Portekizce Konuşan Ülkeler Topluluğu (CPLP) Portekizce konuşan ülkeler arasındaki birlikteliği ve ortak çalışmayı öngören çok taraflı bir forumdur. Bu toplulukta Portekiz'in yanı sıra geçmiş dönemde Portekiz'in kolonisi olan ülkeler yer almaktadır. Üye ülkelerin tamamında Portekizce resmi dil olarak kullanılmaktadır.
Portekizce Konuşan Ülkeler Topluluğu Comunidade dos Países de Língua Portuguesa | |||
---|---|---|---|
Bayrak | |||
Merkez | Lizbon, Portekiz | ||
Resmî dil(ler) | Portekizce | ||
Üyeler | 9 üye ülke | ||
Liderler | |||
| |||
Tarihçe | |||
| |||
Yüzölçümü | |||
• Toplam | 10.743.526 km2 | ||
Nüfus | |||
• 2021 tahminî | 287 milyon |
Bu şekilde bir birlikteliğin oluşturulması ilk olarak 1965 yılında dönemin Portekiz diktatörü António de Oliveira Salazar tarafından Brezilya'ya teklif edilmiş ve ortak mirasların korunması adına çalışma yapılması gerektiği ifade edilmiştir. Portekiz'in eski kolonilerinin de üye olabileceği bu birlik, güney yarımküre de büyük bir güç olarak konumlandırılmak istenmiştir. Brezilya konuya pek ilgi göstermeyerek ABD ile yakınlaşmış sadece Brezilya'nın Sao Paulo eyaletinin valisi bu konuda olumlu adımlar atmıştır. Ancak söz konusu valinin de görevden alınması ile bu birlik fikri gerçekleşmemiş, 1966 yılında Portekiz ile Brezilya arasında sadece bilim ve teknoloji alanlarını kapsayan bir işbirliği antlaşması imzalanmıştır.
Portekiz, Afrika kıtasındaki tüm koloni ülkelerin 1961 ile 1974 yılları arasında kaybetmiştir. 1974 yılında gerçekleşen Karanfil Devrimi esnasında dönemin devlet başkanı António de Spínola kaybedilen kolonileri bir çatı altında toplama fikrini tekrar gündeme getirmiştir. Karanfil devriminden uzun süre sonra 1983 yılında Portekiz ile eski koloni ülkeleri arasındaki ilişkiler normale dönmüş, bu sayede bu birliğe dair fikirler karşılıklı olarak konuşulmaya başlanmıştır.
1996 yılında bir araya gelen Angola, Brezilya, Gine-Bissau, Yeşil Burun Adaları, Mozambik, Portekiz ve São Tomé ve Príncipe kurucu üyeler olarak birliğin kuruluşunu onaylamışlardır. Bu birliğe 2002 yılında bağımsızlığını kazandıktan sonra Doğu Timor ile 2007 yılında resmi dilleri arasına Portekizceyi de dahil eden Ekvator Ginesi'de dahil olmuştur.
Üyeler
Gözlemci ülkeler
Bu ülkeler haricinde Portekizce ile ilgili bağlantısı olmasa da belli dönemlerde belli ülkeler gözlemci statüsü ile birlikte yer almaktadırlar. İlk olarak 2008 yılında kabul edilen gözlemci ülkeler, Portekizcenin gelişmesinin yanı sıra, üye ülkelerde demokratikleşme, iyi yönetim ve insan haklarının iyileştirilmesi gibi konularda da katkıda bulunmaktadır.
Genel Sekreterler
İsim | Başlangıç | Bitiş | Ülke |
---|---|---|---|
17 Temmuz 1996 | Temmuz 2000 | Angola | |
Temmuz 2000 | 1 Ağustos 2002 | Brezilya | |
1 Ağustos 2002 | Nisan 2004 | Brezilya | |
(Geçici) | Nisan 2004 | Temmuz 2004 | Mozambik |
Temmuz 2004 | Temmuz 2008 | Yeşil Burun Adaları | |
Temmuz 2008 | Eylül 2012 | Gine-Bissau | |
Eylül 2012 | Ocak 2017 | Mozambik | |
Ocak 2017 | Aralık 2018 | São Tomé ve Príncipe | |
Aralık 2018 | Temmuz 2021 | Portekiz | |
Temmuz 2021 | Doğu Timor |
Kaynakça
- ^ "Türkiye CPLP'de gözlemci statüsünü elde etti". 5 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2015.
Dış bağlantılar
- Birliğin resmi internet sitesi19 Mart 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Portekizce Konusan Ulkeler Toplulugu CPLP Portekizce konusan ulkeler arasindaki birlikteligi ve ortak calismayi ongoren cok tarafli bir forumdur Bu toplulukta Portekiz in yani sira gecmis donemde Portekiz in kolonisi olan ulkeler yer almaktadir Uye ulkelerin tamaminda Portekizce resmi dil olarak kullanilmaktadir Portekizce Konusan Ulkeler TopluluguComunidade dos Paises de Lingua PortuguesaBayrakMerkezLizbon PortekizResmi dil ler PortekizceUyeler9 uye ulke Angola Brezilya Yesil Burun Adalari Gine Bissau Ekvator Ginesi Mozambik Portekiz Sao Tome ve Principe Dogu Timor 32 gozlemci ulke ABD Andorra Arjantin Birlesik Krallik Cekya Fildisi Sahili Fransa Gurcistan Hindistan Irlanda Ispanya Italya Japonya Kanada Katar Luksemburg Macaristan Mauritius Namibya Peru Romanya Senegal Sirbistan Slovakya Sili Turkiye Uruguay YunanistanLiderler Genel SekreterTarihce Kurulus17 Temmuz 1996Yuzolcumu Toplam10 743 526 km2Nufus 2021 tahmini287 milyon Bu sekilde bir birlikteligin olusturulmasi ilk olarak 1965 yilinda donemin Portekiz diktatoru Antonio de Oliveira Salazar tarafindan Brezilya ya teklif edilmis ve ortak miraslarin korunmasi adina calisma yapilmasi gerektigi ifade edilmistir Portekiz in eski kolonilerinin de uye olabilecegi bu birlik guney yarimkure de buyuk bir guc olarak konumlandirilmak istenmistir Brezilya konuya pek ilgi gostermeyerek ABD ile yakinlasmis sadece Brezilya nin Sao Paulo eyaletinin valisi bu konuda olumlu adimlar atmistir Ancak soz konusu valinin de gorevden alinmasi ile bu birlik fikri gerceklesmemis 1966 yilinda Portekiz ile Brezilya arasinda sadece bilim ve teknoloji alanlarini kapsayan bir isbirligi antlasmasi imzalanmistir Portekiz Afrika kitasindaki tum koloni ulkelerin 1961 ile 1974 yillari arasinda kaybetmistir 1974 yilinda gerceklesen Karanfil Devrimi esnasinda donemin devlet baskani Antonio de Spinola kaybedilen kolonileri bir cati altinda toplama fikrini tekrar gundeme getirmistir Karanfil devriminden uzun sure sonra 1983 yilinda Portekiz ile eski koloni ulkeleri arasindaki iliskiler normale donmus bu sayede bu birlige dair fikirler karsilikli olarak konusulmaya baslanmistir 1996 yilinda bir araya gelen Angola Brezilya Gine Bissau Yesil Burun Adalari Mozambik Portekiz ve Sao Tome ve Principe kurucu uyeler olarak birligin kurulusunu onaylamislardir Bu birlige 2002 yilinda bagimsizligini kazandiktan sonra Dogu Timor ile 2007 yilinda resmi dilleri arasina Portekizceyi de dahil eden Ekvator Ginesi de dahil olmustur Uyeler Angola Ekvator Ginesi Brezilya Gine Bissau Yesil Burun Adalari Mozambik Portekiz Sao Tome ve Principe Dogu TimorGozlemci ulkelerBu ulkeler haricinde Portekizce ile ilgili baglantisi olmasa da belli donemlerde belli ulkeler gozlemci statusu ile birlikte yer almaktadirlar Ilk olarak 2008 yilinda kabul edilen gozlemci ulkeler Portekizcenin gelismesinin yani sira uye ulkelerde demokratiklesme iyi yonetim ve insan haklarinin iyilestirilmesi gibi konularda da katkida bulunmaktadir ABD Andorra Arjantin Birlesik Krallik Cekya Fildisi Sahili Fransa Gurcistan Hindistan Irlanda Ispanya Italya Japonya Kanada Katar Luksemburg Macaristan Mauritius Namibya Peru Romanya Senegal Sirbistan Slovakya Sili Turkiye Uruguay YunanistanGenel SekreterlerIsim Baslangic Bitis Ulke17 Temmuz 1996 Temmuz 2000 AngolaTemmuz 2000 1 Agustos 2002 Brezilya1 Agustos 2002 Nisan 2004 Brezilya Gecici Nisan 2004 Temmuz 2004 MozambikTemmuz 2004 Temmuz 2008 Yesil Burun AdalariTemmuz 2008 Eylul 2012 Gine BissauEylul 2012 Ocak 2017 MozambikOcak 2017 Aralik 2018 Sao Tome ve PrincipeAralik 2018 Temmuz 2021 PortekizTemmuz 2021 Dogu TimorKaynakca Turkiye CPLP de gozlemci statusunu elde etti 5 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2015 Dis baglantilarBirligin resmi internet sitesi19 Mart 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde