St. Helens Dağı, ABD'nin Washington Eyaleti'nin güneyinde, 2.549 metre yüksekliğinde bir volkandır. Kuzey Amerika'nın batı kıyısında uzanan Pasifik Ateş Çemberi'nin sisteminin bir parçası olan, bir dizi volkanlar zinciri Cascade Sıradağları'nda yer alır. St. Helens Dağı, Pasifik Volkan Kuşağı'nın tüm yanardağları gibi büyük bir patlama enerjisi gösterir.
St. Helens Dağı | |
---|---|
St. Helens Dağı'nın 1 km yüksekliğe ulaşan kül (19 Mayıs 1982) | |
En yüksek noktası | |
Yükseklik | 2,550 m |
Çıkıntı | 1.404 metre (4.606 ft) |
Koordinatlar | 46° 11' 28″ Kuzey 122° 11' 39" Batı |
Coğrafya | |
Konum | Washington, ABD |
Jeoloji | |
Kayaç yaşı | < 40,000 yıl |
Dağ türü | Faal stratovolkan |
Tırmanma | |
İlk tırmanan | 1853, |
En kolay rota | Dağ yürüyüşü (hiking) |
Tarihçe
St. Helens Dağı'nı ilk keşfeden Avrupalılar, 19 Mayıs 1792'de George Vancouver'un ekspedisyonunun katılımcılarıdır. Vancouver 20 Ekim 1792'de volkana, İngiliz diplomat 'in adını verir.
İlk onaylanmış görgü şahitli patlama raporu, Mart 1835'te Dr. Meredith Gairdner'e dayanır. Gairdner o sırada, Vancouver, Washington'da Hudson’s Bay Company çalışmaktaydı.
18 Mayıs 1980 patlaması
1857'den beri sakin bir volkan olan St. Helens Dağı, 20 Mart'tan itibaren meydana gelen deprem serisinin ardından, 18 Mayıs 1980'de tekrar patlar. Bu esnada, tüm batı zirvesi aşağı kayar. St. Helens zirvesi bu patlamadan önce 2950 metre yükseklikteyken, bugün 2549 m yüksekliktedir. Şans eseri seyrek olarak yerleşilmiş bölge, tamamen tahrip olmakla kalmamış ayrıca tabiat da tamamen değişmiştir. Aralarında, o sırada gaz salımı ölçümleri yapan volkanolog 'ın da olduğu 57 kişi bu patlamada hayatını kaybeder. Yaklaşık 3 km³ kayaç, bu patlamada harekete geçer.
Küller ve gaz bulutları, 18 km yüksekliğe kadar yükselerek, Troposferi geçer ve Stratosfer'e ulaşır. Kül atımı 9 saat sürer ve 3 gün sonra ABD'nin doğusunda kaydedilir. Külün bir kısmı Jet stream'e ulaşarak iki hafta içinde tüm yeryüzünü turlar.
İçlerindeki sıcaklık 640 derece celsiusun üzerinde olan piroklastik akıntılar, 400 km/h hızla dağdan aşağı akarak, bölgenin tüm flora ve faunasını yok eder. Piroklastik akıntılardan iki hafta sonra bile, örtü katmanlarında 400 derece celsiusden fazla sıcaklık ölçülür.
Piroklastik akıntıların, üst dağ yamacındaki kar ve buzla karışımından oluşan, 120 km/h hıza ulaşarak bölgeyi ayrıca tahrip eden lahar, daha az tehlikeli değildir. Böylece alışılmış sel seviyesi, çok kısa zaman zarfında 9 metreyi aşmıştır.
1980- 2003 volkanik faaliyetler
1980 ile 1986 arasında St. Helens Dağı'nın volkanik faaliyetleri devam eder. Bu esnada kraterde yeni bir (lav patlamasıyla oluşan tepe şeklinde yükselti) oluşur. Bu zaman zarfında çok sayıda küçük patlamalar gerçekleşir.
1989 ile 1991 arasında, bazen küçük patlamalarla bağlantılı olan çok sayıda sismik faaliyet olur. 1995, 1998 ve 2001 yıllarında çok sayıda deprem kaydedilir, ancak hiçbir patlama gerçekleşmez.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta St. Helens Yanardağı ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- http://www.swisseduc.ch/stromboli/perm/msh/index-de.html 6 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://vulcan.wr.usgs.gov/Volcanoes/MSH/framework.html 9 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.fs.fed.us/gpnf/volcanocams/msh/4 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.naturgewalten.de/helens.htm 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Amerika Birleşik Devletleri ile ilgili bir yerin konumuna dair bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Washington Eyaleti ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Bir dağ veya dağ grubu ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
St Helens Dagi ABD nin Washington Eyaleti nin guneyinde 2 549 metre yuksekliginde bir volkandir Kuzey Amerika nin bati kiyisinda uzanan Pasifik Ates Cemberi nin sisteminin bir parcasi olan bir dizi volkanlar zinciri Cascade Siradaglari nda yer alir St Helens Dagi Pasifik Volkan Kusagi nin tum yanardaglari gibi buyuk bir patlama enerjisi gosterir St Helens DagiSt Helens Dagi nin 1 km yukseklige ulasan kul 19 Mayis 1982 En yuksek noktasiYukseklik2 550 mCikinti1 404 metre 4 606 ft Koordinatlar46 11 28 Kuzey 122 11 39 Bati CografyaKonumWashington ABDJeolojiKayac yasi lt 40 000 yilDag turuFaal stratovolkanTirmanmaIlk tirmanan1853 En kolay rotaDag yuruyusu hiking St Helens Dagi 18 Mayis 1980 patlamasi saat 8 32TarihceSt Helens Dagi ni ilk kesfeden Avrupalilar 19 Mayis 1792 de George Vancouver un ekspedisyonunun katilimcilaridir Vancouver 20 Ekim 1792 de volkana Ingiliz diplomat in adini verir Ilk onaylanmis gorgu sahitli patlama raporu Mart 1835 te Dr Meredith Gairdner e dayanir Gairdner o sirada Vancouver Washington da Hudson s Bay Company calismaktaydi 18 Mayis 1980 patlamasi1857 den beri sakin bir volkan olan St Helens Dagi 20 Mart tan itibaren meydana gelen deprem serisinin ardindan 18 Mayis 1980 de tekrar patlar Bu esnada tum bati zirvesi asagi kayar St Helens zirvesi bu patlamadan once 2950 metre yukseklikteyken bugun 2549 m yuksekliktedir Sans eseri seyrek olarak yerlesilmis bolge tamamen tahrip olmakla kalmamis ayrica tabiat da tamamen degismistir Aralarinda o sirada gaz salimi olcumleri yapan volkanolog in da oldugu 57 kisi bu patlamada hayatini kaybeder Yaklasik 3 km kayac bu patlamada harekete gecer Kuller ve gaz bulutlari 18 km yukseklige kadar yukselerek Troposferi gecer ve Stratosfer e ulasir Kul atimi 9 saat surer ve 3 gun sonra ABD nin dogusunda kaydedilir Kulun bir kismi Jet stream e ulasarak iki hafta icinde tum yeryuzunu turlar Iclerindeki sicaklik 640 derece celsiusun uzerinde olan piroklastik akintilar 400 km h hizla dagdan asagi akarak bolgenin tum flora ve faunasini yok eder Piroklastik akintilardan iki hafta sonra bile ortu katmanlarinda 400 derece celsiusden fazla sicaklik olculur Piroklastik akintilarin ust dag yamacindaki kar ve buzla karisimindan olusan 120 km h hiza ulasarak bolgeyi ayrica tahrip eden lahar daha az tehlikeli degildir Boylece alisilmis sel seviyesi cok kisa zaman zarfinda 9 metreyi asmistir 1980 2003 volkanik faaliyetler1980 ile 1986 arasinda St Helens Dagi nin volkanik faaliyetleri devam eder Bu esnada kraterde yeni bir lav patlamasiyla olusan tepe seklinde yukselti olusur Bu zaman zarfinda cok sayida kucuk patlamalar gerceklesir 1989 ile 1991 arasinda bazen kucuk patlamalarla baglantili olan cok sayida sismik faaliyet olur 1995 1998 ve 2001 yillarinda cok sayida deprem kaydedilir ancak hicbir patlama gerceklesmez Dis baglantilarWikimedia Commons ta St Helens Yanardagi ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur http www swisseduc ch stromboli perm msh index de html 6 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde http vulcan wr usgs gov Volcanoes MSH framework html 9 Aralik 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www fs fed us gpnf volcanocams msh 4 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www naturgewalten de helens htm 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde St Helens Dagi nin zirvesi Amerika Birlesik Devletleri ile ilgili bir yerin konumuna dair bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Washington Eyaleti ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Bir dag veya dag grubu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz