Selimiye Camii, Osmanlı padişahı II. Selim döneminde Mimar Sinan'ın yaptığı ve Osmanlı'nın önceki başkenti Edirne'de bulunan bir külliyedir. Mimar Sinan'ın 80 yaşında yaptığı ve "ustalık eserim" şeklinde nitelendirdiği Selimiye Camii, gerek Mimar Sinan'ın, gerek Osmanlı mimarisinin en önemli eserleri arasında sayılır.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Edirne, Türkiye |
Koordinatlar | 41°40′41″K 26°33′34″D / 41.67806°K 26.55944°D |
İnanç | İslam |
Mimari | |
Mimar(lar) | Koca Mimar Sinan |
Mimari tür | Cami |
Mimari biçim | Osmanlı mimarisi |
İnşaat başlangıcı | 1568 |
Tamamlanma | 1574 |
Özellikler | |
Minare sayısı | 4 |
Tür | Kültürel |
Kriter | i, iv |
Belirleme | 2011 (35. oturum) |
Referans no. | 1366 |
Ülke | Türkiye |
Bölge | Avrupa |
Caminin kitâbesine göre, yapımına 1568 (Hicrî: 976) yılında başlanmıştır. Caminin 27 Kasım 1574 Cuma günü açılması planlanmış olsa da ancak II. Selim'in ölümünün ardından 14 Mart 1575'te ibadete açılmıştır.
Mülkiyeti, Sultan Selim Vakfı'ndadır. Bugün şehrin merkezinde bulunan caminin yapıldığı alanda inşasına Süleyman Çelebi devrinde başlanan, Yıldırım Bayezid devrinde geliştiririlen Edirne'nin ilk sarayı (Saray-ı elik) ve Baltacı Muhafızları haremi bulunmaktaydı. Kaynaklarda söz konusu bu alandan Sarıbayır ya da Kavak Meydanı isimleriyle de bahsedilir.
2000'de UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine dahil edilen Selimiye Camii ve külliyesi, 2011'de ise Dünya Mirası olarak tescil edildi.
Tarihçe
Edirne'nin seçilmesinin nedeni
Sultan’ın caminin yapılacağı şehir olarak neden Edirne'yi seçtiği kesin olarak bilinmemektedir. Evliya Çelebi Seyahatname adlı eserinde padişahın rüyasında İslam peygamberi Muhammed'i gördüğünü ve onun kendisinden Kıbrıs'ın fethi anısına bir cami yaptırmasını istediğini yazmıştır. Ancak caminin yapımına başlanmasından üç yıl sonra 1571'de fethedildiği bilindiğinden bu iddianın doğruluk payı olamaz. Bu konudaki daha gerçekçi yorumlarda ise o dönemde İstanbul'da yeni bir büyük camiye ihtiyaç duyulmadığı, Edirne'nin Rumeli'deki Osmanlı egemenliğinin merkezi konumunda olduğu ve Selim'in gençlik yıllarından beri şehre ayrı sevgi beslediğine dikkat çekilir.
Kubbe
Bir tepe üzerinde bulunan Selimiye'de daha önceki hiçbir camide ya da antik çağ mabedinde görülmemiş bir teknik kullanılmıştır. Daha önceki kubbeli yapılarda, asıl kubbe kademeli yarım kubbelerin üzerinde yükselmesine rağmen, Selimiye Camii 43,25 metre yüksekliğinde, 31,25 metre çapında, tek bir lebi ile örtülmüştür. Kubbe, 8 sütuna dayanan bir kasnak üzerine oturtulmuştur. Kasnak, filayaklarına 6 metre genişliğinde kemerlerle bağlıdır. Mimar Sinan, bu şekilde örttüğü iç mekana verdiği genişlik ve ferahlıkla birlikte mekanın bir kerede kolayca anlaşılmasını sağlar. Kubbe aynı zamanda camiinin dış görünüşünün ana hatlarını da belirler.
Minareler
Caminin dört köşesinde bulunan, her biri özel üç şerefeli 380 santimetre çapındaki minareler 70,89 metre yüksekliğindedir. Minarelerin alem dahil yükseklikleri bazı kaynaklara göre 84, bazılarına göreyse 85 metredir.Cümle kapısının iki yakınındaki minarelerin şerefelerine üç ayrı yoldan çıkılır. Diğer iki minare tek merdivenlidir. Öndeki iki minarenin taş oymaları çukur, ortadaki minarelerin oymaları ise kabarıktır. Minarelerin kubbeye yakın olması, camiyi göğe doğru uzanıyormuş gibi gösterir. Bu caminin en büyük özelliği Edirne'nin her tarafından görülmesidir.
İç süslemeler
Caminin mermer, çini ve hat işçilikleri de önemlidir. Yapının içi İznik çinileriyle süslüdür. Büyük kubbenin tam altındaki hünkar mahfili, 12 mermer sütunludur ve 2 metre yüksekliktedir. Çinilerin bir kısmı 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşında, Rus generali Mihail Skobelev tarafından sökülerek Moskova'ya götürülmüştür.
Avlu
Yapının, kuzeye, güneye ve avluya açılan 3 kapısı vardır. İç avlu, revaklar ve kubbelerle süslüdür. Avlunun ortasında mermerden özenle işlenmiş bir şadırvan vardır. Dış avluda ise sıbyan mektebi, darül kurra, darül hadis, medrese ve imaret bulunmaktadır. Sıbyan mektebi günümüzde çocuk kütüphanesi, medrese ise müze olarak kullanılmaktadır. Geçmişte cami meşalelerle aydınlatılmakta idi. Meşalelerden çıkan is, hava akımı oluşturmak üzere özel olarak yapılan bir delikten dışarı çıkmaktaydı.
“Ters Lale” motifi
Caminin müezzin mahfilinin mermer ayaklarından birinin altında ters bir lale motifi bulunmaktadır. Rivayete göre, caminin yapılacağı arsa üzerinde bir lale bahçesi bulunmaktaydı. Bu arsanın sahibi, başlarda arsasının satılmasını istememiştir. En sonunda, Mimar Sinan'dan camide bir lale motifi olmasını isteyerek arsasını satmıştır. Mimar Sinan da lale motifini ters olarak yapmıştır. Lale motifi bu arsada bir lale bahçesi olduğunu, ters olması ise sahibinin tersliğini temsil etmektedir.
Dünya Mirası Listesi
28 Haziran 2011 Salı günü, Paris’te yapılan UNESCO Dünya Mirası Komitesi toplantısında Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi’nin Dünya Mirası Listesi’ne adaylığını değerlendirdi ve komite oybirliğiyle Selimiye Camii ve Külliyesi'nin Dünya Mirası listesine girmesine karar verdi.
Böylelikle Drina Köprüsünden sonra bir Osmanlı eseri daha Dünya Mirası Listesi’ne girmiş oldu.
Fotoğraflar
- Selimiye Camii
- Minber Görünüm
- İç avlu
- Atatürk Selimiye Camii'nde (25 Aralık 1930)
- Devam eden restorasyon çalışmasından bir görüntü (2023)
- Devam eden restorasyon çalışmasından bir görüntü (2023)
Kaynakça
- ^ . Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı. 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2008.
- ^ "Sultan Selim Camii (Edirne)". sinanasaygi.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2008.
- ^ . selimiyecamii.com. 6 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2008.
- ^ Mark Irving, (Ed.) (2007). 1001 Buildings You Must See Before You Die (İngilizce). Barrons Educational Series. s. 148. .
- ^ a b . 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2008.
- ^ "Edirne Selimiye Mosque" (İngilizce). UNESCO. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2015.
- ^ "Selimiye Mosque and its Social Complex". UNESCO. 22 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2015.
- ^ . selimiyecamii.com. 23 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2008.
- ^ . Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı. 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2008.
- ^ a b c . selimiyecamii.com. 28 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2008.
- ^ . Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı. 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2008.
- ^ . Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı. 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2008.
- ^ . selimiyecamii.com. 5 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2008.
- ^ Mimar Sinan'ın hayatı, Selimiye Camii ve ters lale hikayesi 30 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Testkulubu.com. 12 Şubat 2011 tarihinde erişilmiştir.
- ^ "Selimiye Camii Dünya Mirası Listesi'nde". Hurriyet Gazetesi. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2011.
- ^ "Drina Köprüsü 2005 yılından bu yana UNESCO dünya Miras listesine". Habitat.org.tr sitesi. 21 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2011.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Selimiye Camii ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Selimiye Cami 19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sinan'ın kaleminden Selimiye Cami 30 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Selimiye Camii Osmanli padisahi II Selim doneminde Mimar Sinan in yaptigi ve Osmanli nin onceki baskenti Edirne de bulunan bir kulliyedir Mimar Sinan in 80 yasinda yaptigi ve ustalik eserim seklinde nitelendirdigi Selimiye Camii gerek Mimar Sinan in gerek Osmanli mimarisinin en onemli eserleri arasinda sayilir Selimiye CamiiTemel bilgilerKonumEdirne TurkiyeKoordinatlar41 40 41 K 26 33 34 D 41 67806 K 26 55944 D 41 67806 26 55944InancIslamMimariMimar lar Koca Mimar SinanMimari turCamiMimari bicimOsmanli mimarisiInsaat baslangici1568Tamamlanma1574OzelliklerMinare sayisi4UNESCO Dunya MirasiTurKulturelKriteri ivBelirleme2011 35 oturum Referans no 1366Ulke TurkiyeBolgeAvrupa1913 tarihli bir Osmanli posta pulunda Selimiye Camii Caminin kitabesine gore yapimina 1568 Hicri 976 yilinda baslanmistir Caminin 27 Kasim 1574 Cuma gunu acilmasi planlanmis olsa da ancak II Selim in olumunun ardindan 14 Mart 1575 te ibadete acilmistir Mulkiyeti Sultan Selim Vakfi ndadir Bugun sehrin merkezinde bulunan caminin yapildigi alanda insasina Suleyman Celebi devrinde baslanan Yildirim Bayezid devrinde gelistiririlen Edirne nin ilk sarayi Saray i elik ve Baltaci Muhafizlari haremi bulunmaktaydi Kaynaklarda soz konusu bu alandan Saribayir ya da Kavak Meydani isimleriyle de bahsedilir 2000 de UNESCO tarafindan Dunya Mirasi listesine dahil edilen Selimiye Camii ve kulliyesi 2011 de ise Dunya Mirasi olarak tescil edildi TarihceEdirne nin secilmesinin nedeni Sultan in caminin yapilacagi sehir olarak neden Edirne yi sectigi kesin olarak bilinmemektedir Evliya Celebi Seyahatname adli eserinde padisahin ruyasinda Islam peygamberi Muhammed i gordugunu ve onun kendisinden Kibris in fethi anisina bir cami yaptirmasini istedigini yazmistir Ancak caminin yapimina baslanmasindan uc yil sonra 1571 de fethedildigi bilindiginden bu iddianin dogruluk payi olamaz Bu konudaki daha gercekci yorumlarda ise o donemde Istanbul da yeni bir buyuk camiye ihtiyac duyulmadigi Edirne nin Rumeli deki Osmanli egemenliginin merkezi konumunda oldugu ve Selim in genclik yillarindan beri sehre ayri sevgi besledigine dikkat cekilir Kubbe Bir tepe uzerinde bulunan Selimiye de daha onceki hicbir camide ya da antik cag mabedinde gorulmemis bir teknik kullanilmistir Daha onceki kubbeli yapilarda asil kubbe kademeli yarim kubbelerin uzerinde yukselmesine ragmen Selimiye Camii 43 25 metre yuksekliginde 31 25 metre capinda tek bir lebi ile ortulmustur Kubbe 8 sutuna dayanan bir kasnak uzerine oturtulmustur Kasnak filayaklarina 6 metre genisliginde kemerlerle baglidir Mimar Sinan bu sekilde orttugu ic mekana verdigi genislik ve ferahlikla birlikte mekanin bir kerede kolayca anlasilmasini saglar Kubbe ayni zamanda camiinin dis gorunusunun ana hatlarini da belirler Kubbesinin dis gorunusuMinareler Caminin dort kosesinde bulunan her biri ozel uc serefeli 380 santimetre capindaki minareler 70 89 metre yuksekligindedir Minarelerin alem dahil yukseklikleri bazi kaynaklara gore 84 bazilarina goreyse 85 metredir Cumle kapisinin iki yakinindaki minarelerin serefelerine uc ayri yoldan cikilir Diger iki minare tek merdivenlidir Ondeki iki minarenin tas oymalari cukur ortadaki minarelerin oymalari ise kabariktir Minarelerin kubbeye yakin olmasi camiyi goge dogru uzaniyormus gibi gosterir Bu caminin en buyuk ozelligi Edirne nin her tarafindan gorulmesidir Kubbesinin ic gorunusuIc suslemeler Caminin mermer cini ve hat iscilikleri de onemlidir Yapinin ici Iznik cinileriyle susludur Buyuk kubbenin tam altindaki hunkar mahfili 12 mermer sutunludur ve 2 metre yuksekliktedir Cinilerin bir kismi 1877 1878 Osmanli Rus Savasinda Rus generali Mihail Skobelev tarafindan sokulerek Moskova ya goturulmustur Avlu Yapinin kuzeye guneye ve avluya acilan 3 kapisi vardir Ic avlu revaklar ve kubbelerle susludur Avlunun ortasinda mermerden ozenle islenmis bir sadirvan vardir Dis avluda ise sibyan mektebi darul kurra darul hadis medrese ve imaret bulunmaktadir Sibyan mektebi gunumuzde cocuk kutuphanesi medrese ise muze olarak kullanilmaktadir Gecmiste cami mesalelerle aydinlatilmakta idi Mesalelerden cikan is hava akimi olusturmak uzere ozel olarak yapilan bir delikten disari cikmaktaydi Ters Lale motifi Caminin muezzin mahfilinin mermer ayaklarindan birinin altinda ters bir lale motifi bulunmaktadir Rivayete gore caminin yapilacagi arsa uzerinde bir lale bahcesi bulunmaktaydi Bu arsanin sahibi baslarda arsasinin satilmasini istememistir En sonunda Mimar Sinan dan camide bir lale motifi olmasini isteyerek arsasini satmistir Mimar Sinan da lale motifini ters olarak yapmistir Lale motifi bu arsada bir lale bahcesi oldugunu ters olmasi ise sahibinin tersligini temsil etmektedir Dunya Mirasi Listesi28 Haziran 2011 Sali gunu Paris te yapilan UNESCO Dunya Mirasi Komitesi toplantisinda Edirne Selimiye Camii ve Kulliyesi nin Dunya Mirasi Listesi ne adayligini degerlendirdi ve komite oybirligiyle Selimiye Camii ve Kulliyesi nin Dunya Mirasi listesine girmesine karar verdi Boylelikle Drina Koprusunden sonra bir Osmanli eseri daha Dunya Mirasi Listesi ne girmis oldu FotograflarSelimiye Camii Minber Gorunum Ic avlu Ataturk Selimiye Camii nde 25 Aralik 1930 Devam eden restorasyon calismasindan bir goruntu 2023 Devam eden restorasyon calismasindan bir goruntu 2023 Kaynakca Edirne Vergi Dairesi Baskanligi 20 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2008 Sultan Selim Camii Edirne sinanasaygi com 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2008 selimiyecamii com 6 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2008 Mark Irving Ed 2007 1001 Buildings You Must See Before You Die Ingilizce Barrons Educational Series s 148 ISBN 978 0 7893 1564 9 a b 20 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2008 Edirne Selimiye Mosque Ingilizce UNESCO 29 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Agustos 2015 Selimiye Mosque and its Social Complex UNESCO 22 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Agustos 2015 selimiyecamii com 23 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2008 Edirne Vergi Dairesi Baskanligi 20 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2008 a b c selimiyecamii com 28 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2008 Edirne Vergi Dairesi Baskanligi 20 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2008 Edirne Vergi Dairesi Baskanligi 20 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2008 selimiyecamii com 5 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2008 Mimar Sinan in hayati Selimiye Camii ve ters lale hikayesi 30 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Testkulubu com 12 Subat 2011 tarihinde erisilmistir Selimiye Camii Dunya Mirasi Listesi nde Hurriyet Gazetesi 11 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2011 Drina Koprusu 2005 yilindan bu yana UNESCO dunya Miras listesine Habitat org tr sitesi 21 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2011 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Selimiye Camii ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Selimiye Cami 19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sinan in kaleminden Selimiye Cami 30 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde