Dürzîlik, Suriye'de önemli bir azınlık dinidir. The World Factbook'a göre, Dürziler Suriye nüfusunun yaklaşık yüzde 3,2'sini (2010 itibarıyla) ya da Golan Tepeleri sakinleri de dahil olmak üzere yaklaşık 700.000 kişiyi oluşturmaktadır. Dürziler, Şam'ın doğu ve güneyindeki kırsal, dağlık bölgelerde, resmi olarak Dürzi Dağı olarak bilinen bölgede yoğunlaşmışlardır.
Makam Ain ez-Zaman: Suriye'deki Dürzi topluluğunun merkezi | |
Toplam nüfus | |
---|---|
700.000 | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
Diller | |
Yerel dil: Levanten (Suriye) Arapçası | |
Din | |
Dürzilik, tek tanrılı ve İbrahimi bir dindir. Suriye, dünyadaki en büyük Dürzi nüfusuna sahiptir ve birçok Suriyeli Dürzi de yurtdışında, özellikle de Venezuela'da yaşamaktadır ve son yüz yılı aşkın süredir orada yaşamaktadırlar.
Tarihçe
Bu bölümün daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için bakınız. |
Dürzilik, Şii İslam'ın bir kolu olan İsmaililiğin gnostik bir dalı ve Neoplatonist mezhebi olan İbrahimî tek tanrılı bir dindir. Dürziler İslam dininden evrimleşmiştir ve şu anda İslam'dan ayrı, bağımsız bir dindir.
Dürzîler İslam'ın beş şartının batini veya ezoterik bir yorumunu takip ederler. Bazı modern akademisyenler[] ve Amman Bildirgesi onları Müslüman olarak tanımlamaktadır.[] Ancak bazı Müslümanlar, ezoterik yorumları uygulamadıkları için "Ramazan ayı boyunca oruç tutmadıklarını ve Mekke'ye hacca gitmediklerini" belirterek bu görüşe katılmamaktadırlar. Bu nedenle Müslümanlar tarafından İslami olarak kabul edilmemektedirler.
Dürziler, ne dine dışarıdan girmeye ne de dinden çıkmaya izin verilen izole bir yaşam tarzını takip ederler. Dürziler diğer dinlerden insanların arasında yaşadıklarında, dinlerini ve kendi güvenliklerini korumak için aralarına karışmaya çalışırlar.[] Bulundukları yere bağlı olarak Müslüman ya da Hristiyan olarak dua edebilirler. Bu sistem, daha fazla güvenliğin Dürzilerin dini aidiyetleri konusunda daha açık olmalarına izin verdiği modern zamanlarda değişiyor gibi görünmektedir.
, liderlerinin Fatımi Halifesi el-Hakim bi-Amr Allah ile yakın bağları nedeniyle 11. yüzyılda vaaz edilen yeni mesajı çoğunun kabul edip benimsemesiyle Suriye'deki Dürzi topluluğunun açılışını yaptı.
Tarihsel olarak Dürziler ve Müslümanlar arasındaki ilişki yoğun ile karakterize edilmiştir. Dürzi inancı genellikle İsmaililiğin bir kolu olarak sınıflandırılmaktadır. Bu inanç aslen İsmaili İslam'dan doğmuş olsa da Dürzilerin çoğu kendilerini Müslüman olarak tanımlamamakta ve İslam'ın beş şartını kabul etmemektedirler. Dürziler, Şii Fatimi Halifeliği, Sünni Osmanlı İmparatorluğu ve Mısır Eyaleti gibi farklı Müslüman rejimler tarafından sık sık zulme uğramıştır. Dürzilere yönelik zulümler arasında katliamlar, Dürzilerin ibadethanelerinin ve kutsal mekânlarının yıkılması ve zorla İslam'a döndürülmeleri yer almaktadır. Dürzilerin anlatısına göre bunlar sıradan cinayetler değildi, Dürzilerin anlatısına göre tüm toplumu ortadan kaldırmayı amaçlıyorlardı.
Suriye'deki Dürzi toplumu modern Suriye devletinin oluşumunda önemli bir rol oynamıştır ve azınlık olmalarına rağmen Suriye siyasi sahnesinde önemli bir rol oynamaktadırlar.
Suriye'de Dürzilerin çoğu, ülkenin güneybatısında yer alan ve yüzde 90'ından fazlasında Dürzilerin yaşadığı engebeli ve dağlık bir bölge olan Dürzi Dağı'nda yaşamaktadır; yaklaşık 120 köyde sadece Dürziler yaşamaktadır.[] Diğer önemli topluluklar 'nda, Şam'ın banliyösü Ceramana'da ve Hermon Dağı'nın güneydoğu yamaçlarında yaşamaktadırlar. Tarihsel olarak Golan Tepeleri'nde büyük bir Suriyeli Dürzi topluluğu yaşıyordu, ancak 1967 ve 1973'te İsrail ile yapılan savaşların ardından bu Dürzilerin çoğu Suriye'nin diğer bölgelerine kaçtı; kalanların çoğu tartışmalı bölgedeki bir avuç köyde yaşarken, sadece birkaçı hala etkin Suriye kontrolü altında olan Kuneytire Valiliği'nin dar kalıntılarında yaşıyor.
Dürziler Suriye siyasetinde her zaman, nispeten küçük nüfuslarının gösterdiğinden çok daha önemli bir rol oynamışlardır. Suriye'nin güneybatı dağlarında yaşayan Dürziler, 1949'da 100.000'den biraz fazla bir nüfusa ya da Suriye nüfusunun yaklaşık yüzde üçüne sahip olmalarına rağmen Suriye siyasetinde önemli bir güç oluşturmuş ve Fransızlara karşı verilen milliyetçi mücadelede öncü bir rol oynamışlardır. Sultan el-Atraş'ın askeri liderliği altında Dürziler 1925-27 Büyük Suriye İsyanı'nın arkasındaki askerî gücün çoğunu sağladılar. 1945 yılında Cebel el-Dürzi Devleti'nin en önemli siyasi lideri olan Emir Hasan el-Atraş, Dürzi askerî birliklerini Fransızlara karşı başarılı bir isyana yönlendirerek Cebel el-Dürzi'yi Suriye'de İngiliz yardımı olmadan Fransız yönetiminden kurtulan ilk ve tek bölge haline getirdi. Dürziler bağımsızlıklarını kazandıklarında, başarılarının verdiği özgüvenle Şam'ın kendilerini savaş alanındaki fedakârlıklarından dolayı ödüllendireceğini umuyorlardı. Özerk yönetimlerini ve Fransızlar tarafından kendilerine tanınan birçok siyasi ayrıcalığı korumayı talep ettiler ve yeni bağımsız hükûmetten cömert ekonomik yardım istediler.[]
1945'te yerel bir gazete Cumhurbaşkanı Şükrü el-Kuvvetli'nin (1943-49) Dürzileri "tehlikeli bir azınlık" olarak nitelendirdiğini yazınca Sultan el-Atraş öfkeden deliye döndü ve tekzip istedi. Bu yapılmazsa Dürzilerin gerçekten de "tehlikeli" hale geleceğini ve 4000 Dürzi savaşçıdan oluşan bir gücün "Şam şehrini işgal edeceğini" duyurdu. Kuvvetli, Sultan el-Atraş'ın tehdidini göz ardı edemezdi. Suriye'deki askerî güç dengesi, en azından 1948 Filistin Savaşı sırasında askeri yığınak yapılana kadar Dürzilerin lehineydi. Suriye Savunma Bakanlığının bir danışmanı 1946'da Suriye ordusunun "işe yaramaz" olduğu ve Dürzilerin "Şam'ı alıp mevcut liderleri bir çırpıda ele geçirebileceği" uyarısında bulundu.[]
Edip Çiçekli'nin Suriye'deki dört yıllık iktidarı sırasında (Aralık 1949 - Şubat 1954) (25 Ağustos 1952'de Çiçekli, pan-Arapçı ve sosyalist görüşlere sahip ilerici bir parti olan Arap Kurtuluş Hareketini (AKH) kurdu), Dürzi toplumu Suriye hükûmeti tarafından ağır bir saldırıya maruz kaldı. Çiçekli, Suriye'deki birçok muhalifi arasında Dürzilerin potansiyel olarak en tehlikelisi olduğuna inanıyordu ve onları ezmeye kararlıydı. Sık sık şöyle diyordu: "Düşmanlarım bir yılan gibidir: başı Cebel el-Dürzi, karnı Humus ve kuyruğu Halep. Eğer başını ezersem yılan ölür." Çiçekli, Cebel el-Dürzi'yi işgal etmek üzere 10.000 kişilik düzenli bir birlik gönderdi. Birçok kasaba ağır silahlarla bombalanarak çok sayıda sivil öldürüldü ve birçok ev yıkıldı. Dürzilerin anlattıklarına göre, Çiçekli komşu bedevi kabileleri savunmasız halkı yağmalamaya teşvik etti ve kendi birliklerinin başıboş dolaşmasına izin verdi.[]
Çiçekli, Dürzileri dinleri ve politikaları nedeniyle karalamak için bir kampanya başlattı. Bazen İngiliz ve Haşimi ajanı olduklarını, bazen de Araplara karşı İsrail için savaştıklarını iddia ederek tüm toplumu ihanetle suçladı. Hatta Cebel'de bulunduğu iddia edilen bir İsrail silahı zulası bile üretti. Dürzi toplumu için daha da acı verici olan, mezhepsel nefreti körüklemek için tasarlanan "tahrif edilmiş Dürzi dini metinleri" ve önde gelen Dürzi şeyhlerine atfedilen sahte tanıklıkları yayınlamasıydı. Bu propaganda başta Mısır olmak üzere Arap dünyasında da yayınlandı. Çiçekli 27 Eylül 1964'te Brezilya'da, Çiçekli'nin Cebel el-Dürzi'yi bombalamasının intikamını almak isteyen bir Dürzi tarafından öldürüldü.[]
Azınlıkları ulusal Suriye toplumsal yapısına zorla entegre etti; Nusayri ve Dürzi bölgelerinin "Suriyelileştirmesi" kısmen şiddet kullanarak gerçekleştirilmek zorunda kaldı. Bu amaçla Çiçekli azınlıkların damgalanmasını teşvik etti. Azınlıkların taleplerini vatana ihanetle eşdeğer gördü. Giderek şovenleşen Arap milliyetçiliği anlayışı, Suriye'de "azınlıkların" varlığının inkârına dayanıyordu.[]
Çiçekli'nin askerî harekâtından sonra Dürzi toplumu siyasi nüfuzunun çoğunu kaybetti, ancak birçok Dürzi subay şu anda Suriye'yi yöneten Baas hükûmeti söz konusu olduğunda önemli bir rol oynadı.[]
1967 yılında İsrail'in kontrolü altına girmiştir ve bugün yaklaşık 20.000 kişilik bir nüfusa sahiptir., 10 Haziran 2015 tarihinde Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib vilayetinin köyünde 20-24 Suriyeli Dürzi'nin katledildiği bir katliamdır. 25 Temmuz 2018'de IŞİD'e bağlı bir grup saldırgan Dürzi şehri Süveyda'ya girerek sokaklarda bir dizi başlatmış ve büyük çoğunluğu sivil olmak üzere en az 258 kişiyi öldürmüştür.
