Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirasları, 1972 yılında kurulan UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi'nde tanımlandığı şekliyle kültürel veya doğal miras açısından önem taşıyan yerlerdir.Pakistan, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme'yi 23 Temmuz 1976'da onaylayarak, tarihî yerlerini listeye dâhil edilmeye uygun hâle getirdi.
2016 yılı itibarıyla, Pakistan'da listede altı alan ve geçici listede 26 alan bulunmaktadır. Listeye eklenen ilk yerler, 1980 yılında Dünya Miras Komitesi'nin 4. oturumunda kayıt altına alınan Mohenco-daro'daki Arkeolojik Kalıntılar, 'deki Budist Harabeleri ve 'deki Komşu Şehir Kalıntıları ve 'ydı. 1981'de iki alan daha eklendi. En son olarak 1997'de Rohtas Kalesi listeye dâhil edildi.
Dünya Mirasları listesi
UNESCO, alanları on kritere göre listelemektedir; her alanın kriterlerden en az birini karşılaması gerekir. i'den vi'ye kadar olan kriterler kültürel, vii'den x'e kadar olan kriterler doğaldır.
Ad | Fotoğraf | Yer | Seçildiği yıl | UNESCO verileri | Açıklama |
---|---|---|---|---|---|
Mohenco-daro'daki Arkeolojik Kalıntılar | Sind | 1980 | 138; ii, iii (kültürel) | Mohenco-daro, İndus Vadisi Uygarlığı'nın en büyük şehirlerinden biriydi ve Güney Asya'nın ilk planlı şehriydi. İndus Nehri'nin kıyısında yer alan bu şehir, M.Ö. 2.500 ile 1.500 yılları arasında gelişmiştir. Şehir çoğunlukla pişmiş tuğladan inşa edilmişti ve katı bir ızgara planı takip ediyordu. Halka açık hamamlar, bir tahıl ambarı ve ayrıntılı bir drenaj sistemi vardı. MS 2. yüzyılda kalıntıların üzerine bir Budist stupa inşa edildi. Bölgedeki kazılar 1922'den bu yana devam etmekte ve şu ana kadar şehrin yaklaşık üçte biri keşfedildi. | |
Pencap | 1980 | 139; iii, vi (kültürel) | Neolitik dönemde zaten yerleşim yeri olan Taksila, MÖ 5. yüzyıl ile MS 2. yüzyıl arasında önemli bir Budist öğrenim merkeziydi. Arkeolojik alan, alanın kentsel gelişimini ortaya koyan dört yerleşim yerinin kalıntılarını içermektedir. Şehir, İpek Yolu'nun kollarından birinde bulunuyordu ve Ahameniş İmparatorluğu'nun ve Yunanların etkisinde kalmıştı. Bhir Höyüğü, Büyük İskender'in MÖ 326'da Taksila'ya girişiyle ilişkilidir. Anıtlardan bazıları arasında Cavliyan manastırı, Mohra Muradu Stupası, Darmaracika Stupası, Candial kompleksi ve Sirkap kenti bulunmaktadır. | ||
'deki Budist Harabeleri ve 'deki Komşu Şehir Kalıntıları | Hayber Pahtunhva | 1980 | 140; iv (kültürel) | Taht-i-Bahi Budist manastırı MS 1. yüzyılda kuruldu ve 7. yüzyıla kadar kullanımda kaldı. Dik bir tepenin zirvesindeki konumu nedeniyle, bölgenin ardı ardına gelen istilalara rağmen iyi korunmuş durumda. Manastır ve yakındaki Sehr-i-Behlül kentinin Kuşan dönemine ait kalıntıları, bölgesindeki en önemli Budist anıtlarından bazılarıdır. Manastır, Pakistan'daki en eksiksiz Budist manastırıdır ve çeşitli stupa gruplarından, manastır hücrelerinden, tapınaklardan ve seküler binalardan oluşur. | |
Makli'deki Tarihi Anıtlar, Thatta | Sind | 1981 | 143; iii (kültürel) | Makli, Thatta şehrinde büyük bir nekropoldür. 14. ve 18. yüzyıllar arasında aktifti. Anıtlar ve türbeler yüksek kaliteli taş, tuğla ve sırlı çinilerden yapılmıştır. II. Cem Nizamüddin ve İsa Han gibi ünlü azizlerin ve hükümdarların mezarları hâlâ korunmaktadır ve yerel tarzlardan etkilenen Babür mimarisinin güzel örnekleridir. | |
Lahor Kalesi ve Şalemar Bahçeleri | Pencap | 1981 | 171; i, ii, iii (kültürel) | Lahor'daki Kale ve Shalimar Bahçeleri, Babür döneminden kalma iki imparatorluk kompleksidir. Kale, Lahor Duvarlı Şehri'nin kuzeybatı köşesinde yer alır ve tarihi boyunca birkaç kez yıkılıp yeniden inşa edilmiştir. Günümüze ulaşan anıtlar Ekber Şah döneminde 16. yüzyıldan kalmadır. Şalemar Bahçeleri, 1642 yılında Şah Cihan döneminde inşa edilmiştir. Bunlar, Pers ve İslam geleneklerinden etkilenen Babür bahçelerinin bir örneğidir. | |
Rohtas Kalesi | Pencap | 1997 | 586; ii, iv (kültürel) | Kale, 1541 yılında Babür hükümdarı Hümâyun Şah'a karşı kazanılan zaferin ardından Şir Şah döneminde inşa edilmiştir. Barut çağındaki erken dönem İslam askerî mimarisinin istisnai bir örneğidir ve Osmanlı ile Hindistan alt kıtasının sanatsal geleneklerini bütünleştirir. Daha sonraki Babür mimarisi için bir model görevi gördü. Hiçbir zaman savaşta fethedilmedi ve günümüze kadar bozulmadan kaldı. |
Kaynakça
- ^ . UNESCO Dünya Miras Merkezi. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2024.
- ^ "Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2024.
- ^ a b c "Pakistan". UNESCO. 30 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2024.
- ^ "4th session of the World Heritage Committee". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 20 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2024.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – The Criteria for Selection". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2024.
- ^ "Archaeological Ruins at Moenjodaro". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 8 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2024.
- ^ "Taxila". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 8 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2024.
- ^ "Buddhist Ruins of Takht-i-Bahi and Neighbouring City Remains at Sahr-i-Bahlol". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 7 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2024.
- ^ "Historical Monuments at Makli, Thatta". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 8 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2024.
- ^ "Fort and Shalamar Gardens in Lahore". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 29 Kasım 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2024.
- ^ "Rohtas Fort". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 3 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Haziran 2024.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Pakistan'daki Dünya Mirasları listesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- UNESCO - Pakistan (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Birlesmis Milletler Egitim Bilim ve Kultur Orgutu UNESCO Dunya Miraslari 1972 yilinda kurulan UNESCO Dunya Mirasi Sozlesmesi nde tanimlandigi sekliyle kulturel veya dogal miras acisindan onem tasiyan yerlerdir Pakistan Dunya Kulturel ve Dogal Mirasinin Korunmasina Dair Sozlesme yi 23 Temmuz 1976 da onaylayarak tarihi yerlerini listeye dahil edilmeye uygun hale getirdi Mohenco daro ve Rohtas Kalesi Lahor Kalesi ve Salemar Bahceleri Makli TepePakistan daki Dunya Miraslari nin konumu 2016 yili itibariyla Pakistan da listede alti alan ve gecici listede 26 alan bulunmaktadir Listeye eklenen ilk yerler 1980 yilinda Dunya Miras Komitesi nin 4 oturumunda kayit altina alinan Mohenco daro daki Arkeolojik Kalintilar deki Budist Harabeleri ve deki Komsu Sehir Kalintilari ve ydi 1981 de iki alan daha eklendi En son olarak 1997 de Rohtas Kalesi listeye dahil edildi Dunya Miraslari listesiUNESCO alanlari on kritere gore listelemektedir her alanin kriterlerden en az birini karsilamasi gerekir i den vi ye kadar olan kriterler kulturel vii den x e kadar olan kriterler dogaldir Ad Fotograf Yer Secildigi yil UNESCO verileri AciklamaMohenco daro daki Arkeolojik Kalintilar Sind 1980 138 ii iii kulturel Mohenco daro Indus Vadisi Uygarligi nin en buyuk sehirlerinden biriydi ve Guney Asya nin ilk planli sehriydi Indus Nehri nin kiyisinda yer alan bu sehir M O 2 500 ile 1 500 yillari arasinda gelismistir Sehir cogunlukla pismis tugladan insa edilmisti ve kati bir izgara plani takip ediyordu Halka acik hamamlar bir tahil ambari ve ayrintili bir drenaj sistemi vardi MS 2 yuzyilda kalintilarin uzerine bir Budist stupa insa edildi Bolgedeki kazilar 1922 den bu yana devam etmekte ve su ana kadar sehrin yaklasik ucte biri kesfedildi Pencap 1980 139 iii vi kulturel Neolitik donemde zaten yerlesim yeri olan Taksila MO 5 yuzyil ile MS 2 yuzyil arasinda onemli bir Budist ogrenim merkeziydi Arkeolojik alan alanin kentsel gelisimini ortaya koyan dort yerlesim yerinin kalintilarini icermektedir Sehir Ipek Yolu nun kollarindan birinde bulunuyordu ve Ahamenis Imparatorlugu nun ve Yunanlarin etkisinde kalmisti Bhir Hoyugu Buyuk Iskender in MO 326 da Taksila ya girisiyle iliskilidir Anitlardan bazilari arasinda Cavliyan manastiri Mohra Muradu Stupasi Darmaracika Stupasi Candial kompleksi ve Sirkap kenti bulunmaktadir deki Budist Harabeleri ve deki Komsu Sehir Kalintilari Hayber Pahtunhva 1980 140 iv kulturel Taht i Bahi Budist manastiri MS 1 yuzyilda kuruldu ve 7 yuzyila kadar kullanimda kaldi Dik bir tepenin zirvesindeki konumu nedeniyle bolgenin ardi ardina gelen istilalara ragmen iyi korunmus durumda Manastir ve yakindaki Sehr i Behlul kentinin Kusan donemine ait kalintilari bolgesindeki en onemli Budist anitlarindan bazilaridir Manastir Pakistan daki en eksiksiz Budist manastiridir ve cesitli stupa gruplarindan manastir hucrelerinden tapinaklardan ve sekuler binalardan olusur Makli deki Tarihi Anitlar Thatta Sind 1981 143 iii kulturel Makli Thatta sehrinde buyuk bir nekropoldur 14 ve 18 yuzyillar arasinda aktifti Anitlar ve turbeler yuksek kaliteli tas tugla ve sirli cinilerden yapilmistir II Cem Nizamuddin ve Isa Han gibi unlu azizlerin ve hukumdarlarin mezarlari hala korunmaktadir ve yerel tarzlardan etkilenen Babur mimarisinin guzel ornekleridir Lahor Kalesi ve Salemar Bahceleri Pencap 1981 171 i ii iii kulturel Lahor daki Kale ve Shalimar Bahceleri Babur doneminden kalma iki imparatorluk kompleksidir Kale Lahor Duvarli Sehri nin kuzeybati kosesinde yer alir ve tarihi boyunca birkac kez yikilip yeniden insa edilmistir Gunumuze ulasan anitlar Ekber Sah doneminde 16 yuzyildan kalmadir Salemar Bahceleri 1642 yilinda Sah Cihan doneminde insa edilmistir Bunlar Pers ve Islam geleneklerinden etkilenen Babur bahcelerinin bir ornegidir Rohtas Kalesi Pencap 1997 586 ii iv kulturel Kale 1541 yilinda Babur hukumdari Humayun Sah a karsi kazanilan zaferin ardindan Sir Sah doneminde insa edilmistir Barut cagindaki erken donem Islam askeri mimarisinin istisnai bir ornegidir ve Osmanli ile Hindistan alt kitasinin sanatsal geleneklerini butunlestirir Daha sonraki Babur mimarisi icin bir model gorevi gordu Hicbir zaman savasta fethedilmedi ve gunumuze kadar bozulmadan kaldi Kaynakca UNESCO Dunya Miras Merkezi 27 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2024 Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage UNESCO Dunya Miras Merkezi 1 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2024 a b c Pakistan UNESCO 30 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2024 4th session of the World Heritage Committee UNESCO Dunya Miras Merkezi 20 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2024 UNESCO World Heritage Centre The Criteria for Selection UNESCO Dunya Miras Merkezi 12 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2024 Archaeological Ruins at Moenjodaro UNESCO Dunya Miras Merkezi 8 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2024 Taxila UNESCO Dunya Miras Merkezi 8 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2024 Buddhist Ruins of Takht i Bahi and Neighbouring City Remains at Sahr i Bahlol UNESCO Dunya Miras Merkezi 7 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2024 Historical Monuments at Makli Thatta UNESCO Dunya Miras Merkezi 8 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2024 Fort and Shalamar Gardens in Lahore UNESCO Dunya Miras Merkezi 29 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2024 Rohtas Fort UNESCO Dunya Miras Merkezi 3 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Haziran 2024 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Pakistan daki Dunya Miraslari listesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir UNESCO Pakistan Ingilizce