Pasifik ateş çemberi veya Pasifik deprem kuşağı, birçok volkanik patlamanın ve depremin meydana geldiği Pasifik Okyanusu kıyısının büyük bir kısmını ve etrafını içine alan bir bölgedir. Ateş Çemberi, yaklaşık 40.000 km (25.000 mi) uzunluğunda ve yaklaşık 500 km (310 mi) genişliğinde ve at nalına benzer şekilde bir kemerdir.
Ateş Çemberi, Güney Amerika'nın Pasifik kıyılarını, Kuzey Amerika'yı, Rusya'nın Kamçatka Yarımadası'nı ve batı Pasifik Okyanusu'ndaki bazı adaları içerir. Jeologlar arasında Ateş Çemberi'ne dahil olan çoğu alan hakkında fikir birliği olmasına rağmen, Antarktika Yarımadası ve batı Endonezya gibi birkaç alanın dahil edilmesi konusunda fikir birliği içinde değillerdir.
Ateş Çemberi, yeryüzündeki levha tektoniğinin doğrudan bir sonucudur. Özellikle Pasifik Okyanusu'nun altında ve çevresindeki litosferik levhaların (örn. Pasifik Levhası) hareketi, çarpışması ve yok edilmesi sonucu volkanların oluştuğu ve depremlerin meydana geldiği neredeyse sürekli bir yitim zonu dizisi meydana gelmiştir. Bu yakınsak levha sınırlarında okyanus litosferinin tüketilmesi okyanus hendeklerini, volkanik yayları, yay arkası havzaları ve volkanik kuşakları oluşturmuştur.
Pasifik ateş çemberi, Holosen devrinde aktif olan ve dünyada her üç aktif volkandan ikisine denk gelen yaklaşık 715-900 volkanik dağ bulundurur. Holosen devrinde meydana gelen dört büyük yanardağ patlamasının tümü bu bölgede meydana gelmiştir. Ateş Çemberi'ndeki volkanların 350'den fazlası tarihi zamanlarda aktif olmuştur.
Ateş Çemberi'nin şu anda aktif ve uykuda olan volkanlarının yanı sıra uzun zaman önce batma yoluyla oluşan eski sönmüş volkan kuşakları vardır. Sönmüş volkanlar en son binlerce veya milyonlarca yıl önce patladı. Ateş Çemberi 35 milyon yıldan fazladır vardır ama batma hareketi Ateş Çemberinin bazı kısımlarında çok daha uzun süredir vardır.
Zirveleri deniz seviyesinden yüksek olan Dünya'nın aktif yanardağlarının çoğu Ateş Çemberi'nde bulunur. Bu yer altı volkanlarının çoğu tefranın patlayıcı püskürmelerinden oluşan ve lav akıntılarının coşkulu püskürmeleriyle dönüşümlü olarak oluşan stratovolkanlardır (örn. St. Helens Dağı). Ateş Çemberindeki stratovolkanlardaki lavlar esas olarak andezit ve ancak , riyolit, bazalt ve diğer bazı daha nadir türler de bulunur. Ateş Çemberi'nde Kalkan volkan ve denizaltı deniz dağları gibi başka volkan türleri de bulunur.
Dünyanın en yüksek aktif yanardağı, Ateş Çemberi'nin And Dağları bölümünde yer alan Ojos del Salado'dur (6.893 m veya 22.615 ft). Arjantin ve Şili arasındaki sınırın bir parçasını oluşturur ve en son MS 750'de patlamıştır. Arjantin-Şili sınırındaki bir başka Ateş Çemberi And yanardağı Llullaillaco'dur (6,739 m veya 22,110 ft), dünyanın tarihsel olarak aktif olan en yüksek yanardağıdır. Yanardağ en son 1877'de patladı.
Dünyanın sismik enerjisinin yaklaşık %76'sı Ateş Çemberi'nde depremler olarak salınır. Dünya'daki depremlerin yaklaşık %90'ı ve dünyanın en büyük depremlerinin yaklaşık %81'i bu bölgede meydana gelmiştir.
Coğrafi sınırlar
Ateş Çemberi'ne dahil olan bölgelerin çoğu hakkında jeologlar arasında fikir birliği vardır. Bununla birlikte, üzerinde evrensel bir anlaşmanın bulunmadığı birkaç bölge vardır. Bazı jeologlar Endonezya'nın tamamını Ateş Çemberi'ne dahil ederken birçok jeolog, Endonezya'nın batı adalarını (Alpid kuşağına dahil ettikleri) hariç tutar.
Bazı jeologlar Antarktika Yarımadası'nı ve Güney Shetland Adalarını Ateş Çemberi'ne dahil ederken, diğer jeologlar bu bölgeleri hariç tutmaktadır. Antarktika'nın geri kalanı hariç tutulmuştur çünkü oradaki volkanizma yitim ile ilgili değildir.
Pasifik ateş çemberi sınırlarında bulunan bögeler
- Antarktika
- And Dağları
- Austral Volkanik Bölge
- Güney Volkanik Bölge
- Orta Volkanik Bölge
- Kuzey Volkanik Bölgesi
- Orta Amerika Volkanik Arkı
- Trans-Meksika Volkanik Kuşağı
- Kuzey Amerika Cordillera
- Basamaklı Volkanik Ark
- Aleut Aralığı
- Aleut Adaları
- Aleut Yayı
- Aleut Aralığı
- Kamçatka Yarımadası
- Kuril Adaları
- Japonya
- Ryukyu Adaları
- Tayvan
- Filipin Mobil Kemeri
- Izu – Bonin – Mariana Arkı
- Sunda Yayı
- Küçük Sunda Adaları
- ve Kai Adaları
- Bismarck Takımadaları
- Vanuatu
- Solomon Adaları
- Fiji
- Tonga Adaları
- Kermadec Adaları
Yitim zonu ve Okyanus çukurları
Bir tektonik levhanın okyanus litosferi, başka bir levhanın okyanus litosferinin altına daldırılırsa, yitim bölgesinde bir volkanik ada yayı oluşturulur. Ateş Çemberi'ndeki bir örnek, batı Pasifik Okyanusu'ndaki . Bununla birlikte, okyanusal litosfer kıtasal litosferin altına girerse, o zaman volkanik bir kıtasal yay oluşur; Ateş Çemberi örneği Şili kıyılarıdır.
Okyanus çukurları
Okyanus çukurları, okyanusların tabanındaki dalma-batma bölgelerinin topografik ifadesidir. Ateş Çemberi'nin batma bölgeleriyle ilişkili okyanus çukurları şunlardır:
Galeri
- 22 Temmuz 1980'de aktif hale gelen St. Helens Dağı, Amerika Birleşik Devletleri
- , Kanada
- , Kanada
- , Kanada
-
-
- , Rusya
- Tungurahua Dağı, Ekvador
- Kosta Rika'da bir krater gölü
- Pasifik ateş çemberi bölgesinde bulunan ve sıklıkla deprem olan Şili'deki 2010 Şili depremi sonrası oluşan hasar
- Cascade Sıradağlarının MÖ ve MS dahil olmak üzere aktif hale geldiği yıllar
- Pasifik ateş çemberi bölgesinde bulunan Meksika'daki yanardağlar kırmızı üçgenle gösterilmiştir
- Pasifik ateş çemberi bölgesinde bulunan Filipinler'deki yanardağlar kırmızı üçgenle gösterilmiştir
- Pasifik ateş çemberi bölgesinde bulunan Endonezya'daki yanardağlar kırmızı üçgenle gösterilmiştir
- Pasifik ateş çemberi bölgesinde bulunan Yeni Zelanda'daki yanardağlar kırmızı üçgenle gösterilmiştir
Kaynakça
- ^ . NOAA. 12 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.
- ^ . This Dynamic Earth. USGS. 11 Ekim 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Decker, R.W.; Decker, B.B. (1991). Mountains of Fire: The Nature of Volcanoes. Cambridge University Press. s. 23. ISBN .
- ^ a b c Venzke, E, (Ed.) (2013). "Volcanoes of the World, v. 4.3.4". . Smithsonian Institution. doi:10.5479/si.GVP.VOTW4-2013. 5 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2023.
- ^ Siebert, L; Simkin, T.; Kimberly, P. (2010). Volcanoes of the World (3. bas.). s. 68.
- ^ Oppenheimer, Clive (2011). "Appendix A". Eruptions that Shook the World. Cambridge: Cambridge University Press. ss. 355-363. ISBN .
- ^ Macdonald, G.A. (1972). Volcanoes. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall. ss. 346, 430-445. ISBN .
- ^ Pappas, Stephanie (11 Şubat 2020). "The lost continent of Zealandia hides clues to the Ring of Fire's birth". Live Science. 27 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2023.
- ^ Schellart, W. P. (December 2017). "Andean mountain building and magmatic arc migration driven by subduction-induced whole mantle flow". Nature Communications. 8 (1): 2010. Bibcode:2017NatCo...8.2010S. doi:10.1038/s41467-017-01847-z. (PMC) 5722900 $2. (PMID) 29222524.
- ^ . vulcan.wr.usgs.gov. 31 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Nevados Ojos del Salado". Global Volcanism Program. Smithsonian Enstitüsü. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ Duda, Seweryn J. (November 1965). "Secular seismic energy release in the circum-Pacific belt". Tectonophysics. 2 (5): 409-452. Bibcode:1965Tectp...2..409D. doi:10.1016/0040-1951(65)90035-1.
- ^ . USGS. 24 Temmuz 2012. 6 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013.
- ^ . USGS. 13 Mayıs 2013. 5 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013.
- ^ a b Schmincke, Hans-Ulrich (2004). Volcanism. ss. 55, 114. doi:10.1007/978-3-642-18952-4. ISBN .
- ^ Macdonald, G.A. (1972). Volcanoes. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall. ss. 344-345. ISBN .
- ^ a b Francis, P.; Oppenheimer, C. (2004). Volcanoes (2. bas.). Oxford: Oxford University Press. ss. 18-22. ISBN .
- ^ a b Hickson, C J; Edwards, B R (2001). "Volcanoes and volcanic hazards". Brooks, G R (Ed.). A synthesis of geological hazards in Canada. Geological Survey of Canada, Bulletin 548. Natural Resources Canada. ss. 145-181. doi:10.4095/212217. ISBN . OCLC 1032874834.
- ^ Francis, Peter (1993). Volcanoes: A Planetary Perspective. Clarendon Press. ss. 18-22. ISBN .
Volkanoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Coğrafya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pasifik ates cemberi veya Pasifik deprem kusagi bircok volkanik patlamanin ve depremin meydana geldigi Pasifik Okyanusu kiyisinin buyuk bir kismini ve etrafini icine alan bir bolgedir Ates Cemberi yaklasik 40 000 km 25 000 mi uzunlugunda ve yaklasik 500 km 310 mi genisliginde ve at nalina benzer sekilde bir kemerdir Cukurlari mavi cizgilerle gosterilmis Pasifik ates cemberi pembe renkle isaretlenmistirDunya uzerinde 1900 2013 yillari arasindaki 7 0 Mw ve daha buyuk depremlerin pek cogu Pasifik ates cemberi boyunca meydana gelmistirPasifik ates cemberi boyunca yitim zonlarinda meydana gelen volkanik ve sismik aktivitelerin olusum sekli Ates Cemberi Guney Amerika nin Pasifik kiyilarini Kuzey Amerika yi Rusya nin Kamcatka Yarimadasi ni ve bati Pasifik Okyanusu ndaki bazi adalari icerir Jeologlar arasinda Ates Cemberi ne dahil olan cogu alan hakkinda fikir birligi olmasina ragmen Antarktika Yarimadasi ve bati Endonezya gibi birkac alanin dahil edilmesi konusunda fikir birligi icinde degillerdir Ates Cemberi yeryuzundeki levha tektoniginin dogrudan bir sonucudur Ozellikle Pasifik Okyanusu nun altinda ve cevresindeki litosferik levhalarin orn Pasifik Levhasi hareketi carpismasi ve yok edilmesi sonucu volkanlarin olustugu ve depremlerin meydana geldigi neredeyse surekli bir yitim zonu dizisi meydana gelmistir Bu yakinsak levha sinirlarinda okyanus litosferinin tuketilmesi okyanus hendeklerini volkanik yaylari yay arkasi havzalari ve volkanik kusaklari olusturmustur Pasifik ates cemberi Holosen devrinde aktif olan ve dunyada her uc aktif volkandan ikisine denk gelen yaklasik 715 900 volkanik dag bulundurur Holosen devrinde meydana gelen dort buyuk yanardag patlamasinin tumu bu bolgede meydana gelmistir Ates Cemberi ndeki volkanlarin 350 den fazlasi tarihi zamanlarda aktif olmustur Ates Cemberi nin su anda aktif ve uykuda olan volkanlarinin yani sira uzun zaman once batma yoluyla olusan eski sonmus volkan kusaklari vardir Sonmus volkanlar en son binlerce veya milyonlarca yil once patladi Ates Cemberi 35 milyon yildan fazladir vardir ama batma hareketi Ates Cemberinin bazi kisimlarinda cok daha uzun suredir vardir Zirveleri deniz seviyesinden yuksek olan Dunya nin aktif yanardaglarinin cogu Ates Cemberi nde bulunur Bu yer alti volkanlarinin cogu tefranin patlayici puskurmelerinden olusan ve lav akintilarinin coskulu puskurmeleriyle donusumlu olarak olusan stratovolkanlardir orn St Helens Dagi Ates Cemberindeki stratovolkanlardaki lavlar esas olarak andezit ve ancak riyolit bazalt ve diger bazi daha nadir turler de bulunur Ates Cemberi nde Kalkan volkan ve denizalti deniz daglari gibi baska volkan turleri de bulunur Dunyanin en yuksek aktif yanardagi Ates Cemberi nin And Daglari bolumunde yer alan Ojos del Salado dur 6 893 m veya 22 615 ft Arjantin ve Sili arasindaki sinirin bir parcasini olusturur ve en son MS 750 de patlamistir Arjantin Sili sinirindaki bir baska Ates Cemberi And yanardagi Llullaillaco dur 6 739 m veya 22 110 ft dunyanin tarihsel olarak aktif olan en yuksek yanardagidir Yanardag en son 1877 de patladi Dunyanin sismik enerjisinin yaklasik 76 si Ates Cemberi nde depremler olarak salinir Dunya daki depremlerin yaklasik 90 i ve dunyanin en buyuk depremlerinin yaklasik 81 i bu bolgede meydana gelmistir Cografi sinirlarAtes Cemberi ne dahil olan bolgelerin cogu hakkinda jeologlar arasinda fikir birligi vardir Bununla birlikte uzerinde evrensel bir anlasmanin bulunmadigi birkac bolge vardir Bazi jeologlar Endonezya nin tamamini Ates Cemberi ne dahil ederken bircok jeolog Endonezya nin bati adalarini Alpid kusagina dahil ettikleri haric tutar Bazi jeologlar Antarktika Yarimadasi ni ve Guney Shetland Adalarini Ates Cemberi ne dahil ederken diger jeologlar bu bolgeleri haric tutmaktadir Antarktika nin geri kalani haric tutulmustur cunku oradaki volkanizma yitim ile ilgili degildir Pasifik ates cemberi sinirlarinda bulunan bogeler Antarktika Antarktika Yarimadasi And Daglari Austral Volkanik Bolge Guney Volkanik Bolge Orta Volkanik Bolge Kuzey Volkanik Bolgesi Orta Amerika Volkanik Arki Trans Meksika Volkanik Kusagi Kuzey Amerika Cordillera Basamakli Volkanik Ark Aleut Araligi Aleut Adalari Aleut Yayi Kamcatka Yarimadasi Kuril Adalari Japonya Ryukyu Adalari Tayvan Filipin Mobil Kemeri Izu Bonin Mariana Arki Izu Adalari Ogasavara Adalari Mariana Adalari Sunda Yayi Kucuk Sunda Adalari ve Kai Adalari Bismarck Takimadalari Vanuatu Solomon Adalari Fiji Tonga Adalari Kermadec AdalariYitim zonu ve Okyanus cukurlariSili tipi ve Mariana tipi yitim zonu ornekleri Bir tektonik levhanin okyanus litosferi baska bir levhanin okyanus litosferinin altina daldirilirsa yitim bolgesinde bir volkanik ada yayi olusturulur Ates Cemberi ndeki bir ornek bati Pasifik Okyanusu ndaki Bununla birlikte okyanusal litosfer kitasal litosferin altina girerse o zaman volkanik bir kitasal yay olusur Ates Cemberi ornegi Sili kiyilaridir Okyanus cukurlari