Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nasturi Ayaklanması (7 Ağustos - 26 Eylül 1924) Hakkari'de Süryanilerin bağımsızlık için başlattığı isyan hareketi. İsyan Birleşik Krallık'ın kışkırtması ile başlamış ve Birleşik Krallık uçakları asilere yardım amacıyla Türkiye mevzilerine saldırmıştır.
| Nasturi Ayaklanması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Türk Kurtuluş Savaşı ve sırasındaki isyanların bir parçası | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Süryani isyancılar | |||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Malik Yonan Malik Şamisdin Malik İsmail |  Mustafa Kemal Paşa Süleyman Sabri Paşa Nureddin Paşa Mürsel Paşa Ahmet Ferit Bey İhsan Nuri Paşa Cafer Tayyar Paşa | ||||||
| Güçler | |||||||
| 1.000'dan az | 40,000 kadar | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Türklerden az | 1,500 | ||||||
Nasturiler, I. Dünya Savaşı'na girildiğinde Osmanlı'ya karşı cephe almışlardı. İçlerinden büyük kısmı Rus İmparatorluğu'na sığınmış ve İran'ın Hoy, Urmiye bölgesine yerleştirilmişlerdi. Ekim Devrimi sonucu Çarlık ordusu bölgeden çekilince zaman zaman Türkiye kuvvetleriyle çarpışmışlardı.
Böylece Türkiye idaresinden çıkmaya yönelen Nasturiler, Musul Sorunu'nun İngiltere ile bir savaş olasılığını da içeren derin bir anlaşmazlığa dönüştüğü sırada İngiltere desteğini arkalarına alarak ayaklandılar. Londra Başpiskoposluğu sanını taşıyan bazı misyonerlerin bir süredir propaganda yaptığı biliniyordu.[] Diyarbakır'da konumlanmış VII. kolordu komutanı Cafer Tayyar Paşa'nın (Eğilmez) tespitlerine göre Van'ın güneyinden Siirt ilinin doğusundan ve Mardin ilinin kuzeydoğusundan Irak sınırına uzanan geniş alanda yayılmış Nasturiler, İngiltere yardımıyla silahlanmışlardı. Bu süreçte devlet memurları görevlerini yapamaz olmuştu ve son olarak bölgede muvazzaf 2 jandarma yaşamını yitirmişti.
İsyanı bastırmak için bölgeye kuvvet gönderildi. Ancak İngiltere uçakları, Irak sınırının kesinleşmemesinden faydalanarak Türkiye sınırını geçti ve ordu birliklerine ateş açtı ve Türkiye hükûmetine bir nota vererek bölgedeki askerî harekâtın durdurulmasını isteyerek aksi halde Türkiye'ye karşı harekât düzenleyeceklerini bildirdiler. Bunun üzerine hükûmet 14 Ağustos'ta Cafer Tayyar Paşa'ya isyanı bastırma görevi verdi. İsyanın bastırılması için başta Simko diye tanınan Şavak Aşireti lideri İsmail Ağa ile çeşitli Kürt aşiretleriyle irtibat kuruldu.
İsyan 26 Eylül'de kesin olarak bastırıldı. Sınırı geçerek kaçmak zorunda kalan Nasturiler de Birleşik Krallık mandasındaki Irak'a sığındılar.
Dipnotlar
- ^ a b (PDF). نينوس نيراري. 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Genelkurmay belgelerinde Kürt isyanları: Nasturi-Şeyh Sait-Raçkotan-Raman-Sason-Ağrı-Koçuşağı-Mutki-Bicar-Asi Resul-Tendürük-Savur-Zeylan-Oramar. Kaynak Yayınları. 2011. s. 62. ISBN . 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2023.
- ^ Genelkurmay belgelerinde Kürt isyanları: Nasturi-Şeyh Sait-Raçkotan-Raman-Sason-Ağrı-Koçuşağı-Mutki-Bicar-Asi Resul-Tendürük-Savur-Zeylan-Oramar. Kaynak Yayınları. 2011. s. 62. ISBN . 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2023.
- ^ Donef, Racho (2014). The Hakkâri Massacres: An Anthology of Documents Related to Massacres and Deportation of Assyrians in Northern Mesopotamia : Ethnic Cleansing by Turkey, 1924-25 (İngilizce). Tatavla Publishing. s. 31. ISBN . 19 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.
- ^ Donef, Racho (2014). The Hakkâri Massacres: An Anthology of Documents Related to Massacres and Deportation of Assyrians in Northern Mesopotamia : Ethnic Cleansing by Turkey, 1924-25 (İngilizce). Tatavla Publishing. s. 31. ISBN . 19 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.
- ^ Baybars, Ergün (1975). İstiklal Mahkemeleri. Bilgi.
Kaynakça
- Şerafettin Turan, Türk Devrim Tarihi, Bilgi Yayınları, Ekim 2005, 3. kitap, I. bölüm, ss. 105-106,
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nasturi Ayaklanmasi 7 Agustos 26 Eylul 1924 Hakkari de Suryanilerin bagimsizlik icin baslattigi isyan hareketi Isyan Birlesik Krallik in kiskirtmasi ile baslamis ve Birlesik Krallik ucaklari asilere yardim amaciyla Turkiye mevzilerine saldirmistir Nasturi AyaklanmasiTurk Kurtulus Savasi ve sirasindaki isyanlarin bir parcasiTarih7 Agustos 26 Eylul 1924BolgeHakkariSonucTurk zaferiTaraflarSuryani isyancilar Turkiye Kurt asiretleriKomutanlar ve liderlerMalik Yonan Malik Samisdin Malik IsmailMustafa Kemal Pasa Suleyman Sabri Pasa Nureddin Pasa Mursel Pasa Ahmet Ferit Bey Ihsan Nuri Pasa Cafer Tayyar PasaGucler1 000 dan az40 000 kadarKayiplarTurklerden az1 500 Nasturiler I Dunya Savasi na girildiginde Osmanli ya karsi cephe almislardi Iclerinden buyuk kismi Rus Imparatorlugu na siginmis ve Iran in Hoy Urmiye bolgesine yerlestirilmislerdi Ekim Devrimi sonucu Carlik ordusu bolgeden cekilince zaman zaman Turkiye kuvvetleriyle carpismislardi Boylece Turkiye idaresinden cikmaya yonelen Nasturiler Musul Sorunu nun Ingiltere ile bir savas olasiligini da iceren derin bir anlasmazliga donustugu sirada Ingiltere destegini arkalarina alarak ayaklandilar Londra Baspiskoposlugu sanini tasiyan bazi misyonerlerin bir suredir propaganda yaptigi biliniyordu kaynak belirtilmeli Diyarbakir da konumlanmis VII kolordu komutani Cafer Tayyar Pasa nin Egilmez tespitlerine gore Van in guneyinden Siirt ilinin dogusundan ve Mardin ilinin kuzeydogusundan Irak sinirina uzanan genis alanda yayilmis Nasturiler Ingiltere yardimiyla silahlanmislardi Bu surecte devlet memurlari gorevlerini yapamaz olmustu ve son olarak bolgede muvazzaf 2 jandarma yasamini yitirmisti Isyani bastirmak icin bolgeye kuvvet gonderildi Ancak Ingiltere ucaklari Irak sinirinin kesinlesmemesinden faydalanarak Turkiye sinirini gecti ve ordu birliklerine ates acti ve Turkiye hukumetine bir nota vererek bolgedeki askeri harekatin durdurulmasini isteyerek aksi halde Turkiye ye karsi harekat duzenleyeceklerini bildirdiler Bunun uzerine hukumet 14 Agustos ta Cafer Tayyar Pasa ya isyani bastirma gorevi verdi Isyanin bastirilmasi icin basta Simko diye taninan Savak Asireti lideri Ismail Aga ile cesitli Kurt asiretleriyle irtibat kuruldu Isyan 26 Eylul de kesin olarak bastirildi Siniri gecerek kacmak zorunda kalan Nasturiler de Birlesik Krallik mandasindaki Irak a sigindilar Dipnotlar a b PDF نينوس نيراري 12 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Genelkurmay belgelerinde Kurt isyanlari Nasturi Seyh Sait Rackotan Raman Sason Agri Kocusagi Mutki Bicar Asi Resul Tenduruk Savur Zeylan Oramar Kaynak Yayinlari 2011 s 62 ISBN 9789753436007 7 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2023 Genelkurmay belgelerinde Kurt isyanlari Nasturi Seyh Sait Rackotan Raman Sason Agri Kocusagi Mutki Bicar Asi Resul Tenduruk Savur Zeylan Oramar Kaynak Yayinlari 2011 s 62 ISBN 9789753436007 7 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2023 Donef Racho 2014 The Hakkari Massacres An Anthology of Documents Related to Massacres and Deportation of Assyrians in Northern Mesopotamia Ethnic Cleansing by Turkey 1924 25 Ingilizce Tatavla Publishing s 31 ISBN 978 0 9874239 1 7 19 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Nisan 2022 Donef Racho 2014 The Hakkari Massacres An Anthology of Documents Related to Massacres and Deportation of Assyrians in Northern Mesopotamia Ethnic Cleansing by Turkey 1924 25 Ingilizce Tatavla Publishing s 31 ISBN 978 0 9874239 1 7 19 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Nisan 2022 Baybars Ergun 1975 Istiklal Mahkemeleri Bilgi KaynakcaSerafettin Turan Turk Devrim Tarihi Bilgi Yayinlari Ekim 2005 3 kitap I bolum ss 105 106 ISBN 975 494 526 8Ayrica bakinizDogu isyanlari listesi Nasturiler