Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pompey-Part istilası, Part İmparatorluğu tarafından desteklenen Pompeylilerin, Kurtarıcıların iç savaşı sırasında Marcus Antonius ve Octavianus tarafından yenilgiye uğratılmasından sonra MÖ 40'ta meydana gelmiştir.
| Pompey-Part istilası | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
| Part İmparatorluğu Romalı Pompeyliler Part yanlısı Yahudiyeliler Kommagene | Roma Cumhuriyeti Roma yanlısı Yahudiyeliler | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| II. Orodes I. Pakorus (ölü)  (ölü) Antigonus I. Antiohos | Marcus Antonius (withdrawn) Publius Ventidius II. Hurkanus  Hirodes | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| Tahmini ~14,000 Part süvarisi Bilinmeyen sayıda Cumhuriyetçi Romalı asker | Tahmini ~54,000 asker (toplam) (~11 lejyon, süvari, sapancılar) | ||||||||
Kral II. Orodes, MÖ 40 yılında, Antonius Mısır'dayken doğu Roma topraklarını işgal etmek üzere Prens I. Pakorus ve Pompei Generali Quintus Labienus komutasında bir Part kuvveti göndermiştir. Birçoğu son iç savaş sırasında Sezar'a karşı savaşmış olan Suriye'deki Romalı askerler güce katılmış ve Levant ve Küçük Asya'nın büyük bir kısmı sırasıyla I. Pakorus ve Labienus tarafından hızla istila edilmiştir.
MÖ 39'da Antonius, Labienus'u bir karşı saldırıda mağlup edip idam eden ve ardından I. Pakorus'u Levant'tan süren Ventidius'u göndermiştir. I. Pakorus'un Suriye'yi ikinci bir Part istilası onun ölümüyle ve Partların başarısızlığıyla sonuçlanmıştır.
Antonius daha sonra büyük bir güçle Partlara karşı bir sefer başlatmış, ancak bu sefer Roma'nın yenilgisiyle sonuçlanmıştır. Roma-Part düşmanlıkları resmi olarak ancak Octavianus'un (Augustus) hükümdarlığı döneminde sona ermiştir.
Arka plan
Partlar, Carrhae Muharebesi'nde Jül Sezar ve Pompey ile birlikte Birinci Üçlü Yönetim'in üyesi olan Marcus Licinius Crassus'u mağlup edip öldürmüşlerdi. Pompey'le de ilişkilerini sürdürmüşler ancak Sezar'ın iç savaşı sırasında ona asla askeri açıdan destek vermemişlerdi. Pompey'in ölümünden sonra Sezar, Parthia'yı işgal etmeyi planladı ancak bunu gerçekleştiremeden suikasta kurban gitti.
MÖ 42'de Part kuvvetleri, Kurtarıcıların iç savaşı sırasında Filippi Muharebesi'nde Marcus Antonius ve Octavianus komutasındaki Sezarlılara karşı savaştı. Sezar'a suikast düzenleyen Kurtarıcıların yenilgisinden sonra, Pompei davasını yeniden canlandırmaya çalışan ve son iç savaşta yardım istemek için Partlara gönderilen general Quintus Labienus, Partlara katıldı. Kral II. Orodes, Antonius Kleopatra ile birlikte Mısır'dayken onu ve oğlu I. Pakorus'u doğu Roma topraklarını işgal etmeleri için gönderdi.
İstila
II. Orodes, oğlu I. Pakorus'u ve Labienus'u büyük bir Part ordusunun komutanları olarak MÖ 40'ın başlarında (veya bazı bilim adamlarına göre MÖ 41'in sonlarında) Roma topraklarını işgal etmeleri için gönderdi. Vagi'ye göre işgal yaklaşık 20.000 atlıdan oluşuyordu. Suriye'deki birçok Roma kuvveti Labienus'a sığındı. Antonius'un Suriye'deki komutanı Lucius Decidius Saxa, Antakya'ya ve ardından Labienus tarafından yakalanıp idam edildiği Kilikya'ya kaçtı. Daha sonra birkaç Roma aquilae'si Partlar tarafından ele geçirildi. (Aquilae'ler, Carrhae Muharebesi'nden sonra ele geçirilenlerle birlikte, daha sonra Augustus'un Partlarla yaptığı müzakerelerin ardından iade edildi.) Epemiye ve Antakya teslim oldu.
İki komutan ayrıldı. Pakorus Filistin'i ve Fenike'yi işgal ederken Labienus, Küçük Asya'da bölgenin çoğunu ele geçiren bir "yıldırım" saldırısı başlattı.Imperator olarak selamlandı. I. Pakorus, askeri yeteneği ve ılımlılığıyla ün kazanmıştı ve ele geçirilmesinin çok zor olduğu bilinen Sur hariç, Levant kıyılarındaki tüm şehirleri hızla ele geçirmişti. MÖ 40 Mayıs'ta Gazze'ye ulaştı ve Nebatilerden saygı duruşunda bulundu.
Bu arada generali Barzapharnes iç bölgelere bir kuvvet yönetiyordu. Part yanlısı Yahudi lider Antigonus, Roma yanlısı Yahudi liderler II. Hurkanus ve Phasael'e karşı mücadelesinde onu destekleyen ve onu başarıyla Yahudiye'nin yeni kralı olarak atayan I. Pakorus'a büyük bir yardım gönderdi. II. Hurkanus ve Phasael, Partlarla pazarlık yapmaya çalışırken yakalandılar ve Partlara sürüldüler ve bir başka lider olan Hirodes kaçtı.
Antonius, Mısır'dan Yunanistan'a gitti ve Publius Ventidius'u Küçük Asya'ya gönderdi. MÖ 39'da Ventidius, Toros Dağları'nın kuzeyinde çok az güçle iki zafer (Gülek Boğazı Muharebesi, Belen Geçidi Muharebesi) elde etti ve Labienus'u yakalayıp idam etti. Daha sonra Partları Suriye'den sürdü.
MÖ 38'de I. Pakorus yönetimindeki bir başka Part istilası, Cyrrhestica'daki Gindarus Dağı Muharebesi'nde kesin bir yenilgiyle sonuçlandı; I. Pakorus öldürüldü ve Suriye'deki Part varlığı sona erdi.
Labienus'un bastığı sikkeler o dönemden kalmadır ve muhtemelen Antakya'da basılmıştır. Labienus kendisini Parthicus olarak tanımlamıştır.
Sonrası
MÖ 38'de Marcus Antonius nihayet büyük bir kuvvetle Partlara karşı seferine başladı, ancak bu sefer Roma'nın ağır kayıplarıyla sonuçlanan bir yenilgiyle sonuçlandı.
Kaynakça
- ^ a b Brice, Lee L. (2014). Warfare in the Roman Republic: From the Etruscan Wars to the Battle of Actium: From the Etruscan Wars to the Battle of Actium (İngilizce). ABC-CLIO. s. 46. ISBN .
- ^ a b c d e f Vagi, David L. (2000). Coinage and History of the Roman Empire, C. 82 B.C. – A.D. 480: History (İngilizce). Taylor & Francis. s. 71. ISBN .
- ^ a b Smith, William (1880). Abaeus-Dysponteus (İngilizce). J. Murray. s. 356.
- ^ a b Bivar, A. D. H. (1983). "The Political History of Iran Under the Arsacids". Yarshater, Ehsan (Ed.). Cambridge History of Iran,. 3(1): The Seleucid, Parthian, and Sasanian periods. Cambridge: Cambridge University Press. ss. 21-99. ISBN ., p. 57
- ^ a b c Erdkamp, Paul (2011). A Companion to the Roman Army. John Wiley & Sons. s. 240. ISBN .
- ^ ; ; Lazenby, John (2016). The Hutchinson Dictionary of Ancient and Medieval Warfare (İngilizce). Routledge. s. 240. ISBN .
- ^ Sullivan, Richard (1990). Near Eastern royalty and Rome, 100–30 BC (İngilizce). University of Toronto Press. s. 312. ISBN .
- ^ Curran, John (2007). "The Ambitions of Quintus Labienus 'Parthicus'". Antichthon. Cilt 41. ss. 33-53. doi:10.1017/S006647740000174X. 22 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2024.
- ^ "Mark Antony | Roman triumvir". Encyclopædia Britannica (İngilizce). 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pompey Part istilasi Part Imparatorlugu tarafindan desteklenen Pompeylilerin Kurtaricilarin ic savasi sirasinda Marcus Antonius ve Octavianus tarafindan yenilgiye ugratilmasindan sonra MO 40 ta meydana gelmistir Pompey Part istilasiTarih40 38 MOBolgeKucuk Asya LevantSonucPompey Part yenilgisiCografi DegisikliklerStatus quo ante bellumTaraflarPart Imparatorlugu Romali Pompeyliler Part yanlisi Yahudiyeliler KommageneRoma Cumhuriyeti Roma yanlisi YahudiyelilerKomutanlar ve liderlerII Orodes I Pakorus olu olu Antigonus I AntiohosMarcus Antonius withdrawn Publius Ventidius II Hurkanus HirodesGuclerTahmini 14 000 Part suvarisi Bilinmeyen sayida Cumhuriyetci Romali askerTahmini 54 000 asker toplam 11 lejyon suvari sapancilar Kral II Orodes MO 40 yilinda Antonius Misir dayken dogu Roma topraklarini isgal etmek uzere Prens I Pakorus ve Pompei Generali Quintus Labienus komutasinda bir Part kuvveti gondermistir Bircogu son ic savas sirasinda Sezar a karsi savasmis olan Suriye deki Romali askerler guce katilmis ve Levant ve Kucuk Asya nin buyuk bir kismi sirasiyla I Pakorus ve Labienus tarafindan hizla istila edilmistir MO 39 da Antonius Labienus u bir karsi saldirida maglup edip idam eden ve ardindan I Pakorus u Levant tan suren Ventidius u gondermistir I Pakorus un Suriye yi ikinci bir Part istilasi onun olumuyle ve Partlarin basarisizligiyla sonuclanmistir Antonius daha sonra buyuk bir gucle Partlara karsi bir sefer baslatmis ancak bu sefer Roma nin yenilgisiyle sonuclanmistir Roma Part dusmanliklari resmi olarak ancak Octavianus un Augustus hukumdarligi doneminde sona ermistir Arka planPartlar Carrhae Muharebesi nde Jul Sezar ve Pompey ile birlikte Birinci Uclu Yonetim in uyesi olan Marcus Licinius Crassus u maglup edip oldurmuslerdi Pompey le de iliskilerini surdurmusler ancak Sezar in ic savasi sirasinda ona asla askeri acidan destek vermemislerdi Pompey in olumunden sonra Sezar Parthia yi isgal etmeyi planladi ancak bunu gerceklestiremeden suikasta kurban gitti MO 42 de Part kuvvetleri Kurtaricilarin ic savasi sirasinda Filippi Muharebesi nde Marcus Antonius ve Octavianus komutasindaki Sezarlilara karsi savasti Sezar a suikast duzenleyen Kurtaricilarin yenilgisinden sonra Pompei davasini yeniden canlandirmaya calisan ve son ic savasta yardim istemek icin Partlara gonderilen general Quintus Labienus Partlara katildi Kral II Orodes Antonius Kleopatra ile birlikte Misir dayken onu ve oglu I Pakorus u dogu Roma topraklarini isgal etmeleri icin gonderdi IstilaII Orodes oglu I Pakorus u ve Labienus u buyuk bir Part ordusunun komutanlari olarak MO 40 in baslarinda veya bazi bilim adamlarina gore MO 41 in sonlarinda Roma topraklarini isgal etmeleri icin gonderdi Vagi ye gore isgal yaklasik 20 000 atlidan olusuyordu Suriye deki bircok Roma kuvveti Labienus a sigindi Antonius un Suriye deki komutani Lucius Decidius Saxa Antakya ya ve ardindan Labienus tarafindan yakalanip idam edildigi Kilikya ya kacti Daha sonra birkac Roma aquilae si Partlar tarafindan ele gecirildi Aquilae ler Carrhae Muharebesi nden sonra ele gecirilenlerle birlikte daha sonra Augustus un Partlarla yaptigi muzakerelerin ardindan iade edildi Epemiye ve Antakya teslim oldu Iki komutan ayrildi Pakorus Filistin i ve Fenike yi isgal ederken Labienus Kucuk Asya da bolgenin cogunu ele geciren bir yildirim saldirisi baslatti Imperator olarak selamlandi I Pakorus askeri yetenegi ve ilimliligiyla un kazanmisti ve ele gecirilmesinin cok zor oldugu bilinen Sur haric Levant kiyilarindaki tum sehirleri hizla ele gecirmisti MO 40 Mayis ta Gazze ye ulasti ve Nebatilerden saygi durusunda bulundu Bu arada generali Barzapharnes ic bolgelere bir kuvvet yonetiyordu Part yanlisi Yahudi lider Antigonus Roma yanlisi Yahudi liderler II Hurkanus ve Phasael e karsi mucadelesinde onu destekleyen ve onu basariyla Yahudiye nin yeni krali olarak atayan I Pakorus a buyuk bir yardim gonderdi II Hurkanus ve Phasael Partlarla pazarlik yapmaya calisirken yakalandilar ve Partlara surulduler ve bir baska lider olan Hirodes kacti Antonius Misir dan Yunanistan a gitti ve Publius Ventidius u Kucuk Asya ya gonderdi MO 39 da Ventidius Toros Daglari nin kuzeyinde cok az gucle iki zafer Gulek Bogazi Muharebesi Belen Gecidi Muharebesi elde etti ve Labienus u yakalayip idam etti Daha sonra Partlari Suriye den surdu MO 38 de I Pakorus yonetimindeki bir baska Part istilasi Cyrrhestica daki Gindarus Dagi Muharebesi nde kesin bir yenilgiyle sonuclandi I Pakorus olduruldu ve Suriye deki Part varligi sona erdi MO 40 in baslarinda Labienus tarafindan basilan gumus denarius Suriye veya Guneydogu Anadolu da basim yeri belirsiz Labienus un bastigi sikkeler o donemden kalmadir ve muhtemelen Antakya da basilmistir Labienus kendisini Parthicus olarak tanimlamistir SonrasiMO 38 de Marcus Antonius nihayet buyuk bir kuvvetle Partlara karsi seferine basladi ancak bu sefer Roma nin agir kayiplariyla sonuclanan bir yenilgiyle sonuclandi Kaynakca a b Brice Lee L 2014 Warfare in the Roman Republic From the Etruscan Wars to the Battle of Actium From the Etruscan Wars to the Battle of Actium Ingilizce ABC CLIO s 46 ISBN 978 1 61069 299 1 a b c d e f Vagi David L 2000 Coinage and History of the Roman Empire C 82 B C A D 480 History Ingilizce Taylor amp Francis s 71 ISBN 9781579583163 a b Smith William 1880 Abaeus Dysponteus Ingilizce J Murray s 356 a b Bivar A D H 1983 The Political History of Iran Under the Arsacids Yarshater Ehsan Ed Cambridge History of Iran 3 1 The Seleucid Parthian and Sasanian periods Cambridge Cambridge University Press ss 21 99 ISBN 9780521200929 p 57 a b c Erdkamp Paul 2011 A Companion to the Roman Army John Wiley amp Sons s 240 ISBN 9781444393767 Lazenby John 2016 The Hutchinson Dictionary of Ancient and Medieval Warfare Ingilizce Routledge s 240 ISBN 9781135936747 Sullivan Richard 1990 Near Eastern royalty and Rome 100 30 BC Ingilizce University of Toronto Press s 312 ISBN 9780802026828 Curran John 2007 The Ambitions of Quintus Labienus Parthicus Antichthon Cilt 41 ss 33 53 doi 10 1017 S006647740000174X 22 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2024 Mark Antony Roman triumvir Encyclopaedia Britannica Ingilizce 2 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2018