Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Plastik kirliliği, yaban hayatı, vahşi yaşam ortamı ve insanları olumsuz yönde etkileyen Dünya'nın çevresinde plastik nesnelerin ve parçacıkların (örneğin plastik şişeler, torbalar ve mikro boncuklar) birikmesidir.
Kirletici olarak hareket eden plastikler, boyuta göre mezo, mikro veya makro döküntü olarak kategorize edilir. Plastikler ucuz ve dayanıklıdır, sonuç olarak insanlar tarafından plastik üretim seviyeleri yüksektir. Bununla birlikte, çoğu plastiğin kimyasal yapısı onları birçok doğal bozunma sürecine dirençli hale getirir ve sonuç olarak bozulmaları arasında yavaştır (100 ila 1000 yıl). Bu iki faktör birlikte, çevrede yüksek bir plastik kirliliğine yol açmıştır.
Plastik kirliliği karayı, su yollarını ve okyanusları etkilemektedir. Her yıl kıyı topluluklarından 19 ila 23 milyon ton plastik atığın okyanusa girdiği tahmin edilmektedir. 1950-2013 yılları arasında üretilen küresel plastiklerin yüzde 1,4'ünün okyanusa girdiği ve burada biriktiği varsayımıyla, 2013 yılı sonu itibarıyla dünya okyanusunda 86 milyon ton plastik deniz döküntüsü olduğu tahmin edilmektedir. Ellen MacArthur Vakfı tarafından yapılan bir araştırma 2050 yılına kadar daha fazla artarak denizlerde canlılardan çok plastik atıkların yer alacağı öngörülmektedir. Canlı organizmalar, özellikle deniz hayvanları, plastik nesnelere dolanma gibi mekanik etkilerden, plastik atıkların yutulmasıyla ilgili problemlerden veya plastiklerin içindeki fizyolojilerini engelleyen kimyasallara maruz kaldıklarından zarar görebilir. İnsanlar üzerindeki etkileri ise, çeşitli hormonal mekanizmaların bozulmasını içerir.
2020 itibarıyla, dünya çapında her yıl yaklaşık 450 milyon ton plastik üretilmektedir. 1950'lerden 2018'e kadar dünya çapında tahmini 6,3 milyar ton plastik üretildi, bunun tahmini yüzde 9'u geri dönüştürüldü ve yüzde 12'si de yakıldı. Bu büyük miktardaki plastik atık çevreye karışıyor ve araştırmalar deniz kuşlarının yüzde 90'ının vücutlarında plastik kalıntı bulunduğunu öne sürüyor.
Bazı bölgelerde, plastik tüketimini azaltarak, çöpleri temizleyerek ve plastik geri dönüşümünü teşvik ederek, serbest alanda plastik kirliliğinin önemini azaltmak için önemli çabalar olmuştur. Ancak plastik kirliliğini önlemede geri dönüşüm de dahil olmak üzere mevcut çözüm önerilerinin hiçbirinin yeterli olamadığı, bu nedenle küresel olarak plastik üretiminin sınırlandırılması konusunda birçok bilim insanı hemfikirdir. 1991'den itibaren 2018 yılı itibarıyla plastik kullanımına 51 ülkede yasak getirilmiş, 39 farklı ülkede ise plastik poşetler vergilendirilmiştir. Plastik tüketimini azaltmak üzere Avrupa Parlementosu’nun 2015 yılında çıkardığı, Avrupa genelinde plastik poşet kullanımını azalmak amaçlı yönetmelik bu konudaki çalışmalara örnektir.
2020 itibarıyla, üretilen plastik küresel kütlesi, tüm kara ve deniz hayvanlarının toplam biyokütlesini aşmaktadır. Bazı araştırmacılar, 2050 yılına kadar okyanuslarda ağırlıkça balıktan daha fazla plastik olabileceğini öne sürümektedir.
Nedenleri
Plastik kirliliğinin birçok nedeni mevcuttur. Bu nedenler arasında yetersiz atık yönetimi, aşırı plastik üretimi, plastik çöp ticareti, balıkçılık, plastik üretim fabrikalarından meydana gelen sızıntılar ve illegal çöp döküm faaliyetleri sıralanabilir. Tüm bunların yanında özellikle tekstil ürünlerinden kaynaklanan fiber tipteki plastikler de önemli bir kirlilik kaynağıdır.
Plastik atık türleri
Plastik kirliliğine katkıda bulunan plastikler boyutlarına göre nanoplastikler, mikroplastikler, mesoplastikler, makroplastikler ve megaplastikler olmak üzere 5 ana gruba ayrılırlar. Mega ve mikro plastikler, Kuzey Yarımküre'de en yüksek yoğunluklarda birikmiş, şehir merkezlerinde ve su cephelerinde yoğunlaşmıştır. Molozu taşıyan akıntılar nedeniyle bazı adaların kıyılarında plastik bulunabilir. Hem mega hem de makro plastikler, ambalajlarda, ayakkabılarda ve gemilerden yıkanmış veya çöplüklere atılmış diğer ev eşyalarında bulunur. Balıkçılıkla ilgili öğelerin uzak adalarda bulunma olasılığı daha yüksektir. Bunlara ayrıca mikro-, mezo- ve makro döküntüler de denebilir.
Plastik atıklar birincil veya ikincil olarak kategorize edilir. Birincil plastikler, toplandıklarında orijinal hallerindedir. Bunlara örnek olarak şişe kapakları, sigara izmaritleri ve mikro boncuklar verilebilir. Öte yandan ikincil plastikler, birincil plastiklerin bozulmasından kaynaklanan daha küçük plastikleri açıklar.
Mikroplastikler
Mikroplastikler, 5 mm'en daha küçük boyutdaki atıklardır. Mezo veya makroplastik olarak başlayan plastik artıklar, çeşitli faktörlerin de etkisiyle parçalanma yoluyla mikroplastik haline gelebilir.Mikroplastikler iki gruba ayrılırlar. Bu ayrım daha çok mikroplastiklerin oluşum şekillerine göredir. Bunlar birincil mikroplastikler ve ikincil mikroplastiklerdir. Birincil mikroplastikler mikroplastik olarak doğrudan üretilen ve endüstriyel, kozmetik ve plastik üretiminde kullanılmak üzere üretilen plastiklerdir. unlar içerisinde granül ya da pelet olarak isimlendirilen ham plastik peletler önemli bir kirlilik kaynağıdır. İkincil mikroplastikler ise daha büyük plastiklerin zamanla çeşitli fiziksel, kimyasal ve biyolojik faktörler sonucu parçalanmasıyla oluşurlar.
Plastik poşetler
Plastiğin en yaygın kullanım biçimlerinden biri de günlük hayatta kullanılan poşetlerdir. İsveçli bilim insanı Sten Gustaf Thulin tarafından yaratılan plastik poşetlerin patenti 1965 yılında Thulin tarafından alınmış ve İsveçli bir şirket olan Celloplast ile seri üretimine başlanmıştı. Merkezi ABD’nin Ohio eyaletinde yer alan Kroger ile Idaho merkezli Safeway market zincirlerinin mağazalarında plastik poşetler kullanmaya karar veren ilk market zinricileri idi. Plastik poşet kullanımı 1980’lerde tüm dünyada yaygınlaştı.Birleşmiş Milletlerin hazırladığı rapora göre dünyada yıl içerisinde en az 1 ila 5 trilyon arası plastik atık kapsamında yer alan poşetler kullanılmaktadır. Bu sayı oranlandığında sadece poşetin dakikada yaklaşık olarak 10 milyon kullanılmasıyla plastik kirliliğine olan etkisi görülmektedir. Üretiminin yanı sıra poşet formunda kullanılan plastiğin tüketim miktarı da fazladır. Doğal Kaynakları Koruma Konsey’inin elde ettiği verilere göre ABD’de 4 kişiden oluşan bir aile yılda 1500 adet plastik poşet tüketiyor. Bu sayıyı kişi başı 200 adet poşet tüketimi ile Avustralya, 154 sayısı ile de Yeni Zelanda takip ediyor
Kaynaklar
- ^ . . June 2018. 16 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2018.
- ^ a b Hammer (2012). "Plastics in the marine environment: the dark side of a modern gift". Reviews of Environmental Contamination and Toxicology. 220: 1-44. doi:10.1007/978-1-4614-3414-6_1. ISBN . (PMID) 22610295. 13 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ Hester, Ronald E.; Harrison, R. M. (editors) (2011). Marine Pollution and Human Health 23 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Royal Society of Chemistry. pp. 84–85.
- ^ . Coastal Care. March 2018. 5 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2018.
- ^ a b Borrelle, Stephanie B.; Ringma, Jeremy; Law, Kara Lavender; Monnahan, Cole C.; Lebreton, Laurent; McGivern, Alexis; Murphy, Erin; Jambeck, Jenna; Leonard, George H.; Hilleary, Michelle A.; Eriksen, Marcus (18 Eylül 2020). "Predicted growth in plastic waste exceeds efforts to mitigate plastic pollution". Science (İngilizce). 369 (6510): 1515-1518. doi:10.1126/science.aba3656. ISSN 0036-8075. 5 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022.
- ^ Jang, Y. C., Lee, J., Hong, S., Choi, H. W., Shim, W. J., & Hong, S. Y. 2015. Estimating the global inflow and stock of plastic marine debris using material flow analysis: a preliminary approach. Journal of the Korean Society for Marine Environment and Energy, 18(4), 263-273.
- ^ a b c d . teyit.org. 21 Şubat 2019. 4 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.
- ^ Roland Geyer (2020). "A Brief History of Plastics". A Brief History of Plastics (İngilizce). Springer. ss. 31-47. 5 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022.
- ^ "The known unknowns of plastic pollution". The Economist. 3 Mart 2018. 14 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Haziran 2018.
- ^ . 29 Şubat 2016. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Mathieu-Denoncourt (November 2014). "Plasticizer endocrine disruption: Highlighting developmental and reproductive effects in mammals and non-mammalian aquatic species". General and Comparative Endocrinology. 219: 74-88. doi:10.1016/j.ygcen.2014.11.003. (PMID) 25448254.
- ^ Walker (2018). "A call for Canada to move toward zero plastic waste by reducing and recycling single-use plastics". Resources, Conservation and Recycling. 133: 99-100. doi:10.1016/j.resconrec.2018.02.014.
- ^ . unenvironment.org. 18 Mayıs 2018. 19 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2019.
- ^ a b Bergmann, Melanie; Almroth, Bethanie Carney; Brander, Susanne M.; Dey, Tridibesh; Green, Dannielle S.; Gundogdu, Sedat; Krieger, Anja; Wagner, Martin; Walker, Tony R. (29 Nisan 2022). "A global plastic treaty must cap production". Science (İngilizce). 376 (6592): 469-470. doi:10.1126/science.abq0082. ISSN 0036-8075. 5 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022.
- ^ Laville (9 Aralık 2020). "Human-made materials now outweigh Earth's entire biomass – study". The Guardian. 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Aralık 2020.
- ^ . CNN. 12 Aralık 2016. 13 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2017.
- ^ Çevik, Cem; Kıdeyş, Ahmet Erkan; Tavşanoğlu, Ülkü Nihan; Kankılıç, Gökben Başaran; Gündoğdu, Sedat (Nisan 2022). "A review of plastic pollution in aquatic ecosystems of Turkey". Environmental Science and Pollution Research (İngilizce). 29 (18): 26230-26249. doi:10.1007/s11356-021-17648-3. ISSN 0944-1344.
- ^ Gündoğdu, Sedat; Walker, Tony R. (1 Ekim 2021). "Why Turkey should not import plastic waste pollution from developed countries?". Marine Pollution Bulletin (İngilizce). 171: 112772. doi:10.1016/j.marpolbul.2021.112772. ISSN 0025-326X.
- ^ Nelms, Sarah E.; Duncan, Emily M.; Patel, Surshti; Badola, Ruchi; Bhola, Sunanda; Chakma, Surfarsha; Chowdhury, Gawsia Wahidunnessa; Godley, Brendan J.; Haque, Alifa Bintha; Johnson, Jeyaraj Antony; Khatoon, Hina (20 Şubat 2021). "Riverine plastic pollution from fisheries: Insights from the Ganges River system". Science of the Total Environment (İngilizce). 756: 143305. doi:10.1016/j.scitotenv.2020.143305. ISSN 0048-9697. 5 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022.
- ^ a b Gündoğdu, Sedat; Ayat, Berna; Aydoğan, Burak; Çevik, Cem; Karaca, Serkan (1 Haziran 2022). "Hydrometeorological assessments of the transport of microplastic pellets in the Eastern Mediterranean". Science of The Total Environment (İngilizce). 823: 153676. doi:10.1016/j.scitotenv.2022.153676. ISSN 0048-9697.
- ^ Mihai, Florin-Constantin; Gündoğdu, Sedat; Markley, Laura A.; Olivelli, Arianna; Khan, Farhan R.; Gwinnett, Claire; Gutberlet, Jutta; Reyna-Bensusan, Natalia; Llanquileo-Melgarejo, Paula; Meidiana, Christia; Elagroudy, Sherien (Ocak 2022). "Plastic Pollution, Waste Management Issues, and Circular Economy Opportunities in Rural Communities". Sustainability (İngilizce). 14 (1): 20. doi:10.3390/su14010020. ISSN 2071-1050. 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022.
- ^ Özkan, İlkan; Gündoğdu, Sedat (1 Şubat 2021). "Investigation on the microfiber release under controlled washings from the knitted fabrics produced by recycled and virgin polyester yarns". The Journal of The Textile Institute. 112 (2): 264-272. doi:10.1080/00405000.2020.1741760. ISSN 0040-5000.
- ^ . GESAMP (İngilizce). 18 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022.
- ^ Walker (1997). "Marine debris surveys at Bird Island, South Georgia 1990–1995". Marine Pollution Bulletin. 34: 61-65. doi:10.1016/S0025-326X(96)00053-7.
- ^ a b Barnes (14 Haziran 2009). "Accumulation and fragmentation of plastic debris in global environments". Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 364 (1526): 1985-1998. doi:10.1098/rstb.2008.0205. (PMC) 2873009 $2. (PMID) 19528051.
- ^ Pettipas (2016). "A Canadian policy framework to mitigate plastic marine pollution". Marine Policy. 68: 117-22. doi:10.1016/j.marpol.2016.02.025.
- ^ Driedger (March 2015). "Plastic debris in the Laurentian Great Lakes: A review" (PDF). Journal of Great Lakes Research. 41 (1): 9-19. doi:10.1016/j.jglr.2014.12.020.
- ^ . 28 Aralık 2020. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022.
- ^ a b c d e . teyit.org. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
Notlar
Not listesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Plastik kirliligi yaban hayati vahsi yasam ortami ve insanlari olumsuz yonde etkileyen Dunya nin cevresinde plastik nesnelerin ve parcaciklarin ornegin plastik siseler torbalar ve mikro boncuklar birikmesidir Gana da plastik kirliligi 2018Madagaskar in Douala bolgesinde plastik copleri altinda bir derePlastigin dunya okyanuslarina girdigi yol Kirletici olarak hareket eden plastikler boyuta gore mezo mikro veya makro dokuntu olarak kategorize edilir Plastikler ucuz ve dayaniklidir sonuc olarak insanlar tarafindan plastik uretim seviyeleri yuksektir Bununla birlikte cogu plastigin kimyasal yapisi onlari bircok dogal bozunma surecine direncli hale getirir ve sonuc olarak bozulmalari arasinda yavastir 100 ila 1000 yil Bu iki faktor birlikte cevrede yuksek bir plastik kirliligine yol acmistir Plastik kirliligi karayi su yollarini ve okyanuslari etkilemektedir Her yil kiyi topluluklarindan 19 ila 23 milyon ton plastik atigin okyanusa girdigi tahmin edilmektedir 1950 2013 yillari arasinda uretilen kuresel plastiklerin yuzde 1 4 unun okyanusa girdigi ve burada biriktigi varsayimiyla 2013 yili sonu itibariyla dunya okyanusunda 86 milyon ton plastik deniz dokuntusu oldugu tahmin edilmektedir Ellen MacArthur Vakfi tarafindan yapilan bir arastirma 2050 yilina kadar daha fazla artarak denizlerde canlilardan cok plastik atiklarin yer alacagi ongorulmektedir Canli organizmalar ozellikle deniz hayvanlari plastik nesnelere dolanma gibi mekanik etkilerden plastik atiklarin yutulmasiyla ilgili problemlerden veya plastiklerin icindeki fizyolojilerini engelleyen kimyasallara maruz kaldiklarindan zarar gorebilir Insanlar uzerindeki etkileri ise cesitli hormonal mekanizmalarin bozulmasini icerir 2020 itibariyla dunya capinda her yil yaklasik 450 milyon ton plastik uretilmektedir 1950 lerden 2018 e kadar dunya capinda tahmini 6 3 milyar ton plastik uretildi bunun tahmini yuzde 9 u geri donusturuldu ve yuzde 12 si de yakildi Bu buyuk miktardaki plastik atik cevreye karisiyor ve arastirmalar deniz kuslarinin yuzde 90 inin vucutlarinda plastik kalinti bulundugunu one suruyor Bazi bolgelerde plastik tuketimini azaltarak copleri temizleyerek ve plastik geri donusumunu tesvik ederek serbest alanda plastik kirliliginin onemini azaltmak icin onemli cabalar olmustur Ancak plastik kirliligini onlemede geri donusum de dahil olmak uzere mevcut cozum onerilerinin hicbirinin yeterli olamadigi bu nedenle kuresel olarak plastik uretiminin sinirlandirilmasi konusunda bircok bilim insani hemfikirdir 1991 den itibaren 2018 yili itibariyla plastik kullanimina 51 ulkede yasak getirilmis 39 farkli ulkede ise plastik posetler vergilendirilmistir Plastik tuketimini azaltmak uzere Avrupa Parlementosu nun 2015 yilinda cikardigi Avrupa genelinde plastik poset kullanimini azalmak amacli yonetmelik bu konudaki calismalara ornektir 2020 itibariyla uretilen plastik kuresel kutlesi tum kara ve deniz hayvanlarinin toplam biyokutlesini asmaktadir Bazi arastirmacilar 2050 yilina kadar okyanuslarda agirlikca baliktan daha fazla plastik olabilecegini one surumektedir NedenleriPlastik kirliliginin bircok nedeni mevcuttur Bu nedenler arasinda yetersiz atik yonetimi asiri plastik uretimi plastik cop ticareti balikcilik plastik uretim fabrikalarindan meydana gelen sizintilar ve illegal cop dokum faaliyetleri siralanabilir Tum bunlarin yaninda ozellikle tekstil urunlerinden kaynaklanan fiber tipteki plastikler de onemli bir kirlilik kaynagidir Plastik atik turleriPlastik kirliligine katkida bulunan plastikler boyutlarina gore nanoplastikler mikroplastikler mesoplastikler makroplastikler ve megaplastikler olmak uzere 5 ana gruba ayrilirlar Mega ve mikro plastikler Kuzey Yarimkure de en yuksek yogunluklarda birikmis sehir merkezlerinde ve su cephelerinde yogunlasmistir Molozu tasiyan akintilar nedeniyle bazi adalarin kiyilarinda plastik bulunabilir Hem mega hem de makro plastikler ambalajlarda ayakkabilarda ve gemilerden yikanmis veya copluklere atilmis diger ev esyalarinda bulunur Balikcilikla ilgili ogelerin uzak adalarda bulunma olasiligi daha yuksektir Bunlara ayrica mikro mezo ve makro dokuntuler de denebilir Plastik atiklar birincil veya ikincil olarak kategorize edilir Birincil plastikler toplandiklarinda orijinal hallerindedir Bunlara ornek olarak sise kapaklari sigara izmaritleri ve mikro boncuklar verilebilir Ote yandan ikincil plastikler birincil plastiklerin bozulmasindan kaynaklanan daha kucuk plastikleri aciklar Mikroplastikler Yuzey okyanusunda mikroplastikler Mikroplastikler 5 mm en daha kucuk boyutdaki atiklardir Mezo veya makroplastik olarak baslayan plastik artiklar cesitli faktorlerin de etkisiyle parcalanma yoluyla mikroplastik haline gelebilir Mikroplastikler iki gruba ayrilirlar Bu ayrim daha cok mikroplastiklerin olusum sekillerine goredir Bunlar birincil mikroplastikler ve ikincil mikroplastiklerdir Birincil mikroplastikler mikroplastik olarak dogrudan uretilen ve endustriyel kozmetik ve plastik uretiminde kullanilmak uzere uretilen plastiklerdir unlar icerisinde granul ya da pelet olarak isimlendirilen ham plastik peletler onemli bir kirlilik kaynagidir Ikincil mikroplastikler ise daha buyuk plastiklerin zamanla cesitli fiziksel kimyasal ve biyolojik faktorler sonucu parcalanmasiyla olusurlar Plastik posetler Plastigin en yaygin kullanim bicimlerinden biri de gunluk hayatta kullanilan posetlerdir Isvecli bilim insani Sten Gustaf Thulin tarafindan yaratilan plastik posetlerin patenti 1965 yilinda Thulin tarafindan alinmis ve Isvecli bir sirket olan Celloplast ile seri uretimine baslanmisti Merkezi ABD nin Ohio eyaletinde yer alan Kroger ile Idaho merkezli Safeway market zincirlerinin magazalarinda plastik posetler kullanmaya karar veren ilk market zinricileri idi Plastik poset kullanimi 1980 lerde tum dunyada yayginlasti Birlesmis Milletlerin hazirladigi rapora gore dunyada yil icerisinde en az 1 ila 5 trilyon arasi plastik atik kapsaminda yer alan posetler kullanilmaktadir Bu sayi oranlandiginda sadece posetin dakikada yaklasik olarak 10 milyon kullanilmasiyla plastik kirliligine olan etkisi gorulmektedir Uretiminin yani sira poset formunda kullanilan plastigin tuketim miktari da fazladir Dogal Kaynaklari Koruma Konsey inin elde ettigi verilere gore ABD de 4 kisiden olusan bir aile yilda 1500 adet plastik poset tuketiyor Bu sayiyi kisi basi 200 adet poset tuketimi ile Avustralya 154 sayisi ile de Yeni Zelanda takip ediyorKaynaklar June 2018 16 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2018 a b Hammer 2012 Plastics in the marine environment the dark side of a modern gift Reviews of Environmental Contamination and Toxicology 220 1 44 doi 10 1007 978 1 4614 3414 6 1 ISBN 978 1461434139 PMID 22610295 13 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2021 Hester Ronald E Harrison R M editors 2011 Marine Pollution and Human Health 23 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Royal Society of Chemistry pp 84 85 184973240X Coastal Care March 2018 5 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2018 a b Borrelle Stephanie B Ringma Jeremy Law Kara Lavender Monnahan Cole C Lebreton Laurent McGivern Alexis Murphy Erin Jambeck Jenna Leonard George H Hilleary Michelle A Eriksen Marcus 18 Eylul 2020 Predicted growth in plastic waste exceeds efforts to mitigate plastic pollution Science Ingilizce 369 6510 1515 1518 doi 10 1126 science aba3656 ISSN 0036 8075 5 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2022 Jang Y C Lee J Hong S Choi H W Shim W J amp Hong S Y 2015 Estimating the global inflow and stock of plastic marine debris using material flow analysis a preliminary approach Journal of the Korean Society for Marine Environment and Energy 18 4 263 273 a b c d teyit org 21 Subat 2019 4 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2021 Roland Geyer 2020 A Brief History of Plastics A Brief History of Plastics Ingilizce Springer ss 31 47 5 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2022 The known unknowns of plastic pollution The Economist 3 Mart 2018 14 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Haziran 2018 29 Subat 2016 30 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Mathieu Denoncourt November 2014 Plasticizer endocrine disruption Highlighting developmental and reproductive effects in mammals and non mammalian aquatic species General and Comparative Endocrinology 219 74 88 doi 10 1016 j ygcen 2014 11 003 PMID 25448254 Walker 2018 A call for Canada to move toward zero plastic waste by reducing and recycling single use plastics Resources Conservation and Recycling 133 99 100 doi 10 1016 j resconrec 2018 02 014 unenvironment org 18 Mayis 2018 19 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Temmuz 2019 a b Bergmann Melanie Almroth Bethanie Carney Brander Susanne M Dey Tridibesh Green Dannielle S Gundogdu Sedat Krieger Anja Wagner Martin Walker Tony R 29 Nisan 2022 A global plastic treaty must cap production Science Ingilizce 376 6592 469 470 doi 10 1126 science abq0082 ISSN 0036 8075 5 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2022 Laville 9 Aralik 2020 Human made materials now outweigh Earth s entire biomass study The Guardian 10 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Aralik 2020 CNN 12 Aralik 2016 13 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Eylul 2017 Cevik Cem Kideys Ahmet Erkan Tavsanoglu Ulku Nihan Kankilic Gokben Basaran Gundogdu Sedat Nisan 2022 A review of plastic pollution in aquatic ecosystems of Turkey Environmental Science and Pollution Research Ingilizce 29 18 26230 26249 doi 10 1007 s11356 021 17648 3 ISSN 0944 1344 Gundogdu Sedat Walker Tony R 1 Ekim 2021 Why Turkey should not import plastic waste pollution from developed countries Marine Pollution Bulletin Ingilizce 171 112772 doi 10 1016 j marpolbul 2021 112772 ISSN 0025 326X Nelms Sarah E Duncan Emily M Patel Surshti Badola Ruchi Bhola Sunanda Chakma Surfarsha Chowdhury Gawsia Wahidunnessa Godley Brendan J Haque Alifa Bintha Johnson Jeyaraj Antony Khatoon Hina 20 Subat 2021 Riverine plastic pollution from fisheries Insights from the Ganges River system Science of the Total Environment Ingilizce 756 143305 doi 10 1016 j scitotenv 2020 143305 ISSN 0048 9697 5 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2022 a b Gundogdu Sedat Ayat Berna Aydogan Burak Cevik Cem Karaca Serkan 1 Haziran 2022 Hydrometeorological assessments of the transport of microplastic pellets in the Eastern Mediterranean Science of The Total Environment Ingilizce 823 153676 doi 10 1016 j scitotenv 2022 153676 ISSN 0048 9697 Mihai Florin Constantin Gundogdu Sedat Markley Laura A Olivelli Arianna Khan Farhan R Gwinnett Claire Gutberlet Jutta Reyna Bensusan Natalia Llanquileo Melgarejo Paula Meidiana Christia Elagroudy Sherien Ocak 2022 Plastic Pollution Waste Management Issues and Circular Economy Opportunities in Rural Communities Sustainability Ingilizce 14 1 20 doi 10 3390 su14010020 ISSN 2071 1050 21 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2022 Ozkan Ilkan Gundogdu Sedat 1 Subat 2021 Investigation on the microfiber release under controlled washings from the knitted fabrics produced by recycled and virgin polyester yarns The Journal of The Textile Institute 112 2 264 272 doi 10 1080 00405000 2020 1741760 ISSN 0040 5000 GESAMP Ingilizce 18 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2022 Walker 1997 Marine debris surveys at Bird Island South Georgia 1990 1995 Marine Pollution Bulletin 34 61 65 doi 10 1016 S0025 326X 96 00053 7 a b Barnes 14 Haziran 2009 Accumulation and fragmentation of plastic debris in global environments Philosophical Transactions of the Royal Society B Biological Sciences 364 1526 1985 1998 doi 10 1098 rstb 2008 0205 PMC 2873009 2 PMID 19528051 Pettipas 2016 A Canadian policy framework to mitigate plastic marine pollution Marine Policy 68 117 22 doi 10 1016 j marpol 2016 02 025 Driedger March 2015 Plastic debris in the Laurentian Great Lakes A review PDF Journal of Great Lakes Research 41 1 9 19 doi 10 1016 j jglr 2014 12 020 28 Aralik 2020 16 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2022 a b c d e teyit org 3 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2021 NotlarNot listesi