Fareler ve İnsanlar (İngilizce: Of Mice and Men), Nobel Edebiyat Ödülü sahibi yazar John Steinbeck tarafından yazılmış bir roman. İlk defa 1937 yılında yayınlanan eser, iki gezgin çiftlik işçisi olan George Milton ve Lennie Small'un büyük bunalım sırasında Kaliforniya'da yaşadıkları trajik olayları anlatır.
Of Mice and Men | |
1937 tarihli ilk baskının kapağı | |
Yazar | John Steinbeck |
---|---|
Dil | İngilizce |
Tür | Novella |
Yayım | 1937 |
Yayımcı | Covici Friede |
1920'lerde kendisi de evsiz gezici bir çiftlik işçisi olan Steinbeck'in kendi deneyimlerine dayanan novellasının başlığı, Robert Burns'ün To a Mouse (Bir Fareye) isimli şiirinden alınmıştır. Scots dilinde yazılan şiirin sıkça alıntılanan iki dizesi şöyledir: "The best laid schemes o' mice an' men/Gang aft agley (En iyi planları farelerin ve insanların/Sıkça ters gider").
ABD'de orta öğretimde okunması zorunlu kitaplardan biri olan Fareler ve İnsanlar, karakterlerinin saldırgan ve bayağı dili sebebiyle sıkça sansüre hedef olmuş, bu yüzden de American Library Association tarafından 21. yüzyılın en fazla sorgulanan kitapları arasında gösterilmiştir.
Konusu
Zeki ve kinik bir adam olan George Milton ile ismiyle tezat oluşturacak şekilde iri ve çok güçlü ama akli dengesi bozuk olan Lennie Small, büyük bunalım sırasında çiftlikten çiftliğe dolaşarak iş arayan göçmen toprak işçilerinden ikisidir. Kaliforniya'daki Salinas Vadisi'nde, Soledad yakınlarında bir çiftlikte iş bulurlar ve para biriktirmek için çalışmaya başlarlar. Kendilerine ait bir parça toprak edinip oraya yerleşmeye dair ortak bir hayalleri vardır. Lennie bu hayali George'a defalarca anlattırır ve en çok da besleyip okşayabileceği yumuşak tavşanlarla ilgili kısmını sever. George da Lennie'nin bu takıntısını, onu korumak için, başını belaya sokarsa tavşanlara bakmasına izin vermeyeceğini söyleyerek kullanır. İkili, daha önce çalışmakta oldukları Weed'deki çiftlikten, Lennie'nin yumuşak şeylere dokunma takıntısıyla bir genç kadının elbisesini okşamasının tecavüz girişimi olarak görülmesi sebebiyle kaçmışlardır.
Yeni çiftlikte, ikilinin hayali gerçek olmaya daha da yaklaşır. Yaşlı ve bir elini çiftlikte kaybetmiş bir işçi olan Candy, ikiliyle parasını birleştirmeyi ve böylece ay sonunda hayallerindeki çiftliği satın almayı önerir. Ancak bu hayal, çiftlik sahibinin oğlu olan Curley'nin genç ve güzel karısının Lennie tarafından saçını okşamaya çalışırken yanlışlıkla öldürülmesiyle suya düşer. Curley hemen bir linç grubu oluşturur. Diğer işçiler gibi yalnızlık ve acı dolu bir hayat sürmeye mahkûm olduğunu anlayan George, arkadaşının, intikam peşindeki Curley tarafından vahşice öldürülmesini istemez. Lennie'yi onlardan önce bulur, hayallerindeki çiftliği anlatarak sakinleştirir ve kafasının arkasına dayadığı silahı ateşleyerek öldürür.
Karakterler
“ | Ben kendim de bayağı uzun bir süre göçmen işçiydim. Öykünün geçtiği yerlerde çalıştım. Karakterler bir yere kadar, çeşitli insanların karışımıyla ortaya çıktı. Lennie ise gerçek biriydi. Şu anda Kaliforniya'daki bir akıl hastanesinde. Onunla haftalar boyunca yan yana çalıştım. Gerçek Lennie bir kızı değil, bir ustabaşını öldürdü. Kızgındı, çünkü patron arkadaşını işten çıkarmıştı, Lennie de dirgeni karnına saplayıverdi. Bunu arka arkaya defalarca yapışını izlediğimi anlatmaktan nefret ediyorum. Onu, çok geç olmadan durdurmayı başaramadık. | ” |
—John Steinbeck, The New York Times röportajı, 1937 |
- George Milton: Lennie ile arkadaşlık eden zeki ve uyanık bir adam. Lennie'yi korur ve onunla birlikte daha iyi bir hayat sürmenin hayallerini kurar.
- Lennie Small: George ile birlikte dolaşan, akli dengesi bozuk ama çok güçlü bir adam. George ile satın alacakları çiftlikte tavşan beslemeyi hayal eder. George'a her seferinde ne yapacaklarını anlatır ve George'dan hiç ayrılmak istemez.
- Candy: Bir elini çiftlikte kaybeden ve çalışabileceği günlerin sonuna yaklaşan bir işçi. Lennie ve George'un çiftlik alma hayaline ortak olmak ister.
- Candy'nin köpeği: Yaşlı ve sakat olduğu için Carlson tarafından vurularak öldürülür. Köpeğin öldürülüş biçimi, Lennie'nin sonu hakkında bir öngörüdür.
- Curley: Patronun oğlu olan kavgacı bir genç adam. Yarı profesyonel boksördür. Karısını kıskanır ve korumaya çalışır, bu sebeple Lennie'den baştan beri hoşlanmaz.
- Curley'nin karısı: Curley'nin, güvenmediği genç ve güzel karısıdır. Diğer karakterler ondan "Curley'nin karısı" şeklinde bahsettiği için, isimsiz bir karakterdir. Bu karakterin kendine has bir kişiliğe kavuşturulmamış olması, eserdeki varlık sebebinin de altını çizer: Steinbeck'e göre "o bir kişi değil bir semboldür. Lennie'nin gözünü boyamak – ve ona tehlike oluşturmak – dışında bir işlevi yoktur."
- Slim: Ustabaşıdır. Curley'nin saygılı davrandığı tek karakterdir ve diğer tüm karakterlerden de saygı görür.
- Crooks: Çiftlikteki tek siyahi işçidir. Candy gibi sakattır. Bir atın tekmelemesi sonucunda kambur kalan sırtı sebebiyle bu ismi (İngilizcede crook, kanca anlamındadır) almıştır. Diğer işçilerden ayrı bir yerde yaşar ve ayrımcılığa maruz kalır.
- Carlson: Candy'nin köpeğini gözünü kırpmadan öldüren çiftlik işçisidir.
- Whit: Çiftlikteki işçilerden biridir.
- Patron: Curley'nin babası, çiftliğin sahibidir.
- Clara teyze: Lennie'yi küçükken evlatlık almış birisidir. Lennie, onun ölümüyle ortada kalmıştır.
Temalar
Steinbeck'in İnci isimli romanı gibi, Fareler ve İnsanlar da insan olmanın doğasını ve bireyin evrende kendini konumlandırma çabasını açıklamaya çalışır. Steinbeck bu yolla, birçok temaya değinir: hayaller, yalnızlık, zenginliğin zulmü getirmesi, güçsüzlük ve geleceğe güvenle bakamama ya da kadercilik.
Steinbeck kitap boyunca hayallere vurgu yapar. George bağımsızlığı, kendi kendinin patronu olmayı, bir çiftliğe sahip olup "birisi" olabilmeyi hayal eder. Lennie'nin hayali ise George ile birlikte kendi çiftliklerine taşınmak ve orada yumuşak şeylere dokunma saplantısını karşılayacak şeyler yapabilmektir. Candy, ölen köpeği ile kaybettiği sorumluluğa yeniden kavuşmak ve George'un yanında kendine yaşlılık günlerinde kalacak bir yer bulabilmek ister. Crooks özsaygısını tekrar kazanabileceği, kabul edilip güvende olabileceği bir yerde yaşamayı düşler. Curley'nin karısı ise, Curley ile evlenerek kaybettiği ünlü olma şansını tekrar yakalamak ve bir aktris olmak ister.
Yalnızlık birçok karakterin hayatında öne çıkan bir faktördür. Candy, köpeği öldürülünce yalnız kalır. Curley'nin karısı yalnızdır çünkü kocası umduğu gibi kendisine arkadaş olacak biri değildir. Yalnızlığını çiftlikteki diğer erkeklerle flört ederek gidermeye çalıştıkça Curley'nin kıskançlığı ve hırçınlığı artar. George ile Lennie'nin birlikteliği de yalnızlığın bir sonucudur. Crooks bu temayı eserde şu sözlerle vurgular: "Kimsesi yoksa adam delirir. Kim olduğu hiç fark etmez, yeter ki yanında olsun." Yazar bu temaya yapılan vurguyu, öyküyü "Soledad" şehrine yakın bir yerde kurgulayarak artırmıştır, çünkü şehrin adı İspanyolcada "yalnızlık, tek başınalık" anlamına gelir.
Yalnızlığı yok edecek bir arkadaşlık ihtiyacının yanı sıra Steinbeck, insanların çeşitli davranışları sebebiyle yalnızlığın nasıl çoğaldığını da vurgular. Örneğin Curley'nin kıskanç davranışları karısının daha da yalnız kalmasına sebep olur, çünkü çiftlikteki diğer erkekler ondan uzak durmayı tercih eder. Sürekli alay edilen Crooks, yatakhane yerine ahırda kalmaya zorlanınca yalnızlığı artar.
Steinbeck'in karakterleri, zihinsel, ekonomik ya da sosyal sebeplerden dolayı genelde güçsüzdür. Tüm karakterlere göre en yüksek fiziksel güce sahip olan Lennie'nin, çiftlik işçileri arasında etrafındaki kişilerden saygı görmesi beklenir. Ancak zihinsel yetersizliği, fiziksel gücünün önüne geçerek Lennie'yi de güçsüz kılar. Büyük Bunalım'dan etkilenmiş bir toplumun fertleri olan diğer karakterler ise ekonomik sebeplerle güçsüzdür. George, Lennie ve Candy bir çiftlik satın almak isterler ancak, yeterli paraları olmadığı için bunu başaracak güçte değildirler.
Yazılışı
Fareler ve İnsanlar Steinbeck'in roman-oyun olarak adlandırılabilecek türdeki ilk denemesiydi. İkişer bölümden oluşan üç perdeyi içeren eser, hem bir novella hem de bir tiyatro oyunu olarak yazıldı. Yazar, tiyatroda aynen oynanabilecek bir roman ya da roman gibi okunabilecek bir oyun yazmaya çalışmıştı.
Steinbeck bu kitabı, Gazap Üzümleri ile bir arada, 'da yazdı. Yazar eserin ilk başlığını Something That Happened olarak belirlemişti, ancak Robert Burns'ün To a Mouse şiirini okuduktan sonra bu başlığı değiştirdi. Bu şiirde anlatıcı, tarlasını çapalarken bir farenin yuvasını bozduğu için duyduğu üzüntüyü anlatır.
Tepkiler
Yazarın o zamana kadarki tüm eserlerinden çok daha fazla olumlu tepki alan Fareler ve İnsanlar, henüz yayınlanmadan seçkisinde yer aldı. Maxine Garrard (Enquirer-Sun), ve Harry Thornton Moore (New Republic). gibi önemli eleştirmenler eserden övgüyle bahsetti. New York Times eleştirmeni Ralph Thompson eseri "bütün o melodramıyla, muhteşem bir küçük kitap" sözleriyle tanımladı.
Eser ABD'de birçok halk kütüphanesinde yasaklandı ve okulların müfredatından çıkarıldı. Bu sansürün çeşitli sebepleri arasında, ötanaziyi desteklediği iddiası, işveren aleyhinde olması, küfürler ve ırkçı ifadeler içermesi ve genel olarak karakterler tarafından bayağı ve saldırgan bir dilin kullanılması vardı. Bu yasakların ve kısıtlamaların birçoğu daha sonra kaldırıldı. Eser halen ABD, Avustralya, İngiltere, Yeni Zelanda ve Kanada'daki ortaöğretim okullarında, okunması zorunlu kitaplardan biridir. Sıklıkla sansüre hedef olan eser, American Library Association'ın 21. yüzyılın en fazla sorgulanan kitapları listesinde yer almaktadır.
Ayrıca eser, Millî Eğitim Bakanlığı'nın liselerde okutulması için tavsiye edilen 100 temel eserden biri olmasına karşın, 3 Aralık 2012'de İzmir İl Millî Eğitim Müdürlüğü Kitap İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu tarafından sakıncalı bulunmuştur.
Uyarlamalar
Sinema
Fareler ve İnsanlar, ilk defa, yayınlandıktan iki sene sonra 1939'da olmak üzere defalarca sinemaya uyarlandı. Lewis Milestone tarafından yönetilen Lennie, Burgess Meredith ise George rolündeydi. Film, en iyi film de dahil olmak üzere dört dalda Oscar adayı oldu. 1981'de eser, televizyon filmi olarak uyarlandı. Randy Quaid'in Lennie, Robert Blake'in George ve 'nin Curley rollerini oynadığı filmi Reza Badiyi yönetti.
Eserin en son film , 1992 yılında Gary Sinise tarafından yönetildi. Sinise'in George'u oynadığı filmde Lennie rolünü John Malkovich canlandırdı. Sinise bu film ile Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'ye aday gösterildi. Filmde her iki aktör de, 1980'de yapımı sahne uyarlamasında oynadıkları rolleri tekrarlamış oldular.
Fareler ve İnsanlar ABD sineması dışında iki kez daha sinemaya uyarlanmıştır. Bunlardan ilki 1962 yapımı Türk filmi 'dır. Yönetmenliğini Nevzat Pesen'in yaptığı bu siyah beyaz filmin uyarlama senaryosunu Orhan Elmas yazmış, başlıca rollerinde Orhan Günşiray, Çolpan İlhan, Kadir Savun, Renan Fosforoğlu ve Hüseyin Baradan oynamıştı.
Diğer uyarlama ise İran sinemasından 1972 yılında geldi. Yine siyah beyaz olan adlı bu filmin senaristi ve yönetmeni Reza Mirlohi'ydi.
Tiyatro
Roman-oyun türünün bir denemesi olarak yazılan eser, birçok defa sahnelendi. İlk prodüksiyonun yapımcısı Sam H. Harris, yönetmeni ise 'dı. Oyunun ilk gösterimi, [[23 Kasım 1937'de Broadway'deki 'da yapıldı. Wallace Ford'un George, Broderick Crawford'ın Lennie rolünde olduğu oyun 207 defa sahnelendi. Bu yapıma, 1938'de tarafından "en iyi oyun" ödülü verildi. Oyun 1939'da Los Angeles'a taşındı. Wallace Ford rolünü korurken, Lon Chaney, Jr. Lennie rolünü oynamaya başladı. Aktör, oyundaki performansı sayesinde, 1939'daki film uyarlamasında da aynı rolle yer aldı.
Oyunun yeniden yapımı, 1974 yılında Broadway'deki tarafından gerçekleştirildi. Kevin Conway'in George'u, James Earl Jones'un Lennie'yi canlandırdığı oyunda, Pamela Blair de Curley'nin Karısı rolüyle yer aldı. Ayrıca, Carlisle Floyd 1970'te Fareler ve İnsanlar'ı aynı isimle operaya uyarladı.
Türkçede "Fareler ve İnsanlar"
John Steinbeck'in 1937'de yazdığı Of Mice and Men, 1945 yılından başlayarak birçok kereler Türkçeye aktarılmıştı. Roman ilk kez 1945 yılında Farelere ve İnsanlara Dair adıyla Millî Eğitim Basımevi tarafından "Dünya Edebiyatı Serisi" dahilinde basılmıştı. Necmi Sarıoğlu'nun çevirisiyle çıkan bu kitap 1959 yılında 2. Baskısını yaptı (Bu kez kitabın kapağında yazıyordu). 1993 yılına kadar birkaç baskı daha yaptı.
Bundan sonra kitap birçok yayınevi tarafından Fareler ve İnsanlar adıyla basıldı. Sadece Yankı Yayınları 1967 yılında Türkçe ad olarak Fareler ve İnsanlar Üzerine'yi kullanmıştı. Kitabın en fazla sayıda baskısı ise Varlık Yayınları tarafından yapılmıştır. 1951'den başlayarak 1995'e kadar 11 baskı yapmıştır.
Aşağıda Of Mice and Men'in Türkçe baskılarının bir listesi bulunmaktadır:
Kütüphaneler için evrensel kodu: PS 3537.T3234
- Farelere ve İnsanlara Dair 1945 Millî Eğitim Basımevi, 1959 2. Baskısında Dünya Edebiyatı Serisi Çeviri: Necmi Sarıoğlu 1959, 1989 ve 1993'te yeni baskılar
- Fareler ve İnsanlar 1951, Varlık Yayınları. Çeviri: Muzaffer Reşit 1953 (2. Baskı), 1955 (3. Baskı), 1958 (4. Basım), 1959 (5. Baskı), 1962 (6. Baskı), 1965, 1967, 1972, 1982, 1995 1982'den sonraki baskılarda çevirmen: Yaşar Nabi Nayır olarak yazılmıştır.
- Fareler ve İnsanlar Üzerine 1967,
- Fareler ve İnsanlar 1970, Çeviri: Özay Süsoy 1972, 1974, 1981
- Fareler ve İnsanlar 1981, 1996
- Fareler ve İnsanlar 1983, . Çeviri: Yavuz Akçay
- Fareler ve İnsanlar 1993, Cem Yayınları
- Fareler ve İnsanlar 1995,
- Fareler ve İnsanlar 1995,
- Fareler ve İnsanlar 1996,
- Fareler ve İnsanlar 1998,
- Fareler ve İnsanlar 2002,
- Fareler ve İnsanlar 2003,
- Fareler ve İnsanlar 2005, Remzi Kitabevi Çeviri: Leyla Özcengiz 2007
- Fareler ve İnsanlar
- Fareler ve İnsanlar
- Fareler ve İnsanlar
- Fareler ve İnsanlar Bilgi Yayınevi
- Fareler ve İnsanlar
- Fareler ve İnsanlar
- Fareler ve İnsanlar Sel Yayıncılık
Kaynakça
- ^ Mice, Men, and Mr. Steinbeck, The New York Times, 5 Aralık 1937, s. 7
- ^ a b Parini, Jay (27 Eylül 1992), FILM; Of Bindlestiffs, Bad Times, Mice and Men, The New York Times, erişim tarihi: 17 Haziran 2008
- ^ a b Kirk, Susan Van (2001). Tracy Barr, Greg Tubach, (Ed.). Cliff Notes: On Steinbeck's Of Mice and men. New York: Wiley Publishing. ISBN .
- ^ a b Dr. Susan Shillinglaw (18 Ocak 2004). . The Martha Heasley Cox Center for Steinbeck Studies. 19 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2006.
- ^ ""John Steinbeck - The Contemporary Reviews"". 2 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.
- ^ . 10 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.
- ^ McElrath, Joseph R. (1996). John Steinbeck: The Contemporary Reviews. Cambridge University Press. ss. 71-94. Erişim tarihi: 8 Ekim 2007.[]
- ^ . Wiley Publishing, Inc. 2000-2007. ss. 71-94. 14 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2007.
- ^ "Banned and/or Challenged Books from the Radcliffe Publishing Course Top 100 Novels of the 20th Century". American Library Association. 2007. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2007.
- ^ a b "American Library Association list of the Most Challenged Books of 21st Century". American Library Association. 2007. 21 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2007.
- ^ a b "Of Mice and Men (1939)". Internet Movie Database Inc. 1990-2007. 28 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2007.
- ^ "Of Mice and Men (1981)". Internet Movie Database Inc. 1990-2007. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2007.
- ^ "Of Mice and Men (1992)". Internet Movie Database Inc. 1990-2007. 13 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2007.
- ^ "Of Mice and Men (1992)". Rotten Tomatoes / IGN Entertainment, Inc. 1998-2007. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2007.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2009.
- ^ a b "Internet Broadway Database: Of Mice and Men". The League of American Theatres and Producers. 2 Ocak 2007. 1 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2007.
- ^ "National Steinbeck Center: About John Steinbeck : Facts, Awards, & Honors". National Steinbeck Center. 18 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2007.
- ^ "Internet Broadway Database: Of Mice and Men (1974)". The League of American Theatres and Producers. 2 Ocak 2007. 1 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2007.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fareler ve Insanlar Ingilizce Of Mice and Men Nobel Edebiyat Odulu sahibi yazar John Steinbeck tarafindan yazilmis bir roman Ilk defa 1937 yilinda yayinlanan eser iki gezgin ciftlik iscisi olan George Milton ve Lennie Small un buyuk bunalim sirasinda Kaliforniya da yasadiklari trajik olaylari anlatir Fareler ve InsanlarOf Mice and Men1937 tarihli ilk baskinin kapagiYazarJohn SteinbeckDilIngilizceTurNovellaYayim1937YayimciCovici Friede 1920 lerde kendisi de evsiz gezici bir ciftlik iscisi olan Steinbeck in kendi deneyimlerine dayanan novellasinin basligi Robert Burns un To a Mouse Bir Fareye isimli siirinden alinmistir Scots dilinde yazilan siirin sikca alintilanan iki dizesi soyledir The best laid schemes o mice an men Gang aft agley En iyi planlari farelerin ve insanlarin Sikca ters gider ABD de orta ogretimde okunmasi zorunlu kitaplardan biri olan Fareler ve Insanlar karakterlerinin saldirgan ve bayagi dili sebebiyle sikca sansure hedef olmus bu yuzden de American Library Association tarafindan 21 yuzyilin en fazla sorgulanan kitaplari arasinda gosterilmistir KonusuZeki ve kinik bir adam olan George Milton ile ismiyle tezat olusturacak sekilde iri ve cok guclu ama akli dengesi bozuk olan Lennie Small buyuk bunalim sirasinda ciftlikten ciftlige dolasarak is arayan gocmen toprak iscilerinden ikisidir Kaliforniya daki Salinas Vadisi nde Soledad yakinlarinda bir ciftlikte is bulurlar ve para biriktirmek icin calismaya baslarlar Kendilerine ait bir parca toprak edinip oraya yerlesmeye dair ortak bir hayalleri vardir Lennie bu hayali George a defalarca anlattirir ve en cok da besleyip oksayabilecegi yumusak tavsanlarla ilgili kismini sever George da Lennie nin bu takintisini onu korumak icin basini belaya sokarsa tavsanlara bakmasina izin vermeyecegini soyleyerek kullanir Ikili daha once calismakta olduklari Weed deki ciftlikten Lennie nin yumusak seylere dokunma takintisiyla bir genc kadinin elbisesini oksamasinin tecavuz girisimi olarak gorulmesi sebebiyle kacmislardir Yeni ciftlikte ikilinin hayali gercek olmaya daha da yaklasir Yasli ve bir elini ciftlikte kaybetmis bir isci olan Candy ikiliyle parasini birlestirmeyi ve boylece ay sonunda hayallerindeki ciftligi satin almayi onerir Ancak bu hayal ciftlik sahibinin oglu olan Curley nin genc ve guzel karisinin Lennie tarafindan sacini oksamaya calisirken yanlislikla oldurulmesiyle suya duser Curley hemen bir linc grubu olusturur Diger isciler gibi yalnizlik ve aci dolu bir hayat surmeye mahkum oldugunu anlayan George arkadasinin intikam pesindeki Curley tarafindan vahsice oldurulmesini istemez Lennie yi onlardan once bulur hayallerindeki ciftligi anlatarak sakinlestirir ve kafasinin arkasina dayadigi silahi atesleyerek oldurur Karakterler Ben kendim de bayagi uzun bir sure gocmen isciydim Oykunun gectigi yerlerde calistim Karakterler bir yere kadar cesitli insanlarin karisimiyla ortaya cikti Lennie ise gercek biriydi Su anda Kaliforniya daki bir akil hastanesinde Onunla haftalar boyunca yan yana calistim Gercek Lennie bir kizi degil bir ustabasini oldurdu Kizgindi cunku patron arkadasini isten cikarmisti Lennie de dirgeni karnina saplayiverdi Bunu arka arkaya defalarca yapisini izledigimi anlatmaktan nefret ediyorum Onu cok gec olmadan durdurmayi basaramadik John Steinbeck The New York Times roportaji 1937George Milton Lennie ile arkadaslik eden zeki ve uyanik bir adam Lennie yi korur ve onunla birlikte daha iyi bir hayat surmenin hayallerini kurar Lennie Small George ile birlikte dolasan akli dengesi bozuk ama cok guclu bir adam George ile satin alacaklari ciftlikte tavsan beslemeyi hayal eder George a her seferinde ne yapacaklarini anlatir ve George dan hic ayrilmak istemez Candy Bir elini ciftlikte kaybeden ve calisabilecegi gunlerin sonuna yaklasan bir isci Lennie ve George un ciftlik alma hayaline ortak olmak ister Candy nin kopegi Yasli ve sakat oldugu icin Carlson tarafindan vurularak oldurulur Kopegin oldurulus bicimi Lennie nin sonu hakkinda bir ongorudur Curley Patronun oglu olan kavgaci bir genc adam Yari profesyonel boksordur Karisini kiskanir ve korumaya calisir bu sebeple Lennie den bastan beri hoslanmaz Curley nin karisi Curley nin guvenmedigi genc ve guzel karisidir Diger karakterler ondan Curley nin karisi seklinde bahsettigi icin isimsiz bir karakterdir Bu karakterin kendine has bir kisilige kavusturulmamis olmasi eserdeki varlik sebebinin de altini cizer Steinbeck e gore o bir kisi degil bir semboldur Lennie nin gozunu boyamak ve ona tehlike olusturmak disinda bir islevi yoktur Slim Ustabasidir Curley nin saygili davrandigi tek karakterdir ve diger tum karakterlerden de saygi gorur Crooks Ciftlikteki tek siyahi iscidir Candy gibi sakattir Bir atin tekmelemesi sonucunda kambur kalan sirti sebebiyle bu ismi Ingilizcede crook kanca anlamindadir almistir Diger iscilerden ayri bir yerde yasar ve ayrimciliga maruz kalir Carlson Candy nin kopegini gozunu kirpmadan olduren ciftlik iscisidir Whit Ciftlikteki iscilerden biridir Patron Curley nin babasi ciftligin sahibidir Clara teyze Lennie yi kucukken evlatlik almis birisidir Lennie onun olumuyle ortada kalmistir TemalarSteinbeck in Inci isimli romani gibi Fareler ve Insanlar da insan olmanin dogasini ve bireyin evrende kendini konumlandirma cabasini aciklamaya calisir Steinbeck bu yolla bircok temaya deginir hayaller yalnizlik zenginligin zulmu getirmesi gucsuzluk ve gelecege guvenle bakamama ya da kadercilik Steinbeck kitap boyunca hayallere vurgu yapar George bagimsizligi kendi kendinin patronu olmayi bir ciftlige sahip olup birisi olabilmeyi hayal eder Lennie nin hayali ise George ile birlikte kendi ciftliklerine tasinmak ve orada yumusak seylere dokunma saplantisini karsilayacak seyler yapabilmektir Candy olen kopegi ile kaybettigi sorumluluga yeniden kavusmak ve George un yaninda kendine yaslilik gunlerinde kalacak bir yer bulabilmek ister Crooks ozsaygisini tekrar kazanabilecegi kabul edilip guvende olabilecegi bir yerde yasamayi dusler Curley nin karisi ise Curley ile evlenerek kaybettigi unlu olma sansini tekrar yakalamak ve bir aktris olmak ister Yalnizlik bircok karakterin hayatinda one cikan bir faktordur Candy kopegi oldurulunce yalniz kalir Curley nin karisi yalnizdir cunku kocasi umdugu gibi kendisine arkadas olacak biri degildir Yalnizligini ciftlikteki diger erkeklerle flort ederek gidermeye calistikca Curley nin kiskancligi ve hircinligi artar George ile Lennie nin birlikteligi de yalnizligin bir sonucudur Crooks bu temayi eserde su sozlerle vurgular Kimsesi yoksa adam delirir Kim oldugu hic fark etmez yeter ki yaninda olsun Yazar bu temaya yapilan vurguyu oykuyu Soledad sehrine yakin bir yerde kurgulayarak artirmistir cunku sehrin adi Ispanyolcada yalnizlik tek basinalik anlamina gelir Yalnizligi yok edecek bir arkadaslik ihtiyacinin yani sira Steinbeck insanlarin cesitli davranislari sebebiyle yalnizligin nasil cogaldigini da vurgular Ornegin Curley nin kiskanc davranislari karisinin daha da yalniz kalmasina sebep olur cunku ciftlikteki diger erkekler ondan uzak durmayi tercih eder Surekli alay edilen Crooks yatakhane yerine ahirda kalmaya zorlaninca yalnizligi artar Steinbeck in karakterleri zihinsel ekonomik ya da sosyal sebeplerden dolayi genelde gucsuzdur Tum karakterlere gore en yuksek fiziksel guce sahip olan Lennie nin ciftlik iscileri arasinda etrafindaki kisilerden saygi gormesi beklenir Ancak zihinsel yetersizligi fiziksel gucunun onune gecerek Lennie yi de gucsuz kilar Buyuk Bunalim dan etkilenmis bir toplumun fertleri olan diger karakterler ise ekonomik sebeplerle gucsuzdur George Lennie ve Candy bir ciftlik satin almak isterler ancak yeterli paralari olmadigi icin bunu basaracak gucte degildirler YazilisiFareler ve Insanlar Steinbeck in roman oyun olarak adlandirilabilecek turdeki ilk denemesiydi Ikiser bolumden olusan uc perdeyi iceren eser hem bir novella hem de bir tiyatro oyunu olarak yazildi Yazar tiyatroda aynen oynanabilecek bir roman ya da roman gibi okunabilecek bir oyun yazmaya calismisti Steinbeck bu kitabi Gazap Uzumleri ile bir arada da yazdi Yazar eserin ilk basligini Something That Happened olarak belirlemisti ancak Robert Burns un To a Mouse siirini okuduktan sonra bu basligi degistirdi Bu siirde anlatici tarlasini capalarken bir farenin yuvasini bozdugu icin duydugu uzuntuyu anlatir TepkilerYazarin o zamana kadarki tum eserlerinden cok daha fazla olumlu tepki alan Fareler ve Insanlar henuz yayinlanmadan seckisinde yer aldi Maxine Garrard Enquirer Sun ve Harry Thornton Moore New Republic gibi onemli elestirmenler eserden ovguyle bahsetti New York Times elestirmeni Ralph Thompson eseri butun o melodramiyla muhtesem bir kucuk kitap sozleriyle tanimladi Eser ABD de bircok halk kutuphanesinde yasaklandi ve okullarin mufredatindan cikarildi Bu sansurun cesitli sebepleri arasinda otanaziyi destekledigi iddiasi isveren aleyhinde olmasi kufurler ve irkci ifadeler icermesi ve genel olarak karakterler tarafindan bayagi ve saldirgan bir dilin kullanilmasi vardi Bu yasaklarin ve kisitlamalarin bircogu daha sonra kaldirildi Eser halen ABD Avustralya Ingiltere Yeni Zelanda ve Kanada daki ortaogretim okullarinda okunmasi zorunlu kitaplardan biridir Siklikla sansure hedef olan eser American Library Association in 21 yuzyilin en fazla sorgulanan kitaplari listesinde yer almaktadir Ayrica eser Milli Egitim Bakanligi nin liselerde okutulmasi icin tavsiye edilen 100 temel eserden biri olmasina karsin 3 Aralik 2012 de Izmir Il Milli Egitim Mudurlugu Kitap Inceleme ve Degerlendirme Komisyonu tarafindan sakincali bulunmustur UyarlamalarSinema Fareler ve Insanlar ilk defa yayinlandiktan iki sene sonra 1939 da olmak uzere defalarca sinemaya uyarlandi Lewis Milestone tarafindan yonetilen Lennie Burgess Meredith ise George rolundeydi Film en iyi film de dahil olmak uzere dort dalda Oscar adayi oldu 1981 de eser televizyon filmi olarak uyarlandi Randy Quaid in Lennie Robert Blake in George ve nin Curley rollerini oynadigi filmi Reza Badiyi yonetti Eserin en son film 1992 yilinda Gary Sinise tarafindan yonetildi Sinise in George u oynadigi filmde Lennie rolunu John Malkovich canlandirdi Sinise bu film ile Cannes Film Festivali nde Altin Palmiye ye aday gosterildi Filmde her iki aktor de 1980 de yapimi sahne uyarlamasinda oynadiklari rolleri tekrarlamis oldular Fareler ve Insanlar ABD sinemasi disinda iki kez daha sinemaya uyarlanmistir Bunlardan ilki 1962 yapimi Turk filmi dir Yonetmenligini Nevzat Pesen in yaptigi bu siyah beyaz filmin uyarlama senaryosunu Orhan Elmas yazmis baslica rollerinde Orhan Gunsiray Colpan Ilhan Kadir Savun Renan Fosforoglu ve Huseyin Baradan oynamisti Diger uyarlama ise Iran sinemasindan 1972 yilinda geldi Yine siyah beyaz olan adli bu filmin senaristi ve yonetmeni Reza Mirlohi ydi Tiyatro Roman oyun turunun bir denemesi olarak yazilan eser bircok defa sahnelendi Ilk produksiyonun yapimcisi Sam H Harris yonetmeni ise di Oyunun ilk gosterimi 23 Kasim 1937 de Broadway deki da yapildi Wallace Ford un George Broderick Crawford in Lennie rolunde oldugu oyun 207 defa sahnelendi Bu yapima 1938 de tarafindan en iyi oyun odulu verildi Oyun 1939 da Los Angeles a tasindi Wallace Ford rolunu korurken Lon Chaney Jr Lennie rolunu oynamaya basladi Aktor oyundaki performansi sayesinde 1939 daki film uyarlamasinda da ayni rolle yer aldi Oyunun yeniden yapimi 1974 yilinda Broadway deki tarafindan gerceklestirildi Kevin Conway in George u James Earl Jones un Lennie yi canlandirdigi oyunda Pamela Blair de Curley nin Karisi roluyle yer aldi Ayrica Carlisle Floyd 1970 te Fareler ve Insanlar i ayni isimle operaya uyarladi Turkcede Fareler ve Insanlar John Steinbeck in 1937 de yazdigi Of Mice and Men 1945 yilindan baslayarak bircok kereler Turkceye aktarilmisti Roman ilk kez 1945 yilinda Farelere ve Insanlara Dair adiyla Milli Egitim Basimevi tarafindan Dunya Edebiyati Serisi dahilinde basilmisti Necmi Sarioglu nun cevirisiyle cikan bu kitap 1959 yilinda 2 Baskisini yapti Bu kez kitabin kapaginda yaziyordu 1993 yilina kadar birkac baski daha yapti Bundan sonra kitap bircok yayinevi tarafindan Fareler ve Insanlar adiyla basildi Sadece Yanki Yayinlari 1967 yilinda Turkce ad olarak Fareler ve Insanlar Uzerine yi kullanmisti Kitabin en fazla sayida baskisi ise Varlik Yayinlari tarafindan yapilmistir 1951 den baslayarak 1995 e kadar 11 baski yapmistir Kitabin Varlik Yayinlari ndan 1955 te cikan bir Turkce baskisinin kapagi Asagida Of Mice and Men in Turkce baskilarinin bir listesi bulunmaktadir Kutuphaneler icin evrensel kodu PS 3537 T3234 Farelere ve Insanlara Dair 1945 Milli Egitim Basimevi 1959 2 Baskisinda Dunya Edebiyati Serisi Ceviri Necmi Sarioglu 1959 1989 ve 1993 te yeni baskilar Fareler ve Insanlar 1951 Varlik Yayinlari Ceviri Muzaffer Resit 1953 2 Baski 1955 3 Baski 1958 4 Basim 1959 5 Baski 1962 6 Baski 1965 1967 1972 1982 1995 1982 den sonraki baskilarda cevirmen Yasar Nabi Nayir olarak yazilmistir Fareler ve Insanlar Uzerine 1967 Fareler ve Insanlar 1970 Ceviri Ozay Susoy 1972 1974 1981 Fareler ve Insanlar 1981 1996 Fareler ve Insanlar 1983 Ceviri Yavuz Akcay Fareler ve Insanlar 1993 Cem Yayinlari Fareler ve Insanlar 1995 Fareler ve Insanlar 1995 Fareler ve Insanlar 1996 Fareler ve Insanlar 1998 Fareler ve Insanlar 2002 Fareler ve Insanlar 2003 Fareler ve Insanlar 2005 Remzi Kitabevi Ceviri Leyla Ozcengiz 2007 Fareler ve Insanlar Fareler ve Insanlar Fareler ve Insanlar Fareler ve Insanlar Bilgi Yayinevi Fareler ve Insanlar Fareler ve Insanlar Fareler ve Insanlar Sel YayincilikKaynakca Mice Men and Mr Steinbeck The New York Times 5 Aralik 1937 s 7 a b Parini Jay 27 Eylul 1992 FILM Of Bindlestiffs Bad Times Mice and Men The New York Times erisim tarihi 17 Haziran 2008 a b Kirk Susan Van 2001 Tracy Barr Greg Tubach Ed Cliff Notes On Steinbeck s Of Mice and men New York Wiley Publishing ISBN 0 7645 8676 9 KB1 bakim Birden fazla ad editor listesi link a b Dr Susan Shillinglaw 18 Ocak 2004 The Martha Heasley Cox Center for Steinbeck Studies 19 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Aralik 2006 John Steinbeck The Contemporary Reviews 2 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2009 10 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2009 McElrath Joseph R 1996 John Steinbeck The Contemporary Reviews Cambridge University Press ss 71 94 Erisim tarihi 8 Ekim 2007 olu kirik baglanti Wiley Publishing Inc 2000 2007 ss 71 94 14 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2007 Banned and or Challenged Books from the Radcliffe Publishing Course Top 100 Novels of the 20th Century American Library Association 2007 2 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2007 a b American Library Association list of the Most Challenged Books of 21st Century American Library Association 2007 21 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2007 a b Of Mice and Men 1939 Internet Movie Database Inc 1990 2007 28 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2007 Of Mice and Men 1981 Internet Movie Database Inc 1990 2007 6 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2007 Of Mice and Men 1992 Internet Movie Database Inc 1990 2007 13 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2007 Of Mice and Men 1992 Rotten Tomatoes IGN Entertainment Inc 1998 2007 19 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2007 Arsivlenmis kopya 9 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2009 Arsivlenmis kopya 17 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2009 a b Internet Broadway Database Of Mice and Men The League of American Theatres and Producers 2 Ocak 2007 1 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2007 National Steinbeck Center About John Steinbeck Facts Awards amp Honors National Steinbeck Center 18 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2007 Internet Broadway Database Of Mice and Men 1974 The League of American Theatres and Producers 2 Ocak 2007 1 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2007