Demografi
Nebraska-Lincoln Üniversitesinden akademisyen Colbert C. Held'e göre dünya genelinde Dürzilerin sayısı bir milyon civarındadır ve yaklaşık %45 ila %50'si Suriye'de, %35 ila %40'ı Lübnan'da ve %10'dan azı İsrail'de yaşamaktadır; son zamanlarda artan bir Dürzi diasporası vardır. Suriyeli Dürzilerin dili ve Arabiktir ve ana dilleri Arapçadır. Dürzi Arapçası lehçesi, özellikle kırsal bölgelerde, genellikle diğer bölgesel Suriye Arapçası lehçelerinden farklıdır. Dürzi Arapçası /qāf/ fonemini muhafaza etmesiyle diğerlerinden ayrılır. Dürziler tarafından /q/ kullanımı özellikle dağlık bölgelerde daha belirgindir ve kentsel alanlarda daha azdır.
Dürziler Şam'ın doğu ve güneyindeki kırsal ve dağlık bölgelerde, resmi olarak Cebel el-Dürzi olarak bilinen bölgede yoğunlaşmışlardır. Suriyeli Dürzilerin, Suriye'nin yaklaşık 23 milyonluk nüfusunun %3,2'sini oluşturduğu tahmin edilmektedir; bu da 700 ila 736 bin kişi oldukları anlamına gelmektedir.
Suriye İç Savaşı'ndan önce, 2010 yılında Suriye'de yaklaşık 700.000 Dürzinin yaşadığı tahmin edilmektedir; bu sayı Suriye nüfusunun yaklaşık %3'üne tekabül etmektedir. Yaklaşık 337.500 Dürzi, Suriye'de Dürzilerin çoğunlukta olduğu (yaklaşık %90) tek vilayet olan Süveyda vilayetinde (ya da toplam Suriyeli Dürzilerin %48,2'si) yaşıyordu. Şam ve çevresinde (Ceramana, ve gibi) 250.000 Dürzi (ya da %35,7) yaşarken, Hermon Dağı'nın doğu yakasında yaklaşık 30.000 Dürzi ve İdlib vilayetindeki 'ta bulunan 14 köyde yaklaşık 25.000 Dürzi yaşamaktadır.
Yurtdışında, özellikle de Latin Amerika'da yaşayan ve son yüz yılı aşkın bir süredir orada yaşayan çok sayıda Suriyeli Dürzi bulunmaktadır. Venezuela'da yaklaşık 60.000 Suriye kökenli Dürzi yaşamaktadır.
Oslo Üniversitesinden Elisabet Granli tarafından yapılan bir tahmine göre, yaklaşık 1.920 Suriyeli Dürzi Hristiyanlığa geçmiştir, aynı araştırmaya göre Dürzi kökenli Hristiyanlar (Hristiyanlığa geçen Dürziler) kendilerini hala Dürzi olarak görmekte ve Dürzi olmakla Hristiyan olmak arasında bir çelişki olmadığını iddia etmektedirler.
Kayda değer lişiler
- Suriye'deki en önde gelen Dürzi aileler: el-Atraş ve .
Siyasetçiler
- Sultan el-Atraş
- , Yerel Yönetim ve Çevre bakanı (2000-2009)
- Mansur el-Atraş
- , Suriye Cumhurbaşkanı Yardımcısı (1965-1966)
- Selim Hatum
Şarkıcılar
- Asmahan
- Ferid el-Atraş
- Fahid Ballan
Oyuncular
Sporcular
Diğer
- , subay
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Irshaid, Faisal (19 Haziran 2015). "Syria's Druze under threat as conflict spreads". BBC News. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2018.
- ^ "Syria". Central Intelligence Agency. 2 Mayıs 2023. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ocak 2021 – CIA.gov vasıtasıyla.
- ^ İç Savaş sırasında Suriye'nin nüfusu azaldı ve Dürziler de bundan büyük ölçüde etkilendi.
- ^ "Syria Religion Detailed (2010)". gulf2000.columbia.edu. 2010. 15 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2024.
- ^ a b The Economist. 390 (8618–24). 2014. s. 49. 28 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Eylül 2016.
- ^ a b c "The Druze and Assad: Strategic Bedfellows". The Washington Institute. 25 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
- ^ Pintak, Lawrence (2019). America & Islam: Soundbites, Suicide Bombs and the Road to Donald Trump. Bloomsbury Publishing. s. 86. ISBN .
- ^ Jonas, Margaret (2011). The Templar Spirit: The Esoteric Inspiration, Rituals and Beliefs of the Knights Templar. Temple Lodge Publishing. s. 83. ISBN .
[Dürziler] genellikle Müslüman olarak görülmezler ve Dürzilerin tamamı da kendilerini Müslüman olarak görmezler
- ^ a b c "Are the Druze People Arabs or Muslims? Deciphering Who They Are". Arab America (İngilizce). 8 Ağustos 2018. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ a b J. Stewart, Dona (2008). The Middle East Today: Political, Geographical and Cultural Perspectives. Routledge. s. 33. ISBN .
Dürzilerin çoğu kendilerini Müslüman olarak görmez. Tarihsel olarak çok zulüm görmüşler ve dini inançlarını gizli tutmuşlardır.
- ^ Yazbeck Haddad, Yvonne (2014). The Oxford Handbook of American Islam. Oxford University Press. s. 142. ISBN .
Normatif İslam'ınkilere paralel görünseler de Dürzi dininde anlam ve yorum bakımından farklıdırlar. Bu din, İsmaililikten olduğu kadar diğer Müslümanların inanç ve uygulamalarından da farklı kabul edilir... Dürzilerin çoğu kendilerini Amerikan toplumunda tamamen asimile olmuş olarak görür ve Müslüman olarak tanımlamak zorunda değildir...
- ^ De McLaurin, Ronald (1979). The Political Role of Minority Groups in the Middle East. Praeger Special Studies. Praeger. s. 114. ISBN . 27 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.
Teolojik olarak, Dürzilerin Müslüman olmadığı sonucuna varmak gerekir. İslam'ın beş şartını kabul etmemektedirler. Dürziler bu ilkelerin yerine yukarıda belirtilen yedi kuralı getirmişlerdir.
- ^ "Druze | History, Religion, & Facts". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ a b Khalifa, Mustafa (2013), "The impossible partition of Syria", , ss. 6-7, 9 Ekim 2016 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 31 Ocak 2023
- ^ "Are the Druze People Arabs or Muslims? Deciphering Who They Are". Arab America (İngilizce). 8 Ağustos 2018. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.
- ^ (2002). The Encyclopedia of Cults, Sects, and New Religions. .
- ^ . druze.org.au. 2015. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ William Harris (19 Temmuz 2012). Lebanon: A History, 600-2011. illustrated. Oxford University Press. s. 46. ISBN .
- ^ Swayd, Samy (2015). Historical Dictionary of the Druzes. Rowman & Littlefield. s. 132. ISBN .
Some Muslim rulers and jurists have advocated the persecution of members of the Druze Movement beginning with the seventh Fatimi Caliph Al-Zahir, in 1022. A recurring period of persecutions in subsequent centuries ... failure to elucidate their beliefs and practices, have contributed to the ambiguous relationship between Muslims and Druzes
- ^ K. Zartman, Jonathan (2020). Conflict in the Modern Middle East: An Encyclopedia of Civil War, Revolutions, and Regime Change. ABC-CLIO. s. 199. ISBN .
Historically, Islam classified Christians, Jews, and Zoroastrians as protected “People of the Book,” a secondary status subject to payment of a poll tax. Nevertheless, Zoroastrians suffered significant persecution. Other religions such as the Alawites, Alevis, and Druze often suffered more.
- ^ Layiš, Aharôn (1982). Marriage, Divorce, and Succession in the Druze Family: A Study Based on Decisions of Druze Arbitrators and Religious Courts in Israel and the Golan Heights. BRILL. s. 1. ISBN .
the Druze religion, though originating from the Isma'lliyya, an extreme branch of the Shia, seceded completely from Islam and has, therefore, experienced periods of persecution by the latter.
- ^ Yazbeck Haddad, Yvonne (2014). The Oxford Handbook of American Islam. Oxford University Press. s. 142. ISBN .
While they appear parallel to those of normative Islam, in the Druze religion they are different in meaning and interpretation. The religion is considered distinct from the Ismaili as well as from other Muslim's belief and practice... Most Druze consider themselves fully assimilated in American society and do not necessarily identify as Muslims..
- ^ De McLaurin, Ronald (1979). The Political Role of Minority Groups in the Middle East. Michigan University Press. s. 114. ISBN .
Theologically, one would have to conclude that the Druze are not Muslims. They do not accept the five pillars of Islam. In place of these principles the Druze have instituted the seven precepts noted above..
- ^ Parsons, L. (2000). The Druze between Palestine and Israel 1947–49. Springer. s. 2. ISBN .
With the succession of al-Zahir to the Fatimid caliphate a mass persecution (known by the Druze as the period of the mihna) of the Muwaḥḥidūn was instigated ...
- ^ C. Tucker, Spencer C. (2019). Middle East Conflicts from Ancient Egypt to the 21st Century: An Encyclopedia and Document Collection [4 volumes]. ABC-CLIO. ss. 364-366. ISBN .
- ^ Taraze Fawaz, Leila.
- ^ Goren, Haim.
- ^ C. Tucker, Spencer C. (2019). Middle East Conflicts from Ancient Egypt to the 21st Century: An Encyclopedia and Document Collection [4 volumes]. ABC-CLIO. s. 364. ISBN .
- ^ Zabad, Ibrahim (2017). Middle Eastern Minorities: The Impact of the Arab Spring. Routledge. ISBN .
- ^ a b c d e f Landis, Joshua (1998). Philipp, T; Schäbler, B (Ed.). "Shishakli and the Druzes: Integration and intransigence". The Syrian Land: Processes of Integration and Fragmentation. Stuttgart: Franz Steiner Verlag. ss. 369-96. 24 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2015.
- ^ Syrian History, 31 Mart 2009 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 28 Haziran 2015
- ^ (2008), Syria's Kurds: History, Politics and Society, Taylor & Francis/Google, ISBN
- ^ "The Druze population in Israel - a collection of data on the occasion of the Prophet Shuaib holiday" (PDF). CBS - Israel. . 17 Nisan 2019. 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Mayıs 2019.
- ^ C. Held, Colbert (2008). Middle East Patterns: Places, People, and Politics. Routledge. s. 109. ISBN .
Worldwide, they number 1 million or so, with about 45 to 50 percent in Syria, 35 to 40 percent in Lebanon, and less than 10 percent in Israel. Recently there has been a growing Druze diaspora.
- ^ Samy Swayd (10 Mart 2015). Historical Dictionary of the Druzes. 2. Rowman & Littlefield. s. 50. ISBN .
- ^ "Syria - International Religious Freedom Report 2006". U.S. Department of State. 2006. 22 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2009.
- ^ "Syria - Sunnis". www.country-data.com. 23 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.
- ^ "Sending relief--and a message of inclusion and love—to our Druze sisters and brothers". JUF. 2021. 15 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2021.
- ^ a b c Granli, Elisabet (2011). "Religious conversion in Syria : Alawite and Druze believers". University of Oslo. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2020.
- ^ Firro 1992, p. 42.
- ^ Provence, Michael (2005). The Great Syrian Revolt and the Rise of Arab Nationalism. University of Texas Press. s. 3. ISBN .
- ^ Batatu, Hanna (2012). Syria's Peasantry, the Descendants of Its Lesser Rural Notables, and Their Politics. Princeton University Press. s. 28. ISBN .
- ^ Gunson, Phil; Adams, David (28 Kasım 2003). "Venezuela Shifts Control of Border". .
- ^ Batatu, pp. 148-149.
- ^ Zuhur, Sherifa (1998), Images of Enchantment: Visual and Performing Arts of the Middle East, American University in Cairo Press, s. 82, ISBN
- ^ Provence, Michael (2005). The great Syrian revolt and the rise of Arab nationalism. illustrated. University of Texas Press. s. 72. ISBN . 27 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ (2001). Colors of enchantment: theater, dance, music and the visual arts of the Middle East. . s. 296. ISBN .
- ^ Gambill, Gary C. (2013), Syrian Druze: Toward Defiant Neutrality, Middle East Forum, 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 9 Temmuz 2013
- ^ Hodal, Kate (7 Ocak 2019). "'You can feel the love': Syrian who lived in airport on new life in Canada". The Guardian. 18 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Durzilik Suriye de onemli bir azinlik dinidir The World Factbook a gore Durziler Suriye nufusunun yaklasik yuzde 3 2 sini 2010 itibariyla ya da Golan Tepeleri sakinleri de dahil olmak uzere yaklasik 700 000 kisiyi olusturmaktadir Durziler Sam in dogu ve guneyindeki kirsal daglik bolgelerde resmi olarak Durzi Dagi olarak bilinen bolgede yogunlasmislardir Suriyeli DurzilerMakam Ain ez Zaman Suriye deki Durzi toplulugunun merkeziToplam nufus700 000Onemli nufusa sahip bolgelerDillerYerel dil Levanten Suriye ArapcasiDinDurzilik Durzilik tek tanrili ve Ibrahimi bir dindir Suriye dunyadaki en buyuk Durzi nufusuna sahiptir ve bircok Suriyeli Durzi de yurtdisinda ozellikle de Venezuela da yasamaktadir ve son yuz yili askin suredir orada yasamaktadirlar TarihceBu bolumun daha dogru ve guvenilir bilgi sunmasi icin guncellenmesi gerekmektedir Daha fazla bilgi icin tartisma sayfasina bakiniz Durzilik Sii Islam in bir kolu olan Ismaililigin gnostik bir dali ve Neoplatonist mezhebi olan Ibrahimi tek tanrili bir dindir Durziler Islam dininden evrimlesmistir ve su anda Islam dan ayri bagimsiz bir dindir Durziler Islam in bes sartinin batini veya ezoterik bir yorumunu takip ederler Bazi modern akademisyenler kim ve Amman Bildirgesi onlari Musluman olarak tanimlamaktadir kaynak belirtilmeli Ancak bazi Muslumanlar ezoterik yorumlari uygulamadiklari icin Ramazan ayi boyunca oruc tutmadiklarini ve Mekke ye hacca gitmediklerini belirterek bu goruse katilmamaktadirlar Bu nedenle Muslumanlar tarafindan Islami olarak kabul edilmemektedirler Durziler ne dine disaridan girmeye ne de dinden cikmaya izin verilen izole bir yasam tarzini takip ederler Durziler diger dinlerden insanlarin arasinda yasadiklarinda dinlerini ve kendi guvenliklerini korumak icin aralarina karismaya calisirlar kaynak belirtilmeli Bulunduklari yere bagli olarak Musluman ya da Hristiyan olarak dua edebilirler Bu sistem daha fazla guvenligin Durzilerin dini aidiyetleri konusunda daha acik olmalarina izin verdigi modern zamanlarda degisiyor gibi gorunmektedir liderlerinin Fatimi Halifesi el Hakim bi Amr Allah ile yakin baglari nedeniyle 11 yuzyilda vaaz edilen yeni mesaji cogunun kabul edip benimsemesiyle Suriye deki Durzi toplulugunun acilisini yapti Tarihsel olarak Durziler ve Muslumanlar arasindaki iliski yogun ile karakterize edilmistir Durzi inanci genellikle Ismaililigin bir kolu olarak siniflandirilmaktadir Bu inanc aslen Ismaili Islam dan dogmus olsa da Durzilerin cogu kendilerini Musluman olarak tanimlamamakta ve Islam in bes sartini kabul etmemektedirler Durziler Sii Fatimi Halifeligi Sunni Osmanli Imparatorlugu ve Misir Eyaleti gibi farkli Musluman rejimler tarafindan sik sik zulme ugramistir Durzilere yonelik zulumler arasinda katliamlar Durzilerin ibadethanelerinin ve kutsal mekanlarinin yikilmasi ve zorla Islam a dondurulmeleri yer almaktadir Durzilerin anlatisina gore bunlar siradan cinayetler degildi Durzilerin anlatisina gore tum toplumu ortadan kaldirmayi amacliyorlardi Suriye deki Durzi toplumu modern Suriye devletinin olusumunda onemli bir rol oynamistir ve azinlik olmalarina ragmen Suriye siyasi sahnesinde onemli bir rol oynamaktadirlar Sultan el Atras ile savasa gitmeye hazirlanan Durzi savascilar 1925 Suriye de Durzilerin cogu ulkenin guneybatisinda yer alan ve yuzde 90 indan fazlasinda Durzilerin yasadigi engebeli ve daglik bir bolge olan Durzi Dagi nda yasamaktadir yaklasik 120 koyde sadece Durziler yasamaktadir sayfa belirt Diger onemli topluluklar nda Sam in banliyosu Ceramana da ve Hermon Dagi nin guneydogu yamaclarinda yasamaktadirlar Tarihsel olarak Golan Tepeleri nde buyuk bir Suriyeli Durzi toplulugu yasiyordu ancak 1967 ve 1973 te Israil ile yapilan savaslarin ardindan bu Durzilerin cogu Suriye nin diger bolgelerine kacti kalanlarin cogu tartismali bolgedeki bir avuc koyde yasarken sadece birkaci hala etkin Suriye kontrolu altinda olan Kuneytire Valiligi nin dar kalintilarinda yasiyor Durziler 1925 yilinda bagimsizliklarini kutluyor Durziler Suriye siyasetinde her zaman nispeten kucuk nufuslarinin gosterdiginden cok daha onemli bir rol oynamislardir Suriye nin guneybati daglarinda yasayan Durziler 1949 da 100 000 den biraz fazla bir nufusa ya da Suriye nufusunun yaklasik yuzde ucune sahip olmalarina ragmen Suriye siyasetinde onemli bir guc olusturmus ve Fransizlara karsi verilen milliyetci mucadelede oncu bir rol oynamislardir Sultan el Atras in askeri liderligi altinda Durziler 1925 27 Buyuk Suriye Isyani nin arkasindaki askeri gucun cogunu sagladilar 1945 yilinda Cebel el Durzi Devleti nin en onemli siyasi lideri olan Emir Hasan el Atras Durzi askeri birliklerini Fransizlara karsi basarili bir isyana yonlendirerek Cebel el Durzi yi Suriye de Ingiliz yardimi olmadan Fransiz yonetiminden kurtulan ilk ve tek bolge haline getirdi Durziler bagimsizliklarini kazandiklarinda basarilarinin verdigi ozguvenle Sam in kendilerini savas alanindaki fedakarliklarindan dolayi odullendirecegini umuyorlardi Ozerk yonetimlerini ve Fransizlar tarafindan kendilerine taninan bircok siyasi ayricaligi korumayi talep ettiler ve yeni bagimsiz hukumetten comert ekonomik yardim istediler sayfa belirt Durzi liderler Cebel el Durzi de bulusuyor Suriye 1926 1945 te yerel bir gazete Cumhurbaskani Sukru el Kuvvetli nin 1943 49 Durzileri tehlikeli bir azinlik olarak nitelendirdigini yazinca Sultan el Atras ofkeden deliye dondu ve tekzip istedi Bu yapilmazsa Durzilerin gercekten de tehlikeli hale gelecegini ve 4000 Durzi savascidan olusan bir gucun Sam sehrini isgal edecegini duyurdu Kuvvetli Sultan el Atras in tehdidini goz ardi edemezdi Suriye deki askeri guc dengesi en azindan 1948 Filistin Savasi sirasinda askeri yiginak yapilana kadar Durzilerin lehineydi Suriye Savunma Bakanliginin bir danismani 1946 da Suriye ordusunun ise yaramaz oldugu ve Durzilerin Sam i alip mevcut liderleri bir cirpida ele gecirebilecegi uyarisinda bulundu sayfa belirt Edip Cicekli nin Suriye deki dort yillik iktidari sirasinda Aralik 1949 Subat 1954 25 Agustos 1952 de Cicekli pan Arapci ve sosyalist goruslere sahip ilerici bir parti olan Arap Kurtulus Hareketini AKH kurdu Durzi toplumu Suriye hukumeti tarafindan agir bir saldiriya maruz kaldi Cicekli Suriye deki bircok muhalifi arasinda Durzilerin potansiyel olarak en tehlikelisi olduguna inaniyordu ve onlari ezmeye kararliydi Sik sik soyle diyordu Dusmanlarim bir yilan gibidir basi Cebel el Durzi karni Humus ve kuyrugu Halep Eger basini ezersem yilan olur Cicekli Cebel el Durzi yi isgal etmek uzere 10 000 kisilik duzenli bir birlik gonderdi Bircok kasaba agir silahlarla bombalanarak cok sayida sivil olduruldu ve bircok ev yikildi Durzilerin anlattiklarina gore Cicekli komsu bedevi kabileleri savunmasiz halki yagmalamaya tesvik etti ve kendi birliklerinin basibos dolasmasina izin verdi sayfa belirt Cicekli Durzileri dinleri ve politikalari nedeniyle karalamak icin bir kampanya baslatti Bazen Ingiliz ve Hasimi ajani olduklarini bazen de Araplara karsi Israil icin savastiklarini iddia ederek tum toplumu ihanetle sucladi Hatta Cebel de bulundugu iddia edilen bir Israil silahi zulasi bile uretti Durzi toplumu icin daha da aci verici olan mezhepsel nefreti koruklemek icin tasarlanan tahrif edilmis Durzi dini metinleri ve onde gelen Durzi seyhlerine atfedilen sahte tanikliklari yayinlamasiydi Bu propaganda basta Misir olmak uzere Arap dunyasinda da yayinlandi Cicekli 27 Eylul 1964 te Brezilya da Cicekli nin Cebel el Durzi yi bombalamasinin intikamini almak isteyen bir Durzi tarafindan olduruldu sayfa belirt Es Suveyda valiliginde Makam el Mesih Isa Azinliklari ulusal Suriye toplumsal yapisina zorla entegre etti Nusayri ve Durzi bolgelerinin Suriyelilestirmesi kismen siddet kullanarak gerceklestirilmek zorunda kaldi Bu amacla Cicekli azinliklarin damgalanmasini tesvik etti Azinliklarin taleplerini vatana ihanetle esdeger gordu Giderek sovenlesen Arap milliyetciligi anlayisi Suriye de azinliklarin varliginin inkarina dayaniyordu sayfa belirt Cicekli nin askeri harekatindan sonra Durzi toplumu siyasi nufuzunun cogunu kaybetti ancak bircok Durzi subay su anda Suriye yi yoneten Baas hukumeti soz konusu oldugunda onemli bir rol oynadi sayfa belirt 1967 yilinda Israil in kontrolu altina girmistir ve bugun yaklasik 20 000 kisilik bir nufusa sahiptir 10 Haziran 2015 tarihinde Suriye nin kuzeybatisindaki Idlib vilayetinin koyunde 20 24 Suriyeli Durzi nin katledildigi bir katliamdir 25 Temmuz 2018 de ISID e bagli bir grup saldirgan Durzi sehri Suveyda ya girerek sokaklarda bir dizi baslatmis ve buyuk cogunlugu sivil olmak uzere en az 258 kisiyi oldurmustur DemografiNebraska Lincoln Universitesinden akademisyen Colbert C Held e gore dunya genelinde Durzilerin sayisi bir milyon civarindadir ve yaklasik 45 ila 50 si Suriye de 35 ila 40 i Lubnan da ve 10 dan azi Israil de yasamaktadir son zamanlarda artan bir Durzi diasporasi vardir Suriyeli Durzilerin dili ve Arabiktir ve ana dilleri Arapcadir Durzi Arapcasi lehcesi ozellikle kirsal bolgelerde genellikle diger bolgesel Suriye Arapcasi lehcelerinden farklidir Durzi Arapcasi qaf fonemini muhafaza etmesiyle digerlerinden ayrilir Durziler tarafindan q kullanimi ozellikle daglik bolgelerde daha belirgindir ve kentsel alanlarda daha azdir Durziler Sam in dogu ve guneyindeki kirsal ve daglik bolgelerde resmi olarak Cebel el Durzi olarak bilinen bolgede yogunlasmislardir Suriyeli Durzilerin Suriye nin yaklasik 23 milyonluk nufusunun 3 2 sini olusturdugu tahmin edilmektedir bu da 700 ila 736 bin kisi olduklari anlamina gelmektedir Suriye Ic Savasi ndan once 2010 yilinda Suriye de yaklasik 700 000 Durzinin yasadigi tahmin edilmektedir bu sayi Suriye nufusunun yaklasik 3 une tekabul etmektedir Yaklasik 337 500 Durzi Suriye de Durzilerin cogunlukta oldugu yaklasik 90 tek vilayet olan Suveyda vilayetinde ya da toplam Suriyeli Durzilerin 48 2 si yasiyordu Sam ve cevresinde Ceramana ve gibi 250 000 Durzi ya da 35 7 yasarken Hermon Dagi nin dogu yakasinda yaklasik 30 000 Durzi ve Idlib vilayetindeki ta bulunan 14 koyde yaklasik 25 000 Durzi yasamaktadir Yurtdisinda ozellikle de Latin Amerika da yasayan ve son yuz yili askin bir suredir orada yasayan cok sayida Suriyeli Durzi bulunmaktadir Venezuela da yaklasik 60 000 Suriye kokenli Durzi yasamaktadir Oslo Universitesinden Elisabet Granli tarafindan yapilan bir tahmine gore yaklasik 1 920 Suriyeli Durzi Hristiyanliga gecmistir ayni arastirmaya gore Durzi kokenli Hristiyanlar Hristiyanliga gecen Durziler kendilerini hala Durzi olarak gormekte ve Durzi olmakla Hristiyan olmak arasinda bir celiski olmadigini iddia etmektedirler Kayda deger lisilerSuriye deki en onde gelen Durzi aileler el Atras ve Siyasetciler Sultan el Atras Yerel Yonetim ve Cevre bakani 2000 2009 Mansur el Atras Suriye Cumhurbaskani Yardimcisi 1965 1966 Selim HatumSarkicilar Asmahan Ferid el Atras Fahid BallanOyuncular Sporcular Reca RafiDiger subayAyrica bakinizCebel el Durzi Durzilik Suriye de Islam Suriye de din Cebel el Durzi DevletiKaynakca Irshaid Faisal 19 Haziran 2015 Syria s Druze under threat as conflict spreads BBC News 6 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2018 Syria Central Intelligence Agency 2 Mayis 2023 3 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ocak 2021 CIA gov vasitasiyla Ic Savas sirasinda Suriye nin nufusu azaldi ve Durziler de bundan buyuk olcude etkilendi Syria Religion Detailed 2010 gulf2000 columbia edu 2010 15 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2024 a b The Economist 390 8618 24 2014 s 49 28 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Eylul 2016 a b c The Druze and Assad Strategic Bedfellows The Washington Institute 25 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 Pintak Lawrence 2019 America amp Islam Soundbites Suicide Bombs and the Road to Donald Trump Bloomsbury Publishing s 86 ISBN 9781788315593 Jonas Margaret 2011 The Templar Spirit The Esoteric Inspiration Rituals and Beliefs of the Knights Templar Temple Lodge Publishing s 83 ISBN 9781906999254 Durziler genellikle Musluman olarak gorulmezler ve Durzilerin tamami da kendilerini Musluman olarak gormezler a b c Are the Druze People Arabs or Muslims Deciphering Who They Are Arab America Ingilizce 8 Agustos 2018 20 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2020 a b J Stewart Dona 2008 The Middle East Today Political Geographical and Cultural Perspectives Routledge s 33 ISBN 9781135980795 Durzilerin cogu kendilerini Musluman olarak gormez Tarihsel olarak cok zulum gormusler ve dini inanclarini gizli tutmuslardir Yazbeck Haddad Yvonne 2014 The Oxford Handbook of American Islam Oxford University Press s 142 ISBN 9780199862634 Normatif Islam inkilere paralel gorunseler de Durzi dininde anlam ve yorum bakimindan farklidirlar Bu din Ismaililikten oldugu kadar diger Muslumanlarin inanc ve uygulamalarindan da farkli kabul edilir Durzilerin cogu kendilerini Amerikan toplumunda tamamen asimile olmus olarak gorur ve Musluman olarak tanimlamak zorunda degildir De McLaurin Ronald 1979 The Political Role of Minority Groups in the Middle East Praeger Special Studies Praeger s 114 ISBN 9780030525964 27 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2020 Teolojik olarak Durzilerin Musluman olmadigi sonucuna varmak gerekir Islam in bes sartini kabul etmemektedirler Durziler bu ilkelerin yerine yukarida belirtilen yedi kurali getirmislerdir Druze History Religion amp Facts Encyclopedia Britannica Ingilizce 19 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 a b Khalifa Mustafa 2013 The impossible partition of Syria ss 6 7 9 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 31 Ocak 2023 Are the Druze People Arabs or Muslims Deciphering Who They Are Arab America Ingilizce 8 Agustos 2018 20 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2020 2002 The Encyclopedia of Cults Sects and New Religions druze org au 2015 14 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi William Harris 19 Temmuz 2012 Lebanon A History 600 2011 illustrated Oxford University Press s 46 ISBN 9780195181111 Swayd Samy 2015 Historical Dictionary of the Druzes Rowman amp Littlefield s 132 ISBN 9781442246171 Some Muslim rulers and jurists have advocated the persecution of members of the Druze Movement beginning with the seventh Fatimi Caliph Al Zahir in 1022 A recurring period of persecutions in subsequent centuries failure to elucidate their beliefs and practices have contributed to the ambiguous relationship between Muslims and Druzes K Zartman Jonathan 2020 Conflict in the Modern Middle East An Encyclopedia of Civil War Revolutions and Regime Change ABC CLIO s 199 ISBN 9781440865039 Historically Islam classified Christians Jews and Zoroastrians as protected People of the Book a secondary status subject to payment of a poll tax Nevertheless Zoroastrians suffered significant persecution Other religions such as the Alawites Alevis and Druze often suffered more Layis Aharon 1982 Marriage Divorce and Succession in the Druze Family A Study Based on Decisions of Druze Arbitrators and Religious Courts in Israel and the Golan Heights BRILL s 1 ISBN 9789004064126 the Druze religion though originating from the Isma lliyya an extreme branch of the Shia seceded completely from Islam and has therefore experienced periods of persecution by the latter Yazbeck Haddad Yvonne 2014 The Oxford Handbook of American Islam Oxford University Press s 142 ISBN 9780199862634 While they appear parallel to those of normative Islam in the Druze religion they are different in meaning and interpretation The religion is considered distinct from the Ismaili as well as from other Muslim s belief and practice Most Druze consider themselves fully assimilated in American society and do not necessarily identify as Muslims De McLaurin Ronald 1979 The Political Role of Minority Groups in the Middle East Michigan University Press s 114 ISBN 9780030525964 Theologically one would have to conclude that the Druze are not Muslims They do not accept the five pillars of Islam In place of these principles the Druze have instituted the seven precepts noted above Parsons L 2000 The Druze between Palestine and Israel 1947 49 Springer s 2 ISBN 9780230595989 With the succession of al Zahir to the Fatimid caliphate a mass persecution known by the Druze as the period of the mihna of the Muwaḥḥidun was instigated C Tucker Spencer C 2019 Middle East Conflicts from Ancient Egypt to the 21st Century An Encyclopedia and Document Collection 4 volumes ABC CLIO ss 364 366 ISBN 9781440853531 Taraze Fawaz Leila Goren Haim C Tucker Spencer C 2019 Middle East Conflicts from Ancient Egypt to the 21st Century An Encyclopedia and Document Collection 4 volumes ABC CLIO s 364 ISBN 9781440853531 Zabad Ibrahim 2017 Middle Eastern Minorities The Impact of the Arab Spring Routledge ISBN 9781317096726 a b c d e f Landis Joshua 1998 Philipp T Schabler B Ed Shishakli and the Druzes Integration and intransigence The Syrian Land Processes of Integration and Fragmentation Stuttgart Franz Steiner Verlag ss 369 96 24 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2015 Syrian History 31 Mart 2009 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 28 Haziran 2015 2008 Syria s Kurds History Politics and Society Taylor amp Francis Google ISBN 9780203892114 The Druze population in Israel a collection of data on the occasion of the Prophet Shuaib holiday PDF CBS Israel 17 Nisan 2019 17 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Mayis 2019 C Held Colbert 2008 Middle East Patterns Places People and Politics Routledge s 109 ISBN 9780429962004 Worldwide they number 1 million or so with about 45 to 50 percent in Syria 35 to 40 percent in Lebanon and less than 10 percent in Israel Recently there has been a growing Druze diaspora Samy Swayd 10 Mart 2015 Historical Dictionary of the Druzes 2 Rowman amp Littlefield s 50 ISBN 978 1 4422 4617 1 Syria International Religious Freedom Report 2006 U S Department of State 2006 22 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2009 Syria Sunnis www country data com 23 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2020 Sending relief and a message of inclusion and love to our Druze sisters and brothers JUF 2021 15 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2021 a b c Granli Elisabet 2011 Religious conversion in Syria Alawite and Druze believers University of Oslo 29 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2020 Firro 1992 p 42 Provence Michael 2005 The Great Syrian Revolt and the Rise of Arab Nationalism University of Texas Press s 3 ISBN 0 292 70680 4 Batatu Hanna 2012 Syria s Peasantry the Descendants of Its Lesser Rural Notables and Their Politics Princeton University Press s 28 ISBN 978 0 691 00254 5 Gunson Phil Adams David 28 Kasim 2003 Venezuela Shifts Control of Border Batatu pp 148 149 Zuhur Sherifa 1998 Images of Enchantment Visual and Performing Arts of the Middle East American University in Cairo Press s 82 ISBN 977 424 467 2 Provence Michael 2005 The great Syrian revolt and the rise of Arab nationalism illustrated University of Texas Press s 72 ISBN 978 0 292 70680 4 27 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2021 2001 Colors of enchantment theater dance music and the visual arts of the Middle East s 296 ISBN 978 977 424 607 4 Gambill Gary C 2013 Syrian Druze Toward Defiant Neutrality Middle East Forum 30 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 9 Temmuz 2013 Hodal Kate 7 Ocak 2019 You can feel the love Syrian who lived in airport on new life in Canada The Guardian 18 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2020