Sürgündeki Çekoslovak Hükûmeti, Çekoslovakya Geçici Hükûmeti ya da Çekoslovakya Ulusal Özgürlük Komitesi nin gayriresmî unvanı. İlk olarak İngiliz hükûmeti tarafından tanınan bu geçici hükûmet, sonraları Müttefik Devletler'in de resmi muhatabı haline gelecekti. Çekoslovakya Ulusal Özgürlük Komitesi, Çekoslovakya eski Cumhurbaşkanı Edvard Beneš tarafından, Paris'te Ekim 1939'da kurulmuştu. Diplomatik tanınma konusunda Fransa ile yapılan görüşmelerin akametle sonuçlanması ve akabinde Nazilerin Fransa'yı işgali neticesinde, oluşturulan bu komite, 1940 yılında Londra'ya sığınmak zorunda kaldı. Nazi bombardmanı başlayınca, Komite 1941'de Buckinghamshire-'a taşındı.
II. Dünya Savaşı boyunca, Çekoslovakya'nın meşru hükûmeti olarak kaldı. Bu antifaşist hükûmet, Münih Antlaşması sonucu işgal edilen ülkesini kurtarmak, bu antlaşmanın hükümlerini ortadan kaldırarak, Çekoslovakya'nın 1937 öncesi sınırlarına dönmesini amaçlıyordu. Böylelikle ülke, Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti'nin devamı olarak, uluslararası platformda yasal varlığını sürdürme imkânına kavuşacaktı.
Komiteden hükûmete
Münih Antlaşması ile oldubittiye getirilerek Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti'ne son verildikten ve Sudetenland Nazi Almanyası'na terk edildikten bir hafta sonra, Edvard Beneš cumhurbaşkanlığı görevinden istifa etti. İlk olarak Londra'ya kaçan Beneš, 15 Şubat 1939 tarihinde Chicago'ya geldi ve Chicago Üniversitesi'nde bir müddet olarak ders verdi. Selefi ve arkadaşı Tomáš Masaryk de Chicago Üniversitesi'nde aynı sıfatla ders vermişti. Chicago'da iken sürgünde bir hükûmet kurmak üzere Avrupa'ya davet edildi. Temmuz 1939'da, önceki yönetimde de kilit rol almış kimi arkadaşlarıyla Paris'te bir araya geldi. II. Dünya Savaşı başladıktan sonra, Pariste'ki bu grup Çekoslovakya Ulusal Özgürlük Komitesi adıyla kendini duyurdu ve Sürgündeki Çekoslovakya Hükûmeti olarak uluslararası tanınırlık elde etme çabalarına girişti.
Fransa, başlangıçta bu komitenin bir sürgün hükûmeti olarak tanınması konusunda ayak diretiyordu. Édouard Daladier hükûmeti Çekoslovakya ve onun sürgün hükûmeti ile ilgili ikircikli bir tutum takınmıştı. Kamuoyu önünde Hitler'e karşı yatıştırma politikası izlerken, savaşın başlamasına az bir süre kala Neville Chamberlain'ın politika ve isteklerine teslim olmuştu. Daladier, savaş başladıktan sonra, Rus tehlikesinin mi yoksa Nazi tehlikesinin mi büyük olduğu konusunda da aynı kararsızlığı yaşıyordu. Fransa bu komiteyi, sivil toplum kuruluşu olarak addetmekte, Beneš'e karşı da kaypak bir tutum sergilemekteydi. Fransa, savaş sonrası Çekoslovakya konusunda değişik senaryolar öngörüyordu. Slovakya'daki belirsizlik de, Fransa'yı Beneš'e resmi statü verme konusunda tereddüde sevk etmişti. 1939/40 kışında, Slovakya'daki muğlak durum da dikkate alan Fransızlar, Beneš'in tüm Çekoslovakya'yı temsil edemeyeceği fikrine kapılmışlardı. Doğrudan doğruya Beneš'in politika ve taleplerine destek vermekten imtina ediyorlardı. Oysa iyi eğitimli 'nun desteğini elde etmenin anahtarı Beneš'te idi. Fransa, Komite ile ilk anlaşma imzalayan devletti. 2 Ekim 1939'da yapılan anlaşma ile Fransa, Çekoslovak Ordusu'nun kendi toprakları üzerinde yeniden oluşturulmasına ve eğitimine imkân tanımıştı.Fransa Savaşı'nda, Çekoslovak birlikler Fransızlarla birlikte omuz omuza Almanlara karşı savaşacaktı.
Fransa Savaşı'nda Müttefikler'in yenilmiş olması, bir anlamda Beneš Komitesi'nin işlerini kolaylaştırdı. Fransa'nın düşmesinden sonra, selefnden daha keskin ve şahin politakalara sahip Winston Churchill, İngiltere'de iktidara gelmişti ve Çekoslovakya konusunda Chamberlain'dan daha net fikirlere sahipti. İktidara gelir gelmez Beneš'i sürgün hükûmetenin yasal başkanı olarak tanıdı. Bununla birlikte Komite, uluslararası tanınırlık konusunda kendisinden çok da emin değildi. Çünkü, İngiltere Beneš'i başkan olarak kabul etmekle birlikte, onu Çekoslovakya'nın son meşru hükûmeti ile ilişkilendirmemişti. Komite bu konuda İngiltere'ye yaptığı baskıyı arttırdı. Nisan 1941'de İngiltere Hükûmetine bir mektup yazarak, İngiltere'nin Çekoslovakya ile 1938 ve öncesinde taahhüt ettiği yükümlülükleri yerine getirmesini talep ettiler. Dışişleri bakanı Anthony Eden, 18 Temmuz 1941 tarihinde, İngiltere'nin bu talebin yerine getirileceğini açıkladı. Slovakya, ABD ve SSCB'ye savaş ilan edince, bu iki ülkede İngiltere ile aynı yolu izleyerek Benes yönetimini tanıma kararı aldılar. 1941'in sonlarında Bratislava yönetiminin Mihver Devletleri'nin dışında, Benes'ten başka uluslararası muhatabı kalmamıştı. Geriye kalan tek muamma, Beneš yönetiminin eski Çekoslovak Hükûmeti'nin devamı mı, yoksa anayasal bir destek olmadan ortaya çıkan yeni bir yönetim mi olduğu sorusuydu. Bu şüphe de 1942 baharında ortadan kalktı. Düşman hatlarının arkasında altı aylık bir planlamadan sonra, Bohemya ve Moravya Protektorası diktatörü Reinhard Heydrich, Çekoslovak direnişçilerin yaptığı başarılı bir askerî operasyon neticesinde, ölümcül biçimde yaralandı. Anthropoid Operasyonu adı verilen bu askerî harekâtın başarısı neticesinde, Fransa (ki o da "sürgün hükûmeti" haline gelmişti) ve İngiltere, 'nın hükümlerini geçersiz saydıklarını ve Beneš hükûmetinin Çekoslovakya'nın tek hukuki temsilcisi ve Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti'nin devamı olduğunu kabul ettiler. Bu noktan sonra Beneš hükûmetinin akıbeti Müttefiklerin zaferine bağlanmıştı.
Savaş sonrası planlar
Beneš, Müttefiklerin zaferinden sonra, Çekoslovakya'nın 1938 Münih Antlaşması'ndan önceki durumuna geri dönmesini umuyor ve bu beklentiyle hareket etmekle birlikte, kısa sürede yanıldığını anlayacaktı.
Beneš, gelecekteki başka bir olası Alman tehdidine karşı, Polonya ve SSCB ile bir ittifak oluşturma konusunda kararlıydı. Fakat Sovyetler, böyle bir üçlü ittifaka karşı çıkmaktaydı. Aralık 1943'te Beneš hükûmeti Sovyetlerle bir anlaşma imzaladı. Beneš'in amacı Sovyetlerle iyi ilişkiler geliştirerek, savaş sonrasında SSCB'nin ülkesinde bir komünist kalkışmayı desteklemesinin önünü almak istiyordu. Savaş sonrasında Çekoslovakya'daki ağır sanayi tesislerin millileştirileceği ve yerel halk komitelerinin kurulmasına izin vereceği yönünde sözler vererek, Çekoslovak komünistleri Londra'daki sürgün hükûmeti ile iş birliği yapmaya davet ediyordu. 1945 Martında kabinedeki kilit pozisyonları Moskova'da sürgünde bulunan komünistlere teslim etti.
Savaşın sonlarına doğru, Beneš Alman azınlık sorununa çözüm bulmak için girişimlerde bulundu. Savaş sonrasında bölgedeki Almanların ülkeden çıkarılması konusunda Müttefiklerin onayını aldı. Reinhard Heydrich'a yapılan suikastten sonra, Almanların işgal altındaki Çekoslovakya'da tam anlamıyla bir Nazi terörü estirmişlerdi. Direniş grupları, "Alman sorununda nihai çözümün" (Çekçe: konečné řešení německé otázky) ülkedeki etnik Alman nüfusun Avusturya ve Almanya'ya gönderilmesiyle sağlanacağını savunuyorlardı.
1943 yılında sürgün planı Beneš tarafından kabul edildi ve bu Müttefikler de bu konuda ikna edilmeye çalışıldı. Sürgün Hükûmeti, daha sonra Beneş Kararları olarak anılacak bir dizi yasa çıkardı. Kanunların bir kısmı, Çekoslovakya'daki Alman ve Macar etnik gruplarının durumunu ele alıyor, savaş sonrasında bunların ülke dışına gönderilmelerini ve mallarına el konulması konularını düzenlemekteydi. Sürgün konusu ancak Potsdam Konferansı'nda, 2 Ağustos 1945 tarihinde çözüme kavuşacaktı
Konuyla ilgili yayınlar
- Neil Rees "The Secret History of The Czech Connection - The Czechoslovak Government in Exile in London and Buckinghamshire" compiled by Neil Rees, England, 2005. .
- Mastny, Vojtech (1979). "The Czechoslovak Government-in-Exile During World War II". Jahrbücher für Geschichte Osteuropas. 27 (4). ss. 548-63.
Dış bağlantılar
- Beneš Memo Seeking Vatican Recognition 29 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ Crampton, R. J. Eastern Europe in the Twentieth Century — and after. Routledge. 1997.
- ^ "Kenety, Brian. "Unearthing 'The Czech connection in WW II-era Buckinghamshire". Radio Praha. August 5, 2005". 18 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2016.
- ^ a b c d e [Musil, Jírí. The End of Czechoslovakia. Central European University Press. 2000. 181-186.
- ^ Chicago Tribune: Benes to arrive today for U C lecture series 20 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Encyclopedia of World Biography entry". 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2016.
- ^ a b Bu Daladier'in beşinci kabinesiydi fr:Gouvernement Édouard Daladier (5)
- ^ Talmon, Stefan. Recognition of Governments in International Law with particular reference to governments in exile. Oxford University Press. 1998. 119.
- ^ Naše geografická situace a historie naší země od 10. století tu může býti všem dostatečným důvodem a dokladem k tomu, že toto konečné řešení německé otázky u nás je naprosto nezbytné, jedině správné a opravdu logické.[1] 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ekim 2016.
- ^ a b Československo-sovětské vztahy v diplomatických jednáních 1939–1945. Dokumenty. Díl 2 (červenec 1943 – březen 1945). Praha. 1999. ()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Surgundeki Cekoslovak Hukumeti Cekoslovakya Gecici Hukumeti ya da Cekoslovakya Ulusal Ozgurluk Komitesi nin gayriresmi unvani Ilk olarak Ingiliz hukumeti tarafindan taninan bu gecici hukumet sonralari Muttefik Devletler in de resmi muhatabi haline gelecekti Cekoslovakya Ulusal Ozgurluk Komitesi Cekoslovakya eski Cumhurbaskani Edvard Benes tarafindan Paris te Ekim 1939 da kurulmustu Diplomatik taninma konusunda Fransa ile yapilan gorusmelerin akametle sonuclanmasi ve akabinde Nazilerin Fransa yi isgali neticesinde olusturulan bu komite 1940 yilinda Londra ya siginmak zorunda kaldi Nazi bombardmani baslayinca Komite 1941 de Buckinghamshire a tasindi Surgudeki hukumetin lideri Edvard Benes II Dunya Savasi boyunca Cekoslovakya nin mesru hukumeti olarak kaldi Bu antifasist hukumet Munih Antlasmasi sonucu isgal edilen ulkesini kurtarmak bu antlasmanin hukumlerini ortadan kaldirarak Cekoslovakya nin 1937 oncesi sinirlarina donmesini amacliyordu Boylelikle ulke Birinci Cekoslovak Cumhuriyeti nin devami olarak uluslararasi platformda yasal varligini surdurme imkanina kavusacakti Komiteden hukumeteMunih Antlasmasi ile oldubittiye getirilerek Birinci Cekoslovak Cumhuriyeti ne son verildikten ve Sudetenland Nazi Almanyasi na terk edildikten bir hafta sonra Edvard Benes cumhurbaskanligi gorevinden istifa etti Ilk olarak Londra ya kacan Benes 15 Subat 1939 tarihinde Chicago ya geldi ve Chicago Universitesi nde bir muddet olarak ders verdi Selefi ve arkadasi Tomas Masaryk de Chicago Universitesi nde ayni sifatla ders vermisti Chicago da iken surgunde bir hukumet kurmak uzere Avrupa ya davet edildi Temmuz 1939 da onceki yonetimde de kilit rol almis kimi arkadaslariyla Paris te bir araya geldi II Dunya Savasi basladiktan sonra Pariste ki bu grup Cekoslovakya Ulusal Ozgurluk Komitesi adiyla kendini duyurdu ve Surgundeki Cekoslovakya Hukumeti olarak uluslararasi taninirlik elde etme cabalarina giristi Londra daki Cekoslovak askerler 1940 Fransa baslangicta bu komitenin bir surgun hukumeti olarak taninmasi konusunda ayak diretiyordu Edouard Daladier hukumeti Cekoslovakya ve onun surgun hukumeti ile ilgili ikircikli bir tutum takinmisti Kamuoyu onunde Hitler e karsi yatistirma politikasi izlerken savasin baslamasina az bir sure kala Neville Chamberlain in politika ve isteklerine teslim olmustu Daladier savas basladiktan sonra Rus tehlikesinin mi yoksa Nazi tehlikesinin mi buyuk oldugu konusunda da ayni kararsizligi yasiyordu Fransa bu komiteyi sivil toplum kurulusu olarak addetmekte Benes e karsi da kaypak bir tutum sergilemekteydi Fransa savas sonrasi Cekoslovakya konusunda degisik senaryolar ongoruyordu Slovakya daki belirsizlik de Fransa yi Benes e resmi statu verme konusunda tereddude sevk etmisti 1939 40 kisinda Slovakya daki muglak durum da dikkate alan Fransizlar Benes in tum Cekoslovakya yi temsil edemeyecegi fikrine kapilmislardi Dogrudan dogruya Benes in politika ve taleplerine destek vermekten imtina ediyorlardi Oysa iyi egitimli nun destegini elde etmenin anahtari Benes te idi Fransa Komite ile ilk anlasma imzalayan devletti 2 Ekim 1939 da yapilan anlasma ile Fransa Cekoslovak Ordusu nun kendi topraklari uzerinde yeniden olusturulmasina ve egitimine imkan tanimisti Fransa Savasi nda Cekoslovak birlikler Fransizlarla birlikte omuz omuza Almanlara karsi savasacakti Fransa Savasi nda Muttefikler in yenilmis olmasi bir anlamda Benes Komitesi nin islerini kolaylastirdi Fransa nin dusmesinden sonra selefnden daha keskin ve sahin politakalara sahip Winston Churchill Ingiltere de iktidara gelmisti ve Cekoslovakya konusunda Chamberlain dan daha net fikirlere sahipti Iktidara gelir gelmez Benes i surgun hukumetenin yasal baskani olarak tanidi Bununla birlikte Komite uluslararasi taninirlik konusunda kendisinden cok da emin degildi Cunku Ingiltere Benes i baskan olarak kabul etmekle birlikte onu Cekoslovakya nin son mesru hukumeti ile iliskilendirmemisti Komite bu konuda Ingiltere ye yaptigi baskiyi arttirdi Nisan 1941 de Ingiltere Hukumetine bir mektup yazarak Ingiltere nin Cekoslovakya ile 1938 ve oncesinde taahhut ettigi yukumlulukleri yerine getirmesini talep ettiler Disisleri bakani Anthony Eden 18 Temmuz 1941 tarihinde Ingiltere nin bu talebin yerine getirilecegini acikladi Slovakya ABD ve SSCB ye savas ilan edince bu iki ulkede Ingiltere ile ayni yolu izleyerek Benes yonetimini tanima karari aldilar 1941 in sonlarinda Bratislava yonetiminin Mihver Devletleri nin disinda Benes ten baska uluslararasi muhatabi kalmamisti Geriye kalan tek muamma Benes yonetiminin eski Cekoslovak Hukumeti nin devami mi yoksa anayasal bir destek olmadan ortaya cikan yeni bir yonetim mi oldugu sorusuydu Bu suphe de 1942 baharinda ortadan kalkti Dusman hatlarinin arkasinda alti aylik bir planlamadan sonra Bohemya ve Moravya Protektorasi diktatoru Reinhard Heydrich Cekoslovak direniscilerin yaptigi basarili bir askeri operasyon neticesinde olumcul bicimde yaralandi Anthropoid Operasyonu adi verilen bu askeri harekatin basarisi neticesinde Fransa ki o da surgun hukumeti haline gelmisti ve Ingiltere nin hukumlerini gecersiz saydiklarini ve Benes hukumetinin Cekoslovakya nin tek hukuki temsilcisi ve Birinci Cekoslovak Cumhuriyeti nin devami oldugunu kabul ettiler Bu noktan sonra Benes hukumetinin akibeti Muttefiklerin zaferine baglanmisti Savas sonrasi planlarBenes Muttefiklerin zaferinden sonra Cekoslovakya nin 1938 Munih Antlasmasi ndan onceki durumuna geri donmesini umuyor ve bu beklentiyle hareket etmekle birlikte kisa surede yanildigini anlayacakti Benes gelecekteki baska bir olasi Alman tehdidine karsi Polonya ve SSCB ile bir ittifak olusturma konusunda kararliydi Fakat Sovyetler boyle bir uclu ittifaka karsi cikmaktaydi Aralik 1943 te Benes hukumeti Sovyetlerle bir anlasma imzaladi Benes in amaci Sovyetlerle iyi iliskiler gelistirerek savas sonrasinda SSCB nin ulkesinde bir komunist kalkismayi desteklemesinin onunu almak istiyordu Savas sonrasinda Cekoslovakya daki agir sanayi tesislerin millilestirilecegi ve yerel halk komitelerinin kurulmasina izin verecegi yonunde sozler vererek Cekoslovak komunistleri Londra daki surgun hukumeti ile is birligi yapmaya davet ediyordu 1945 Martinda kabinedeki kilit pozisyonlari Moskova da surgunde bulunan komunistlere teslim etti Savasin sonlarina dogru Benes Alman azinlik sorununa cozum bulmak icin girisimlerde bulundu Savas sonrasinda bolgedeki Almanlarin ulkeden cikarilmasi konusunda Muttefiklerin onayini aldi Reinhard Heydrich a yapilan suikastten sonra Almanlarin isgal altindaki Cekoslovakya da tam anlamiyla bir Nazi teroru estirmislerdi Direnis gruplari Alman sorununda nihai cozumun Cekce konecne reseni nemecke otazky ulkedeki etnik Alman nufusun Avusturya ve Almanya ya gonderilmesiyle saglanacagini savunuyorlardi 1943 yilinda surgun plani Benes tarafindan kabul edildi ve bu Muttefikler de bu konuda ikna edilmeye calisildi Surgun Hukumeti daha sonra Benes Kararlari olarak anilacak bir dizi yasa cikardi Kanunlarin bir kismi Cekoslovakya daki Alman ve Macar etnik gruplarinin durumunu ele aliyor savas sonrasinda bunlarin ulke disina gonderilmelerini ve mallarina el konulmasi konularini duzenlemekteydi Surgun konusu ancak Potsdam Konferansi nda 2 Agustos 1945 tarihinde cozume kavusacaktiKonuyla ilgili yayinlarNeil Rees The Secret History of The Czech Connection The Czechoslovak Government in Exile in London and Buckinghamshire compiled by Neil Rees England 2005 ISBN 0 9550883 0 5 Mastny Vojtech 1979 The Czechoslovak Government in Exile During World War II Jahrbucher fur Geschichte Osteuropas 27 4 ss 548 63 Dis baglantilarBenes Memo Seeking Vatican Recognition 29 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Crampton R J Eastern Europe in the Twentieth Century and after Routledge 1997 Kenety Brian Unearthing The Czech connection in WW II era Buckinghamshire Radio Praha August 5 2005 18 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2016 a b c d e Musil Jiri The End of Czechoslovakia Central European University Press 2000 181 186 Chicago Tribune Benes to arrive today for U C lecture series 20 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encyclopedia of World Biography entry 5 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2016 a b Bu Daladier in besinci kabinesiydi fr Gouvernement Edouard Daladier 5 Talmon Stefan Recognition of Governments in International Law with particular reference to governments in exile Oxford University Press 1998 119 Nase geograficka situace a historie nasi zeme od 10 stoleti tu muze byti vsem dostatecnym duvodem a dokladem k tomu ze toto konecne reseni nemecke otazky u nas je naprosto nezbytne jedine spravne a opravdu logicke 1 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arsivlenmis kopya 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ekim 2016 a b Ceskoslovensko sovetske vztahy v diplomatickych jednanich 1939 1945 Dokumenty Dil 2 cervenec 1943 brezen 1945 Praha 1999 ISBN 808547557X