Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sultan el-Atraş, (5 Mart 1891 - 26 Mart 1982) (Arapça: سلطان الأطرش), yaygın olarak bilinen adıyla Sultan Paşa el-Atraş (Arapça: سلطان باشا الأطرش), önde gelen bir Suriye milliyetçisi Arap Dürzi lider ve Suriye Devrimi'nin (1925-27) başkomutanıydı. Fransızlara karşı savaştı. Suriye ve Dürzi tarihinin en etkili isimlerinden biri olarak Cebel el-Dürzi'nin ve genel olarak Suriye'nin kaderinin belirlenmesinde önemli bir rol oynadı.
Sultan Paşa el-Atraş | |
|---|---|
 Suriye İsyanı'ndan sonra Arap çölünde el-Atraş | |
| Doğum | 5 Mart 1891 El-Kureyya, Osmanlı Suriyesi, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 26 Mart 1982 (91 yaşında) El-Kureyya, Suriye |
| Milliyet | Suriyeli |
| Tanınma nedeni | 1925-27 Suriye Devrimi'nin komutanı |
| Çocuk(lar) | Mansur el-Atraş |
Erken yaşam ve kariyer
Sultan el-Atraş, Süveyda'nın 20 km güneyinde, 1879'dan beri bölgeyi nominal olarak yöneten ünlü Dürzi ailesi el-Atraş'ın köyü olan el-Kureyya'da doğdu. Babası Zukan, 1910 yılında Sami Paşa el-Faruki'nin kuvvetleriyle karşı karşıya geldiği yakınlarında Osmanlılara karşı şiddetli bir savaşa liderlik etti. Yakalandı ve daha sonra 1911 yılında idam edildi.
Sultan el-Atraş, I. Dünya Savaşı patlak vermeden önce Balkanlar'da görev yapan bir Osmanlı ordusu askeriydi.
Arap İsyanı'ndaki rolü
Sami Paşa askerî güç ve hile kullanarak sonunda Cebel el-Dürzi'yi işgal etmeyi başardı. Aralarında Sultan'ın da bulunduğu yüzlerce Dürzi gencini Balkanlar'a savaşmaya gönderdi. Ancak Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlılar isyan çıkmasından korktukları için Cebel el-Dürzi'yi rahat bıraktılar. Sultan daha sonra Pan-Arap hareketlerle ve özellikle Hicaz'daki Arap İsyanı ile temasa geçebildi. İsyan başladığında Arap bayrağını kalesine ve kendi evine dikti.
Arap kuvvetleri Akabe'ye ulaştığında, isyana katılmaları için bin adam gönderdi. Busra'ya ulaştıklarında 300 adamıyla birlikte kendisi de onlara katıldı. Onun kuvvetleri Şam'a giren ve 29 Eylül 1918'de hükûmet konağına Arap İsyanı bayrağını diken ilk kuvvetlerdi. Sultan, isyandaki Arap güçlerinin lideri olan Haşimi Emiri Faysal'ın iyi bir dostuydu ve emir unvanı ve Suriye ordusunda paşa unvanına eşdeğer bir general rütbesi ile ödüllendirildi. Daha sonra Irak kralı olan Faysal, Sultan'a sürgün yıllarında çok yardımcı oldu.
Yeni bağımsız Suriye Krallığı, 24 Temmuz 1920'deki Meyselun Muharebesi'nden sonra Fransa tarafından işgal edildiği için uzun süre ayakta kalamadı. Sultan, Fransızlara karşı savaşmak için adamlarını topluyordu ancak Fransız güçlerinin Şam'a girmesi ve ülkenin Cebel el-Dürzi'nin de aralarında bulunduğu beş devlete bölünmesiyle, olayların hızla gelişmesi çabalarını kısa kesti.
Ethem Hançer olayı
7 Temmuz 1922'de Fransız askerleri, kendisi yokken Sultan'ın evine sığınan Lübnanlı bir Şii isyancı olan 'i yakaladı. Hançer, General Gouraud'ya suikast girişiminde bulunmaktan aranmaktaydı. Sultan eve vardığında Hançer'ın serbest bırakılmasını talep etti, ancak Fransızlar bunu reddettiler. Birkaç gün sonra Sultan ve adamları, aslında uçakla Şam'a gönderilen Hançer'i taşıdığını düşündükleri bir Fransız konvoyuna saldırdı. Fransızlar buna Sultan'ın evini tahrip ederek ve tutuklanmasını emrederek karşılık verdi. Sultan, Ürdün'e kaçtı ve daha sonra Fransız karakollarına baskınlar düzenledi. On ay sonra Fransızlar tarafından affedilerek geri döndü.
1925-27 Suriye Devrimi
1925 yılında Sultan Paşa el-Atraş, Dürzi Dağı'nda patlak veren ve tüm Suriye ile Lübnan'ın bazı bölgelerine yayılan bir isyana önderlik etti. Tüm Suriye'yi kapsadığı ve isyancılarla Fransız güçleri arasında şiddetli çatışmalara sahne olduğu için Fransız Mandası'na karşı en önemli devrimlerden biri olarak kabul edilir.
23 Ağustos 1925'te Sultan Paşa el-Atraş, Fransa'ya karşı devrimi resmen ilan etti ve kısa süre içinde Şam, Humus ve Hama'da çatışmalar patlak verdi. El-Atraş, devrimin başında Fransızlara karşı 21 Temmuz 1925'teki , 2 Ağustos 1925'teki ve Salkhad, ve Süveyda muharebeleri başta olmak üzere birçok muharebe kazandı. Son iki muharebede Dürziler yenilgiye uğratıldı. İsyancıların Fransa'ya karşı kazandığı zaferlerin ardından Fransa, Fas ve Senegal'den Suriye ve Lübnan'a, isyancıların az sayıdaki malzemesine kıyasla modern silahlarla donatılmış binlerce asker gönderdi. Bu durum sonuçları önemli ölçüde değiştirdi ve direniş 1927 baharına kadar sürmesine rağmen Fransızların birçok şehri geri almasını sağladı. Fransızlar Sultan el-Atraş'ı idama mahkûm etti, ancak o isyancılarla birlikte Trans Ürdün'e kaçtı ve sonunda affedildi. Fransa-Suriye Antlaşması'nın imzalanmasının ardından 1937 yılında Suriye'ye döndü. Halk tarafından büyük bir törenle karşılandı.
Devrimden sonraki rol
El-Atrash, Suriye'nin bağımsızlığına yol açan 'ne aktif olarak katıldı. 1948'de birleşik bir Filistin Arap Kurtuluş Ordusu kurulması için çağrıda bulundu, bunun için yüzlerce genç gönüllü oldu ve 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında savaşa katılmak üzere gönderildi.
Edib Çiçekli döneminde el-Atraş, hükûmet politikalarına muhalefeti nedeniyle sık sık tacize uğradı. Aralık 1954'te Ürdün'e gitmek üzere Dürzi Dağı'ndan ayrıldı ve Çiçekli rejimi düştüğünde geri döndü. El-Atraş, 1958'de Mısır ve Suriye'nin siyasi birliğini destekledi ve 1961'deki ayrılma sürecine şiddetle karşı çıktı. Dürzi Dağı'ndaki sosyal hayata ve kalkınmaya yaptığı katkılarla da tanınmaktadır.
Popülerlik
Sultan Paşa el-Atraş, Arap ve Suriye tarihinde, özellikle de Dürziler arasında son dönemde öne çıkan liderlerin en popülerlerinden biridir. Dürzi Dağı'ndaki ana meydanlarda el-Atraş'ın birçok heykeli bulunmakta ve bölgedeki birçok evde fotoğrafları asılı durmaktadır. El-Atraş, birçok şiir ve popüler şarkı da dahil olmak üzere yerel folklorda da öne çıkmaktadır. Çeşitli nedenlerden dolayı Dürziler onu vatanseverlik, cesaret ve sekülerizmin sembolü olarak görmektedirler:
- El-Atraş, birçok dine mensup isyancının yer aldığı bir devrime liderlik ettiği sırada "Din Allah içindir, vatan herkes içindir" (Ad-dīn li-llāh wa-l-waṭan li-l-jamīˤ) sloganını ve laikliği savunması ile tanınır. Konuşmaları ve yayınları dini sembollerden tamamen yoksundu.
- El-Atraş, Fransa'nın Dürzi Dağı için bağımsızlık teklifini şiddetle reddetti. Suriye'nin ulusal birliğini talep etti.
- Sade yaşamı ve alçakgönüllülüğü ile tanınırdı.
- El-Atraş, 1946'da Suriye'nin bağımsızlığını kazanmasından sonra herhangi bir siyasi görevi reddetti.
Suriye-Mısır birliği döneminde, Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır Süveyda vilayetine yaptığı bir ziyarette Sultan Paşa el-Atraş'ı Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin en yüksek madalyası ile ödüllendirerek onurlandırdı. 1970 yılında Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad, Suriye Devrimi'ndeki tarihi rolü nedeniyle Sultan Paşa el-Atraş'ı onurlandırdı.
Ölüm
Sultan Paşa el-Atraş, 26 Mart 1982'de geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. Cenazesine bir milyondan fazla kişi katıldı ve Suriye Arap Cumhuriyeti Devlet Başkanı Hafız Esad, Suriye Devrimi'nin Genel Komutanı olarak el-Atraş'ın yasını tutan bireysel bir mektup yayınladı.
Aile
Oğlu Mansur el-Atraş, 1966 Suriye Darbesi'ne kadar Baas Partisi'nin Suriye Bölgesel Kolu'nda aktif bir üyeydi.
Torunu bir tiyatro yazarı ve Esad rejimine karşı bir aktivisttir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Sultan el-Atraş ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ . 5 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (2015). The Guardians: The League of Nations and the Crisis of Empire. Oxford University Press. ss. 143-146. doi:10.1093/acprof:oso/9780199570485.001.0001/acprof-9780199570485. ISBN .
- ^ Provence, Michael (2005). The Great Syrian Revolt and the Rise of Arab Nationalism. University of Texas Press. s. 3. ISBN .
- ^ Provence, s. 153
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sultan el Atras 5 Mart 1891 26 Mart 1982 Arapca سلطان الأطرش yaygin olarak bilinen adiyla Sultan Pasa el Atras Arapca سلطان باشا الأطرش onde gelen bir Suriye milliyetcisi Arap Durzi lider ve Suriye Devrimi nin 1925 27 baskomutaniydi Fransizlara karsi savasti Suriye ve Durzi tarihinin en etkili isimlerinden biri olarak Cebel el Durzi nin ve genel olarak Suriye nin kaderinin belirlenmesinde onemli bir rol oynadi Sultan Pasa el AtrasSuriye Isyani ndan sonra Arap colunde el AtrasDogum5 Mart 1891 1891 03 05 El Kureyya Osmanli Suriyesi Osmanli ImparatorluguOlum26 Mart 1982 91 yasinda El Kureyya SuriyeMilliyetSuriyeliTaninma nedeni1925 27 Suriye Devrimi nin komutaniCocuk lar Mansur el AtrasErken yasam ve kariyerSultan el Atras Suveyda nin 20 km guneyinde 1879 dan beri bolgeyi nominal olarak yoneten unlu Durzi ailesi el Atras in koyu olan el Kureyya da dogdu Babasi Zukan 1910 yilinda Sami Pasa el Faruki nin kuvvetleriyle karsi karsiya geldigi yakinlarinda Osmanlilara karsi siddetli bir savasa liderlik etti Yakalandi ve daha sonra 1911 yilinda idam edildi Sultan el Atras I Dunya Savasi patlak vermeden once Balkanlar da gorev yapan bir Osmanli ordusu askeriydi Arap Isyani ndaki roluFotograf Sami Pasa askeri guc ve hile kullanarak sonunda Cebel el Durzi yi isgal etmeyi basardi Aralarinda Sultan in da bulundugu yuzlerce Durzi gencini Balkanlar a savasmaya gonderdi Ancak Birinci Dunya Savasi sirasinda Osmanlilar isyan cikmasindan korktuklari icin Cebel el Durzi yi rahat biraktilar Sultan daha sonra Pan Arap hareketlerle ve ozellikle Hicaz daki Arap Isyani ile temasa gecebildi Isyan basladiginda Arap bayragini kalesine ve kendi evine dikti Arap kuvvetleri Akabe ye ulastiginda isyana katilmalari icin bin adam gonderdi Busra ya ulastiklarinda 300 adamiyla birlikte kendisi de onlara katildi Onun kuvvetleri Sam a giren ve 29 Eylul 1918 de hukumet konagina Arap Isyani bayragini diken ilk kuvvetlerdi Sultan isyandaki Arap guclerinin lideri olan Hasimi Emiri Faysal in iyi bir dostuydu ve emir unvani ve Suriye ordusunda pasa unvanina esdeger bir general rutbesi ile odullendirildi Daha sonra Irak krali olan Faysal Sultan a surgun yillarinda cok yardimci oldu Yeni bagimsiz Suriye Kralligi 24 Temmuz 1920 deki Meyselun Muharebesi nden sonra Fransa tarafindan isgal edildigi icin uzun sure ayakta kalamadi Sultan Fransizlara karsi savasmak icin adamlarini topluyordu ancak Fransiz guclerinin Sam a girmesi ve ulkenin Cebel el Durzi nin de aralarinda bulundugu bes devlete bolunmesiyle olaylarin hizla gelismesi cabalarini kisa kesti Ethem Hancer olayi7 Temmuz 1922 de Fransiz askerleri kendisi yokken Sultan in evine siginan Lubnanli bir Sii isyanci olan i yakaladi Hancer General Gouraud ya suikast girisiminde bulunmaktan aranmaktaydi Sultan eve vardiginda Hancer in serbest birakilmasini talep etti ancak Fransizlar bunu reddettiler Birkac gun sonra Sultan ve adamlari aslinda ucakla Sam a gonderilen Hancer i tasidigini dusundukleri bir Fransiz konvoyuna saldirdi Fransizlar buna Sultan in evini tahrip ederek ve tutuklanmasini emrederek karsilik verdi Sultan Urdun e kacti ve daha sonra Fransiz karakollarina baskinlar duzenledi On ay sonra Fransizlar tarafindan affedilerek geri dondu 1925 27 Suriye DevrimiSuveyda da Sultan in ve diger isyancilarin 1937 de surgunden donusu icin yapilan kutlama 1925 yilinda Sultan Pasa el Atras Durzi Dagi nda patlak veren ve tum Suriye ile Lubnan in bazi bolgelerine yayilan bir isyana onderlik etti Tum Suriye yi kapsadigi ve isyancilarla Fransiz gucleri arasinda siddetli catismalara sahne oldugu icin Fransiz Mandasi na karsi en onemli devrimlerden biri olarak kabul edilir Sultan in akrabasi ve in asi seyhi Hilal el Atras Suriyeli isyancilarin serbest birakilmasini kutlayan bir toren sirasinda 23 Agustos 1925 te Sultan Pasa el Atras Fransa ya karsi devrimi resmen ilan etti ve kisa sure icinde Sam Humus ve Hama da catismalar patlak verdi El Atras devrimin basinda Fransizlara karsi 21 Temmuz 1925 teki 2 Agustos 1925 teki ve Salkhad ve Suveyda muharebeleri basta olmak uzere bircok muharebe kazandi Son iki muharebede Durziler yenilgiye ugratildi Isyancilarin Fransa ya karsi kazandigi zaferlerin ardindan Fransa Fas ve Senegal den Suriye ve Lubnan a isyancilarin az sayidaki malzemesine kiyasla modern silahlarla donatilmis binlerce asker gonderdi Bu durum sonuclari onemli olcude degistirdi ve direnis 1927 baharina kadar surmesine ragmen Fransizlarin bircok sehri geri almasini sagladi Fransizlar Sultan el Atras i idama mahkum etti ancak o isyancilarla birlikte Trans Urdun e kacti ve sonunda affedildi Fransa Suriye Antlasmasi nin imzalanmasinin ardindan 1937 yilinda Suriye ye dondu Halk tarafindan buyuk bir torenle karsilandi Devrimden sonraki rolEl Atrash Suriye nin bagimsizligina yol acan ne aktif olarak katildi 1948 de birlesik bir Filistin Arap Kurtulus Ordusu kurulmasi icin cagrida bulundu bunun icin yuzlerce genc gonullu oldu ve 1948 Arap Israil Savasi sirasinda savasa katilmak uzere gonderildi Edib Cicekli doneminde el Atras hukumet politikalarina muhalefeti nedeniyle sik sik tacize ugradi Aralik 1954 te Urdun e gitmek uzere Durzi Dagi ndan ayrildi ve Cicekli rejimi dustugunde geri dondu El Atras 1958 de Misir ve Suriye nin siyasi birligini destekledi ve 1961 deki ayrilma surecine siddetle karsi cikti Durzi Dagi ndaki sosyal hayata ve kalkinmaya yaptigi katkilarla da taninmaktadir PopulerlikPasa el Atras 80 li yaslarinin sonunda el Kureyya daki evinde Sultan Pasa el Atras Arap ve Suriye tarihinde ozellikle de Durziler arasinda son donemde one cikan liderlerin en populerlerinden biridir Durzi Dagi ndaki ana meydanlarda el Atras in bircok heykeli bulunmakta ve bolgedeki bircok evde fotograflari asili durmaktadir El Atras bircok siir ve populer sarki da dahil olmak uzere yerel folklorda da one cikmaktadir Cesitli nedenlerden dolayi Durziler onu vatanseverlik cesaret ve sekulerizmin sembolu olarak gormektedirler El Atras bircok dine mensup isyancinin yer aldigi bir devrime liderlik ettigi sirada Din Allah icindir vatan herkes icindir Ad din li llah wa l waṭan li l jamiˤ sloganini ve laikligi savunmasi ile taninir Konusmalari ve yayinlari dini sembollerden tamamen yoksundu El Atras Fransa nin Durzi Dagi icin bagimsizlik teklifini siddetle reddetti Suriye nin ulusal birligini talep etti Sade yasami ve alcakgonullulugu ile taninirdi El Atras 1946 da Suriye nin bagimsizligini kazanmasindan sonra herhangi bir siyasi gorevi reddetti Suriye Misir birligi doneminde Cumhurbaskani Cemal Abdunnasir Suveyda vilayetine yaptigi bir ziyarette Sultan Pasa el Atras i Birlesik Arap Cumhuriyeti nin en yuksek madalyasi ile odullendirerek onurlandirdi 1970 yilinda Suriye Devlet Baskani Hafiz Esad Suriye Devrimi ndeki tarihi rolu nedeniyle Sultan Pasa el Atras i onurlandirdi OlumSultan Pasa el Atras 26 Mart 1982 de gecirdigi kalp krizi sonucu hayatini kaybetti Cenazesine bir milyondan fazla kisi katildi ve Suriye Arap Cumhuriyeti Devlet Baskani Hafiz Esad Suriye Devrimi nin Genel Komutani olarak el Atras in yasini tutan bireysel bir mektup yayinladi AileOglu Mansur el Atras 1966 Suriye Darbesi ne kadar Baas Partisi nin Suriye Bolgesel Kolu nda aktif bir uyeydi Torunu bir tiyatro yazari ve Esad rejimine karsi bir aktivisttir Ayrica bakinizBuyuk Suriye Isyani Ibrahim Hananu Yusuf el Azma Abdurrahman Sahbandar Henri Gouraud Salih el Ali Fevzi el Kavukcu Ibrahim Hananu Abdurrahman Sahbandar Salih el Ali Fevzi el KavukcuKaynakcaWikimedia Commons ta Sultan el Atras ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 5 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi 2015 The Guardians The League of Nations and the Crisis of Empire Oxford University Press ss 143 146 doi 10 1093 acprof oso 9780199570485 001 0001 acprof 9780199570485 ISBN 978 0 19 957048 5 Provence Michael 2005 The Great Syrian Revolt and the Rise of Arab Nationalism University of Texas Press s 3 ISBN 0 292 70680 4 Provence s 153