Okyanus cukurlari okyanuslarin tabanindaki dalma batma bolgelerinin topografik ifadesidir Ates Cemberi nin batma bolgeleriyle iliskili okyanus cukurlari sunlardir Peru Sili Cukuru Japonya Cukuru Mariana CukuruGaleri22 Temmuz 1980 de aktif hale gelen St Helens Dagi Amerika Birlesik Devletleri Kanada Kanada Kanada Endonezya Fuji Dagi Japonya Rusya Tungurahua Dagi Ekvador Kosta Rika da bir krater golu Pasifik ates cemberi bolgesinde bulunan ve siklikla deprem olan Sili deki 2010 Sili depremi sonrasi olusan hasar Cascade Siradaglarinin MO ve MS dahil olmak uzere aktif hale geldigi yillar Pasifik ates cemberi bolgesinde bulunan Meksika daki yanardaglar kirmizi ucgenle gosterilmistir Pasifik ates cemberi bolgesinde bulunan Filipinler deki yanardaglar kirmizi ucgenle gosterilmistir Pasifik ates cemberi bolgesinde bulunan Endonezya daki yanardaglar kirmizi ucgenle gosterilmistir Pasifik ates cemberi bolgesinde bulunan Yeni Zelanda daki yanardaglar kirmizi ucgenle gosterilmistirKaynakca NOAA 12 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Aralik 2020 This Dynamic Earth USGS 11 Ekim 1997 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Decker R W Decker B B 1991 Mountains of Fire The Nature of Volcanoes Cambridge University Press s 23 ISBN 978 0521321761 a b c Venzke E Ed 2013 Volcanoes of the World v 4 3 4 Smithsonian Institution doi 10 5479 si GVP VOTW4 2013 5 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2023 Siebert L Simkin T Kimberly P 2010 Volcanoes of the World 3 bas s 68 Oppenheimer Clive 2011 Appendix A Eruptions that Shook the World Cambridge Cambridge University Press ss 355 363 ISBN 978 0 521 64112 8 Macdonald G A 1972 Volcanoes Englewood Cliffs New Jersey Prentice Hall ss 346 430 445 ISBN 9780139422195 Pappas Stephanie 11 Subat 2020 The lost continent of Zealandia hides clues to the Ring of Fire s birth Live Science 27 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2023 Schellart W P December 2017 Andean mountain building and magmatic arc migration driven by subduction induced whole mantle flow Nature Communications 8 1 2010 Bibcode 2017NatCo 8 2010S doi 10 1038 s41467 017 01847 z PMC 5722900 2 PMID 29222524 vulcan wr usgs gov 31 Aralik 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Nevados Ojos del Salado Global Volcanism Program Smithsonian Enstitusu Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Duda Seweryn J November 1965 Secular seismic energy release in the circum Pacific belt Tectonophysics 2 5 409 452 Bibcode 1965Tectp 2 409D doi 10 1016 0040 1951 65 90035 1 USGS 24 Temmuz 2012 6 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2013 USGS 13 Mayis 2013 5 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2013 a b Schmincke Hans Ulrich 2004 Volcanism ss 55 114 doi 10 1007 978 3 642 18952 4 ISBN 978 3 540 43650 8 Macdonald G A 1972 Volcanoes Englewood Cliffs New Jersey Prentice Hall ss 344 345 ISBN 9780139422195 a b Francis P Oppenheimer C 2004 Volcanoes 2 bas Oxford Oxford University Press ss 18 22 ISBN 0 19 925469 9 a b Hickson C J Edwards B R 2001 Volcanoes and volcanic hazards Brooks G R Ed A synthesis of geological hazards in Canada Geological Survey of Canada Bulletin 548 Natural Resources Canada ss 145 181 doi 10 4095 212217 ISBN 978 0 660 18316 9 OCLC 1032874834 Francis Peter 1993 Volcanoes A Planetary Perspective Clarendon Press ss 18 22 ISBN 978 0 19 854452 4 Volkanoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Cografya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz