Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Samsun, Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1907 yılında Fransa'dan satın alınan dört "Durandal" sınıfı muhripten biridir. Gemi, Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı esnasında Osmanlı donanmasında görev yaptı.
| Tarihçe | |
|---|---|
 Osmanlı İmparatorluğu | |
| Adı | Samsun |
| Adının geldiği yer/kişi | Samsun |
| Sipariş | 1906 |
| İnşa eden | SA Chantiers et Ateliers de la Gironde, Bordeaux |
| Kızağa konuluşu | Haziran 1906 |
| Denize indirilişi | 1907 |
| Görevlendirme | 3 Eylül 1907, İstanbul |
| Hizmetten çıkışı | Ekim 1918 |
| Tarihçe | |
 Türkiye | |
| Adı | Samsun |
| Hizmet | 1924 |
| Hizmet dışı | 1932 |
| Akıbet | 1949'da Gölcük'te söküldü |
| Genel karakteristik | |
| Sınıf ve tipi | |
| Deplasman | 284 t |
| Uzunluk | 58,2 m LoA, 56,3 m LPP |
| Genişlik | 6,3 m |
| Su çekimi | 2,8 m |
| İtme gücü | 2 adet SACAG üçlü genleşmeli buhar motoru 2 Normand SACAG kazan 5,950 indike beygir gücü |
| Hız | 1907'de 28 knot, 1912'de 20 knot, 1915'te 17 knot |
| Menzil | 60 ton kömür |
| Kişi kapasitesi | 1907: 7 subay, 60 denizci 1915: 74 Türk, 17 Alman |
| Silah donanımı |
|
Samsun, Trablusgarp Savaşı esnasında Osmanlı filosunun geri kalanı gibi İtalyan deniz gücüyle çatışmaya girmedi. 16 Aralık 1912'de İmroz Deniz Muharebesi'nde yer aldı. Ekim 1914'te Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na girmesine sebep olan Karadeniz Baskını'na katıldı. Savaş boyunca Marmara Denizi'ne giren Müttefik denizaltılarına karşı devriye ve konvoy eskortu, ana filodaki zırhlılara eşlik, İstanbul Boğazı girişinde mayın tarama gibi birçok görevde bulundu. 1918'de enterne edilmiş Rus donanmasını teftiş etti. Cumhuriyet zamanında da donanmada görev yapan muhrip, 1932 yılında hizmet dışı bırakıldı ve 1949 yılında söküldü.
Tasarım
SA Chantiers et Ateliers de la Gironde tarafından Bordeaux'da inşa edilen Samsun dikler arasında 56,3 metre, tam boyda ise 58,2 metre uzunluğundaydı. 6,3 metre genişliğindeki geminin su çekimi 2,8 metreydi. Gövdesi çelikten yapılmıştı. Geminin deplasmanı 284 tondu. 1907'de inşa edildiği hâliyle 7 subay ve 60 bahriyeliden oluşan mürettebatı, I. Dünya Savaşı esnasında 1915 itibarıyla 74 Türk ve 17 Almandan oluşuyordu.
Gemi gücünü SA Chantiers et Ateliers de la Gironde yapımı iki su borulu kazanın buharla beslediği iki adet dikey üçlü genleşmeli buhar motorundan alıyordu. Motorlar 5.950 indike beygir gücüne sahipti ve gemiyi 1907'de saatte 28 deniz mili hıza ulaştırabiliyordu. Geminin hızı 1912'de 20 deniz mili, 1915'te ise 17 deniz miline düşmüştü. Gemi 60 ton kömür taşıyabiliyordu.
Gemi inşa edildiği hâliyle 1 adet 65 mm L/50 seri ateşli Creusot top ve 300 mermi, 6 adet 47 mm L/50 seri ateşli Creusot top ve 1.200 mermi ile 2 adet 450 mm torpido tüpü ve 6 torpido taşıyordu.
Satın alınma ve inşa
20. yüzyılın başında Osmanlı donanmasının güçlendirilmesi çalışmaları esnasında, 1904'te Alman Krupp'tan çok miktarda top, mühimmat ve malzeme sipariş edilmişti. Osmanlı hükûmeti diplomatik ve finansal denge sağlamak için daha sonraki siparişlerini Fransa'ya vermeyi kararlaştırdı. Bu amaçla donanmanın ihtiyaçlarını karşılamak için Schneider-Creusot'dan dört torpido botu siparişi verdi. Bu küçük siparişin Fransızlar açısından yeterli gelmemesi üzerine 200 tonluk Refahiye sınıfı gambotlar ve 420 tonluk sipariş edildi. 1906'daki görüşmeler esnasında Fransızlar, Osmanlı hükûmetini dört muhrip daha satın almaya ikna etti. Muhriplerin siparişi 22 Ocak 1906'da verildi. Fransız Durandal sınıfını temel alan bu muhriplerden Samsun, Yarhisar ve Basra Ateliers de la Gironde; Taşoz ise Scheider et Cie tarafından inşa edildi.
Hizmet geçmişi
Osmanlı dönemi
3 Eylül 1907'de Osmanlı donanmasına katılan Samsun, Mayıs 1909'da İstanbul'daki Birleşik Krallık donanma görevinin komutanı Amiral 'ın reform programının bir parçası olan eğitimlerde yer aldı. Bu eğitimde amiral gemisi Mesudiye, Asar-ı Tevfik ve Mecidiye Büyükada ile Maltepe arasında konumlanmış, Peyk-i Şevket, Berk-i Satvet, Samsun ve Yarhisar ise Prens Adaları arasındaki geçişleri korumaktaydı. Draç, Musul, Kütahya, Alpagot, , ve torpido botları Sivriada'dan yola çıkarak filoya katıldı ve daha büyük gemilere karşı torpido saldırısı eğitimi yaptı. Birleşik Krallık temsilcileri, tatbikatı Tirimüjgan'dan gözlemledi. Tatbikat her ne kadar gerçekçi savaş şartlarında olmasa da Osmanlı donanmasının yirmi yıldan beri yaptığı ilk donanma tatbikatıydı. Tatbikatın sonunda tüm gemiler Sarayburnu açığında bekleyen saltanat yatı Ertuğrul'un önünden geçiş yaptı.
Trablusgarp Savaşı ve Balkan Savaşları
Trablusgarp Savaşı'nın başında, 1 Ekim 1911'de Samsun, Osmanlı filosunun geri kalanı ile birlikte Nara Burnu'nda demirliydi. Temmuz ayından itibaren manevra ve eğitimler yapan filo, artan siyasi gerilime rağmen yıllık Beyrut ziyaretini tamamlamıştı. 2 Ekim'de filo İstanbul'a dönerek tamir ve bakıma girdi. Savaş boyunca İtalyan gemileriyle doğrudan çatışmaya girmedi.
Samsun, 16 Aralık 1912'deki İmroz Deniz Muharebesi'nde görev aldı. 2. Muhrip Tümeni'nde yer alan gemi, Akhisar ile beraber zırhlıların önünde perdeleme, gözcü ve keşif görevinde bulundu ancak telsiz ekipmanının yetersizliği yüzünden ana filoyla iletişimini Tirimüjgan aracılığıyla semafor kullanarak sağladı. Gemilerin bir diğer görevi ise Yunan denizaltısı Delfin'i zırhlılardan uzak tutmaktı. Samsun bu muharebede çatışmaya girmedi. Daha sonra gemi, Ocak 1913'te yapılması planlanan Bozcaada çıkartmasında 2. Muhrip Tümeni ile beraber çıkartma gemilerini korumakla görevlendirildi, ancak bu harekât daha sonra iptal edildi. 10 Ocak'ta 2. Muhrip Tümeni, ana filo ile beraber devriyede Yunan gemilerini gözlemledi ve peşlerine düştü; zırhlılardan yapılan atışların ardından filo Çanakkale'ye geri döndü.
I. Dünya Savaşı
Gemi I. Dünya Savaşı esnasında çeşitli görevlerde bulundu. Osmanlı İmparatorluğu'nun savaşa girmesine neden olan Karadeniz Baskını'nda da yer aldı. Baskın öncesinde Osmanlı filosu Kilyos açıklarında toplandı, ardından gemiler denize açıldı. Samsun, Yavuz muharebe kruvazörü ve Taşoz muhribi ile beraber Sivastopol'a gidecekti.Yavuz, Samsun ve Taşoz önce Amasra'ya gitti, burada muhripler Yavuz'dan kömür aldı. 29 Ekim saat 05.00'te Sivastopol'e yedi mil mesafede muhripler mayın taraması yapmaya başladı, Yavuz ise muhriplerin arkasında seyre geçti. Saat 06.30'dan hemen önce Yavuz, Sivastopol limanını 15 dakika boyunca bombaladı. Ancak saat 04.00'te Odessa'dan gelen ve Türk gemilerinin yaptığı baskını haber veren bir telsiz mesajı sebebiyle Ruslar hazırlıklıydı. Bu süre zarfında Yavuz, ön dretnot ve kıyı bataryaları ile karşılıklı ateş hâlindeydi.Yavuz, kıyı bataryalarına sekiz kilometre kadar yaklaştı, kaçınma manevraları yaptığı seyri esnasında bataryaları topa tuttu. Çatışmanın başlamasından on beş dakika sonra, saat 06.45'te ateş keserek uzaklaştı.Yavuz güneydoğu istikametinde gördüğü duman üzerine bölgeye yöneldiğinde üç Rus muhribiyle karşılaştı ve 12 km mesafeden ateş açtı; muhripler Türk gemilerini izlemeye devam etti ancak baş geminin bir mermiyle vurulmasının ardından Rusların saldırısı sona erdi. Bu esnada Sivastopol'e seyreden 700 mayın yüklü Rus mayın gemisi Prut'a rastlayan Yavuz, gemiyi 15 cm'lik toplarıyla batırdı. Prut'un gemiyi terk eden mürettebatından 75 kişi (72 er ve üç subay) Samsun ve Taşoz muhripleri tarafından kurtarıldı.Prut'un gelişi beklendiğinden limanın etrafındaki savunma amaçlı mayın tarlası çalışmıyordu. 20 dakika sonra devreye girdiğinde ise Osmanlılar bölgeden ayrılmıştı. Donanma Komutanlığından Başkomutan Vekâletine 29 Ekim akşamı 22:30'da gönderilen telgrafa göre, tahrip edilen Prut mayın gemisinden esir alınan Rus esir subayların birinden öğrenildiğine göre Rus gemilerinin görevi, Boğaz'dan çıkacak Osmanlı filosunu tahrip etmek için gece Boğaz'ın ağzı önünde mayın dökmekti. Çatışmanın ardından gemiler İstanbul'a döndüler.
28 Mart 1915'te İstanbul Boğazı'na 25 mil mesafeye dek gelen Rus filosundan altı deniz uçağı Anadolufeneri ve Rumelifeneri'ni ve bölgedeki kıyı tahkimatı ile bataryaları bombaladı. Ertesi gün başka bir Rus gücü Zonguldak ve Ereğli'de nakliye gemilerini vurdu. Buna cevap olarak 1 Nisan'da Osmanlı gemileri denize açıldı. 3 Nisan 06.30'da Odessa'nın 15 mil açığında Mecidiye bir mayına çarptı ve battı. bu kaybın ardından filo dönüşe geçti; Rusların bölgeye gelmesi tehlikesine karşı Samsun ve Taşoz önleme görevi için rotaya girdiler ancak teknik sebeplerle hızlarını koruyamadıkları için İstanbul'a dönüşe geçtiler.
Samsun savaş boyunca konvoy eskortu ve denizaltı önleme görevlerinde de bulundu. 2 Haziran 1915'te Tecilli ve Başlangıç adlı iki gemiye eşlik ederken, konvoy Tekirdağ açıklarında Birleşik Krallık'a ait HMS E11 denizaltısı tarafından saldırıya uğradı. Samsun'un nakliye gemilerinden 10 mil kadar uzaklaşmasını bekleyen denizaltının fırlattığı torpido, Tecilli'ye isabet etti; gemi 18 mürettebatıyla beraber battı. E11 denizaltısı Başlangıç'a da saldırdı ancak torpidosu isabet etmedi, Başlangıç mürettebatı gemiyi karaya oturtarak terk etti. Kıyıdan açılan topçu ateşinin ardından E11 bölgeden uzaklaştı. 17 Haziran'da Samsun ve Yarhisar, İstanbul Boğazı yakınlarında HMS E14 denizaltısını tespit edip saldırdılar ancak denizaltı dalarak kaçmayı başardı. 4 Ağustos'ta E14, Tekirdağ yakınlarında Tenedos ve Bandırma gemilerinden oluşan küçük bir konvoya eşlik eden Samsun ile bir kez daha karşı karşıya geldi. Denizaltının fırlattığı torpido Tenedos'un altından geçti ancak isabet etmedi.
Fransız denizaltısı Turquoise, 20 Ekim'de Çanakkale Boğazı'nı gizlice geçerek Marmara Denizi'ne girmişti. Yaşanan arızalar sebebiyle 30 Ekim'de çıkmaya çalışırken tespit edilen denizaltı, kıyı topçusu tarafından vuruldu; mürettebatı tarafından terkedilen denizaltı dört metre derinlikteki suda karaya oturdu. 2 Kasım'da kolayca yeniden yüzdürülen denizaltı, 3 Kasım'da Nusret mayın gemisi tarafından İstanbul'a çekilmesine karar verildi. Çanakkale'den Aydın Reis gambotu eşliğinde yola çıkan Nusret ve denizaltı, 18.00'de Marmara Adası açıklarında Samsun ile buluştu. Eskort görevini devralan Samsun öncülüğünde Müttefik denizaltılarına karşı karartma yapan gemiler rota değişikliği esnasında çarpıştılar. Baş kısmından hasar alan Samsun, yolculuğunun son kısmında Paris römorkörü tarafından çekilerek Marmara Adası'na geri döndü. Hafif hasar alan Nusret kendi motor gücüyle adaya ulaşırken, çekme halatından kurtulan Fransız denizaltısı da motorları çalıştırılarak adaya götürüldü. Denizaltı daha sonra Gayret-i Vataniye tarafından çekilerek İstanbul'a götürüldü ve 11 Kasım'da Osmanlı Donanması'na dahil edildi ve denizaltıyı vuran topçu onbaşı Müstecip'in (Kılıçaslan) adıyla Müstecip Onbaşı olarak yeniden adlandırıldı. Temmuz 1916'da İstanbul Boğazı girişine dökülen Rus mayınlarını temizlemekle görevlendirildi. Almanya'dan getirilen mayın tarama ekipmanı monte edilen gemi, Antalya ve Demirhisar sınıfı gemilerle beraber haftalar süren uğraş sonucunda Boğaz'a giriş için bir kanal temizlemeyi başardı.
Samsun, kardeş gemisi Basra ile beraber 20 Ocak 1918'de gerçekleşen İmroz Deniz Muharebesi'nde yer aldı. Harekâta katılacak gemiler Yavuz muharebe kruvazörü, Midilli kruvazörü, Muâvenet-i Milliye, Numûne-i Hamiyet, Basra ve Samsun muhripleri Zonguldak'ta kömür ikmalinin ardından gizlilik içinde Çanakkale'ye yol aldılar. Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığı İmroz ve Limni üzerinde keşif uçuşları ile istihbarat toplamış, İskeçe'deki Alman istasyonundan istenen avcı uçaklarına Yavuz ve Midilli'yi koruma ve Bulgar kıyılarını gözetleme görevi vermişti. 19 Ocak 1918'de verilen harekât emrinde Yavuz'un büyük düşman gemilerini, Midilli'nin ise hafif gemiler ve İmroz'daki hava üssünü hedeflemesi; Samsun da dahil olmak üzere muhriplerin ise Boğaz önünde denizaltılara karşı emniyet sağlaması planlanmıştı.Midilli ve Yavuz harekât esnasında mayınlara çarptı; Midilli batarken hasar alan Yavuz ise Nara Burnu'nda karaya oturdu. Bir hafta süren kurtarma çalışmaları esnasında Samsun, gambotlarla beraber denizaltılara karşı emniyet sağladı.
Rusya, Aralık 1917'de savaştan çekildi ve ateşkes ilan edildi. Samsun, 1918'de Karadeniz'de eskort görevleri yaptı. 1 Mart'ta Samsun ve Hamidiye, Numune-i Hamiyet ile Muavenet-i Milliye gemileri, Rusların geri verdiği Trabzon'a 300 piyade taşıyan Akdeniz'e eşlik ettiler. 30 Mart'ta Samsun, Basra ve Taşoz muhripleri ile Patmos gemisi Odessa'ya giderek Rus donanmasıyla ateşkesi durumunu gözlemledi. 28 Haziran'da Novorossiysk'te enterne edilmiş Rus donanmasını kontrol etmeye giden Yavuz, Samsun, Numune-i Hamiyet ve Muavenet-i Milliye limana vardıklarında Rusların kendi gemilerini batırdıklarını gördü. Samsun ve diğer muhripler bölgede kalırken Yavuz İstanbul'a döndü. 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Mütarekesi'nin ardından enterne edildi.
Cumhuriyet dönemi
Samsun, cumhuriyetin ilanı esnasında hizmet dışı durumdaydı. 1924'te Türkiye Cumhuriyeti hizmetine giren gemi, 1932'de donanma envanterinden çıkartıldı. 1949 yılında Gölcük'te söküldü.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d Langensiepen & Güleryüz, s. 158.
- ^ Gardiner, s. 391.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, ss. 12-13.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 14.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, ss. 15-16.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, ss. 22-23.
- ^ Sevengül 1976, s. 65.
- ^ Sevengül, s. 58.
- ^ Sondhaus 2014, s. 107.
- ^ a b c Sevengül, ss. 58-59.
- ^ Halpern 2012, Chapter 3: The Mediterranean 1914–1915.
- ^ Sevengül, s. 476.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 47.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 37.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 38.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 39.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 42.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 51.
- ^ Noppen, s. 24.
- ^ Sevengül, ss. 393-394.
- ^ Sevengül, s. 395.
- ^ Jameson, s. 89.
- ^ Sevengül, s. 398.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 32.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 53.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 54.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 59.
- Genel
- Şanlı Bahriye, Nejat Gülen
- Gardiner, Robert (1985). Conway's All the World's Fighting Ships, 1906–1921. Londra: Conway Maritime Press. ISBN . 22 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2021.
- Halpern, Paul G. (11 Ekim 2012). A Naval History of World War I (İngilizce). Naval Institute Press. ISBN .
- Jameson, William (2004). Submariners VC. Penzance, Cornwall: Periscope Publishing Ltd. ISBN .
- Langensiepen, Bernd; Güleryüz, Ahmet (1995). The Ottoman Steam Navy 1828–1923 (İngilizce). Londra: Conway Maritime Press. ISBN .
- Noppen, Ryan K. (2015). Ottoman Navy Warships 1914–18. Oxford: Osprey Books. ISBN .
- Sevengül, Hüsamettin (1976). Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi - Deniz Harekatı (PDF). 8. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı. 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Mart 2021.
- Sondhaus, Lawrence (27 Ağustos 2014). The Great War at Sea: A Naval History of the First World War (İngilizce) (resimli bas.). Cambridge University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Samsun Osmanli Imparatorlugu tarafindan 1907 yilinda Fransa dan satin alinan dort Durandal sinifi muhripten biridir Gemi Trablusgarp Savasi Balkan Savaslari ve I Dunya Savasi esnasinda Osmanli donanmasinda gorev yapti TarihceOsmanli ImparatorluguAdiSamsunAdinin geldigi yer kisiSamsunSiparis1906Insa edenSA Chantiers et Ateliers de la Gironde BordeauxKizaga konulusuHaziran 1906Denize indirilisi1907Gorevlendirme3 Eylul 1907 IstanbulHizmetten cikisiEkim 1918TarihceTurkiyeAdiSamsunHizmet1924Hizmet disi1932Akibet1949 da Golcuk te sokulduGenel karakteristikSinif ve tipiDeplasman284 tUzunluk58 2 m LoA 56 3 m LPPGenislik6 3 mSu cekimi2 8 mItme gucu2 adet SACAG uclu genlesmeli buhar motoru 2 Normand SACAG kazan 5 950 indike beygir gucuHiz1907 de 28 knot 1912 de 20 knot 1915 te 17 knotMenzil60 ton komurKisi kapasitesi1907 7 subay 60 denizci 1915 74 Turk 17 AlmanSilah donanimi1 x 65 mm L 50 seri atesli Creusot top 300 mermi 6 x 47 mm L 50 seri atesli Creusot top 1200 mermi 2 x 450 mm torpido tupu 6 torpido Samsun Trablusgarp Savasi esnasinda Osmanli filosunun geri kalani gibi Italyan deniz gucuyle catismaya girmedi 16 Aralik 1912 de Imroz Deniz Muharebesi nde yer aldi Ekim 1914 te Osmanli Imparatorlugu nun I Dunya Savasi na girmesine sebep olan Karadeniz Baskini na katildi Savas boyunca Marmara Denizi ne giren Muttefik denizaltilarina karsi devriye ve konvoy eskortu ana filodaki zirhlilara eslik Istanbul Bogazi girisinde mayin tarama gibi bircok gorevde bulundu 1918 de enterne edilmis Rus donanmasini teftis etti Cumhuriyet zamaninda da donanmada gorev yapan muhrip 1932 yilinda hizmet disi birakildi ve 1949 yilinda sokuldu TasarimSA Chantiers et Ateliers de la Gironde tarafindan Bordeaux da insa edilen Samsun dikler arasinda 56 3 metre tam boyda ise 58 2 metre uzunlugundaydi 6 3 metre genisligindeki geminin su cekimi 2 8 metreydi Govdesi celikten yapilmisti Geminin deplasmani 284 tondu 1907 de insa edildigi haliyle 7 subay ve 60 bahriyeliden olusan murettebati I Dunya Savasi esnasinda 1915 itibariyla 74 Turk ve 17 Almandan olusuyordu Gemi gucunu SA Chantiers et Ateliers de la Gironde yapimi iki su borulu kazanin buharla besledigi iki adet dikey uclu genlesmeli buhar motorundan aliyordu Motorlar 5 950 indike beygir gucune sahipti ve gemiyi 1907 de saatte 28 deniz mili hiza ulastirabiliyordu Geminin hizi 1912 de 20 deniz mili 1915 te ise 17 deniz miline dusmustu Gemi 60 ton komur tasiyabiliyordu Gemi insa edildigi haliyle 1 adet 65 mm L 50 seri atesli Creusot top ve 300 mermi 6 adet 47 mm L 50 seri atesli Creusot top ve 1 200 mermi ile 2 adet 450 mm torpido tupu ve 6 torpido tasiyordu Satin alinma ve insa20 yuzyilin basinda Osmanli donanmasinin guclendirilmesi calismalari esnasinda 1904 te Alman Krupp tan cok miktarda top muhimmat ve malzeme siparis edilmisti Osmanli hukumeti diplomatik ve finansal denge saglamak icin daha sonraki siparislerini Fransa ya vermeyi kararlastirdi Bu amacla donanmanin ihtiyaclarini karsilamak icin Schneider Creusot dan dort torpido botu siparisi verdi Bu kucuk siparisin Fransizlar acisindan yeterli gelmemesi uzerine 200 tonluk Refahiye sinifi gambotlar ve 420 tonluk siparis edildi 1906 daki gorusmeler esnasinda Fransizlar Osmanli hukumetini dort muhrip daha satin almaya ikna etti Muhriplerin siparisi 22 Ocak 1906 da verildi Fransiz Durandal sinifini temel alan bu muhriplerden Samsun Yarhisar ve Basra Ateliers de la Gironde Tasoz ise Scheider et Cie tarafindan insa edildi Hizmet gecmisiOsmanli donemi 3 Eylul 1907 de Osmanli donanmasina katilan Samsun Mayis 1909 da Istanbul daki Birlesik Krallik donanma gorevinin komutani Amiral in reform programinin bir parcasi olan egitimlerde yer aldi Bu egitimde amiral gemisi Mesudiye Asar i Tevfik ve Mecidiye Buyukada ile Maltepe arasinda konumlanmis Peyk i Sevket Berk i Satvet Samsun ve Yarhisar ise Prens Adalari arasindaki gecisleri korumaktaydi Drac Musul Kutahya Alpagot ve torpido botlari Sivriada dan yola cikarak filoya katildi ve daha buyuk gemilere karsi torpido saldirisi egitimi yapti Birlesik Krallik temsilcileri tatbikati Tirimujgan dan gozlemledi Tatbikat her ne kadar gercekci savas sartlarinda olmasa da Osmanli donanmasinin yirmi yildan beri yaptigi ilk donanma tatbikatiydi Tatbikatin sonunda tum gemiler Sarayburnu aciginda bekleyen saltanat yati Ertugrul un onunden gecis yapti Trablusgarp Savasi ve Balkan Savaslari Trablusgarp Savasi nin basinda 1 Ekim 1911 de Samsun Osmanli filosunun geri kalani ile birlikte Nara Burnu nda demirliydi Temmuz ayindan itibaren manevra ve egitimler yapan filo artan siyasi gerilime ragmen yillik Beyrut ziyaretini tamamlamisti 2 Ekim de filo Istanbul a donerek tamir ve bakima girdi Savas boyunca Italyan gemileriyle dogrudan catismaya girmedi Samsun 16 Aralik 1912 deki Imroz Deniz Muharebesi nde gorev aldi 2 Muhrip Tumeni nde yer alan gemi Akhisar ile beraber zirhlilarin onunde perdeleme gozcu ve kesif gorevinde bulundu ancak telsiz ekipmaninin yetersizligi yuzunden ana filoyla iletisimini Tirimujgan araciligiyla semafor kullanarak sagladi Gemilerin bir diger gorevi ise Yunan denizaltisi Delfin i zirhlilardan uzak tutmakti Samsun bu muharebede catismaya girmedi Daha sonra gemi Ocak 1913 te yapilmasi planlanan Bozcaada cikartmasinda 2 Muhrip Tumeni ile beraber cikartma gemilerini korumakla gorevlendirildi ancak bu harekat daha sonra iptal edildi 10 Ocak ta 2 Muhrip Tumeni ana filo ile beraber devriyede Yunan gemilerini gozlemledi ve peslerine dustu zirhlilardan yapilan atislarin ardindan filo Canakkale ye geri dondu I Dunya Savasi Karadeniz Baskini nda yer alan gemilerin rotalari Gemi I Dunya Savasi esnasinda cesitli gorevlerde bulundu Osmanli Imparatorlugu nun savasa girmesine neden olan Karadeniz Baskini nda da yer aldi Baskin oncesinde Osmanli filosu Kilyos aciklarinda toplandi ardindan gemiler denize acildi Samsun Yavuz muharebe kruvazoru ve Tasoz muhribi ile beraber Sivastopol a gidecekti Yavuz Samsun ve Tasoz once Amasra ya gitti burada muhripler Yavuz dan komur aldi 29 Ekim saat 05 00 te Sivastopol e yedi mil mesafede muhripler mayin taramasi yapmaya basladi Yavuz ise muhriplerin arkasinda seyre gecti Saat 06 30 dan hemen once Yavuz Sivastopol limanini 15 dakika boyunca bombaladi Ancak saat 04 00 te Odessa dan gelen ve Turk gemilerinin yaptigi baskini haber veren bir telsiz mesaji sebebiyle Ruslar hazirlikliydi Bu sure zarfinda Yavuz on dretnot ve kiyi bataryalari ile karsilikli ates halindeydi Yavuz kiyi bataryalarina sekiz kilometre kadar yaklasti kacinma manevralari yaptigi seyri esnasinda bataryalari topa tuttu Catismanin baslamasindan on bes dakika sonra saat 06 45 te ates keserek uzaklasti Yavuz guneydogu istikametinde gordugu duman uzerine bolgeye yoneldiginde uc Rus muhribiyle karsilasti ve 12 km mesafeden ates acti muhripler Turk gemilerini izlemeye devam etti ancak bas geminin bir mermiyle vurulmasinin ardindan Ruslarin saldirisi sona erdi Bu esnada Sivastopol e seyreden 700 mayin yuklu Rus mayin gemisi Prut a rastlayan Yavuz gemiyi 15 cm lik toplariyla batirdi Prut un gemiyi terk eden murettebatindan 75 kisi 72 er ve uc subay Samsun ve Tasoz muhripleri tarafindan kurtarildi Prut un gelisi beklendiginden limanin etrafindaki savunma amacli mayin tarlasi calismiyordu 20 dakika sonra devreye girdiginde ise Osmanlilar bolgeden ayrilmisti Donanma Komutanligindan Baskomutan Vekaletine 29 Ekim aksami 22 30 da gonderilen telgrafa gore tahrip edilen Prut mayin gemisinden esir alinan Rus esir subaylarin birinden ogrenildigine gore Rus gemilerinin gorevi Bogaz dan cikacak Osmanli filosunu tahrip etmek icin gece Bogaz in agzi onunde mayin dokmekti Catismanin ardindan gemiler Istanbul a donduler 28 Mart 1915 te Istanbul Bogazi na 25 mil mesafeye dek gelen Rus filosundan alti deniz ucagi Anadolufeneri ve Rumelifeneri ni ve bolgedeki kiyi tahkimati ile bataryalari bombaladi Ertesi gun baska bir Rus gucu Zonguldak ve Eregli de nakliye gemilerini vurdu Buna cevap olarak 1 Nisan da Osmanli gemileri denize acildi 3 Nisan 06 30 da Odessa nin 15 mil aciginda Mecidiye bir mayina carpti ve batti bu kaybin ardindan filo donuse gecti Ruslarin bolgeye gelmesi tehlikesine karsi Samsun ve Tasoz onleme gorevi icin rotaya girdiler ancak teknik sebeplerle hizlarini koruyamadiklari icin Istanbul a donuse gectiler Samsun savas boyunca konvoy eskortu ve denizalti onleme gorevlerinde de bulundu 2 Haziran 1915 te Tecilli ve Baslangic adli iki gemiye eslik ederken konvoy Tekirdag aciklarinda Birlesik Krallik a ait HMS E11 denizaltisi tarafindan saldiriya ugradi Samsun un nakliye gemilerinden 10 mil kadar uzaklasmasini bekleyen denizaltinin firlattigi torpido Tecilli ye isabet etti gemi 18 murettebatiyla beraber batti E11 denizaltisi Baslangic a da saldirdi ancak torpidosu isabet etmedi Baslangic murettebati gemiyi karaya oturtarak terk etti Kiyidan acilan topcu atesinin ardindan E11 bolgeden uzaklasti 17 Haziran da Samsun ve Yarhisar Istanbul Bogazi yakinlarinda HMS E14 denizaltisini tespit edip saldirdilar ancak denizalti dalarak kacmayi basardi 4 Agustos ta E14 Tekirdag yakinlarinda Tenedos ve Bandirma gemilerinden olusan kucuk bir konvoya eslik eden Samsun ile bir kez daha karsi karsiya geldi Denizaltinin firlattigi torpido Tenedos un altindan gecti ancak isabet etmedi Fransiz denizaltisi Turquoise 20 Ekim de Canakkale Bogazi ni gizlice gecerek Marmara Denizi ne girmisti Yasanan arizalar sebebiyle 30 Ekim de cikmaya calisirken tespit edilen denizalti kiyi topcusu tarafindan vuruldu murettebati tarafindan terkedilen denizalti dort metre derinlikteki suda karaya oturdu 2 Kasim da kolayca yeniden yuzdurulen denizalti 3 Kasim da Nusret mayin gemisi tarafindan Istanbul a cekilmesine karar verildi Canakkale den Aydin Reis gambotu esliginde yola cikan Nusret ve denizalti 18 00 de Marmara Adasi aciklarinda Samsun ile bulustu Eskort gorevini devralan Samsun onculugunde Muttefik denizaltilarina karsi karartma yapan gemiler rota degisikligi esnasinda carpistilar Bas kismindan hasar alan Samsun yolculugunun son kisminda Paris romorkoru tarafindan cekilerek Marmara Adasi na geri dondu Hafif hasar alan Nusret kendi motor gucuyle adaya ulasirken cekme halatindan kurtulan Fransiz denizaltisi da motorlari calistirilarak adaya goturuldu Denizalti daha sonra Gayret i Vataniye tarafindan cekilerek Istanbul a goturuldu ve 11 Kasim da Osmanli Donanmasi na dahil edildi ve denizaltiyi vuran topcu onbasi Mustecip in Kilicaslan adiyla Mustecip Onbasi olarak yeniden adlandirildi Temmuz 1916 da Istanbul Bogazi girisine dokulen Rus mayinlarini temizlemekle gorevlendirildi Almanya dan getirilen mayin tarama ekipmani monte edilen gemi Antalya ve Demirhisar sinifi gemilerle beraber haftalar suren ugras sonucunda Bogaz a giris icin bir kanal temizlemeyi basardi Samsun kardes gemisi Basra ile beraber 20 Ocak 1918 de gerceklesen Imroz Deniz Muharebesi nde yer aldi Harekata katilacak gemiler Yavuz muharebe kruvazoru Midilli kruvazoru Muavenet i Milliye Numune i Hamiyet Basra ve Samsun muhripleri Zonguldak ta komur ikmalinin ardindan gizlilik icinde Canakkale ye yol aldilar Canakkale Mustahkem Mevki Komutanligi Imroz ve Limni uzerinde kesif ucuslari ile istihbarat toplamis Iskece deki Alman istasyonundan istenen avci ucaklarina Yavuz ve Midilli yi koruma ve Bulgar kiyilarini gozetleme gorevi vermisti 19 Ocak 1918 de verilen harekat emrinde Yavuz un buyuk dusman gemilerini Midilli nin ise hafif gemiler ve Imroz daki hava ussunu hedeflemesi Samsun da dahil olmak uzere muhriplerin ise Bogaz onunde denizaltilara karsi emniyet saglamasi planlanmisti Midilli ve Yavuz harekat esnasinda mayinlara carpti Midilli batarken hasar alan Yavuz ise Nara Burnu nda karaya oturdu Bir hafta suren kurtarma calismalari esnasinda Samsun gambotlarla beraber denizaltilara karsi emniyet sagladi Rusya Aralik 1917 de savastan cekildi ve ateskes ilan edildi Samsun 1918 de Karadeniz de eskort gorevleri yapti 1 Mart ta Samsun ve Hamidiye Numune i Hamiyet ile Muavenet i Milliye gemileri Ruslarin geri verdigi Trabzon a 300 piyade tasiyan Akdeniz e eslik ettiler 30 Mart ta Samsun Basra ve Tasoz muhripleri ile Patmos gemisi Odessa ya giderek Rus donanmasiyla ateskesi durumunu gozlemledi 28 Haziran da Novorossiysk te enterne edilmis Rus donanmasini kontrol etmeye giden Yavuz Samsun Numune i Hamiyet ve Muavenet i Milliye limana vardiklarinda Ruslarin kendi gemilerini batirdiklarini gordu Samsun ve diger muhripler bolgede kalirken Yavuz Istanbul a dondu 30 Ekim 1918 de imzalanan Mondros Mutarekesi nin ardindan enterne edildi Cumhuriyet donemi Samsun cumhuriyetin ilani esnasinda hizmet disi durumdaydi 1924 te Turkiye Cumhuriyeti hizmetine giren gemi 1932 de donanma envanterinden cikartildi 1949 yilinda Golcuk te sokuldu KaynakcaOzel a b c d Langensiepen amp Guleryuz s 158 Gardiner s 391 Langensiepen amp Guleryuz ss 12 13 Langensiepen amp Guleryuz s 14 Langensiepen amp Guleryuz ss 15 16 Langensiepen amp Guleryuz ss 22 23 Sevengul 1976 s 65 Sevengul s 58 Sondhaus 2014 s 107 a b c Sevengul ss 58 59 Halpern 2012 Chapter 3 The Mediterranean 1914 1915 Sevengul s 476 Langensiepen amp Guleryuz s 47 Langensiepen amp Guleryuz s 37 Langensiepen amp Guleryuz s 38 Langensiepen amp Guleryuz s 39 Langensiepen amp Guleryuz s 42 Langensiepen amp Guleryuz s 51 Noppen s 24 Sevengul ss 393 394 Sevengul s 395 Jameson s 89 Sevengul s 398 Langensiepen amp Guleryuz s 32 Langensiepen amp Guleryuz s 53 Langensiepen amp Guleryuz s 54 Langensiepen amp Guleryuz s 59 GenelSanli Bahriye Nejat Gulen Gardiner Robert 1985 Conway s All the World s Fighting Ships 1906 1921 Londra Conway Maritime Press ISBN 978 0 87021 907 8 22 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2021 Halpern Paul G 11 Ekim 2012 A Naval History of World War I Ingilizce Naval Institute Press ISBN 978 1 61251 172 6 Jameson William 2004 Submariners VC Penzance Cornwall Periscope Publishing Ltd ISBN 978 1 904381 24 2 Langensiepen Bernd Guleryuz Ahmet 1995 The Ottoman Steam Navy 1828 1923 Ingilizce Londra Conway Maritime Press ISBN 978 0 85177 610 1 Noppen Ryan K 2015 Ottoman Navy Warships 1914 18 Oxford Osprey Books ISBN 978 1 4728 0620 8 Sevengul Husamettin 1976 Birinci Dunya Harbinde Turk Harbi Deniz Harekati PDF 8 Genelkurmay Harp Tarihi Baskanligi 18 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Mart 2021 Sondhaus Lawrence 27 Agustos 2014 The Great War at Sea A Naval History of the First World War Ingilizce resimli bas Cambridge University Press ISBN 978 1 107 03690 1