Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Claude Henri de Rouvroy, comte de Saint-Simon, genellikle Henri de Saint Simon olarak anılır (17 Ekim 1760, Paris – 19 Mayıs 1825), Fransız sosyalizminin kurucusu.
| Henri de Saint Simon | |
|---|---|
 | |
| Doğumu | 17 Ekim 1760 Paris |
| Ölümü | 19 Mayıs 1825 (64 yaşında) Paris |
| Çağı | 19. yüzyıl felsefesi |
| İlgi alanları | Siyasi iktisat siyasi liberalizm |
Etkilendikleri | |
Etkiledikleri | |
Toplumu çaba, üretim, eylem ve yaratma olarak gören; düşünce tarihinde, toplumun bilimi olarak gördüğü sosyolojinin düşünce babası olarak tanınan Fransız filozof ve iktisatçısı.
Hayatının Erken Dönemi
Saint Simon 1760’da belirsiz, soylu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Klasik edebiyat ve aydınlanma felsefesi eserleri üzerine çalıştı. Aydınlanma fikirleriyle birlikte on üç yaşında Katolikliği reddetti ve cumhuriyetçiliği benimsedi. 1779'da Amerika Birleşik Devletleri'ne giderek devrimde subay olarak savaştı ve iki kez yaralandı. Fransız Devrimi başladığında hızlıca kont ünvanını terk etti ve Sans-culottes’ı destekledi. Ama o dönem enerjisinin çoğunu Prusyalı bir diplomat olan Redern Kontu J. Sigismund Ehrenreich ile ortaklaşa ulusal mülk satışından servet yapmaya adadı. Kimlik yanlışlığından dolayı Terör Dönemi esnasında kısa süre hapse girdi. Ardından Palais Royal yakınlarında bir malikane aldı. Comte’un takdir ettiği bilim insanları Monge ve Lagrange düzenli misafirleriydi. Zamanla yakın arkadaş oldular. Redern Kontu iflas korkusuyla ortaklıklarını bitirdiğinde, Saint Simon insan zekasıyla ilgili yeni bir kariyere başlamaya karar verdi.
Düşünceleri
Saint-Simon, toplumda bir reforma gitmeyi amaçlamış, toplumun endüstri çağının, endüstrinin gereklerine göre düzenlenmesi gerektiğini savunmuştur. Bilimsel düşünceye dayanan bir toplum bilimi kurmanın zamanının geldiğini, artık pozitif bilim çağının başlamış olduğunu öne sürdüğü için, aynı zamanda pozitivizmin de kurucusu olarak da bilinen Saint-Simon’un en büyük düşü, insan toplumunun reformdan geçirilmesi olmuştur. Ona göre, Fransız Devrimi mutluluk getirmemiştir. Evrensel insan haklarının ilanı, Saint-Simon’a göre, aşağı sınıfların cehaletini ve yoksulluğunu ortadan kaldırmamıştır. Toplumdaki tüm insanların mutluluğunun yeni bir toplumsal düzenleme, bir sosyal reformla sağlanabileceğine inanan Saint-Simon, toplumda gerçekleştirilecek reformun toplumsal yasaların bilgisine dayandığını ve bunun bilimlerde de bir reformu gerektirdiğini düşünmüştür.
Bundan dolayı, onun felsefesi öncelikle toplum konusunu ele alır ve bir toplum felsefesi olarak ortaya çıkar. Toplumu bir organizma olarak gören ve bu organizmanın evrimini inceleyen Saint-Simon’a göre, toplumun kökeninde çıkar öğesi vardır. O, bir toplumun insanlarının birbirlerine gelişigüzel yaklaşmadığını söyler. İnsanlar, ancak bir çıkar durumu ortaya çıkınca, bir toplum halinde bir araya gelirler. Toplum, Saint-Simon’a göre, çıkar öğesinin bir sonucu olarak uzlaşmayla kurulur. Bir toplumun kurulabilmesi, çıkarın sonucu olan bir toplumsal bağın var olmasına ve dolayısıyla kolektif bir vicdanın oluşmasına bağlıdır.
Saint-Simon'a göre, insanlar kendilerine özgü orijinal varlıklar olmanın yanında, doğada hüküm süren determinizme tabi olan varlıklardır. Fizik ve kimya alanındaki ağırlık merkezi yasası gibi, toplumları yöneten bir ilerleme yasası vardır. Sosyoloji biliminin görevi, bu yasanın varlığını gösterip, insanlara bu yasaya itaat etmeyi öğretmektir. Zira, Saint-Simon’a göre, bu yasayı insanlar koymuş değildir. Biz, bu ilerleme yasasını, siyasi, ahlâki, ekonomik, vb, olaylar içinde görürüz. Sosyolojinin tarihsel yöntemi benimseyen bir gözlem bilimi olmasının nedeni budur. O, bu ilerleme yasasını düzenli bir yöntemle açıklayarak, Avrupa Uygarlığının toplumsal ve siyasi evriminin genel yasalarını elde etmeye çalışmıştır.
İnsanın toplumsal tarihinin kendilerine ayrı düşünce tarzlarının karşılık geldiği üç ayrı aşamadan, yani sırasıyla çoktanrıcılık/kölelik, teizm/feodalizm ve pozitivizm/endüstriyalizm evrelerinden geçtiğini öne süren Saint-Simon'a göre, toplumsal değişme ve düzenin yasaları, pozitivizmin marifetiyle, bulunabilir. Toplumun, ona göre, başlıca görevi, yaşamak için gerekli nesneleri çoğaltan üretimi geliştirmektir; çünkü mutluluk ancak bu şekilde sağlanır. Yeni düzende toplumu anlar, yani endüstri alanında çalışanlar yönetecektir. Endüstri alanında çalışanlarla, o zanaatlarla uğraşanları, çiftçileri, fabrikatörleri, yatırıma açtıkları kredilerle üretime katılan bankerleri, türlü üretim dallarındaki uzmanları anlatmak ister. Toplumu endüstri alanında çalışanların yönetmesi. Yoksulları yoksulluklarından kurtaracaktır; ona göre, bilimle, akla uygun olarak düzenlenecek üretim, bütün çalışanları her bakımdan yükseltecektir. Herkes çalıştığı, görevini yerine getirdiği ölçüde, üretimden payına düşeni alacaktır. Üretimi yönetenler, Saint-Simon’a göre, halkı keyiflerine göre değil, fakat üretimi geliştirmenin gereklerine göre yöneteceklerdir. Bu yöneticilerin görevlerini kötüye kullanmalarına, halkı aldatmalarına, halka ödevlerini anlatacak yeni bir din ile toplumu aydınlatacak bilginler engel olacaktır.
O, bilim konusunda, tüm bilimlerin şimdiye dek bilimsel olmayan yöntem ve adımlarla işe başlamış olduğunu söyler. Bundan başka, her bilim birtakım dini tasarımlar, metafizikle ilgili sanılarla yüklüdür. Başlangıçta, teolojik bir temeli olan ve metafizik kavramlarla geliştirilen, gerçek olmayan bir bilimin yerine, Saint-Simon’un çağında gerçek bilim, pozitif bilim geçmiştir. Ona göre, ilerlemeyi sağlayan etken de bilimin, başlangıçta onun içine karışmış olan bu öğelerden temizlenmesidir. Saint-Simon, artık pozitif bilim çağının başlamış olduğunu söyler.
Sosyal fizik
Saint Simon'a göre fizik bilimi fiziki olayları önceden görmeyi ve onları kontrol altına almayı mümkün kıldığı gibi sosyal fizikte sosyal olayları görüp onları kontrol altına almayı ve şekillendirmeyi mümkün kılacaktır. Pozitif bilimlerin tüm dallarıyla ilgilenen düşünür bu bilimlerin ancak pozitif bir sosyal bilimin yaratılması ile tamamlanacağına inanmış ve bu amaçla bu bilime sosyal fizik adını vermiştir. Simon, sosyolojinin sistematiğinden çok mevcut ve gelecekteki sosyal sorunlarla uğraşmayı tercih etmiştir.
Yeni din
Geleneksel otorite biçimleri meşru kabul edilmediği için, endüstri toplumunda ahlaki bir boşluk ve toplumsal bir kriz oluştuğunu düşünen Simon, çözüm olarak yeni, dünyevi, laik bir din önermiştir. Toplumun yeni dini liderleri de önde gelen bilim ve sanat insanları ile sanayiciler, yani çıkarları kitle çıkarlarından farklı olmayan insanlar olacaktı. Simon, Sosyolojinin gücüne inanarak bu bilimi yeni bir din haline dönüştürerek toplumu örgütleyip sorunları çözümlemeyi amaçlamıştır.
Yeni din sisteminde, ekonomik ve siyasi yönetimin başında banka, fabrika, maliye uzmanlarının bulunmasına karşılık, inanç ve eğitim gibi işlerin başında da bilim, sanat uzmanları bulunacaktır. Ona göre, yeni din, kardeşlik ve sevgiye dayanan bir inanç olmalı ve her türlü hurafeden arındırılmalıdır. Başka bir deyişle, modern toplumun yön ve düzeninin, üretici olmayan bürokratlar tarafından değil de, bilim insanları ve sanayiciler tarafından belirlendiğini öne süren Saint-Simon’a göre, modern toplumdaki kriz de, pozitivizme dayanan yeni bir din ile çözülebilir.
Temel eserleri
- De la Réorganisation de la Société européenne [Avrupa Topluluğunun Yeniden Örgütlenmesi Üzerine]
- Du Système industriel [Sanayi Sistemine Dair]
- Catéschisme des Industriels [Sanayicilerin İlmihali]
Ayrıca bakınız
Eserleri
- Lettres d'un habitant de Genève a ses contemporains (Bir Cenevrelinin Çağdaşlarına Mektupları, 1803)
- Introduction aux travaux scientifiques du XLX siècle (XLX. yy'ın Bilimsel Çalışmalanna Giriş, 1807)
- Esquisse d'une Nouveau Encyclopedie (Yeni Bir Ansiklopedi Taslağı, 1810)
- Mémoire sur la science de l'homme (İnsan Bilimi Üstüne İnceleme, 1813)
- De la réorganisation de la société européenne (Avrupa Toplumunun Yeniden Düzenlenişi Üstüne, 1814 Augustin Thierry ile birlikte)
- L'Industrie (Endüstri kapitalizmin ilk dönemlerinin meseleleri üzerine çıkarttığı dergi, 1816-1817)
- Du Système industriel (Sanayi Sistemi Üstüne, 1823)
- Le Catéchisme des industriels (Sanayicilerin Kutsal Kitabı, 1824)
- Nouveau Christianisme (Yeni Hristiyanlık, 1825)
| Vikisöz'de Henri de Saint Simon ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Claude Henri de Rouvroy comte de Saint Simon genellikle Henri de Saint Simon olarak anilir 17 Ekim 1760 Paris 19 Mayis 1825 Fransiz sosyalizminin kurucusu Henri de Saint SimonDogumu17 Ekim 1760 1760 10 17 ParisOlumu19 Mayis 1825 64 yasinda ParisCagi19 yuzyil felsefesiIlgi alanlariSiyasi iktisat siyasi liberalizmEtkilendikleri Benjamin Franklin Charles Fourier Jean Baptiste SayEtkiledikleri Auguste Comte Karl Marx Pierre Leroux Thorstein Veblen Toplumu caba uretim eylem ve yaratma olarak goren dusunce tarihinde toplumun bilimi olarak gordugu sosyolojinin dusunce babasi olarak taninan Fransiz filozof ve iktisatcisi Hayatinin Erken DonemiSaint Simon 1760 da belirsiz soylu bir ailenin cocugu olarak dunyaya geldi Klasik edebiyat ve aydinlanma felsefesi eserleri uzerine calisti Aydinlanma fikirleriyle birlikte on uc yasinda Katolikligi reddetti ve cumhuriyetciligi benimsedi 1779 da Amerika Birlesik Devletleri ne giderek devrimde subay olarak savasti ve iki kez yaralandi Fransiz Devrimi basladiginda hizlica kont unvanini terk etti ve Sans culottes i destekledi Ama o donem enerjisinin cogunu Prusyali bir diplomat olan Redern Kontu J Sigismund Ehrenreich ile ortaklasa ulusal mulk satisindan servet yapmaya adadi Kimlik yanlisligindan dolayi Teror Donemi esnasinda kisa sure hapse girdi Ardindan Palais Royal yakinlarinda bir malikane aldi Comte un takdir ettigi bilim insanlari Monge ve Lagrange duzenli misafirleriydi Zamanla yakin arkadas oldular Redern Kontu iflas korkusuyla ortakliklarini bitirdiginde Saint Simon insan zekasiyla ilgili yeni bir kariyere baslamaya karar verdi DusunceleriSaint Simon toplumda bir reforma gitmeyi amaclamis toplumun endustri caginin endustrinin gereklerine gore duzenlenmesi gerektigini savunmustur Bilimsel dusunceye dayanan bir toplum bilimi kurmanin zamaninin geldigini artik pozitif bilim caginin baslamis oldugunu one surdugu icin ayni zamanda pozitivizmin de kurucusu olarak da bilinen Saint Simon un en buyuk dusu insan toplumunun reformdan geciril mesi olmustur Ona gore Fransiz Devrimi mutluluk getirmemistir Evrensel insan haklarinin ilani Saint Simon a gore asagi siniflarin cehaletini ve yoksullugunu ortadan kaldirmamistir Toplumdaki tum insanlarin mutlulugunun yeni bir toplumsal duzenleme bir sosyal reformla saglanabilecegine inanan Saint Simon toplumda gerceklestirilecek reformun toplumsal yasalarin bilgisine dayandigini ve bunun bilimlerde de bir reformu gerektirdigini dusunmustur Bundan dolayi onun felsefesi oncelikle toplum konusunu ele alir ve bir toplum felsefesi olarak ortaya cikar Toplumu bir or ganizma olarak goren ve bu organizmanin evrimini inceleyen Saint Simon a gore top lumun kokeninde cikar ogesi vardir O bir toplumun insanlarinin birbirlerine gelisigu zel yaklasmadigini soyler Insanlar ancak bir cikar durumu ortaya cikinca bir toplum halinde bir araya gelirler Toplum Saint Simon a gore cikar ogesinin bir sonucu olarak uzlasmayla kurulur Bir toplumun kuru labilmesi cikarin sonucu olan bir toplumsal bagin var olmasina ve dolayisiyla kolektif bir vicdanin olusmasina baglidir Saint Simon a gore insanlar kendilerine ozgu orijinal varliklar olmanin yaninda dogada hukum suren determinizme tabi olan varliklardir Fizik ve kimya alanindaki agir lik merkezi yasasi gibi toplumlari yoneten bir ilerleme yasasi vardir Sosyoloji biliminin gorevi bu yasanin varligini gosterip in sanlara bu yasaya itaat etmeyi ogretmektir Zira Saint Simon a gore bu yasayi insanlar koymus degildir Biz bu ilerleme yasasini siyasi ahlaki ekonomik vb olaylar icinde goruruz Sosyolojinin tarihsel yontemi be nimseyen bir gozlem bilimi olmasinin nede ni budur O bu ilerleme yasasini duzenli bir yontemle aciklayarak Avrupa Uygarliginin toplumsal ve siyasi evriminin genel yasalarini elde etmeye calismistir Insanin toplumsal tarihinin kendilerine ayri dusunce tarzlarinin karsilik geldigi uc ayri asamadan yani sirasiyla coktanricilik kolelik teizm feodalizm ve pozitivizm endustriyalizm evrelerinden gectigini one suren Saint Simon a gore toplumsal degisme ve duzenin yasalari pozitivizmin mari fetiyle bulunabilir Toplumun ona gore baslica gorevi yasamak icin gerekli nesne leri cogaltan uretimi gelistirmektir cunku mutluluk ancak bu sekilde saglanir Yeni duzende toplumu anlar yani endustri ala ninda calisanlar yonetecektir Endustri alaninda calisanlarla o zanaatlarla ugrasanlari ciftcileri fabrikatorleri yatirima actiklari kredilerle uretime katilan bankerleri turlu uretim dallarindaki uzmanlari anlatmak ister Toplumu endustri alaninda calisanla rin yonetmesi Yoksullari yoksulluklarindan kurtaracaktir ona gore bilimle akla uygun olarak duzenlenecek uretim butun calisanlari her bakimdan yukseltecektir Herkes calistigi gorevini yerine getirdigi olcude ure timden payina duseni alacaktir Uretimi yonetenler Saint Simon a gore halki keyiflerine gore degil fakat uretimi gelistirmenin gereklerine gore yoneteceklerdir Bu yoneticilerin gorevlerini kotuye kullanmala rina halki aldatmalarina halka odevlerini anlatacak yeni bir din ile toplumu aydinlatacak bilginler engel olacaktir O bilim konusunda tum bilimlerin sim diye dek bilimsel olmayan yontem ve adimlarla ise baslamis oldugunu soyler Bundan baska her bilim birtakim dini tasarimlar metafizikle ilgili sanilarla yukludur Baslangicta teolojik bir temeli olan ve metafizik kavramlarla gelistirilen gercek olmayan bir bilimin yerine Saint Simon un caginda ger cek bilim pozitif bilim gecmistir Ona gore ilerlemeyi saglayan etken de bilimin baslangicta onun icine karismis olan bu ogeler den temizlenmesidir Saint Simon artik po zitif bilim caginin baslamis oldugunu soyler Sosyal fizik Saint Simon a gore fizik bilimi fiziki olaylari onceden gormeyi ve onlari kontrol altina almayi mumkun kildigi gibi sosyal fizikte sosyal olaylari gorup onlari kontrol altina almayi ve sekillendirmeyi mumkun kilacaktir Pozitif bilimlerin tum dallariyla ilgilenen dusunur bu bilimlerin ancak pozitif bir sosyal bilimin yaratilmasi ile tamamlanacagina inanmis ve bu amacla bu bilime sosyal fizik adini vermistir Simon sosyolojinin sistematiginden cok mevcut ve gelecekteki sosyal sorunlarla ugrasmayi tercih etmistir Yeni din Geleneksel otorite bicimleri mesru kabul edilmedigi icin endustri toplumunda ahlaki bir bosluk ve toplumsal bir kriz olustugunu dusunen Simon cozum olarak yeni dunyevi laik bir din onermistir Toplumun yeni dini liderleri de onde gelen bilim ve sanat insanlari ile sanayiciler yani cikarlari kitle cikarlarindan farkli olmayan insanlar olacakti Simon Sosyolojinin gucune inanarak bu bilimi yeni bir din haline donusturerek toplumu orgutleyip sorunlari cozumlemeyi amaclamistir Yeni din sisteminde ekonomik ve siyasi yonetimin basinda banka fabrika maliye uzmanlarinin bulunmasina karsilik inanc ve egitim gibi islerin basinda da bilim sanat uzmanla ri bulunacaktir Ona gore yeni din kardeslik ve sev giye dayanan bir inanc olmali ve her turlu hurafeden arindirilmalidir Baska bir deyis le modern toplumun yon ve duzeninin ure tici olmayan burokratlar tarafindan degil de bilim insanlari ve sanayiciler tarafindan belirlendigini one suren Saint Simon a gore modern toplumdaki kriz de pozitivizme dayanan yeni bir din ile cozulebilir Temel eserleriDe la Reorganisation de la Societe europeenne Avrupa Toplulugunun Yeniden Orgutlenmesi Uzerine Du Systeme industriel Sanayi Sistemine Dair Cateschisme des Industriels Sanayicilerin Ilmihali Ayrica bakinizMeritokrasiEserleriLettres d un habitant de Geneve a ses contemporains Bir Cenevrelinin Cagdaslarina Mektuplari 1803 Introduction aux travaux scientifiques du XLX siecle XLX yy in Bilimsel Calismalanna Giris 1807 Esquisse d une Nouveau Encyclopedie Yeni Bir Ansiklopedi Taslagi 1810 Memoire sur la science de l homme Insan Bilimi Ustune Inceleme 1813 De la reorganisation de la societe europeenne Avrupa Toplumunun Yeniden Duzenlenisi Ustune 1814 Augustin Thierry ile birlikte L Industrie Endustri kapitalizmin ilk donemlerinin meseleleri uzerine cikarttigi dergi 1816 1817 Du Systeme industriel Sanayi Sistemi Ustune 1823 Le Catechisme des industriels Sanayicilerin Kutsal Kitabi 1824 Nouveau Christianisme Yeni Hristiyanlik 1825 Vikisoz de Henri de Saint Simon ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Kaynakca Horowitz Irving Louis Veblen s Century A Collective Portrait 2002 p 142 Mary PICKERING Auguste Comte An Intellectual Biography Volume 1 Ingilizce Cambridge University Press ss 60 61 ISBN 052143405X