Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Borneo orangutanı (Pongo pygmaeus), Borneo adasına özgü bir orangutan türüdür. Sumatra orangutanı (Pongo abelii) ve Tapanuli orangutanı (Pongo tapanuliensis) ile birlikte, Asya'ya özgü tek büyük insansı maymun cinsi olan Pongo'ya aittir. Diğer büyük insansı maymunlar gibi, orangutanlar da son derece zekidir, vahşi doğada alet kullanımı ve farklı kültürel kalıplar sergiler. Orangutanlar, DNA'larının yaklaşık %97'sini insanlarla paylaşırlar.
| Borneo Orangutanı | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Genç bir Borneo orangutanı | |||||||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||||||
 Kritik tehlikede (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||||
| Pongo pygmaeus (Linnaeus, 1760) | |||||||||||||||||||||
| Alt türler | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||
| Dağılımı. | |||||||||||||||||||||
Dağılım ve Habitat
Borneo orangutanı, Borneo ovalarında tropikal ve subtropikal nemli geniş yapraklı ormanlarda ve deniz seviyesinden 1.500 metre (4.900 ft) yüksekliğe kadar dağlık alanlarda yaşar. Bu tür, birincil ve ikincil ormanın gölgeliği boyunca yaşarlar ve meyve veren ağaçları bulmak için büyük mesafeler kat ederler.
Sabah ve Sarawak'ın iki Malezya eyaletinde ve Kalimantan'ın beş Endonezya Eyaletinden dördünde bulunur. Habitat tahribatı nedeniyle, türlerin dağılımı artık ada genelinde oldukça düzensizdir, türler adanın güneydoğusunda ve ayrıca Sarawak'ın merkezindeki Rajang Nehri ile Sabah'ın batısındaki Padas Nehri arasındaki ormanda nadir hale gelmiştir. Keşfedilen ilk tam orangutan iskeleti Vietnam'ın Hoa Binh eyaletindeydi ve geç Pleistosen dönemine ait olduğu düşünülüyordu.
Modern orangutanlardan yalnızca vücudunun kafasına göre orantılı olarak daha küçük olmasıyla farklıdır. Bu fosil ve diğerleri, orangutanların bir zamanlar Güneydoğu Asya kıtasında yaşadığını doğrulamaktadır, ancak şu anda Borneo orangutanları yalnızca Malezya ve Endonezya'da bulunmaktadır.
Anatomi
Borneo orangutanı, gorilden sonra ikinci en büyük insansı maymun ve bugün yaşayan en büyük ağaç (veya ağaçta yaşayan) hayvanıdır. Vücut ağırlıkları, önemli ölçüde daha uzun olan Homo sapiens ile büyük ölçüde örtüşür, ancak homo sapiensler boyut olarak çok daha değişkendir.
Karşılaştırıldığında, Sumatra orangutanı ile boyut olarak benzerdir, ancak ağırlık ve marjinal olarak daha hafiftir. Vahşi orangutanlar üzerinde yapılan bir araştırma, erkeklerin ortalama 75 kg ağırlığında (50–100 kg) ve 1.2-1.7 m uzunluğunda; dişiler ortalama 38,5 kg (30–50 kg) ve 1-1,2 m uzunluğundadır. Esaret altındayken orangutanlar, 165 kg'dan fazla, oldukça fazla kilo alabilirler. Esaret altındaki bilinen en ağır erkek orangutan, 1959'da 13 yaşındayken 204 kg olan "Andy" adlı obez bir erkekti.
Kaynakça
- ^ Group), Erik Meijaard (IUCN SSC Wild Pig Specialist; Gumal (WCS), Melvin; Project), Marc Ancrenaz ( Kinabatangan Orang-utan Conservation; Andrew Marshall (Department of Anthropology, University of Michigan); University), Serge Wich (Liverpool John Moores; Project), Simon Husson (Orangutan Tropical Peatland (8 Şubat 2016). . IUCN Red List of Threatened Species. 28 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021.
- ^ . orangutan.org. 15 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2021.
- ^ . www.mindat.org. 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021.
- ^ wwf.panda.org (İngilizce). 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ Group), Erik Meijaard (IUCN SSC Wild Pig Specialist; Gumal (WCS), Melvin; Project), Marc Ancrenaz ( Kinabatangan Orang-utan Conservation; Andrew Marshall (Department of Anthropology, University of Michigan); University), Serge Wich (Liverpool John Moores; Project), Simon Husson (Orangutan Tropical Peatland (8 Şubat 2016). . IUCN Red List of Threatened Species. doi:10.2305/iucn.uk.2008.rlts.t17975a7640635.en. 28 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ "The first discovery of a complete skeleton of a fossil orang-utan in a cave of the Hoa Binh Province, Vietnam". Journal of Human Evolution (İngilizce). 41 (3): 227-241. 1 Eylül 2001. doi:10.1006/jhev.2001.0496. ISSN 0047-2484. 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ . EDGE of Existence (İngilizce). 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ Nowak, Ronald M. (1999). Walker's mammals of the world. Sixth edition. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ISBN . OCLC 39045218.
- ^ . World Wildlife Fund (İngilizce). 17 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ . Visuallens (İngilizce). 2 Ağustos 2008. 27 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ a b Wood, Gerald L. (1982). The Guinness book of animal facts and feats. 3rd ed. Enfield, Middlesex: Guinness Superlatives. ISBN . OCLC 9852754. 13 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ Strobel, Benjamin. . Animal Diversity Web (İngilizce). 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Pongo pygmaeus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
 | Primat ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Borneo orangutani Pongo pygmaeus Borneo adasina ozgu bir orangutan turudur Sumatra orangutani Pongo abelii ve Tapanuli orangutani Pongo tapanuliensis ile birlikte Asya ya ozgu tek buyuk insansi maymun cinsi olan Pongo ya aittir Diger buyuk insansi maymunlar gibi orangutanlar da son derece zekidir vahsi dogada alet kullanimi ve farkli kulturel kaliplar sergiler Orangutanlar DNA larinin yaklasik 97 sini insanlarla paylasirlar Borneo OrangutaniGenc bir Borneo orangutaniKorunma durumuKritik tehlikede IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim PrimatesAlt takim HaplorhiniInfra takim SimiiformesFamilya HominidaeAlt familya PonginaeCins PongoTur P pygmaeusIkili adlandirmaPongo pygmaeus Linnaeus 1760 Alt turlerPongo pygmaeus morio Pongo pygmaeus pygmaeus Pongo pygmaeus wurmbiiDagilimi Dagilim ve HabitatBorneo orangutaninin yillara gore dagilimi Borneo orangutani Borneo ovalarinda tropikal ve subtropikal nemli genis yaprakli ormanlarda ve deniz seviyesinden 1 500 metre 4 900 ft yukseklige kadar daglik alanlarda yasar Bu tur birincil ve ikincil ormanin golgeligi boyunca yasarlar ve meyve veren agaclari bulmak icin buyuk mesafeler kat ederler Sabah ve Sarawak in iki Malezya eyaletinde ve Kalimantan in bes Endonezya Eyaletinden dordunde bulunur Habitat tahribati nedeniyle turlerin dagilimi artik ada genelinde oldukca duzensizdir turler adanin guneydogusunda ve ayrica Sarawak in merkezindeki Rajang Nehri ile Sabah in batisindaki Padas Nehri arasindaki ormanda nadir hale gelmistir Kesfedilen ilk tam orangutan iskeleti Vietnam in Hoa Binh eyaletindeydi ve gec Pleistosen donemine ait oldugu dusunuluyordu Modern orangutanlardan yalnizca vucudunun kafasina gore orantili olarak daha kucuk olmasiyla farklidir Bu fosil ve digerleri orangutanlarin bir zamanlar Guneydogu Asya kitasinda yasadigini dogrulamaktadir ancak su anda Borneo orangutanlari yalnizca Malezya ve Endonezya da bulunmaktadir AnatomiIskeleti Borneo orangutani gorilden sonra ikinci en buyuk insansi maymun ve bugun yasayan en buyuk agac veya agacta yasayan hayvanidir Vucut agirliklari onemli olcude daha uzun olan Homo sapiens ile buyuk olcude ortusur ancak homo sapiensler boyut olarak cok daha degiskendir Yetiskin bir erkek borneo orangutani Karsilastirildiginda Sumatra orangutani ile boyut olarak benzerdir ancak agirlik ve marjinal olarak daha hafiftir Vahsi orangutanlar uzerinde yapilan bir arastirma erkeklerin ortalama 75 kg agirliginda 50 100 kg ve 1 2 1 7 m uzunlugunda disiler ortalama 38 5 kg 30 50 kg ve 1 1 2 m uzunlugundadir Esaret altindayken orangutanlar 165 kg dan fazla oldukca fazla kilo alabilirler Esaret altindaki bilinen en agir erkek orangutan 1959 da 13 yasindayken 204 kg olan Andy adli obez bir erkekti Kaynakca Group Erik Meijaard IUCN SSC Wild Pig Specialist Gumal WCS Melvin Project Marc Ancrenaz Kinabatangan Orang utan Conservation Andrew Marshall Department of Anthropology University of Michigan University Serge Wich Liverpool John Moores Project Simon Husson Orangutan Tropical Peatland 8 Subat 2016 IUCN Red List of Threatened Species 28 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2021 orangutan org 15 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2021 www mindat org 22 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2021 wwf panda org Ingilizce 7 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 Group Erik Meijaard IUCN SSC Wild Pig Specialist Gumal WCS Melvin Project Marc Ancrenaz Kinabatangan Orang utan Conservation Andrew Marshall Department of Anthropology University of Michigan University Serge Wich Liverpool John Moores Project Simon Husson Orangutan Tropical Peatland 8 Subat 2016 IUCN Red List of Threatened Species doi 10 2305 iucn uk 2008 rlts t17975a7640635 en 28 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 The first discovery of a complete skeleton of a fossil orang utan in a cave of the Hoa Binh Province Vietnam Journal of Human Evolution Ingilizce 41 3 227 241 1 Eylul 2001 doi 10 1006 jhev 2001 0496 ISSN 0047 2484 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 EDGE of Existence Ingilizce 31 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 Nowak Ronald M 1999 Walker s mammals of the world Sixth edition Baltimore Johns Hopkins University Press ISBN 0 8018 5789 9 OCLC 39045218 World Wildlife Fund Ingilizce 17 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 Visuallens Ingilizce 2 Agustos 2008 27 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 a b Wood Gerald L 1982 The Guinness book of animal facts and feats 3rd ed Enfield Middlesex Guinness Superlatives ISBN 0 85112 235 3 OCLC 9852754 13 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 Strobel Benjamin Animal Diversity Web Ingilizce 20 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Pongo pygmaeus ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurPrimat ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz