Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sokrates (Grekçe: Σωκράτης, Grekçe telaffuz: ; MÖ 469; Atina - MÖ 399, Atina), Antik Yunan filozofudur. Heykeltıraş Sophroniskos'un ve Ebe Fenarete'nin oğludur. Yunan felsefesinin kurucularındandır.
| Sokrates | |
|---|---|
 Sokrates büstü (Louvre Müzesi, Paris) | |
| Tam adı | Sokrates |
| Doğumu | MÖ 469 |
| Ölümü | MÖ 399 |
| Çağı | Antik Çağ felsefesi |
| Bölgesi | Batı felsefesi |
| Okulu | Klasik Yunan |
| İlgi alanları | Epistemoloji, Etik, Devlet felsefesi |
| Önemli fikirleri | Sokratik Yöntem |
Özel yaşamına ilişkin fazla bir şey bilinmemekle beraber Sokrates; Platon ve Ksenophon’a kadar uzanan bir geleneğe göre kendisine üç çocuk veren Ksanthippi ile evlidir. Platon ve Ksenophon’un çizdiği portreye göre basık burunlu, patlak gözlü, sarkık dudaklı ve göbeklidir. Alçakgönüllü alışkanlıkları ve felsefeden başka bir uğraşı olmadığı bilinen Sokrates, başta öğrencisi Platon olmak üzere Yunan gençleri üzerinde giderek kendisini taklit etmeye varan derecede yükselen bir etki yaratır. Onun gibi yalın ayak yürürler. Hatta bu grup özentisini alaya almak için Aristophanes Kuşlar adlı komedyasında bir terim icat eder. Bu terim Esokraton’dur. Uzun saçlı olurlar, açlık çekerler, Sokrateslik taslayanlardır. Ahlak felsefesinin kurucusu olarak kabul edilen Sokrates’in yaşamının en belirgin olaylarından biri MÖ 399 yılında hakkında açılan davadır. Platon'un Sokrates'in Savunması adlı eserinde anlattığı kadarıyla Sokrates, şehrin tanrılarına inanmamak, onların yerine başka tanrılar koymak ve böylece gençliği zehirlemekle suçlanır. Sokrates bu suçlamalar sonucunda ölüme mahkûm edilir. Sokrates, yazılı bir kaynak bırakmamıştır. Yaşamı ve düşünceleri ile ilgili bilgiler Aristophanes gibi çağdaş yazarlar, Platon ve Ksenophon gibi ardıllarının yazdıkları ve Sokrates’in ölümünden on beş yıl sonra dünyaya gelen Aristoteles’in dolaylı anlatımlarıyla günümüze ulaşmıştır. Bu anlatımlar, Sokrates ve muhataplarının bir konuyu soru-cevap tarzında inceledikleri diyaloglar olarak kaleme alınmış; Sokratik diyalog edebi türünü ortaya çıkarmıştır.
Sokrates'in felsefi yaşamı
Sokrates'in felsefi yaşamına başlangıçlık eden olay ziyaretidir.[]
Sokrates felsefesinin ana temalarını ele alan başlıca kaynak Sokrates'in Savunması adlı diyalogdur. Bu diyalog Sokrates hakkında açılan dava sonrasında Platon tarafından kaleme alınan bir felsefi başkaldırıdır. Bu eser, Sokrates'in felsefi yaklaşımı uyarınca sürdürdüğü yaşamını sergiler. Sokrates yaşam tarzını ve yaşam tarzı nedeniyle sahip olduğu güçlü düşmanlıkları sergilemek amacıyla dostu ’un Delphoi Tapınağı kâhini Pythies’e kendisi ile ilgili ziyaretini aktarmayı gerek görür.[] Khairephon, kâhine Sokrates’ten daha bilge birisinin bulunup bulunmadığını sorduğunda kâhin, ondan daha bilge birisinin bulunmadığını söyler. Bu bilgiyi alan Sokrates önce şüpheye düşer, çünkü hiçbir şey bilmediğinin farkındadır. Ama tanrı yalan söylemeyeceği için kâhinin sözlerinin doğruluğundan şüphe etmemek durumundadır. Böylece söz konusu kehanetin, çözülmesi gereken bir bilmece olduğunu düşünerek araştırmaya koyulur. Önce adı bilgeye çıkan politikacıya, sonra ozanlara, daha sonra da sahip oldukları Sophia ile ünlü olan ustaların ve zanaatkârların yanına gider. Onlara sorduğu sorularla, onların bilge olmadıklarını kavrar. Sokrates bunların cehaletin pençesinde kıvrandıklarını fark eder. Bu kişiler, hem bilmedikleri şeyleri bildiklerini sanmaktadırlar hem de neleri bilmediklerinin farkında değillerdir. Oysa cehaletten daha büyük bir kötülük yoktur. Sokrates bu kişilerden farklı olarak, bilmediğini bilir; tam da bu noktada o kişilerden daha bilge olmaktadır. Yani Sokrates kendi cehaletinin farkında olmak gibi insani bilgeliğe sahiptir. Yani Sokrates kendini bilmekte ve kendini tanımaktadır.
Sokrates, kâhinin söylediği sözlerin gerçek anlamını bulmak için uyguladığı sorgulama sonunda Pythies'in ne demek istediğini anlamıştır. Onların arasında en bilge olduğu doğru bir yargıdır. Çünkü kendisi hiçbir şey bilmediğinin farkındadır. Sokrates böylece –bilmediğini bildiğini sanan- insanlarla, gerçek bilginin tek sahibi olan tanrılar arasında aracı durumundadır. Bu konum aslında Platon'un Lysis ve Şölen adlı eserlerinde belirttiği gibi, filozofun konumudur; zaten filozof kelimesi de Yunanca philei ve sophia kelimelerinin yan yana gelmesi ile oluşturmuştur. Bu kelime başta "bilgi ve bilgelik dostu" sonra ise "bilgiye can veren, onu sorgulayan" anlamına gelmektedir. Bunun ön koşulu da bilgisizliğin bilincinde olmaktır.
Sokrates’in kendini tanı ilkesinin başlıca sebebi; her kişinin yaratılıştan iyi olduğu görüşünden gelir.[] Sokrates'in ahlakçı akılcılığı buna denk gelmektedir.[]
Sokrates’in diyalektik uslamlama yöntemi
Kehanet anlatısı, genellikle Sokrates’in, bilgelikleriyle ünlenenlere yöneltip onları bunalttığı soruları akla getirir. Bu tür yaklaşımlar "çürütme" (elenchos) denen belli bir kalıp içerisinde sergilenirler. Bu yöntem felsefe tarihinin ilk yöntemi olması bakımından son derece önemlidir. Eski Yunancada "sınamadan geçirmek" ya da "çürütme" anlamına gelen elenchos yöntemi, doğruluğundan şüphe duyulmayan bir sava karşı yöneltilen çeşitli sorularla, yapılan açıklamalarla, savın kapsamının olabildiğince genişletilmesiyle, en sonunda savın kendi içinde taşıdığı çelişki ve tutarsızlıkların kanıtlanmasıyla doğruluk savlarının çürütülmesinin amaçlandığı düşünsel diyalektik bir süreçten oluşmaktadır. Sokrates tarzı bu çürütme şu aşamalardan oluşur:
- Yanıtlayan, çürütmenin amacını oluşturacak p önermesini savunur;
- Sokrates akıl yürütmenin ürünü q ve r önermeleri üzerinde yanıtlayanla tartışmasız hemfikir olur;
- Sokrates’i yanıtlayana q ve r önermelerinden ancak karşıt –p önermesine ulaşacağını kanıtlar ;
- Sokrates bu noktada p’nin yanlış, karşıt p’nin doğru olduğunun gösterildiğini ileri sürer.
Sokrates’e göre çürütme uygulaması o denli önemlidir ki Savunma'da bunun felsefeyle aynı şey olduğunu savunur. Filozofça yaşamanın insanın kendisini ve başkasını sürekli sınamak olduğunu açıklar (28e, 29c-d). Bu anlamda Sokrates’in diyalektik uslamlama yönteminin amacı insanların iyiye, güzele, erdeme yönelik sürekli bir felsefe arayışı içinde olmalarının sağlanmasıdır. Diyalektik yöntemde yanıt arayan hemen bütün sorular, "Güzel nedir?", "Bilgi nedir?", "Zaman nedir?" gibi ne?-lik bildiren bir şeyin özünü ya da doğasını bilmeye yönelik ana soru yapısından türerler. Sokrates karşılıklı konuşmalardan yola çıkarak yüzeysel bilginin, bir kavramı tanımlatmayı, tanıtlatmayı amaçlayan sorularla diyaloğu istenen doğrultuda yönlendirir. Bu karşılıklı konuşmalarda konuşmacıların söylediklerinde bulunan tutarsızlıklar ve çelişkiler ortaya çıkarılarak yüzeysel bilginin, en önemlisi de doğru diye bilinen sanıların bırakılmasını sağlamış olacaktır.
Diyalektik yönteminin en belirgin örnekleri Kriton ile Lysis diyaloglarıdır. Sokrates’in uyguladığı biçimiyle bu yöntem bilginin bulunmaktan çok hep aranması gereken bir şey olarak görüldüğünün başlıca kanıtıdır.
Sokrates öldükten sonra "Sokratik Diyaloglar" edebiyatı ortaya çıkmıştır. Diyaloglar arasında ilk sırayı Platon’un yazdığı diyaloglar alır. Platon; Sokrates'in Savunması, Kriton, Phaidon, Şölen (Symposion), Theaitetos, Timaeos, Lakhes, Euthyphron adlı diyaloglarında Sokrates’in portresini sergilemiştir. İkinci sırada ise Ksenophon'un Apomnemoneumata adlı yapıtı yer alır.
Sokrates’in kişiliği üzerine birbirine karşıt görüşler ortaya atılmıştır. Platon’a göre dengeli bir kişi olan Sokrates çağdaşı Spintharos’a göre sert mizaçlı, nefsine hâkim birisidir. Fakat Sokrates’e karşı bir saldırı da vardır: Aristophanes'in MÖ 423 yılında sergilediği Bulutlar adlı komedyasında Sokrates, sözcüklerle oynayan, öğretileri ile ahlakı ve devleti baltalayan; gençleri babalarıyla, devletin otoritesini sorgulamaya yönelten bir sofist olarak canlandırılarak eleştirilmiştir.
Ayrıca Sokrates ile ilgili diyaloglarda Sokrates’in içindeki tanrısal sesten (daimon) bahsedilir. Bu güç ona ne gibi davranışlardan kaçınması gerektiği konusunda ilham vermektedir.
Sokrates’i Kant, "aklın ideali", Hegel, "bir insanlık kahramanı, felsefesini yazmayan ama yaşayan gerçek bir filozof" olarak tanımlar. Nietzsche ise tersine, onu, ölüm korkusu nedir bilmeyen, yaşayan biri olarak değil de salt akıl olarak ölen ve hayatın içgüdüsünden tamamıyla kopmuş bir "canavar" olarak tasvir eder.
Sokrates'e ait yazılı bir eser günümüze ulaşmamıştır. Bu nedenle tüm öğretimini sözel olarak yaptığı yargısına varılmaktadır. Sokrates hakkındaki bilgiler başkalarının aracılığı ile günümüze kadar gelmiştir. Bugün fiilen sahip olduğumuz eserleri yazmış olan başlıca filozof Platon’dur. Platon, Sokrates’in öğrencisidir. Sokrates’e ilişkin bilgilerin büyük çoğunluğu Platon’un yazılarından elde edilmektedir. Platon Sokrates’in anısını canlı tutmak için onu ve onun öğretilerini anlatan yazılar yazmıştır.
Sokrates’in ruhunu yaşatmak, Platon için, Sokrates’in yaptığı tarzda felsefe yapmak anlamına gelmektedir. Platon, Sokrates öldüğünde otuz bir yaşındadır. Sokrates öldükten sonra MÖ 4. yüzyılın ilk yarısında Atina’nın ünlü okulu olan ve bugünkü modern üniversitenin ilk örneği sayılabilecek Akademia’yı kurmuştur ve eserlerini orada yazmıştır.
Sokratesçi okullar
Yunan felsefesinin en büyük filozofu Sokrates’in ölümünün ardından onun anısını canlı tutmak için eserler kaleme alındığı gibi bazı okullar da kurulmuştur. Bu kuruluşların hepsi Sokrates’in düşünsel anlamda gerçek izleyicileri olma savıyla kurulmuştur. Bu okullar arasında "Megara okulu", "Kinikler okulu", "Kirene okulu", "Elis-Eteria okulu" sayılabilir. Bu okullar, Sokrates’in, gerek kişilik özelliklerinden, gerekse düşüncelerinden çok derin biçimde etkilenmişlerdir.
MÖ 4. yüzyılın başlarında Sokrates’in ilk öğrencilerinden Megaralı Eukleides, Megara Okulu’nu kurmuştur. Bu okul felsefedeki yerini daha çok Aristoteles eleştirileri ve mantık alanında yaptığı katkılarla belirlemiştir. Atinalı Antisthenes ve Sinoplu Diogenes’in öncülüğünü ettiği bir diğer Sokratesçi kuruluş ise Kinik Okulu’dur. Bu okul bireyin erdem ile mutluluğa ulaşabilmesi için kendi kendiyle yetinip, tüm yapay gereksinimlerinden sıyrılması gerektiğini savunur. Aristippos tarafından kurulan Kirene Okulu ise Kinik Okulu ile taban tabana zıt düşünceleri savunur. Sokrates’in sürekli sözünü ettiği erdem üstüne kurulu mutluluğun, tat almada, bütün haz yaşantısında olduğu düşünülmektedir. Kirene Okulu’nun savunduğu bu temel görüş "haz" anlamına gelen Yunancadaki "hedone" sözcüğünden türeyerek "hazcılık" (hedonizm) diye anılan felsefe öğretisinin de ilk örneğidir. Elis-Eretria Okulu ise Sokrates’in ölümünün hemen ardından öğrencisi Elisli Phaidon tarafından kurulmuştur. Sokrates’in izinden giden tüm okullar gibi bu okul da ahlak felsefesini baş köşeye yerleştirmiştir. Bu felsefe okulu aynı zamanda Sokrates’in soylu yaşamını, bu yaşamdan alınacak dersleri ve insan yaşamında felsefenin yerini vurgulamak üzere kurulmuştur.
Kaynakça
Sokrates hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Commons'ta dosyalar |
 | Vikisöz'de alıntılar |
- ^ a b "Socrates" 31 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Columbia Encyclopedia, URL erişim tarihi: 11 Eylül 2008.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sokrates Grekce Swkraths Grekce telaffuz soˈkra tis MO 469 Atina MO 399 Atina Antik Yunan filozofudur Heykeltiras Sophroniskos un ve Ebe Fenarete nin ogludur Yunan felsefesinin kurucularindandir SokratesSokrates bustu Louvre Muzesi Paris Tam adiSokratesDogumuMO 469OlumuMO 399CagiAntik Cag felsefesiBolgesiBati felsefesiOkuluKlasik YunanIlgi alanlariEpistemoloji Etik Devlet felsefesiOnemli fikirleriSokratik YontemSokrates bustu Ozel yasamina iliskin fazla bir sey bilinmemekle beraber Sokrates Platon ve Ksenophon a kadar uzanan bir gelenege gore kendisine uc cocuk veren Ksanthippi ile evlidir Platon ve Ksenophon un cizdigi portreye gore basik burunlu patlak gozlu sarkik dudakli ve gobeklidir Alcakgonullu aliskanliklari ve felsefeden baska bir ugrasi olmadigi bilinen Sokrates basta ogrencisi Platon olmak uzere Yunan gencleri uzerinde giderek kendisini taklit etmeye varan derecede yukselen bir etki yaratir Onun gibi yalin ayak yururler Hatta bu grup ozentisini alaya almak icin Aristophanes Kuslar adli komedyasinda bir terim icat eder Bu terim Esokraton dur Uzun sacli olurlar aclik cekerler Sokrateslik taslayanlardir Ahlak felsefesinin kurucusu olarak kabul edilen Sokrates in yasaminin en belirgin olaylarindan biri MO 399 yilinda hakkinda acilan davadir Platon un Sokrates in Savunmasi adli eserinde anlattigi kadariyla Sokrates sehrin tanrilarina inanmamak onlarin yerine baska tanrilar koymak ve boylece gencligi zehirlemekle suclanir Sokrates bu suclamalar sonucunda olume mahkum edilir Sokrates yazili bir kaynak birakmamistir Yasami ve dusunceleri ile ilgili bilgiler Aristophanes gibi cagdas yazarlar Platon ve Ksenophon gibi ardillarinin yazdiklari ve Sokrates in olumunden on bes yil sonra dunyaya gelen Aristoteles in dolayli anlatimlariyla gunumuze ulasmistir Bu anlatimlar Sokrates ve muhataplarinin bir konuyu soru cevap tarzinda inceledikleri diyaloglar olarak kaleme alinmis Sokratik diyalog edebi turunu ortaya cikarmistir Sokrates in felsefi yasamiSokrates in felsefi yasamina baslangiclik eden olay ziyaretidir kaynak belirtilmeli Sokrates felsefesinin ana temalarini ele alan baslica kaynak Sokrates in Savunmasi adli diyalogdur Bu diyalog Sokrates hakkinda acilan dava sonrasinda Platon tarafindan kaleme alinan bir felsefi baskaldiridir Bu eser Sokrates in felsefi yaklasimi uyarinca surdurdugu yasamini sergiler Sokrates yasam tarzini ve yasam tarzi nedeniyle sahip oldugu guclu dusmanliklari sergilemek amaciyla dostu un Delphoi Tapinagi kahini Pythies e kendisi ile ilgili ziyaretini aktarmayi gerek gorur kaynak belirtilmeli Khairephon kahine Sokrates ten daha bilge birisinin bulunup bulunmadigini sordugunda kahin ondan daha bilge birisinin bulunmadigini soyler Bu bilgiyi alan Sokrates once supheye duser cunku hicbir sey bilmediginin farkindadir Ama tanri yalan soylemeyecegi icin kahinin sozlerinin dogrulugundan suphe etmemek durumundadir Boylece soz konusu kehanetin cozulmesi gereken bir bilmece oldugunu dusunerek arastirmaya koyulur Once adi bilgeye cikan politikaciya sonra ozanlara daha sonra da sahip olduklari Sophia ile unlu olan ustalarin ve zanaatkarlarin yanina gider Onlara sordugu sorularla onlarin bilge olmadiklarini kavrar Sokrates bunlarin cehaletin pencesinde kivrandiklarini fark eder Bu kisiler hem bilmedikleri seyleri bildiklerini sanmaktadirlar hem de neleri bilmediklerinin farkinda degillerdir Oysa cehaletten daha buyuk bir kotuluk yoktur Sokrates bu kisilerden farkli olarak bilmedigini bilir tam da bu noktada o kisilerden daha bilge olmaktadir Yani Sokrates kendi cehaletinin farkinda olmak gibi insani bilgelige sahiptir Yani Sokrates kendini bilmekte ve kendini tanimaktadir Sokrates kahinin soyledigi sozlerin gercek anlamini bulmak icin uyguladigi sorgulama sonunda Pythies in ne demek istedigini anlamistir Onlarin arasinda en bilge oldugu dogru bir yargidir Cunku kendisi hicbir sey bilmediginin farkindadir Sokrates boylece bilmedigini bildigini sanan insanlarla gercek bilginin tek sahibi olan tanrilar arasinda araci durumundadir Bu konum aslinda Platon un Lysis ve Solen adli eserlerinde belirttigi gibi filozofun konumudur zaten filozof kelimesi de Yunanca philei ve sophia kelimelerinin yan yana gelmesi ile olusturmustur Bu kelime basta bilgi ve bilgelik dostu sonra ise bilgiye can veren onu sorgulayan anlamina gelmektedir Bunun on kosulu da bilgisizligin bilincinde olmaktir Sokrates in kendini tani ilkesinin baslica sebebi her kisinin yaratilistan iyi oldugu gorusunden gelir kaynak belirtilmeli Sokrates in ahlakci akilciligi buna denk gelmektedir kaynak belirtilmeli Sokrates in diyalektik uslamlama yontemiKehanet anlatisi genellikle Sokrates in bilgelikleriyle unlenenlere yoneltip onlari bunalttigi sorulari akla getirir Bu tur yaklasimlar curutme elenchos denen belli bir kalip icerisinde sergilenirler Bu yontem felsefe tarihinin ilk yontemi olmasi bakimindan son derece onemlidir Eski Yunancada sinamadan gecirmek ya da curutme anlamina gelen elenchos yontemi dogrulugundan suphe duyulmayan bir sava karsi yoneltilen cesitli sorularla yapilan aciklamalarla savin kapsaminin olabildigince genisletilmesiyle en sonunda savin kendi icinde tasidigi celiski ve tutarsizliklarin kanitlanmasiyla dogruluk savlarinin curutulmesinin amaclandigi dusunsel diyalektik bir surecten olusmaktadir Sokrates tarzi bu curutme su asamalardan olusur Yanitlayan curutmenin amacini olusturacak p onermesini savunur Sokrates akil yurutmenin urunu q ve r onermeleri uzerinde yanitlayanla tartismasiz hemfikir olur Sokrates i yanitlayana q ve r onermelerinden ancak karsit p onermesine ulasacagini kanitlar Sokrates bu noktada p nin yanlis karsit p nin dogru oldugunun gosterildigini ileri surer Sokrates e gore curutme uygulamasi o denli onemlidir ki Savunma da bunun felsefeyle ayni sey oldugunu savunur Filozofca yasamanin insanin kendisini ve baskasini surekli sinamak oldugunu aciklar 28e 29c d Bu anlamda Sokrates in diyalektik uslamlama yonteminin amaci insanlarin iyiye guzele erdeme yonelik surekli bir felsefe arayisi icinde olmalarinin saglanmasidir Diyalektik yontemde yanit arayan hemen butun sorular Guzel nedir Bilgi nedir Zaman nedir gibi ne lik bildiren bir seyin ozunu ya da dogasini bilmeye yonelik ana soru yapisindan turerler Sokrates karsilikli konusmalardan yola cikarak yuzeysel bilginin bir kavrami tanimlatmayi tanitlatmayi amaclayan sorularla diyalogu istenen dogrultuda yonlendirir Bu karsilikli konusmalarda konusmacilarin soylediklerinde bulunan tutarsizliklar ve celiskiler ortaya cikarilarak yuzeysel bilginin en onemlisi de dogru diye bilinen sanilarin birakilmasini saglamis olacaktir Diyalektik yonteminin en belirgin ornekleri Kriton ile Lysis diyaloglaridir Sokrates in uyguladigi bicimiyle bu yontem bilginin bulunmaktan cok hep aranmasi gereken bir sey olarak goruldugunun baslica kanitidir New York Metropolitan Sanat Muzesi nde yer alan Jacques Louis David in Sokrates in Olumu adli yapiti 1787 Platon un anlatilarina gore Sokrates Baldiran zehri icirilerek idam edilmistir Sokrates oldukten sonra Sokratik Diyaloglar edebiyati ortaya cikmistir Diyaloglar arasinda ilk sirayi Platon un yazdigi diyaloglar alir Platon Sokrates in Savunmasi Kriton Phaidon Solen Symposion Theaitetos Timaeos Lakhes Euthyphron adli diyaloglarinda Sokrates in portresini sergilemistir Ikinci sirada ise Ksenophon un Apomnemoneumata adli yapiti yer alir Sokrates in kisiligi uzerine birbirine karsit gorusler ortaya atilmistir Platon a gore dengeli bir kisi olan Sokrates cagdasi Spintharos a gore sert mizacli nefsine hakim birisidir Fakat Sokrates e karsi bir saldiri da vardir Aristophanes in MO 423 yilinda sergiledigi Bulutlar adli komedyasinda Sokrates sozcuklerle oynayan ogretileri ile ahlaki ve devleti baltalayan gencleri babalariyla devletin otoritesini sorgulamaya yonelten bir sofist olarak canlandirilarak elestirilmistir Ayrica Sokrates ile ilgili diyaloglarda Sokrates in icindeki tanrisal sesten daimon bahsedilir Bu guc ona ne gibi davranislardan kacinmasi gerektigi konusunda ilham vermektedir Sokrates i Kant aklin ideali Hegel bir insanlik kahramani felsefesini yazmayan ama yasayan gercek bir filozof olarak tanimlar Nietzsche ise tersine onu olum korkusu nedir bilmeyen yasayan biri olarak degil de salt akil olarak olen ve hayatin icgudusunden tamamiyla kopmus bir canavar olarak tasvir eder Sokrates e ait yazili bir eser gunumuze ulasmamistir Bu nedenle tum ogretimini sozel olarak yaptigi yargisina varilmaktadir Sokrates hakkindaki bilgiler baskalarinin araciligi ile gunumuze kadar gelmistir Bugun fiilen sahip oldugumuz eserleri yazmis olan baslica filozof Platon dur Platon Sokrates in ogrencisidir Sokrates e iliskin bilgilerin buyuk cogunlugu Platon un yazilarindan elde edilmektedir Platon Sokrates in anisini canli tutmak icin onu ve onun ogretilerini anlatan yazilar yazmistir Sokrates in ruhunu yasatmak Platon icin Sokrates in yaptigi tarzda felsefe yapmak anlamina gelmektedir Platon Sokrates oldugunde otuz bir yasindadir Sokrates oldukten sonra MO 4 yuzyilin ilk yarisinda Atina nin unlu okulu olan ve bugunku modern universitenin ilk ornegi sayilabilecek Akademia yi kurmustur ve eserlerini orada yazmistir Sokratesci okullarYunan felsefesinin en buyuk filozofu Sokrates in olumunun ardindan onun anisini canli tutmak icin eserler kaleme alindigi gibi bazi okullar da kurulmustur Bu kuruluslarin hepsi Sokrates in dusunsel anlamda gercek izleyicileri olma saviyla kurulmustur Bu okullar arasinda Megara okulu Kinikler okulu Kirene okulu Elis Eteria okulu sayilabilir Bu okullar Sokrates in gerek kisilik ozelliklerinden gerekse dusuncelerinden cok derin bicimde etkilenmislerdir MO 4 yuzyilin baslarinda Sokrates in ilk ogrencilerinden Megarali Eukleides Megara Okulu nu kurmustur Bu okul felsefedeki yerini daha cok Aristoteles elestirileri ve mantik alaninda yaptigi katkilarla belirlemistir Atinali Antisthenes ve Sinoplu Diogenes in onculugunu ettigi bir diger Sokratesci kurulus ise Kinik Okulu dur Bu okul bireyin erdem ile mutluluga ulasabilmesi icin kendi kendiyle yetinip tum yapay gereksinimlerinden siyrilmasi gerektigini savunur Aristippos tarafindan kurulan Kirene Okulu ise Kinik Okulu ile taban tabana zit dusunceleri savunur Sokrates in surekli sozunu ettigi erdem ustune kurulu mutlulugun tat almada butun haz yasantisinda oldugu dusunulmektedir Kirene Okulu nun savundugu bu temel gorus haz anlamina gelen Yunancadaki hedone sozcugunden tureyerek hazcilik hedonizm diye anilan felsefe ogretisinin de ilk ornegidir Elis Eretria Okulu ise Sokrates in olumunun hemen ardindan ogrencisi Elisli Phaidon tarafindan kurulmustur Sokrates in izinden giden tum okullar gibi bu okul da ahlak felsefesini bas koseye yerlestirmistir Bu felsefe okulu ayni zamanda Sokrates in soylu yasamini bu yasamdan alinacak dersleri ve insan yasaminda felsefenin yerini vurgulamak uzere kurulmustur KaynakcaVikipedi nin kardes projelerinden Sokrates hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilar a b Socrates 31 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Columbia Encyclopedia URL erisim tarihi 11 Eylul 2008 Dis baglantilar