah giysileri ve daginik saciyla gelen Theroux nun bu halini begendigini ifade eden Lynch oyuncunun ayni kiyafetler ve sac tarziyla filmde yer almasina karar verdi Cekim asamasi Subat 1999 sonlarinda Los Angeles ta baslayan cekimler alti hafta kadar surdu ve Nisan da tamamlandi Ortaya cikan 125 dakikalik calismanin bir televizyon dizisine gore uzun bir sure oldugunun soylenerek 88 dakikaya indirilmesinin istenmesi uzerine Lynch bazi sahneleri cikararak istenilen sureye ulasti Ancak 18 Mayis ta aciklanan ABC nin yeni sezonun yayin programindaki yapimlar arasinda bu calismaya yer verilmedi Dogrusal olmayan anlatinin kullanilmasi Harring ve Watts in ileri yaslarda olmasi Ann Miller in canlandirdigi karakterin sigara icmesi ve bir sahnede kopek diskisina yakin cekim yapilmasi bu kararin gerekceleri arasinda gosterildi Konuyla ilgili olarak Lynch Tum bildigim bu cekimi yaparken keyif aldigim ABC nin ise bundan nefret ettigi ve kestigim calismadan memnun kalmamamdi Kesilmemis surumun cok yavas oldugu konusunda ABC ile hemfikirdim ancak bir son teslim tarihi oldugundan bunu kesmek zorunda kaldim ve bunu incelikle yapabilecek bir zaman yoktu Bundan oturu Dokusunu buyuk sahnelerini ve hikaye akisini kaybetti ve bu kotu surumun 300 kadar kopyasi ortalikta dolasiyor Bircok insan kaydi gordu ve bu durum utanc verici zira bu kayitlar ayni zamanda dusuk kalitede ifadelerini kullandi Birkac hafta sonra ise Bir noktada yanlis kisilerle birlikte oldugunuzun farkina variyorsunuz Dusunme surecleri bana cok yabanci Yuksek tempo ile dogrusal bir anlatimi seviyorlar siz ise kendi yarattiginiz seylerin sizden cikmasini ve kendine ozgu olmasini istiyorsunuz Oyle saniyorum ki Dunya da uzaylilar var ve kendileri televizyon sektorunde calisiyorlar dedi ABC nin projeyi iptal etmesinden bir yil kadar sonra Lynch in yonettigi 1999 cikisli Straight in Hikayesi nin The Straight Story yapimcilarindan Pierre Edelman ve Alain Sarde in Le Studio Canal uzerinden filmin yapimciligini ustlenmeleri teklifinde bulundu Lynch in teklifi kabul etmesiyle sirket yapimin haklarini 7 milyona ABC den satin aldi Bunun uzerine Lynch yapimin senaryosunu sinemaya uyarlayarak yeniden yazdi Acik uclu bir pilot bolum senaryosunu sonlu bir film senaryosuna donusturmesini Lynch Filmin sonunu nasil getirecegime dair en ufak bir fikrim dahi yoktu Bir gece otururken fikirler aklima geldi Bu olay hayatimin en iyi tecrubelerinden biriydi Her sey farkli bir acidan gorunuyordu Kafamdaki seyler yeniden yapilandi ve bir muddet sonra cekimlere basladik Simdi ise geriye baktigimda bu filmin her daim boyle olmasi gerektigini goruyorum Her seyin simdiki gibi olmasina bu garip baslangic yol acti seklinde ifade etti Pilot bolumun senaryosuna eklenen on sekiz sayfalik kisimda Rita ile Betty arasindaki romantik iliski ve mavi kutunun acilmasinin ardindan yasananlar yer aliyordu ABC nin dizi projesini reddetmesini olumlu karsilayan Watts canlandirdigi Betty karakterinin filmin son kisimlari olmadigi zaman tek boyutlu kaldigini dusundugunu ifade etmisti Theroux ise Dahil olmadigimiz kisimlarin senaryosunu okuyamiyorduk bu da filmin konusunu tam olarak anlamamizi engelliyordu David sordugumuz sorulari memnuniyetle karsilasa da bu sorulari yanitsiz birakmaktaydi Tek gozumuz bagli gibi calisiyorduk Eger bu onun ilk yonetmenlik deneyimi olsaydi ve daha onceleri bu yontemi denemeseydi muhtemelen birtakim kuskularim olacakti Ancak bu yontemin ise yaradigi oldukca acik sozleriyle cekim asamasinda filmin konusunu tam olarak anlamadigini belirtti Lynch in kendisine yalnizca canlandirdigi yonetmen karakterinin Lynch i temsil etmedigini soyledigini belirtti Filmin yeni sahneleri 2000 yilinda cekilirken setlerin tekrar yapilmasi ve oyuncularin tekrar cekime cagrilmasindan oturu 7 milyon daha butce ayrilmasi dolayisiyla filmin toplam maliyeti 14 milyona yukseldi Tema ve yorumlamalarGenel yorumlamalar Filmin DVD surumunde yer alan Bu Gerilimi Anlamaniz icin David Lynch in 10 Ipucusu baslikli kartta yer alan ipucular Filmin basina ozellikle dikkat edin En az iki ipucu filmin giris yazilari tamamlanmadan veriliyor Kirmizi abajurun gorundugu yerlere ve zamana dikkat edin Adam Kesher in oyuncu sectigi filmin adini duyabildiniz mi Peki bundan tekrar bahsedildi mi Kaza korkunc bir olaydir kazanin meydana geldigi yere dikkat edin Kim neden bir anahtar veriyor Bornoza kul tablasina ve kahve kupasina dikkat edin Club Silencio da hissedilen fark edilen ve gozlemlenen sey ne Camilla ya yalnizca yetenegi mi yardimci oldu Winkie s in arkasindaki adamin cevresinde olanlara dikkat edin Ruth teyze nerede Ruyalar sehrinde bir ask hikayesi sloganini tasiyan ve izleyenlerin farkli yorumlamalarina yol acan film icin Lynch herhangi bir aciklamada bulunmadi The Christian Science Monitor daki yazisinda David Sterritt filmin Cannes Film Festivali ndeki galasi sonrasinda Lynch ile konustugunu soyleyerek kendisinin Mulholland Cikmazi ndaki hikayenin mantikli ve anlasilabilir oldugu konusunda israrci oldugunu yazdi Justin Theroux izleyicilerin filmden farkli anlamlar cikarmasi konusunda Lynch in nasil dusundugune dair Istediginizi anlayabilmenizden hakikaten mutlu oldugunu dusunuyorum Insanlarin filmle ilgili oldukca tuhaf aciklamalarda bulunmasini seviyor David kendisinin bilincaltindan calisiyor ifadelerini kullandi The Guardian da alti sinema elestirmeninin Mulholland Cikmazi nin genelinden cikardiklari anlamlari kendi bakis acilariyla yorumladiklari bir calisma yayimlandi The Sun dan Neil Roberts ile Time Out tan Tom Charity filmin ilk yarisinin ikinci yarisinda duz bir anlatimla gosterilen gercek karakterlerin daha mutlu ve idealize edilmis hayatlarinin anlatildigi bir ruya oldugunu soyledi Roger Ebert ile Jonathan Ross bu aciklamaya katilsalar da filmin genelini analiz etmekten kacindilar Ebert Herhangi bir aciklama yok Ortada bir gizem dahi olmayabilir ifadelerini kullanirken Ross Belki de bunlar en basta yapilmasi planlanan pilot bolumden arta kalanlardir Diger yandan birbiriyle ilgisiz ve ruyalarin bilincsizligiyle gorulen seylerden ibaret olabilir ifadeleriyle filmin hikayesinin herhangi bir yere baglanmadigini yazdi The Observer yazarlarindan Philip French filmi Hollywood trajedilerine bir gonderme olarak nitelerken BBC den Jane Douglas ise Betty nin yasaminin Diane in ruyasi oldugu teorisini reddetti ve film hakkinda cok fazla analiz yapilmamasi gerektigini belirtti Filmle ilgili olarak Laura Elena Harring Filmi ilk kez izledigimde hikayenin Hollywood hayalleri yanilsamalari ve takintilari hakkinda oldugunu dusundum Aslinda hicbir seyin ozellikle Hollywood yildizi olmanin gorundugu gibi olmadigi konusuna deginiyor Ikinci ve ucuncu defa izledigimde kimligimizle ilgili oldugunu dusundum Kim oldugumuzu biliyor muyuz Sonrasinda ise filmde farkli seyler gormeye devam ettim Filmden cikarilan sey veya filmin gercekten ne hakkinda oldugu konusunda herhangi bir dogru ya da yanlis yok Surekli olarak kafa yormanizi sorular sormanizi saglayan bir film bu Tekrar izleyecegim bir film bu ya da kesinlikle ikinci kez izlemeniz gereken bir film denildigini tekrar tekrar duydum Film sizin ilginizi cekiyor Filmi anlamak istiyorsunuz ancak anlanabilecek bir film oldugunu sanmiyorum Size sorular sordurarak asil amacina ulasmis oluyor sozlerini kullandi Ruya ve alternatif gerceklikler Film kabaca beste dortluk bolum ile kalan beste birlik bolum olmak uzere ikiye ayrilir Kendi iclerinde birer butun olarak degerlendirilen bu iki kisim icin farkli yorumlar ve aciklamalar yapilmistir Ruya yorumlamasina dayanan ilk teoriye gore filmin ilk kisminda gercek Diane Selwyn in ruyasi anlatilir ve gercekte yer alan bazi karakter ve nesneler bu ruyada birtakim degisikliklere ugramis olarak gozukur Selwyn ruyasinda kendisini masum ve gelecekten umutlu olan Betty Elms karakteri olarak gorur Basarili cekici ve ileride unlu bir oyuncu olma hayaliyle umuduyla Los Angeles a gelen Betty Ruth teyzesinin bosalttigi eve yerlesir Yasadigi kaza sonrasinda hafizasini kaybetmis olan Rita ise oldukca masum ve Betty e baglidir Rita nin gercekte kim oldugunu bulmakla ugrasirken ikili arasinda bir ask baslar Diger yandan katildigi oyuncu secmelerinde de olaganustu bir performans gosteren Betty nin hayati gerek mesleki gerekse Rita ile olan iliskileri bakimindan tam istedigi gibi ilerler Filmin son beste birlik kismi ise Diane in hem ozel hem de mesleki anlamda basarisizliklarla dolu gercek hayatini konu alir Ruth teyze gercek hayatta da Diane in teyzesi olsa da ruyadakinin aksine yakin bir zamanda olmus ve Diane e yalnizca bir miktar para birakmistir Ruyasinda sevgilisi olarak gordugu Rita gercek hayatta kisa bir sureligine iliski yasadigi ve asik oldugu Camilla Rhodes tur Adam Kesher gercekte oldugu gibi ruyada da filmin yonetmeniyken ruyada gercek hayattakinin aksine mesleki ve ozel hayati bakimindan basarisizdir Bunun sebebi Camilla nin gercek hayatta Diane in askina karsilik vermeyerek onu terk etmesi ve Adam ile birlikte olmasi Betty nin ise Adam a olan kizginliginin intikamini ruyasinda almasi olarak yorumlanir Gercekteki Camilla Rhodes ruyada baska birisi olarak gozukur Gercekte Adam in cekecegi filmin basrolu icin secmelere giren Diane rolu Camilla ya kaptirmistir Ruya da ise Camilla mafyanin Adam i tehdit etmesi sebebiyle secilir Diane ruyasinda gercekteki basarisizligini kabullenmek yerine isin icinde baska seyler olduguna kendisini inandirmistir Benzer sekilde ruyasinda Rita ile yaptigi provada Rita nin kendisine iyi bir performans sergiledigini soylemesi de gercekte rolunu Camilla ya kaptiran Diane in kendisinin de iyi bir oyuncu oldugunu bizzat rakibinin agzindan duymasini istemesinden oturudur Ruyada Betty film setine girdigi anda Adam in dikkatini cekerek daha hicbir sey yapmadan Adam i etkilese de oyuncu secimine katilmadan Rita ya yardim etmek uzere setten ayrilir Bu olay Betty nin Rita ugruna kendi kariyerinden dahi vazgecmesini gosterir Rita ile Betty nin gercekte Diane Selwyn in kaldigi evde karsilastigi curumus ceset gercekte Diane in sahip oldugu sari saca sahiptir ve Camilla nin giydigi siyah elbiseyi giyiyordur Buradan yola cikilarak ruyada gozuken bu cesedin kisa bir sure once oldurulen Camilla ya veya ruyayi gordukten bir muddet sonra olecek olan Diane e ait oldugu gorusleri ortaya atilir Filmin sonunda Diane in intihar sebebi Camilla yi oldurtmesi sonrasi yasadigi pismanlik ve vicdan azabinin sonucu olarak gosterilir Diane in Camilla yi oldurmesi icin tuttugu kiralik katile verdigi para ise ruyada nedeni bilinmeyen bir sekilde Rita nin cantasindan cikar Bir roportajinda Naomi Watts Diane in esas karakter Betty nin ise gercekte Diane in olmasini istedigi ve hayalini kurdugu kisi oldugunu dusunuyorum Rita yardima ihtiyaci olan kadin Betty ye mutlak ihtiyaci olan bir kadin ve Betty de onu oyuncak bir bebek gibi kontrol ediyor Rita Betty nin gercekte Camilla nin olmasini istedigi sekle burunmus hali analizini yapar Gercek hayattaki ruyalar gibi filmin de herhangi bir aciklamasi bulunmayan sonuclanmayan sahnelerden olustugunu belirten Roger Ebert Filmin ikinci kismi icin bir aciklama isterseniz ruya goren kisinin bilincinin yavas yavas geldigini ve bu kisimda gorulen ruyanin ilk ruya ve gercek hayattan kesitler icerdigini dusunun seklinde bir yorum yapar Sonradan yazdigi bir yazisinda filmin ikinci kisminin tam anlamiyla ruya veya gercek olamayacagini ve her iki ortamdan da alintilar icerdigini belirten Ebert e gore Mulholland Cikmazi once mantikli aciklamaya meydan okur direnir sonunda ise bu mucadeleden zaferle ayrilir Bir baska goruse gore Betty ve Rita ile Diane ve Camilla zaman zaman cakisan iki paralel evrende yasiyordur Diger bir teoriye gore hikaye herhangi bir baslangici veya sonu olmayan bir Mobius seridi seklindedir Diger bir gorus filmde yasanan her sey bir ruya oldugunu ancak kimin ruyasi oldugunun belirsiz oldugunu one surer Ilk kismin Camilla Rhodes un ruyasi oldugu gorusu de ortaya atilir Bircok kez gerceklesen Rita nin uyuyakaldigi donemler arasinda iki adamin Winkie s te sohbet etmesi Betty nin Los Angeles a gelmesi ve kiralik katilin yasadiklari gibi birbiriyle alakasiz sahnelerin gosterilmesinden yola cikilarak bu sahnelerde yasanilanlarin Diane in ruyasi icerisinde gorulen Rita nin ruyalari olabilecegi de ileri surulen gorusler arasindadir Ilk kismin ruya olduguna benzer bir gorus ise ikinci kisimda yer alan Betty nin masturbasyon yaptigi sahneden yola cikilarak filmin ilk kisminin Betty nin cinsel fantezileri oldugunu one surer Ruya calismalari profesoru Kelly Bulkeley ruyalardan ya da ruya gormekten acikca bahsedilen tek sahne olan filmin baslarinda Winkie s te gecen sahneyle filmdeki aciga cikarici gercek ve epistemolojik belirsizlige dikkat cekildigi ni one surer Bu sahnede konusan iki adamin sohbetine konu olan canavar benzeri varligin filmin sonunda Diane in intihar etmesinin hemen oncesi ile sonrasinda tekrar gozukmesine de dikkat ceken Bulkeley bu sohbet sahnesinin filmde ne olup bittigini anlamanin yeni bir yolu nun acilisi oldugunu belirtir Filozof ve film teorisyeni Robert Sinnerbrink de Diane in intihari sonrasinda gorunen goruntulerin ruya ve gerceklik aciklamasin zedeledigini belirtir Diane in kendisini vurmasindan sonra yatagi dumanlar arasinda kaybolur Betty ile Rita mutlu bir sekilde birbirlerine gulumserken gozukur ve Club Silencio nun balkonundaki kadinin silencio diye fisildamasinin ardindan ekran kararir Gercek ve hayal arasindaki belirsiz bir kisimda oldugunu belirttigi bu bolum icin Sinnerbrink sinematik goruntunun metafiziksel boyutu ya da Diane in olmek uzereyken aklindan gecenler en sondaki silencio ile ise gercek olum ani olabilecegini soyler Ayni sahneyle ilgili olarak film teorisyeni Andrew Hageman Betty Diane in intiharini takip eden doksan saniyelik son kisim onun olmeden hemen once bilincli olarak kafasindan gecenleri gosterir Macquarie Universitesinin basin yayin akademisyenlerinden Siobhan Lyons Lynch evreninde siklikla gerceklesen gercekligin anlamsizliginin gucunu sarsan yuzeysel bir aciklama diyerek ruya teorisini reddederek Hollywood yildiz adaylarinda siklikla gorulen bir sekilde Betty ile Diane in gercekte birbirlerine benzeyen iki farkli kisi oldugunu one surer Film teorisyeni David Roche Lynch filmlerinin sadece basit detektiflik hikayelerinden ibaret olmadigini filmlerin konusunun anlasilabilmesi icin izleyicilerin kendilerini detektif rolune burundurmeye zorladigini ve Lynch in diger filmleri gibi Mulholland Cikmazi nda da hikaye ile diegesisin ayni anlama geldigi hatasina dusen izleyicilerin bu hatasiyla oynayarak onlarin mantikli bir diegesis istegini bosa cikardigini yazar Roche ayrica filmde cesitli gizemler oldugunu izleyicilerin hikayeden bir anlam cikarmaya zorlansa dahi karakterlerin bu gizemleri cozmedigini ve Mulholland Cikmazi nin izleyicilere bir sorunun cozumunu gosterdigi icin degil filmin kendisinin bir gizem oldugunu ve seyirci detektifin bundan bir anlam cikarmaya calistigi icin bir gizem filmi oldugunu belirtir Hollywood elestirileri The New York Times taki yazisinda Stephen Holden filmin herhangi bir kisinin ask hayati ya da mesleki hirsi ndan ziyade Hollywood un cazibesi uzerine oldugunu ifade eder The Village Voice tan J Hoberman da ayni konuya Hollywood a yonelik zehirli ask ifadesiyle ayni konuya deginir Filmin baslarinda Rita nin yolu Sunset Bulvari ndan da gecmesinden oturu bazi elestirmenler filmi Hollywood ile ilgili kirik hayaller iceren baska bir film olan ve benzer sekilde adini Los Angeles taki bir caddeden alan Billy Wilder in yonettigi 1950 cikisli Sunset Bulvari Sunset Boulevard ile karsilastirir Mulholland Cikmazi nin Lynch in kendi Sunset Bulvari oldugunu belirten sinema elestirmeni Martha Nochimson Wilder in filminde islenen ve 2001 New York Film Festivali ndeki basin toplantisi sirasinda Lynch in birkac kere kullandigina dikkat cektigi bir ifade olan insanin bozulmasi na Lynch in ozgun bir aciklama getirdigini yazar Club Silencio nun ruya fabrikasi Hollywood un yer alti dunyasini yansittigini belirten Robert Sinnerbrink mekanda cikan sihirbazin soyledigi Bando yok Orkestra yok Butun bunlar sadece bant kaydi Bando yok ve hala bandoyu duyuyoruz Butun bunlar sadece bir illuzyon sozlerinin Hollywood a bir gonderme oldugunu belirtir Elestirmen Gregory Weight Lynch in gorunenden fazlasini sundugunu ve bunun arkasinda yalnizca kotuluk ve yalanlarin yer aldigina inandigini belirtir Lynch in Hollywood daki yalan manipulasyon ve numaralarla ilgili bir aciklama yaptigi kadar film boyunca nostaljik unsurlari kullandigindan ve gorece yasli oyuncular olan Ann Miller Lee Grant ve Chad Everett e filmde yer vererek gercek sanatin klasik film yapimindan geldigini anlatmaya calistigina dikkat ceker Olaganustu oyunculuk yeteneklerine sahip bir sekilde tasvir eden Betty nin eglence sektorundeki guclu insanlar tarafindan fark edildigini de sozlerine ekler Sinema elestirmeni ve tarihcisi Steven Dillon film nostaljisi ile Hollywood daki bozulmanin birbirine zit konumlarini Mulholland Cikmazi nin Hollywood kulturu elestirisi oldugu kadar sinefiliyi kinadigini da yazar Chicago Tribune deki yazisinda Michael Wilmington Mulholland Cikmazi ndaki her sey bir kabus Altin Hollywood ruyasinin kokusmus kesilmis bir nefret haset bayagi uyusma ve ruh oldurucu basarisizliktan olusan zehirli bir guvece donusunun bir resmi Bu buyuleyici hayallerimizin yumusak karni ve Lynch in tum bunlari gercekci bir tasviri ifadelerini kullanir Romantizm unsurlari Glenn Kenny Premiere deki incelemesinde Betty ile Rita arasindaki iliskiyi bir Lynch filminde tasvir edilen muhtemelen en saglikli en pozitif ask hikayesi seklinde tanimlar Phillip Lopate Film Comment teki yazisinda Betty nin diger kadinla ilgili tum yardimseverlik ve merakinin bir amaci oldugunu sehvet oldugunu ilk defa anladigi ve kendi kendini sasirttigi anda Betty ile Rita arasindaki romantik iliskinin dokunakli ve narin oldugunu ifade eder Salon daki yazisinda Zacharek Stephanie Betty ile Rita nin cinsel iliski sahnesi icin filmin ustunu ortecek kadar kuvvetli bir erotizm iceren kendisinden once ve sonra gelen her sahneyi renklendiren yorumunu yapar Betty ve Rita Aralik 2009 da IFC tarafindan 2000 lerin romantik cifti secilirken Charles Taylor in yazisinda Betty ile Rita genellikle filmdeki ruyadan uyandiklari takdirde kendilerini yutmaya hazir bulunan karanliga karsi hale tasiyorlarmiscasina oldukca yumusak ve kadifemsi bir sekilde betimlenirler Yutulduklari zaman cehennemdeki kukurt gibi ekrani duman doldurdugunda gorusumuz engellenir yalnizca romantizmin yikildigini degil dunyanin guzelliginin de lanetlendigini hissederiz ifadeleri yer alir New Literary History de yer alan Heather Love in lezbiyenin eserdeki trajik bir karakter olmasi acisindan bakan film analizinde medyanin filme karsi tepkisinin su sekilde oldugu belirtildi Elestirmenler filmdeki seks sahnelerinin detayindan ve uzunlugundan ortada kadinlar arasindaki bu escinsel arzudan en cok kimin hoslanacagina iliskin bir yaris varmiscasina hayranlikla bahsettiler Cok guzel ve bosta sevgilisiz olan Camilla nin Adam i secip Diane i reddetmesinin sinema ve edebiyatta daha onceleri de kullanilan klasik bir tema oldugunu belirten Love filme yonelik elestirilerde Betty ile Rita ve Diane ile Camilla arasindaki tezat olusturan iliskilerin dunyadaki en seksi sey olmakla birlikte temelinde uzucu ve hic de erotik olmayan bir yapiya sahip oldugu dusuncesinin one ciktigini bunun da heteroseksuel duzenin kendini terk edilen kadin uzerinde yarattigi ezici etkilerle teyit etmesine dayandigini yazar Naomi Watts ve Laura Elena Harring in bu iliski hakkinda medyaya yansiyan gorusleri ise farklilik ve cesitlilik gosteriyordu Bu sahneyle ilgili olarak Watts Sahneyi erotik gormuyorum yine de oyle algilaniyor olabilir Sahneyi son gordugumde gozumden yaslar suzuldu cunku hikayenin nasil sonuclanacagini biliyordum Beni biraz uzdu ifadelerini kullandi Baska bir roportajinda ise Ilgili sahnelerin ekranda bu kadar dogal ve gercekci gozukmesinden oldukca etkilendim Bu kizlar gercekten birbirine asik gozukuyorlar ve bu ilginc bir sekilde erotik dedi Harring ise konu hakkindaki dusuncelerini Sevisme sahnesini icimden gelerek oynadim Rita nin Betty nin ettigi yardimdan oldukca mutesekkir olmasinin ardindan ona hosca kal ve iyi geceler dedim kalbimin derinliklerinden gelen bir tesekkur ettim onu optum ve sonrasinda birden ikimizi de bir enerji kaplayiverdi Tabii hafizami kaybetmis oldugumdan bunu daha once yapip yapmadigimi bilmiyordum ama ikimizin de gercekten lezbiyen oldugunu dusunmuyorum sozleriyle paylasti Diger konular Rita nin cantasindan cikan ucgen bicimindeki mavi anahtarin Diane Camilla ve Adam uclusu arasindaki iliskiye bir gonderme olabilecegini soyleyen Robert Sinnerbrink Rita nin bu anahtari kullanarak actigi kutunun Rita Camilla nin gercek kimligi ile Betty Diane in ona olan oldurucu istegini ortaya cikararak filmin ilk kisminda anlatilan ruyayi sona erdirdigini belirtir Mavi kutunun filmdeki diger sembollerle de kesisen bircok anlami oldugunu ve kutuya tek bir anlam yuklemenin dogru olmadigini belirten elestirmen Allen B Ruch Kutu temel olarak Diane in ruyasinda kurguladigi dunyada yer almasini istemedigi bastirilmis anilarini ve birtakim gercekleri temsil eder Gercekte Camilla nin olumunu simgeleyen anahtari alan Diane in aklinda Bu anahtar neyi aciyor sorusu belirir ve kendi sorusunun yanitini yine kendince ruyasinda aciklamaya calisir Benzer sekilde canavar ve yasli ikili de birtakim seylerin sekle burunmus halidir Kendisinin bicimsizlestirilmis yahut mahvolmus egosunu temsil eden canavar her gorunusunde biraz daha degisiklige ugrar Ancak canavar sadece kotu bir figur degil Diane in ruyasini cozumlemesi ve gercegin farkina varmasi icin ugrasan bir varlik ifadelerini kullanmis ve kutuyu Pandora nin kutusuna benzeterek acilmasinin sonucunda Diane in kisisel evreninin cokusune yol actigi ifade eder Sinnerbrink Rita ile birlikte Diane Selwyn in evine gittiklerinde Betty nin giydigi gri elbisenin 1958 cikisli Olum Korkusu Vertigo adli filmde Madeleine in giydigi elbiseye atfen oldugunu belirtir Rita ile Betty nin yuzlerinin cakistigi bir sahnenin ise 1966 cikisli Persona adli filmde yer alan bir sahneye gonderme oldugunu ifade eder KarakterlerBetty Elms Los Angeles a yeni gelmis onu acik ve yetenekli biri oyuncu olup Philip Lopate nin ifadeleriyle haysiyetli iyimser sehri kasip kavurmaya kararli elestirmen Amy Taubin in ifadeleriyle sasilacak derecede naif Roger Ebert in ifadesiyle hoppa dir Ebert Sandra Dee nin bir Hitchcock kadin kahramaninin kesisimi ifadesiyle karakteri tanimlar Andrew Hageman Betty nin sevkle ancak naif bir sekilde girdigi Hollywood sisteminde yok olmasinin yalnizca bu sistemin bir parcasi olan Bay Roque nin sucu degil kendisini yok eden yapiyi benimsedigi suc ortagi oldugu icin Betty nin kendisinin de sucu oldugunu ifade eder Naomi Watts heyecan arayan kendisini ait olmadigi bir dunyada bulan ve baskasininki olsa dahi yeni bir kimlik edinmeye hazir olarak tanimadigi karakteri olustururken Doris Day Grace Kelly Tippi Hedren ve Kim Novak i dusundugunu belirtir Daha onceleri evinde Rita ile basarisiz bir provasini yaptigi sahneyi canlandirmak uzere oyuncu secmelerine katilan Betty secmelerde oldukca farkli bir sekilde olaganustu bir performans gosterir Secimlerin yapildigi odaya cekingen ve gergin olarak giren Betty partnerinin Chad Everett de kendisini sikistirmasinin ardindan cinsel gudulerinin de artmasiyla baska bir karaktere burunur ve sergiledigi performansla odadakilerin tamamini etkiler Bu cinsel guduler sahneyle birlikte aniden sona erer ve Betty tekrar eski naif haline donerek sonucu beklemeye koyulur Bazi elestirmenlere gore Betty nin daha once gorulmeyen bu yani izleyicilerin dikkatini karanlik ve gizemli gorunen Rita dan alip Betty uzerine yogunlastirmasina yol acar bu da Lynch in karakterler ustunde nasil oynadigini gozler onune serer Lynch in yonettigi 1986 cikisli Mavi Kadife deki Blue Velvet gizli lezbiyen iliski isteginin Mulholland Cikmazi nda tamamlandigi ni ifade eden Amy Taubin Betty nin Los Angeles a gelmeden once yasadigi yer olan Deep River in ayni zamanda Mavi Kadife deki Dorothy Vallens karakterinin yasadigi binanin da adi olduguna dikkat ceker Betty nin Dorothy nin iyi komsu kizi konumundaki Sandy Williams in baska bir surumu oldugunu belirtir Siyah sacli kadinin Laura Elena Harring Seytanin Kizi Gilda Gilda adli filmin posterini gorup filmin basrol oyuncusu Rita Hayworth un ismini kullanmaya basladigi sahne Rita Yasadigi araba kazasi sonrasinda hafizasini kaybeden gizemli ve yardima muhtac bir kadin olup karanlik ve cekici gorunusuyle bir femme fatale olarak tanimlanabilir Koyu kirmizi rujlu dudaklari ve siyah gece elbisesiyle Rita elestirmen Graham Fuller a 1946 cikisli Katiller The Killers filmindeki Ava Gardner i animsatir Hafizasini kaybetmis olmasindan oturu kisilindeki bilinmezlige dikkat ceken Phillip Lopate olaganustu bir guzellikle birlikte gelen bu boslugun izleyicilerin onunla ilgili olarak melek gibi ile seytani arasindaki tum benzetmeleri yapabilmesine yol actigi ni belirtir Elestirmen Jennifer Hudson hafizasini kaybetmis ve nasil davranilacagina dair herhangi bir referans noktasi olmamasindan oturu Rita nin davranislarinin son derece icten oldugunu ifade eder Lynch filmlerinde islenen temalar uzerine bir kitabi bulunan Todd McGowan filmin ilk kisminin Rita nin hayal dunyasi Betty nin ise Rita nin yasadigi kisilik kaybini doldurmasi icin yarattigi bir nesne olabilecegini one surer Steven Dillon oda arkadasinin evde kalan esyalarini topladigi esnada Rita nin ortaya cikip Diane e gulumsedigi sahneden yola cikarak Diane in eski oda arkadasini Rita ya donusturdugunu yazar Betty ile Rita nin cesetle karsilastiktan sonra evden kacmalarinin ardindan goruntuleri ayrilir ve ardindan tekrar birlesir David Roche bu sahneden yola cikarak Rita nin bir kisiliginin olmamasinin yalnizca karakter duzeyinde degil goruntu duzeyinde de bir sinir bozukluguna yol actigi ni sahnede ozel efektler kullanilarak ikilinin goruntulerinin ayrildigi ni ve seslerinin yankilarla bastirildigi ni kameranin da karakterlerin akil sagliklarini yansittigi ni soyler Rita nin sari bir peruk takarak kilik degistirdigi sahne icin Martha Nochimson Rita nin Betty e benzedigine dikkat cekerek her iki kisiligin birlestigini ve bunun her iki karakterin yuzlerini birlesiyormus gibi gosteren belirli kamera acilarinin kullanilmasi gibi gorsel ipuclariyla desteklendigini yazar Nochimson ikili arasinda cinsel iliski yasanmasinin ardindan gece saat 2 de Club Silencio ya gitmeleri konusunda israrci olmasiyla birlikte Rita nin kisiliginin daha baskin hale geldigini bunun da Camilla nin komple hakimiyetiyle sona erdigini ifade eder Diane Selwyn Hayatinin gidisatindan dolayi hayal kirikligina ugramis ve depresif biridir Camilla ya karsi besledigi aska istedigi derecede karsilik bulamamis olan Diane bazilarinca gercek olamayacak kadar iyi olan Betty nin gercek surumu ya da Betty nin uzunca bir zaman Hollywood da yasadiktan sonra donustugu kisi olarak tanimlanir Steven Dillon filmin konusunun Diane in hayalleri icin Rita yi mukemmel bir araci yaptigini ancak Rita nin bos bir kiz olmasinin Diane i depresyona sonrasinda ise intihara surukledigini ifade eder Elestirmen Franklin Ridgway Diane in arzuladigi ve olmak istedigi her seyin Camilla da oldugunu belirterek Diane in Camilla ya olan bagliliginin narsisizmden kaynaklandigini soyler Sinema yazari Jeff Johnson sinema sektorunu dolduran cesitli zalimler tarafindan bozulmus iyi bir insan olarak tanimladigi Diane in filmin ikinci kisminda ahlaki bozulmamis tek karakter oldugundan bahseder Camilla Rhodes Graham Fuller in ruhsuz sevgili Martha Nochimson in ise karanlik sehvetli vampirimsi bir diva olarak tanimladigi karakter filmin ikinci kisminda Lopate nin ifadeleriyle ihanet asagilama ve terk etme nin sembolu haline gelir Heather Love Sheridan Le Fanu nun Carmilla adli eserindeki lezbiyen vampir karakterine de atifta bulunarak Camilla nin kelimenin tam anlamiyla Diane in hayatini emdigi yazar Adam Kesher Sinema yazari Paul Woods un filmin ilk yarisi icin belirgin olmayacak derecede kibirli olarak tanimladigi karakter basarili ve surekli birilerini asagilayan bir yapidadir Filmin her iki kisminda da karakteri benzerdir ve bu acidan tek kisi konumundadir Canlandirdigi karakterle ilgili olarak Theroux Ortada ne haltlar dondugunun farkinda olmayan bir karakter Bence izleyicilerin Simdi senden hoslanmaya basladim Neden bu kadar aciya maruz kaldigini anlayamadim dedigi tek kisi ifadelerini kullanir Martha Nochimson kendisinden taviz vererek basrol icin Camilla Rhodes u secmesinden oturu Adam in Betty nin nesesini ve Rita ya yardim etme kabiliyetini sona erdirdigini yazar Filmde yer alan diger karakterlerden Kovboy Castigliani kardesler ve Bay Roque Camilla Rhodes u filminde basrol olarak secmesi icin Adam a baski yaparlar Bu karakterler bazi elestirmenlere gore yaraticiligin olumu nu temsil eder ve Amy Taubin e gore gucun mutlak kaynaginin birkac temsilcinin arkasinda gizlendigi kapali bir hiyerarsik sistem cizerler Filmin ilk kisminda Coco Betty yi karsilayan ve koruyan Hollywood un yasli koruyucusu olarak yer alir Filmin ikinci kisminda ise Adam in annesi olarak gozuken Coco partiye gec kalmasindan oturu azarladigi Diane in oyunculuga nasil basladigini anlattigi hikayeye pek ilgi gostermez Tarzi Betty ile Rita ustte ve Diane ile Camilla altta karakterlerinde kullanan farkli bicimdeki isiklandirmalar David Lynch in yonettigi filmlerin tarzi genel olarak asiri garip karanlik ve garip olarak tanimlanir Todd McGowan bir Lynch filmi standart bir Hollywood kara filmi veya en radikal filmlerin izlenilmesi gibi izlenemez der Filmlerinde klise ve gercekustu unsurlari kabus ve hayalleri dogrusal olmayan anlatilarini kendine ozgu kamera acilari sesler ve isiklandirmalarla birlestiren Lynch izleyicilerin inandigi seyden suphe etmesini saglayan filmler ortaya koyar Mulholland Cikmazi ndaki kariyerinin basindaki umutlu oyuncu femme fatale basina buyruk bir yonetmen ve karanlik mafyavari kisiler gibi karakterler yalnizca klise olarak algilanabilecek arketip karakterlerdir Bu basmakalip karakterleri film icerisinde ruyalar hayaller ve kabuslara atifta bulunarak farkli sekillerde kullanan Lynch izleyicilere neyin gercek olduguna karar vermeleri icin secim sansi birakir Yonetmen icin Jennifer Hudson cogu gercekustucu gibi aciklanamayan seyler icin Lynch in dili ruyalarin akici dilidir ifadelerini kullanir Filmde birtakim aldatici unsurlara yer verilir Film studyolarini kontrolu altinda bulundurdugu gorulen Bay Roque adli karanlik karakter cuce bir oyuncu olan Michael J Anderson tarafindan canlandirilir Iki cumlelik rolu olan Anderson buyukce bir tekerlekli sandalyede oturmus ve protez kol ve bacaklar kullanilarak kafasinin normalden daha kucuk gozukmesi saglanmisti Adam in evinde duzenlenen parti esnasinda filmin ilk kisminda sarisin Camilla olarak gorunen kadin Diane in gozu onunde Adam in yaninda oturan siyah sacli Camilla nin yanina gelir egilerek kulagina bir seyler fisildar ve onu dudagindan oper Her ikisi de Diane e donup gulumsedikten sonra kadin oradan uzaklasir Franklin Ridgway e gore kasitli bir sekilde yapilan bu zalimce ve manipulatif hareket Camilla nin gercekten de gorundugu kadar degisken mi oldugu yoksa paranoyasindan oturu izleyicilerin Diane in hissettiklerini mi gordugu konusunda bir netlik yoktur Betty nin oyuncu secimlerinin gerceklestigi sahnenin ardindan gelen sahnede ilk etapta sadece bir kadinin kendisine eslik eden biri olmadan bir sarkiyi seslendirdigi gorulse de kamera geri cekildikce bu performansin bir kayit studyosunda gerceklestigi anlasilir Kamera daha da uzaklastikca izleyiciler Betty nin studyoya gelisine ve Adam ile ilk kez karsilasmasina tanik olurlar Ridgway burada kullanilan sanatsal kamera teknigiyle yaratilan aldatmacayla birlikte sunulan seyle ilgili izleyicilerin supheye dusmesine hazirlik yapildigini one surerek kamera hareketindeki nazik akicilikla birlikte sanki bize her seyi gordugunu her seyin kontrolu altinda oldugunu tekrar hatirlatiyor oyle oldugunu dusunuyor biz ve Betty icin ayni durum gecerli olmasa bile ifadelerini kullanir Andrew Hageman filmdeki kamera kullaniminin oldukca rahatsiz edici bir mekan ve varlik algisini resmettigini soyler Ornegin Winkie s te gecen sohbet sahnesi esnasinda kameranin tamamiyla duzensiz bir bicimde hareket ettigini yazan Hageman bunun da izleyicilerin objektif bir cekimin birden rahatsiz edici bir sekilde subjektif oldugunun farkina varmasina yol actigini yazar Akademisyen Curt Her sey filmde eksik ve ani gecisler cekim hizi geleneksel olmayan kamera hareketleri bilgisayar tabanli goruntuler anlatisiz goruntuler dogrusal olmayan anlati ve metinlerarasilik gibi birtakim avangart tekniklerin kullanildigini belirtir Filmin ilk kismi Lynch in diger filmlerine kiyasla daha mantikli bir icerik sunar Yaygin bir sekilde gercek hayat olarak tanimlanan filmin ikinci kisminda da ilk kisimda oldugu gibi gercekustu ogeler yogun olarak kullanilirken Diane in gozuktugu sahnelerde daha tutarsiz bir kurgu ile daha zayif isik olmasi karakterin fiziksel ve ruhsal cokuntusunu sembolize eder Filmin ilk kisminda kullanilan isik en basit dekorlarin dahi isildamasina yol acarken Betty ile Rita adeta isik sacar ve bu kisimdaki sahneler arasinda yapilan gecisler de ikinci kisma oranla daha yumusak gerceklesir Filmin ilk kismindaki sahne gecislerinde Los Angeles taki dag palmiye agaclari ve binalarin panoramik goruntuleri ikinci kisimda ise iki sahne arasindaki gorsel gecisten once ses gecisi gerceklesir Camilla nin partisi esnasinda tabak canaklarin kirilma sesi duyulmasindan hemen sonra bu olayin yasandigi ve Diane in kiralik katille konustugu Winkie s sahnesine gecis yapilir Sinnerbrink ayrica Diane in uyanmasinin ardindan Camilla nin halusinasyonunu gordugu sahne Diane in intiharinin ardindan Winkie s in arkasindaki varligin goruntusu ve filmin ilk kisminda yer alan ogelerin ikinci kisimda tekrar etmesi tersine donmesi ya da yer degistirmesi gibi filmdeki birkac sahnenin benzer karakterler veya durumlarin farkli zaman ya da mekanlarda karsilarina cikmasindan oturu izleyicilerde bir tekinsizlik etkisi yarattigini belirtir Winkie s te gecen sohbet sahnesini asiri tekinsiz bulan Hageman bu sahneyi fiziksel gercekligin bilincsiz parcalanmanin hayali gerceklerden ayrildigi sahne olarak niteler Yazar Valtteri Kokko ayni oyuncularin canlandirdigi birden fazla karakterin doppelganger leri ruyalar ve Rita nin kaybolup Diane in hayatini baslatan siradan bir nesne olan mavi kutu olmak uzere filmde uc grup tekinsiz metafor oldugunu belirtir Lynch in filmlerinde kullandigi deneysel ses calismalarina Mulholland Cikmazi nda da rastlanilir Filmin acilis kisminda siyah sacli kadinin arabadan sendeleyerek indikten sonraki kisimda herhangi bir ses kullanilmayarak bu kadinin icinde bulundugu saskinlik ve becerisizlik hali gosterilir Bir sure sonra ise sokaktakilerin gulusmelerinin duyulmasinin ardindan bu saskinlik hali korkuya donusur Filmin bircok noktasinda arka planda kullanilan gok gurultusune benzer ses efektleri sayesinde tedirgin edici ve urpertici bir hava verilmeye calisilir Bu ses efektlerini devamli ve tekinsiz ortam sesi olarak tanimlayan Hageman Winkie s in arka kisminda bayilan adamin yere dustugu anda normal sesin bir ugultuyla bastirildigina dikkat cekerek bunun bir uyumsuzluk ve gizem yaratarak izleyiciyi sesi yerli yerine koymasi ve duzeni yeniden saglamasi icin dedektif gibi cektigi nden bahseder Ruth Perlmutter filmin sonunda Club Silencio daki kadinin fisildamasi Lynch in isitsel aldatmacasi ve gercekustuculugune bir ornek teskil ettigini soyler Perlmutter yazisinda oyunculuk ruyalar kisilik arayisi cekinceler ve tanimlanmamis benligin ortaya cikardigi korkular film bitince sona erer ve dolayisiyla ortada yalnizca sessizlik ve bilinmezlik kalir ifadelerine yer verir MuziklerMulholland Cikmazi nin film muzikleri Lynch in onceki calismalarindan Mavi Kadife ile Ikiz Tepeler de de calisan Angelo Badalamenti tarafindan hazirlandi Bestesini yaptigi muziklerin bazilari Cekya nin baskenti Prag da Prag Filarmoni Orkestrasi tarafindan kaydedildi Muzisyen ve yazar Clare Nina Norelli Badalamenti nin kariyerinin en karanlik calismasi oldugunu belirtir ve soundtrack i izleyici icin duygusal bir rehber olarak tanimlar Todd McGowan siyah sacli kadinin limuzinini gosteren ilk sahnede kullanilan muzikle sahnedeki gizem hissiyatinin arttirdigini elestirmen Dan Jolin ise Betty nin Los Angeles a geldigini gosteren sahnede kullanilan muzigin neseli ve iyimser oldugunu yazar Badalamenti film icin olusturdugu on ile on iki dakikalik yavas tempodaki muzikleri yonetmenin parcalar alarak deneyler gerceklestirdigi ve bu deneyler sonucunda filmin cogu yerinde karsilasilan esrarengiz muzikal manzaralari yarattigi yakacak oduna benzetir Filmdeki oyuncu secimi sahnesinde 1960 lara ait iki pop sarkisi birbiri ardina kullanilir Her iki sarkida da secimlere katilan iki farkli oyuncu pleybek yaparlar Elestirmen Mark Mazullo Lynch in kadin karakterlerinin genellikle normal yollarla iletisim kuramadiklarini pleybek yaptiklarina ya da tikandiklarina dikkat ceker Akademisyen Eric Gans Camilla Rhodes un pleybek ile seslendirildigi I ve Told Ev ry Little Star adli sarkinin Betty yi guclendirdigini yazar Esasinda Jerome Kern tarafindan iki kisinin seslendirmesi icin yazilan sarkinin bu surumunun yalnizca Linda Scott tarafindan seslendirildigine atifta bulunan Gans bunu filmdeki escinsel iliskilere yapilan bir gonderme oldugunu one surer Club Silencio daki sanatcinin bir muzik grubu yok ancak yine de bir grup duyuyoruz dedigi sahneyi Martha Nochimson ozgun ve carpici herhangi bir filmdeki en ozgun ve carpici sahne olarak tanimlar Rebekah Del Rio nun seslendirdigi Crying isimli sarkinin Ispanyolca akapella yorumu olan Llorando icin Amy Taubin gosteriyi alkislardan oturu durduracak nitelikte ancak ortada durduracak bir gosteri yok yorumunda bulunur Del Rio nun Nashville deki evine giden Lynch burada Del Rio nun kendisine seslendirdigi sarkiyi gizlice kaydetti ve sarkinin kullanilabilecegi bir kismi filme ekleyerek bu kaydi filmde kullandi Martha Nochimson bu sarkinin soylendigi kisim da dahil olmak uzere tiyatro sahnesinin tamaminin Betty ile Rita arasindaki iliskinin yani sira ikilinin karakterlerinin ayrismaya basladigi an oldugunu soyler Birden fazla dil ile oldukca ilkel duygularla ilgili bir sarkinin kullanildigina dikkat ceken Jennifer Hudson a gore Lynch entelektuel anlatimina guvenmeyerek gorsel ve sesler ile bir anlam aktarmaya calisir Elestirmenler Colin Odell ile Michelle Le Blanc del Rio nun sahnede olmamasina karsin muzigin devam ettigi kafa karistirici etki yi Rene Magritte in Imgelerin Ihaneti adli tablosunun muzikal surumu olarak tanimlar Filmde kullanilan muziklerin yer aldigi soundtrack albumu 9 Ekim 2001 tarihinde Milan Entertainment tarafindan yayimlandi Toplam on yedi sarkidan olusan albumde filmde kullanilmasina ragmen Sixteen Reasons adli sarki yapimcilar arasinda telif konusunun cozulememesi sebebiyle yer almamaktadir No BaslikSoz yazar lari iBesteci ler Seslendiren Sure1 Jitterbug Angelo Badalamenti ve Prag Filarmoni Orkestrasi 1 272 Mulholland Drive Angelo Badalamenti ve Prag Filarmoni Orkestrasi 4 163 Rita Walks Sunset Boulevard Aunt Ruth Angelo Badalamenti ve Prag Filarmoni Orkestrasi 1 554 Diner Angelo Badalamenti ve Prag Filarmoni Orkestrasi 4 165 Mr Roque Betty s Theme Angelo Badalamenti 4 066 The Beast Dave CavanaughMilt BucknerMilt Buckner 2 297 Bring It on Home Sonny Boy Williamson IIWillie DixonSonny Boy Williamson II 2 398 I ve Told Ev ry Little Star Oscar Hammerstein IIJerome KernLinda Scott 2 179 Dwarfland Love Theme Linda ScottAngelo Badalamenti ve David Lynch 12 1410 Silencio Angelo Badalamenti ve Prag Filarmoni Orkestrasi 4 2711 Llorando Roy Orbison ve Joe Melson Rebekah Del Rio 3 3212 Pretty 50s David Lynch ve John NeffDavid Lynch ve John Neff 3 0213 Go Get Some David Lynch ve John NeffDavid Lynch ve John Neff 7 0814 Diane and Camilla Angelo Badalamenti ve Prag Filarmoni Orkestrasi 4 4815 Dinner Party Pool Music Angelo Badalamenti 1 2616 Mountains Falling David Lynch ve John NeffDavid Lynch ve John Neff 8 1517 Mulholland Drive Love Theme Angelo Badalamenti ve Prag Filarmoni Orkestrasi 5 40Toplam sure 73 07YayimlanmasiGosterimi ve hasilat Soldan saga sirasiyla Naomi Watts David Lynch Laura Elena Harring ve Justin Theroux 2001 Cannes Film Festivali sirasinda Lynch in yonettigi 1997 cikisli Kayip Otoban Lost Highway filminin yapim ve oyuncu kadrosunda Jennifer Syme in 2 Nisan 2001 gunu gecirdigi trafik kazasinda olmesinin ardindan Lynch filmin sonundaki jenerige ekledigi ifadeyle filmi Syme a adadi Mulholland Cikmazi nin ilk gosterimi 16 Mayis 2001 de Cannes Film Festivali sirasinda yapildi Festival kapsaminda verilen En Iyi Yonetmen odulunu Lynch Orada Olmayan Adam filminin yonetmeni Joel Coen ile birlikte kazandi Universal Pictures tarafindan 8 Ekim 2001 de Amerika Birlesik Devletleri nde sinirli bir sekilde bes salonda gosterime sokulan film genis capta gosterime girisini 12 Ekim de yaparak altmis alti salonda gosterilmeye basladi Ilk haftasinda 587 591 hasilat elde etti 19 25 Ekim gunleri arasinda gosterildigi salon sayisi 247 ile maksimuma ulasmasinin ardindan sonraki gunlerde bu sayi giderek dustu 9 Mayis 2002 ye kadar ABD sinemalarinda kalan film ulke genelinde toplamda 7 220 243 hasilat elde etti 21 Kasim 2001 de Fransa da gosterime giren filmin dagiticisi BAC Films di 4 hafta gosterimde kalan film toplamda 459 377 kisi tarafindan izlendi Amerika Birlesik Devletleri disindaki ulkelerden elde ettigi 12 892 096 lik hasilatla birlikte toplam hasilati 20 112 339 a ulasan film Amerika Birlesik Devletleri disindaki en cok hasilati 3 639 652 ile Fransa da elde etmisti Ev sinemasi Filmin VHS ve DVD surumleri 9 Nisan 2002 de Universal Studios Home Video tarafindan Amerika Birlesik Devletleri ve Kanada da yayimlandi Ev sinemasi surumlerinde filmin bolumleri arasinda gecis yapma ozelligi yer almamakta ve bolum atlama tusuna basildiginda filmin en sonuna gidiliyordu Ekstra ozellik olarak filmin fragmani ile oyuncu biyografilerine yer verilirken Lynch filmlerin DVD surumlerinde cok fazla ekstra icerik olmasinin filmin gizemini azaltacagini ve cok fazla sey bilince filmin ayni sekilde izlenilemeyecegi ifade etmisti DVD surumu Bu Gerilimi Anlamaniz icin David Lynch in 10 Ipucusu baslikli bir kart bulunmaktaydi Ilerleyen donemde Fransa da yayimlanan ve Amerika Birlesik Devletleri ndeki surumun aksine iki DVD iceren surumde Silence On Tourne baslikli yaklasik 24 dakikalik filmin yapim belgeseli Cannes Film Festivali ndeki basin toplantisi Angelo Badalamenti ve Mary Sweeney ile yapilan birer roportaj videosu Sur Les Lieux Du Tournage baslikli filmin cekildigi yerlerin bir kisminin fotograflarinin yer aldigi bir galeri ile Lynch in bunlara yonelik yazili yorumlari oyuncu ve yapim kadrosunun biyografi ile filmografileri ve bolumler arasinda gecis yapma ozelligine yer verilmisti Guney Kore de yayimlanan DVD surumu ise diger surumlerden farkli olarak Theroux Watts Harring ve Lynch ile yapilan roportajlar kamera arkasi goruntuleri ve I ve Told Every Little Star icin filmdeki cesitli sahnelerin kurgulanmasiyla olusturulan bir video klip iceriyordu 13 Eylul 2010 da filmin Blu ray surumu Optimum Home Entertainment tarafindan StudioCanal Collection adli serinin bir parcasi olarak Avrupa da piyasaya suruldu Bu surumde Thierry Jousse un In the Blue Box bir onsozu yonetmenler ile elestirmenlerin yer aldigi retrospektif bir belgesel On the Road to Mulholland Drive ve Back to Mulholland Drive baslikli filmin yapimini konu alan iki belgesel ve filmin yapiminda yer alan kisilerin bir kismiyla yapilan roportajlar vardi Bu urun ayni zamanda Fil Adam in The Elephant Man ardindan bu seri kapsaminda yayimlanan ikinci Lynch filmiydi The Criterion Collection in 15 Temmuz 2015 teki duyurusu sonrasinda 27 Ekim 2010 da filmin dijital restorasyonlu halinin yer aldigi 4K UHD ile