Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sumatra (bazen Sumatera), Endonezya'ya ait bir adadır. Sunda Adaları'nın en batıda olanıdır. Yüzölçümü açısından dünyanın en büyük altıncı adasıdır. Ayrıca tamamıyla Endonezya'ya ait en büyük ada unvanına da sahiptir (diğer iki ada, Borneo ve Yeni Gine, kısmen Endonezya'da yer almaktadırlar). En büyük şehri 2.400.000 nüfusuyla Medan'dır.
| Sumatra | |
|---|---|
 | |
 | |
| Coğrafya | |
| Bölge | Güneydoğu Asya |
| Koordinatlar | 0°00′K 102°00′D / 0.000°K 102.000°D |
| Takımadası | Büyük Sunda Adaları |
| Yüzölçümü | 470,000 km2 |
| Sıralama | 6 |
| Zirve | Kerinci |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
| Yerleşim yerleri | |
| Demografi | |
| Nüfus | 45,000,000 |
| Nüfus yoğunluğu | 96 kişi/km2 |
| Etnik grup(lar) | , , Minangkabaular, Malaylar |
Etimoloji
Sumatra eski çağlarda adada bulunan bol miktarda altın kaynaklarından ötürüSanskritçe Swarnadwīpa ("Altın Adası") ve Swarnabhūmi ("Altın Toprak") isimleriyle biliniyordu. Sumatra adını ilk olarak 1017 yılında Çin'e elçi gönderen Srivijaya kralı Sumatrabhumi ("Sumatra topraklarının kralı") kullandı. 10-13. yüzyıllarda Arap coğrafyacılar Açe'ye yakın bir krallık olan Lamri'ye ithafen Sumatra adası için Lamri (Lamuri, Lambri veya Ramni) adlarını kullandılar. 14. yüzyılın sonlarında Samudra krallığının yükselişiyle adanın da ismi Sumatra olarak yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandı.
Tarih
Milattan önce 500 yılında adaya gelenler Avustronezya dillerini kullandılar. Adada bilinen ilk krallık Kantoli Krallığıdır. Kantoli Krallığı 5. yüzyıla kadar Güney Sumatra'da gelişti. Ardından yerini Srivijaya İmparatorluğuna ve daha sonra da Sumadra Krallığına bırakmıştır. Srivijaya din olarak budistliği benimsemiş ve merkezi de Palembang'tır. 7. ve 9. yıllarda ticaret ve fetih sayesinde bölgeye hakim oldular. İmparatorluk Malay kültürü ile Nusantara'ya kadar genişledi. İmparatorluk denizcilik faaliyetleri veya deniz gücü ile adadan adaya yayıldı. Palembang imparatorluğun bilimsel merkeziydi ve Çinli budistler I Ching'ten Sanskritçe burada ders alıyordu. I Ching Çin'e yaptığı seferlerle buraya getirdiği buist mesajları ve 2 el yazmasını 4 yıl harcayarak çevirmiştir. Srivijaya etkisini 11. yüzyıldan sonra kaybedip yerini Chola İmparatorluğuna bıraktı. Aynı zamanda İslam Dini Sumatra'da 6. ve 7. yüzyıllarda Arap ve Hindular sayesinde giriş yaptıktan sonra yayılmaya başladı. 13 yüzyıldan önce Sumatra Krallığı'da İslamı kabul etti. Adayı ilk kez Marco Polo 1292 yılında ziyaret etti. Ondan sonra da Ibn Battuta iki kez biri 1345 ikincisi 1346 da adayı ziyaret etti. Daha sonra Sumatra Krallığı yerini Açe Sultanlığına bıraktı ve Açe sultanlığı 20. yüzyıla kadar etkisini sürdürdü. Hollanda ise yavaş yavaş Sumatra soylularının kontrolünü ele geçirdi. Daha sonra da kontrolü Hollanda şirketi olan Dutch East İndia Company ele geçirdi. Erken dönemlerde Endonezya bağımsızlık savaşının önemli kahramanları Sumatralı akademisyenler ve liderlerdir. Örnek olarak Mohammed Hatta ve Sultan Sjahrir'dir.
Yönetim
Sumatra'nın vilayetleri
- Açe (başkent: Açe)
- Bangka-Belitung (başkent: Pangkalpinang)
- Bengkulu (başkent: Bengkulu)
- Jambi (başkent: Jambi)
- Lampung (başkent: Bandar Lampung)
- Riau (başkent: Pekanbaru)
- Riau Adaları (başkent: Tanjung Pinang)
- Batı Sumatra (başkent: Padang)
- Güney Sumatra (başkent: Palembang)
- Kuzey Sumatra (başkent: Medan)
Coğrafya
Adanın en uzun ekseni, merkeze yakın ekvatoru geçerek yaklaşık 1.790 km (1.110 mil) kuzeybatı-güneydoğu yönünde uzanır. En geniş noktasında, ada 435 km (270 mil) uzunluğundadır. Adanın iç kısımlarına iki coğrafi bölge hakimdir: batıda Barış Dağları ve doğuda bataklık ovalar. Sumatra, Asya ana karasına en yakın Endonezya adasıdır.
Güneydoğuda Sunda Boğazı ile ayrılan Cava adası vardır. Kuzeyde, Malakka Boğazı ile ayrılan Malay Yarımadası (Asya anakarasında yer almaktadır), doğuda 'nın karşısında Borneo var. Adanın batısı Hint Okyanusu'dur.
Büyük şehirleri
Sumatra adasının en büyük yerleşim birimleri The World Gazetteer tarafından 2009 yılında yapılan araştırmaya göre:
| Siralama | Şehir, vilayet | Nüfus |
|---|---|---|
| 1 | Medan, Kuzey Sumatra | 3.418.645 |
| 2 | Palembang, Güney Sumatra | 1.271.855 |
| 3 | Padang, Batı Sumatra | 960.184 |
| 4 | Bandar Lampung, Lampung | 916.561 |
| 5 | Pekanbaru, Riau | 763.275 |
| 6 | Jambi, Jambi | 454.686 |
| 7 | Bengkulu, Bengkulu | 373.243 |
| 8 | Açe, Açe | 287.769 |
| 9 | Pematang Siantar, Kuzey Sumatra | 209.568 |
| 10 | Lubuklinggau, Güney Sumatra | 189.371 |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sumatra bazen Sumatera Endonezya ya ait bir adadir Sunda Adalari nin en batida olanidir Yuzolcumu acisindan dunyanin en buyuk altinci adasidir Ayrica tamamiyla Endonezya ya ait en buyuk ada unvanina da sahiptir diger iki ada Borneo ve Yeni Gine kismen Endonezya da yer almaktadirlar En buyuk sehri 2 400 000 nufusuyla Medan dir SumatraCografyaBolgeGuneydogu AsyaKoordinatlar0 00 K 102 00 D 0 000 K 102 000 D 0 000 102 000TakimadasiBuyuk Sunda AdalariYuzolcumu amp Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri 470 000 km2Siralama6ZirveKerinci SiyasiAdadaki ulke ler EndonezyaYerlesim yerleriMedanDemografiNufus amp Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri Ifade hatasi Taninmayan noktalama karakteri 45 000 000Nufus yogunlugu96 kisi km2Etnik grup lar Minangkabaular MalaylarEtimolojiSumatra eski caglarda adada bulunan bol miktarda altin kaynaklarindan oturuSanskritce Swarnadwipa Altin Adasi ve Swarnabhumi Altin Toprak isimleriyle biliniyordu Sumatra adini ilk olarak 1017 yilinda Cin e elci gonderen Srivijaya krali Sumatrabhumi Sumatra topraklarinin krali kullandi 10 13 yuzyillarda Arap cografyacilar Ace ye yakin bir krallik olan Lamri ye ithafen Sumatra adasi icin Lamri Lamuri Lambri veya Ramni adlarini kullandilar 14 yuzyilin sonlarinda Samudra kralliginin yukselisiyle adanin da ismi Sumatra olarak yaygin bir sekilde kullanilmaya baslandi TarihMilattan once 500 yilinda adaya gelenler Avustronezya dillerini kullandilar Adada bilinen ilk krallik Kantoli Kralligidir Kantoli Kralligi 5 yuzyila kadar Guney Sumatra da gelisti Ardindan yerini Srivijaya Imparatorluguna ve daha sonra da Sumadra Kralligina birakmistir Srivijaya din olarak budistligi benimsemis ve merkezi de Palembang tir 7 ve 9 yillarda ticaret ve fetih sayesinde bolgeye hakim oldular Imparatorluk Malay kulturu ile Nusantara ya kadar genisledi Imparatorluk denizcilik faaliyetleri veya deniz gucu ile adadan adaya yayildi Palembang imparatorlugun bilimsel merkeziydi ve Cinli budistler I Ching ten Sanskritce burada ders aliyordu I Ching Cin e yaptigi seferlerle buraya getirdigi buist mesajlari ve 2 el yazmasini 4 yil harcayarak cevirmistir Srivijaya etkisini 11 yuzyildan sonra kaybedip yerini Chola Imparatorluguna birakti Ayni zamanda Islam Dini Sumatra da 6 ve 7 yuzyillarda Arap ve Hindular sayesinde giris yaptiktan sonra yayilmaya basladi 13 yuzyildan once Sumatra Kralligi da Islami kabul etti Adayi ilk kez Marco Polo 1292 yilinda ziyaret etti Ondan sonra da Ibn Battuta iki kez biri 1345 ikincisi 1346 da adayi ziyaret etti Daha sonra Sumatra Kralligi yerini Ace Sultanligina birakti ve Ace sultanligi 20 yuzyila kadar etkisini surdurdu Hollanda ise yavas yavas Sumatra soylularinin kontrolunu ele gecirdi Daha sonra da kontrolu Hollanda sirketi olan Dutch East India Company ele gecirdi Erken donemlerde Endonezya bagimsizlik savasinin onemli kahramanlari Sumatrali akademisyenler ve liderlerdir Ornek olarak Mohammed Hatta ve Sultan Sjahrir dir YonetimSumatra nin vilayetleri Ace baskent Ace Bangka Belitung baskent Pangkalpinang Bengkulu baskent Bengkulu Jambi baskent Jambi Lampung baskent Bandar Lampung Riau baskent Pekanbaru Riau Adalari baskent Tanjung Pinang Bati Sumatra baskent Padang Guney Sumatra baskent Palembang Kuzey Sumatra baskent Medan CografyaSumatra adasinin jeolojik olusum haritasi Adanin en uzun ekseni merkeze yakin ekvatoru gecerek yaklasik 1 790 km 1 110 mil kuzeybati guneydogu yonunde uzanir En genis noktasinda ada 435 km 270 mil uzunlugundadir Adanin ic kisimlarina iki cografi bolge hakimdir batida Baris Daglari ve doguda bataklik ovalar Sumatra Asya ana karasina en yakin Endonezya adasidir Guneydoguda Sunda Bogazi ile ayrilan Cava adasi vardir Kuzeyde Malakka Bogazi ile ayrilan Malay Yarimadasi Asya anakarasinda yer almaktadir doguda nin karsisinda Borneo var Adanin batisi Hint Okyanusu dur Buyuk sehirleriSumatra adasinin en buyuk yerlesim birimleri The World Gazetteer tarafindan 2009 yilinda yapilan arastirmaya gore Siralama Sehir vilayet Nufus1 Medan Kuzey Sumatra 3 418 6452 Palembang Guney Sumatra 1 271 8553 Padang Bati Sumatra 960 1844 Bandar Lampung Lampung 916 5615 Pekanbaru Riau 763 2756 Jambi Jambi 454 6867 Bengkulu Bengkulu 373 2438 Ace Ace 287 7699 Pematang Siantar Kuzey Sumatra 209 56810 Lubuklinggau Guney Sumatra 189 371Kaynakca A Kingdom of Words Language and Power in Sumatra Oxford University Press 1999 isbn 983560035X Arsivlenmis kopya 4 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2010