Niş Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin 3 Ekim 1739 tarihinde de Rusya'yla imzalamış olduğu Belgrad Antlaşması'nın eki niteliğinde 1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı'nı sona erdiren barış antlaşmalarının sonuncusudur. Bu sebeple bu antlaşma da Belgrad Antlaşması olarak da bilinir. Avusturya'nın savaştan çekilmesiyle yalnız kalan Rusya'da, 3 Ekim 1739'da, savaş beklentilerinin çok gerisinde bir barış antlaşması yaptı. Rusya'ya Azak Kalesi yıkılıp verildi. Rusya; Azak Kalesi'ni askerden arındırmayı, burada bir tahkimat kurmamayı, Azak Denizi ve Karadeniz'de savaş gemisi bulundurmamayı, Karadeniz'deki ticaretini Osmanlı gemileriyle yürütmeyi, Orta Kafkaslarda önemli dağ geçitlerini kontrol eden ve koruması altında tuttuğu Kabarda'dan çekilmeyi ve burasını tarafsız bir bölge olarak tanımayı kabul etti.
Tür | Barış Antlaşması |
---|---|
İmzalanma | 3 Ekim, 1739 |
Yer | Niş, Sırbistan |
Savaşın gelişmesi ve antlaşma
1736'da Kırım Tatarları'yla olan sınır anlaşmazlıklarını bahane eden Rusya, Osmanlı İmparatorluğu'na savaş açtı. 1737'de Avusturya da Rusya'nın müttefiki olarak savaşa katıldı.
Üç koldan Osmanlı arazisine hücuma geçen Avusturya orduları Niş'e kadar ilerledikten sonra; ardı ardıya yenilip geri atılınca hemen İstanbul'da Fransız Elçisi olan Villeneuve Markizi'nin aracılığı ile barış görüşmeleri istedi. Rusya da İsveç'ten hücum beklediği için barış görüşmelerine razı oldu. Sadrazam ve Osmanlı ordusu serdarı olan Yeğen Mehmed Paşa orduyla İstanbul'a döndükten sonra Fransız ve Avusturya elçileri ve Rus grandükü ile konuştu. İzleyen günlerde ordu kadısı Esad Efendi, Reisülküttab Mustafa Efendi ve Mektubi Ragıp Efendi Dolmabahçe'de Mehmed Emin Efendi yalısında elçilerle yapılan oturumlarda barış koşullarını görüştüler. Tam bu sırada 22 Mart 1739'de Yeğen Mehmed Paşa veziriazamlıktan atılıp yerine Vidin Seraskeri Hacı İvazzade Mehmed Paşa getirildi ve ordu tekrar cepheye gönderildi. 22 Temmuz 1739'da, Viyana'da büyük şok yaratırcasına, Belgrad yakınlarında Hisarcık Muharebesi'nde Osmanlı orduları galip geldi. Belgrad Osmanlı ordusu tarafından kuşatıldı ve Belgrad tekrar Osmanlıların eline geçti. Tuna kıyılarında önemli kale mevkileri olan Semendire (şimdi Sırbistan'da Smederevo) ve Adakale'yi (Günümüzdeki adıyla Orşova) tekrar eline geçirerek Tuna Nehri tekrar Avusturya ile Osmanlı devleti arasında korunaklı bir sınır haline getirildi.
Avusturya bundan sonra hemen ateşkes ilan ederek Osmanlı İmparatorluğu ile Belgrad Antlaşması'nı 18 Eylül 1739'da imzaladı. Avusturya, 1718 Pasarofça Antlaşması'yla elde ettiği, Belgrad da dahil Kuzey Sırbistan'ı ve Küçük Eflak'ı geri verdi.
Rusya orduları ise daha başarılı olmuşlar, Hotin ve Bender'i almışlar ve Boğdan'a girip Yaş (Günümüzdeki adıyla Iaşi) şehrini ellerine geçirmişler ve Avusturyalılar ile Osmanlılar arasında Belgrad Antlaşması'nın imzalandığı haberi eriştiğinde Eflak'a hücuma geçmek üzereydiler.
Yalnız kalan Rusya'da, Sırbistan'daki serbest kalan Osmanlı Ordusunun kendi üzerine gönderileceğini, iaşe sorunu içinde olduğunu anladığından ve İsveç'ten saldırı beklediğinden 3 Ekim 1739'da, savaş beklentilerinin çok gerisinde bir barış antlaşması yaptı. Rusya Azak Kalesi'ni askerden arındırmayı, Azak Denizi ve Karadeniz'de savaş gemisi bulundurmamayı, Karadeniz'deki ticaretini Osmanlı gemileriyle yürütmeyi, Orta Kafkaslarda önemli dağ geçitlerini kontrol eden ve koruması altında tuttuğu Kabarda bölgesinden çekilmeyi ve burasını tarafsız bir bölge olarak tanımayı kabul etti.
Ayrıca bu antlaşma, Osmanlı İmparatorluğu'nun Rus İmparatorluğu ile imzaladığı son kârlı antlaşmadır.
Antlaşma maddeleri
İmzalanmış bu antlaşmanın başlıca şartları şunlardır:
- Azak Kalesi yıkıldı, toprakları Osmanlı Devleti ile Rusya arasında sınır oldu.
- Kuzey Kafkasya'da bulunan ve dağ geçitlerini (Daryal Geçidi, vd) denetleyen Kabarda bölgesi (Kabardiya) tarafsız bir bölge olarak kabul edildi.
- Ruslar Kırım'dan çekilecek.
- Karadenizde savaş ve ticaret gemileri bulunduramayacaktı.
- Bu antlaşma ile Karadeniz'in Türk gölü olduğu son kez onaylanmıştır.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nis Antlasmasi Osmanli Devleti nin 3 Ekim 1739 tarihinde de Rusya yla imzalamis oldugu Belgrad Antlasmasi nin eki niteliginde 1735 1739 Osmanli Rus Avusturya Savasi ni sona erdiren baris antlasmalarinin sonuncusudur Bu sebeple bu antlasma da Belgrad Antlasmasi olarak da bilinir Avusturya nin savastan cekilmesiyle yalniz kalan Rusya da 3 Ekim 1739 da savas beklentilerinin cok gerisinde bir baris antlasmasi yapti Rusya ya Azak Kalesi yikilip verildi Rusya Azak Kalesi ni askerden arindirmayi burada bir tahkimat kurmamayi Azak Denizi ve Karadeniz de savas gemisi bulundurmamayi Karadeniz deki ticaretini Osmanli gemileriyle yurutmeyi Orta Kafkaslarda onemli dag gecitlerini kontrol eden ve korumasi altinda tuttugu Kabarda dan cekilmeyi ve burasini tarafsiz bir bolge olarak tanimayi kabul etti Nis Antlasmasi 1739 TurBaris AntlasmasiImzalanma3 Ekim 1739YerNis SirbistanSavasin gelismesi ve antlasma1736 da Kirim Tatarlari yla olan sinir anlasmazliklarini bahane eden Rusya Osmanli Imparatorlugu na savas acti 1737 de Avusturya da Rusya nin muttefiki olarak savasa katildi Uc koldan Osmanli arazisine hucuma gecen Avusturya ordulari Nis e kadar ilerledikten sonra ardi ardiya yenilip geri atilinca hemen Istanbul da Fransiz Elcisi olan Villeneuve Markizi nin araciligi ile baris gorusmeleri istedi Rusya da Isvec ten hucum bekledigi icin baris gorusmelerine razi oldu Sadrazam ve Osmanli ordusu serdari olan Yegen Mehmed Pasa orduyla Istanbul a dondukten sonra Fransiz ve Avusturya elcileri ve Rus granduku ile konustu Izleyen gunlerde ordu kadisi Esad Efendi Reisulkuttab Mustafa Efendi ve Mektubi Ragip Efendi Dolmabahce de Mehmed Emin Efendi yalisinda elcilerle yapilan oturumlarda baris kosullarini gorustuler Tam bu sirada 22 Mart 1739 de Yegen Mehmed Pasa veziriazamliktan atilip yerine Vidin Seraskeri Haci Ivazzade Mehmed Pasa getirildi ve ordu tekrar cepheye gonderildi 22 Temmuz 1739 da Viyana da buyuk sok yaratircasina Belgrad yakinlarinda Hisarcik Muharebesi nde Osmanli ordulari galip geldi Belgrad Osmanli ordusu tarafindan kusatildi ve Belgrad tekrar Osmanlilarin eline gecti Tuna kiyilarinda onemli kale mevkileri olan Semendire simdi Sirbistan da Smederevo ve Adakale yi Gunumuzdeki adiyla Orsova tekrar eline gecirerek Tuna Nehri tekrar Avusturya ile Osmanli devleti arasinda korunakli bir sinir haline getirildi Avusturya bundan sonra hemen ateskes ilan ederek Osmanli Imparatorlugu ile Belgrad Antlasmasi ni 18 Eylul 1739 da imzaladi Avusturya 1718 Pasarofca Antlasmasi yla elde ettigi Belgrad da dahil Kuzey Sirbistan i ve Kucuk Eflak i geri verdi Rusya ordulari ise daha basarili olmuslar Hotin ve Bender i almislar ve Bogdan a girip Yas Gunumuzdeki adiyla Iasi sehrini ellerine gecirmisler ve Avusturyalilar ile Osmanlilar arasinda Belgrad Antlasmasi nin imzalandigi haberi eristiginde Eflak a hucuma gecmek uzereydiler Yalniz kalan Rusya da Sirbistan daki serbest kalan Osmanli Ordusunun kendi uzerine gonderilecegini iase sorunu icinde oldugunu anladigindan ve Isvec ten saldiri beklediginden 3 Ekim 1739 da savas beklentilerinin cok gerisinde bir baris antlasmasi yapti Rusya Azak Kalesi ni askerden arindirmayi Azak Denizi ve Karadeniz de savas gemisi bulundurmamayi Karadeniz deki ticaretini Osmanli gemileriyle yurutmeyi Orta Kafkaslarda onemli dag gecitlerini kontrol eden ve korumasi altinda tuttugu Kabarda bolgesinden cekilmeyi ve burasini tarafsiz bir bolge olarak tanimayi kabul etti Ayrica bu antlasma Osmanli Imparatorlugu nun Rus Imparatorlugu ile imzaladigi son karli antlasmadir Antlasma maddeleriImzalanmis bu antlasmanin baslica sartlari sunlardir Azak Kalesi yikildi topraklari Osmanli Devleti ile Rusya arasinda sinir oldu Kuzey Kafkasya da bulunan ve dag gecitlerini Daryal Gecidi vd denetleyen Kabarda bolgesi Kabardiya tarafsiz bir bolge olarak kabul edildi Ruslar Kirim dan cekilecek Karadenizde savas ve ticaret gemileri bulunduramayacakti Bu antlasma ile Karadeniz in Turk golu oldugu son kez onaylanmistir Ayrica bakiniz1735 1739 Osmanli Rus Avusturya Savasi