Protestan iş ahlakı, Kalvinist iş etiği veya Püriten iş etiği; teoloji, sosyoloji, ekonomi ve tarihte çalışkanlığın, disiplinin ve tutumluluğun bir kişinin değerlere bağlılığının bir sonucu olduğunu vurgulayan bir iş etiği kavramıdır. Protestan inancı, özellikle Kalvinizm tarafından benimsenmiştir.
Bu tabir ilk olarak 1904-1905'te Max Weber tarafından Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu adlı kitabında kullanılmıştır.Weber, Kalvinist çilecilik ve kader doktrini ile birlikte Protestan etik ve değerlerinin kapitalizmi doğurduğunu iddia etti. Sosyolojide en etkili ve alıntı yapılan kitaplardan biridir, ancak sunduğu tez yayınlandığından beri tartışmalıdır. Weber'e karşı, Fernand Braudel ve Hugh Trevor-Roper gibi tarihçiler, Protestan çalışma etiğinin kapitalizmi yaratmadığını ve kapitalizmin Reform öncesi Katolik topluluklarda geliştiğini iddia ediyorlar. Protestan çalışma etiğine göre, alt düzeydeki işçinin işine kendini adama yoluyla yerine getirebileceği asil bir mesleği vardır.
Bu kavram genellikle Kuzey, Orta ve Batı Avrupa ile Amerika Birleşik Devletleri toplumlarını tanımlamaya yardımcı olmakla tanınır.
Protestan teolojisinde temel
Martin Luther'den başlayarak Protestanlar, dünyevi çalışmayı hem bireye hem de bir bütün olarak topluma fayda sağlayan bir görev olarak yeniden kavramsallaştırdılar. Böylece, Katoliklerin fikri, Protestanlıkta sürekli olarak gayretle çalışma zorunluluğuna dönüştü. Katoliklikte gerekli olduğunu ve işlerden ayrı inancın ölü ve kısır olduğunu öğretirken, Kalvinist teologlar sadece kurtarılmaya yazgılı olanların kurtarılacağını öğrettiler.
Kaderin kimde olduğunu bilmek mümkün olmadığı için, bir kişinin seçilmiş olduğunu, yaşam tarzlarına bakarak ayırt etmenin mümkün olabileceği fikri gelişti. Sıkı çalışma ve tutumluluğun, seçilmişlerden biri olmanın iki önemli sonucu olduğu düşünülüyordu. Protestanlar bu nedenle bu niteliklere ilgi duydular ve onlara ulaşmak için çaba göstermeleri gerekiyordu.
Amerikan siyasi tarihi
Yazar Frank Chodorov, Protestan etiğinin uzun zamandır Amerikan siyasi figürleri için vazgeçilmez olarak kabul edildiğini savundu: "Amerika Birleşik Devletleri'nde, bir kamu görevi adayının sadece doğum yerini "kütük kulübesi" içinde veya yakınında sabitleyerek kamuya girebilme hakkını elde edebildiği bir zaman vardı. O zamana kadar bir yetkinlik, hatta bir servet kazanmış olabilir, ancak gelenekte, fakir ebeveynlerden doğması ve saf yeteneği, kendine güveni ve yüzündeki sebatla merdiveni tırmanması gerekirdi. Kısacası, "kendi kendine yapılmış" olmalıydı. O zamanlar yaygın olan Protestan Ahlakı, insanın kendine, toplumuna ve Tanrısına karşı sorumlu, sağlam ve sorumlu bir birey olduğuna inanıyordu. Bu standarda ulaşamayan hiç kimse kamu görevine ve hatta halkın saygısına hak kazanamazdı. "Ağzında gümüş bir kaşıkla" doğan biri kıskanılabilir, ama o halkın beğenisini kazanamazdı.
Verilerle desteklenmesi
Lawrence Harrison, Samuel P. Huntington ve David Landes'in çalışmaları Weber'e olan ilgiyi yeniden canlandırdı. 8 Haziran 2003'te yayınlanan bir New York Times makalesinde Niall Ferguson, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı'ndan (OECD) gelen verilerin Protestan etiğinin beklenmedik bir şekilde doğrulanması olarak değerlendirdi. Ancak aynı verilerin Avrupa'da Protestan çalışma etiğinin çöküşüne ve düşüşüne tanık olduğunu vurgulayan Ferguson, bunun Batı Avrupa'da sekülerleşmenin çarpıcı zaferini (hem Protestanlığın hem de onun eşsiz çalışma etiğinin eşzamanlı düşüşünü) temsil ettiğini vurguladı.
Eleştiri
Joseph Schumpeter, kapitalizmin Avrupa'nın Protestan bölgelerinde değil, 14. yüzyılda İtalya'da başladığını savundu. Avrupa piyasa ekonomisini daha da geliştiren diğer faktörler arasında, feodalizmin gerilemesi ve parasallaşmasıyla birlikte mülkiyet haklarının güçlendirilmesi ve işlem maliyetlerinin düşürülmesi ve veba salgınlarının ardından reel ücretlerin artması yer aldı.
Ekonomistler Sascha Becker ve Ludger Wößmann, Fransız-Prusya Savaşı (1871) ile Luther (1500) arasında, eldeki yetersiz veriler nedeniyle "kara kutu" olduğunu ve bu nedenle Katolikler ile Protestanlar arasındaki etik konusundaki farklılıklar üzerinde yapılan incelemelerin üstünkörü tartışmalar olduğunu belirtiyorlar.
Tarihçi Fernand Braudel, "Kuzey ülkeleri, daha önce Akdeniz'in eski kapitalist merkezleri tarafından çok uzun süredir var olan kapitalizmi devraldı. Ne teknolojide ne de işletme yönetiminde hiçbir şey de icat etmediler" sözleriyle teoriyi eleştirmiştir.
Sosyal bilimci Rodney Stark, Reformasyon'dan çok daha önce, kapitalizmin oluştuğunu, Reformasyon'dan sonra da kapitalizmin merkezlerinin Katolik olduğunu vurgulamıştır. Ayrıca, Katoliklerle karşılaştırıldığında Protestanların yüksek statülü kapitalist konumlara sahip olma olasılıklarının daha yüksek olmadığını ve Katolik Avrupa'nın endüstriyel gelişiminde Protestan bölgelerine kıyasla geri kalmadığını vurgulamıştır. Nitekim Rodney Stark, Weber'in bile tam gelişmiş kapitalizmin Reformasyon'dan çok öncesinde ortaya çıktığını vurguladığını belirtmiştir. Bu nedenle İngiliz tarihçi Hugh Trevor-Roper'ın belirttiği gibi, "Reformasyondan önce büyük ölçekli endüstriyel kapitalizmin ideolojik olarak imkansız olduğu" kavramı güçsüz iddiadır.
Andersen gibi birçok araştırmacı, Katolik Sistersiyenler Tarikatı manastırlarının çalışma etiğiyle Protestan çalışma etiği olarak belirtilen çalışma etiğiyle yüksek oranda ilişkili olduğunu buldular. Bu manastırların yüzde doksanı MS 1300 yılından önce kurulmuştur.
Bazı siyaset bilimciler, terimi Beyaz Anglo-Sakson Protestan üstünlüğünü öne sürmek için icat edilen bir efsane olarak tanımladılar. Birçoğu bu inancı ırkçılığa bağladı. Örneğin, Martin Luther King şunları söyledi: "Kapitalizmin Protestan sıkı çalışma ve fedakarlık etiğinden büyüdüğü ve geliştiği efsanesine inanarak kendimizi kandırdık. Gerçek şu ki, kapitalizm siyah kölelerin sömürülmesi ve acı çekmesi üzerine inşa edildi ve burada ve yurtdışında hem siyah hem de beyaz yoksulların sömürülmesi üzerine gelişmeye devam ediyor."
Kaynakça
- ^ The Idea of Work in Europe from Antiquity to Modern Times by Catharina Lis
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
- ^ Weber, Max (2003) [First published 1905]. The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism. Parsons, Talcott tarafından çevrildi. New York: Dover. ISBN .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Haziran 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Haziran 2021.
- ^ Usher, Abbott Payson (1943). The Early History of Deposit Banking in Mediterranean Europe. Harvard economic studies; v. 75. Harvard university press. 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2021. and de Roover, Raymond (December 1942). "Money, Banking, and Credit in Medieval Bruges". Journal of Economic History. 2, supplement S1: 52-65. doi:10.1017/S0022050700083431.
- ^ Voigtlander, Nico; Voth, Hans-Joachim (9 Ekim 2012). "The Three Horsemen of Riches: Plague, War, and Urbanization in Early Modern Europe" (PDF). The Review of Economic Studies. 80 (2): 774-811. CiteSeerX 10.1.1.303.2638 $2. doi:10.1093/restud/rds034. hdl:10230/778. 13 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Protestan is ahlaki Kalvinist is etigi veya Puriten is etigi teoloji sosyoloji ekonomi ve tarihte caliskanligin disiplinin ve tutumlulugun bir kisinin degerlere bagliliginin bir sonucu oldugunu vurgulayan bir is etigi kavramidir Protestan inanci ozellikle Kalvinizm tarafindan benimsenmistir Protestan Ahlaki ve Kapitalizmin Ruhu Bu tabir ilk olarak 1904 1905 te Max Weber tarafindan Protestan Ahlaki ve Kapitalizmin Ruhu adli kitabinda kullanilmistir Weber Kalvinist cilecilik ve kader doktrini ile birlikte Protestan etik ve degerlerinin kapitalizmi dogurdugunu iddia etti Sosyolojide en etkili ve alinti yapilan kitaplardan biridir ancak sundugu tez yayinlandigindan beri tartismalidir Weber e karsi Fernand Braudel ve Hugh Trevor Roper gibi tarihciler Protestan calisma etiginin kapitalizmi yaratmadigini ve kapitalizmin Reform oncesi Katolik topluluklarda gelistigini iddia ediyorlar Protestan calisma etigine gore alt duzeydeki iscinin isine kendini adama yoluyla yerine getirebilecegi asil bir meslegi vardir Bu kavram genellikle Kuzey Orta ve Bati Avrupa ile Amerika Birlesik Devletleri toplumlarini tanimlamaya yardimci olmakla taninir Protestan teolojisinde temelMartin Luther den baslayarak Protestanlar dunyevi calismayi hem bireye hem de bir butun olarak topluma fayda saglayan bir gorev olarak yeniden kavramsallastirdilar Boylece Katoliklerin fikri Protestanlikta surekli olarak gayretle calisma zorunluluguna donustu Katoliklikte gerekli oldugunu ve islerden ayri inancin olu ve kisir oldugunu ogretirken Kalvinist teologlar sadece kurtarilmaya yazgili olanlarin kurtarilacagini ogrettiler Kaderin kimde oldugunu bilmek mumkun olmadigi icin bir kisinin secilmis oldugunu yasam tarzlarina bakarak ayirt etmenin mumkun olabilecegi fikri gelisti Siki calisma ve tutumlulugun secilmislerden biri olmanin iki onemli sonucu oldugu dusunuluyordu Protestanlar bu nedenle bu niteliklere ilgi duydular ve onlara ulasmak icin caba gostermeleri gerekiyordu Amerikan siyasi tarihiYazar Frank Chodorov Protestan etiginin uzun zamandir Amerikan siyasi figurleri icin vazgecilmez olarak kabul edildigini savundu Amerika Birlesik Devletleri nde bir kamu gorevi adayinin sadece dogum yerini kutuk kulubesi icinde veya yakininda sabitleyerek kamuya girebilme hakkini elde edebildigi bir zaman vardi O zamana kadar bir yetkinlik hatta bir servet kazanmis olabilir ancak gelenekte fakir ebeveynlerden dogmasi ve saf yetenegi kendine guveni ve yuzundeki sebatla merdiveni tirmanmasi gerekirdi Kisacasi kendi kendine yapilmis olmaliydi O zamanlar yaygin olan Protestan Ahlaki insanin kendine toplumuna ve Tanrisina karsi sorumlu saglam ve sorumlu bir birey olduguna inaniyordu Bu standarda ulasamayan hic kimse kamu gorevine ve hatta halkin saygisina hak kazanamazdi Agzinda gumus bir kasikla dogan biri kiskanilabilir ama o halkin begenisini kazanamazdi Verilerle desteklenmesiLawrence Harrison Samuel P Huntington ve David Landes in calismalari Weber e olan ilgiyi yeniden canlandirdi 8 Haziran 2003 te yayinlanan bir New York Times makalesinde Niall Ferguson Ekonomik Isbirligi ve Kalkinma Teskilati ndan OECD gelen verilerin Protestan etiginin beklenmedik bir sekilde dogrulanmasi olarak degerlendirdi Ancak ayni verilerin Avrupa da Protestan calisma etiginin cokusune ve dususune tanik oldugunu vurgulayan Ferguson bunun Bati Avrupa da sekulerlesmenin carpici zaferini hem Protestanligin hem de onun essiz calisma etiginin eszamanli dususunu temsil ettigini vurguladi ElestiriJoseph Schumpeter kapitalizmin Avrupa nin Protestan bolgelerinde degil 14 yuzyilda Italya da basladigini savundu Avrupa piyasa ekonomisini daha da gelistiren diger faktorler arasinda feodalizmin gerilemesi ve parasallasmasiyla birlikte mulkiyet haklarinin guclendirilmesi ve islem maliyetlerinin dusurulmesi ve veba salginlarinin ardindan reel ucretlerin artmasi yer aldi Ekonomistler Sascha Becker ve Ludger Wossmann Fransiz Prusya Savasi 1871 ile Luther 1500 arasinda eldeki yetersiz veriler nedeniyle kara kutu oldugunu ve bu nedenle Katolikler ile Protestanlar arasindaki etik konusundaki farkliliklar uzerinde yapilan incelemelerin ustunkoru tartismalar oldugunu belirtiyorlar Tarihci Fernand Braudel Kuzey ulkeleri daha once Akdeniz in eski kapitalist merkezleri tarafindan cok uzun suredir var olan kapitalizmi devraldi Ne teknolojide ne de isletme yonetiminde hicbir sey de icat etmediler sozleriyle teoriyi elestirmistir Sosyal bilimci Rodney Stark Reformasyon dan cok daha once kapitalizmin olustugunu Reformasyon dan sonra da kapitalizmin merkezlerinin Katolik oldugunu vurgulamistir Ayrica Katoliklerle karsilastirildiginda Protestanlarin yuksek statulu kapitalist konumlara sahip olma olasiliklarinin daha yuksek olmadigini ve Katolik Avrupa nin endustriyel gelisiminde Protestan bolgelerine kiyasla geri kalmadigini vurgulamistir Nitekim Rodney Stark Weber in bile tam gelismis kapitalizmin Reformasyon dan cok oncesinde ortaya ciktigini vurguladigini belirtmistir Bu nedenle Ingiliz tarihci Hugh Trevor Roper in belirttigi gibi Reformasyondan once buyuk olcekli endustriyel kapitalizmin ideolojik olarak imkansiz oldugu kavrami gucsuz iddiadir Andersen gibi bircok arastirmaci Katolik Sistersiyenler Tarikati manastirlarinin calisma etigiyle Protestan calisma etigi olarak belirtilen calisma etigiyle yuksek oranda iliskili oldugunu buldular Bu manastirlarin yuzde doksani MS 1300 yilindan once kurulmustur Bazi siyaset bilimciler terimi Beyaz Anglo Sakson Protestan ustunlugunu one surmek icin icat edilen bir efsane olarak tanimladilar Bircogu bu inanci irkciliga bagladi Ornegin Martin Luther King sunlari soyledi Kapitalizmin Protestan siki calisma ve fedakarlik etiginden buyudugu ve gelistigi efsanesine inanarak kendimizi kandirdik Gercek su ki kapitalizm siyah kolelerin somurulmesi ve aci cekmesi uzerine insa edildi ve burada ve yurtdisinda hem siyah hem de beyaz yoksullarin somurulmesi uzerine gelismeye devam ediyor Kaynakca The Idea of Work in Europe from Antiquity to Modern Times by Catharina Lis Arsivlenmis kopya 19 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2021 Arsivlenmis kopya 19 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2021 Weber Max 2003 First published 1905 The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism Parsons Talcott tarafindan cevrildi New York Dover ISBN 9780486122373 Arsivlenmis kopya 4 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2021 Arsivlenmis kopya 30 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2021 Arsivlenmis kopya 25 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2021 Arsivlenmis kopya 14 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2021 Arsivlenmis kopya 8 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2021 Usher Abbott Payson 1943 The Early History of Deposit Banking in Mediterranean Europe Harvard economic studies v 75 Harvard university press 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2021 and de Roover Raymond December 1942 Money Banking and Credit in Medieval Bruges Journal of Economic History 2 supplement S1 52 65 doi 10 1017 S0022050700083431 Voigtlander Nico Voth Hans Joachim 9 Ekim 2012 The Three Horsemen of Riches Plague War and Urbanization in Early Modern Europe PDF The Review of Economic Studies 80 2 774 811 CiteSeerX 10 1 1 303 2638 2 doi 10 1093 restud rds034 hdl 10230 778 13 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Haziran 2021