Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Preveze Deniz Muharebesi, 28 Eylül 1538 tarihinde Yunanistan'ın kuzeybatısındaki Preveze'de Osmanlı Donanması ve Papa III. Paulus'ün çabalarıyla bir araya gelen Haçlı donanması arasında gerçekleşen deniz muharebesi. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, Amiral Andrea Doria komutasındaki 'nı imha etti. Bu deniz muharebesi sonucunda Akdeniz'de Osmanlı Donanması'na karşı koyabilecek bir donanma kalmadı ve Türk hakimiyeti başlamış oldu.
| Preveze Deniz Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Preveze Deniz Muharebesi'nde Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının Andrea Doria komutasındaki Haçlı donanmasını Adriyatik Denizi'ndeki Preveze Kalesi önünde yenilgiye uğratmasının tablosu, Ohannes Umed Behzad, 1866. | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
Kutsal İttifak: Venedik Cumhuriyeti İspanyol İmparatorluğu Papalık Devleti Ceneviz Cumhuriyeti Malta Şövalyeleri |  Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Andrea Doria | Barbaros Hayreddin Paşa Seydi Ali Reis Salih Reis Turgut Reis Sinan Reis | ||||||
| Güçler | |||||||
| 112 kadırga, 50 kalyon, 140 barka, Toplamda 608 gemi 2500-2594 top, 60.000 asker | 122 kadırga ve kalyon, 366 top, 3.000 yeniçeri ve 8.000 asker | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 13 gemi battı, 36 gemi ele geçirildi, 3,000 esir | ~Gemi kaybı yok ~400 ölü, ~800 yaralı | ||||||
Öncesi
1537'de, büyük bir Osmanlı donanmasını komuta eden Barbaros Hayreddin Paşa; Venediklilerden Ege ve Yunan denizlerinde bulunan Sire, Egine, Aniye, , İstendil, Kerpe, Kaşot (Çoban) ve Nakşa adalarını alarak Nakşa Dükalığı'nı Osmanlı topraklarına kattı. Daha sonra yine Venediklilerin elinde bulunan Korfu Adası'nı kuşattı ve o sıralar İspanyol toprağı olan İtalyan çizmesinin güney ucundaki Calabria sahillerini tahrip etti.
Bu tehdit üzerine Papa III. Paulus Şubat 1538'de, Barbaros Hayreddin Paşa'yı durdurmak için İspanyol İmparatorluğu, Venedik Cumhuriyeti, Ceneviz Cumhuriyeti, Papalık Devleti ve Malta Şövalyeleri kuvvetlerinden Kutsal İttifak adını verdiği bir Haçlı donanması oluşturmayı başardı.
Kuvvetler
Barbaros Hayreddin Paşa'nın komutası altında 122 kadırga ve galyot ile 12.000 levent vardı. Kutsal Birlik donanması ise 112 kadırga, 50 kalyon ve 140 olmak üzere 300 küsur (bazı kaynaklara göre 600 küsur) parça idi ve 60.000 askeri taşıyordu. Haçlı donanmasının kumandanı, o sıralar Kutsal Roma Cermen İmparatoru Şarlken'in hizmetinde olan Cenevizli Amiral Andrea Doria idi.
Konumlanma
Kutsal İttifak donanması Korfu Adası yakınlarında bir araya geldi. Amiral komutasındaki Papalık filosu ve komutasındaki Venedik filosu ilk gelenlerdi. 22 Eylül 1538'de de Andrea Doria beraberindeki İspanyol-Ceneviz filosu ile onlara katıldı.
Doria varmadan önce Grimani, birlikleri yakınlarında karaya çıkarmayı denedi. Ancak Osmanlı kuvvetleriyle peş peşe birkaç defa karşılaşarak kayıp vermesi üzerine Korfu'ya çekildi. O esnada Barbaros hala Ege'deki İstanköy Adasındaydı. Ancak o da Osmanlı donanmasının geri kalanıyla birlikte demir aldı ve yolu üzerindeki Kefalonya Adasını ele geçirdikten sonra Preveze'ye vardı.
Sinan Reis, Barbaros Hayreddin Paşa'ya askerleri Narda Körfezi'nin girişinde bulunan ve Preveze'ye yakın bir konuma sahip olan Actium'a yerleştirme önerisinde bulundu. Barbaros ilkin bu fikre karşı çıksa da, daha sonra bu hamlenin Türk zaferini garanti altına alacağı anlaşıldı. Actium'daki kaleyi tutan Türk askerleri Barbaros'un filosunu topçu ateşiyle desteklerken Doria'yı da gemilerini sahilden uzakta tutmaya zorlayacaktı.
Haçlıların zafer elde edebilmeleri için Actium'a asker çıkarmaları gerekiyordu. Ancak Grimani'nin giriştiği ilk hücumda geri püskürtülmesinden sonra Doria, karada da bir bozgun yaşamaktan korkuyordu. 25 ve 26 Eylül'de iki kez daha, ancak bu sefer Actium'un tam karşısındaki 'ni hedefleyerek, askerlerini karaya çıkarma girişiminde bulunan Haçlılar, Murat Reis tarafından geri püskürtüldü.
Ters bir rüzgârın onları Türklerin bulunduğu kıyılara sürüklemesinden korkan Doria'nın gemilerini sahilden epey uzakta tutması Barbaros Hayreddin Paşa'ya avantaj sağlıyordu. Bu duruma düşmek istemeyen Doria, 27 Eylül'ü 28 Eylül'e bağlayan gece 30 mil güneye hareket etti ve rüzgâr dindiğinde Lefkada Adası yakınlarındaki Sessola'ya demirledi. O gece Doria ve komutanları ellerindeki en iyi seçeneğin İnebahtı'ya doğru bir saldırı düzenlemek ve Barbaros'u savaşmaya zorlamak olduğuna karar verdiler.
Muharebe
Şafak sökerken Türklerin üzerlerine doğru geldiğini gören Doria çok şaşırmıştı. Barbaros Hayreddin Paşa da demir alıp güneye ilerlemişti. Turgut Reis 6 büyük galyotla beraberdi ve sol kanat kıyıya iyice sokulmuştu. Sayıca az Osmanlı kuvvetlerinden böylesine cesur bir saldırı beklemeyen Doria, Grimani ve Capello'nun baskılarına rağmen, ancak 3 saat sonra demir almak ve savaşa hazır olmak için emir verebildi.
İki donanma nihayet 28 Eylül 1538'de, Narda Körfezi'nde, Preveze açıklarında birbirlerine nişan aldı.
Rüzgârın olmaması Doria'nın zararınaydı. Muazzam silahlara sahip Venedikli devasa sancak gemisi rüzgârsızlık yüzünden kıyıdan 4, 'dan 10 mil açıkta hareketsiz kalmıştı. Haçlı gemileri Galeone di Venezia'nın yardımına koşmak için çabalayadursun, Osmanlı kadırgalarınca etrafı sarılan gemi, saatlerce süren çetin bir çarpışmada Osmanlı gemilerine epey hasar verse de ele geçirilmekten kurtulamadı.
Nihayet rüzgâr esmeye başladığında Haçlı donanması harekete geçti. Doria ilk olarak Türkleri denize çekmek üzere tasarlanmış birkaç manevra gerçekleştirdi. Sicilya valisi karma filonun sol kanadını, Malta Şövalyeleri sağ kanadını tutuyordu. Doria en hızlı kadırgalarından dört tanesini Gonzaga ve Malta Şövalyeleri'nin arasına, ön merkez cepheye yerleşmiş olan yeğeni 'nın komutasına verdi. Doria'nın kadırgalarıysa onların arkasında, Grimani ve Capello'nun yönetimindeki Papalık ve Venedik kadırgalarının ise önünde uzun bir hat oluşturacak biçimde yerleşmişti. En arkada ise komutasındaki Venedik kalyonları ile komutasındaki İspanyol-Portekiz-Ceneviz kalyonları barkalar ve destek gemileriyle birlikte konuşlandırılmıştı.
Osmanlı donanması Y şeklinde bir dizilişe sahipti. Barbaros; Sinan Reis, , ve oğlu (daha sonra Hasan Paşa) ile beraber merkezdeydi. Seydi Ali Reis sol kanada, Salih Reis sağ kanada komuta ediyordu. Murat Reis, ve 'in eşlik ettiği Turgut Reis arka kanada komuta ediyordu. Türkler, Venedik, Papalık ve Malta gemilerini hızla devreye soktu, ancak Doria, merkez kuvvetlerini Barbaros'a karşı harekete geçirmekte tereddüt etti, bu da çok fazla taktik manevraya ve çok az mücadelede bulunmaya yol açtı. Barbarossa, iki taraf arasındaki sayısal farkın çoğunu oluşturan Hristiyan gemilerini hareketsizleştiren rüzgar eksikliğinden yararlanmak istedi. Bu baretler, nispeten daha hareketli kadırgalarından ve kadırgalarından onlara binen Türklere kolay av oldular. Doria'nın Osmanlı gemilerini barikatlarının top ateşi ve kadırgalar arasına sıkıştırma çabaları başarısız oldu.
Günün sonunda, Türkler 128 gemiyi batırdı, yok etti veya ele geçirdi ve yaklaşık 3.000 esir aldı. Türkler herhangi bir gemi kaybetmediler ama 400 ölü ve 800 yaralı verdiler. Ancak, Alessandro Condalmiero komutasındaki Venedik amiral gemisi Galeone di Venezia'nın top ateşi sonucu bir dizi Osmanlı gemisi ciddi şekilde hasar görmüştü.
Ertesi sabah, elverişli bir rüzgarla İspanyol-Ceneviz gemilerini riske atmak istemeyen Doria, Venedik, Papalık ve Malta komutanlarının savaşa devam etme çağrılarına kulak asmadan Korfu'ya doğru yola çıktı ve savaş alanını terk etti.
Sonrası
Doria'nın yalan söylediği yaygın olarak tahmin edilmektedir ve isteksiz olmasının, kendi gemilerini riske atma isteksizliğinden kaynaklanıyordu (kişisel olarak önemli sayıda "İspanyol-Cenova" filosuna sahipti) ve memleketinin azılı rakibi ve o dönemde Osmanlı saldırganlığının birincil hedefi olan Venedik'e karşı uzun süredir devam eden düşmanlığı vardı.
1539'da Barbaros geri döndü ve İyonya ve Ege Denizlerinde kalan neredeyse tüm Hristiyan karakollarını ele geçirdi.
Ekim 1540'ta Venedik ile Osmanlı İmparatorluğu arasında, Türklerin Mora ve Dalmaçya'daki Venedik mülklerinin ve Ege, İyonya ve Doğu Adriyatik Denizi'ndeki eski Venedik adalarının kontrolünü ele geçirdiği bir barış anlaşması imzalandı. Venedik ayrıca Osmanlı İmparatorluğu'na 300.000 duka altın savaş tazminatı ödemek zorunda kaldı.
Preveze zaferi ve ardından 1560 yılında Cerbe Savaşı'nda kazanılan zaferle Osmanlılar, Akdeniz'deki iki başlıca rakip güç olan Venedik ve İspanya'nın çabalarını geri püskürtmeyi başardılar. Akdeniz'deki büyük ölçekli filo savaşlarında Osmanlı üstünlüğü, 1571'deki İnebahtı Savaşı'na kadar rakipsiz kaldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b [1] 23 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Türk Denizcileri/ Türk Denizcilik Tarihi: Preveze Deniz Savaşı (1538)
- ^ a b c d . 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2011.
- ^ [2] 23 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Türk Denizcileri/Türk Denizcilik Tarihi: Preveze Deniz Savaşı (1538)
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2020.
- ^ . 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2020.
- ^ Roger Crowley, Empires of the Sea, faber and faber 2008 p.71
Vikikaynak'ta Preveze Deniz Muharebesi Fetihnamesi ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
| Wikimedia Commons'ta Preveze Deniz Muharebesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Preveze Deniz Muharebesi 28 Eylul 1538 tarihinde Yunanistan in kuzeybatisindaki Preveze de Osmanli Donanmasi ve Papa III Paulus un cabalariyla bir araya gelen Hacli donanmasi arasinda gerceklesen deniz muharebesi Barbaros Hayreddin Pasa komutasindaki Osmanli Donanmasi Amiral Andrea Doria komutasindaki ni imha etti Bu deniz muharebesi sonucunda Akdeniz de Osmanli Donanmasi na karsi koyabilecek bir donanma kalmadi ve Turk hakimiyeti baslamis oldu Preveze Deniz MuharebesiPreveze Deniz Muharebesi nde Barbaros Hayreddin Pasa komutasindaki Osmanli donanmasinin Andrea Doria komutasindaki Hacli donanmasini Adriyatik Denizi ndeki Preveze Kalesi onunde yenilgiye ugratmasinin tablosu Ohannes Umed Behzad 1866 Tarih28 Eylul 1538BolgePreveze Adriyatik DeniziSonucKesin Osmanli zaferiTaraflarKutsal Ittifak Venedik Cumhuriyeti Ispanyol Imparatorlugu Papalik Devleti Ceneviz Cumhuriyeti Malta SovalyeleriOsmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerAndrea DoriaBarbaros Hayreddin Pasa Seydi Ali Reis Salih Reis Turgut Reis Sinan ReisGucler112 kadirga 50 kalyon 140 barka Toplamda 608 gemi 2500 2594 top 60 000 asker122 kadirga ve kalyon 366 top 3 000 yeniceri ve 8 000 askerKayiplar13 gemi batti 36 gemi ele gecirildi 3 000 esir Gemi kaybi yok 400 olu 800 yaraliOncesi1537 de buyuk bir Osmanli donanmasini komuta eden Barbaros Hayreddin Pasa Venediklilerden Ege ve Yunan denizlerinde bulunan Sire Egine Aniye Istendil Kerpe Kasot Coban ve Naksa adalarini alarak Naksa Dukaligi ni Osmanli topraklarina katti Daha sonra yine Venediklilerin elinde bulunan Korfu Adasi ni kusatti ve o siralar Ispanyol topragi olan Italyan cizmesinin guney ucundaki Calabria sahillerini tahrip etti Bu tehdit uzerine Papa III Paulus Subat 1538 de Barbaros Hayreddin Pasa yi durdurmak icin Ispanyol Imparatorlugu Venedik Cumhuriyeti Ceneviz Cumhuriyeti Papalik Devleti ve Malta Sovalyeleri kuvvetlerinden Kutsal Ittifak adini verdigi bir Hacli donanmasi olusturmayi basardi KuvvetlerBarbaros Hayreddin Pasa nin komutasi altinda 122 kadirga ve galyot ile 12 000 levent vardi Kutsal Birlik donanmasi ise 112 kadirga 50 kalyon ve 140 olmak uzere 300 kusur bazi kaynaklara gore 600 kusur parca idi ve 60 000 askeri tasiyordu Hacli donanmasinin kumandani o siralar Kutsal Roma Cermen Imparatoru Sarlken in hizmetinde olan Cenevizli Amiral Andrea Doria idi KonumlanmaKutsal Ittifak donanmasi Korfu Adasi yakinlarinda bir araya geldi Amiral komutasindaki Papalik filosu ve komutasindaki Venedik filosu ilk gelenlerdi 22 Eylul 1538 de de Andrea Doria beraberindeki Ispanyol Ceneviz filosu ile onlara katildi Doria varmadan once Grimani birlikleri yakinlarinda karaya cikarmayi denedi Ancak Osmanli kuvvetleriyle pes pese birkac defa karsilasarak kayip vermesi uzerine Korfu ya cekildi O esnada Barbaros hala Ege deki Istankoy Adasindaydi Ancak o da Osmanli donanmasinin geri kalaniyla birlikte demir aldi ve yolu uzerindeki Kefalonya Adasini ele gecirdikten sonra Preveze ye vardi Sinan Reis Barbaros Hayreddin Pasa ya askerleri Narda Korfezi nin girisinde bulunan ve Preveze ye yakin bir konuma sahip olan Actium a yerlestirme onerisinde bulundu Barbaros ilkin bu fikre karsi ciksa da daha sonra bu hamlenin Turk zaferini garanti altina alacagi anlasildi Actium daki kaleyi tutan Turk askerleri Barbaros un filosunu topcu atesiyle desteklerken Doria yi da gemilerini sahilden uzakta tutmaya zorlayacakti Preveze Deniz Muharebesi nde donanma dizilisleri Haclilarin zafer elde edebilmeleri icin Actium a asker cikarmalari gerekiyordu Ancak Grimani nin giristigi ilk hucumda geri puskurtulmesinden sonra Doria karada da bir bozgun yasamaktan korkuyordu 25 ve 26 Eylul de iki kez daha ancak bu sefer Actium un tam karsisindaki ni hedefleyerek askerlerini karaya cikarma girisiminde bulunan Haclilar Murat Reis tarafindan geri puskurtuldu Ters bir ruzgarin onlari Turklerin bulundugu kiyilara suruklemesinden korkan Doria nin gemilerini sahilden epey uzakta tutmasi Barbaros Hayreddin Pasa ya avantaj sagliyordu Bu duruma dusmek istemeyen Doria 27 Eylul u 28 Eylul e baglayan gece 30 mil guneye hareket etti ve ruzgar dindiginde Lefkada Adasi yakinlarindaki Sessola ya demirledi O gece Doria ve komutanlari ellerindeki en iyi secenegin Inebahti ya dogru bir saldiri duzenlemek ve Barbaros u savasmaya zorlamak olduguna karar verdiler MuharebeOsman Nuri Pasa nin Preveze Deniz Muharebesi ni canlandiran tablosu Safak sokerken Turklerin uzerlerine dogru geldigini goren Doria cok sasirmisti Barbaros Hayreddin Pasa da demir alip guneye ilerlemisti Turgut Reis 6 buyuk galyotla beraberdi ve sol kanat kiyiya iyice sokulmustu Sayica az Osmanli kuvvetlerinden boylesine cesur bir saldiri beklemeyen Doria Grimani ve Capello nun baskilarina ragmen ancak 3 saat sonra demir almak ve savasa hazir olmak icin emir verebildi Iki donanma nihayet 28 Eylul 1538 de Narda Korfezi nde Preveze aciklarinda birbirlerine nisan aldi Ruzgarin olmamasi Doria nin zararinaydi Muazzam silahlara sahip Venedikli devasa sancak gemisi ruzgarsizlik yuzunden kiyidan 4 dan 10 mil acikta hareketsiz kalmisti Hacli gemileri Galeone di Venezia nin yardimina kosmak icin cabalayadursun Osmanli kadirgalarinca etrafi sarilan gemi saatlerce suren cetin bir carpismada Osmanli gemilerine epey hasar verse de ele gecirilmekten kurtulamadi Nihayet ruzgar esmeye basladiginda Hacli donanmasi harekete gecti Doria ilk olarak Turkleri denize cekmek uzere tasarlanmis birkac manevra gerceklestirdi Sicilya valisi karma filonun sol kanadini Malta Sovalyeleri sag kanadini tutuyordu Doria en hizli kadirgalarindan dort tanesini Gonzaga ve Malta Sovalyeleri nin arasina on merkez cepheye yerlesmis olan yegeni nin komutasina verdi Doria nin kadirgalariysa onlarin arkasinda Grimani ve Capello nun yonetimindeki Papalik ve Venedik kadirgalarinin ise onunde uzun bir hat olusturacak bicimde yerlesmisti En arkada ise komutasindaki Venedik kalyonlari ile komutasindaki Ispanyol Portekiz Ceneviz kalyonlari barkalar ve destek gemileriyle birlikte konuslandirilmisti Osmanli donanmasi Y seklinde bir dizilise sahipti Barbaros Sinan Reis ve oglu daha sonra Hasan Pasa ile beraber merkezdeydi Seydi Ali Reis sol kanada Salih Reis sag kanada komuta ediyordu Murat Reis ve in eslik ettigi Turgut Reis arka kanada komuta ediyordu Turkler Venedik Papalik ve Malta gemilerini hizla devreye soktu ancak Doria merkez kuvvetlerini Barbaros a karsi harekete gecirmekte tereddut etti bu da cok fazla taktik manevraya ve cok az mucadelede bulunmaya yol acti Barbarossa iki taraf arasindaki sayisal farkin cogunu olusturan Hristiyan gemilerini hareketsizlestiren ruzgar eksikliginden yararlanmak istedi Bu baretler nispeten daha hareketli kadirgalarindan ve kadirgalarindan onlara binen Turklere kolay av oldular Doria nin Osmanli gemilerini barikatlarinin top atesi ve kadirgalar arasina sikistirma cabalari basarisiz oldu Gunun sonunda Turkler 128 gemiyi batirdi yok etti veya ele gecirdi ve yaklasik 3 000 esir aldi Turkler herhangi bir gemi kaybetmediler ama 400 olu ve 800 yarali verdiler Ancak Alessandro Condalmiero komutasindaki Venedik amiral gemisi Galeone di Venezia nin top atesi sonucu bir dizi Osmanli gemisi ciddi sekilde hasar gormustu Ertesi sabah elverisli bir ruzgarla Ispanyol Ceneviz gemilerini riske atmak istemeyen Doria Venedik Papalik ve Malta komutanlarinin savasa devam etme cagrilarina kulak asmadan Korfu ya dogru yola cikti ve savas alanini terk etti SonrasiDoria nin yalan soyledigi yaygin olarak tahmin edilmektedir ve isteksiz olmasinin kendi gemilerini riske atma isteksizliginden kaynaklaniyordu kisisel olarak onemli sayida Ispanyol Cenova filosuna sahipti ve memleketinin azili rakibi ve o donemde Osmanli saldirganliginin birincil hedefi olan Venedik e karsi uzun suredir devam eden dusmanligi vardi 1539 da Barbaros geri dondu ve Iyonya ve Ege Denizlerinde kalan neredeyse tum Hristiyan karakollarini ele gecirdi Ekim 1540 ta Venedik ile Osmanli Imparatorlugu arasinda Turklerin Mora ve Dalmacya daki Venedik mulklerinin ve Ege Iyonya ve Dogu Adriyatik Denizi ndeki eski Venedik adalarinin kontrolunu ele gecirdigi bir baris anlasmasi imzalandi Venedik ayrica Osmanli Imparatorlugu na 300 000 duka altin savas tazminati odemek zorunda kaldi Preveze zaferi ve ardindan 1560 yilinda Cerbe Savasi nda kazanilan zaferle Osmanlilar Akdeniz deki iki baslica rakip guc olan Venedik ve Ispanya nin cabalarini geri puskurtmeyi basardilar Akdeniz deki buyuk olcekli filo savaslarinda Osmanli ustunlugu 1571 deki Inebahti Savasi na kadar rakipsiz kaldi Ayrica bakinizInebahti Deniz Muharebesi Barbaros Hayreddin Pasa Osmanli Kutsal Ittifak savaslariKaynakca a b 1 23 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turk Denizcileri Turk Denizcilik Tarihi Preveze Deniz Savasi 1538 a b c d 28 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2011 2 23 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turk Denizcileri Turk Denizcilik Tarihi Preveze Deniz Savasi 1538 Arsivlenmis kopya 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2020 27 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi 22 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2020 Roger Crowley Empires of the Sea faber and faber 2008 p 71Vikikaynak ta Preveze Deniz Muharebesi Fetihnamesi ile ilgili metin bulabilirsiniz Wikimedia Commons ta Preveze Deniz Muharebesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir