Ross Taylor Bell (23 Nisan 1929 - 9 Kasım 2019), özellikle Vermont, ABD'nin omurgasız doğa tarihi ve karabid böcekleri konusunda ilgili Amerikalı bir entomologdur. Eşi Joyce Bell ile birlikte, Vermont Üniversitesi'ndeki çalışmaları büyük ölçüde taksonomikti ve bilime tanıtılan rhysodine türlerinin %75'ten fazlasını tanımladılar. Ross ayrıca seçtiği alanında birçok önemli makale de yazdı.
Ross Bell | |
---|---|
Doğum | Ross Taylor Bell 23 Nisan 1929 Champaign, Illinois, Amerika Birleşik Devletleri |
Ölüm | 9 Kasım 2019 (90 yaşında) Vermont, Amerika Birleşik Devletleri |
Eğitim | Chicago Üniversitesi |
Kariyeri | |
Dalı | Entomoloji Zooloji |
Çalıştığı kurumlar | Vermont Üniversitesi |
Biyografi
Ross Bell, 23 Nisan 1929'da Champaign, Illinois'de Alfred Hannam Bell ve Dorothy Bell çiftinin çocuğu olarak doğdu. İki kız kardeşi vardı. Martha ve Enid, Aile bireyleri doğa tutkunuydu ve aile tatilleri, botanik, zooloji ve jeoloji gibi özel ilgi alanlarında Amerika Birleşik Devletleri'nin çeşitli yerlerine uzun yolculuklar yaparak geçirilirdi.
Bell'in böceklerle ilgilenme merakı, çocukluk döneminde ebeveynlerinden bir böcek toplama kiti hediye almasıyla başladı. Ayrıca, dut yapraklarında beslediği ipek böcekleri yavrusu bir kavanoz da aldı. 14 yaşında, Illinois Üniversitesi'ndeki Illinois Doğa Tarihi Araştırması'nda Sarcophagidae, Muscidae ve Calliphoridae familyalarına ait sinekleri ayıklama ve teşhis etme işinde çalışmaya başladı. Takip eden yazın, taksonomik araştırmada çalıştı, ancak bu iş deneyimi becerilerini ve ilgi alanlarını geliştirmesi için ona çok fazla fırsat sunmadı.
Bell, Urbana'daki University Laboratory High School'da lise eğitimini tamamladı. Yazları, Ohio'daki teyzesi ve amcasının çiftliğinde geçirirdi ve tarla ve yakındaki akarsulardan böcek toplayarak ve adlandırmaya çalışarak çiftlik işlerinin arasında vakit geçirirdi.
1946-1949 yılları arasında Illinois Üniversitesi'nde zooloji alanında lisans eğitimini tamamladı. Daha sonra, Illinois Carabidae (Simplicia)'sı hakkında bir tezle yüksek lisans derecesini aldı. 1950'lerin başlarında, entomolog W.V. Balduf'un sponsorluğunda, Adephaga'nın karşılaştırmalı morfolojisi ve filojenisi hakkındaki doktora tezini tamamladı.
Ross Bell, 'Butterfly' Bob Snetsinger ile Illinois'dayken arkadaş oldu. Onun sayesinde yaşam döngüsü ve larval biyoloji konularına ilgi duymaya başladı. Ayrıca ekolojiye de ilgi duyarak bölümün ekoloji kulübünün başkanı oldu.
Doktorasını tamamladıktan sonra, Bell'e Hindistan'a gitmek üzere Fulbright Fellowship ödülü verildi. Ulusal hizmet için çağrıldı ve iki yıl boyunca Maryland'da ki Fort Dietrich'te, o zamanların "Germ Warfare Centre" olarak bilinen yerde çalıştı. Pirelerle önemli bir süre geçirerek, erkekleri dişilerden hızlı bir şekilde ayırt etmenin bir yolunu keşfetti. Terhis olduktan sonra, saha zoolojisi, omurgasız zoolojisi, entomoloji ve dağ ekolojisi konularında ders vermek üzere Vermont Üniversitesi'ne (UVM) katıldı.
1956 yazında, Don Van Horn ile Meksika'da böcek toplamaya gitti. Burada ilk kez tanımlanmamış bir rhysodine böceği keşfetti. Bu, onu bu özel böceklerin dünya uzmanı olarak tanınmasını sağlayan bir ömür boyu sürecek bir hayranlık uyandırdı.
Bir sonraki yıl, Whitestone, Queens, New York'li Joyce Elaine Rockenbach ile evlendi. İkisi de entomolojiyi takip etme konusunda ayrılmaz birer arkadaş oldular. 1960'larda, Vermont'in eklem bacaklı faunasını belgelemek için aktif bir program başlattılar. Çalışmaları, Kuzey Yeni İngiltere için önemli bir kaynak olan UVM Entomolojik Koleksiyonunu oluşturdu. 1970'ler ve 1980'lerde, Ross ve Joyce entomolojik çalışmalarının sınırlarını Vermont'ın ötesine taşıdılar ve Yeni Zelanda ve Papua Yeni Gine'ye kadar uzandı.
Bell, 2000 yılında UVM'den emekli oldu, ancak birkaç yıl daha saha entomolojisi dersi vermeye devam etti. Kendisi ve eşi, ölümüne kadar entomolojiyi, özellikle de rhysodineleri incelemeye devam ettiler.
Rhysodine böcekleri
Bell, öncelikle Rhysodinae böcek alt familyasına olan ömür boyu hayranlığıyla tanınır. Bell, bilinen 350 türden 260 kadarını tanımladı ve sınıflandırdı.
Ayrıca aşağıdakiler de dahil olmak üzere önemli sayıda makale yayınladı:
- Bell, RT 1970. Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Batı Hint Adaları'nın Rhysodini'si. Amerika Entomoloji Derneği'nin Çeşitli Yayınları 6: 289-324.
- Bell, RT 1973. Guatemala'dan yeni Clinidium türleri (Coleoptera, Carabidae veya Rhysodidae). Washington Entomolojik Derneği Tutanakları 75(3): 279-282.
- Bell, RT 1975. Omoglymmius Ganglbauer, ayrı bir cins (Coleoptera: Carabidae veya Rhysodidae). Coleopterists Bülteni 29(4):351-352.
- Bell, RT 1979. Rhysodini'nin Zoocoğrafyası: Böcekler dalgaların karaya attığı odun üzerinde mi seyahat eder? Karabid Böceklerinde Sayfa 331-342: Evrimleri, Doğal Tarihleri ve Sınıflandırmaları (TL Erwin, GE Ball ve DR Whitehead, ed.). Birinci Uluslararası Karabidoloji Sempozyumu Bildirileri. Smithsonoan Enstitüsü, Washington, DC
- Bell, RT 1985. Yeni Gine Rhysodini'nin (Coleoptera: Carabidae) zoocoğrafyası ve ekolojisi. Böceklerin ve Karıncaların Taksonomisi, Filogenisi ve Zoocoğrafyasında Sayfa 221-235 (GE Ball, ed.). Dr. W. Önemsiz Yayıncılar, Dordrecht.
- Bell, RT 1985. Aile: Rhysodidae. Amerika Kuzey Meksika Coleoptera Kataloğu. Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı. Tarım El Kitabı Numarası 529-4:1-4.
- Bell, RT 1991. Rhysodidae (Adephaga). Olgunlaşmamış Böcekler Cilt 2'de Sayfa 304-305 (FW Stehr, ed.). Kendall/Hunt Yayın Şirketi, Dubuque, Iowa.
- Bell, RT 1994. Isıramayan böcekler: yetişkin Rhysodines'in (Coleoptera: Carabidae veya Rhysodidae) başının fonksiyonel morfolojisi. Kanadalı Entomolog 126.667-672.
- Bell, RT 1998. Rhysodini (Coleoptera) nereye aittir? Caraboidea'nın Filogenisi ve Sınıflandırılmasında Sayfa 261-272. XX ICE (1996, Floransa, İtalya) (GE Ball, A. Casale ve A. Vigna Taglianti, editörler). Bölgesel Doğa Bilimleri Müzesi, Torino.
- Bell, RT ve JR Bell. 1962. Rhysodidae'nin taksonomik konumu. Coleopterists Bülteni 15.99-106.
- Bell, RT ve JR Bell. 1975. Doğu ABD'den iki yeni Clinidium taksonu (Coleoptera: Rhysodidae veya Carabidae), US Clinidium için revize edilmiş bir anahtar. Coleopterists Bülteni 29(2):65-68.
- Bell, RT ve JR Bell. 1978. Rhysodini of the World bölüm I. Kabilenin yeni bir sınıflandırması ve Omoglymmius alt cinsi Nitiglymmius'un bir özeti, yeni alt cins (Coleoptera: Carabidae veya Rhysodidae). Sorular Entomologicae 14: 43-88.
- Bell, RT ve JR Bell. 1979. Dünyanın Rhysodini bölümü II. Daha küçük cinslerin revizyonları (Coleoptera: Carabidae veya Rhysodidae). Sorular Entomologicae 15: 377-446.
- Bell, RT ve JR Bell. 1982. Dünya Bölüm III'ten Rhysodini. Omoglymmius Ganglbauer'in (Coleoptera: Carabidae veya Rhysodidae) revizyonu ve meşgul jenerik isimler için ikameler. Sorular Entomologicae 18: 127-259.
- Bell, RT ve JR Bell. 1985. Dünya Bölüm IV'ten Rhysodini. Rhyzodiastes ve Clinidium'un diğer cinslerdeki yeni türlerle (Coleoptera: Carabidae veya Rhysodidae) revizyonları. Sorular Entomologicae 21(1): 1-172.
- Bell, RT ve JR Bell. 1987. Meksika'dan yeni bir Clinidium Kirby türü (Coleoptera: Carabidae veya Rhysodidae) ve cinsin iki Neotropik üyesinin dişilerinin tasvirleri. Carnegie Müzesi Yıllıkları 56(8-14): 193-196.
- Bell, RT ve JR Bell. 1987. Güney Afrika'dan Rhysodini'nin yeni bir alt kabilesi, cinsi ve türü (Coleoptera: Carabidae veya Rhysodidae). Güney Afrika Entomoloji Derneği Dergisi 50(2): 287-290.
- Bell, RT ve JR Bell. 1987. Cenevre koleksiyonundaki Rhysodine böcekleri: yeni bir Yamatosa türü ve Omoglymmius sakuraii Nakane (Coleoptera: Carabidae veya Rhysodidae) için büyük bir menzil uzantısı. Revue suisse Zool. 94(4):683-686.
- Bell, RT ve JR Bell. 1988. Sulawesi'li Rhysodini (Endonezya) ve yakın adalar (Coleoptera: Carabidae veya Rhysodidae). New York Entomoloji Derneği Dergisi 96(1): 7-15.
- Bell, RT ve JR Bell. 1989. Cenevre koleksiyonu II'deki Rhysodine böcekleri: yeni Yamatosa ve Omoglymmius türleri, diğer türlerde tanımlanmamış cinsiyetlerin tanımları ve bazı önemli menzil uzantıları (Coleoptera: Carabidae veya Rhysodidae). Revue suisse Zool. 96(3):637-642.
- Bell, RT ve JR Bell. 1991. Avustralya Rhysodini (Insecta: Coleoptera: Carabidae veya Rhysodidae). Carnegie Müzesi Yıllıkları 60(3): 179-210.
- Bell, RT ve JR Bell. 1993. Rhysodine böcekleri (Insecta: Coleoptera: Carabidae veya Rhysodidae): Omoglymmius (Subgenera Omoglymmius ve Pyxiglimmius) için yeni türler, yeni veriler ve gözden geçirilmiş anahtarlar. Carnegie Müzesi Yıllıkları 62(2): 165-185 .
- Bell, RT ve JR Bell. 1995. Küba'nın Rhysodini (Insecta: Coleoptera: Carabidae). Carnegie Müzesi Yıllıkları 64(3): 185-195.
Kaynakça
- ^ Spence, John R.; Ball, George E.; Davidson, Robert L.; Rykken, Jessica J. (16 Kasım 2011). "'Bellography': Life and Contributions of Ross and Joyce Bell, two New England Naturalists". ZooKeys (147): 3-13. doi:10.3897/zookeys.147.1999. ISSN 1313-2989. (PMC) 3286264 $2. (PMID) 22371660. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ . Legacy.com. 9 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ Andrew Nemethy (11 Mart 2012). . VTDigger (İngilizce). 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
- ^ . tolweb.org. 1 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ross Taylor Bell 23 Nisan 1929 9 Kasim 2019 ozellikle Vermont ABD nin omurgasiz doga tarihi ve karabid bocekleri konusunda ilgili Amerikali bir entomologdur Esi Joyce Bell ile birlikte Vermont Universitesi ndeki calismalari buyuk olcude taksonomikti ve bilime tanitilan rhysodine turlerinin 75 ten fazlasini tanimladilar Ross ayrica sectigi alaninda bircok onemli makale de yazdi Ross BellDogumRoss Taylor Bell 23 Nisan 1929 1929 04 23 Champaign Illinois Amerika Birlesik DevletleriOlum9 Kasim 2019 90 yasinda Vermont Amerika Birlesik DevletleriEgitimChicago UniversitesiKariyeriDaliEntomoloji ZoolojiCalistigi kurumlarVermont UniversitesiBiyografiRoss Bell 23 Nisan 1929 da Champaign Illinois de Alfred Hannam Bell ve Dorothy Bell ciftinin cocugu olarak dogdu Iki kiz kardesi vardi Martha ve Enid Aile bireyleri doga tutkunuydu ve aile tatilleri botanik zooloji ve jeoloji gibi ozel ilgi alanlarinda Amerika Birlesik Devletleri nin cesitli yerlerine uzun yolculuklar yaparak gecirilirdi Bell in boceklerle ilgilenme meraki cocukluk doneminde ebeveynlerinden bir bocek toplama kiti hediye almasiyla basladi Ayrica dut yapraklarinda besledigi ipek bocekleri yavrusu bir kavanoz da aldi 14 yasinda Illinois Universitesi ndeki Illinois Doga Tarihi Arastirmasi nda Sarcophagidae Muscidae ve Calliphoridae familyalarina ait sinekleri ayiklama ve teshis etme isinde calismaya basladi Takip eden yazin taksonomik arastirmada calisti ancak bu is deneyimi becerilerini ve ilgi alanlarini gelistirmesi icin ona cok fazla firsat sunmadi Bell Urbana daki University Laboratory High School da lise egitimini tamamladi Yazlari Ohio daki teyzesi ve amcasinin ciftliginde gecirirdi ve tarla ve yakindaki akarsulardan bocek toplayarak ve adlandirmaya calisarak ciftlik islerinin arasinda vakit gecirirdi 1946 1949 yillari arasinda Illinois Universitesi nde zooloji alaninda lisans egitimini tamamladi Daha sonra Illinois Carabidae Simplicia si hakkinda bir tezle yuksek lisans derecesini aldi 1950 lerin baslarinda entomolog W V Balduf un sponsorlugunda Adephaga nin karsilastirmali morfolojisi ve filojenisi hakkindaki doktora tezini tamamladi Ross Bell Butterfly Bob Snetsinger ile Illinois dayken arkadas oldu Onun sayesinde yasam dongusu ve larval biyoloji konularina ilgi duymaya basladi Ayrica ekolojiye de ilgi duyarak bolumun ekoloji kulubunun baskani oldu Doktorasini tamamladiktan sonra Bell e Hindistan a gitmek uzere Fulbright Fellowship odulu verildi Ulusal hizmet icin cagrildi ve iki yil boyunca Maryland da ki Fort Dietrich te o zamanlarin Germ Warfare Centre olarak bilinen yerde calisti Pirelerle onemli bir sure gecirerek erkekleri disilerden hizli bir sekilde ayirt etmenin bir yolunu kesfetti Terhis olduktan sonra saha zoolojisi omurgasiz zoolojisi entomoloji ve dag ekolojisi konularinda ders vermek uzere Vermont Universitesi ne UVM katildi 1956 yazinda Don Van Horn ile Meksika da bocek toplamaya gitti Burada ilk kez tanimlanmamis bir rhysodine bocegi kesfetti Bu onu bu ozel boceklerin dunya uzmani olarak taninmasini saglayan bir omur boyu surecek bir hayranlik uyandirdi Bir sonraki yil Whitestone Queens New York li Joyce Elaine Rockenbach ile evlendi Ikisi de entomolojiyi takip etme konusunda ayrilmaz birer arkadas oldular 1960 larda Vermont in eklem bacakli faunasini belgelemek icin aktif bir program baslattilar Calismalari Kuzey Yeni Ingiltere icin onemli bir kaynak olan UVM Entomolojik Koleksiyonunu olusturdu 1970 ler ve 1980 lerde Ross ve Joyce entomolojik calismalarinin sinirlarini Vermont in otesine tasidilar ve Yeni Zelanda ve Papua Yeni Gine ye kadar uzandi Bell 2000 yilinda UVM den emekli oldu ancak birkac yil daha saha entomolojisi dersi vermeye devam etti Kendisi ve esi olumune kadar entomolojiyi ozellikle de rhysodineleri incelemeye devam ettiler Bell 90 yasinda Shelburne Vermont ta hayatini kaybetti Rhysodine bocekleriBell oncelikle Rhysodinae bocek alt familyasina olan omur boyu hayranligiyla taninir Bell bilinen 350 turden 260 kadarini tanimladi ve siniflandirdi Ayrica asagidakiler de dahil olmak uzere onemli sayida makale yayinladi Bell RT 1970 Kuzey Amerika Orta Amerika ve Bati Hint Adalari nin Rhysodini si Amerika Entomoloji Dernegi nin Cesitli Yayinlari 6 289 324 Bell RT 1973 Guatemala dan yeni Clinidium turleri Coleoptera Carabidae veya Rhysodidae Washington Entomolojik Dernegi Tutanaklari 75 3 279 282 Bell RT 1975 Omoglymmius Ganglbauer ayri bir cins Coleoptera Carabidae veya Rhysodidae Coleopterists Bulteni 29 4 351 352 Bell RT 1979 Rhysodini nin Zoocografyasi Bocekler dalgalarin karaya attigi odun uzerinde mi seyahat eder Karabid Boceklerinde Sayfa 331 342 Evrimleri Dogal Tarihleri ve Siniflandirmalari TL Erwin GE Ball ve DR Whitehead ed Birinci Uluslararasi Karabidoloji Sempozyumu Bildirileri Smithsonoan Enstitusu Washington DC Bell RT 1985 Yeni Gine Rhysodini nin Coleoptera Carabidae zoocografyasi ve ekolojisi Boceklerin ve Karincalarin Taksonomisi Filogenisi ve Zoocografyasinda Sayfa 221 235 GE Ball ed Dr W Onemsiz Yayincilar Dordrecht Bell RT 1985 Aile Rhysodidae Amerika Kuzey Meksika Coleoptera Katalogu Amerika Birlesik Devletleri Tarim Bakanligi Tarim El Kitabi Numarasi 529 4 1 4 Bell RT 1991 Rhysodidae Adephaga Olgunlasmamis Bocekler Cilt 2 de Sayfa 304 305 FW Stehr ed Kendall Hunt Yayin Sirketi Dubuque Iowa Bell RT 1994 Isiramayan bocekler yetiskin Rhysodines in Coleoptera Carabidae veya Rhysodidae basinin fonksiyonel morfolojisi Kanadali Entomolog 126 667 672 Bell RT 1998 Rhysodini Coleoptera nereye aittir Caraboidea nin Filogenisi ve Siniflandirilmasinda Sayfa 261 272 XX ICE 1996 Floransa Italya GE Ball A Casale ve A Vigna Taglianti editorler Bolgesel Doga Bilimleri Muzesi Torino Bell RT ve JR Bell 1962 Rhysodidae nin taksonomik konumu Coleopterists Bulteni 15 99 106 Bell RT ve JR Bell 1975 Dogu ABD den iki yeni Clinidium taksonu Coleoptera Rhysodidae veya Carabidae US Clinidium icin revize edilmis bir anahtar Coleopterists Bulteni 29 2 65 68 Bell RT ve JR Bell 1978 Rhysodini of the World bolum I Kabilenin yeni bir siniflandirmasi ve Omoglymmius alt cinsi Nitiglymmius un bir ozeti yeni alt cins Coleoptera Carabidae veya Rhysodidae Sorular Entomologicae 14 43 88 Bell RT ve JR Bell 1979 Dunyanin Rhysodini bolumu II Daha kucuk cinslerin revizyonlari Coleoptera Carabidae veya Rhysodidae Sorular Entomologicae 15 377 446 Bell RT ve JR Bell 1982 Dunya Bolum III ten Rhysodini Omoglymmius Ganglbauer in Coleoptera Carabidae veya Rhysodidae revizyonu ve mesgul jenerik isimler icin ikameler Sorular Entomologicae 18 127 259 Bell RT ve JR Bell 1985 Dunya Bolum IV ten Rhysodini Rhyzodiastes ve Clinidium un diger cinslerdeki yeni turlerle Coleoptera Carabidae veya Rhysodidae revizyonlari Sorular Entomologicae 21 1 1 172 Bell RT ve JR Bell 1987 Meksika dan yeni bir Clinidium Kirby turu Coleoptera Carabidae veya Rhysodidae ve cinsin iki Neotropik uyesinin disilerinin tasvirleri Carnegie Muzesi Yilliklari 56 8 14 193 196 Bell RT ve JR Bell 1987 Guney Afrika dan Rhysodini nin yeni bir alt kabilesi cinsi ve turu Coleoptera Carabidae veya Rhysodidae Guney Afrika Entomoloji Dernegi Dergisi 50 2 287 290 Bell RT ve JR Bell 1987 Cenevre koleksiyonundaki Rhysodine bocekleri yeni bir Yamatosa turu ve Omoglymmius sakuraii Nakane Coleoptera Carabidae veya Rhysodidae icin buyuk bir menzil uzantisi Revue suisse Zool 94 4 683 686 Bell RT ve JR Bell 1988 Sulawesi li Rhysodini Endonezya ve yakin adalar Coleoptera Carabidae veya Rhysodidae New York Entomoloji Dernegi Dergisi 96 1 7 15 Bell RT ve JR Bell 1989 Cenevre koleksiyonu II deki Rhysodine bocekleri yeni Yamatosa ve Omoglymmius turleri diger turlerde tanimlanmamis cinsiyetlerin tanimlari ve bazi onemli menzil uzantilari Coleoptera Carabidae veya Rhysodidae Revue suisse Zool 96 3 637 642 Bell RT ve JR Bell 1991 Avustralya Rhysodini Insecta Coleoptera Carabidae veya Rhysodidae Carnegie Muzesi Yilliklari 60 3 179 210 Bell RT ve JR Bell 1993 Rhysodine bocekleri Insecta Coleoptera Carabidae veya Rhysodidae Omoglymmius Subgenera Omoglymmius ve Pyxiglimmius icin yeni turler yeni veriler ve gozden gecirilmis anahtarlar Carnegie Muzesi Yilliklari 62 2 165 185 Bell RT ve JR Bell 1995 Kuba nin Rhysodini Insecta Coleoptera Carabidae Carnegie Muzesi Yilliklari 64 3 185 195 Kaynakca Spence John R Ball George E Davidson Robert L Rykken Jessica J 16 Kasim 2011 Bellography Life and Contributions of Ross and Joyce Bell two New England Naturalists ZooKeys 147 3 13 doi 10 3897 zookeys 147 1999 ISSN 1313 2989 PMC 3286264 2 PMID 22371660 26 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mart 2023 Legacy com 9 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2023 Andrew Nemethy 11 Mart 2012 VTDigger Ingilizce 13 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2023 tolweb org 1 Ekim 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2023