dijital transfer yontemiyle olusturulmus 4K cozunurluklu halinin yer aldigi DVD ve Blu ray surumleri yayimlandi Bu surumlerde Lynch Peter Deming Watts Theroux Harring Badalamenti Jack Fisk ve oyuncu secimi direktoru Johanna Raywhich ile yapilan 2015 tarihli roportajlar kamera arkasi goruntuleri silinmis sahneler ve filmin fragmaninin yani sira Chris Rodley in Lynch on Lynch adli kitabinin 2005 surumundeki Lynch in roportajinin yer aldigi bir kitapciga yer verilmisti Bu surumler Eylul 2014 te yayimlanan Eraserhead in ardindan The Criterion Collection in yayimladigi ikinci Lynch filmi oldu 11 Agustos 2021 de The Criterion Collection in Ultra HD Blu ray formatinda yayimlayacagini duyurdugu ilk alti film arasinda Mulholland Cikmazi da yer aldi 16 Agustos ta yapilan aciklamada yer alan 16 Kasim 2021 tarihinde yayimlanan bu surumde Blu ray surumunde yer alan ekstra ozellikler bulunuyordu TepkilerElestiriler Yayimlanmasinin ardindan film yakin donem sinema tarihindeki en sert yakistirmalari da en guzel iltifatlari da alan bir yapim oldu Film 185 incelemenin dikkate alindigi Rotten Tomatoes ta 84 luk bir ortalamayla 10 uzerinden 7 7 puan alirken elestirmenlerin ortak gorusu David Lynch in ruya benzeri ve gizemli eseri Mulholland Cikmazi Hollywood in karanlik kenarlarindaki bir kadin olarak Naomi Watts in buyuleyici performansiyla birlikte alisilmadik bir yapiya sahip ters koseye yatiran bir neo noir olarak sunulmustu 35 incelemenin degerlendirildigi Metacritic te ise 100 uzerinden 85 puanlik ortalama yakaladi Chicago Sun Times yazarlarindan Roger Ebert David Lynch kariyeri boyunca Mulholland Cikmazi na ulasincaya kadar calismakta ve artik o noktaya ulastigindan oturu Vahsi Duygular Wild at Heart ve hatta Kayip Otoban dan Lost Highway oturu kendisini affediyorum En azindan deneyi deney tuplerini kirmamis Bir Hollywood kara filmi bicimindeki gercekustu bir ruyaya benzeyen film daha az anlam ifade ettikce izlemeyi birakmamizi zorlastirmakta ifadelerini kullanarak filme dort uzerinden dort yildiz verdi Kasim 2012 de filme Mukemmel Filmler baslikli listesinde yer verdi Filmin Fellini nin 8 u ve diger otorist duslerle anitsal bir ozyansitma olarak ayni mertebede oldugu nu belirten The New York Times tan Stephen Holden filmi Hafiften bakinca uzunca bir zamandir karsilasilan en buyuk ve en aptalca sinema soleni bir film yapimcisinin kisisel eglence dunyasina sallantili bir yolculuk Daha ciddi bakildiginda ise filmlerin gucunu sorgulayarak istahi hicbir zaman giderilemeyecek acgozlu bir seytanin cigliklarini duyabileceginiz bir bosluk yaratiyor sozleriyle tanimladi San Francisco Chronicle dan Edward Guthmann ruya benzeri imge ve hiddetli siklikla umursamaz hayal gucu sayesinde costurucu olarak tanimladigi film icin agir temposu onsezi hissiyati ve zamanda kaybolmus havasinda buyuleyici bir kalite var tum o deli leziz ve cileden cikaran 146 dakikasiyla bizi kendisinde tutan kendisine baglayan ve bizi eglendiren film Lynch in tam formunda ve hala sinirlerimizi bozmada bir usta oldugunu kanitliyor ifadelerini kullandi Rolling Stone daki yazisinda Peter Travers Mulholland Cikmazi filmleri tekrar hayatta gibi hissettiriyor Lynch icin taze bir zafer olan bu gunahkar zevk ayni zamanda bombos bir yilda yapilmis en iyi filmlerden biri Vizyoner curetkarligi kendinden gecirici erotizmi ve bir fahisenin dudak parlaticisi gibi patlayan renklerinden oturu bu bebek gibisi yok degerlendirmesini yapti J Hoberman The Village Voice taki incelemesinde Bu sehvetli fantazmagori kesinlikle Lynch in Mavi Kadife belki de Eraserhead den beri en saglam filmi Kotu cocuk rockabilly felaketi Kayip Otoban da kendisini sinifta birakan seylerin ortada serbestce dolasan tehlike ruhlarin amacsizca goc etmeleri hikayedeki kiskirtici dusuk replikler satafatli alternatif evrenler burada mukemmel bir sekilde hakki veriliyor sozleriyle filmi yorumladi A O Scott The New York Times taki yazisinda bazilarinin konuyu anlati duzenine karsi hakaret olarak degerlendirebilse de filmin suursuzlugun kasvetli karanlik dunyasindan ortaya ciktigi gorunen daha guclu seylerin hissedildigi anlarla mest edici bir sekilde mantiktan kurtulus oldugunu belirtti New York Observer daki yazisinda 2001 yili icerisinde gordugu en kotu filmin Mulholland Cikmazi oldugunu soyleyen Rex Reed film icin gerzekce ve anlamsiz zirvadan ibaret dedi New York tan Peter Rainer Kendisinin diger ruyalarla ilgili ucube festivallerinin bazilarindan daha cok begensem de halen oldukca sonuk bir tecrube Insanlar ve toplumun disina itilmis kisiler icin sahip oldugu derin duygularla Lynch in kendisini yenilemesi ve bir sureligine gerzekler canavarlar ve zombilerden uzak durmasi gerekiyor diyerek yonetmenin diger filmleri gibi bunu da begenmedigini yazdi The Washington Post ta yer alan yazisinda film icin Mulholland Cikmazi nin ne ile ilgili oldugunu anliyorsaniz operatorler su anda bir ipucu icin hazir bekliyorlar diyen Desson Howe eger anlamsizligina sanatsal bir etiket koymak isterseniz Mulholland Cikmazi genisletilmis bir durum operasi seklinde bir tanim yapti Variety deki incelemesinde Todd McCarthy Lynch bir kismi kendisinin en iyileri olan akilda kalici sahnelerdeki basarisiyla garip mizah dramatik olay ve hakiki gizem seviyelerini arttiriyor derken Film nispeten anlati tutarliliginin saglam zeminlerinden Lynchci hayal hayal dunyasina ani bir gecis yapiyor son 45 dakikada Lynch gorunurde herhangi bir anlami ya da daha once gelen kisimlarla herhangi bir mantiksal baglantisi olmayan alternatif bir gerceklik bicemi sunan kafa karistirici bir halde Bu taktikler Ikiz Tepeler ve baska yerlerden tanidik olsa da akil oyunlarina yapilan bu ani degisim bu noktaya kadar Lynch in samimi bir konu olusturmada oldukca mukemmel bir sekilde basarili olmasindan oturu hayal kirikligina ugratici ifadelerini kullandi James Berardinelli incelemesinde Lynch kilimi altimizdan cekerek izleyicisini kandiriyor Yalnizca aklimizi karistirma amaciyla her seyi karistiriyor Hicbir sey bir anlam ifade etmiyor cunku bir anlam ifade etmemeleri gerekiyor Yasananlarin herhangi bir amaci veya mantigi yok Lynch bize buyuk bir esek sakasi yapiyor ifadelerine yer verdi Ray Carney ise Soylemeniz gereken bir sey olsaydi tum bu duygusal degisimlere ve anlatimdaki gizli kapilara ihtiyaciniz olmazdi Karakterlerin gercekten ruhlari olsaydi doppelganger lere ve golge sahislara ihtiyaciniz olmazdi elestirisinde bulundu 2011 yilinda Slate Yeni Klasikler baslikli serisinin bir parcasi olarak gosterdigi Mulholland Cikmazi ni 2000 den beri etkisini en cok surduren film olarak niteledi En iyi film listeleri Mulholland Cikmazi cesitli elestirmen ya da yayinlar tarafindan belirlenen cesitli en iyi filmleri listelerinde kendine yer buldu 20011 Film Comment 1 Slant Magazine2000 ler1 Los Angeles Sinema Elestirmenleri Dernegi 1 Cahiers du cinema 1 IndieWire 1 Slant Magazine 1 The Village Voice 1 Time Out New York 1 Film Comment otoriteler 1 Film Comment okurlar 3 The Guardian 3 Peter Travers Rolling Stone 3 The Canadian Press 3 Scott Mantz Access Hollywood Diger1 BBC 21 yuzyilin en iyi filmleri Agustos 2016 2 The Guardian tum zamanlarin en iyi sanat filmleri Ekim 2010 11 The Guardian 21 yuzyilin en iyi filmleri Eylul 2020 11 Los Angeles Times konusu Los Angeles ta gecen ve son 25 yila ait olan filmler Agustos 2008 28 tum zamanlarin en iyi filmleri Agustos 2012 38 Channel 4 50 Films to See Before You Die Temmuz 2006 391 Empire tum zamanlarin en iyi filmleri Ekim 2008 Aday gosterildigi veya kazandigi oduller Filmin kendisi ile yonetimi senaryosu basrol oyunculari goruntu yonetimi kurgusu ve muzigi gibi cesitli yonlerden takdir topladi Film ilk kez gosterildigi 2001 Cannes Film Festivali ndeki En Iyi Yonetmen odulunu Joel Coen ile paylasirken Lynch de Altin Palmiye adaylari arasinda yer aldi 74 Akademi Odulleri nde En Iyi Yonetmen 59 Altin Kure Odulleri nde En Iyi Film Drama En Iyi Yonetmen En Iyi Ozgun Muzik ve En Iyi Senaryo 7 Elestirmenlerin Secimi Odulleri nde En Iyi Film 28 Saturn Odulleri nde ise En Iyi Aksiyon Macera veya Gerilim Filmi En Iyi Kadin Oyuncu Watts ile En Iyi Yonetmen ve En Iyi Muzik kategorilerinde adaylik elde etti 27 Cesar Odulleri nde En Iyi Yabanci Film odulunun sahibi olurken Watts da 2001 National Board of Review Odulleri ndeki En Iyi Cikis Yapan Kadin Oyuncu odulunu kazandi KaynakcaGenelDillon Steven 2006 The Solaris Effect Art and Artifice in Contemporary American Film Ingilizce University of Texas Press ISBN 978 0 292 71345 1 Johnson Jeff 2004 Pervert in the Pulpit Morality in the Works of David Lynch Ingilizce McFarland ISBN 978 0 7864 1753 7 McGowan Todd 2007 The Impossible David Lynch Ingilizce Columbia University Press ISBN 978 0 231 13955 7 Woods Paul 2000 Weirdsville USA The Obsessive Universe of David Lynch Ingilizce Plexus Publishing ISBN 978 0 85965 291 9 Ozel a b c d e f Friend Ted 29 Agustos 1999 The New Yorker Ingilizce 27 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Harris Will 22 Ocak 2014 The A V Club Ingilizce 5 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c Anolik Lili 9 Subat 2017 Inside the Making of Mulholland Drive David Lynch s Dark Freudian Masterpiece Vanity Fair Ingilizce 11 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2022 a b c David Anna Kasim 2001 Twin Piques Premiere Ingilizce 3 15 ss 80 81 17 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Nisan 2022 Cheng Scarlet 12 Ekim 2001 It s a Road She Knows Well Mulholland Drive Star Naomi Watts Has Lived the Hollywood Metaphor Behind the Fabled Highway Los Angeles Times Ingilizce s F20 3 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Nisan 2022 a b Neman Daniel 19 Ekim 2001 Indie Actor Theroux Puts in Drive Time Richmond Times Dispatch Ingilizce Virginia s C1A Woods 2000 s 214 a b c Macaulay Scott Ekim 2001 Filmmaker Ingilizce 10 ss 64 67 26 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2013 a b Divine Christine Kasim 2001 Creative Screenwriting Ingilizce 6 8 ss 8 12 8 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c Fuller Graham Kasim 2001 Naomi Watts Three Continents Later An Outsider Actress Finds her Place Interview Ingilizce ss 132 137 8 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2022 a b Arnold Gary 12 Ekim 2001 Smoke and mirrors Director Lynch keeps actor Theroux guessing The Washington Times Ingilizce ss B5 Pulver Andrew 11 Mayis 2001 Now you see it The Guardian Ingilizce 29 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2022 Mulholland Drive DVD Ingilizce Universal Focus 2004 Sterritt David 12 Ekim 2001 Lynch s twisty map to Mulholland Drive The Christian Science Monitor Ingilizce Cannes s 15 1 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2022 a b Lewis Robin 17 Ocak 2007 Nice Film If You Can Get It Understanding Mulholland Drive The Guardian Ingilizce 5 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2013 Spelling Ian Kasim 2001 New York Times Syndicate Ingilizce 9 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Eylul 2013 a b Tang Jean 7 Kasim 2001 All you have to do is dream Ingilizce Salon 29 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2013 a b Wyman Bill Garrone Max Klein Andy 24 Ekim 2001 Everything you were afraid to ask about Mulholland Drive Ingilizce Salon 23 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2013 a b c d e f g h i j k Sinnerbrink Robert 2005 Cinematic Ideas David Lynch s Mulholland Drive Film Philosophy Ingilizce 14 9 7 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan a b c d Blain Tom Ingilizce Jackass Critics 15 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Eylul 2013 a b c d e f Ebert Roger 12 Ekim 2001 Mulholland Drive Ingilizce RogerEbert com 1 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Eylul 2013 Ebert Roger 16 Nisan 2002 Lost on Mulholland Drive Ingilizce Boulder Colorado RogerEbert com 7 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Eylul 2013 a b c d e f g Lopate Philip Eylul Ekim 2001 Film Comment Ingilizce 5 37 ss 44 49 4 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Eylul 2013 a b c d e Hudson Jennifer Sonbahar 2004 No Hay Banda and yet We Hear a Band David Lynch s Reversal of Coherence in Mulholland Drive Journal of Film and Video Ingilizce 1 56 17 24 JSTOR 20688440 a b Permutter Ruth Nisan 2005 Memories Dreams Screens Quarterly Review of Film and Video Ingilizce 2 22 125 134 doi 10 1080 10509200590461837 Bulkeley Kelly Mart 2003 Dreaming and the Cinema of David Lynch Dreaming Ingilizce 1 13 57 doi 10 1023 a 1022190318612 a b c d e Hageman Andrew Haziran 2008 The Uncanny Ecology of Mulholland Drive Scope An Online Journal of Film and Television Studies Ingilizce 11 7 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2013 Moving Beyond the Dream Theory A New Approach to Mulholland Drive Ingilizce PopMatters 4 Agustos 2016 17 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2022 a b Roche David 2004 The Death of the Subject in David Lynch s Lost Highway and Mulholland Drive E rea Revue electronique d etudes sur le monde anglophone Ingilizce 2 2 43 doi 10 4000 erea 432 a b c Holden Stephen 6 Ekim 2001 Film Festival Review Hollywood a Funhouse of Fantasy The New York Times Ingilizce s A13 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2013 a b Hoberman J 2 Ekim 2001 The Village Voice Ingilizce 19 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c Vass Michael Yaz 2005 Cinematic meaning in the work of David Lynch Revisiting Twin Peaks Fire Walk With Me Lost Highway and Mulholland Drive CineAction Ingilizce 67 12 25 2 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2022 Sheen Erica Davison A 2004 The Cinema of David Lynch American Dreams Nightmare Visions Ingilizce Wallflower Press s 170 ISBN 978 1 903364 85 7 a b c d e f g h Nochimson Martha Sonbahar 2002 Mulholland Drive Film Quarterly Ingilizce 56 1 ss 37 45 doi 10 1525 fq 2002 56 1 37 JSTOR 10 1525 fq 2002 56 1 37 Weight Gregory 2002 Film Reviews Mulholland Drive Film amp History Ingilizce 1 32 83 84 a b Dillon 2006 s 94 Wilmington Michael 12 Ekim 2001 Chicago Tribune Ingilizce 17 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kenny Glenn 12 Ekim 2002 Premiere Ingilizce 30 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Eylul 2013 a b Stephanie Zacharek 12 Ekim 2001 David Lynch s latest tour de force Salon Ingilizce 15 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2013 Taylor Charles 9 Aralik 2009 Ingilizce IFC 13 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ekim 2013 a b c d Love Heather Kis 2004 Spectacular failure the figure of the lesbian in Mulholland Drive New Literary History Ingilizce 35 117 132 doi 10 1353 nlh 2004 0021 Hensley Dennis Subat 2002 Lust Highway Total Film 61 ss 72 74 Pearce Gareth 6 Ocak 2002 Why Naomi is a girl s best friend The Sunday Times Ingilizce s 14 Ferber Lawrence 11 Ekim 2001 Sapphic Strangeness Watermark Ingilizce s 31 Ruch Allen B 23 Nisan 2002 Ingilizce The Modern World 29 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2013 a b c d Taubin Amy Eylul 2001 Film Comment Ingilizce 5 37 ss 51 55 21 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Eylul 2013 a b Toles George 2004 Auditioning Betty in Mulholland Drive Film Quarterly Ingilizce 1 58 ss 2 13 doi 10 1525 fq 2004 58 1 2 a b Fuller Graham Aralik 2001 Ingilizce 12 11 ss 14 17 4 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2013 McGowan 2007 s 199 Dillon 2006 s 95 a b c d e Ridgway Franklin Sonbahar 2006 You Came Back Or Mulholland Treib Post Script Essays in Film and the Humanities Ingilizce 1 26 43 61 Johnson 2004 s 137 a b Woods 2000 s 208 McGowan 2007 ss 205 206 Sheen amp Davison 2004 s 171 Johnson 2004 s 6 McGowan 2007 s 2 Woods 2000 s 209 Hersey Curt 2002 Diegetic Breaks and the Avant Garde The Journal of Moving Image Studies Ingilizce 1 8 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2022 a b McCarthy Todd 16 Mayis 2001 Mulholland Drive Variety Ingilizce 6 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2013 McGowan Todd 2004 Lost on Mulholland Drive Navigating David Lynch s Panegyric to Hollywood Cinema Journal Ingilizce 2 43 ss 67 89 doi 10 1353 cj 2004 0008 Kokko Valtteri 2004 Psychological Horror in the Films of David Lynch Wider Screen Ingilizce 1 27 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2013 a b Horan Anthony Mulholland Drive Ingilizce DVD net au 11 Agustos 2002 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Eylul 2013 a b Jolin Dan Subat 2002 Angelo Badalamenti Total Film Ingilizce 61 s 113 a b Ingilizce Dugpa com 4 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ekim 2013 Norelli Clare Nina 2009 Suburban Dread The music of Angelo Badalamenti in the films of David Lynch Sound Scripts Ingilizce 2 s 41 McGowan 2007 s 197 Schweiger Daniel Eylul 2001 The Madman and his Muse Film Score Ingilizce 1 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2013 Mazullo Mark Kis 2005 Remembering Pop David Lynch and the Sound of the 60s American Music Ingilizce 4 23 ss 493 513 doi 10 2307 4153071 JSTOR 4153071 Gans Eric 31 Agustos 2002 Chronicles of Love and Resentment Ingilizce 269 13 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2013 Ingilizce Rebekah Del Rio resmi sitesi 14 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2013 Odell amp Le Blanc 2007 s 162 Ingilizce Milan Entertainment 2 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2013 Marilyn Manson denies crash claim Ingilizce BBC News 8 Nisan 2002 15 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2013 a b Festival de Cannes From 15 to 26 may 2012 Ingilizce Cannes Film Festivali 2001 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2013 a b Mulholland Drive 2001 Box Office Mojo 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2013 Beaumont Patrick 21 Kasim 2001 Fransizca Le Quotidien du Cinema 18 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Fransizca AlloCine 9 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Beierle Aaron 10 Nisan 2002 Mulholland Drive Ingilizce DVD Talk 22 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2022 MulhollandDrive Speeds To Video Ingilizce Hive4media 14 Subat 2002 18 Mart 2002 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2022 Rafferty Terrence 4 Mayis 2003 Everybody Gets a Cut The New York Times Ingilizce 5 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2013 Ingilizce Lynchnet com 4 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ekim 2013 Mulholland Drive Korean DVD review Ingilizce Lynchnet com 16 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2022 Ingilizce StudioCanal 15 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ekim 2013 DuHamel Brandon Mulholland Drive StudioCanal Collection UK Blu ray Review Ingilizce Blu rayDefinition com 9 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2013 Ingilizce StudioCanal 26 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ekim 2013 Ingilizce Blu ray com 15 Temmuz 2015 18 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Ingilizce The Criterion Collection 4 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ingilizce The Criterion Collection 20 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Machkovech Sam 11 Agustos 2021 Criterion announces support for 4K UHD Blu ray beginning with Citizen Kane Ars Technica Ingilizce 3 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2022 Squires John 16 Agustos 2021 David Lynch s Mulholland Dr Returns to the Criterion Collection With 4K Ultra HD Release Ingilizce Bloody Disgusting 19 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2022 Bowen Chuck 25 Kasim 2021 Review David Lynch s Mulholland Drive on 4K UHD from the Criterion Collection Slant Magazine Ingilizce 19 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2022 Lentzner Jay R Ross Donald R Sonbahar 2005 The Dreams That Blister Sleep Latent Content and Cinematic Form in Mulholland Drive American Imago Ingilizce 62 101 123 doi 10 1353 aim 2005 0016 Mulholland Drive Ingilizce Rotten Tomatoes 1 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2013 Mulholland Drive reviews Ingilizce Metacritic 15 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2022 Ebert Roger 11 Kasim 2012 A twisted road through a landscape of dreams Ingilizce RogerEbert com 21 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2013 Guthmann Edward 12 Ekim 2001 Lynch s Hollyweird Mulholland Drive fantasia shows director s bizarre humor originality San Francisco Chronicle Ingilizce 6 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2013 Travers Peter 11 Kasim 2001 Mulholland Drive Rolling Stone Ingilizce 4 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2013 Scott A O 17 Mayis 2001 The New York Times Ingilizce s E1 10 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Reed Rex 14 Ekim 2001 A Festival of Flops New York Observer Ingilizce 15 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2013 Ranier Peter 8 Nisan 2008 You Don t Know Jack New York Ingilizce 18 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2013 Howe Desson 12 Ekim 2001 Mulholland A Dead End Street The Washington Post Ingilizce ss T43 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Berardinelli James 2001 Mulholland Drive Ingilizce ReelViews 24 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2013 Carney Ray Ray Carney s News and Events bu edu Ingilizce 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2013 The New Classics The most enduring books shows movies and ideas since 2000 Ingilizce Slate 7 Kasim 2011 18 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Film Comment s End of Year Critics Poll 2001 Film Comment Ingilizce Ocak Subat 2002 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2022 Gonzalez Ed 21 Aralik 2001 Slant Magazine Ingilizce 7 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kay Jeremy 12 Ocak 2010 LA critics name Mulholland Drive Film of the Decade screendaily com Ingilizce 18 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Cahiers du cinema Fransizca 2010 26 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Hernandez Eugene 22 Ocak 2010 Summer Hours Wins indieWIRE 09 Critics Poll Mulholland Drive is Best of Decade IndieWire Ingilizce 5 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Best of the Aughts Film Slant Magazine Ingilizce 7 Subat 2010 30 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Best of Decade The Village Voice Ingilizce 2010 5 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Time Out New York Ingilizce 739 26 Kasim 2009 6 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Film Comment Ingilizce 2010 4 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Film Comment Ingilizce 2010 4 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Best films of the noughties No 3 Mulholland Drive Ingilizce guardian co uk 30 Aralik 2009 5 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Travers Peters 9 Aralik 2009 Mulholland Drive Rolling Stone Movies Lists Rolling Stone Ingilizce 27 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Journal Pioneer Ingilizce 20 Aralik 2009 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2013 MovieMantz Best Movies Of The Decade Access Hollywood Ingilizce 5 Ocak 2010 1 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2013 The 21st Century s 100 greatest films BBC 23 Agustos 2016 23 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2016 The 25 best arthouse films of all time the full list The Guardian Ingilizce 20 Ekim 2010 5 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Bradshaw Peter Clarke Cath Pulver Andrew Shoard Catherine 13 Eylul 2019 The 100 best films of the 21st century The Guardian Ingilizce 13 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2022 Boucher Geoff 31 Agustos 2008 The 25 best L A films of the last 25 years Los Angeles Times Ingilizce 25 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Christie Ian 2012 The Top 50 Greatest Films of All Time Ingilizce British Film Institute 1 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Ingilizce Channel4 com 7 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2013 Green Willow 3 Ekim 2008 The 500 Greatest Movies of All Time Empire Ingilizce 22 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mayis 2022 Rafferty Terrence 10 Mart 2002 Oscar Films Behind The Camera In a Weird Way David Lynch Makes Sense The New York Times Ingilizce 17 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2022 The Golden Globe nominations in full Ingilizce 20 Aralik 2001 2 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2022 Golden Globe Winners The New York Times Ingilizce Reuters 22 Ocak 2002 5 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2022 Ingilizce 7 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Nominees for 28th Annual Saturn Awards Ingilizce Los Angeles United Press International 14 Mart 2002 18 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2022 Cesar 2002 le palmares Fransizca AlloCine 2 Mart 2002 17 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2022 Lewis Hilary 4 Aralik 2013 Her Named Best Film by National Board of Review The Hollywood Reporter Ingilizce 3 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Agustos 2015 Konuyla ilgili yayinlarAndrews David Sonbahar 2004 An Oneiric Fugue The Various Logics of Mulholland Drive Journal of Film and Video Ingilizce 56 1 25 40 JSTOR 20688441 Klock Geoff 2017 Goodnight Sweet Betty Levels of Illusion in Mulholland Drive and Hamlet Quarterly Review of Film and Video Ingilizce 34 1 250 65 doi 10 1080 10509208 2016 1144038 Odell Colin Le Blanc Michelle 2007 David Lynch Ingilizce Kamera Books ISBN 978 1 84243 225 9 Dis baglantilarIMDb de Mulholland Cikmazi

Yayın tarihi: Haziran 18, 2024, 19:59 pm
En çok okunan
  • Ocak 09, 2025

    Muscadet-Sèvre et Maine

  • Ocak 09, 2025

    Muscadet-Côtes de Grandlieu

  • Ocak 09, 2025

    Muscadet-Coteaux de la Loire

  • Ocak 17, 2025

    Muret, Haute-Garonne

  • Ocak 13, 2025

    Murad Paşa Camii (Şam)

Günlük

  • Sırt çantası

  • EP

  • Mark Picchiotti

  • Pemba Halk Cumhuriyeti

  • 18 Ocak

  • Osman

  • Taşkent

  • Sefarad Yahudileri

  • İslam mimarisi

  • İnternet meme'i

NiNa.Az - Stüdyo

  • Vikipedi

Bültene üye ol

Mail listemize abone olarak bizden her zaman en son haberleri alacaksınız.
Temasta ol
Bize Ulaşın
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Her hakkı saklıdır.
Telif hakkı: Dadaş Mammedov
Üst