Star Wars Bölüm V İmparator (ayrıca Star Wars: Bölüm V - İmparatorun Dönüşü olarak da bilinir), Leigh Brackett ve Lawrence Kasdan'ın senaryosundan, George Lucas'ın hikayesine dayanarak, Irvin Kershner tarafından yönetilen, 1980 Amerikan epik bir uzay operası filmidir. Star Wars (1977) filminin devamı olup, Star Wars film serisinin ikinci filmi ve "Skywalker Efsanesi"nin beşinci kronolojik bölümüdür. Star Wars olaylarından üç yıl sonra geçen film, kötü niyetli Galaktik İmparatorluk'un, İmparator tarafından yönetilen ve Prenses Leia tarafından yönetilen Asi İttifak arasındaki savaşı anlatıyor. Asi müttefik Luke Skywalker, Güç'ü ustalaşmak için eğitim alır ve İmparator'un güçlü öğrencisi Darth Vader ile yüzleşebilir. Kadro Mark Hamill, Harrison Ford, Carrie Fisher, Billy Dee Williams, Anthony Daniels, David Prowse, Kenny Baker, Peter Mayhew ve Frank Oz'u içeriyor.
Star Wars Episode V-The Empire Strikes Back | |
Film afişi. | |
Yönetmen | Irvin Kershner |
---|---|
Yapımcı | Gary Kurtz |
Hikâye (eser) | George Lucas |
Uyarlama | Leigh Brackett Lawrence Kasdan |
Oyuncular | Mark Hamill Harrison Ford Carrie Fisher Billy Dee Williams |
Müzik | John Williams |
Görüntü yönetmeni | |
Kurgu | Paul Hirsch |
Stüdyo | Lucasfilm |
Dağıtıcı | 20th Century Fox |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Aksiyon, bilimkurgu, fantazi, macera |
Renk | Renkli |
Yapım yılı | 1980 |
Çıkış tarih(ler)i | 21 Mayıs 1980 (ABD) 5 Ocak 1983 (Türkiye) |
Süre | 124 dakika (sinema) 127 dakika (özel sürüm) |
Ülke | ABD |
Dil | İngilizce |
Bütçe | 18 milyon $ |
Hasılat | $534.1-538.4 milyon |
Önceki film | Yeni Bir Umut |
Devam filmi | Jedi'ın Dönüşü |
Star Wars'un başarısının ardından, Lucas, devam filmi için Brackett'ı yazması için işe aldı. 1978'de öldükten sonra, Lucas, tüm Star Wars efsanesini taslak olarak belirledi ve sonraki taslağı kendisi yazdı, ardından Raiders of the Lost Ark (1981) yazarı Kasdan'ı çalışmasını geliştirmesi için işe aldı. Lucas, Star Wars'u yönetirken yaşadığı stresi önlemek için sorumluluğu Kershner'a devretti ve yerine özel efekt şirketi Industrial Light & Magic'i genişletmeye odaklandı. Mart-Eylül 1979 arasında Finse, Norveç ve İngiltere'deki Elstree Stüdyoları'nda çekilen The Empire Strikes Back, aktör yaralanmaları, hastalıklar, yangınlar ve maliyetler arttıkça ek finansman sağlama sorunları dahil olmak üzere üretim zorluklarıyla karşılaştı. Başlangıçta 8 milyon dolarlık bir bütçe ile planlanan film, proje sonuçlandığında maliyetler 30.5 milyon dolara yükselmişti.
21 Mayıs 1980'de piyasaya sürülen ve büyük heyecanla beklenen devam filmi, o yılın en yüksek gişe hasılatı elde eden filmi oldu ve dünya çapında yaklaşık 401.5 milyon dolar kazandı. Hafif kalpli öncüsünün aksine, Empire eleştirmenlerden karışık eleştiriler aldı ve hayranlar daha karanlık ve olgun temalarından dolayı çatıştılar. Eleştirmenler, Luke'un öğretmeni olarak hizmet eden ufak boyutlu bir yaratık olan Yoda'nın ifade edici özelliklerini ve karakterizasyonunu övdü. Film çeşitli ödüllere aday gösterildi ve iki Akademi Ödülü, iki Grammy Ödülü ve bir BAFTA dahil olmak üzere birçok ödül kazandı. Sonraki sürümler, filmin dünya çapındaki toplam hasılatını 538-549 milyon dolara yükseltti ve enflasyona göre ayarlandığında, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da en yüksek gişe hasılatına sahip olan 13. film oldu.
Yayınlandığından bu yana, The Empire Strikes Back eleştirel olarak yeniden değerlendirildi ve genellikle Star Wars serisinin en iyi filmi ve yapılmış en büyük filmlerden biri olarak kabul edilir. Sinema yapımı ve popüler kültür üzerinde büyük bir etkisi oldu ve genellikle öncüsünden daha üstün bir devam filmi örneği olarak kabul edilir. Vader'ın Luke'un babası olduğunu açıkladığı doruk, sinemada yapılmış en büyük sürprizlerden biri olarak sıkça sıralanır. Film, çeşitli ürünler ve uyarlamalar üretti, bunlar arasında video oyunları ve bir radyo oyunu bulunmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi, 2010'da Ulusal Film Arşivi'nde korunması için seçti. The Empire Strikes Back'i izleyen Return of the Jedi (1983), orijinal Star Wars üçlemesini tamamlayan bir film oldu. önceki film ve devam üçlemeleri o zamandan beri yayınlandı.
Özet
Yavin Savaşı'ndan 3 yıl sonra, İsyan Güçleri'nin üç kahramanı Luke Skywalker, Han Solo ve Prenses Leia Organa, Hoth gezegeninde konuşlanan isyancılarla beraberdirler ve imparatorluk güçleri tarafından aranmaktadırlar. Luke devriye gezisi sırasında bir yaratığın saldırısına uğrar. Yaratığın ininden kaçmayı başaran Luke soğuk yüzünden fazla ilerleyemez. Yere yığılır. Bu sırada Obi-Wan Kenobi'nin ruhu kendisine görünür ona Dagobah sistemine gitmesini ve kendisinin de eski ustası olan Master Yoda'yı bulmasını söyler. Geri dönmeyişi üzerine aramak için dışarı çıkan Han, Luke'u donmak üzere iken bulur. Sonunda, İmparatorluk Donanması galaksinin bir ucundaki Hoth buzul gezegeninde üs kuran asi ittifakının yerini tespit eder. Darth Vader komutasındaki imparatorluk ordusu asileri ablukaya alır. Asiler ciddi kayıplarla Buzul Gezegeni'nden kaçmayı başarırlar fakat Millenium Falcon gemisindeki Han ve Leia imparatorluk tarafından galaksi boyunca takip edilir. Bu arada Luke, Vader ve İmparatorun Klon ordusunu da kullanarak başlattığı meşhur Jedi katliamından kurtulan ve esrarengiz Dagobah gezegeninde yaşayan en bilge Jedi ustası Yoda'yı bulmak için onlardan ayrılır. Gezegene zorunlu iniş yapar ve kamp kurar. Kısa süre sonra Yoda ile karşılaşır. Yoda başlangıçta onu eğitmeyi istemez. Luke ısrar eder. Böylece eğitime başlarlar. Luke, Yoda'dan Güç hakkında pek çok şey öğrenir. Bu öğrendikleri Luke'un kaderi ile olan yüzleşmesinde ve Darth Vader ile karşılaşmasında ona kılavuzluk edecektir.
Millenium Falcon'un hasarlı durumu yüzünden iniş yapma zorunluluğu hisseder. En yakın yer gibi görünen Bulut şehrinde bir maden işletmecisi olan eski arkadaşı Lando Calrissian'ın kendisine yardım edeceğini ummaktadır. Sıcak şekilde karşılanırlar. Lando, Leia'ya fazlasıyla nazik davranır. Ancak hiçbir şey sandıkları gibi değildir. Gezgeni çoktan ablukaya almış olan Darth Vader kendilerini beklemektedir. Luke eğitimini yarıda keser çünkü Leia ile Han'ın tehlikede olduğunu hisseder. Güç ile bütünleşmiş Obi-Wan ve Yoda'nın ısrarlarına rağmen yola çıkar. Yoda eğitimini tamamlamamış ve hala gücün karanlık tarafının cazibesine çabucak kapılacak zayıflıkta olan Luke'u kayıp olarak görür. Oysa o son umutlarıdır. Obi Wan bir tane daha olduğunu hatırlatır. Vader'ın işkencesine maruz kalan Han, Lando ile dostça sayılmayan bir konuşma yapar. Lando, şehri ve insanları için seçim yapmıştır. Aslında tüm olanların Vader'ın Skywalker adındaki birine tuzak kurmak için tasarladığı planının bir parçası olduğunu söyler. Han ve Leia, Vader'ın Luke'u neden istediğine bir anlam veremezler.
Luke, Bulut Şehre sorunsuzca iniş yapar. Buradan onu bekleyen Vader'ın yanına gider. Han Solo, Luke için planlanan karbon dondurucuda dondurulur. Jabba the Hutt'a teslim edilecek bir kargo olarak götürülür. Lando, Leia için pazarlık yapar ama Vader anlaşmaya sadık kalmaz. Sonuçta Lando, Leia ve beraberindekilerin kaçmasına yardım eder ve kendisi de onlara katılır. Luke, Leia'nın götürülüşünü görür. Klonların açtığı ateş yüzünden ona bir yardımı dokunmaz. Çok geçmeden Darth Vader'la karşı karşıya gelir. Luke eğitiminin henüz çok başında ve deneyimsizdir. Düello yaparlar ve Luke sağ elini kaybeder. Vader ona önce karanlık tarafın sağladığı Güç'ten bahseder ve ardından babası olduğu gerçeğini söyler.
Luke yaşadığı derin şokla beraber buna inanmayı reddeder. Vader gücün karanlık tarafıyla, beraber galaksiye hükmedebileceklerini ekler. Sonuçta Luke ya teklifini kabul edecek ya da ölecektir. Seçimini kendisini üzerinde zorlukla tutunabildiği platformdan aşağı atmaktan yana kullanır. Şans eseri hayatta kalır ama tek kolunu kullanamadığı için düştüğü yerde asılı kalır. Önce Obi-Wan'a sonra Leia'ya seslenir. Millenium Falcon gezegeni terk etmek üzeredir. Kokpit koltuğundaki Leia, Luke'un kendisini çağıran sesini duyar. Gemi peşindeki avcı gemilere rağmen geri döner ve Luke'u platformdan alırlar. Bundan sonraki adım Han'ı kurtarmaktadır. Lando ve Chewbacca buluşmak üzere Millenium Falcon'la ayrılırlarken Luke ve Leia bulundukları gemiden onların gidişini izler.
Oyuncular
- Luke Skywalker rolünde Mark Hamill: Asi İttifak Ordusu'nda komutan, Rogue Squadron'ların lideri olan ve Jedi eğitimi alan Luke, çiftçi olarak bir yetiştirilmiş gençtir. Yaşlı bir Jedi Ustası olan Obi-Wan Kenobi ile karşılaştıktan sonra droidi R2-D2 ile Dagobah gezegenine Yoda'yı bulmak için gider.
- Han Solo rolünde Harrison Ford: İsyancılara yardım eden bir kaçakçıdır. Jabba the Hutt, Solo'nun kendine olan borcu yüzünden onu aramaya başlar. Leia Organa ile sığınmak için eski arkadaşı Lando Calrissian'ın bulut şehrine gider. Harrison Ford, filmin yapımı sırasında George Lucas'a karakteri Han Solo'nun öldürülmesi konusunda baskı yapıyordu. Ancak Lucas, Harrison Ford'un bu isteğini reddetti. Ford bu konu ile ilgili "Lucas benim oyuncak ayı kılıklı tipler tarafından öldürülmemi istemiyordu. Rol üç boyutlu... Üçüncü boyut da benim" dedi.
- Prenses Leia Organa rolünde Carrie Fisher: Bail Organa'nın kızı olarak kabul ettiği Leia, isyan komuta zincirinin üst düzey yetkililerinden biridir.
- Darth Vader rolünde David Prowse: Ölüm Yıldızı'nı yokeden genç Luke Skywalker'ı bulmaya yakmış olan, Palpatine'nin emrindeki Sith Lordudur. Daha sonra Luke Skywalker onun gerçekten kendi babası olduğunu öğrenir. Darth Vader'ı James Earl Jones seslendirdi.
- Lando Calrissian rolünde Billy Dee Williams: Calrissian, bulut şehrinin yöneticilerinden biridir. Han Solo'nun uzun süreli arkadaşıdır ve Millenium Falcon'un eski kaptanıdır. Billy Dee Williams, Yıldız Savaşları: Bölüm IV - Yeni Bir Umut filminde Han Solo'yu canlandırmak için oyuncu seçmelerine girmişti.
- C-3PO rolünde Anthony Daniels: C-3PO, Prenses Leia Organa'nın protokol droididir.
- R2-D2 rolünde Kenny Baker: Luke Skywalker'ın sadık droididir.
- Yoda rolünde Frank Oz: Bir Jedi Ustası olan Yoda, Dagobah'da yaşamaktadır. Luke Skywalker da, Obi-Wan Kenobi'nin tavsiyesi üzerine Yoda'dan eğitim almak için Dagobah'a gider.
- Chewbacca rolünde Peter Mayhew: Chewbacca, Han Solo'nun yardımcı pilotu ve yakın arkadaşıdır.
- Boba Fett rolünde Jeremy Bulloch: Vader tarafından Millenium Falcon'u bulmakla görevlendirilmiş, ünü galakside yayılmış olan kelle avcısıdır. Boba Fett'in vücut dilini Bir Avuç Dolar İçin filmindeki Clint Eastwood'tan ilham alarak şekillendirdi. Bulloch, sonradan dublaj yapılacağını bilmesine rağmen, repliklerini sürekli okudu. Bulloch daha sonra filmde Han Solo'nun dondurulmuş vücudunun Slave 1 adlı gemiye yüklendiği sahnede "Kaptan Kargo'yu Solo bölümüne koyun" dediğini itiraf etti. Bulloch'un bu gafı filmin ilk kurgu kopyasına kadar fark edilmedi. Jason Wingreen, filmin sinema kurgusu ve 1997 Özel Edisyonu'nda seslendirdi. 2004 yılındaki Özel Edisyon'da ise Yıldız Savaşları: Bölüm II - Klonların Saldırısı filminde Fett'i oynayan Temuera Morrison'ın sesi, orijinal üçleme ve prequel üçleme arasında süreklilik sağlamak için Wingreen ile değiştirildi.
- Obi-Wan "Ben" Kenobi rolünde Alec Guinness: Darth Vader tarafından, Yeni Bir Umut'da Ölüm Yıldızı'da öldürülmüştür. Ancak ölümünden sonra da gücü kullanarak başka bir boyuttan eski öğrencisi Luke Skywalker'a kılavuzluk yapar.
- Wedge Antilles rolünde Denis Lawson: Luke Skywalker ile Yavin Savaşı'nda pilotluk yapan Asi İttifak üyesidir. Önceki filmde olduğu gibi, filmin bitiş jeneriğinde Denis Lawson'un adı yanlış hecelenerek "Dennis" olarak yazıldı.
- Palpatine rolünde Clive Revill: Ölüm Yıldızı'nın yokoluşundan memnun olmayan ve sonuç olarak da Asi İttifak Birliği'ni çökertmeye çalışan Galaktik İmparatorluk'un yöneticisidir. Revill, 2004'te satışa çıkarılan DVD'de Ian McDiarmid ile değiştirildi. Clive Revill'in seslendirdiği Palpatine'i, sinema kurgusunda ve 1997 yılındaki Özel Edisyon'da Marjorie Eaton oynadı. Devam filmi Yıldız Savaşları: Bölüm VI - Jedi'ın Dönüşü'ünde ve prequel filmlerde Palpatine'i canlandıran Ian McDiarmid, Yıldız Savaşları: Bölüm III - Sith'in İntikamı filminin hazırlıkları başladığı sırada çıkarılan 2004 yılındaki Özel DVD Edisyonunda Clive Revill ve Marjorie Eaton'un yerine getirildi.
Televizyon dizisi Cheers'taki Cliff Clavin rolüyle ve birçok Pixar animasyonunda yaptığı seslendirmeyle tanınan John Ratzenberg güverte subayı Binbaşı Bren Derlin rolüyle filmde yer aldı. Önemli karakter oyuncusu Treat Williams da Hoth'taki asker ve bulut şehrindeki asker dahil olmak üzere birkaç rolü canlandırdı.
Yapım
George Lucas'ın 1977 tarihli Yıldız Savaşları filmi, kâr bakımında beklentilerin üstüne çıktı, sinema endüstrisinde bir devrim yaptı ve kültürel bir fenomene dönüştü. Lucas, önceki film sayesinde borçlarını kapayınca, filmi Hollywood sanayinden bağımsız olarak çekti. Filmin yapımcısı olan Lucas özel efekt şirketinde ve finansal görevlerdeki rolü yüzünden filmi çekmek istemedi. Bu yüzden filmi yönetmesi için sinema okulundaki öğretmenlerinden biri olan Irvin Kershner'ı düşündü. İlk filmin kalitesini hiçbir devam filminin aşmayacağını düşünen Kerhner, teklifi en başta reddetti. Sonra Kershner, onun sekreterini arayıp işi kabul ettiğini söyledi. Ayrıca Lucas da, kendi yazdığı orijinal hikâyeyi temel alan bir senaryo yazmaları için Lawrence Kasdan ve Leigh Brackett'i kiraladı. Brackett, 1978'de ilk taslağı tamamlamayı başardı. Brackett'ın taslağı, Darth Vader'ın Luke Skywalker'a onun babası olduğunu söylememesi dışında filmin son senaryosu ile neredeyse aynıydı. Bu taslakta, Luke'un babası ona bilgi vermek amacıyla bir hayalet olarak görülüyordu. Lucas, metni gördüğünde hayal kırıklığına uğradı. Ancak Lucas, senaryoyu ile tartışma fırsatı bulamadan, senarist Leigh Brackett kanserden öldü. Bu yüzden Lucas, sonraki senaryo taslağını kendisi yazmak zorunda kaldı. Yönetmen bu taslakta ilk kez filmleri episodik bir şekilde ayırdı ve İmparator'u Bölüm II olarak listeledi. Lucas muhtemelen ilk taslağın kendisinde yarattığı hayal kırıklığından dolayı filmin olay örgüsünde bazı değişiklikler yaptı. Yönetmenin yaptığı en büyük değişiklik Darth Vader'ın Luke Skywalker'ın babası olmasıydı. Lucas, ilk film için uzun yıllar süren senaryo yazımı aşamasına göre, bu taslağı yazarken nispeten daha çok eğlendi ve 1978'in Nisan ayında iki taslağı hızlıca yazdı. Ayrıca senaryoya Han Solo'nun karbonitle dondurulması fikrini de ekledi.
İmparator'un ikinci ve üçüncü taslaklarının yazımından sonra Lucas, hikâyeye yeni bir nokta ekledi. Buna göre; Anakin Skywalker, Obi-Wan Kenobi'nin öğrencisiydi ama İmparator Palpatine tarafından karanlık tarafa çekildi. Anakin, Obi-Wan bir volkanda karşılaştı ve oldukça ağır bir şekilde yaralandı. Ama yine de, Darth Vader olarak tekrar dirildi. Darth Vader, Jedi şövalyeleri bulup yakalarken bu arada Obi-Wan Kenobi de Luke Skywalker'ı yeni kurulan cumhuriyetten korumak için Tatooine'de saklıyordu. Lucas, eklenen yeni hikâyeler ile seriyi bir üçleme yapmayı kararlaştırdı ve sonraki taslağın adını Empire Strikes Back olarak değiştirdi. Lucas Kutsal Hazine Avcıları için yazdığı senaryoyu çok beğendiği Kasdan'ı ikinci taslağı yazması için kiraladı.
Yıldız Savaşları filminin gösteriminden sonra , gelişmek için çalışan bir şirket olmaktan çıktı ve Kaliforniya'da bulunan Marin County'ye taşındı.Yıldız Savaşları: Bölüm V - İmparator filmi şirkete yeni olanaklar sağladı. Yıldız Savaşları' genellikle uzay sekanslarına yer veriyordu, ama İmparator yalnızca uzaydaki it dalaşı sekanslarına yer vermedi, ayrıca bir buz gezegeninde geçen savaşlara ve gökyüzündeki bulutların arasında yer alan bir şehre de yer verdi. Hoth'taki buzullarda yapılan mücadele sahnesi için ilk düşünce, imparatorluğa ait olan robotların mavi ekran önünde yürütülmesiydi. Onun yerine görüntüyü oluşturması için bir sanatçı kiralandı ve imparatorluğa ait robotların yürüyüşünde stop-motion tekniği kullanıldı. Phil Tippett, 'ların orijinal tasarımını "büyük tekerlekleri olan zırhlı araçlar" olarak düşünmüştü. Bitmiş birçok tasarım Port of Oakland konteynır vinçlerini andırıyordu, ama Lucas bunu reddetti.
Stuart Freeborn, Jedi Efendisi Yoda'nın yüz modeli için Albert Einstein'ın bazı görünümlerinden yararlandı. Dagobah setinde, Yoda'nın kuklacılarına kolaylık sağlayabilmek için beş fit yüksekliğinde set inşâ edildi. Yoda'yı canlandıran Frank Oz, bazı sahnelerde sorun yaşadı. Ardından Mark Hamill, aylarca setteki tek insan karakter olduğu için dehşete düştüğünü açıkladı. Hamill kendini makinelerin, hareket eden kuklaların ve hayvanların arasında önemsiz bir öğe gibi hissetmeye başlamıştı. Yönetmen Kershner, Hamill'i kuklalar ile olan performansı için tebrik etti. Filmin çekimleri 5 Mart 1979'da Norveç'te başladı. Yeni Bir Umut'un çekimlerinde çok sevilen Tunus'ta yeniden çekim yapan film ekibi, bölgede elli yıldır ilk kez meydana gelen yağmur fırtınasıyla karşı karşıya kaldı. Çekimler için Norveç'teki Hardangerjøkulen buzullarına giden ekip, son elli yılda çıkan en kötü kış fırtınasıyla karşılaştı. Sıcaklık −28.9 °C'ye kadar düşerken kar kalınlığı 5.5 m'ye çıkmıştı. Mark Hamill, Yeni Bir Umut filminin final sahnesinin çekiminden bir gün önce arabası ile kaza yaptı. Mark Hamill'ın burnu ve elmacık kemiği kırıldı. Bu yüzden Hamill, yüzündeki yaralar ile oynamak zorunda kaldı. Lucas sonradan ona yardım ettiğini itiraf etti. 13 Mart'ta yapım için Londra'daki Elstree Stüdyoları'na gidildi. Ocak ayında Sahne 3'te çıkan yangın (Stanley Kubrick'in Cinnet filminin çekimleri sırasında) yüzünden filmin bütçesi 18 milyon dolardan 22 milyon dolara çıktı. Temmuz ayında bütçeye 3 milyon dolar daha eklendi. Filmin çekimleri Eylül ayının ortasında bitirildi.
Filmdeki bir diyalog, yapım için büyük bir reklam oldu. Gerçekte, Lucas'ın yazdığı, Leia Organa'nın Han Solo'ya aşkını itiraf ettiği sahnede Solo'nun repliği "Ben de seni seviyorum" cümlesiydi. Harrison Ford karakterizasyonu etkin kullanmıyordu ve yönetmen Kershner da bunu kabul etmişti. Birkaç denemeden sonra, Kershner, Ford'a cümleyi doğaçlama söylemesini önerdi. Sonuçta da Han Solo'nun cümlesi "Biliyorum" olarak değişti.
Yapım sırasında, Darth Vader'ın Luke'un babası olduğu gerçeği büyük bir gizlilik içinde korundu. Çekimler sırasında David Prowse'ye ve bütün film ekibinin geri kalanı gibi, Vader'ın filmde konuştuğu bütün cümlelerin yer aldığı sayfada yanlış bilgilendirme amacı olan "Senin babanı Obi-Wan öldürdü" cümlesi yer aldı. Filmin gösterimine kadar gerçeği sadece Mark Hamill, George Lucas, Irvin Kershner ve James Earl Jones biliyordu. James Earl Jones, cümleyi gördükten sonra verdiği ilk tepkinin "Oh, yalan söylüyor!" olduğunu söyledi. Filmde, kameranın uzaktan çektiği, Vader'ın maskesini takmadığı sahne ile izleyicilere Vader'ın bir robot olmadığı aksine organik - belki de insan olduğunun gösterilmesiydi. Bu gerçek biraz kafa karıştırıcı olsa da, Vader'ın Luke'un babası olduğu öğrenildikten sonra önemli bir yer teşkil etti.
Filmin dramatik açılış sekansını korumak için Lucas, ekran kredilerinin filmin sonunda yer almasını istedi. Şimdilerde daha alışıldık olmasına rağmen o zaman için oldukça olağandışı bir seçimdi. Amerikan Yazarlar Derneği ve Amerikan Yönetmenler Derneği, ilk Yıldız Savaşları için izin verdi ama Lucas'a, filmin deneme gösterimleri sırasında 250,000 doların üzerinde ceza kesti ve filmi sinema salonlarından çekmeyi denedi. Yönetmenler Derneği sonra da Irvin Kershner'a gitti. Yönetmenine sahip çıkan Lucas, derneklere bütün cezaları ödedi. Lucas'ın çektiği bu eziyet ve hissetmeye başladığı duygular bu derneklerden ayrılmasına neden oldu.İmparator'un yapımı 35,000,000 dolar bütçe ile sonlandırıldı ve tarihin en pahalı filmlerinden biri yapıldı. Banka çektiği kredi için borcunu isteyince Lucas, 20th Century Fox şirketi ile anlaşmak zorunda kaldı. Lucas, stüdyo ile yapımın devam filminin ve ticari haklarının kaybı olmadan bir anlaşma yaptı.
Gösterim
İmparator için 21 Mayıs 1980'de basit bir gala yapıldı. Yeni Bir Umut gibi, İmparator da Amerika Sinema Filmleri Birliği'nden "bilimkurgu/aksiyon şiddet" öğeleri nedeniyle PG sertifikası aldı. Bu filmin 1980 sürümünün VHS ve Laserdisc versiyonları birkaç kez 1980'lerde ve 1990'larda piyasaya sürüldü.
1997 yılında Yıldız Savaşları'nın 20. yıldönümü nedeniyle İmparator, serinin diğer iki filmi Yeni Bir Umut ve Jedi'ın Dönüşü'nün dahil olduğu paketi Yıldız Savaşları: Özel Versiyon adı altında satışa çıkarıldı. Lucas bu fırsatı kullanarak filmde birkaç küçük değişiklik yaptı. Hoth'taki canavar temeli korunarak değişiklikler yapıldı. Millenium Falcon'un Bulut Şehrine girişindeki bazı detaylar değiştirildi. Kısa bir sahnede de, yaptığı düellodan sonra gemiden çıkan oğlunu izleyen Vader'a, Jedi'ın Dönüşü filminden bazı eklemeler yapıldı. Değişikliklerin çoğu küçük ve estetikti, ancak bazı hayranlar bunların filme olumsuz etki yaptığına inandı.
İmparator'un DVD'si 2004 yılının Eylül ayında satışa çıkarıldı. DVD Box-setinde diğer iki film Yeni Bir Umut ve Jedi'ın Dönüşü'ün diskler ile bir de bonus disk yer aldı. Filmler dijital olarak yenilendi ve George Lucas tarafından birkaç değişiklik daha yapıldı. Filmlerin bonus özellikleri, George Lucas, Irvin Kershner, Ben Burtt, Dennis Muren ve Carrie Fisher'in sesli yorumlarını ve İmparatorun Rüyası: Yıldız Savaşları Üçlemesinin Hikayesi adlı bir belgeseli kapsıyordu. Ayrıca tanıtımlar, fragmanlar, TV spotları, resim galerileri, video oyun demoları ve Yıldız Savaşları: Bölüm III - Sith'in İntikamı filmi ile ilgili görüşler de yer aldı.
DVD gösterimi için Lucas ve ekibi İmparator ve prequel üçleme arasında bağlantı kurmak için değişiklikler yaptı. Bu versiyonda, İmparator'un da dahil olduğu orijinal üçleme filmleri ve prequel üçleme filmlerine yeni dijital baskı yapıldı. Bonus diskin bulunmadığı, yalnızca üçlemenin diskinin bulunduğu set 2005 yılının Kasım'ında satışa çıkarıldı.
Film, diğer yapımlardan ayrı olarak iki diskli sınırlı versiyon olarak 12 Eylül 2006 ve 31 Aralık 2006 tarihlerinde satışa çıkarıldı. Bu sefer filmin değişikliğe uğramamış, orijinal sürümü yer aldı. Üçlemenin DVD seti 4 Kasım 2008'de tekrar piyasaya sürüldü. Satışa verileceği zaman, DVD'de, orijinal filmlerin 1993'te yayınlanan anaformik olmayan Lazerdisk sürümlerine yer verilip verilmemesi tartışıldı. Anaformik ekran yerine, yarım ekranın kullanılması seçimi karşısında birçok hayran hayal kırıklığına uğradı.
Eleştiriler
Her ne kadar günümüzde serinin iyisi olarak kabul edilse de,İmparator, gösterime girdiğinde karışık eleştiriler aldı. Film, finansal olarak beklentileri aştı, Lucas'ın filme yatırdığı 30 milyon dolar üç ay içinde kâra dönüştü. Birleşik Devletler'deki ilk haftasonunda 10,840,307 dolar kazandı. 1997 yılındaki ABD'deki tekrar gösterimlerin açılış haftasonunda 21,975,993 dolar kazandı. 2007'de ABD'deki kazancı 290,475,751 dolar ve dünya çapındaki brüt kazancı da 538,375,067 dolara erişti.
Bazı eleştirmenlerin filmin öyküsüyle ilgili olumsuz görüşleri olsa da film, teknik açıdan başarılı bulundu. Örneğin The New York Times'den Vincent Canby film hakkında çok olumsuz bir yazı yazdı. Daha sonra San Francisco Examiner'dan Bob Stephens filmi "Yıldız Savaşları serisinin en büyük filmi olarak nitelendirdi. Empire dergisi, İmparator'un serinin en ahlâki ve duygusal açıdan karmaşık filmi olduğunu yazdı. Roger Ebert, 1997'deki incelemesinde filmin orijinal üçlemenin en güçlü ve tahrik edici filmi olduğunu yazdı.Rotten Tomatoes sitesinde %97 "Fresh" derecesi alan İmparator, serinin sitedeki en yüksek puana sahip bölümü oldu.Darth Vader, filmdeki rolüyle Amerikan Film Enstitüsü'nün 2003'te açıkladığı "En Büyük 100 Kahraman ve Kötü Adam" listesinde üçüncü sırada yer aldı. Wizard dergisi, filmin finalindeki dövüş sekansını "Tüm Zamanların En Büyük Kapışma Sahnesi" olarak adlandırdı. Filmin en büyük şöhrete sahip repliği olan "Hayır, senin baban benim" (No, I am your father) çoğunlukla yanlış aktarılarak "Luke, senin baban benim" (Luke, I am your father) diye geçti.
1981'deki Akademi Ödülleri'nde İmparator, Bill Varney, Steve Maslow, Craig Landaker ve Peter Sutton ile En İyi Ses dalında ödül kazandı. Ayrıca film, görsel efektleri hazırlayan Brian Johnson, Richard Edlund, Dennis Muren ve Bruce Nicholson ile Akademi Özel Başarı Ödülü'nü aldı.John Williams ile En İyi Müzik, En İyi Orijinal Müzik dallarında, Norman Reynolds, Leslie Dilley, Harry Lange, Alan Tomkins ve Michael Ford ile de En İyi Sanat Yönetimi-Set Tasarımı dallarında aday oldu. Film, BAFTA Ödülleri'nde En İyi Orijinal Müzik ödülünü kazandı. Ayrıca En İyi Ses ve En İyi Yapım Tasarımı dallarında aday oldu. Williams besteleriyle Grammy ve Altın Küre ödülü aldı.İmparator, Saturn Ödülleri'nde Mark Hamill ile En İyi Aktör, Irvin Kershner ile En İyi Yönetmen, Brian Johnson ve Richard Edlund ile En İyi Özel Efekt ödüllerinin yanı sıra En İyi Bilimkurgu Filmi dalında da ödül sahibi oldu. Hugo Ödülleri'ndeki Altın Ekran Ödülleri'nde En İyi Dramatik Sunum dalında ödül kazandı. Yazarlar Derneği Ödülleri'nde de Başka Bir Türden Uyarlanan En İyi Komedi ödülü kazandı. Yapım, İngiliz sinema dergisi Empire'ın 2006 yılında hazırladığı "Tüm Zamanların En Muhteşem 201 Sinema Filmi" listesinde Esaretin Bedeli (Shawshank Redemption) filminin ardından ikinci sırada yer aldı. Aynı derginin 2008 yılında düzenlediği "Tüm Zamanların En Muhteşem 500 Sinema Filmi" anketinde ise Baba (The Godfather) ve Kutsal Hazine Avcıları'nın ardından üçüncü sırada yer aldı.İmparator, birçok kişiye üstün bir devam filmi yapmak konusunda örnek oldu. X-Men filminin devamı olan X-2'nin yapımcısı Tom DeSanto ve yönetmeni Bryan Singer, filmdeki karakter incelemesini taklit etti.Christopher Nolan da Kara Şövalye'nin devam filmini yönetip yönetmeyeceği sorusuna "Eğer devam filmini kötü çekerseniz göze batar ve 'Neden tüm bu karakterleri tıkıştırmışlar ki?' denir. Ama iyi giderse, Baba II veya Yıldız Savaşları: Bölüm V - İmparator'da olduğu gibi kimse ağzını açıp şikayet edemez" dedi.
Sinema ve edebiyattan alıntılar
Önceki film Yeni Bir Umut gibi, İmparator da dünya dinleri ve mitolojik öykülerden bazı öğeler içeriyordu. Bunlara George Lucas'ın çocukluğundaki favori film serisi olan Flash Gordon'daki gökyüzünde bulunan bulutlardaki şehir de dahildi.
Film müziği
Filmin müzikal besteleri John Williams tarafından hazırlanıp bestelendi ve Londra Senfoni Orkestrası tarafından gerçekleştirildi. RSO Kayıt şirketi, filmin orijinal soundtrack albümünü Amerika Birleşik Devletleri'nde çift LP ve 8 parça formatında dağıttı. Albümün ön kapağına Darth Vader'ın maskesinin resmi yerleştirildi. RSO Kayıtı ve onun müzik kataloğunu içine alan Polydor Kayıt, filmin ilk compact disk (CD) sürümünü yayımladı. 20th Century Fox şirketi 1993 yılında Star Wars Trilogy: The Original Soundtrack Anthology adında özel dört CD'lik bir kutu hazırladı. Bu antolojinin içindeki disklerde, üç orijinal Yıldız Savaşları filmi için bestelenen müzikler yer aldı. 1997 senesinde RCA Victory, orijinal üçlemenin üç filmi için hazırladığı iki disklik seti satışa sundu. Bu sette 32 sayfalık bir kitapçıkta bulunuyordu. Bu kitapçıkta Yıldız Savaşları Üçlemesi: Özel Versiyon için hazırlanmış posterler bulunuyordu. Bütün parçalar dijital olarak yenilendi. RCA Victory, daha sonra seti yeniden paketledi. Bu set, sınırsız olarak satışa sunuldu ama önceki sette yer alan kitapçık yer almıyordu. 2004 yılında, üç devam filmin (Gizli Tehlike, Klonların Saldırısı, Sith'in İntikamı) soundtrack albümleri yayınladıktan sonra bunların yayın hakkını isteyen Sony Classical, bu amacına ulaşırken aynı yıl İmparator'u da kapsayan 1997'deki RCA Victor sürümünü tekrar dağıtıma soktu. Filmin DVD sürümü, yeni bir albüm kapağı çalışmasıyla dağıtıldı. Sony'nin bu 2004 sürümü, aslında 1997'deki RCA Victor sürümüyle aynıydı.
Pazarlama
Romanı
Filmin romanı 12 Nisan 1980 tarihinde Del Ray Kitapçılık tarafından yayımlandı. Romanı, Leigh Brackett ve Lawrence Kasdan'ın senaryosunu temel alan Donald F. Glut yazdı.
Roman ilk önce Star Wars: The Empire Strikes Back adıyla yayımlandı. Ancak sonraki basımlarda serideki filmlerin adlarına uygun olacak şekilde romanın adı Star Wars Episode V: The Empire Strikes Back olarak değiştirildi. Diğer Yıldız Savaşları filmleri için çıkarılan romanlarda olduğu gibi, bu romanda da hikâyenin arka planına yer verildi ve öykünün ekrana yansımayan kısımları genişletildi. Yine de romanın bazı ayrıntıları prequel üçleme ve Jedi'ın Dönüşü için yazılan romanın ayrıntılarıyla ile ters düştü. Örneğin; İmparator'da Boba Fett'in kökenleri belirsiz ve giydiği zırh savaşçı bir grup olan mandalorianların kostümlerinden biriydi. Bobo Fett'in gerçek kökenleri Yıldız Savaşları: Bölüm II - Klonların Saldırısı filminde açıklanmıştı. Marvel Comics, Archie Goodwin'ın yazıp Al Williamson ve Carlos Garzon'un çizdiği bir çizgi roman uyarlaması yayımladı. Filmin gösterim tarihi ile aynı zamanda yayımlanan çizgi roman ayrıca eş zamanlı olarak dergilerde ve cep kitapçıklarında yayımlandı.
Video oyunları
Filmden uyarlanan video oyunları çeşitli konsollar için piyasaya sürüldü. Ayrıca filmden esintiler taşıyan ama tamamen filme dayalı olmayan video oyunları da çıkarıldı. Parker Brothers, 1982'de AT-AT'ların Hoth'taki saldırısının da yer aldığı Star Wars: The Empire Strikes Back oyununu Atari 2600 konsolu için çıkardı. Bunu 1985'te çıkarılan arcade oyunu takip etti. Karakterler ilk kişi perspektifinden kontrol ediliyordu ve filmdeki savaş sekansları takip ediliyordu. Hoth Savaşı'ndaki mücadeleleri ve Millenium Falcon'un bir asteroid alanından kaçışını kapsıyordu. Başka türler de ZX Spectrum, Amstrad CPC, Commodore 64, BBC Micro, Atari ST ve Commodore Amiga için yayımlandı. 1992 yılında JVC, LucasArts tarafından Nintendo Entertainment System konsolu için hazırlanan Star Wars: The Empire Strikes Back isimli oyunu piyasaya dağıttı. Oyunda Luke Skywalker karakteri kontrol ediliyor ve baştan sona dek Skywalker'ın filmdeki hikâyesini izleniyordu. Aynı yıl Ubisoft da oyunun Game Boy versiyonunu dağıttı. Önceki oyun gibi bu oyunda Luke Skywalker'ın hikâyesini takip ediyordu. LucasArts'ın Shadows of the Empire adlı video oyunu, Nintendo'nun üçüncü nesil konsolu Nintendo 64 ve ayrıca Microsoft Windows için hazırlanmış ilk oyunlardan biri oldu. Shadows of the Empire, Nintendo 64 adlı konsolun 1996 yılının Aralık ayında piyasaya sürülmesinden dört ay sonra dağıtıldı. Oyunun bilgisayarlar için hazırlanmış versiyonu ise, yaklaşık bir yıl sonra, Eylül 1997'de dağıtıldı. Bu oyunda, oyuncular kendi çabaları ile Prenses Leila'yı ve Luke Skywalker'ı Prens Xizor'un elinden kurtarıyordu.
- Star Wars: Rogue Squadron (Nintendo 64): Hoth Savaşı'nda açılan bir bölümdür.
- Star Wars Rogue Squadron II: Rogue Leader (Nintendo GameCube): Hoth Savaşı'nda oynanan bölümdür.
- Star Wars Rogue Squadron III: Rebel Strike (GCN): Hoth Savaşı bu oyunda tekrar elden geçirildi ve Rogue Leader bölümü iki kişilik oynanışa müsait hale getirildi.
- Star Wars Trilogy Arcade (Arcade only): Orijinal üçlemedeki bütün filmlerden uyarlanan oyundur.
- Lego Star Wars II: The Original Trilogy/Lego Star Wars: The Complete Saga (PlayStation 2, Xbox, Xbox 360, PlayStation 3, GCN, Nintendo DS, Wii, PlayStation Portable, Bilgisayar): Hoth Savaşı'ndaki görevlerin, Millenium Falcon'un asteroidlerden kaçışı, Luke'un Dagobah'taki Jedi eğitimini ve Lando ile Leia'nın kaçışı sırasında Luke'un Bulut şehrinde Darth Vader ile düello mücadelesini de kapsayan İmparator'dan filmiden altı farklı bölüm içerir.
- Star Wars Battlefront II (PlayStation 2, PlayStation Portable, Xbox, Bilgisayar): İmparator'da Hoth'taki savaşın Campaign Mod üzerinden oynandığı oyundur. Ayrıca Hoth ve Dagobah'taki mücadeleler Galactic Conquest Mod'da oynanabilir.
İmparator filmi sırasında geçen Star Wars: Rebellion, filmden farklı olaylar içerir.
Radyo dramı
Filmin radyo dram uyarlaması Brian Daley tarafından yazıldı ve 1983 yılında Ulusal Halk Radyosu'nda yayınlandı. Karakterler ve olaylar Leigh Brackett ve Lawrence Kasdan'ın senaryosundan uyarlandı. Dram, John Madden tarafından yönetildi. Ses miksajı Tom Voegeli tarafından yapıldı. John Williams'ın bestesine ek olarak Ben Burtt'un ses tasarımı da kullanıldı. Mark Hamill, Billy Dee Williams ve Anthony Daniels sırasıyla Luke Skywalker, Lando Calrissian ve C-P3O rollerini tekrarladı. Yoda'yı John Lithgow seslendirdi. Dram beş saatlik bir süreye sahipti. 14 Şubat 1983 tarihinde yaklaşık 750,000 insan radyoları ile seriyi dinledi.
Ayrıca bakınız
- Splinter of the Mind's Eye, Yıldız Savaşları evreninden bir bilimkurgu romanı
Kaynakça
- ^ "Star Wars Episode 5". 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
- ^ Ian Nathan (Temmuz 2007). "Han Solo". Empire. s. 63.
- ^ . About.com. 22 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2009.
- ^ Dan Jolin (Temmuz 2007). "Boba Fett". Empire. s. 60.
- ^ Palpatine, Star Wars Databank sitesinde 28 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sahnenin Ötesi; 17 Haziran 2009 tarihinde erişildi.
- ^ a b c . 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2009.
- ^ "Lucasfilm Defends DVD Changes". Sci-Fi Wire. 2 Ekim 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Haziran 2009.
- ^ a b c d e f g h i j k l İmparatorun Rüyası: Yıldız Savaşları Üçlemesinin Yapımı Star Wars Trilogy Box Set DVD belgeseli, [2004]
- ^ . American Cinematographer. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ "Star Wars: Episode V - The Empire Strikes Back (1980)". Internet Movie Database. 2007. 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ Biodrowski, Steve. "Star Wars : The Original Trilogy - Then And Now". Hollywood Gothique. 13 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2009.
- ^ Bouzereau 1997, s. 135
- ^ Kaminski 2007, s. 161
- ^ a b Bouzereau 1997, s. 123
- ^ Star Wars Episode V: The Empire Strikes Back (DVD). 20th Century Fox. 2004.
- ^ Kaminski 2007, ss. 164-165
- ^ a b c Marcus Hearn (2005). "Cliffhanging". The Cinema of George Lucas. New York: Harry N. Abrams Inc. ss. 122-7. ISBN .
- ^ Peter Hartlaub (27 Haziran 2008). "Nah, dude, they weren't cranes, they were garbage trucks". San Francisco Chronicle. 30 Eylül 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ Nick Maley. . 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ . Underground Online. 15 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ a b c d Star Wars Episode V: The Empire Strikes Back DVD commentary featuring George Lucas, Irvin Kershner, Ben Burtt, Dennis Muren and Carrie Fisher, [2004]
- ^ "Just The Best : Sienn's Mark Hamill Page : Interviews 1970". 18 Haziran 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2009.
- ^ Chris Chiarella (2004). . Home Theater. 9 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2009.
- ^ Dalton Ross. "Secrets and Jedis". EW.com. 17 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ "Business Data for Star Wars: Episode V - The Empire Strikes Back (1980)". Internet Movie Database. 2007. 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ . Motion Picture Association of America. 2002. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2009.
- ^ "Star Wars Episode V - The Empire Strikes Back (1980 & 2004 Versions, 2-Disc Widescreen Edition) (1980)". Amazon.com. 2004. 28 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2009.
- ^ "Star Wars Trilogy (Tam Ekran Edisyonunun Bonus Diski) (1977)". Amazon.com. 2007. Erişim tarihi: 10 Haziran 2009.
- ^ "Star Wars Saga Repacked in Trilogy Sets on DVD". Lucasfilm. StarWars.com. 28 Ağustos 2008. 5 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2009.
- ^ Ian Dawe. . Mindjack Film. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2009.
- ^ . MSN Movies UK. 18 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ . The 80s Movies Rewind. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ "The Empire Strikes Back (1980)". Box Office Mojo.com. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ Vincent Canby (15 Haziran 1980). "'The Empire Strikes Back' Strikes a Bland Note'". NYtimes. 6 Nisan 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ Stephens, Bob (17 Şubat 1997). ""Empire Strikes Back' is the best of "Star Wars' trilogy". Sfgate.com. 16 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ a b "The Empire Strikes Back". Rotten Tomatoes. 23 Kasım 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ Ebert, Roger (21 Şubat 1997). "The Empire Strikes Back". Roger Ebert.com. 16 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ "AFI's 100 Years... 100 Heroes & Villains". American Film Institute. 18 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2009.
- ^ Jake Rossen (5 Ağustos 2007). . . 1 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ Michael French (2003). . TheRaider.net. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2009.
- ^ a b "The Empire Strikes Back - Awards & Nominations". Yahoo! Movies. 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2009.
- ^ "Awards for Star Wars: Episode V - The Empire Strikes Back (1980)". Internet Movie Database. 19 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2009.
- ^ "Empire's 201 Greatest Movies Of All Time". The List of Bests. 2 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2009.
- ^ "Star Wars Episode V: The Empire Strikes Back (1980)". Empire. 20 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2009.
- ^ Kamuran Kara (29 Eylül 2008). "Empire'den Top 500". Film.com.tr. 28 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2009.
- ^ Chris Hewitt (28 Mart 2008). "The X Factor". Empire. s. 76.
- ^ Dan Join (Temmuz 2008). "Yalnızca Bir Çift Ucubeyiz...". Empire. s. 48-49.
- ^ . Star Wars Origins. 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2009.
- ^ . The 80s Movies Rewind. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2009.
- ^ . Star Wars Collectors Archive. 10 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2009.
- ^ "Star Wars Trilogy: The Original Soundtrack Anthology [BOX SET] [SOUNDTRACK]". Amazon.com. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2009.
- ^ "The Empire Strikes Back: The Original Motion Picture Soundtrack (Special Edition) [SOUNDTRACK]". Amazon.com. Erişim tarihi: 10 Haziran 2009.
- ^ "Star Wars / The Empire Strikes Back / Return of the Jedi (Original Soundtracks – 2004 reissue)". 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2009.
- ^ "Star Wars, Episode V - The Empire Strikes Back (Mass Market Paperback)". Amazon.com. Erişim tarihi: 17 Ocak 2007.
- ^ . GameSpot. 8 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . The Killer List of Videogames. 2 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2009.
- ^ "Star Wars: The Empire Strikes Back for Game Boy". Moby Games. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2009.
- ^ . LucasArts. 28 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2009.
- ^ "Star Wars: Battlefront II". MobyGame. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Haziran 2009.
- ^ . High Bridge. 7 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2009.
- ^ . HighBridge Audio. 7 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2009.
- ^ . NPR Shop. 28 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2009.
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Yıldız Savaşları: Bölüm V - İmparator ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- Star Wars Episode V: The Empire Strikes Back 4 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .'de StarWars.com24 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- IMDb'de Yıldız Savaşları: Bölüm V - İmparator
- AllMovie'de Star Wars Episode V: The Empire Strikes Back
- Rotten Tomatoes'ta Star Wars Episode V: The Empire Strikes Back
- Box Office Mojo'da Star Wars Episode V: The Empire Strikes Back
- The World of Star Wars'ta Star Wars Episode V: The Empire Strikes Back 6 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Star Wars Bolum V Imparator ayrica Star Wars Bolum V Imparatorun Donusu olarak da bilinir Leigh Brackett ve Lawrence Kasdan in senaryosundan George Lucas in hikayesine dayanarak Irvin Kershner tarafindan yonetilen 1980 Amerikan epik bir uzay operasi filmidir Star Wars 1977 filminin devami olup Star Wars film serisinin ikinci filmi ve Skywalker Efsanesi nin besinci kronolojik bolumudur Star Wars olaylarindan uc yil sonra gecen film kotu niyetli Galaktik Imparatorluk un Imparator tarafindan yonetilen ve Prenses Leia tarafindan yonetilen Asi Ittifak arasindaki savasi anlatiyor Asi muttefik Luke Skywalker Guc u ustalasmak icin egitim alir ve Imparator un guclu ogrencisi Darth Vader ile yuzlesebilir Kadro Mark Hamill Harrison Ford Carrie Fisher Billy Dee Williams Anthony Daniels David Prowse Kenny Baker Peter Mayhew ve Frank Oz u iceriyor Yildiz Savaslari Bolum V ImparatorStar Wars Episode V The Empire Strikes BackFilm afisi YonetmenIrvin KershnerYapimciGary KurtzHikaye eser George LucasUyarlamaLeigh Brackett Lawrence KasdanOyuncularMark Hamill Harrison Ford Carrie Fisher Billy Dee WilliamsMuzikJohn WilliamsGoruntu yonetmeniKurguPaul HirschStudyoLucasfilmDagitici20th Century FoxCinsiSinema filmiTuruAksiyon bilimkurgu fantazi maceraRenkRenkliYapim yili1980Cikis tarih ler i21 Mayis 1980 ABD 5 Ocak 1983 Turkiye Sure124 dakika sinema 127 dakika ozel surum UlkeABDDilIngilizceButce18 milyon Hasilat 534 1 538 4 milyonOnceki filmYeni Bir UmutDevam filmiJedi in Donusu Star Wars un basarisinin ardindan Lucas devam filmi icin Brackett i yazmasi icin ise aldi 1978 de oldukten sonra Lucas tum Star Wars efsanesini taslak olarak belirledi ve sonraki taslagi kendisi yazdi ardindan Raiders of the Lost Ark 1981 yazari Kasdan i calismasini gelistirmesi icin ise aldi Lucas Star Wars u yonetirken yasadigi stresi onlemek icin sorumlulugu Kershner a devretti ve yerine ozel efekt sirketi Industrial Light amp Magic i genisletmeye odaklandi Mart Eylul 1979 arasinda Finse Norvec ve Ingiltere deki Elstree Studyolari nda cekilen The Empire Strikes Back aktor yaralanmalari hastaliklar yanginlar ve maliyetler arttikca ek finansman saglama sorunlari dahil olmak uzere uretim zorluklariyla karsilasti Baslangicta 8 milyon dolarlik bir butce ile planlanan film proje sonuclandiginda maliyetler 30 5 milyon dolara yukselmisti 21 Mayis 1980 de piyasaya surulen ve buyuk heyecanla beklenen devam filmi o yilin en yuksek gise hasilati elde eden filmi oldu ve dunya capinda yaklasik 401 5 milyon dolar kazandi Hafif kalpli oncusunun aksine Empire elestirmenlerden karisik elestiriler aldi ve hayranlar daha karanlik ve olgun temalarindan dolayi catistilar Elestirmenler Luke un ogretmeni olarak hizmet eden ufak boyutlu bir yaratik olan Yoda nin ifade edici ozelliklerini ve karakterizasyonunu ovdu Film cesitli odullere aday gosterildi ve iki Akademi Odulu iki Grammy Odulu ve bir BAFTA dahil olmak uzere bircok odul kazandi Sonraki surumler filmin dunya capindaki toplam hasilatini 538 549 milyon dolara yukseltti ve enflasyona gore ayarlandiginda Amerika Birlesik Devletleri ve Kanada da en yuksek gise hasilatina sahip olan 13 film oldu Yayinlandigindan bu yana The Empire Strikes Back elestirel olarak yeniden degerlendirildi ve genellikle Star Wars serisinin en iyi filmi ve yapilmis en buyuk filmlerden biri olarak kabul edilir Sinema yapimi ve populer kultur uzerinde buyuk bir etkisi oldu ve genellikle oncusunden daha ustun bir devam filmi ornegi olarak kabul edilir Vader in Luke un babasi oldugunu acikladigi doruk sinemada yapilmis en buyuk surprizlerden biri olarak sikca siralanir Film cesitli urunler ve uyarlamalar uretti bunlar arasinda video oyunlari ve bir radyo oyunu bulunmaktadir Amerika Birlesik Devletleri Kongre Kutuphanesi 2010 da Ulusal Film Arsivi nde korunmasi icin secti The Empire Strikes Back i izleyen Return of the Jedi 1983 orijinal Star Wars uclemesini tamamlayan bir film oldu onceki film ve devam uclemeleri o zamandan beri yayinlandi OzetYavin Savasi ndan 3 yil sonra Isyan Gucleri nin uc kahramani Luke Skywalker Han Solo ve Prenses Leia Organa Hoth gezegeninde konuslanan isyancilarla beraberdirler ve imparatorluk gucleri tarafindan aranmaktadirlar Luke devriye gezisi sirasinda bir yaratigin saldirisina ugrar Yaratigin ininden kacmayi basaran Luke soguk yuzunden fazla ilerleyemez Yere yigilir Bu sirada Obi Wan Kenobi nin ruhu kendisine gorunur ona Dagobah sistemine gitmesini ve kendisinin de eski ustasi olan Master Yoda yi bulmasini soyler Geri donmeyisi uzerine aramak icin disari cikan Han Luke u donmak uzere iken bulur Sonunda Imparatorluk Donanmasi galaksinin bir ucundaki Hoth buzul gezegeninde us kuran asi ittifakinin yerini tespit eder Darth Vader komutasindaki imparatorluk ordusu asileri ablukaya alir Asiler ciddi kayiplarla Buzul Gezegeni nden kacmayi basarirlar fakat Millenium Falcon gemisindeki Han ve Leia imparatorluk tarafindan galaksi boyunca takip edilir Bu arada Luke Vader ve Imparatorun Klon ordusunu da kullanarak baslattigi meshur Jedi katliamindan kurtulan ve esrarengiz Dagobah gezegeninde yasayan en bilge Jedi ustasi Yoda yi bulmak icin onlardan ayrilir Gezegene zorunlu inis yapar ve kamp kurar Kisa sure sonra Yoda ile karsilasir Yoda baslangicta onu egitmeyi istemez Luke israr eder Boylece egitime baslarlar Luke Yoda dan Guc hakkinda pek cok sey ogrenir Bu ogrendikleri Luke un kaderi ile olan yuzlesmesinde ve Darth Vader ile karsilasmasinda ona kilavuzluk edecektir Millenium Falcon un hasarli durumu yuzunden inis yapma zorunlulugu hisseder En yakin yer gibi gorunen Bulut sehrinde bir maden isletmecisi olan eski arkadasi Lando Calrissian in kendisine yardim edecegini ummaktadir Sicak sekilde karsilanirlar Lando Leia ya fazlasiyla nazik davranir Ancak hicbir sey sandiklari gibi degildir Gezgeni coktan ablukaya almis olan Darth Vader kendilerini beklemektedir Luke egitimini yarida keser cunku Leia ile Han in tehlikede oldugunu hisseder Guc ile butunlesmis Obi Wan ve Yoda nin israrlarina ragmen yola cikar Yoda egitimini tamamlamamis ve hala gucun karanlik tarafinin cazibesine cabucak kapilacak zayiflikta olan Luke u kayip olarak gorur Oysa o son umutlaridir Obi Wan bir tane daha oldugunu hatirlatir Vader in iskencesine maruz kalan Han Lando ile dostca sayilmayan bir konusma yapar Lando sehri ve insanlari icin secim yapmistir Aslinda tum olanlarin Vader in Skywalker adindaki birine tuzak kurmak icin tasarladigi planinin bir parcasi oldugunu soyler Han ve Leia Vader in Luke u neden istedigine bir anlam veremezler Luke Bulut Sehre sorunsuzca inis yapar Buradan onu bekleyen Vader in yanina gider Han Solo Luke icin planlanan karbon dondurucuda dondurulur Jabba the Hutt a teslim edilecek bir kargo olarak goturulur Lando Leia icin pazarlik yapar ama Vader anlasmaya sadik kalmaz Sonucta Lando Leia ve beraberindekilerin kacmasina yardim eder ve kendisi de onlara katilir Luke Leia nin goturulusunu gorur Klonlarin actigi ates yuzunden ona bir yardimi dokunmaz Cok gecmeden Darth Vader la karsi karsiya gelir Luke egitiminin henuz cok basinda ve deneyimsizdir Duello yaparlar ve Luke sag elini kaybeder Vader ona once karanlik tarafin sagladigi Guc ten bahseder ve ardindan babasi oldugu gercegini soyler Luke yasadigi derin sokla beraber buna inanmayi reddeder Vader gucun karanlik tarafiyla beraber galaksiye hukmedebileceklerini ekler Sonucta Luke ya teklifini kabul edecek ya da olecektir Secimini kendisini uzerinde zorlukla tutunabildigi platformdan asagi atmaktan yana kullanir Sans eseri hayatta kalir ama tek kolunu kullanamadigi icin dustugu yerde asili kalir Once Obi Wan a sonra Leia ya seslenir Millenium Falcon gezegeni terk etmek uzeredir Kokpit koltugundaki Leia Luke un kendisini cagiran sesini duyar Gemi pesindeki avci gemilere ragmen geri doner ve Luke u platformdan alirlar Bundan sonraki adim Han i kurtarmaktadir Lando ve Chewbacca bulusmak uzere Millenium Falcon la ayrilirlarken Luke ve Leia bulunduklari gemiden onlarin gidisini izler OyuncularLuke Skywalker rolunde Mark Hamill Asi Ittifak Ordusu nda komutan Rogue Squadron larin lideri olan ve Jedi egitimi alan Luke ciftci olarak bir yetistirilmis genctir Yasli bir Jedi Ustasi olan Obi Wan Kenobi ile karsilastiktan sonra droidi R2 D2 ile Dagobah gezegenine Yoda yi bulmak icin gider Han Solo rolunde Harrison Ford Isyancilara yardim eden bir kacakcidir Jabba the Hutt Solo nun kendine olan borcu yuzunden onu aramaya baslar Leia Organa ile siginmak icin eski arkadasi Lando Calrissian in bulut sehrine gider Harrison Ford filmin yapimi sirasinda George Lucas a karakteri Han Solo nun oldurulmesi konusunda baski yapiyordu Ancak Lucas Harrison Ford un bu istegini reddetti Ford bu konu ile ilgili Lucas benim oyuncak ayi kilikli tipler tarafindan oldurulmemi istemiyordu Rol uc boyutlu Ucuncu boyut da benim dedi Prenses Leia Organa rolunde Carrie Fisher Bail Organa nin kizi olarak kabul ettigi Leia isyan komuta zincirinin ust duzey yetkililerinden biridir Darth Vader rolunde David Prowse Olum Yildizi ni yokeden genc Luke Skywalker i bulmaya yakmis olan Palpatine nin emrindeki Sith Lordudur Daha sonra Luke Skywalker onun gercekten kendi babasi oldugunu ogrenir Darth Vader i James Earl Jones seslendirdi Lando Calrissian rolunde Billy Dee Williams Calrissian bulut sehrinin yoneticilerinden biridir Han Solo nun uzun sureli arkadasidir ve Millenium Falcon un eski kaptanidir Billy Dee Williams Yildiz Savaslari Bolum IV Yeni Bir Umut filminde Han Solo yu canlandirmak icin oyuncu secmelerine girmisti C 3PO rolunde Anthony Daniels C 3PO Prenses Leia Organa nin protokol droididir R2 D2 rolunde Kenny Baker Luke Skywalker in sadik droididir Yoda rolunde Frank Oz Bir Jedi Ustasi olan Yoda Dagobah da yasamaktadir Luke Skywalker da Obi Wan Kenobi nin tavsiyesi uzerine Yoda dan egitim almak icin Dagobah a gider Chewbacca rolunde Peter Mayhew Chewbacca Han Solo nun yardimci pilotu ve yakin arkadasidir Boba Fett rolunde Jeremy Bulloch Vader tarafindan Millenium Falcon u bulmakla gorevlendirilmis unu galakside yayilmis olan kelle avcisidir Boba Fett in vucut dilini Bir Avuc Dolar Icin filmindeki Clint Eastwood tan ilham alarak sekillendirdi Bulloch sonradan dublaj yapilacagini bilmesine ragmen repliklerini surekli okudu Bulloch daha sonra filmde Han Solo nun dondurulmus vucudunun Slave 1 adli gemiye yuklendigi sahnede Kaptan Kargo yu Solo bolumune koyun dedigini itiraf etti Bulloch un bu gafi filmin ilk kurgu kopyasina kadar fark edilmedi Jason Wingreen filmin sinema kurgusu ve 1997 Ozel Edisyonu nda seslendirdi 2004 yilindaki Ozel Edisyon da ise Yildiz Savaslari Bolum II Klonlarin Saldirisi filminde Fett i oynayan Temuera Morrison in sesi orijinal ucleme ve prequel ucleme arasinda sureklilik saglamak icin Wingreen ile degistirildi Obi Wan Ben Kenobi rolunde Alec Guinness Darth Vader tarafindan Yeni Bir Umut da Olum Yildizi da oldurulmustur Ancak olumunden sonra da gucu kullanarak baska bir boyuttan eski ogrencisi Luke Skywalker a kilavuzluk yapar Wedge Antilles rolunde Denis Lawson Luke Skywalker ile Yavin Savasi nda pilotluk yapan Asi Ittifak uyesidir Onceki filmde oldugu gibi filmin bitis jeneriginde Denis Lawson un adi yanlis hecelenerek Dennis olarak yazildi Palpatine rolunde Clive Revill Olum Yildizi nin yokolusundan memnun olmayan ve sonuc olarak da Asi Ittifak Birligi ni cokertmeye calisan Galaktik Imparatorluk un yoneticisidir Revill 2004 te satisa cikarilan DVD de Ian McDiarmid ile degistirildi Clive Revill in seslendirdigi Palpatine i sinema kurgusunda ve 1997 yilindaki Ozel Edisyon da Marjorie Eaton oynadi Devam filmi Yildiz Savaslari Bolum VI Jedi in Donusu unde ve prequel filmlerde Palpatine i canlandiran Ian McDiarmid Yildiz Savaslari Bolum III Sith in Intikami filminin hazirliklari basladigi sirada cikarilan 2004 yilindaki Ozel DVD Edisyonunda Clive Revill ve Marjorie Eaton un yerine getirildi Televizyon dizisi Cheers taki Cliff Clavin roluyle ve bircok Pixar animasyonunda yaptigi seslendirmeyle taninan John Ratzenberg guverte subayi Binbasi Bren Derlin roluyle filmde yer aldi Onemli karakter oyuncusu Treat Williams da Hoth taki asker ve bulut sehrindeki asker dahil olmak uzere birkac rolu canlandirdi YapimGeorge Lucas in 1977 tarihli Yildiz Savaslari filmi kar bakiminda beklentilerin ustune cikti sinema endustrisinde bir devrim yapti ve kulturel bir fenomene donustu Lucas onceki film sayesinde borclarini kapayinca filmi Hollywood sanayinden bagimsiz olarak cekti Filmin yapimcisi olan Lucas ozel efekt sirketinde ve finansal gorevlerdeki rolu yuzunden filmi cekmek istemedi Bu yuzden filmi yonetmesi icin sinema okulundaki ogretmenlerinden biri olan Irvin Kershner i dusundu Ilk filmin kalitesini hicbir devam filminin asmayacagini dusunen Kerhner teklifi en basta reddetti Sonra Kershner onun sekreterini arayip isi kabul ettigini soyledi Ayrica Lucas da kendi yazdigi orijinal hikayeyi temel alan bir senaryo yazmalari icin Lawrence Kasdan ve Leigh Brackett i kiraladi Brackett 1978 de ilk taslagi tamamlamayi basardi Brackett in taslagi Darth Vader in Luke Skywalker a onun babasi oldugunu soylememesi disinda filmin son senaryosu ile neredeyse ayniydi Bu taslakta Luke un babasi ona bilgi vermek amaciyla bir hayalet olarak goruluyordu Lucas metni gordugunde hayal kirikligina ugradi Ancak Lucas senaryoyu ile tartisma firsati bulamadan senarist Leigh Brackett kanserden oldu Bu yuzden Lucas sonraki senaryo taslagini kendisi yazmak zorunda kaldi Yonetmen bu taslakta ilk kez filmleri episodik bir sekilde ayirdi ve Imparator u Bolum II olarak listeledi Lucas muhtemelen ilk taslagin kendisinde yarattigi hayal kirikligindan dolayi filmin olay orgusunde bazi degisiklikler yapti Yonetmenin yaptigi en buyuk degisiklik Darth Vader in Luke Skywalker in babasi olmasiydi Lucas ilk film icin uzun yillar suren senaryo yazimi asamasina gore bu taslagi yazarken nispeten daha cok eglendi ve 1978 in Nisan ayinda iki taslagi hizlica yazdi Ayrica senaryoya Han Solo nun karbonitle dondurulmasi fikrini de ekledi Imparator un ikinci ve ucuncu taslaklarinin yazimindan sonra Lucas hikayeye yeni bir nokta ekledi Buna gore Anakin Skywalker Obi Wan Kenobi nin ogrencisiydi ama Imparator Palpatine tarafindan karanlik tarafa cekildi Anakin Obi Wan bir volkanda karsilasti ve oldukca agir bir sekilde yaralandi Ama yine de Darth Vader olarak tekrar dirildi Darth Vader Jedi sovalyeleri bulup yakalarken bu arada Obi Wan Kenobi de Luke Skywalker i yeni kurulan cumhuriyetten korumak icin Tatooine de sakliyordu Lucas eklenen yeni hikayeler ile seriyi bir ucleme yapmayi kararlastirdi ve sonraki taslagin adini Empire Strikes Back olarak degistirdi Lucas Kutsal Hazine Avcilari icin yazdigi senaryoyu cok begendigi Kasdan i ikinci taslagi yazmasi icin kiraladi Stop motion teknigiyle yaratilan ve Huth Savasi nda kullanilan AT AT ler Yildiz Savaslari filminin gosteriminden sonra gelismek icin calisan bir sirket olmaktan cikti ve Kaliforniya da bulunan Marin County ye tasindi Yildiz Savaslari Bolum V Imparator filmi sirkete yeni olanaklar sagladi Yildiz Savaslari genellikle uzay sekanslarina yer veriyordu ama Imparator yalnizca uzaydaki it dalasi sekanslarina yer vermedi ayrica bir buz gezegeninde gecen savaslara ve gokyuzundeki bulutlarin arasinda yer alan bir sehre de yer verdi Hoth taki buzullarda yapilan mucadele sahnesi icin ilk dusunce imparatorluga ait olan robotlarin mavi ekran onunde yurutulmesiydi Onun yerine goruntuyu olusturmasi icin bir sanatci kiralandi ve imparatorluga ait robotlarin yuruyusunde stop motion teknigi kullanildi Phil Tippett larin orijinal tasarimini buyuk tekerlekleri olan zirhli araclar olarak dusunmustu Bitmis bircok tasarim Port of Oakland konteynir vinclerini andiriyordu ama Lucas bunu reddetti Stuart Freeborn Jedi Efendisi Yoda nin yuz modeli icin Albert Einstein in bazi gorunumlerinden yararlandi Dagobah setinde Yoda nin kuklacilarina kolaylik saglayabilmek icin bes fit yuksekliginde set insa edildi Yoda yi canlandiran Frank Oz bazi sahnelerde sorun yasadi Ardindan Mark Hamill aylarca setteki tek insan karakter oldugu icin dehsete dustugunu acikladi Hamill kendini makinelerin hareket eden kuklalarin ve hayvanlarin arasinda onemsiz bir oge gibi hissetmeye baslamisti Yonetmen Kershner Hamill i kuklalar ile olan performansi icin tebrik etti Filmin cekimleri 5 Mart 1979 da Norvec te basladi Yeni Bir Umut un cekimlerinde cok sevilen Tunus ta yeniden cekim yapan film ekibi bolgede elli yildir ilk kez meydana gelen yagmur firtinasiyla karsi karsiya kaldi Cekimler icin Norvec teki Hardangerjokulen buzullarina giden ekip son elli yilda cikan en kotu kis firtinasiyla karsilasti Sicaklik 28 9 C ye kadar duserken kar kalinligi 5 5 m ye cikmisti Mark Hamill Yeni Bir Umut filminin final sahnesinin cekiminden bir gun once arabasi ile kaza yapti Mark Hamill in burnu ve elmacik kemigi kirildi Bu yuzden Hamill yuzundeki yaralar ile oynamak zorunda kaldi Lucas sonradan ona yardim ettigini itiraf etti 13 Mart ta yapim icin Londra daki Elstree Studyolari na gidildi Ocak ayinda Sahne 3 te cikan yangin Stanley Kubrick in Cinnet filminin cekimleri sirasinda yuzunden filmin butcesi 18 milyon dolardan 22 milyon dolara cikti Temmuz ayinda butceye 3 milyon dolar daha eklendi Filmin cekimleri Eylul ayinin ortasinda bitirildi Filmdeki bir diyalog yapim icin buyuk bir reklam oldu Gercekte Lucas in yazdigi Leia Organa nin Han Solo ya askini itiraf ettigi sahnede Solo nun repligi Ben de seni seviyorum cumlesiydi Harrison Ford karakterizasyonu etkin kullanmiyordu ve yonetmen Kershner da bunu kabul etmisti Birkac denemeden sonra Kershner Ford a cumleyi dogaclama soylemesini onerdi Sonucta da Han Solo nun cumlesi Biliyorum olarak degisti Yapim sirasinda Darth Vader in Luke un babasi oldugu gercegi buyuk bir gizlilik icinde korundu Cekimler sirasinda David Prowse ye ve butun film ekibinin geri kalani gibi Vader in filmde konustugu butun cumlelerin yer aldigi sayfada yanlis bilgilendirme amaci olan Senin babani Obi Wan oldurdu cumlesi yer aldi Filmin gosterimine kadar gercegi sadece Mark Hamill George Lucas Irvin Kershner ve James Earl Jones biliyordu James Earl Jones cumleyi gordukten sonra verdigi ilk tepkinin Oh yalan soyluyor oldugunu soyledi Filmde kameranin uzaktan cektigi Vader in maskesini takmadigi sahne ile izleyicilere Vader in bir robot olmadigi aksine organik belki de insan oldugunun gosterilmesiydi Bu gercek biraz kafa karistirici olsa da Vader in Luke un babasi oldugu ogrenildikten sonra onemli bir yer teskil etti Filmin dramatik acilis sekansini korumak icin Lucas ekran kredilerinin filmin sonunda yer almasini istedi Simdilerde daha alisildik olmasina ragmen o zaman icin oldukca olagandisi bir secimdi Amerikan Yazarlar Dernegi ve Amerikan Yonetmenler Dernegi ilk Yildiz Savaslari icin izin verdi ama Lucas a filmin deneme gosterimleri sirasinda 250 000 dolarin uzerinde ceza kesti ve filmi sinema salonlarindan cekmeyi denedi Yonetmenler Dernegi sonra da Irvin Kershner a gitti Yonetmenine sahip cikan Lucas derneklere butun cezalari odedi Lucas in cektigi bu eziyet ve hissetmeye basladigi duygular bu derneklerden ayrilmasina neden oldu Imparator un yapimi 35 000 000 dolar butce ile sonlandirildi ve tarihin en pahali filmlerinden biri yapildi Banka cektigi kredi icin borcunu isteyince Lucas 20th Century Fox sirketi ile anlasmak zorunda kaldi Lucas studyo ile yapimin devam filminin ve ticari haklarinin kaybi olmadan bir anlasma yapti GosterimImparator icin 21 Mayis 1980 de basit bir gala yapildi Yeni Bir Umut gibi Imparator da Amerika Sinema Filmleri Birligi nden bilimkurgu aksiyon siddet ogeleri nedeniyle PG sertifikasi aldi Bu filmin 1980 surumunun VHS ve Laserdisc versiyonlari birkac kez 1980 lerde ve 1990 larda piyasaya suruldu 1997 yilinda cikarilan DVD nin kapagi 1997 yilinda Yildiz Savaslari nin 20 yildonumu nedeniyle Imparator serinin diger iki filmi Yeni Bir Umut ve Jedi in Donusu nun dahil oldugu paketi Yildiz Savaslari Ozel Versiyon adi altinda satisa cikarildi Lucas bu firsati kullanarak filmde birkac kucuk degisiklik yapti Hoth taki canavar temeli korunarak degisiklikler yapildi Millenium Falcon un Bulut Sehrine girisindeki bazi detaylar degistirildi Kisa bir sahnede de yaptigi duellodan sonra gemiden cikan oglunu izleyen Vader a Jedi in Donusu filminden bazi eklemeler yapildi Degisikliklerin cogu kucuk ve estetikti ancak bazi hayranlar bunlarin filme olumsuz etki yaptigina inandi Imparator un DVD si 2004 yilinin Eylul ayinda satisa cikarildi DVD Box setinde diger iki film Yeni Bir Umut ve Jedi in Donusu un diskler ile bir de bonus disk yer aldi Filmler dijital olarak yenilendi ve George Lucas tarafindan birkac degisiklik daha yapildi Filmlerin bonus ozellikleri George Lucas Irvin Kershner Ben Burtt Dennis Muren ve Carrie Fisher in sesli yorumlarini ve Imparatorun Ruyasi Yildiz Savaslari Uclemesinin Hikayesi adli bir belgeseli kapsiyordu Ayrica tanitimlar fragmanlar TV spotlari resim galerileri video oyun demolari ve Yildiz Savaslari Bolum III Sith in Intikami filmi ile ilgili gorusler de yer aldi DVD gosterimi icin Lucas ve ekibi Imparator ve prequel ucleme arasinda baglanti kurmak icin degisiklikler yapti Bu versiyonda Imparator un da dahil oldugu orijinal ucleme filmleri ve prequel ucleme filmlerine yeni dijital baski yapildi Bonus diskin bulunmadigi yalnizca uclemenin diskinin bulundugu set 2005 yilinin Kasim inda satisa cikarildi Film diger yapimlardan ayri olarak iki diskli sinirli versiyon olarak 12 Eylul 2006 ve 31 Aralik 2006 tarihlerinde satisa cikarildi Bu sefer filmin degisiklige ugramamis orijinal surumu yer aldi Uclemenin DVD seti 4 Kasim 2008 de tekrar piyasaya suruldu Satisa verilecegi zaman DVD de orijinal filmlerin 1993 te yayinlanan anaformik olmayan Lazerdisk surumlerine yer verilip verilmemesi tartisildi Anaformik ekran yerine yarim ekranin kullanilmasi secimi karsisinda bircok hayran hayal kirikligina ugradi ElestirilerHer ne kadar gunumuzde serinin iyisi olarak kabul edilse de Imparator gosterime girdiginde karisik elestiriler aldi Film finansal olarak beklentileri asti Lucas in filme yatirdigi 30 milyon dolar uc ay icinde kara donustu Birlesik Devletler deki ilk haftasonunda 10 840 307 dolar kazandi 1997 yilindaki ABD deki tekrar gosterimlerin acilis haftasonunda 21 975 993 dolar kazandi 2007 de ABD deki kazanci 290 475 751 dolar ve dunya capindaki brut kazanci da 538 375 067 dolara eristi Bazi elestirmenlerin filmin oykusuyle ilgili olumsuz gorusleri olsa da film teknik acidan basarili bulundu Ornegin The New York Times den Vincent Canby film hakkinda cok olumsuz bir yazi yazdi Daha sonra San Francisco Examiner dan Bob Stephens filmi Yildiz Savaslari serisinin en buyuk filmi olarak nitelendirdi Empire dergisi Imparator un serinin en ahlaki ve duygusal acidan karmasik filmi oldugunu yazdi Roger Ebert 1997 deki incelemesinde filmin orijinal uclemenin en guclu ve tahrik edici filmi oldugunu yazdi Rotten Tomatoes sitesinde 97 Fresh derecesi alan Imparator serinin sitedeki en yuksek puana sahip bolumu oldu Darth Vader filmdeki roluyle Amerikan Film Enstitusu nun 2003 te acikladigi En Buyuk 100 Kahraman ve Kotu Adam listesinde ucuncu sirada yer aldi Wizard dergisi filmin finalindeki dovus sekansini Tum Zamanlarin En Buyuk Kapisma Sahnesi olarak adlandirdi Filmin en buyuk sohrete sahip repligi olan Hayir senin baban benim No I am your father cogunlukla yanlis aktarilarak Luke senin baban benim Luke I am your father diye gecti 1981 deki Akademi Odulleri nde Imparator Bill Varney Steve Maslow Craig Landaker ve Peter Sutton ile En Iyi Ses dalinda odul kazandi Ayrica film gorsel efektleri hazirlayan Brian Johnson Richard Edlund Dennis Muren ve Bruce Nicholson ile Akademi Ozel Basari Odulu nu aldi John Williams ile En Iyi Muzik En Iyi Orijinal Muzik dallarinda Norman Reynolds Leslie Dilley Harry Lange Alan Tomkins ve Michael Ford ile de En Iyi Sanat Yonetimi Set Tasarimi dallarinda aday oldu Film BAFTA Odulleri nde En Iyi Orijinal Muzik odulunu kazandi Ayrica En Iyi Ses ve En Iyi Yapim Tasarimi dallarinda aday oldu Williams besteleriyle Grammy ve Altin Kure odulu aldi Imparator Saturn Odulleri nde Mark Hamill ile En Iyi Aktor Irvin Kershner ile En Iyi Yonetmen Brian Johnson ve Richard Edlund ile En Iyi Ozel Efekt odullerinin yani sira En Iyi Bilimkurgu Filmi dalinda da odul sahibi oldu Hugo Odulleri ndeki Altin Ekran Odulleri nde En Iyi Dramatik Sunum dalinda odul kazandi Yazarlar Dernegi Odulleri nde de Baska Bir Turden Uyarlanan En Iyi Komedi odulu kazandi Yapim Ingiliz sinema dergisi Empire in 2006 yilinda hazirladigi Tum Zamanlarin En Muhtesem 201 Sinema Filmi listesinde Esaretin Bedeli Shawshank Redemption filminin ardindan ikinci sirada yer aldi Ayni derginin 2008 yilinda duzenledigi Tum Zamanlarin En Muhtesem 500 Sinema Filmi anketinde ise Baba The Godfather ve Kutsal Hazine Avcilari nin ardindan ucuncu sirada yer aldi Imparator bircok kisiye ustun bir devam filmi yapmak konusunda ornek oldu X Men filminin devami olan X 2 nin yapimcisi Tom DeSanto ve yonetmeni Bryan Singer filmdeki karakter incelemesini taklit etti Christopher Nolan da Kara Sovalye nin devam filmini yonetip yonetmeyecegi sorusuna Eger devam filmini kotu cekerseniz goze batar ve Neden tum bu karakterleri tikistirmislar ki denir Ama iyi giderse Baba II veya Yildiz Savaslari Bolum V Imparator da oldugu gibi kimse agzini acip sikayet edemez dedi Sinema ve edebiyattan alintilarOnceki film Yeni Bir Umut gibi Imparator da dunya dinleri ve mitolojik oykulerden bazi ogeler iceriyordu Bunlara George Lucas in cocuklugundaki favori film serisi olan Flash Gordon daki gokyuzunde bulunan bulutlardaki sehir de dahildi Film muzigiFilmin muzikal besteleri John Williams tarafindan hazirlanip bestelendi ve Londra Senfoni Orkestrasi tarafindan gerceklestirildi RSO Kayit sirketi filmin orijinal soundtrack albumunu Amerika Birlesik Devletleri nde cift LP ve 8 parca formatinda dagitti Albumun on kapagina Darth Vader in maskesinin resmi yerlestirildi RSO Kayiti ve onun muzik katalogunu icine alan Polydor Kayit filmin ilk compact disk CD surumunu yayimladi 20th Century Fox sirketi 1993 yilinda Star Wars Trilogy The Original Soundtrack Anthology adinda ozel dort CD lik bir kutu hazirladi Bu antolojinin icindeki disklerde uc orijinal Yildiz Savaslari filmi icin bestelenen muzikler yer aldi 1997 senesinde RCA Victory orijinal uclemenin uc filmi icin hazirladigi iki disklik seti satisa sundu Bu sette 32 sayfalik bir kitapcikta bulunuyordu Bu kitapcikta Yildiz Savaslari Uclemesi Ozel Versiyon icin hazirlanmis posterler bulunuyordu Butun parcalar dijital olarak yenilendi RCA Victory daha sonra seti yeniden paketledi Bu set sinirsiz olarak satisa sunuldu ama onceki sette yer alan kitapcik yer almiyordu 2004 yilinda uc devam filmin Gizli Tehlike Klonlarin Saldirisi Sith in Intikami soundtrack albumleri yayinladiktan sonra bunlarin yayin hakkini isteyen Sony Classical bu amacina ulasirken ayni yil Imparator u da kapsayan 1997 deki RCA Victor surumunu tekrar dagitima soktu Filmin DVD surumu yeni bir album kapagi calismasiyla dagitildi Sony nin bu 2004 surumu aslinda 1997 deki RCA Victor surumuyle ayniydi PazarlamaRomani Filmin romani 12 Nisan 1980 tarihinde Del Ray Kitapcilik tarafindan yayimlandi Romani Leigh Brackett ve Lawrence Kasdan in senaryosunu temel alan Donald F Glut yazdi Filmin cizgi roman uyarlamasindan bir illustrasyon Roman ilk once Star Wars The Empire Strikes Back adiyla yayimlandi Ancak sonraki basimlarda serideki filmlerin adlarina uygun olacak sekilde romanin adi Star Wars Episode V The Empire Strikes Back olarak degistirildi Diger Yildiz Savaslari filmleri icin cikarilan romanlarda oldugu gibi bu romanda da hikayenin arka planina yer verildi ve oykunun ekrana yansimayan kisimlari genisletildi Yine de romanin bazi ayrintilari prequel ucleme ve Jedi in Donusu icin yazilan romanin ayrintilariyla ile ters dustu Ornegin Imparator da Boba Fett in kokenleri belirsiz ve giydigi zirh savasci bir grup olan mandalorianlarin kostumlerinden biriydi Bobo Fett in gercek kokenleri Yildiz Savaslari Bolum II Klonlarin Saldirisi filminde aciklanmisti Marvel Comics Archie Goodwin in yazip Al Williamson ve Carlos Garzon un cizdigi bir cizgi roman uyarlamasi yayimladi Filmin gosterim tarihi ile ayni zamanda yayimlanan cizgi roman ayrica es zamanli olarak dergilerde ve cep kitapciklarinda yayimlandi Video oyunlari Filmden uyarlanan video oyunlari cesitli konsollar icin piyasaya suruldu Ayrica filmden esintiler tasiyan ama tamamen filme dayali olmayan video oyunlari da cikarildi Parker Brothers 1982 de AT AT larin Hoth taki saldirisinin da yer aldigi Star Wars The Empire Strikes Back oyununu Atari 2600 konsolu icin cikardi Bunu 1985 te cikarilan arcade oyunu takip etti Karakterler ilk kisi perspektifinden kontrol ediliyordu ve filmdeki savas sekanslari takip ediliyordu Hoth Savasi ndaki mucadeleleri ve Millenium Falcon un bir asteroid alanindan kacisini kapsiyordu Baska turler de ZX Spectrum Amstrad CPC Commodore 64 BBC Micro Atari ST ve Commodore Amiga icin yayimlandi 1992 yilinda JVC LucasArts tarafindan Nintendo Entertainment System konsolu icin hazirlanan Star Wars The Empire Strikes Back isimli oyunu piyasaya dagitti Oyunda Luke Skywalker karakteri kontrol ediliyor ve bastan sona dek Skywalker in filmdeki hikayesini izleniyordu Ayni yil Ubisoft da oyunun Game Boy versiyonunu dagitti Onceki oyun gibi bu oyunda Luke Skywalker in hikayesini takip ediyordu LucasArts in Shadows of the Empire adli video oyunu Nintendo nun ucuncu nesil konsolu Nintendo 64 ve ayrica Microsoft Windows icin hazirlanmis ilk oyunlardan biri oldu Shadows of the Empire Nintendo 64 adli konsolun 1996 yilinin Aralik ayinda piyasaya surulmesinden dort ay sonra dagitildi Oyunun bilgisayarlar icin hazirlanmis versiyonu ise yaklasik bir yil sonra Eylul 1997 de dagitildi Bu oyunda oyuncular kendi cabalari ile Prenses Leila yi ve Luke Skywalker i Prens Xizor un elinden kurtariyordu Star Wars Rogue Squadron Nintendo 64 Hoth Savasi nda acilan bir bolumdur Star Wars Rogue Squadron II Rogue Leader Nintendo GameCube Hoth Savasi nda oynanan bolumdur Star Wars Rogue Squadron III Rebel Strike GCN Hoth Savasi bu oyunda tekrar elden gecirildi ve Rogue Leader bolumu iki kisilik oynanisa musait hale getirildi Star Wars Trilogy Arcade Arcade only Orijinal uclemedeki butun filmlerden uyarlanan oyundur Lego Star Wars II The Original Trilogy Lego Star Wars The Complete Saga PlayStation 2 Xbox Xbox 360 PlayStation 3 GCN Nintendo DS Wii PlayStation Portable Bilgisayar Hoth Savasi ndaki gorevlerin Millenium Falcon un asteroidlerden kacisi Luke un Dagobah taki Jedi egitimini ve Lando ile Leia nin kacisi sirasinda Luke un Bulut sehrinde Darth Vader ile duello mucadelesini de kapsayan Imparator dan filmiden alti farkli bolum icerir Star Wars Battlefront II PlayStation 2 PlayStation Portable Xbox Bilgisayar Imparator da Hoth taki savasin Campaign Mod uzerinden oynandigi oyundur Ayrica Hoth ve Dagobah taki mucadeleler Galactic Conquest Mod da oynanabilir Imparator filmi sirasinda gecen Star Wars Rebellion filmden farkli olaylar icerir Radyo drami Filmin radyo dram uyarlamasi Brian Daley tarafindan yazildi ve 1983 yilinda Ulusal Halk Radyosu nda yayinlandi Karakterler ve olaylar Leigh Brackett ve Lawrence Kasdan in senaryosundan uyarlandi Dram John Madden tarafindan yonetildi Ses miksaji Tom Voegeli tarafindan yapildi John Williams in bestesine ek olarak Ben Burtt un ses tasarimi da kullanildi Mark Hamill Billy Dee Williams ve Anthony Daniels sirasiyla Luke Skywalker Lando Calrissian ve C P3O rollerini tekrarladi Yoda yi John Lithgow seslendirdi Dram bes saatlik bir sureye sahipti 14 Subat 1983 tarihinde yaklasik 750 000 insan radyolari ile seriyi dinledi Ayrica bakinizSplinter of the Mind s Eye Yildiz Savaslari evreninden bir bilimkurgu romaniKaynakca Star Wars Episode 5 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2009 Arsivlenmis kopya 20 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2023 Ian Nathan Temmuz 2007 Han Solo Empire s 63 About com 22 Haziran 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2009 Dan Jolin Temmuz 2007 Boba Fett Empire s 60 Palpatine Star Wars Databank sitesinde 28 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sahnenin Otesi 17 Haziran 2009 tarihinde erisildi a b c 10 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ocak 2009 Lucasfilm Defends DVD Changes Sci Fi Wire 2 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Haziran 2009 a b c d e f g h i j k l Imparatorun Ruyasi Yildiz Savaslari Uclemesinin Yapimi Star Wars Trilogy Box Set DVD belgeseli 2004 American Cinematographer 25 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2009 Star Wars Episode V The Empire Strikes Back 1980 Internet Movie Database 2007 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2009 Biodrowski Steve Star Wars The Original Trilogy Then And Now Hollywood Gothique 13 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2009 Bouzereau 1997 s 135 Kaminski 2007 s 161 a b Bouzereau 1997 s 123 Star Wars Episode V The Empire Strikes Back DVD 20th Century Fox 2004 Kaminski 2007 ss 164 165 a b c Marcus Hearn 2005 Cliffhanging The Cinema of George Lucas New York Harry N Abrams Inc ss 122 7 ISBN 0 8109 4968 7 Peter Hartlaub 27 Haziran 2008 Nah dude they weren t cranes they were garbage trucks San Francisco Chronicle 30 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2009 Nick Maley 13 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2009 Underground Online 15 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2009 a b c d Star Wars Episode V The Empire Strikes Back DVD commentary featuring George Lucas Irvin Kershner Ben Burtt Dennis Muren and Carrie Fisher 2004 Just The Best Sienn s Mark Hamill Page Interviews 1970 18 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2009 Chris Chiarella 2004 Home Theater 9 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2009 Dalton Ross Secrets and Jedis EW com 17 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2009 Business Data for Star Wars Episode V The Empire Strikes Back 1980 Internet Movie Database 2007 20 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2009 Motion Picture Association of America 2002 10 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2009 Star Wars Episode V The Empire Strikes Back 1980 amp 2004 Versions 2 Disc Widescreen Edition 1980 Amazon com 2004 28 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2009 Star Wars Trilogy Tam Ekran Edisyonunun Bonus Diski 1977 Amazon com 2007 Erisim tarihi 10 Haziran 2009 Star Wars Saga Repacked in Trilogy Sets on DVD Lucasfilm StarWars com 28 Agustos 2008 5 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2009 Ian Dawe Mindjack Film 14 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2009 MSN Movies UK 18 Agustos 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2009 The 80s Movies Rewind 11 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2009 The Empire Strikes Back 1980 Box Office Mojo com 4 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2009 Vincent Canby 15 Haziran 1980 The Empire Strikes Back Strikes a Bland Note NYtimes 6 Nisan 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2009 Stephens Bob 17 Subat 1997 Empire Strikes Back is the best of Star Wars trilogy Sfgate com 16 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2009 a b The Empire Strikes Back Rotten Tomatoes 23 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2009 Ebert Roger 21 Subat 1997 The Empire Strikes Back Roger Ebert com 16 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2009 AFI s 100 Years 100 Heroes amp Villains American Film Institute 18 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2009 Jake Rossen 5 Agustos 2007 1 Subat 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2009 Michael French 2003 TheRaider net 10 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2009 a b The Empire Strikes Back Awards amp Nominations Yahoo Movies 4 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2009 Awards for Star Wars Episode V The Empire Strikes Back 1980 Internet Movie Database 19 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2009 Empire s 201 Greatest Movies Of All Time The List of Bests 2 Mart 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2009 Star Wars Episode V The Empire Strikes Back 1980 Empire 20 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2009 Kamuran Kara 29 Eylul 2008 Empire den Top 500 Film com tr 28 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2009 Chris Hewitt 28 Mart 2008 The X Factor Empire s 76 Dan Join Temmuz 2008 Yalnizca Bir Cift Ucubeyiz Empire s 48 49 Star Wars Origins 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2009 The 80s Movies Rewind 11 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2009 Star Wars Collectors Archive 10 Kasim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2009 Star Wars Trilogy The Original Soundtrack Anthology BOX SET SOUNDTRACK Amazon com 22 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2009 The Empire Strikes Back The Original Motion Picture Soundtrack Special Edition SOUNDTRACK Amazon com Erisim tarihi 10 Haziran 2009 Star Wars The Empire Strikes Back Return of the Jedi Original Soundtracks 2004 reissue 10 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2009 Star Wars Episode V The Empire Strikes Back Mass Market Paperback Amazon com Erisim tarihi 17 Ocak 2007 GameSpot 8 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi The Killer List of Videogames 2 Mart 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2009 Star Wars The Empire Strikes Back for Game Boy Moby Games 10 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2009 LucasArts 28 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mayis 2009 Star Wars Battlefront II MobyGame 22 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Haziran 2009 High Bridge 7 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2009 HighBridge Audio 7 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2009 NPR Shop 28 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2009 Dis baglantilarVikisoz de Yildiz Savaslari Bolum V Imparator ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Star Wars Episode V The Empire Strikes Back 4 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde de StarWars com24 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde IMDb de Yildiz Savaslari Bolum V Imparator AllMovie de Star Wars Episode V The Empire Strikes Back Rotten Tomatoes ta Star Wars Episode V The Empire Strikes Back Box Office Mojo da Star Wars Episode V The Empire Strikes Back The World of Star Wars ta Star Wars Episode V The Empire Strikes Back 6 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde