Güney Dakota, Amerika Birleşik Devletleri'nin Ortabatı eyaletlerinden birisidir. Yüzölçümü 199.731 km², nüfusu 814.180'dir. Eyaletin batısında Black Hills doğusunda ise Badlands Ulusal Parkı yer alır. En büyük şehri Sioux Falls, başkenti ise Pierre'dir. Güney Dakota çok sayıda Kızılderili rezervasyonuna, özellikle de Lakotalara ev sahipliği yapar. Eyalet Alaska, Oklahoma, New Mexico'dan sonra en çok Kızılderili nüfusu barındıran dördüncü eyalettir.
Güney Dakota | |
---|---|
Bayrak Mühür | |
Ülke | Amerika Birleşik Devletleri |
Başkent | Pierre |
En büyük şehir | Sioux Falls |
İdare | |
• Vali | Kristi Noem (R) |
• Vali vekili | Larry Rhoden (R) |
• Üst meclis | |
• Alt meclis | |
• | (R) (R) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 199,729 km² |
• Kara | 196,350 km² (75,811 mil²) |
• Su | 3,379 km² (1,304 mil²) |
Rakım | 670 m |
En yüksek nokta | 2,208 m (7,244 ft) |
En alçak nokta | 295 m (967 ft) |
Nüfus (2020) | |
• Toplam | 886,667 |
• Yoğunluk | 4,44/km² |
Zaman dilimi | UTC-06.00 |
• Yaz (YSU) | UTC-05.00 |
ISO 3166 kodu | US-SD |
Resmî site sd.gov |
Dakota adı, bir kızılderili etnik grup olan Dakotalardan gelmektedir. Güney Dakota'nın takma adı The Mount Rushmore Statedir.
Coğrafya
Komşular
Güney Dakota, kuzeyde Kuzey Dakota, doğuda Minnesota ve Iowa, güneyde Nebraska ve batıda Wyoming ve Montana eyaletleri ile komşudur.
İdari bölünüş
Güney Dakota 66 county'ye bölünmüştür.
Tarih
Dakota toprakları ABD'nin egemenlik bölgesiydi. 1889'da bölge kuzey ve güney olarak ikiye bölündü. Bu iki bölge, yani Kuzey ve Güney Dakota, ABD'nin 39. ve 40. eyaletleri oldular.
29 Aralık 1890'da ABD ordusunun 7. süvari alayı Wounded Knee Katliamında Minikonju Lakotaları, Lakotalar, Siyular'dan 200 kızılderiliyi katletti. Bu katliam kızılderililerin beyazlara karşı son direnişini de yok etti.
Ekonomi
Kişi başına düşen millî gelir 2008 itibarıyla 37.375 dolar olup eyaletler içinde 37. sıradadır. Nüfusun yüzde 13.2'si yoksulluk sınırının altında yaşarken, eyaletteki işsizlik oranı yüzde 3.4 ile ülkede en düşük seviyededir.
Güney Dakota ekonomisinin en büyük kısmını hizmet sektörü oluşturur. Bu sektör pazarlama, finans ve sağlık sektörlerini kapsar. ABD'nin en büyük bankası olan eyaletin sunduğu avantajlı banka düzenlemelerinden yararlanmak için merkezini bu eyalette kurdu. Devlet harcamaları da eyaletin gelirlerinde önemli bir yer tutar. ABD Hava Kuvvetlerine bağlı eyaletin ikinci büyük işverenidir.
Tarım üretimi eyaletin ekonomisinin ikinci önemli sektörünü oluşturur. Kırsal bölgelerde ise ekonominin can damarı hala tarımdır. En önemli tarım ürünleri sığır eti, mısır darısı, soya fasulyesi, domuz eti ve buğdaydır. Tarım ve hayvancılığa dayanan toptan et kombineciliği, paketleme ve etanol üretimi de oldukça önemlidir. Güney Dakota ABD'nin 6. en fazla Etanol yakıtı üreten eyaletidir.
Eyaletin bir başka gelir kaynağı da turizmdir. Her yıl binlerce turist, tarihi Deadwood tarihi bölgesini, Rushmore dağını ve çevresindeki ulusal parkları görmeye gelir. eyaletin önemli bir turizm aktivitesi olup, 1986 yılında 450.000 ziyaretçiyi bölgeye çekmiştir.
Vergiler
Güney Dakota, ABD'deki en düşük kişisel vergi oranına sahip olan eyalettir. Eyalette kişisel vergi, şirket vergisi, veraset vergisi veya maddi olmayan aktiflere dönük kişisel varlık vergisi uygulanmaz. Satış vergisi yüzde 4 olup, bazı yerel yönetimlerin ek vergileriyle yüzde 6'ya kadar çıkabilir. Gayrimenkuller üzerinden alınan vergiler ise okullar, belediyeler ve yerel yönetimler için gelir kaynağı olur.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guney Dakota Amerika Birlesik Devletleri nin Ortabati eyaletlerinden birisidir Yuzolcumu 199 731 km nufusu 814 180 dir Eyaletin batisinda Black Hills dogusunda ise Badlands Ulusal Parki yer alir En buyuk sehri Sioux Falls baskenti ise Pierre dir Guney Dakota cok sayida Kizilderili rezervasyonuna ozellikle de Lakotalara ev sahipligi yapar Eyalet Alaska Oklahoma New Mexico dan sonra en cok Kizilderili nufusu barindiran dorduncu eyalettir Guney DakotaEyaletBayrakMuhurUlkeAmerika Birlesik DevletleriBaskentPierreEn buyuk sehirSioux FallsIdare ValiKristi Noem R Vali vekiliLarry Rhoden R Ust meclis Alt meclis R R Yuzolcumu Toplam199 729 km Kara196 350 km 75 811 mil Su3 379 km 1 304 mil Rakim670 mEn yuksek nokta2 208 m 7 244 ft En alcak nokta295 m 967 ft Nufus 2020 Toplam886 667 Yogunluk4 44 km Zaman dilimiUTC 06 00 Yaz YSU UTC 05 00ISO 3166 koduUS SDResmi site sd gov Dakota adi bir kizilderili etnik grup olan Dakotalardan gelmektedir Guney Dakota nin takma adi The Mount Rushmore Statedir CografyaKomsular Guney Dakota kuzeyde Kuzey Dakota doguda Minnesota ve Iowa guneyde Nebraska ve batida Wyoming ve Montana eyaletleri ile komsudur Idari bolunus Guney Dakota 66 county ye bolunmustur TarihDakota topraklari ABD nin egemenlik bolgesiydi 1889 da bolge kuzey ve guney olarak ikiye bolundu Bu iki bolge yani Kuzey ve Guney Dakota ABD nin 39 ve 40 eyaletleri oldular 29 Aralik 1890 da ABD ordusunun 7 suvari alayi Wounded Knee Katliaminda Minikonju Lakotalari Lakotalar Siyular dan 200 kizilderiliyi katletti Bu katliam kizilderililerin beyazlara karsi son direnisini de yok etti EkonomiKisi basina dusen milli gelir 2008 itibariyla 37 375 dolar olup eyaletler icinde 37 siradadir Nufusun yuzde 13 2 si yoksulluk sinirinin altinda yasarken eyaletteki issizlik orani yuzde 3 4 ile ulkede en dusuk seviyededir Guney Dakota ekonomisinin en buyuk kismini hizmet sektoru olusturur Bu sektor pazarlama finans ve saglik sektorlerini kapsar ABD nin en buyuk bankasi olan eyaletin sundugu avantajli banka duzenlemelerinden yararlanmak icin merkezini bu eyalette kurdu Devlet harcamalari da eyaletin gelirlerinde onemli bir yer tutar ABD Hava Kuvvetlerine bagli eyaletin ikinci buyuk isverenidir Tarim uretimi eyaletin ekonomisinin ikinci onemli sektorunu olusturur Kirsal bolgelerde ise ekonominin can damari hala tarimdir En onemli tarim urunleri sigir eti misir darisi soya fasulyesi domuz eti ve bugdaydir Tarim ve hayvanciliga dayanan toptan et kombineciligi paketleme ve etanol uretimi de oldukca onemlidir Guney Dakota ABD nin 6 en fazla Etanol yakiti ureten eyaletidir Eyaletin bir baska gelir kaynagi da turizmdir Her yil binlerce turist tarihi Deadwood tarihi bolgesini Rushmore dagini ve cevresindeki ulusal parklari gormeye gelir eyaletin onemli bir turizm aktivitesi olup 1986 yilinda 450 000 ziyaretciyi bolgeye cekmistir Vergiler Guney Dakota ABD deki en dusuk kisisel vergi oranina sahip olan eyalettir Eyalette kisisel vergi sirket vergisi veraset vergisi veya maddi olmayan aktiflere donuk kisisel varlik vergisi uygulanmaz Satis vergisi yuzde 4 olup bazi yerel yonetimlerin ek vergileriyle yuzde 6 ya kadar cikabilir Gayrimenkuller uzerinden alinan vergiler ise okullar belediyeler ve yerel yonetimler icin gelir kaynagi olur Kaynakca a b c d e TC Sikago Baskonsoloslugu Ticaret Ateseligi olu kirik baglanti