Musakka (Arapça: مسقعة musaqqaʿa; ), Genellikle Orta Doğu ve Balkanlar'da yaygın olan, patlıcan veya patates bazlı bir yemektir. Kıymalı varyasyonları da dâhil olmak üzere birçok yerel ve bölgesel varyasyonları vardır.
Musakka | |
---|---|
Mısır usulü Yunan musakkası | |
Ülke(ler) | Mısır, Türkiye, Yunanistan |
Bölgesi | Balkanlar, Doğu Akdeniz, Orta Doğu |
Türü | Ana yemek |
Servis şekli | Sıcak veya soğuk |
Ana malzemeler | Patlıcan veya patates, kıyma |
Çeşitleri | Çoklu |
Modern Yunan varyantı, 1920'lerde Nikolaos Tselementes tarafından yaratıldı. Birçok versiyonda koyu krema veya beşamel sos ile koyulaştırılmış süt bazlı sostan yapılmış bir üst katman vardır. Yunanistan'da yemek katmanlıdır ve tipik olarak sıcak servis edilir. Tselementes ayrıca Ortodoks oruç günleri için bir vegan çeşidi de ortaya attı. Romanya'da da et yerine mantar ya da sotelenmiş soğan ve pirinç karışımı kullanılan bir vegan versiyonu vardır.
Mısır, Türkiye ve Orta Doğu'nun geri kalanındaki versiyonları oldukça farklıdır. Mısır'da messa'aa, vegan ya da vejetaryen yapılabildiği gibi etli de yapılabilmektedir; her durumda ana malzeme kızarmış patlıcandır. Türkiye'de musakka, ince dilimlenmiş ve kızartılmış patlıcanın domates bazlı et sosunda sıcak ya da oda sıcaklığında servis edilmesinden oluşur. Suudi Arabistan'da musagga'a sıcak yenir, ancak diğer Arap ülkelerinde genellikle soğuk, ancak bazen de sıcak yenir.
Hazırlanışı
Yunanistan
Çoğu versiyon, genellikle kıyma, çoğunlukla kuzu eti ile sotelenmiş patlıcan ve domatese dayanmaktadır. Yunan versiyonunda et ve patlıcan katmanları, beşamel sos ile kaplanır ve fırınlanır.
Modern Yunan versiyonu, 1920'lerde Fransız eğitimli Yunan şef Nikolaos Tselementes tarafından oluşturuldu. Tarifinde, son pişirme için birleştirilmeden önce ayrı ayrı pişirilen üç katman vardır: zeytinyağında sotelenmiş dilimlenmiş patlıcandan oluşan bir alt katman; doğranmış veya püre haline getirilmiş domates, soğan, sarımsak ve baharatlarla (tarçın, yenibahar ve karabiber) hafifçe pişirilmiş kuzu kıymasından oluşan bir orta katman; ve beşamel sos veya tuzlu koyu kremadan oluşan bir üst katman.
Bu temel tarifin bazen üst sos olmadan, bazen de başka sebzelerle yapılan varyasyonları vardır. Bu çeşitler arasında patlıcan dilimlerine ek olarak sotelenmiş kabak dilimleri, kızartılmış patates dilimleri veya sotelenmiş mantarlar yer alabilir. Ayrıca domates sosu ve ekmek kırıntıları içeren vegan versiyonu bulunmaktadır.
Türkiye
Türk musakkası katmanlı değildir. Bunun yerine, ince dilimlenmiş patlıcan kızartılır ve yeşil biber, sarımsak ve soğan ile tatlandırılmış domates bazlı et sosu ile servis edilir. Genellikle pilav ve cacık ile yenir. Kabaklı (kabak musakka), havuçlu (havuç musakka) ve patatesli (patates musakka) çeşitleri de vardır.
Osmanlı Mutfağındaki Musakka Çeşitleri
Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası
Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası yemek kitabında musakka tarifleri verilmiştir. Bunlar:Patates musakkası, yer elması musakkası, şalgam musakkası, domates tepsi musakkası, patlıcan sahan musakkası, kabak musakkası, tane fasulye sahan musakkası, havucun kuşhâne musakkası, kereviz musakkası, kavata musakkasıdır.
Kaynakça
Genel kaynakça
- Ghillie Basan, Jonathan Basan. Classic Turkish Cooking. St. Martin's Press, 1997. .
Özel kaynakça
- ^ Kremezi, Aglaia (13 Temmuz 2010). . The Atlantic. 16 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2017.
- ^ a b Νικόλαος Τσελεμεντές, Οδηγός μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής, 1930
- ^ Ken Albala (2011). Food Cultures of the World Encyclopedia. ABC-CLIO. ss. 307-. ISBN . 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2024.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Musakka ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Yiyecek ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Musakka Arapca مسقعة musaqqaʿ a m uː ˈ s ɑː k e Genellikle Orta Dogu ve Balkanlar da yaygin olan patlican veya patates bazli bir yemektir Kiymali varyasyonlari da dahil olmak uzere bircok yerel ve bolgesel varyasyonlari vardir MusakkaMisir usulu Yunan musakkasiUlke ler Misir Turkiye YunanistanBolgesiBalkanlar Dogu Akdeniz Orta DoguTuruAna yemekServis sekliSicak veya sogukAna malzemelerPatlican veya patates kiymaCesitleriCoklu Modern Yunan varyanti 1920 lerde Nikolaos Tselementes tarafindan yaratildi Bircok versiyonda koyu krema veya besamel sos ile koyulastirilmis sut bazli sostan yapilmis bir ust katman vardir Yunanistan da yemek katmanlidir ve tipik olarak sicak servis edilir Tselementes ayrica Ortodoks oruc gunleri icin bir vegan cesidi de ortaya atti Romanya da da et yerine mantar ya da sotelenmis sogan ve pirinc karisimi kullanilan bir vegan versiyonu vardir Misir Turkiye ve Orta Dogu nun geri kalanindaki versiyonlari oldukca farklidir Misir da messa aa vegan ya da vejetaryen yapilabildigi gibi etli de yapilabilmektedir her durumda ana malzeme kizarmis patlicandir Turkiye de musakka ince dilimlenmis ve kizartilmis patlicanin domates bazli et sosunda sicak ya da oda sicakliginda servis edilmesinden olusur Suudi Arabistan da musagga a sicak yenir ancak diger Arap ulkelerinde genellikle soguk ancak bazen de sicak yenir HazirlanisiYunanistan Yunanistan da bir tavernada Musakka ve Yunan salatasi Cogu versiyon genellikle kiyma cogunlukla kuzu eti ile sotelenmis patlican ve domatese dayanmaktadir Yunan versiyonunda et ve patlican katmanlari besamel sos ile kaplanir ve firinlanir Modern Yunan versiyonu 1920 lerde Fransiz egitimli Yunan sef Nikolaos Tselementes tarafindan olusturuldu Tarifinde son pisirme icin birlestirilmeden once ayri ayri pisirilen uc katman vardir zeytinyaginda sotelenmis dilimlenmis patlicandan olusan bir alt katman dogranmis veya pure haline getirilmis domates sogan sarimsak ve baharatlarla tarcin yenibahar ve karabiber hafifce pisirilmis kuzu kiymasindan olusan bir orta katman ve besamel sos veya tuzlu koyu kremadan olusan bir ust katman Bu temel tarifin bazen ust sos olmadan bazen de baska sebzelerle yapilan varyasyonlari vardir Bu cesitler arasinda patlican dilimlerine ek olarak sotelenmis kabak dilimleri kizartilmis patates dilimleri veya sotelenmis mantarlar yer alabilir Ayrica domates sosu ve ekmek kirintilari iceren vegan versiyonu bulunmaktadir Turkiye Turkiye de Musakka ve pilav Turk musakkasi katmanli degildir Bunun yerine ince dilimlenmis patlican kizartilir ve yesil biber sarimsak ve sogan ile tatlandirilmis domates bazli et sosu ile servis edilir Genellikle pilav ve cacik ile yenir Kabakli kabak musakka havuclu havuc musakka ve patatesli patates musakka cesitleri de vardir Osmanli Mutfagindaki Musakka CesitleriMukemmel ve Mufassal As Ustasi Mukemmel ve Mufassal As Ustasi yemek kitabinda musakka tarifleri verilmistir Bunlar Patates musakkasi yer elmasi musakkasi salgam musakkasi domates tepsi musakkasi patlican sahan musakkasi kabak musakkasi tane fasulye sahan musakkasi havucun kushane musakkasi kereviz musakkasi kavata musakkasidir KaynakcaGenel kaynakca Ghillie Basan Jonathan Basan Classic Turkish Cooking St Martin s Press 1997 ISBN 978 0 312 15617 6 Ozel kaynakca Kremezi Aglaia 13 Temmuz 2010 The Atlantic 16 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mart 2017 a b Nikolaos Tselementes Odhgos mageirikhs kai zaxaroplastikhs 1930 Ken Albala 2011 Food Cultures of the World Encyclopedia ABC CLIO ss 307 ISBN 978 0 313 37626 9 13 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2024 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Musakka ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Yiyecek ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz