Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Psikolojik gerilim, karakterlerin dengesiz duygusal durumlarının gizem ile birlikte sürekli olarak değiştiği bir gerilim türüdür. Gerilim türünün özelliklerini göstermekle birlikte, gizem ve drama türlerini de içinde barındırır. Drama ve gizeme ek olarak, pek çok psikolojik gerilim türü, çoğunlukla psikolojik korku türlerinin en üst sıralarında yer alır.
Tanım
Bir psikolojik gerilim, genellikle bir kitap ya da filmde özellikle yapılan bir vurgu değil, buradaki karakterin psikolojisine yapılan bir vurgulamadır. Gerilimde olduğu gibi, kahraman için bir tehlike oluştuğu vurgulanmaktadır. Ancak psikolojik gerilim türlerinde gerilimin yalnızca karakterin zihinsel olarak ve daha az bir gerilim ile karşı karşıya olduğu betimlenir. Çünkü kahraman karakter genellikle kendi antagonist düşüncelerine karşı çıkmaya azmeder. Psikolojik gerilim türüne; "çeşitli anlatılar, akıllı kırmızı balıklar ve özenle belirlenmiş sürpriz unsurlar" gibi ögeler dahil edilir. Hollanda-Fransa ortak yapımı (Spoorloos) filmi bu türe bir örnek olarak verilebilir. Filmde kayıp karısına ne olduğunu öğrenmeyi bir saplantı haline getiren bir koca ve bu mücadelede karşı karşıya kaldığı ciddi tehlikeler vardır. Psikolojik gerilim karakterlerinin dürüstlükleri ve dünyayı nasıl görmek istedikleri, hikâyeye belirsiz nedenleri olan gerilimler getirir. Temel unsurları genellikle "karşılıklı şüpheler ve yanlış yönlendirmeler" oluşturur. Bu tür içerisinde aşağıdaki kavramları bulundurur;
- Psikolojik - Zihnin ya da aklın doğal süreçleri yerine, doğal olmayan daha zihinsel unsurlar bulunur. Bazı zamanlarda gerilim, tek bir karakterin kendi aklındaki düşüncelerden gelir ve bu karakter bu sorunları çözmek zorundadır. Genellikle bu zıt düşünceler onlara bir şeyleri anlatma çabası içerisindedir. Bu zıtlıklar ve çatışmalar, karakterin daha fiziksel tansiyonu yüksek oyunculuğu ile yapılır. Böylece çatışma ve zıtlıklar bir anlamda canlandırılmış olur.
- Gerilim - Genel olarak, gerilimde karakter üzerine çeşitli komplolar ile odaklanılır. Bu yoğunlaşma neticesinde karakterin fiziksel eylemleri ile birlikte gerilimin şiddeti de artar. Psikolojik gerilimde ise bu durum bir noktaya kadar tersine döndürülmeye çalışılır. Karakterden daha çok karakteri vurgulayan değer ön plana çıkartılır.
- Psikolojik gerilim - Karakterler kendi yabani düşmanlarını yenmek amacıyla fiziksel güçlerine artık güvenmeye başlarlar (Tipik aksiyon gerilim türünde genellikle bu şekilde olur). Ancak kendi zihinsel kaynaklarına güvenen karakter, zorlu rakip ile mücadelesinde zihninde de bir denge oluşturmaya zorlanmaktadır.
Edebi ustalıkları ve teknikleri
- Bilinç akışı - Karakterin tanımlanması için, düşünce süreçlerine yazılı eşdeğer bakış açısı sağlayabilen edebi bir tekniktir. Psikolojik gerilime aktarılmasında, genellikle karakterin ruhunu anlatmaya çalışan kelime kullanımları, açıklamalar veya görseller kullanılır.
- Birinci şahıs anlatıcı - Hikâyenin konusunu oluşturan karakterin açık bir şekilde kim olduğunu veya daha fazlasını anlatmaya yarayan, bu kişinin aslında "Ben" olduğunu tanımlayan edebi bir anlatım tekniğidir. Karakterler okuyucunun hikâyeye doğrudan katılmasını sağlar ve bunun için uğraşırlar. Böylece karakterin aklından geçen düşünceleri ve mekaniği okuyucu anlamış olur. Bu teknik genellikle güvenilmez anlatıcı ile eş tutulmaktadır.
- - Ana hikâyenin başlangıcından günümüze kadar gelen tarihsel durum anlatılır. Okuyucunun karakteri daha fazla anlaması mümkün olduğundan dolayı hikâyenin psikolojik yönlerini derinleştirir. Daha spesifik olarak açıklamak gerekirse; karakterin güdülerinin neler olduğu ve geçmişte ile bugünkü bilişsel algıları şekillendirilir.
Temalar ve alt türler
Birçok psikolojik gerilim medyası (film, edebiyat, radyo vb.) son yıllarda ortaya çıkmıştır. Çok farklı şekillerde temsil edilmesine rağmen, genel eğilim anlatılar şeklinde olmasıyla bilinir. Bazı tutarlı temalar ise şunlardır;
- Gerçeklik
- Algı
- Zihin
- Varlık / Amaç
- Kimlik
- Ölüm
- Kara mizah - Son yıllarda kara mizah ve psikolojik gerilim yaygın şekilde karıştırılmaya başlanmıştır. Örneğin; Dövüş Kulübü, Barton Fink, Amerikan Sapığı, TV dizisi Dexter gibi...
Bu tema ve alt türler genellikle psikolojik gerilim filminin konusunu geliştirmeye ve karakterlerin kişiliklerini şekillendirmeye yardımcı olurlar. Örneğin; bu tür filmlerde genellikle karakterin sık sık "masumiyet kayıplarına" tanık olunur ve böylece, içinde bulunan kötülük yüzünden karakterin "gerçek kimliği" de ortaya çıkmış olur. Psikolojik gerilim filmleri bazen karmaşık olabilir. Bazen tavsiyede bulunan yorumcular, bu nedenle filmin bazı yerlerini ve sırlarını deşifre etmiş olurlar.
Kaynakça
- ^ a b Dictionary.com, definition of psychological thriller, Psychological thriller 1 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim: 21 Ağustos 2013, "...a suspenseful movie or book emphasizing the psychology of its characters rather than the plot; this sub-genre of thriller movie or book..."
- ^ a b The Script Lab, Erişim: 21 Ağustos 2013 Thriller 2 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., "...The suspense in this sub-genre comes from the mind, rather than from a psychical threat. The protagonists in Psychological Thrillers must rely on their mental resources to solve the situation...."
- ^ a b Dennis Palumbo, 14 Mart 2012, Psychology Today, Taking the Mystery Out of Writing Mysteries: Great mystery thriller scripts depend on characters, not clues, Erişim: 21 Ağustos 2013
- ^ Erin Whitney, Nov. 15, 2012, Backstage Magazine, Gretchen Mol Returns to the Stage in 'The Good Mother' 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim: 21 Ağustos 2013, "element of a psychological thriller because ... suspenseful feeling of who did what, who’s being honest ... about perception..."
- ^ Stephen Holden, April 14, 2011, The New York Times, Romance or Film Noir? Both, and a Thriller 26 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim: 21 Ağustos 2013
Dış bağlantılar
- Internet Movie Database'de En Çok İzlenen Psikolojik Gerilim Filmleri ve Dizileri 17 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Psikolojik gerilim karakterlerin dengesiz duygusal durumlarinin gizem ile birlikte surekli olarak degistigi bir gerilim turudur Gerilim turunun ozelliklerini gostermekle birlikte gizem ve drama turlerini de icinde barindirir Drama ve gizeme ek olarak pek cok psikolojik gerilim turu cogunlukla psikolojik korku turlerinin en ust siralarinda yer alir TanimBir psikolojik gerilim genellikle bir kitap ya da filmde ozellikle yapilan bir vurgu degil buradaki karakterin psikolojisine yapilan bir vurgulamadir Gerilimde oldugu gibi kahraman icin bir tehlike olustugu vurgulanmaktadir Ancak psikolojik gerilim turlerinde gerilimin yalnizca karakterin zihinsel olarak ve daha az bir gerilim ile karsi karsiya oldugu betimlenir Cunku kahraman karakter genellikle kendi antagonist dusuncelerine karsi cikmaya azmeder Psikolojik gerilim turune cesitli anlatilar akilli kirmizi baliklar ve ozenle belirlenmis surpriz unsurlar gibi ogeler dahil edilir Hollanda Fransa ortak yapimi Spoorloos filmi bu ture bir ornek olarak verilebilir Filmde kayip karisina ne oldugunu ogrenmeyi bir saplanti haline getiren bir koca ve bu mucadelede karsi karsiya kaldigi ciddi tehlikeler vardir Psikolojik gerilim karakterlerinin durustlukleri ve dunyayi nasil gormek istedikleri hikayeye belirsiz nedenleri olan gerilimler getirir Temel unsurlari genellikle karsilikli supheler ve yanlis yonlendirmeler olusturur Bu tur icerisinde asagidaki kavramlari bulundurur Psikolojik Zihnin ya da aklin dogal surecleri yerine dogal olmayan daha zihinsel unsurlar bulunur Bazi zamanlarda gerilim tek bir karakterin kendi aklindaki dusuncelerden gelir ve bu karakter bu sorunlari cozmek zorundadir Genellikle bu zit dusunceler onlara bir seyleri anlatma cabasi icerisindedir Bu zitliklar ve catismalar karakterin daha fiziksel tansiyonu yuksek oyunculugu ile yapilir Boylece catisma ve zitliklar bir anlamda canlandirilmis olur Gerilim Genel olarak gerilimde karakter uzerine cesitli komplolar ile odaklanilir Bu yogunlasma neticesinde karakterin fiziksel eylemleri ile birlikte gerilimin siddeti de artar Psikolojik gerilimde ise bu durum bir noktaya kadar tersine dondurulmeye calisilir Karakterden daha cok karakteri vurgulayan deger on plana cikartilir Psikolojik gerilim Karakterler kendi yabani dusmanlarini yenmek amaciyla fiziksel guclerine artik guvenmeye baslarlar Tipik aksiyon gerilim turunde genellikle bu sekilde olur Ancak kendi zihinsel kaynaklarina guvenen karakter zorlu rakip ile mucadelesinde zihninde de bir denge olusturmaya zorlanmaktadir Edebi ustaliklari ve teknikleriBilinc akisi Karakterin tanimlanmasi icin dusunce sureclerine yazili esdeger bakis acisi saglayabilen edebi bir tekniktir Psikolojik gerilime aktarilmasinda genellikle karakterin ruhunu anlatmaya calisan kelime kullanimlari aciklamalar veya gorseller kullanilir Birinci sahis anlatici Hikayenin konusunu olusturan karakterin acik bir sekilde kim oldugunu veya daha fazlasini anlatmaya yarayan bu kisinin aslinda Ben oldugunu tanimlayan edebi bir anlatim teknigidir Karakterler okuyucunun hikayeye dogrudan katilmasini saglar ve bunun icin ugrasirlar Boylece karakterin aklindan gecen dusunceleri ve mekanigi okuyucu anlamis olur Bu teknik genellikle guvenilmez anlatici ile es tutulmaktadir Ana hikayenin baslangicindan gunumuze kadar gelen tarihsel durum anlatilir Okuyucunun karakteri daha fazla anlamasi mumkun oldugundan dolayi hikayenin psikolojik yonlerini derinlestirir Daha spesifik olarak aciklamak gerekirse karakterin gudulerinin neler oldugu ve gecmiste ile bugunku bilissel algilari sekillendirilir Temalar ve alt turlerBircok psikolojik gerilim medyasi film edebiyat radyo vb son yillarda ortaya cikmistir Cok farkli sekillerde temsil edilmesine ragmen genel egilim anlatilar seklinde olmasiyla bilinir Bazi tutarli temalar ise sunlardir Gerceklik Algi Zihin Varlik Amac Kimlik Olum Kara mizah Son yillarda kara mizah ve psikolojik gerilim yaygin sekilde karistirilmaya baslanmistir Ornegin Dovus Kulubu Barton Fink Amerikan Sapigi TV dizisi Dexter gibi Bu tema ve alt turler genellikle psikolojik gerilim filminin konusunu gelistirmeye ve karakterlerin kisiliklerini sekillendirmeye yardimci olurlar Ornegin bu tur filmlerde genellikle karakterin sik sik masumiyet kayiplarina tanik olunur ve boylece icinde bulunan kotuluk yuzunden karakterin gercek kimligi de ortaya cikmis olur Psikolojik gerilim filmleri bazen karmasik olabilir Bazen tavsiyede bulunan yorumcular bu nedenle filmin bazi yerlerini ve sirlarini desifre etmis olurlar Kaynakca a b Dictionary com definition of psychological thriller Psychological thriller 1 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 21 Agustos 2013 a suspenseful movie or book emphasizing the psychology of its characters rather than the plot this sub genre of thriller movie or book a b The Script Lab Erisim 21 Agustos 2013 Thriller 2 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde The suspense in this sub genre comes from the mind rather than from a psychical threat The protagonists in Psychological Thrillers must rely on their mental resources to solve the situation a b Dennis Palumbo 14 Mart 2012 Psychology Today Taking the Mystery Out of Writing Mysteries Great mystery thriller scripts depend on characters not clues Erisim 21 Agustos 2013 Erin Whitney Nov 15 2012 Backstage Magazine Gretchen Mol Returns to the Stage in The Good Mother 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 21 Agustos 2013 element of a psychological thriller because suspenseful feeling of who did what who s being honest about perception Stephen Holden April 14 2011 The New York Times Romance or Film Noir Both and a Thriller 26 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 21 Agustos 2013Dis baglantilarInternet Movie Database de En Cok Izlenen Psikolojik Gerilim Filmleri ve Dizileri 17 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde