Sürgün cezası, hüküm giymiş suçluların veya toplumda istenmeyen kişi olarak tanımlananların çoğunlukla bir koloni olan denizaşırı ve uzak bir yere belirli bir süreliğine gönderilmesidir. Mahkûmların çoğu cezalarını tamamladıkları zaman bulundukları uzak yerden geri dönecek maddi kaynaklara sahip olmadıkları için bu yerleşim yerlerinde kalmaya mecbur kalmaktaydı.
Arka planı
Toplumdan ceza olarak zorunlu olarak göç veya sürgün etmenin bilinen en erken örnekleri Antik Yunanistan'da MÖ 5. yüzyılda Ostrakismos olarak adıyla gerçekleştirilmiştir. Uygulama 18 ve 19. yüzyıllarda Britanya İmparatorluğu tarafından yoğun olarak kullanılmıştır. 20. yüzyılda Fransa tarafından da yapılan uygulamanın en tanınan isimlerinden birisi de Alfred Dreyfus'tur. Toplumdan ceza olarak zorunlu olarak göç veya sürgün etmenin bilinen en erken örnekleri Antik Yunanistan'da MÖ 5. yüzyılda Ostrakismos olarak adıyla gerçekleştirilmiştir. Uygulama 18 ve 19. yüzyıllarda Britanya İmparatorluğu tarafından yoğun olarak kullanılmıştır. 20. yüzyılda Üçüncü Fransız Cumhuriyeti tarafından da yapılan uygulamanın en tanınan isimlerinden birisi de Alfred Dreyfus'tur.
Uygulama
Sürgün cezası, ilgili mahkûmu toplumdan büyük oranda tamamen uzaklaştırmaktaydı, ancak buna rağmen idam cezasından daha insaflı olarak değerlendirilmekteydi. Ceza; adi suçlulara, borçlulara, savaş esirlerine ve siyasi tutuklulara uygulanmıştır. Sürgün cezası, deniz aşırı sömürge topraklarının kolonileştirilmesi için de bir araç olarak kullanılmıştır. Bu tür yeni yerleşim bölgelerine gelen mahkûmlar sömürgelerde ihtiyaç duyulan iş gücüne dahil olmuş ancak yeni kurulan toplumsal yapıda sosyal sorunların artmasına yol açmıştır.
Büyük Britanya
İngiliz hukukuna göre ağır suç olarak nitelendirilen suçlar için sürgün cezası alernatif olarak kullanılmaktaydı. Sürgün cezası, ağır suç olmakla beraber idam cezasının aşırı olarak değerlendirildiği durumlarda devreye giriyordu. 1670 yılında yeniden tanımlanan ağır cezalarla birlikte sürgün cezası seçeneği de tanımlanmıştır. Örneğin 1820'li yıllara kadar ağır suç kapsamında olan evrakta sahtecilik suçu, çoğunlukla sürgün cezasına çevrilmekteydi. Cezanın içeriğine göre sürgün cezası ömür boyu veya belirli bir sınırlı süreliğine olabiliyordu. Eğer sınırlı bir süreliğineyse, suçlunun cezasını tamamladıktan sonra evine dönmesine izin veriliyordu. Ancak suçlunun yol masraflarını kendisinin karşılanması bekleniyordu. Maddi zorluk içinde evinden çok uzakta bulunan bu kişiler dolayısıyla cezalarını tamamladıktan sonra özgür yurttaşlar olarak bulundukları bölgede kalıyor, sömürge toplumunda çeşitli işlerde çalışıyorlardı.
Britanya İmparatorluğu adi suçluların ve siyasi suçluların yanı sıra İskoç ve İrlandalı savaş esirlerini de 1610 yılından 1776 yılındaki Amerikan Devrimine kadar Britanya Amerikası'ndaki deniz aşırı sömürgelerine gönderiyordu. Amerikan Devriminin ardından sürgün cezası için Britanya tarafından Avustralya kullanılmaya başlanmış ve 1787 yılındaki Botany Körfezi'ne başlayan sevkiyat 1868 yılına kadar sürmüştür.
19. yüzyılın başlarından itibaren sürgün cezasının uygulanmasına dair getirilen eleştirilerle beraber uygulama yavaş yavaş bırakılmaya başlandı. 1830'lu yıllara gelindiğinde artık nadiren kullanılan ceza sonraki dönemde tamamen bırakılmıştır. Yapılan değerlendirmede sürgün cezası uygulamasının başarısız olduğu teslim edilmiş, verilen cezalara rağmen suç oranının azalmadığı belirtilerek, suçluların ağır cezalar işlememeye dair bir caydırıcılık özelliğinin bulunmadığı vurgulanarak, sürgün cezalarının çekildikleri bölgelerdeki insanlık dışı barınma ve yaşama koşulları irdelenmiştir. Avustralya'ya en son yapılan sürgün cezası sevkiyatının olduğu 1868 itibarıyla bölgeye 162 bin kadın ve erkeğin gönderildiği düşünülmektedir.
1858-1947 yılları arasında varlığını sürdüren Britanya Hindistanı'nda da sürgün cezası uygulanmıştır. Ağır suçluların yanı sıra Hindistan Bağımsızlık Hareketi üyeleri Hint Okyanusu'ndaki Andaman Adaları'na sürgün cezası için gönderilmiştir.
Fransa
Fransa 19.yüzyıl boyunca ve 20.yüzyılın ortalarına kadar Şeytan Adası ve Yeni Kaledonya'daki sömürgelerini sürgün cezaları için kullanmıştır. Özellikle Fransız Guyanası'ndaki Şeytan Adası bu anlamda kötü bir şöhrete sahip olacak kadar sık kullanılmıştır. Adaya gönderilen en ünlü isimler arasında hakkında usulsüz yere vatan hainliği hükmü verilen Alfred Dreyfus olmuştur. Yeni Kaledonya ise 1871 yılında kısa süreliğine işçi iktidarının ilan edildiği Paris Komünü'nün şiddetli şekilde bastırılmasının ardından sağ kalan komüncülerin gönderildiği adres olmuştur.
Popüler kültürdeki yeri
Define Adasına Dönüş adlı dizi filmde Long John Silver denizde isyan ve adam öldürmekten suçlu bulunup idam cezasına çarptırılsa da mahkeme sırasında Jim Hawkins'in müdahalesi sonucunda cezası Karayipler'de sürgün cezasına çevrilmiştir.
Notlar
- ^ Arthur Conan Doyle'un ünlü hayali karakteri Sherlock Holmes'ün Dörtlerin İşareti macerasında bu adada cezasını çeken bir İngilizin kaçışı konu edilmiştir.
Kaynakça
- ^ İlgili yasa maddesi (İngilizce) 1 Eylül 2021 tarihinde erişilmiştir
- ^ Dizinin imdb sayfasından 1 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 1 Eylül 2021 tarihinde erişilmiştir
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Surgun cezasi hukum giymis suclularin veya toplumda istenmeyen kisi olarak tanimlananlarin cogunlukla bir koloni olan denizasiri ve uzak bir yere belirli bir sureligine gonderilmesidir Mahkumlarin cogu cezalarini tamamladiklari zaman bulunduklari uzak yerden geri donecek maddi kaynaklara sahip olmadiklari icin bu yerlesim yerlerinde kalmaya mecbur kalmaktaydi Dorset deki bir uyari levhasinda kopruye herhangi bir zarar veren kisilerin omur boyu surgun cezasina carptirilacagi uyarisi yazilidirArka planiToplumdan ceza olarak zorunlu olarak goc veya surgun etmenin bilinen en erken ornekleri Antik Yunanistan da MO 5 yuzyilda Ostrakismos olarak adiyla gerceklestirilmistir Uygulama 18 ve 19 yuzyillarda Britanya Imparatorlugu tarafindan yogun olarak kullanilmistir 20 yuzyilda Fransa tarafindan da yapilan uygulamanin en taninan isimlerinden birisi de Alfred Dreyfus tur Toplumdan ceza olarak zorunlu olarak goc veya surgun etmenin bilinen en erken ornekleri Antik Yunanistan da MO 5 yuzyilda Ostrakismos olarak adiyla gerceklestirilmistir Uygulama 18 ve 19 yuzyillarda Britanya Imparatorlugu tarafindan yogun olarak kullanilmistir 20 yuzyilda Ucuncu Fransiz Cumhuriyeti tarafindan da yapilan uygulamanin en taninan isimlerinden birisi de Alfred Dreyfus tur UygulamaSurgun cezasi ilgili mahkumu toplumdan buyuk oranda tamamen uzaklastirmaktaydi ancak buna ragmen idam cezasindan daha insafli olarak degerlendirilmekteydi Ceza adi suclulara borclulara savas esirlerine ve siyasi tutuklulara uygulanmistir Surgun cezasi deniz asiri somurge topraklarinin kolonilestirilmesi icin de bir arac olarak kullanilmistir Bu tur yeni yerlesim bolgelerine gelen mahkumlar somurgelerde ihtiyac duyulan is gucune dahil olmus ancak yeni kurulan toplumsal yapida sosyal sorunlarin artmasina yol acmistir Buyuk BritanyaIngiliz hukukuna gore agir suc olarak nitelendirilen suclar icin surgun cezasi alernatif olarak kullanilmaktaydi Surgun cezasi agir suc olmakla beraber idam cezasinin asiri olarak degerlendirildigi durumlarda devreye giriyordu 1670 yilinda yeniden tanimlanan agir cezalarla birlikte surgun cezasi secenegi de tanimlanmistir Ornegin 1820 li yillara kadar agir suc kapsaminda olan evrakta sahtecilik sucu cogunlukla surgun cezasina cevrilmekteydi Cezanin icerigine gore surgun cezasi omur boyu veya belirli bir sinirli sureligine olabiliyordu Eger sinirli bir sureligineyse suclunun cezasini tamamladiktan sonra evine donmesine izin veriliyordu Ancak suclunun yol masraflarini kendisinin karsilanmasi bekleniyordu Maddi zorluk icinde evinden cok uzakta bulunan bu kisiler dolayisiyla cezalarini tamamladiktan sonra ozgur yurttaslar olarak bulunduklari bolgede kaliyor somurge toplumunda cesitli islerde calisiyorlardi Britanya Imparatorlugu adi suclularin ve siyasi suclularin yani sira Iskoc ve Irlandali savas esirlerini de 1610 yilindan 1776 yilindaki Amerikan Devrimine kadar Britanya Amerikasi ndaki deniz asiri somurgelerine gonderiyordu Amerikan Devriminin ardindan surgun cezasi icin Britanya tarafindan Avustralya kullanilmaya baslanmis ve 1787 yilindaki Botany Korfezi ne baslayan sevkiyat 1868 yilina kadar surmustur 19 yuzyilin baslarindan itibaren surgun cezasinin uygulanmasina dair getirilen elestirilerle beraber uygulama yavas yavas birakilmaya baslandi 1830 lu yillara gelindiginde artik nadiren kullanilan ceza sonraki donemde tamamen birakilmistir Yapilan degerlendirmede surgun cezasi uygulamasinin basarisiz oldugu teslim edilmis verilen cezalara ragmen suc oraninin azalmadigi belirtilerek suclularin agir cezalar islememeye dair bir caydiricilik ozelliginin bulunmadigi vurgulanarak surgun cezalarinin cekildikleri bolgelerdeki insanlik disi barinma ve yasama kosullari irdelenmistir Avustralya ya en son yapilan surgun cezasi sevkiyatinin oldugu 1868 itibariyla bolgeye 162 bin kadin ve erkegin gonderildigi dusunulmektedir 1858 1947 yillari arasinda varligini surduren Britanya Hindistani nda da surgun cezasi uygulanmistir Agir suclularin yani sira Hindistan Bagimsizlik Hareketi uyeleri Hint Okyanusu ndaki Andaman Adalari na surgun cezasi icin gonderilmistir FransaFransa 19 yuzyil boyunca ve 20 yuzyilin ortalarina kadar Seytan Adasi ve Yeni Kaledonya daki somurgelerini surgun cezalari icin kullanmistir Ozellikle Fransiz Guyanasi ndaki Seytan Adasi bu anlamda kotu bir sohrete sahip olacak kadar sik kullanilmistir Adaya gonderilen en unlu isimler arasinda hakkinda usulsuz yere vatan hainligi hukmu verilen Alfred Dreyfus olmustur Yeni Kaledonya ise 1871 yilinda kisa sureligine isci iktidarinin ilan edildigi Paris Komunu nun siddetli sekilde bastirilmasinin ardindan sag kalan komunculerin gonderildigi adres olmustur Populer kulturdeki yeriDefine Adasina Donus adli dizi filmde Long John Silver denizde isyan ve adam oldurmekten suclu bulunup idam cezasina carptirilsa da mahkeme sirasinda Jim Hawkins in mudahalesi sonucunda cezasi Karayipler de surgun cezasina cevrilmistir Notlar Arthur Conan Doyle un unlu hayali karakteri Sherlock Holmes un Dortlerin Isareti macerasinda bu adada cezasini ceken bir Ingilizin kacisi konu edilmistir Kaynakca Ilgili yasa maddesi Ingilizce 1 Eylul 2021 tarihinde erisilmistir Dizinin imdb sayfasindan 1 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 1 Eylul 2021 tarihinde erisilmistirAyrica bakinizPenoloji