Tarhuntaşşa (Hititçe: 𒀭𒅎𒋫𒀸𒊭 Tarhunt'un şehri) henüz yeri tam olarak keşfedilmemiş olan, kısa bir dönem için Hitit devletine başkentlik yapmış bir Hitit şehri ve bu şehrin merkezini oluşturduğu Orta Toroslar'da bulunan bölgeye verilen addır. Şehir Luvi dilinde "Fırtına Tanrısı'nın (Tarhunta) şehri" manasına gelmektedir. Teke yarımadasında yer alan Lukka (Likya) diyarıyla Çukurova bölgesinde yer alan Kizzuvatna diyarı arasında kalan Tarhuntaşşa bölgesi, büyük ölçüde antik çağdaki Pamfilya bölgesine denk düşmektedir. Büyük Hitit Kralı IV. Tuthaliya ve vasalı olan Tarhuntaşşa Kralı arasında yapılan bir antlaşmaya göre Tarhuntaşşa bölgesinin batı sınırını Kaştariya nehri (günümüzde Antalya'daki Aksu Çayı) oluşturmaktadır.
Tarhuntaşşa erken Hitit döneminde bir öneme sahip değildir. Ancak MÖ 13. yüzyıl başlarında II. Muvatalli devlet merkezini Hattuşa'dan Tarhuntaşşa'ya taşımıştır. Bunun arkasındaki sebep kesin olarak bilinmemekle beraber, kimi tarihçilere göre Mısır ile olan mücadele sürecinde operasyonları daha rahat organize edebilmek açısından, Muvatalli devlet merkezinin güney sınırlarına daha yakın bir yerde olmasını istemiş olabilir. Tarhuntaşşa iklim olarak da Hattuşa'nın sert kışlarına göre daha ılıman olmalıdır. II. Muvatalli'nin oğlu III. Murşili başkenti tekrar Hattuşa'ya taşımıştır.
III. Murşili amcası III. Hattuşili tarafından tahtan indirildikten sonra, III. Murşili'nin kardeşi Kurunta bir vassal krallık statüsüne getirilen Tarhuntaşşa krallığına atanmıştır. Tarihçilere göre III. Hattuşili bu sekilde III. Murşili'ye karsı Kurunta'nın desteğini kazanmış, aynı zamanda Kurunta'nın da tahtta hak iddia etmesini engellemek istemiştir. III. Hattuşili'nin oğlu IV. Tuthaliya zamanında, Kurunta'nın Tarhuntaşşa'daki krallığı bir antlaşmayla tekrar onaylanmış ve ilave imtiyazlar tanınmıştır. Bu imtiyazlara rağmen Kurunta'nın daha sonra Hattuşa ile ters düştüğü, kendisini Büyük Kral olarak nitelediği belgelerden anlaşılmaktadır. II. Şuppiluliuma dönemine ait bir yazıtta Hitit kralının Tarhuntaşşa üzerine sefere çıktığı ve şehri ele geçirerek yıktığı anlatılmaktadır.
Notlar
- ^ Luvice, Hitit döneminde halk arasında yaygın olarak kullanılan dildir.
- ^ Metin Alparslan ve Meltem Doğan-Alparslan (2015). "The Hittites and their Geography: Problems of Hittite Historical Geography". European Journal of Archaeology, 18(1):90-110. Erişim tarihi: 29 Eylül 2022.
- ^ Bu antlaşmanın bronz bir tablet üzerine yazılmış kopyası Hattuşa şehrinde bulunmustur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tarhuntassa Hititce 𒀭𒅎𒋫𒀸𒊭 Tarhunt un sehri henuz yeri tam olarak kesfedilmemis olan kisa bir donem icin Hitit devletine baskentlik yapmis bir Hitit sehri ve bu sehrin merkezini olusturdugu Orta Toroslar da bulunan bolgeye verilen addir Sehir Luvi dilinde Firtina Tanrisi nin Tarhunta sehri manasina gelmektedir Teke yarimadasinda yer alan Lukka Likya diyariyla Cukurova bolgesinde yer alan Kizzuvatna diyari arasinda kalan Tarhuntassa bolgesi buyuk olcude antik cagdaki Pamfilya bolgesine denk dusmektedir Buyuk Hitit Krali IV Tuthaliya ve vasali olan Tarhuntassa Krali arasinda yapilan bir antlasmaya gore Tarhuntassa bolgesinin bati sinirini Kastariya nehri gunumuzde Antalya daki Aksu Cayi olusturmaktadir IV Tuthaliya tarafindan Kurunta nin Tarhuntassa kralligini onaylayan antlasma Tarhuntassa erken Hitit doneminde bir oneme sahip degildir Ancak MO 13 yuzyil baslarinda II Muvatalli devlet merkezini Hattusa dan Tarhuntassa ya tasimistir Bunun arkasindaki sebep kesin olarak bilinmemekle beraber kimi tarihcilere gore Misir ile olan mucadele surecinde operasyonlari daha rahat organize edebilmek acisindan Muvatalli devlet merkezinin guney sinirlarina daha yakin bir yerde olmasini istemis olabilir Tarhuntassa iklim olarak da Hattusa nin sert kislarina gore daha iliman olmalidir II Muvatalli nin oglu III Mursili baskenti tekrar Hattusa ya tasimistir III Mursili amcasi III Hattusili tarafindan tahtan indirildikten sonra III Mursili nin kardesi Kurunta bir vassal krallik statusune getirilen Tarhuntassa kralligina atanmistir Tarihcilere gore III Hattusili bu sekilde III Mursili ye karsi Kurunta nin destegini kazanmis ayni zamanda Kurunta nin da tahtta hak iddia etmesini engellemek istemistir III Hattusili nin oglu IV Tuthaliya zamaninda Kurunta nin Tarhuntassa daki kralligi bir antlasmayla tekrar onaylanmis ve ilave imtiyazlar taninmistir Bu imtiyazlara ragmen Kurunta nin daha sonra Hattusa ile ters dustugu kendisini Buyuk Kral olarak niteledigi belgelerden anlasilmaktadir II Suppiluliuma donemine ait bir yazitta Hitit kralinin Tarhuntassa uzerine sefere ciktigi ve sehri ele gecirerek yiktigi anlatilmaktadir Notlar Luvice Hitit doneminde halk arasinda yaygin olarak kullanilan dildir Metin Alparslan ve Meltem Dogan Alparslan 2015 The Hittites and their Geography Problems of Hittite Historical Geography European Journal of Archaeology 18 1 90 110 Erisim tarihi 29 Eylul 2022 Bu antlasmanin bronz bir tablet uzerine yazilmis kopyasi Hattusa sehrinde bulunmustur