Sökmen Bey Türk komutan ve yönetici Sökmen Bey Babası Artuk Bey in 1091 deki ölümünden sonra Büyük Selçuklu D

Sökmen Bey Türk komutan ve yönetici.

Sökmen Bey

Babası Artuk Bey'in 1091'deki ölümünden sonra Büyük Selçuklu Devleti tarafından Kudüs valiliği Sökmen Bey'e verildi. Sökmen Bey Ağustos 1096'ya dek bu görevde kaldı.

1098 ve 1104 yılları arasında Artuklu Beyliği'nin bir kolu olan Sökmenoğulları'nın kurucusu olarak Hasankeyf beyliği yaptı.

Mayıs 1104'te Harran'ı kuşatarak Musul yönünde ilerlemek suretiyle Bağdat'ı fethetmek isteyen Haçlılar'ca yönetilen Urfa Kontluğu'nun kontu Baudouin du Bourg ve Tilbaşar Lordu Joselin de Courtenay'yi Harran Muharebesi'nde (Belih Çayı Muharebesi) ağır bir yenilgiye uğrattı ve onları esir etti.

Ekim 1104'te Şam yakınlarındaki 'de öldü.

1090/91'de babasının ölümünden sonra Sukman ve kardeşi İl-Gazi, akrabalarından temsilciler aracılığıyla 1098 yılına kadar Kudüs'te hüküm sürdüler. 1098'de Kudüs'ün Fatımiler tarafından ele geçirilmesinden sonra Sukman, Selçuklularla birlikte Suriye'de görev yaptı. İbn Hallikan, 1099'da şehrin Haçlılar tarafından kuşatılması sırasında şehri yönetenin Sukman olmamasından duyduğu üzüntüyü dile getirdi. İbn Hallikan'a göre Kudüs'ü kurtarabilirdi. Sukman, 1104'te Harran Savaşı'nda haçlıları mağlup eden ve doğuya ilerlemelerini durduran Türkmen birliklerinin lideriydi. Bu savaşta Baldwin II ve Joscelin I ile Bohemond I'i ele geçirdi ve Tankred zar zor kurtuldu.

Sukman, ölümünden sonra merkezleri Mardin ve Hasankeyf'te olmak üzere ikiye ayrılan bir beyliğin kurucusuydu.

Biyografi

Tutuş'un hizmetinde

11. yüzyılın sonunda - 12. yüzyılın başında Yakın Doğu

Sukman, üç Selçuklu sultanı Alp-Arslan, Melik Şah ve Tutuş'un komutanı Artuk ben Eksyuk'un oğluydu. Alp-Arslan'ın ölümünden sonra bölgede torunları arasında iktidar mücadelesi başlamış, kaç yeni devlet kurulmuş, neredeyse her yıl rakip yöneticiler arasında askeri çatışmalar ve sınır değişiklikleri yaşanmıştır. Melik Şah'ın yaşadığı dönemde kardeşi Tutuş Suriye'de Artuk'ta hüküm sürdü ve daha sonra Artuk'un oğulları ona vasal oldu. Sukman'ın babası 1085 /86'da Kudüs'ü ikta olarak Tutuş'tan aldı., daha önce birlikte yakalamışlardı. Orada hayatının son yıllarını geçirdi. Orada yerleştikten sonra kendisini Mısır, Suriye ve Irak arasında ortada buldu. 1090'da (1091 Sukman ve kardeşi İl-Gazi onun Kudüs'teki mirasçıları oldular, fakat kardeşler şehirde değildi, akrabaları aracılığıyla yönettiler. 1092'de Melik Şah'ın ölümünden sonra, Sukman ve kardeşi İl-Gazi, Tutuş'un taht mücadelesinde Tutuş'un yanında yer aldı. Tutush, çevredeki bölgelere boyun eğdirmeye çalıştı. Bazı emirler (örneğin, Edessa'dan Buzan ve Edessa'dan Aksunkur) Halep ) ona itaat etmeyince Sukman ve İl-Gazi tarafından kendisine sağlanan desteğin önemi arttı. Tutuş'un yeğeni ve Melik Şah'ın oğlu Emir Kerboga liderliğindeki Barkiyaruq'un birlikleri Suriye'ye yaklaşırken Tutuş, kuzey bölgesini güvence altına almak için Sukman'ı Saruj'a gönderdi ve Il-Ghazi'yi orduda yanında bıraktı. 1094 baharında Sukman'ın Barkiyaruk ordusunda olduğuna dair kanıtlar var. Sibt ibn al-Cevzi, Usame ibn-Munkiz'in tarihçesinden alıntılar anlattı :

Bu yıl Cemad'ın ilk Şabatında (27 Mayıs), Kasım-ed-Devle [Aksunkur] ile Taj-ed-Devle [Tutuş] arasında bir savaş meydana geldi. İşte koşullar. Taj-ad-Daula gizlice Horasan'a geçmek istedi. Qasim-ad-Dawla haberi duydu ve onunla yüzleşmek için Halep'ten ayrıldı. Düşmanı o kadar küçümsemişti ki, arkadaşlarına: "Esirleri bağlamak için bana halat getirin" dedi. Ama Sukman ben Ortok ona Türkçe cevap verdi: "Onları zaten görüyor musun?"

Aksunkur, Tutuş'u boşuna hafife aldı. Tutuş'un ordusu, Tayl al-Sultan yakınlarında Barkiyaruq'un birliklerini yendi, Aksunkur yakalandı ve hemen idam edildi ve Kerboga ve Buzan önce Halep'e kaçtı, ancak bir hafta sonra da teslim olmaya zorlandı. Bozan'ın başı kesildi ve Ketboğa Humus'ta hapsedildi. Buzan'ın başı Edessa'ya gönderildi ve ardından şehir Tutuş'a teslim oldu. Tutuş ve Il-Ghazi, İsfahan'a kaçan Bakiyaruk'un peşine düştü. Tutuş zaferden o kadar emindi ki, Il-Gazi'yi Tutuş'un oğlu Rıdvan'ı alması ve Bağdat'a teslim etmesi için Halep'e gönderdi.zaferi kutlamak için. Ancak Tutuş'un Barkiyaruk tarafından yenildiği ve Tutuş'un 26 Şubat 1095'te öldürüldüğü haberi onlara ulaştığı için Bağdat'a asla ulaşamadılar.Tutuş'un ölümünden sonra Rıdvan, Kerboga'yı Humus'taki hapishaneden kurtardı ve talimatıyla Musul'u ele geçirdiği Irak'taki Sultan Barkiaruk'a döndü. Çevredeki küçük hükümdarlardan biri, destek için Sukman ve yeğeni Yakuti'ye döndü. Ancak orduyla yardıma giden Artuklular yenildi, Sukman kaçtı ve Artuk'un dul eşi olan büyükannesinin Ketboğa'ya başvurması üzerine serbest bırakıldığı Yakuti yakalandı.

Rıdvan'ın hizmetinde

Rıdvan Halep'e döndü ve kayıtsız şartsız kendisini kuzeni Barkiyaruk'un bir tebası olarak kabul etti. Yagi-Siyan, Rıdvan'ın gücünü güçlendirmesine yardım etmeyi kabul etti ve Sukman'ın kontrolü altındaki Saruj'un fethini istedi. Il-Ghazi, kardeşine karşı savaşmayı reddetti, ancak Rıdvan, annesiyle evlenen Janakh ad-Daula Hussein tarafından desteklendi. Sukman şehri iyi bir şekilde güçlendirdiği için Rıdvan'ın Saruj'a saldırısı başarısız oldu. Rıdvan geri çekilmek ve yakındaki Edessa'ya geri çekilmek zorunda kaldı ve hemen ona boyun eğdi, ardından Rıdvan onu Yagi-Siyan'a teslim etti. Rıdvan, Janakh al-Daula ile olan çatışması nedeniyle başarısını artıramadı.

Şam'da hüküm süren başka bir anneden Tutuş'un oğlu Dukak, Atabegi Toghtekin (annesiyle evli) ile Tutuş'un mirasının tüm Suriye kısmını aldı. Toğtekin, Rıdvan, Janah ad-Daula, Yagi-Siyan ve Il-Ghazi arasındaki anlaşmazlığı kullandı ve onları mağlup etti. Bu bölge henüz tamamen Rıdvan'a teslim olmadığı için birlikte amida'e bir sefere çıktılar.

Rıdvan'ın bir müttefike ihtiyacı vardı ve Maarrat-en-Nuuman sözü verilen Saruj'da bulunan Sukman'a döndü. Sukman, Rıdvan tarafında yer alırken, İl-Gazi Dukak'a gitti. 1095 (1096) yılında Rıdvan ve Sukman yol boyunca Şam'ı kuşatarak çevreyi harap ettiler. Birkaç gün süren kuşatmadan sonra Sukman, erkek kardeşinin Dukak tarafından hapsedildiğini öğrendi. Il-Ghazi'nin tutuklanma nedeni belirsizdir, Dukak'ın Sukman'ın Rıdvan'a katılmasından dolayı öfkesini bu şekilde dökmesi mümkündür. Daha önce İl Gazi'nin kontrolünde olan Kudüs'ün hükümdarsız kaldığını anlayınca, oradaki ailenin hakimiyetini sağlamak için hızla Şam'dan Kudüs'e gitmek üzere ayrıldı. Sukman olmadan, Rıdvan kuşatmaya tek başına devam edemedi ve Nablus üzerinden Kudüs'teki Sukman'a gitmek niyetiyle Avran'a çekildi. Ancak askerleri çok ganimet ele geçirdi ve savaşmak istemedi, bazıları evlerine gitti, bazıları da Dukak'a gitti.

Müttefik arayan Rıdwan, Il-Ghazi'nin tutuklanmasına yanıt olarak Dukak'a karşı Rydwana'ya katılan Samosata'da hüküm süren Il-Ghazi'nin oğlu, Sukman'ın yeğeni Süleyman'a döndü. Şubat 1096'da Süleyman, Halep'te Kuvaik nehrinin kıyısındaki Rıdvan'a geldi, Sukman ve Janah ad-Daula da oraya geldi. Birlikte yürüdüler ve Mart ayında Chalkis'te düşmanla karşılaştılar. Aralarındaki müzakerelerin başarı şansı yoktu, çünkü Yagi-Siyan saldırgandı ve Sukman'a hakaret ederek: "Krallar burada imparatorlukları için savaşıyor ve sen, bir süt tüccarı, burada ne yapıyorsun?" Sukman ona kısaca cevap verdi: "Yarın onu göreceksin." Ertesi gün 22 Mart 1096 sabahı bütün gün süren bir muharebe başladı. İbnü'l-Adim'e göre Sukman, bunda büyük bir cesaret ve kahramanlık gösterdi. Rıdvan ve müttefikleri kazandı, Dukak ve Yagi-Siyan, Rıdvan'ın egemenliğini tanımayı kabul etti. Yagi-Siyan, Antakya'da Rıdvan adına bir hutbe okunmasını emretti, ancak Dukak, Şam'a döndüğünde geçersiz ilan ettiği sözleşmeyi yerine getirmeyecekti.

1097'nin başlarında, bir İsmaili olan Rıdvan, Fatımilerin (aynı zamanda Şiilerin) üstünlüğünü alenen kabul etti. Şam'ı ele geçirmek için onların yardımına güveniyordu. Ancak Halep sakinleri ve Sukman liderliğindeki askeri liderler, Rıdvan'ı Sünni Abbasi halifesi El-Mustazhir adına hutbeyi değiştirmeye zorlayan sert bir protesto ifade ettiler.

Antakya Kuşatması

Kısa süre sonra Birinci Haçlı Seferi başladı ve Antakya'nın ilk haçlı saldırılarından birini yapacağı anlaşıldı. Bu haber geldiğinde kızını Rıdvan, Rıdvan ve Sukman ile evlendiren Yagi-Siyan, Şayzar bölgesine baskın düzenledi. Antakya'ya karşı sefer hazırlıklarının koşulları tarihçiler tarafından farklı şekillerde anlatılmaktadır. G. Wat'a göre Yagi-Siyan, Antakya'yı savunmak için Rıdvan'dan yardım istedi, ancak Rıdvan bunu reddetti ve Sukman'ı asker toplaması için amida'e gönderdi. Şehrin kuşatması 21 Ekim 1097'de başladı, ancak ancak Aralık 1097'de Sukman, amidaa'da askere alınan Türkmen ordusuyla Halep'e geldiğinde, Rıdvan damadını yardıma gönderdi. A. Sevim'e göre Temmuz 1097'nin sonunda Suriye emirleri (Rıdvan, Yagi-Siyan, Sukman, Dukak ve diğerleri), Antakya'nın haçlılardan savunmasına hazırlanmak için müzakerelere başladılar. Bu görüşmeler sırasında Yagi-Siyan herkesten "Antakya'ya gidin ve onu haçlılardan koruyun" çağrısında bulundu. Sukman, asker toplamak için önce amida'e gitmelerini ve bu güçlerle Antakya'ya dönmelerini önerdi. Ancak Sukman'ın önerisi reddedildi. Yagi-Siyan, yardım için Kerboge'ye döndü. A. Sevim'e göre Sukman, planının Rıdvan'ın müttefikleri olan diğer emirler tarafından onaylanmamasına kızdı ve Dukak'a gitti.

Ketboğa bir ordu toplarken Antakya ihanetle düştü. Ketboğa Antakya'ya yaklaştığında, hem garnizonu hem de halkı katleden haçlıların elindeydi. Sadece kalede küçük bir Türkmen müfrezesi hala savunmadaydı. Ketboğa şehri kuşattı ve kuvvetlerinin üstünlüğünden emin olarak haçlıların şehri teslim etme teklifini reddetti. Ancak Dukak ve Tuğtekin, Şam'a Fatımi saldırısı nedeniyle kamptan ayrıldılar ve Il-Gazi'yi serbest bırakıp göndereceklerine söz vermelerine rağmen güneye döndüler. Ayrılmaları Türkmen ordusunu zayıflattı. 3 Haziran 1098'de kuşatma altındaki haçlılar ile Ketboğa ordusu arasında Müslümanların yenildiği bir muharebe oldu. İbnü'l-Esir, Sukman'ın savaş alanından kaçan son emir olduğunu yazdı. Haçlılar Türkmenleri Kharim'e kadar takip ettiler. Sukman ile birlikte yeğeni Süleymanidi

Kudüs'ün Kaybı

Mevcut durumu kullanan Fatımiler, Filistin'i ele geçirme girişimlerini yeniden başlattılar. Temmuz 1098'de orduları Kudüs'ün önündeydi. Şehirde Il-Gazi, Sukman, kuzenleri Saving (Sevink), yeğenleri Yakuti ve aileleri vardı. Artuklular 40 gün boyunca şehri savundular ama kendilerine yardım edecek kimsenin olmadığını anladılar. Ayrıca Türkmen askerleri ile yerel halk arasında bir çatışma çıktı ve bunun sonucunda askerler savaşmayı reddetti. Artuklular, kendilerine ve ailelerine engelsiz bir çıkış vermeyi kabul eden Fatımi ordusuna komuta eden vezir el-Afdal ile müzakerelere girdi. 11 Eylül 1098'de aile Kudüs'ü terk etti. Il-Ghazi'nin Irak'ta Melikshah'ın oğlu Muhammed Tapar'a doğru yoluna devam ettiği Şam'a gittiler ve Sukman da dahil olmak üzere geri kalanı Edessa bölgesine yerleşti. amida'de hem Sukman hem de Yakuti'nin Türkmen aşiretleriyle mükemmel bağları vardı ve bu onların bölgede bir yer edinmelerine yardımcı oldu. Artuklular, Arap nüfusun yaşadığı ve kısa sürede birçok şehrin ele geçirildiği ve hükümdarların sayısı artan Filistin'i terk ederek, Artukluların ortak payda buldukları Türkmen aşiretlerinin ve o zamanlar Ermenilerin yaşadığı Fırat bölgesine taşındı. dil. Bu göç, Artukluların bölgenin en güçlü prensleri olmalarına katkıda bulunmuştur.

Sarooj'u yeniden ele geçirme girişimi

Sukman Suriye'de kaldı. Sukman'ın yeğeni Balak'a verdiği Saruc, Artukluların neredeyse tamamının Fatımiler tarafından kuşatılan Kudüs'te olduğu dönemi kullanarak Boulogne'lu Baldwin'i işgal etti.

Temmuz 1100'de Baldwin, Edessa'nın yönetimini yeğeni II.'e emanet etti ve merhum kardeşi Bouillonlu Gottfried'in yerine Kudüs kralı oldu. Altı ay sonra Sukman, Sarooj'a saldırdı. Şehrin hükümdarı Chartres'li Fulk ve Edessa'nın yeni kontu II. Fulk öldü ve hayatlarından endişe eden Hristiyanlar, Latin piskoposu Benedict ile birlikte iç kaleye çekildiler ve direnmeye devam ettiler. Sukman iç kaleyi kuşattı, ancak kaçan Baldwin, Şubat 1101'de Antakya'ya gitti., Sukman'ı savaşa zorlayarak Saruj'a yeni kuvvetler getirdi. Kuşatılanlar iç kaleyi terk edip karşı taraftan Türkmenlere saldırdı, bunun sonucunda Sukman geri çekilmek ve Saruj'u haçlıların eline bırakmak zorunda kaldı.

1101 yılında Selçuklu Musul Valisi Emir Kerbog, İmadeddin Zengi ben Aksungur ile birlikte İnaloğulları'nın elinde bulunan amida'e saldırdı. Şehrin emiri İbrahim bin İnal, Saruj'dan yeni çekilmiş olan Sukman'dan yardım istedi. Sukman, yeğeni Yakuti ile İbrahim'in yardımına gitti. Artuklu ordusu yenildi, bunun sonucunda Sukman kaçtı ve Yakuti yakalanarak Mardin'deki kaleye hapsedildi.

Hisn Kaif ve Mardin'in satın alınması

Ağustos 1102'de Ketboğa öldü. Ketboğa'nın askeri komutanlarından İmadeddin Zengi'nin babası Axonqor, şehrin kontrolünü ele geçirdi, ancak popüler olmaması nedeniyle kendini kuramadı. Nüfuzlu vatandaşlar, Hisn-Keif Valisi ve Kerbogi Musa'nın vassalını çağırdı. Musa, Musul'a yaklaştığında, kirli bir oyun beklemeyen Aksonkor, onu karşılamak için dışarı çıktı. Türkmenler, Aksonkor'u öldürmekten ve Musul'u ele geçirmekten çekinmediler. Bundan sonra Cezire'deki Veli Kerbogi Dzhekermysh, Nusaybin'i ele geçirdi. Musul bölgesinin en önemli şehirlerinden biri olan Musul'u kuşattı. Musa, Sukman'a yaklaştı ve ona yardım için 10.000 dinar ve Hisn Kaif teklif etti. Sukman'ın birliklerinin yaklaştığını öğrenen Jekermysh, Musul'dan ayrıldı. Musa, orduyla birlikte Sukman'ın Musul'a girmesine izin vermekten korktuğu için onunla görüşmeye gitti. Yolda öldürüldü, ardından Sukman, Jekermysh Musul'a meydan okumadan kendisine söz verilen Hisn-Keyf'e gitti ve garnizon komutanıyla kısa görüşmelerin ardından orayı işgal etti. Bu, Hisn-Keyf merkezli Artuklu beyliğinin başlangıcı oldu. Sukman, Musul mücadelesine dahil olabilirdi, ancak görünüşe göre Selçuklular da dahil olmak üzere birçok başvuran olduğunu fark ederek bunu yapmamaya karar verdi. Yakuti Artuklularının (o zamanlar Mardin'i ele geçirmiş olan) ve İl-Gazi'nin (yaklaşık 1101/2'de Bağdat'ı yönetmek üzere atanan ve Balak ile birlikte orada bulunan) hüküm sürdüğü Hisn-Keyf'e sahip olmak, görünüşe göre, onu daha güvenilir. Sukman'ın kardeşi Il-Ghazi, Muhammed Tapar tarafından Bağdat'a atandı, ancak Barkiyaruq, Gümüştegin el-Kaysari'yi oraya atadı. Il-Ghazi, Sukman'a bir mesaj göndererek yardım istedi. Sukman, Tikrit ve Ramla'yı ele geçirdiği yolda Bağdat'taki kardeşinin yanına gitti. Bağdat'ın kuzeyindeki tüm köyleri harap etti ve bu da şehirde yiyecek kıtlığına yol açtı. Halife El-Mustashir BillahGümüştegin'i Bağdat'tan kovdu ve İl-Gazi görevine iade edildi.

1103'te Jackermish ile Ras al-Ain için yapılan mücadelede Yakuti öldü ve ardından büyükannesi oğlu Sukman'ı yeğeninin intikamını almaya çağırdı. Sukman, Ras al-Ain'i ele geçirdi ve Nusaybin, Jekermish şehrini kuşattı. Jackermish, Sukman'ı büyük bir fidye karşılığında intikam almayı reddetmeye ikna etmeyi başardı. Yakuti'nin Mardin'deki yeri, Jekermysh'in hizmetine girmeye karar veren Yakuti'nin kardeşi Ali tarafından işgal edildi ve kahyayı Mardin'de bıraktı. Sukman, şehrin Jekermysh egemenliğine geçmesini önlemek için Mardin'e geldi ve şehri hükümdardan devraldı. Böylece Sukman, amida (Diyarbakır) bölgesinin askeri ve ticari açıdan avantajlı konumda bulunan iki büyük merkezi olan Hisn-Keifa ve Mardin'i kontrol altına aldı.

Yakuti'nin kardeşi Ali haklarını talep ettiğinde, Sukman onu Diyarbakır ve Ermenistan sınırındaki küçük bir kasaba olan Chapakchur'a gönderdi.

Harran Savaşı

Sukman, iki yıl içinde amida'in en güçlü hükümdarı oldu ve bu da onu komşularıyla çatışmaya soktu. Ancak çok geçmeden o ve Jackermysh ortak düşmanları Edessa Kontu'na karşı bir ittifak yapmak zorunda kaldılar. Edessa ilçesinin doğu kısmı, Sukman ve yeğeni Balak tarafından sürekli olarak saldırıya uğradı. Balak, Sukman ile birlikte Sarooj'dan kovulduktan sonra, baskınlarını yaptığı Hartpert'i fethetti. Baldwin, Suriye'den Irak'a giden yolları kontrol etmek için Harran'ı ele geçirmeye karar verdi. Antakya'dan Baldwin, Bohemond ve Tancred ve Tel ^Bashir'den Josselin de ^CourtenayHarran kuşatmasına da katıldı. Kuşatma sırasında, Bohemond ve Baldwin arasında, Haran'ın ele geçirilmesinden sonra kimin yöneteceği konusunda bir tartışma çıktı. Bu nedenle kuşatma sürdü. Bu, Sukman ve Jekermysh'e, Hristiyan kaynaklar tarafından 30.000 atlı olarak tahmin edilen bir orduyu birleştirmek ve toplamak için zaman verirken, İbnü'l-Esir, Habur'da toplanan 10.000 kişiyi çağırdı [ : 7000 Sukman atlısı, Jekermysh'ten 3000 ve belirsiz bir sayı eğitimsiz Türkmenler, Kürtler ve Ar*plar. Müslüman ordusu, Habur'dan Ras al-Ain üzerinden batıya, Harran'a hareket etti. 7 Mayıs 1104'te Harran'dan Fırat'a akan Belih Nehri'nin kıyısında Harran Savaşı.

Схема битвы при Харране

Müslümanlar kanıtlanmış bir taktik kullandılar: Sukman'ın atlıları, Edessa birliklerini oklarla yağdırarak saldırdı ve ardından kaçma numarası yaparak Hristiyanları onları takip etmeye cezbetti. Peşinde şövalyeler birbirlerinden uzaklaştılar ve Müslümanlar onları tek tek öldürmeyi başardılar. Tepenin arkasında pusuda bekleyen Bohemond ve Tankred birlikleri işe yaramaz kaçtılar. Sukman ve Jekermysh, Frenk kampını ele geçirdi, Artuklular, nehir boyunca Edessa'ya gitmeye çalışan Baldwin ve I. Joscelin'i yakaladı. Kampta kaçan haçlıları takip eden Sukman'ın yokluğunda Jekermysh, Sukman'ın çadırına girdi ve değerli esirleri çaldı. Sukman, dönüşünden sonra tutsakların iadesini boşuna istedi.. Çatışma ancak, "Bu zaferin sevinci aramızdaki anlaşmazlık nedeniyle üzüntüye dönüşmesin" çabaları sayesinde önlendi. Balduin Jekermish'e Musul'a götürüldü ve Josselin Hisn-Keifu'ya, Sukman'a götürüldü.

Sukman, alınan ganimetleri askerlerine dağıttı ve ardından askerlerine haçlı kıyafetleri giydirerek amida'in güneyindeki Şabakhtan (Ceyhan) bölgesindeki bazı kaleleri ele geçirdi. Jekermysh, Sukman'ın ayrılmasından sonra Harran'ı işgal etti ve başarısız bir şekilde Edessa'ya saldırmaya çalıştı.

Ölüm

104'te Sukman, Hristiyanlara karşı bir zafer daha kazandı. Ras al- Ain'de Edessa'dan Rakka'ya giden bir haçlı müfrezesini öğrendi. Ras al-Ain valisi Selim ibn Badr Uqaylid ile birlikte Frenk şövalyelerini yok ettiler. Savaşın başında Selim öldü (Sibt ibn al-Jawzi, Selim'in ele geçirilmesi hakkında yazdı ) ve zaferden sonra Sukman da Ras al-Ain'in eline geçti.

Sukman'ın Franklarla savaşmadaki başarısı ona ün kazandırdı ve 1104'te Trablus Emiri Fahrülmülk İbn Ammar, Sukman'ı Raymond de Saint- Gilles'e karşı çağırdı. Sukman, Suriye yolunda hasta olan ve ölmek üzere olduğuna inanan Şam'dan Emir Tuğtekin'den yardım talebi aldı ve şehrin haçlıların saldırı tehdidine karşı korumasız kalacağından korktu. Sukman, Şam savunmasının İslam dünyası için daha önemli olduğuna karar verdi ve oraya gitmeye karar verdi. Bu sırada Tuğtegin'in çevresi, onun vasiyetini ve Sukman'ın yaklaştığını öğrendi. Şam'ı kendisine teslim etmek istememişler, Tuktegin'e kararının yanlış olduğunu söylemişler ve Sukman'ı şehrin dışında tutmak için önlemler almışlar. Yolda Sukman, muhtemelen difteri ile hastalandı (İbn Hallikan boğaz hastalığı olarak adlandırmasına rağmen), Hisn-Keyf'e dönmeyi reddetti ve 23 Ekim 1104'te El-Qaryatein'de öldü.. Cenazesi Hisn-Keif'e götürüldü ve orada gömüldü.

Onun ölümüyle beylik ikiye bölündü. Onun yerini Hisn-Keyf ve Mardin'de oğlu İbrahim aldı, ancak çok geçmeden Sukman'ın kardeşi İl-Gazi, eski Türk miras geleneğini kullanarak Mardin'de hak iddia etti. İbrahim boyun eğmedi, İbrahim Sukman'ı miras alma mücadelesinde öldü, İl-Gazi Mardin'i işgal etti ve Hisn-Keyf'te İbrahim'in yerini Sukman'ın ikinci oğlu Davud aldı. O zamandan beri Artukluların iki beyliği bağımsız olarak var olmuştur

Kişilik

A. Sevim, Sukman'ı akıllı, yetenekli, ileri görüşlü ve dindar olarak adlandırdı. Sukman, babası Artuk gibi yetenekli bir askeri liderdi. Sukman'ın askeri yetenekleri İbnü'l-Esir tarafından beğenildi.

Sukman, haçlıların doğuya doğru hareketini durdurmayı başaran ilk kişiydi.
Belykh Nehri'ndeki zafer, Sukman'ın adını İslam dünyasında meşhur etti ve haçlıların yenilmezliği efsanesine son verdi.
Zaferin doğrudan bir sonucu, Rydvan'ın Antakya'ya yönelik saldırılarının yoğunlaşmasıydı.
Baldwin ve Josselin'in esareti haçlı devletleri arasındaki güç dengesini etkiledi.
Sukman, daha sonra Hisn-Keyf ve Mardin merkezli iki beyliğe yol açan Artuklu beyliğini kurdu.
Halife el- Mustali'nin biyografisinde İbn Hallikan El-Afdal'ın Kudüs'ü savunmak için Sukman'dan ayrılmamasından duyduğu üzüntüyü dile getirdi, çünkü o zaman şehir o kadar kolay Frankların eline geçmeyecekti.

Kaynakça

^ Öztuna, Yılmaz, "Devletler ve Hanedanlar" Cilt:2, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara (1996), s. 45

[1] Öztuna, Yılmaz, "Devletler ve Hanedanlar" Cilt:2, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara (1996), s. 45