Stalin Notası, ya da Mart Notası olarak da bilinen, Almanya'daki Batılı Müttefiklerin (Birleşik Krallık, Fransa ve ABD) temsilcilerine 10 Mart 1952'de teslim edilen bir belgeydi. Sovyet genel sekreteri ve başbakanı Joseph Stalin, ekonomi politikalarında hiçbir koşul olmaksızın ve "insan hakları ve ifade, basın, dini ikna, siyasi inanç ve özgürlükler de dahil olmak üzere temel özgürlükler, toplantı ve demokratik parti ve örgütlerin serbest faaliyet" garantileri içeren bir Almanya'nın yeniden birleşmesi ve tarafsızlaştırılması için bir öneri ortaya koydu.
Muhafazakar (CDU/CSU) Batı Almanya Şansölyesi Konrad Adenauer ve Batılı Müttefikler, Stalin'in yeniden bütünleşme teklifini Batı Almanya'nın yeniden bütünleşmesini durdurmaya çalışan saldırgan bir eylem olarak nitelendirdiler. Doğu Almanya'daki 18,5 milyon doğu Alman vatandaşının seçmen kütüklerine yeniden kabul edilmesi, Batı Almanya'nın 51 milyon vatandaşını siyasi olarak sola sürükleyecekti. Yeniden birleşme için meşru bir şansın kaçırılıp kaçırılmadığı konusunda tartışmalar vardı. Değişimden altı yıl sonra, iki Batı Alman bakan Thomas Dehler ve Gustav Heinemann, Adenauer'i yeniden birleşme şansını kaçırmakla suçladı.
Eski Sovyet arşivlerinden gizliliği kaldırılan belgeler, Alman Demokratik Cumhuriyeti'ni Doğu bloğuna dahil etme ve Almanya'nın bölünmesinden Batılı işgalci güçleri sorumlu tutma niyetinin olduğunu göstermesine rağmen, notun samimiyeti konusunda süregelen bir tartışma var.
İlk Stalin Notası
10 Mart 1952'de Andrei Gromyko, üç batılı işgalcinin (Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Fransa ) temsilcilerine "Alman sorununun" çözümüne ilişkin diplomatik bir nota verdi ve dörtlü bir konferans çağrısında bulundu. Notta şu noktalara yer verildi:
- Almanya ile savaşın tüm katılımcılarını kapsayan bir barış anlaşması, tek bir birleşik Alman hükûmeti ile müzakere edilmelidir. Müttefikler bu oluşumun oluşumu konusunda anlaşmaya varmalıdır.
- Almanya, Potsdam Konferansı hükümlerinin belirlediği sınırlar dahilinde birleşik bir devlet olarak yeniden kurulacaktı.
- Antlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde tüm işgal kuvvetleri geri çekilecekti.
- Almanya, cezai kovuşturma altındakiler hariç, Alman silahlı kuvvetlerinde Nazi Partisi'nin eski üyeleri de dahil olmak üzere toplanma özgürlüğü, basın özgürlüğü ve çok partili sisteme sahip olma özgürlüğü gibi demokratik haklara sahip olacak.
- Almanya resmi olarak tarafsız olacak ve askerî güçleri kendisine karşı savaşa katılan hiçbir ülkeye karşı herhangi bir koalisyona veya askeri ittifaka girmeyecekti.
- Almanya dünya pazarlarına kısıtlama olmaksızın erişebilecekti.
- Almanya'nın kendisini savunacak kendi ulusal silahlı kuvvetleri olabilir ve bu kuvvetler için mühimmat da üretebilir.
Batı Almanya'nın tepkisi
Batı Almanya'nın öncelikleri Doğu Almanya'nınkinden farklıydı. Şansölye Adenauer, ana önceliğinin Batı Almanya'nın Batı'ya entegrasyonu olduğunu düşünüyordu ve yeniden birleşmeyi oldukça soyut bir hedef olarak görüyordu. Özellikle yönetimi, Almanya'nın kapitalist bir Avrupa olarak yeniden kurulmasına odaklanmak istiyordu ve Batı Almanya, Batı Avrupa'da güvenli bir şekilde yerleşene kadar yeniden birleşmenin mümkün olmayacağını düşünüyordu. Hatta yeniden birleşmenin ancak Doğu Avrupa'da radikal bir değişimle aynı anda gerçekleşebileceğine inanıyordu. Batı Almanya'nın Batı İttifakına entegrasyonu sağlanamazsa Batı Almanya, Sovyetler Birliği'nin etkisi altına girecekti.
Doğu Almanya tepkisi
Doğu Almanya'da nota resmi olarak heyecanla karşılandı. SED'in parti organı Neues Deutschland (Yeni Almanya), "Sovyet Hükümetinin, Alman halkının yurtsever güçlerine, Almanya'nın barışçıl bir şekilde yeniden birleşmesinin düşmanlarına karşı geniş bir saldırı başlatma olanağı verdiğini" büyük ölçüde vurguladı. Bu büyük ölçüde, liderleri Sovyetlere ve onların siyasi hedeflerine ve ideolojik yönelimlerine tabi olan Doğu Almanya'daki güçlü ve ağır Sovyet etkisinin bir sonucuydu.
Batı tepkisi
Batı, Mart notunda sunulan öneriye pek şaşırmadı çünkü Stalin henüz Batı Almanya'nın batı entegrasyonuna müdahale etmeye çalışmamıştı. Ancak Batılı Güçler, Batı Almanya Batı'ya güvenli bir şekilde entegre olana kadar Sovyetler Birliği ile müzakerelere başlamak istemediler. Bu nedenle Batı'nın tepkisi Barış Antlaşması müzakerelerinin başlatılmasının ertelenmesi oldu.
25 Mart 1952'de İngiliz, Fransız ve Amerikan hükûmetlerinden Moskova'ya gönderilen ilk notada şu noktalar yer alıyordu:
- Barış Antlaşması müzakerelerine başlamak için Birleşmiş Milletler'in tüm Almanya'da serbest seçimler yapılıp yapılmadığını kontrol etmesi gerekiyor; bu seçimler daha sonra yapılacak ve sonunda tüm Almanya için bir hükûmet kurulacak.
- Potsdam'dan gelen sınırlar (Oder-Neisse hattı), ancak bir barış anlaşması yapılana kadar yürürlükte olacağı için reddedildi.
- Almanya, BM Şartı kapsamında her türlü ittifaka girme hakkına sahip olacaktır.
- Almanya'nın, Avrupa Savunma Topluluğu'na açık bir referans olduğu anlaşılan, savunma amaçlı bir Avrupa askeri ittifakına entegre edilmesi konusunda Batı'nın tam bir anlaşması olacaktı. Bağımsız bir Alman ordusu, militarist ve saldırgan rekabet tarafından kontrol edilen bir Avrupa'ya geri adım atacaktı.
İkinci Stalin Notası
9 Nisan 1952'de gönderilen ikinci Stalin Notasında Sovyetler Birliği, bir barış anlaşmasının temellerinin atılması ve birleşik bir Alman hükûmetinin kurulması için müzakerelerin başlatılması yönündeki tutumunu savundu. Stalin, serbest seçimlerin birleşik bir Alman hükûmetinin temeli olabileceğini kabul etti, ancak seçimleri denetlemek için Birleşmiş Milletler yerine dört işgalci gücün ısrar etmesi konusunda ısrar etti. Öte yandan Stalin, sınırlarının Potsdam Konferansı tarafından belirlendiği, yeniden birleşmiş bir Almanya fikrine ve daha genel olarak silahlı bir Almanya'nın diğer devletlere karşı saldırgan bir şekilde yönlendirilen bir ittifak içinde olamayacağı fikrine sadık kaldı.
13 Mayıs 1952 tarihli ikinci Batı notasında, tamamı Alman hükûmetinin serbestçe seçilmiş bir hükûmetin anlaşma müzakerelerine katılması gerektiği bir kez daha vurgulandı. Ayrıca Batı, işgalci güçlerden oluşan bir komisyonun seçimleri denetleyebileceğini kabul etti ancak komisyonun hükûmet yetkililerinden değil, tarafsız katılımcılardan oluşması konusunda ısrar etti. Anlaşmazlık konusu devam etti: önce serbest seçimler (Batı) ya da önce barış anlaşması müzakereleri (Sovyetler Birliği).
Üçüncü Stalin Notası
Avrupa Savunma Topluluğu'nun (EDC) resmi olarak imzalanmasından bir gün önce, Sovyetler Birliği 24 Mayıs 1952'de üçüncü bir nota gönderdi. Stalin DVE'nin kurulmasını eleştirdi. – Almanya Anlaşmasına göre – yeniden birleşmeden sonra bile geçerli olması gerektiğini söyledi ve Batı'yı barış anlaşması müzakerelerini geciktirmekle suçladı. Ayrıca, anlaşma müzakereleri sırasında tüm Alman hükûmetinin işgalci güçlerin kontrolü altında kalması gerekiyor.
10 Temmuz 1952'de Batı, SED'nin geçirdiği merkezileşmeyi, kolektifleştirmeyi ve Doğu Almanya adalet sistemindeki değişiklikleri eleştirdi. Notta, konferansın henüz bir barış anlaşmasını müzakere etmemesi, ancak öncelikle seçimleri denetleyecek bir komisyon kurulmasına karar vermesi gerektiği belirtiliyordu. Potsdam'ın müzakere temeli olup olamayacağı konusunda hâlâ görüş ayrılığı vardı ve bu, 1945'ten bu yana yaşanan tüm gelişmelerle çelişiyordu.
Dördüncü Stalin Notası
23 Ağustos 1952'de Sovyetler Birliği, ana pozisyonlarını ve suçlamalarını tekrarlayan son notasını gönderdi. Her ne kadar Batılı Güçler işgalci güçlerin seçimleri denetlemesine izin vermeyi kabul etmiş olsa da, Sovyetler birdenbire herhangi bir uluslararası seçim komisyonunu reddetti. Bunun yerine, Batı 1951'de bunu reddetmiş olsa da, Almanya'nın her iki tarafı da eşit temsile sahip bir komisyonun oluşturulmasından sorumlu olmalıdır.
Batı, 23 Eylül 1952'de önceki görüşlerini tekrarlayarak ve dört güçten oluşan partizan olmayan bir komisyon kurulması önerisini yenileyerek yanıt verdi.
Kaynakça
- ^ United States. Department of State. Historical Office. (1971). Documents on Germany, 1944-1970. U.S. Govt. Print. Off. s. 193. OCLC 643516898.
- ^ "Bundestag Sitting 23 Jan 1958" (PDF). s. 392. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Mayıs 2024.
- ^ Ruggenthaler, Peter (2011). "The 1952 Stalin Note on German Unification: The Ongoing Debate". Journal of Cold War Studies. 13 (4): 172-212. doi:10.1162/JCWS_a_00145. ISSN 1520-3972.
- ^ "Soviet Draft of a German Peace Treaty – First "Stalin Note" (March 10, 1952)". germanhistorydocs.ghi-dc.org. 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2018.
- ^ "For a Lasting Peace, For a People's Democracy!". ciml.250x.com. Organ of the Information Bureau of the Communist Parties in Bucharest. 29 Ağustos 1952. 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Stalin Notasi ya da Mart Notasi olarak da bilinen Almanya daki Batili Muttefiklerin Birlesik Krallik Fransa ve ABD temsilcilerine 10 Mart 1952 de teslim edilen bir belgeydi Sovyet genel sekreteri ve basbakani Joseph Stalin ekonomi politikalarinda hicbir kosul olmaksizin ve insan haklari ve ifade basin dini ikna siyasi inanc ve ozgurlukler de dahil olmak uzere temel ozgurlukler toplanti ve demokratik parti ve orgutlerin serbest faaliyet garantileri iceren bir Almanya nin yeniden birlesmesi ve tarafsizlastirilmasi icin bir oneri ortaya koydu Hitler gelir ve gider ama Alman halki ve Alman devleti kalir Berlin deki bir stel uzerinde Stalin in Almanya nin Nazi sonrasi gelisimi hakkinda yaptigi bir alinti Muhafazakar CDU CSU Bati Almanya Sansolyesi Konrad Adenauer ve Batili Muttefikler Stalin in yeniden butunlesme teklifini Bati Almanya nin yeniden butunlesmesini durdurmaya calisan saldirgan bir eylem olarak nitelendirdiler Dogu Almanya daki 18 5 milyon dogu Alman vatandasinin secmen kutuklerine yeniden kabul edilmesi Bati Almanya nin 51 milyon vatandasini siyasi olarak sola surukleyecekti Yeniden birlesme icin mesru bir sansin kacirilip kacirilmadigi konusunda tartismalar vardi Degisimden alti yil sonra iki Bati Alman bakan Thomas Dehler ve Gustav Heinemann Adenauer i yeniden birlesme sansini kacirmakla sucladi Eski Sovyet arsivlerinden gizliligi kaldirilan belgeler Alman Demokratik Cumhuriyeti ni Dogu bloguna dahil etme ve Almanya nin bolunmesinden Batili isgalci gucleri sorumlu tutma niyetinin oldugunu gostermesine ragmen notun samimiyeti konusunda suregelen bir tartisma var Ilk Stalin Notasi10 Mart 1952 de Andrei Gromyko uc batili isgalcinin Amerika Birlesik Devletleri Ingiltere ve Fransa temsilcilerine Alman sorununun cozumune iliskin diplomatik bir nota verdi ve dortlu bir konferans cagrisinda bulundu Notta su noktalara yer verildi Almanya ile savasin tum katilimcilarini kapsayan bir baris anlasmasi tek bir birlesik Alman hukumeti ile muzakere edilmelidir Muttefikler bu olusumun olusumu konusunda anlasmaya varmalidir Almanya Potsdam Konferansi hukumlerinin belirledigi sinirlar dahilinde birlesik bir devlet olarak yeniden kurulacakti Antlasmanin yururluge girdigi tarihten itibaren bir yil icinde tum isgal kuvvetleri geri cekilecekti Almanya cezai kovusturma altindakiler haric Alman silahli kuvvetlerinde Nazi Partisi nin eski uyeleri de dahil olmak uzere toplanma ozgurlugu basin ozgurlugu ve cok partili sisteme sahip olma ozgurlugu gibi demokratik haklara sahip olacak Almanya resmi olarak tarafsiz olacak ve askeri gucleri kendisine karsi savasa katilan hicbir ulkeye karsi herhangi bir koalisyona veya askeri ittifaka girmeyecekti Almanya dunya pazarlarina kisitlama olmaksizin erisebilecekti Almanya nin kendisini savunacak kendi ulusal silahli kuvvetleri olabilir ve bu kuvvetler icin muhimmat da uretebilir Bati Almanya nin tepkisi Bati Almanya nin oncelikleri Dogu Almanya ninkinden farkliydi Sansolye Adenauer ana onceliginin Bati Almanya nin Bati ya entegrasyonu oldugunu dusunuyordu ve yeniden birlesmeyi oldukca soyut bir hedef olarak goruyordu Ozellikle yonetimi Almanya nin kapitalist bir Avrupa olarak yeniden kurulmasina odaklanmak istiyordu ve Bati Almanya Bati Avrupa da guvenli bir sekilde yerlesene kadar yeniden birlesmenin mumkun olmayacagini dusunuyordu Hatta yeniden birlesmenin ancak Dogu Avrupa da radikal bir degisimle ayni anda gerceklesebilecegine inaniyordu Bati Almanya nin Bati Ittifakina entegrasyonu saglanamazsa Bati Almanya Sovyetler Birligi nin etkisi altina girecekti Dogu Almanya tepkisi Dogu Almanya da nota resmi olarak heyecanla karsilandi SED in parti organi Neues Deutschland Yeni Almanya Sovyet Hukumetinin Alman halkinin yurtsever guclerine Almanya nin bariscil bir sekilde yeniden birlesmesinin dusmanlarina karsi genis bir saldiri baslatma olanagi verdigini buyuk olcude vurguladi Bu buyuk olcude liderleri Sovyetlere ve onlarin siyasi hedeflerine ve ideolojik yonelimlerine tabi olan Dogu Almanya daki guclu ve agir Sovyet etkisinin bir sonucuydu Bati tepkisi Bati Mart notunda sunulan oneriye pek sasirmadi cunku Stalin henuz Bati Almanya nin bati entegrasyonuna mudahale etmeye calismamisti Ancak Batili Gucler Bati Almanya Bati ya guvenli bir sekilde entegre olana kadar Sovyetler Birligi ile muzakerelere baslamak istemediler Bu nedenle Bati nin tepkisi Baris Antlasmasi muzakerelerinin baslatilmasinin ertelenmesi oldu 25 Mart 1952 de Ingiliz Fransiz ve Amerikan hukumetlerinden Moskova ya gonderilen ilk notada su noktalar yer aliyordu Baris Antlasmasi muzakerelerine baslamak icin Birlesmis Milletler in tum Almanya da serbest secimler yapilip yapilmadigini kontrol etmesi gerekiyor bu secimler daha sonra yapilacak ve sonunda tum Almanya icin bir hukumet kurulacak Potsdam dan gelen sinirlar Oder Neisse hatti ancak bir baris anlasmasi yapilana kadar yururlukte olacagi icin reddedildi Almanya BM Sarti kapsaminda her turlu ittifaka girme hakkina sahip olacaktir Almanya nin Avrupa Savunma Toplulugu na acik bir referans oldugu anlasilan savunma amacli bir Avrupa askeri ittifakina entegre edilmesi konusunda Bati nin tam bir anlasmasi olacakti Bagimsiz bir Alman ordusu militarist ve saldirgan rekabet tarafindan kontrol edilen bir Avrupa ya geri adim atacakti Ikinci Stalin NotasiAlmanya daki dort Muttefik isgal bolgesi 1945 1949 9 Nisan 1952 de gonderilen ikinci Stalin Notasinda Sovyetler Birligi bir baris anlasmasinin temellerinin atilmasi ve birlesik bir Alman hukumetinin kurulmasi icin muzakerelerin baslatilmasi yonundeki tutumunu savundu Stalin serbest secimlerin birlesik bir Alman hukumetinin temeli olabilecegini kabul etti ancak secimleri denetlemek icin Birlesmis Milletler yerine dort isgalci gucun israr etmesi konusunda israr etti Ote yandan Stalin sinirlarinin Potsdam Konferansi tarafindan belirlendigi yeniden birlesmis bir Almanya fikrine ve daha genel olarak silahli bir Almanya nin diger devletlere karsi saldirgan bir sekilde yonlendirilen bir ittifak icinde olamayacagi fikrine sadik kaldi 13 Mayis 1952 tarihli ikinci Bati notasinda tamami Alman hukumetinin serbestce secilmis bir hukumetin anlasma muzakerelerine katilmasi gerektigi bir kez daha vurgulandi Ayrica Bati isgalci guclerden olusan bir komisyonun secimleri denetleyebilecegini kabul etti ancak komisyonun hukumet yetkililerinden degil tarafsiz katilimcilardan olusmasi konusunda israr etti Anlasmazlik konusu devam etti once serbest secimler Bati ya da once baris anlasmasi muzakereleri Sovyetler Birligi Ucuncu Stalin NotasiAvrupa Savunma Toplulugu nun EDC resmi olarak imzalanmasindan bir gun once Sovyetler Birligi 24 Mayis 1952 de ucuncu bir nota gonderdi Stalin DVE nin kurulmasini elestirdi Almanya Anlasmasina gore yeniden birlesmeden sonra bile gecerli olmasi gerektigini soyledi ve Bati yi baris anlasmasi muzakerelerini geciktirmekle sucladi Ayrica anlasma muzakereleri sirasinda tum Alman hukumetinin isgalci guclerin kontrolu altinda kalmasi gerekiyor 10 Temmuz 1952 de Bati SED nin gecirdigi merkezilesmeyi kolektiflestirmeyi ve Dogu Almanya adalet sistemindeki degisiklikleri elestirdi Notta konferansin henuz bir baris anlasmasini muzakere etmemesi ancak oncelikle secimleri denetleyecek bir komisyon kurulmasina karar vermesi gerektigi belirtiliyordu Potsdam in muzakere temeli olup olamayacagi konusunda hala gorus ayriligi vardi ve bu 1945 ten bu yana yasanan tum gelismelerle celisiyordu Dorduncu Stalin Notasi23 Agustos 1952 de Sovyetler Birligi ana pozisyonlarini ve suclamalarini tekrarlayan son notasini gonderdi Her ne kadar Batili Gucler isgalci guclerin secimleri denetlemesine izin vermeyi kabul etmis olsa da Sovyetler birdenbire herhangi bir uluslararasi secim komisyonunu reddetti Bunun yerine Bati 1951 de bunu reddetmis olsa da Almanya nin her iki tarafi da esit temsile sahip bir komisyonun olusturulmasindan sorumlu olmalidir Bati 23 Eylul 1952 de onceki goruslerini tekrarlayarak ve dort gucten olusan partizan olmayan bir komisyon kurulmasi onerisini yenileyerek yanit verdi Kaynakca United States Department of State Historical Office 1971 Documents on Germany 1944 1970 U S Govt Print Off s 193 OCLC 643516898 Bundestag Sitting 23 Jan 1958 PDF s 392 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Mayis 2024 Ruggenthaler Peter 2011 The 1952 Stalin Note on German Unification The Ongoing Debate Journal of Cold War Studies 13 4 172 212 doi 10 1162 JCWS a 00145 ISSN 1520 3972 Soviet Draft of a German Peace Treaty First Stalin Note March 10 1952 germanhistorydocs ghi dc org 16 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2018 For a Lasting Peace For a People s Democracy ciml 250x com Organ of the Information Bureau of the Communist Parties in Bucharest 29 Agustos 1952 24 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2020