Paul Ehrenfest (18 Ocak 1880 – 25 Eylül 1933), Avusturyalı-Hollandalı fizikçi. Kuantum mekaniği ve istatistiksel mekanik ile kuantum mekaniği arasındaki ilişkiler alanında büyük katkılarda bulundu, ve de dahil olmak üzere fizik alanında birçok gelişmeyi sağlamıştır.
Paul Ehrenfest | |
---|---|
![]() Paul Ehrenfest | |
Doğum | Paul Ehrenfest 18 Ocak 1880 |
Ölüm | 25 Eylül 1933 Amsterdam |
Ölüm sebebi | İntihar |
Milliyet | Yahudi |
Vatandaşlık | Avusturya (1922'den önce) Hollanda (1922'den sonra) |
Mezun olduğu okul(lar) | Technische Hochschule, Viyana Üniversitesi, Göttingen Üniversitesi |
Kariyeri | |
Dalı | Matematik, fizik |
Çalıştığı kurumlar | Leiden Üniversitesi |
Doktora danışmanı | Ludwig Boltzmann |
Doktora öğrencileri | Johannes Martinus Burgers Samuel Goudsmit Hendrik Kramers Jan Tinbergen George Uhlenbeck |
Etkilendikleri | Albert Einstein |
Etkiledikleri | Ralph Kronig, Mark Kac |
Biyografisi
Paul Ehrenfest, Yahudi bir ailenin oğlu olarak Moravya Loštice'de doğdu ve Viyana'da büyüdü. Ailesi, Sigmund Ehrenfest ve Johanna Jellinek bir bakkal işletiyordu. Ailenin aşırı dindar bulunmamasına rağmen, Paul İbranice ve Yahudi tarihi eğitimi aldı. Daha sonraları hep Yahudi köklerini vurguladı. Ehrenfest ilkokulda çok başarılı olmasına rağmen lise hayatı pek parlak geçmedi. En sevdiği ders ise matematikti. Franz Josef Gymnasium'una geçtikten sonra derslerindeki eski başarılarını tekrar yakaladı, 1899'da final sınavlarını geçti. Technische Hochschule'de kimya alanında ihtisas yapmasına rağmen Viyana Üniversitesi'nde Ludwig Boltzmann'ın teklifiyle termodinamik ve kinetik teorisi üzerine dersler aldı. Bu derslerin onun üzerinde derin bir etkisi vardı. Gelecekte yapacakları çalışmalar için ilham veriyordu. Bu arada sıvılarla ilgili (sıvı, katı cisimlerin hareketi ve Hertz mekaniği) bir tez hazırladı. 23 Haziran 1904'te Viyana'da doktorasını aldı. 1904'ten 1905'e kadar Viyana'da kaldı. 21 Aralık 1904 tarihinde, kendisine çalışmalarında yardımcı olan Rus matematikçi Tatyana Alekseyevna Afanasyeva ile (1876-1964) evlendi. İki kızı ve iki oğlu vardı: matematikçi Tatyana ('Tanja') (1905-1984), çocuk kitapları yazarı ve illüstratör Galinka ('Galja') (1910-1979), fizikçi Paul Jr ('Pavlik') (1915-1939) ve Vassily ('Wassik') (1918-1933). Ehrenfest Eylül 1906 tarihinde Göttingen'e döndü. Ehrenfest Boltzmann'ı tekrar göremedi ve 6 Eylül'de Trieste yakınlarındaki Duino'ya taşınarak yaşamını burada sürdürdü. Ehrenfest; Boltzmann'ın başarılarını geniş bir anma yazısında yayınlanmıştır. Eşiyle birlikte, Ehrenfest birkaç yıldır istatistiksel mekanik üzerinde çalıştı; istatistiksel mekanik ilgili makalesi 1911 yılına kadar yayımlanmadı. Temel hipotezler, çözülmemiş sorulara net sınırlarının belirlenmesi ve akıllıca seçilmiş şeffaf örneklerle genel ilkelerin bir açıklama keskin bir mantıksal analizler yaptı.
Einstein ile
Ehrenfest özellikle Einstein ve Bohr'a yakındı. Onun daveti üzerine Einstein, 1920 yılında Leiden Üniversitesi'nin profesörlük teklifini kabul etti. Yılda birkaç hafta Leiden Üniversitesinde dersler verecek ve bu süre içinde Einstein Ehrenfest'in evinde kalacaktı. 1923 yılında Einstein, 6 hafta boyunca orada kaldı, Berlin'deki aşırı milliyetçilerin tehditleri altında yaşamını sürdüremezdi.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh5THpJekwwVm9jbVZ1Wm1WemRITjBkV1JsYm5SekxtcHdaeTh5TURCd2VDMUZhSEpsYm1abGMzUnpkSFZrWlc1MGN5NXFjR2M9LmpwZw==.jpg)
Son yılları
Mayıs 1931'de yakın arkadaşları ile yaptığı yazışmalar onu şiddetli depresyon içerisinde olduğunu gösteriyordu. Einstein, Ağustos 1932'de Ehrenfest'in iş yükünün azaltılabilmesi için Leiden Üniversitesi Kurulu'na yazdığı mektupta onun için ne denli endişelendiğini gösterir. 25 Eylül 1933 tarihinde Amsterdam'da depresyon ile yaptığı savaşı kaybetti. 25 Eylül 1933'te intihar ederek yaşamına son verdi.
Kaynakça
- ^ Kumar, Manjit (2009). "Einstein Forgets Relativity". Quantum: Einstein, Bohr, and the Great Debate about the Nature of Reality. Icon Books. s. 296. ISBN . Erişim tarihi: 5 Şubat 2010.
- ^ Farmelo, Graham (2009). The Strangest Man: The Hidden Life of Paul Dirac, Quantum Genius. Faber and Faber. s. 232. ISBN .
- ^ Trogemann, Georg; Nitussov, Alexander Y.; Ernst, Wolfgang (2001). "Paul Ehrenfest". Computing in Russia: the history of computer devices and information technology revealed. Vieweg+Teubner Verlag. s. 60. ISBN . Erişim tarihi: 15 Haziran 2009.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Paul Ehrenfest ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- H. B.G. Casimir, Ehrenfest, Paul (1880-1933) 19 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., in: Biografisch Woordenboek van Nederland (in Dutch).
- Marijn Hollestelle, 'Zuivere praktijk: Paul Ehrenfests opvattingen over toegepaste natuurkunde' 6 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., in: L. J. Dorsman en P. J. Knegtmans, 'Onderzoek in opdracht: de publieke functie van de universitaire wetenschap in Nederland sedert 1876', (2007).
- Marijn Hollestelle, (Leiden University Press, Leiden, 2011) Biography on Ehrenfests life in Leiden.
- Rowdy Boeyink, , master's thesis, University Utrecht, 2005 (in Dutch).
- Dirk van Delft, Einstein in Leiden 16 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Physics Today 59 (April 2006) 57-26. The frontpage 16 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . shows a painting by Marijke Kamerlingh Onnes, niece of Heike.
- H. B.G. Casimir, Preface to Collected Papers of Paul Ehrenfest 2 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Frans van Lunteren, Paul Ehrenfest: de Leidse onderzoekschool van een fysicus in diaspora[] (2003).
- Dieter Hoffmann, Hubert Laitko, and Staffan Müller-Wille, Paul Ehrenfest 7 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . in: Das Lexikon bedeutender Naturwissenschaftler (in German).
- S.A. Goudsmit. The discovery of the electron spin4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Colloquium Ehrenfestii 16 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Einstein in Leiden 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Ph.D. students of P. Ehrenfest: 1918-193123 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Publications of P. Ehrenfest24 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Paul Ehrenfest 18 Ocak 1880 25 Eylul 1933 Avusturyali Hollandali fizikci Kuantum mekanigi ve istatistiksel mekanik ile kuantum mekanigi arasindaki iliskiler alaninda buyuk katkilarda bulundu ve de dahil olmak uzere fizik alaninda bircok gelismeyi saglamistir Paul EhrenfestPaul EhrenfestDogumPaul Ehrenfest 18 Ocak 1880Olum25 Eylul 1933 AmsterdamOlum sebebiIntiharMilliyetYahudiVatandaslikAvusturya 1922 den once Hollanda 1922 den sonra Mezun oldugu okul lar Technische Hochschule Viyana Universitesi Gottingen UniversitesiKariyeriDaliMatematik fizikCalistigi kurumlarLeiden UniversitesiDoktora danismaniLudwig BoltzmannDoktora ogrencileriJohannes Martinus Burgers Samuel Goudsmit Hendrik Kramers Jan Tinbergen George UhlenbeckEtkilendikleriAlbert EinsteinEtkiledikleriRalph Kronig Mark KacBiyografisiPaul Ehrenfest Yahudi bir ailenin oglu olarak Moravya Lostice de dogdu ve Viyana da buyudu Ailesi Sigmund Ehrenfest ve Johanna Jellinek bir bakkal isletiyordu Ailenin asiri dindar bulunmamasina ragmen Paul Ibranice ve Yahudi tarihi egitimi aldi Daha sonralari hep Yahudi koklerini vurguladi Ehrenfest ilkokulda cok basarili olmasina ragmen lise hayati pek parlak gecmedi En sevdigi ders ise matematikti Franz Josef Gymnasium una gectikten sonra derslerindeki eski basarilarini tekrar yakaladi 1899 da final sinavlarini gecti Technische Hochschule de kimya alaninda ihtisas yapmasina ragmen Viyana Universitesi nde Ludwig Boltzmann in teklifiyle termodinamik ve kinetik teorisi uzerine dersler aldi Bu derslerin onun uzerinde derin bir etkisi vardi Gelecekte yapacaklari calismalar icin ilham veriyordu Bu arada sivilarla ilgili sivi kati cisimlerin hareketi ve Hertz mekanigi bir tez hazirladi 23 Haziran 1904 te Viyana da doktorasini aldi 1904 ten 1905 e kadar Viyana da kaldi 21 Aralik 1904 tarihinde kendisine calismalarinda yardimci olan Rus matematikci Tatyana Alekseyevna Afanasyeva ile 1876 1964 evlendi Iki kizi ve iki oglu vardi matematikci Tatyana Tanja 1905 1984 cocuk kitaplari yazari ve illustrator Galinka Galja 1910 1979 fizikci Paul Jr Pavlik 1915 1939 ve Vassily Wassik 1918 1933 Ehrenfest Eylul 1906 tarihinde Gottingen e dondu Ehrenfest Boltzmann i tekrar goremedi ve 6 Eylul de Trieste yakinlarindaki Duino ya tasinarak yasamini burada surdurdu Ehrenfest Boltzmann in basarilarini genis bir anma yazisinda yayinlanmistir Esiyle birlikte Ehrenfest birkac yildir istatistiksel mekanik uzerinde calisti istatistiksel mekanik ilgili makalesi 1911 yilina kadar yayimlanmadi Temel hipotezler cozulmemis sorulara net sinirlarinin belirlenmesi ve akillica secilmis seffaf orneklerle genel ilkelerin bir aciklama keskin bir mantiksal analizler yapti Einstein ileEhrenfest ozellikle Einstein ve Bohr a yakindi Onun daveti uzerine Einstein 1920 yilinda Leiden Universitesi nin profesorluk teklifini kabul etti Yilda birkac hafta Leiden Universitesinde dersler verecek ve bu sure icinde Einstein Ehrenfest in evinde kalacakti 1923 yilinda Einstein 6 hafta boyunca orada kaldi Berlin deki asiri milliyetcilerin tehditleri altinda yasamini surduremezdi Ehrenfest in ogrencileri Leiden 1924 Sagdan sola Jan Tinbergen Paul Ehrenfest Ralph Kronig ve Enrico FermiSon yillariMayis 1931 de yakin arkadaslari ile yaptigi yazismalar onu siddetli depresyon icerisinde oldugunu gosteriyordu Einstein Agustos 1932 de Ehrenfest in is yukunun azaltilabilmesi icin Leiden Universitesi Kurulu na yazdigi mektupta onun icin ne denli endiselendigini gosterir 25 Eylul 1933 tarihinde Amsterdam da depresyon ile yaptigi savasi kaybetti 25 Eylul 1933 te intihar ederek yasamina son verdi Kaynakca Kumar Manjit 2009 Einstein Forgets Relativity Quantum Einstein Bohr and the Great Debate about the Nature of Reality Icon Books s 296 ISBN 978 1 84831 035 3 Erisim tarihi 5 Subat 2010 Farmelo Graham 2009 The Strangest Man The Hidden Life of Paul Dirac Quantum Genius Faber and Faber s 232 ISBN 0 571 22278 1 Trogemann Georg Nitussov Alexander Y Ernst Wolfgang 2001 Paul Ehrenfest Computing in Russia the history of computer devices and information technology revealed Vieweg Teubner Verlag s 60 ISBN 978 3 528 05757 2 Erisim tarihi 15 Haziran 2009 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Paul Ehrenfest ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir H B G Casimir Ehrenfest Paul 1880 1933 19 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Biografisch Woordenboek van Nederland in Dutch Marijn Hollestelle Zuivere praktijk Paul Ehrenfests opvattingen over toegepaste natuurkunde 6 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde in L J Dorsman en P J Knegtmans Onderzoek in opdracht de publieke functie van de universitaire wetenschap in Nederland sedert 1876 2007 Marijn Hollestelle Leiden University Press Leiden 2011 Biography on Ehrenfests life in Leiden ISBN 978 90 8728 122 9 Rowdy Boeyink master s thesis University Utrecht 2005 in Dutch Dirk van Delft Einstein in Leiden 16 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Physics Today 59 April 2006 57 26 The frontpage 16 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde shows a painting by Marijke Kamerlingh Onnes niece of Heike H B G Casimir Preface to Collected Papers of Paul Ehrenfest 2 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Frans van Lunteren Paul Ehrenfest de Leidse onderzoekschool van een fysicus in diaspora olu kirik baglanti 2003 Dieter Hoffmann Hubert Laitko and Staffan Muller Wille Paul Ehrenfest 7 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Das Lexikon bedeutender Naturwissenschaftler in German S A Goudsmit The discovery of the electron spin4 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Colloquium Ehrenfestii 16 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Einstein in Leiden 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ph D students of P Ehrenfest 1918 193123 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Publications of P Ehrenfest24 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde