Mustafa Celâleddin Paşa ya da doğum adıyla Konstanty Borzęcki (10 Nisan 1826 - 9 Ekim 1876), Leh asıllı Osmanlı paşasıdır. Nâzım Hikmet'in anne tarafından büyük dedesidir. 1848 Devrimlerinden sonra Osmanlı'ya sığınmış ve 20 yıl subay olarak görev yapmıştır. 1869 yılında Eski ve Modern Türkler adlı eserini Fransızca olarak yayınlamıştır. Türk tarihinde hanedan tarihçiliğinden ulus tarihçiliğine geçişte etkisi olan isimlerdendir. Türkçülük konusunda öne çıkan ve çokça bilenen isimlerden daha önce Türkçülük fikrini ve Arap alfabesine karşı da Latin alfabesinin kullanımını savunmuştur.
Mustafa Celâleddin Paşa | |
---|---|
![]() Mustafa Celâleddin Paşa | |
Doğum | 10 Nisan 1826 |
Ölüm | 9 Ekim 1876 (50 yaşında) |
Bağlılığı | Osmanlı İmparatorluğu |
Hizmet yılları | 1849-1876 |
Birimi | Harita şubesi · askeri kolordu |
Ailesi | |
Eşi | Saffet Hanım |
Yaşam öyküsü
Altı çocuklu bir köklü ailenin ikinci çocuğu olarak Polonya'nın Kleçof köyünde doğdu. Küçük yaşlarda anadili Lehçenin dışında Rusça ve Fransızcayı konuşuyor, Latince ve Almancayı da iyi düzeyde biliyordu. 1844'te Piotrkow'da liseyi bitirdikten sonra resme olan yeteneğinden dolayı Varşova Güzel Sanatlar Okulu'na kaydoldu. Burada iki yıl eğitim gördükten sonra sürpriz bir kararla Wloclawek'teki papaz okuluna geçti. Papaz okulundan da bir yıl sonra ayrıldı. 1848 Ayaklanmalarından etkilenen isimlerden biri oldu. Poznan'daki ayaklanmalara bir arkadaşıyla beraber katıldı. Ayaklanma kısa süre içinde Prusya tarafından bastırılınca yakalandı ve mayıs ayında Magdeburg Hapishanesi'ne gönderildi. Tahliye edildikten sonra önce Fransa'ya gitti, burada kendisini güvende hissetmediği için 1849 yılında Polonya ve Macar devrimcileri/isyancıları Rusya'ya iade etmeyen Osmanlı İmparatorluğu'na sığındı ve İstanbul'a geldi.
Harita çizimindeki üstün yeteneği ve birkaç yabancı dil bilmesi sayesinde Mustafa Reşid Paşa'nın dikkatini çekti ve Osmanlı Ordusuna yüzbaşı olarak girerek harita şubesine atandı. İki yıl sonra şehrin Şeyhülislamına giderek Müslüman oldu ve şeyhülislam tarafından kendisine "Mustafa Celaleddin" adı verildi. Daha sonra Erkan-ı harbiye mirlivalarından Ömer Paşa’nın kızıyla evlendi. Osmanlı'nın o dönemlerde Rusya'ya karşı yaptığı bütün savaşlara katıldı. Askeri kolordu komutanı rütbesiyle katıldığı 1875 Karadağ Olayları'nda karnından yaralandı ve altı ay sonra hayatını kaybetti.
Fikir ve yazıları
Siyasi yazılarına subay olduğu dönemlerde başladı. Yeni Osmanlılar, Jön Türkler ve İttihat ve Terakki gibi oluşumlardan daha önce Türkçülük fikrini savundu ve bu yönüyle Ahmed Vefik Paşa, Şemseddin Sami, Yusuf Akçura ve Mehmet Emin Yurdakul'u etkiledi. Mustafa Celâleddin Paşa hanedan tarihçiliğinden ulus tarihçiliğine geçildiği dönemlerdeki etkin isimlerden biri oldu. Kendisi Rusların Slav kavimleri arasındaki en barbar topluluk olduğunu, Türklerin ise yeryüzünün en eski ve en medeni milleti olduğunu iddia etmektedir.[] Savunduğu görüşlerden bir diğeri de Latin dili ve uygarlığının Türk kökenli olduğu çıkarımıdır. Bu çıkarımına bazı Latince kelimeler ve yerleşim adlarıyla Türkçe kelimeler arasında benzerlik kurarak ulaşmıştır.
Eski ve Modern Türkler
Askerlik dışındaki etkisi Türk dili, Türkçülük ve Türk tarihi üzerine olmuştur. Eski ve Modern Türkler adlı kitabı 1869'da Fransızca olarak İstanbul'da yayınladı. Eser İstanbul'da çıkan Courrier d'Orient gazetesine ait bir matbaada basıldı ve sultan Abdülaziz'e ithaf edildi. Yayınlanan kitabı Avrupa'da etkili oldu ve ikinci basımı ertesi yıl Paris'te yapıldı. Celâleddin Paşa bu eserinde çeşitli etnik unsurlardan oluşan Osmanlı İmparatorluğu'nun devamlılığı, birliği ve refahı için neler yapılması gerektiğinden bahsetti. Bu kitap ile Türkleri Avrupalılara anlatmaya çalıştı. Kitapta öne çıkan diğer konular ise eski Türk kavimleri, Türk tarihi, Türk kültürü, Türk dili ve Osmanlı'nın kuruluşu olmuştur.
Bu kitabının Paris baskısı Mustafa Kemal Atatürk'te de vardı. Kitabı Ali Fuat Cebesoy'dan edindiği yönünde tahminler vardır. Ayrıca bu kitabı okuduğunu ve bazı sayfaların kenarına "çok mühim", "dikkat" ve "abartma" gibi notlar aldığı belirtilmektedir. Kitabın bu nüshası Anıtkabir Müzesi'nde bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ M. Şükrü Hanioğlu. "Türkçülük" (PDF). TDV İslam Ansiklopedisi. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
- ^ "Eski ve Modern Türkler". İdefix. 8 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2016.
- ^ a b Soner Yalçın. "Türk'ü Avrupa'ya Anlatan İlk Aydın: M. Celaleddin Paşa". Sözcü. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
- ^ a b "Osmanlı'nın ilk Türkçüsü Nazım Hikmet'in dedesi". dunyabulteni.net. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
- ^ "Turecki generał rodem spod Piotrkowa". znak.org.pl. 24 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
- ^ Étienne Copeaux. Türk Tarih Tezinden Türk-İslâm Sentezine (İletişim Yayınları bas.). s. 31. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mustafa Celaleddin Pasa ya da dogum adiyla Konstanty Borzecki 10 Nisan 1826 9 Ekim 1876 Leh asilli Osmanli pasasidir Nazim Hikmet in anne tarafindan buyuk dedesidir 1848 Devrimlerinden sonra Osmanli ya siginmis ve 20 yil subay olarak gorev yapmistir 1869 yilinda Eski ve Modern Turkler adli eserini Fransizca olarak yayinlamistir Turk tarihinde hanedan tarihciliginden ulus tarihciligine geciste etkisi olan isimlerdendir Turkculuk konusunda one cikan ve cokca bilenen isimlerden daha once Turkculuk fikrini ve Arap alfabesine karsi da Latin alfabesinin kullanimini savunmustur Mustafa Celaleddin PasaMustafa Celaleddin PasaDogum10 Nisan 1826 1826 04 10 Olum9 Ekim 1876 50 yasinda BagliligiOsmanli ImparatorluguHizmet yillari1849 1876BirimiHarita subesi askeri kolorduAilesiEsiSaffet HanimYasam oykusuAlti cocuklu bir koklu ailenin ikinci cocugu olarak Polonya nin Klecof koyunde dogdu Kucuk yaslarda anadili Lehcenin disinda Rusca ve Fransizcayi konusuyor Latince ve Almancayi da iyi duzeyde biliyordu 1844 te Piotrkow da liseyi bitirdikten sonra resme olan yeteneginden dolayi Varsova Guzel Sanatlar Okulu na kaydoldu Burada iki yil egitim gordukten sonra surpriz bir kararla Wloclawek teki papaz okuluna gecti Papaz okulundan da bir yil sonra ayrildi 1848 Ayaklanmalarindan etkilenen isimlerden biri oldu Poznan daki ayaklanmalara bir arkadasiyla beraber katildi Ayaklanma kisa sure icinde Prusya tarafindan bastirilinca yakalandi ve mayis ayinda Magdeburg Hapishanesi ne gonderildi Tahliye edildikten sonra once Fransa ya gitti burada kendisini guvende hissetmedigi icin 1849 yilinda Polonya ve Macar devrimcileri isyancilari Rusya ya iade etmeyen Osmanli Imparatorlugu na sigindi ve Istanbul a geldi Harita cizimindeki ustun yetenegi ve birkac yabanci dil bilmesi sayesinde Mustafa Resid Pasa nin dikkatini cekti ve Osmanli Ordusuna yuzbasi olarak girerek harita subesine atandi Iki yil sonra sehrin Seyhulislamina giderek Musluman oldu ve seyhulislam tarafindan kendisine Mustafa Celaleddin adi verildi Daha sonra Erkan i harbiye mirlivalarindan Omer Pasa nin kiziyla evlendi Osmanli nin o donemlerde Rusya ya karsi yaptigi butun savaslara katildi Askeri kolordu komutani rutbesiyle katildigi 1875 Karadag Olaylari nda karnindan yaralandi ve alti ay sonra hayatini kaybetti Fikir ve yazilariSiyasi yazilarina subay oldugu donemlerde basladi Yeni Osmanlilar Jon Turkler ve Ittihat ve Terakki gibi olusumlardan daha once Turkculuk fikrini savundu ve bu yonuyle Ahmed Vefik Pasa Semseddin Sami Yusuf Akcura ve Mehmet Emin Yurdakul u etkiledi Mustafa Celaleddin Pasa hanedan tarihciliginden ulus tarihciligine gecildigi donemlerdeki etkin isimlerden biri oldu Kendisi Ruslarin Slav kavimleri arasindaki en barbar topluluk oldugunu Turklerin ise yeryuzunun en eski ve en medeni milleti oldugunu iddia etmektedir kaynak guvenilir mi Savundugu goruslerden bir digeri de Latin dili ve uygarliginin Turk kokenli oldugu cikarimidir Bu cikarimina bazi Latince kelimeler ve yerlesim adlariyla Turkce kelimeler arasinda benzerlik kurarak ulasmistir Eski ve Modern Turkler Askerlik disindaki etkisi Turk dili Turkculuk ve Turk tarihi uzerine olmustur Eski ve Modern Turkler adli kitabi 1869 da Fransizca olarak Istanbul da yayinladi Eser Istanbul da cikan Courrier d Orient gazetesine ait bir matbaada basildi ve sultan Abdulaziz e ithaf edildi Yayinlanan kitabi Avrupa da etkili oldu ve ikinci basimi ertesi yil Paris te yapildi Celaleddin Pasa bu eserinde cesitli etnik unsurlardan olusan Osmanli Imparatorlugu nun devamliligi birligi ve refahi icin neler yapilmasi gerektiginden bahsetti Bu kitap ile Turkleri Avrupalilara anlatmaya calisti Kitapta one cikan diger konular ise eski Turk kavimleri Turk tarihi Turk kulturu Turk dili ve Osmanli nin kurulusu olmustur Bu kitabinin Paris baskisi Mustafa Kemal Ataturk te de vardi Kitabi Ali Fuat Cebesoy dan edindigi yonunde tahminler vardir Ayrica bu kitabi okudugunu ve bazi sayfalarin kenarina cok muhim dikkat ve abartma gibi notlar aldigi belirtilmektedir Kitabin bu nushasi Anitkabir Muzesi nde bulunmaktadir Kaynakca M Sukru Hanioglu Turkculuk PDF TDV Islam Ansiklopedisi 6 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Ekim 2016 Eski ve Modern Turkler Idefix 8 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2016 a b Soner Yalcin Turk u Avrupa ya Anlatan Ilk Aydin M Celaleddin Pasa Sozcu 6 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2016 a b Osmanli nin ilk Turkcusu Nazim Hikmet in dedesi dunyabulteni net 6 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2016 Turecki general rodem spod Piotrkowa znak org pl 24 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2016 Etienne Copeaux Turk Tarih Tezinden Turk Islam Sentezine Iletisim Yayinlari bas s 31 ISBN 9789750504518