Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Split (İtalyanca: Spalato, Latince: Spalatum, Yunanca: Aspalathos, Eski Split konuşma: Spljet), Dalmaçya'nın en büyük ve en önemli şehridir. Ayrıca Split-Dalmaçya bölgesinin de idarî merkezidir. Balkan Yarımadası ve Adriyatik Denizi'nin doğu sahilinde küçük bir yarımada üzerine kurulmuştur. Split Hırvatistan'ın (Zagreb'ten sonra) 2. büyük şehridir.
| Split | |
|---|---|
Şehir | |
Grad Split | |
 Bayrak | |
  Split Split'in Hırvatistan'daki konumu | |
| Ülke |  Hırvatistan |
| Bölge | Split-Dalmaçya Bölgesi |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Ivo Baldasar |
| Yüzölçümü | |
| • Şehir | 22,12 km² |
| Nüfus (2011)Nüfus sayımı | |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| • Kent | 178,192 |
| • Metropol | 349,314 |
| • Metropol yoğunluğu | 713/km² (1.840/mil²) |
| Zaman dilimi | (OAS) |
| • Yaz (YSU) | (OAYS) |
| Alan kodu | +(385) (0)21 |
| En düşük rakım | 0 m |
| En yüksek rakım | 178 m () |
Resmî site www.split.hr | |
 Diocletianus'un anit-mezari | |
| Konum |  Hırvatistan |
| (Kriter) | Kültür: ii, iii, iv |
| Referans | 97 |
| Tescil | 1979 (3. oturum) |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
| Koordinatlar | 43°30′33.984″K 16°26′55.988″D / 43.50944000°K 16.44888556°D |
Split, Dünya Kültür Miras Listesi, UNESCO listesine (Diokletianus Sarayı yapımı: 3. yüzyıl sonu ile 4. yüzyıl başı) ile 1979'da girmiştir. Split (Solin) de doğan ve Roma'yı ilk defa 2 ye bölerek (doğu-batı) tetrarşi dönemini getiren Roma imparatoru Diocletianus sarayını Split'te yaptırmıştır.
Split şehri ve hinterlandı, tarihi kalıntıları, Salona Harabeleri, Trogir UNESCO şehri, denizi, marinaları, 1700 senelik Dieklotianus sarayı, alışveriş dükkanları, kafeleri, cruise limanı, adaları ile Akdeniz Kıyısında çok turistik bir şehirdir.
Tarih
Split şehir bölgesinde Aspálathos ismi ile ilk olarak MÖ 7. yüzyılda Grekler tarafından kurulmuştur. Sonra çeşitli dönemlerde İlirya (Arnavut), Grek, Roma, Bizans, Avar, Slav, Moğol, Venedik, Osmanlı, Avusturya-Macaristan, Almanya vs idaresi altında kalmıştır.
Split’in kaderi ilk Hristiyanları katletmesiyle anılan Roma hükümdarı Diocletianus’ın MS 300 yılında yazlık sarayını buraya yaptırmasıyla değişmiştir. Ölümünden sonra da Romalı yöneticiler bu sarayı kullanmaya devam etmişlerdir. Romalılar Split yakındaki Solana kolonisini terk etmek zorunda kaldıkları zaman, bu kolonide yaşayanları tamamen Split’e yerleştirmişlerdir.
Şehir 12. ve 14. yüzyıllar arasındaki otonomluk hariç, sırasıyla Bizans, Hırvat Krallığı, Venedik ve I. Dünya Savaşı’na kadar da Avusturya egemenliği altına bulunmuştur.
Nüfus
Split Hırvatistan’ın ikinci büyük kentidir. Merkez 178.192 (165.893 Split) olup (88.37% Katolik ve 95.15% Hırvat vatandaşı) ve çevre hinterlandında Trogir, Omiš, Solin, Kaštela, Podstrana, Sinj, Dugopolje, Klis, Stobrec (merkeze bağlı), Kamen (merkeze bağlı), Žrnovnica (merkeze bağlı), Brač adası, Hvar adası, Şolta Adası... ve diğer adalarıyla birlikte yaklaşık toplam nüfusu 470.000'dir.
Coğrafya
Şehir ve bölge güneyde Adriyatik (Akdeniz), kuzeyde Adriyatik (Dinarik) Alp dağları ile çevrilidir.
Split "Kastela Körfezi"'nin doğu yakası ile Split Boğazı arasında bulunan bir yarımadada kurulmuştur. Bu yarımadanın batı tarafında (178 m rakımlı) "Marjan Tepesi" bulunur. Rakımı 779 m olan "Kozjak Sırtı" ile rakımı 1339 m olan "Mosor Sırtı" şehri kuzeyden ve kuzeydoğudan gelen hava akımlarına karşı korurlar ve şehri ana karadaki hinterland alanlarından ayırırlar.
Ulaşım
Yıllık 4 milyon kapasite ziyaretçili deniz limanı ile Akdeniz'in en faal 3. limanıdır. Yaklaşık 260 Cruise gemisi 130.000 yolcu kapasitesiyle Split limanından faydalanır. Bu limanı kullanan en büyük cruise gemisi 315 m uzunlukla 'dir. Günlük Feribot seferleri Dubrovnik, Rijeka, , Hvar, adalarıdır. Ancona ve Pescara gibi diğer İtalyan Adriyatik Denizi sahil şehirlerine de feribot seferleri düzenlenmektedir.
Franfurt, Köln, Londra gibi büyük şehirlere direkt uçuş seferleri bulunan Split-Kastela Havalimanı ise Zagreb ten sonraki en büyük 2. havalimanı olma özelliğine sahiptir. 2008'de bu hava meydanından 1,203,778 kişi uçuş yapmıştır. Yaz döneminde bu hava meydanından trafik yoğunluğu bir hayli artmaktadır.
Kardeş Şehirler
Resimler
-
![image]()
Split - Havadan tarihî şehir merkezi ve şehir surları, ayrıca Diocletianus Sarayı kalıntı ve sınırları görülebilmekte. -
![image]()
Split - Prokurative -
![image]()
Split - Hirvatistan Millî Tiyatrosu Split (Hrvatsko narodno kazalište u Splitu) binası 1803 yapımı -
![image]()
Split - San Domnius Katedrali - -
![image]()
Split - Nin'li Piskopos Grgura'nin heykeli -
![image]()
Split - Poljud Stadyumu Modern mimarili olarak 1979 Akdeniz Oyunları için yapıldı. -
![image]()
Split limanı havadan Adriyatik Denizi üzerinde çok önemli liman -
![image]()
Split Havameydani havadan
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Diocletianus'un ikinci sarayı İzmit'te yapılmış ve İzmit Doğu Roma'nın ilk başkenti seçilmiştir.
- ^ "İzmir'in kardeş kentleri". 27 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İzmir Büyükşehir Belediyesi. Erişim:28 Haziran 2012.
- ^ (PDF). Antalya Büyükşehir Belediyesinin Resmi Sitesi. 17 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2012.
- ^ . 21 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2012.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Split ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Split resmi websitesi21 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Klis Kalesi 19 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- UNESCO Split Diocletianus Sarayı11 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Vikigezgin'de Split ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Split Italyanca Spalato Latince Spalatum Yunanca Aspalathos Eski Split konusma Spljet Dalmacya nin en buyuk ve en onemli sehridir Ayrica Split Dalmacya bolgesinin de idari merkezidir Balkan Yarimadasi ve Adriyatik Denizi nin dogu sahilinde kucuk bir yarimada uzerine kurulmustur Split Hirvatistan in Zagreb ten sonra 2 buyuk sehridir SplitSehirGrad SplitBayrakSplitSplit in Hirvatistan daki konumuUlkeHirvatistanBolgeSplit Dalmacya BolgesiIdare Belediye BaskaniIvo BaldasarYuzolcumu Sehir22 12 km Nufus 2011 Nufus sayimi Yogunlukoto km Kent178 192 Metropol349 314 Metropol yogunlugu713 km 1 840 mil Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Alan kodu 385 0 21En dusuk rakim0 mEn yuksek rakim178 m Resmi site www split hrDiocletianus un anit mezariUNESCO Dunya MirasiKonum HirvatistanKriterKultur ii iii ivReferans97Tescil1979 3 oturum BolgeAvrupa ve Kuzey AmerikaKoordinatlar43 30 33 984 K 16 26 55 988 D 43 50944000 K 16 44888556 D 43 50944000 16 44888556 Split Dunya Kultur Miras Listesi UNESCO listesine Diokletianus Sarayi yapimi 3 yuzyil sonu ile 4 yuzyil basi ile 1979 da girmistir Split Solin de dogan ve Roma yi ilk defa 2 ye bolerek dogu bati tetrarsi donemini getiren Roma imparatoru Diocletianus sarayini Split te yaptirmistir Split sehri ve hinterlandi tarihi kalintilari Salona Harabeleri Trogir UNESCO sehri denizi marinalari 1700 senelik Dieklotianus sarayi alisveris dukkanlari kafeleri cruise limani adalari ile Akdeniz Kiyisinda cok turistik bir sehirdir TarihSplit sehir bolgesinde Aspalathos ismi ile ilk olarak MO 7 yuzyilda Grekler tarafindan kurulmustur Sonra cesitli donemlerde Ilirya Arnavut Grek Roma Bizans Avar Slav Mogol Venedik Osmanli Avusturya Macaristan Almanya vs idaresi altinda kalmistir Split in kaderi ilk Hristiyanlari katletmesiyle anilan Roma hukumdari Diocletianus in MS 300 yilinda yazlik sarayini buraya yaptirmasiyla degismistir Olumunden sonra da Romali yoneticiler bu sarayi kullanmaya devam etmislerdir Romalilar Split yakindaki Solana kolonisini terk etmek zorunda kaldiklari zaman bu kolonide yasayanlari tamamen Split e yerlestirmislerdir Sehir 12 ve 14 yuzyillar arasindaki otonomluk haric sirasiyla Bizans Hirvat Kralligi Venedik ve I Dunya Savasi na kadar da Avusturya egemenligi altina bulunmustur NufusSplit Hirvatistan in ikinci buyuk kentidir Merkez 178 192 165 893 Split olup 88 37 Katolik ve 95 15 Hirvat vatandasi ve cevre hinterlandinda Trogir Omis Solin Kastela Podstrana Sinj Dugopolje Klis Stobrec merkeze bagli Kamen merkeze bagli Zrnovnica merkeze bagli Brac adasi Hvar adasi Solta Adasi ve diger adalariyla birlikte yaklasik toplam nufusu 470 000 dir CografyaSplit ve etrafindaki Dalmacya sahillerindeki varoslari Uydudan Sehir ve bolge guneyde Adriyatik Akdeniz kuzeyde Adriyatik Dinarik Alp daglari ile cevrilidir Split Kastela Korfezi nin dogu yakasi ile Split Bogazi arasinda bulunan bir yarimadada kurulmustur Bu yarimadanin bati tarafinda 178 m rakimli Marjan Tepesi bulunur Rakimi 779 m olan Kozjak Sirti ile rakimi 1339 m olan Mosor Sirti sehri kuzeyden ve kuzeydogudan gelen hava akimlarina karsi korurlar ve sehri ana karadaki hinterland alanlarindan ayirirlar UlasimYillik 4 milyon kapasite ziyaretcili deniz limani ile Akdeniz in en faal 3 limanidir Yaklasik 260 Cruise gemisi 130 000 yolcu kapasitesiyle Split limanindan faydalanir Bu limani kullanan en buyuk cruise gemisi 315 m uzunlukla dir Gunluk Feribot seferleri Dubrovnik Rijeka Hvar adalaridir Ancona ve Pescara gibi diger Italyan Adriyatik Denizi sahil sehirlerine de feribot seferleri duzenlenmektedir Franfurt Koln Londra gibi buyuk sehirlere direkt ucus seferleri bulunan Split Kastela Havalimani ise Zagreb ten sonraki en buyuk 2 havalimani olma ozelligine sahiptir 2008 de bu hava meydanindan 1 203 778 kisi ucus yapmistir Yaz doneminde bu hava meydanindan trafik yogunlugu bir hayli artmaktadir Kardes SehirlerLos Angeles California Amerika Birlesik Devletleri Ancona Italya Patras Yunanistan Antofagasta Sili Iquique Sili Punta Arenas Sili Beit Shemesh Israil Avustralya Dover Birlesik Krallik Gladsaxe Danimarka Mostar Bosna Hersek Odessa Ukrayna Kermansah Iran Ostrava Cekya Pescara Italya Cagli Italya Beyrut Lubnan Stip Makedonya Bandar Lampung Endonezya Izmir Turkiye Antalya Turkiye Trondheim Norvec Velenje Slovenya Charlottenburg Wilmersdorf Almanya Cetine Karadag Rosario ArjantinResimlerMarjan Tepesi nden Split panoramasi Marjan Tepesi nden bir diger Split panoramasi Split Havadan tarihi sehir merkezi ve sehir surlari ayrica Diocletianus Sarayi kalinti ve sinirlari gorulebilmekte Split Prokurative Split Hirvatistan Milli Tiyatrosu Split Hrvatsko narodno kazaliste u Splitu binasi 1803 yapimi Split San Domnius Katedrali Split Nin li Piskopos Grgura nin heykeli Split Poljud Stadyumu Modern mimarili olarak 1979 Akdeniz Oyunlari icin yapildi Split limani havadan Adriyatik Denizi uzerinde cok onemli liman Split Havameydani havadanAyrica bakinizSplit Dalmacya Bolgesi Hirvatistan daki sehirler listesiKaynakca Diocletianus un ikinci sarayi Izmit te yapilmis ve Izmit Dogu Roma nin ilk baskenti secilmistir Izmir in kardes kentleri 27 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Izmir Buyuksehir Belediyesi Erisim 28 Haziran 2012 PDF Antalya Buyuksehir Belediyesinin Resmi Sitesi 17 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 29 Haziran 2012 21 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2012 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Split ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Split resmi websitesi21 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Klis Kalesi 19 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi UNESCO Split Diocletianus Sarayi11 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Vikigezgin de Split ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir