Aziz lohanne Battista ilahisi |
Ut queant laxis Resonare fibris Mira gestorum Famuli tuorum Solve polluti Labii reatum Sancte Iohannes... İlk hece sonradan do olarak kullanılmaya başlanmıştır. |
Nota, simgeleyen işaretlerdir. Nota (veya not) sözcüğü, bir fikri daha sonra hatırlamak için işaretler ile bir yere o fikri temsil edecek biçimde yazıya dökmek manasına gelir. Müzik notası da, bir sesi temsil etmek üzere porte (dizek) üstündeki yerine konulan bir işaret, bir kayıttır. Müziği yazılı olarak ifade etmede kullanılan her bir nota, müzikteki belli bir sese karşılık gelir. Notalar seslerin zaman içindeki uzunluğunu ve temel frekansını gösterirler. Bir başka deyişle nota, müziğin okunup yazıya dökülmesini sağlayan şekillere ve o şekillerin temsil ettikleri temel frekanslara verilen addır.
Yazıda kullanılan harflerin adları olduğu gibi, notaların da adları vardır. Notaları adlandırmak için iki temel sistem kullanılmıştır. Bu sistemlerden ilki daha çok Fransa, İtalya, İspanya ve Türkiye gibi Akdeniz ülkelerinde kullanılanı Aziz Iohanne Battista ilahisinin ilk hecelerinden isimlerini alan do-re-mi sistemidir. İkincisi ise İngiltere, Almanya gibi kuzey ülkelerinde kullanılan A-B-C sistemidir.
Adlandırma
Aşağıdaki grafik notaların farklı ülkelerde aldığı adları listeler. Notaların sembolleri parantez içinde gösterilmiştir. Ayrıca Almanca ile İngilizcedeki gösterim farkı kalın olarak işaretlenmiştir. İngilizce ile Felemenkçede gösterim aynı olmakla birlikte adlar farklıdır.
Kullanım | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
İngilizce | C | C sharp (C♯) | D | D sharp (D♯) | E | F | F sharp (F♯) | G | G sharp (G♯) | A | A sharp (A♯) | B |
D flat (D♭) | E flat (E♭) | G flat (G♭) | A flat (A♭) | B flat (B♭) | ||||||||
Almanca (DE, CZ, SK, PL, HU, RS, DK, NO, FI, EE, AT'da kullanılır) | C | Cis (C♯) | D | Dis (D♯) | E | F | Fis (F♯) | G | Gis (G♯) | A | Ais (A ♯) | H |
Des (D♭) | Es (E♭) | Ges (G♭) | As (A ♭) | B | ||||||||
Felemenkçe (NL'da kullanılır, 1990'lardan sonra İskandinavya'da bazen kullanılmıştır) | C | Cis (C♯) | D | Dis (D♯) | E | F | Fis (F♯) | G | Gis (G♯) | A | Ais (A ♯) | B |
Des (D♭) | Es (E♭) | Ges (G♭) | As (A ♭) | Bes (B♭) | ||||||||
Neo-Latin (IT, FR, ES, Latin Amerika, IL, TR ve daha birçok ülkede kullanılır) | Do | Do diyez (Do♯) | Re | Re diyez (Re♯) | Mi | Fa | Fa diyez (Fa♯) | Sol | Sol diyez (Sol♯) | La | La diyez (La♯) | Si |
Re bemol (Re♭) | Mi bemol (Mi♭) | Sol bemol (Sol♭) | La bemol (La♭) | Si bemol (Si♭) | ||||||||
Bizans | Ni | Ni diesis | Pa | Pa diesis | Vu | Ga | Ga diesis | Di | Di diesis | Ke | Ke diesis | Zo |
Pa hyphesis | Vu hyphesis | Di hyphesis | Ke hyphesis | Zo hyphesis | ||||||||
Japonca | Ha (ハ) | Ei-ha (嬰ハ) | Ni (ニ) | Ei-ni (嬰ニ) | Ho (ホ) | He (ヘ) | Ei-he (嬰へ) | To (ト) | Ei-to (嬰ト) | I (イ) | Ei-i (嬰イ) | Ro (ロ) |
Hen-ni (変ニ) | Hen-ho (変ホ) | Hen-to (変ト) | Hen-i (変イ) | Hen-ro (変ロ) | ||||||||
Hindistan () | Sa | Re Komal | Re | Ga Komal | Ga | Ma | Ma Teevra | Pa | Dha Komal | Dha | Ni Komal | Ni |
Hindistan () | Sa | Shuddha Ri | Chatusruti Ri | Shatsruti Ri | Antara Ga | Shuddha Ma | Prati Ma | Pa | Shuddha Dha | Chatusruti Dha | Kaisika Ni | Kakali Ni |
Nota değerleri
Nota şekillerinin yazılışı
Notaların porte (dizek) üzerindeki yerleri notaların frekanslarını ve notaların biçimleri de zamansal değerlerini belirtir. Notalar beş çizgili porte (dizek) üzerinde çizgilere ve aralıklara yazılırlar. Frekansları porte (dizeğin) sınırlarını aşan notalar ek çizgilerin üzerine ve bunların aralıklarına yazılırlar. Notaların süresi notaların yazıldığı ritmik değer ile belirlenir. Bu ritmik değerler kendi içlerinde orantılı bir hiyerarşiyle belirgindir. Bugün kullanılan yaygın nota sisteminde en uzun nota . Birlik nota bunun yarı değerindedir, ikilik nota birliğin yarı değerinde, ikiliğin yarı değerinde, dörtlüğün, da sekizliğin yarı değerindedir. Bu yöntem ile değere kadar notalar yazılabilir. Müzik yazısında bu notalardan herhangi biri temel alınarak ona belirli bir süre atanır ve diğer bütün değerler ona oran ile zaman içine yerleşirler. Mesela dörtlük notaya bir saniyelik zaman birimini atanırsa dörtlük notanın iki katı olan ikilik nota iki saniye, yarısı değerinde olan sekizlik nota yarım saniye değerinde olacaktır. Bu notaların her birinin değerine eşit olan karşılıkları da bulunur ve esler müzikteki sessizliği sembolize eden susulacak notalardır.
Sus işaretleri ve yazılışları
Nota değerleri gibi esler de çeşitlidir ve portedeki yerleri bazen değişiklik gösterir.
Birlik es, portede daima dördüncü çizginin altındadır. İkilik es, portede üçüncü çizgi üstüne konur. Dörtlük es, portenin ikinci çizgisi ile dördüncü çizgisi arasına yazılır. Yalnız, bunun alt ve üst kuyrukları aşağıdan birinci aralığın içine ve yukarıdan dördüncü aralığın içine biraz girmiş bulunur. Sekizlik, onaltılık ve otuzikilik eslerdeki çengelli uçlar üstten portenin üçüncü aralığına yazılırlar. Sekizlik esin bacağı portenin ikinci çizgisine, onaltılık bacağı birinci çizgiye, otuzikilik olanın bacağı da birinci çizginin az altına uzatılır. Altmışdörtlük este, çengelli uç dördüncü aralıkta olmak üzere, bacağı otuzikilik es yerine kadar indirilir.
Kaynakça
Konuyla ilgili yayınlar
- R. Gazimihal, Mûsikî Sözlüğü. Millî Eğitim Basımevi, İstanbul - 1961. s.177-183.
- Say, Ahmet, Müzik Ansiklopedisi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları. Eylül, 2005.
- Saygun, A. A. Musiki Nazariyatı. Maarif Basımevi. İstanbul, 1958.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aziz lohanne Battista ilahisiUt queant laxis Resonare fibris Mira gestorum Famuli tuorum Solve polluti Labii reatum Sancte Iohannes Ilk hece sonradan do olarak kullanilmaya baslanmistir Nota simgeleyen isaretlerdir Nota veya not sozcugu bir fikri daha sonra hatirlamak icin isaretler ile bir yere o fikri temsil edecek bicimde yaziya dokmek manasina gelir Muzik notasi da bir sesi temsil etmek uzere porte dizek ustundeki yerine konulan bir isaret bir kayittir Muzigi yazili olarak ifade etmede kullanilan her bir nota muzikteki belli bir sese karsilik gelir Notalar seslerin zaman icindeki uzunlugunu ve temel frekansini gosterirler Bir baska deyisle nota muzigin okunup yaziya dokulmesini saglayan sekillere ve o sekillerin temsil ettikleri temel frekanslara verilen addir Yazida kullanilan harflerin adlari oldugu gibi notalarin da adlari vardir Notalari adlandirmak icin iki temel sistem kullanilmistir Bu sistemlerden ilki daha cok Fransa Italya Ispanya ve Turkiye gibi Akdeniz ulkelerinde kullanilani Aziz Iohanne Battista ilahisinin ilk hecelerinden isimlerini alan do re mi sistemidir Ikincisi ise Ingiltere Almanya gibi kuzey ulkelerinde kullanilan A B C sistemidir AdlandirmaAsagidaki grafik notalarin farkli ulkelerde aldigi adlari listeler Notalarin sembolleri parantez icinde gosterilmistir Ayrica Almanca ile Ingilizcedeki gosterim farki kalin olarak isaretlenmistir Ingilizce ile Felemenkcede gosterim ayni olmakla birlikte adlar farklidir Kullanim 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12Ingilizce C C sharp C D D sharp D E F F sharp F G G sharp G A A sharp A BD flat D E flat E G flat G A flat A B flat B Almanca DE CZ SK PL HU RS DK NO FI EE AT da kullanilir C Cis C D Dis D E F Fis F G Gis G A Ais A HDes D Es E Ges G As A BFelemenkce NL da kullanilir 1990 lardan sonra Iskandinavya da bazen kullanilmistir C Cis C D Dis D E F Fis F G Gis G A Ais A BDes D Es E Ges G As A Bes B Neo Latin IT FR ES Latin Amerika IL TR ve daha bircok ulkede kullanilir Do Do diyez Do Re Re diyez Re Mi Fa Fa diyez Fa Sol Sol diyez Sol La La diyez La SiRe bemol Re Mi bemol Mi Sol bemol Sol La bemol La Si bemol Si Bizans Ni Ni diesis Pa Pa diesis Vu Ga Ga diesis Di Di diesis Ke Ke diesis ZoPa hyphesis Vu hyphesis Di hyphesis Ke hyphesis Zo hyphesisJaponca Ha ハ Ei ha 嬰ハ Ni ニ Ei ni 嬰ニ Ho ホ He ヘ Ei he 嬰へ To ト Ei to 嬰ト I イ Ei i 嬰イ Ro ロ Hen ni 変ニ Hen ho 変ホ Hen to 変ト Hen i 変イ Hen ro 変ロ Hindistan Sa Re Komal Re Ga Komal Ga Ma Ma Teevra Pa Dha Komal Dha Ni Komal NiHindistan Sa Shuddha Ri Chatusruti Ri Shatsruti Ri Antara Ga Shuddha Ma Prati Ma Pa Shuddha Dha Chatusruti Dha Kaisika Ni Kakali NiNota degerleriNota sekillerinin yazilisi Ikili nota degerleri 2 vb karsilastirmasi Notalarin porte dizek uzerindeki yerleri notalarin frekanslarini ve notalarin bicimleri de zamansal degerlerini belirtir Notalar bes cizgili porte dizek uzerinde cizgilere ve araliklara yazilirlar Frekanslari porte dizegin sinirlarini asan notalar ek cizgilerin uzerine ve bunlarin araliklarina yazilirlar Notalarin suresi notalarin yazildigi ritmik deger ile belirlenir Bu ritmik degerler kendi iclerinde orantili bir hiyerarsiyle belirgindir Bugun kullanilan yaygin nota sisteminde en uzun nota Birlik nota bunun yari degerindedir ikilik nota birligin yari degerinde ikiligin yari degerinde dortlugun da sekizligin yari degerindedir Bu yontem ile degere kadar notalar yazilabilir Muzik yazisinda bu notalardan herhangi biri temel alinarak ona belirli bir sure atanir ve diger butun degerler ona oran ile zaman icine yerlesirler Mesela dortluk notaya bir saniyelik zaman birimini atanirsa dortluk notanin iki kati olan ikilik nota iki saniye yarisi degerinde olan sekizlik nota yarim saniye degerinde olacaktir Bu notalarin her birinin degerine esit olan karsiliklari da bulunur ve esler muzikteki sessizligi sembolize eden susulacak notalardir Sus isaretleri ve yazilislari Nota degerleri gibi esler de cesitlidir ve portedeki yerleri bazen degisiklik gosterir Birlik es portede daima dorduncu cizginin altindadir Ikilik es portede ucuncu cizgi ustune konur Dortluk es portenin ikinci cizgisi ile dorduncu cizgisi arasina yazilir Yalniz bunun alt ve ust kuyruklari asagidan birinci araligin icine ve yukaridan dorduncu araligin icine biraz girmis bulunur Sekizlik onaltilik ve otuzikilik eslerdeki cengelli uclar ustten portenin ucuncu araligina yazilirlar Sekizlik esin bacagi portenin ikinci cizgisine onaltilik bacagi birinci cizgiye otuzikilik olanin bacagi da birinci cizginin az altina uzatilir Altmisdortluk este cengelli uc dorduncu aralikta olmak uzere bacagi otuzikilik es yerine kadar indirilir Kaynakca a b is diyez unsuzden sonraki es ve unluden sonraki s bemol diesis ya da diez Diyez hyphesis Bemol 嬰 Ei diyez 変 Hen bemol Konuyla ilgili yayinlarR Gazimihal Musiki Sozlugu Milli Egitim Basimevi Istanbul 1961 s 177 183 Say Ahmet Muzik Ansiklopedisi Muzik Ansiklopedisi Yayinlari Eylul 2005 Saygun A A Musiki Nazariyati Maarif Basimevi Istanbul 1958