Tehlikeli Oyunlar, Oğuz Atay'ın ikinci romanıdır. 1973 yılında yayımlandı.
Kapak resmi | |
Yazar | Oğuz Atay |
---|---|
Ülke | Türkiye |
Tür | Roman |
Yayım | 1973 |
Yayımcı | İletişim Yayınları |
Sayfa | 479 |
ISBN | |
OCLC | 023571560 |
Hakkında
1970’te ’nü kazanan Tutunamayanlar’dan sonra yazarla 16 Mart 1971 tarihinde yapılan söyleşide, yazar yeni bir romana başladığını ve 30-40 sayfa kadar yazdığını söylemektedir:
“ | Sanırım bu romanın kahramanı da tutunamıyor. Bu konudaki yakınmalarını pek ciddiye almıyorum. Selim kadar haklı değil galiba. Hikmet de (yeni romanın kahramanı) bunun farkında olacak ki tatsız sıkıntılarını dindirmek için oyunlara başvuruyor. Kitabın adı ‘Tehlikeli Oyunlar’ olacak. | „ |
Olaylar, karakter Hikmet Benol'un etrafında gelişir. Atay edebiyatının ayırıcı özelliklerinden biri olan oyun motifi, romanın bütününe hakimdir. Hikmet olanları, kafasında fanteziler şeklinde büyütür, rüyalar görür, bazı yerlerde gerçek ve fantezi karışır. Olayları bazen gerçeküstü ya da gerçek dışı anlatır. Ardından gerçek aktarılır. Bazen de önce gerçek aktarılır, ardından Hikmet'in olmasını istediği şekliyle olay tekrar aktarılır.
Atay, romanının baş kahramanını olumsuz bir tip olarak çizmiştir:
“ | Selim’le oldukça güç bir tip, yani olumlu insan –bir bakıma- denemiştim. Şimdi sürekli olumsuz bir tip düşünüyorum. Küçük hesapların olumsuzluğunu. Kimsenin okumadığı kitapları okuyan, kötü yaşayan bir adam. (...) Aşağılık bir adam. (...) Hikmet farkında. Fakat kötülüklerine engel olamıyor. | „ |
Baş kahraman Hikmet, hayatı yetersiz bulur. Halinden şikayetçidir ama işlerin düzelmesi konusunda hiç ümidi yoktur. Kendince bazı seyler düzeltmek için verdiği ufak çabaları da sonuçsuz kalır. Ruhsal bunalım yaşayan, uyum sağlamakta zorlanan Hikmet, yazarın da belirttiği gibi bir "tutunamayan" örneğidir.
Yazar, Hikmet’i yaratırken birçok kaynaktan beslenmiş: William Shakespeare'in Hamlet'i ve İncil’deki kutsal üçlü (teslis) bunlardan ikisi. Hikmet, teslisteki İsa figürünü canlandırıyor. Tanrı ve Meryem Ana’yı çağrıştıran figürler de Hikmet’in aynı gecekonduda yaşadığı (ya da yaşadığını hayal ettiği) Albay ve Nurhayat Hanım karakterleri.
Mekânın gecekondu olarak seçilmesi de tesadüf değildir. Kent kökenli olan Hikmet için gecekondu aykırı bir mekândır ve bunun yarattığı yabancılaştırıcı etkiyi, soyut iç dünya atmosferi yaratmak için kullanılır. Romanda yine Tutunamayanlar gibi iç konuşmalara oldukça sık rastlanır ve okuyucuya aktarılan Hikmet’in yaşamının düş mü gerçek mi olduğu netleştirilmez.
Düşle gerçeğin birbirine karışması, üstkurmacanın kurgunun ana ilkesi olması Tehlikeli Oyunlar’ı postmodernist roman kategorisine dahil ediyor. Aynı zamanda Tehlikeli Oyunlar postmodernizmin Türk edebiyatındaki ilk örneği kabul ediliyor.
Oğuz Atay’ın Tehlikeli Oyunlar‘ı oluştururken birçok kitaptan ve kaynaktan etkilendiği söyleniyor. Bunların başında James Joyce’un Ulysses’i ve Vladimir Nabokov’un Solgun Ateş’i geliyor. Solgun Ateş’in Tutunamayanlar üzerinde de etkili olduğu söyleniyor. Bu romanın bir bölümünde Oğuz Atay’ın kullandığı yöntem Nabokov’un romanının esasını oluşturuyor. İki roman da ölen birinin ardından yakın bir dostunun yazdığı bir önsözle başlıyor; üstkurmaca, oyunlar, şiirler iki romanda da kullanılıyor.
Yıldız Ecevit,"Türk Romanında Postmodernist Açılımlar" adlı eserinde romanın yapısalcı bir çözümlemesini de yapmıştır.
2009 yılında Seyyar Sahne adlı tiyatro topluluğu tarafından tiyatro oyunu olarak uyarlanarak sahnelendi.
Kaynakça
- Ecevit, Yıldız. "Türk Romanında Postmodernist Açılımlar",İletişim Yayınları,1.Baskı,2001,İstanbul
- Ecevit, Yıldız. Ben Buradayım..., İletişim Yayınları, 2.Basım, 2005, İstanbul
- Gülendam, Ramazan – Sürelli, Bahadır. Nabokov’dan Oğuz Atay’a ‘Tutunamayanlar’da ‘Solgun Ateş’ İzleri, Varlık, 1151, 31-37 (2003).
Not
- ^ Ecevit, Yıldız. Ben Buradayım..., İletişim Yayınları, 2.Basım, 2005, İstanbul
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tehlikeli Oyunlar Oguz Atay in ikinci romanidir 1973 yilinda yayimlandi Tehlikeli OyunlarKapak resmiYazarOguz AtayUlkeTurkiyeTurRomanYayim1973YayimciIletisim YayinlariSayfa479ISBN9754702098OCLC023571560Hakkinda1970 te nu kazanan Tutunamayanlar dan sonra yazarla 16 Mart 1971 tarihinde yapilan soyleside yazar yeni bir romana basladigini ve 30 40 sayfa kadar yazdigini soylemektedir Sanirim bu romanin kahramani da tutunamiyor Bu konudaki yakinmalarini pek ciddiye almiyorum Selim kadar hakli degil galiba Hikmet de yeni romanin kahramani bunun farkinda olacak ki tatsiz sikintilarini dindirmek icin oyunlara basvuruyor Kitabin adi Tehlikeli Oyunlar olacak Olaylar karakter Hikmet Benol un etrafinda gelisir Atay edebiyatinin ayirici ozelliklerinden biri olan oyun motifi romanin butunune hakimdir Hikmet olanlari kafasinda fanteziler seklinde buyutur ruyalar gorur bazi yerlerde gercek ve fantezi karisir Olaylari bazen gercekustu ya da gercek disi anlatir Ardindan gercek aktarilir Bazen de once gercek aktarilir ardindan Hikmet in olmasini istedigi sekliyle olay tekrar aktarilir Atay romaninin bas kahramanini olumsuz bir tip olarak cizmistir Selim le oldukca guc bir tip yani olumlu insan bir bakima denemistim Simdi surekli olumsuz bir tip dusunuyorum Kucuk hesaplarin olumsuzlugunu Kimsenin okumadigi kitaplari okuyan kotu yasayan bir adam Asagilik bir adam Hikmet farkinda Fakat kotuluklerine engel olamiyor Bas kahraman Hikmet hayati yetersiz bulur Halinden sikayetcidir ama islerin duzelmesi konusunda hic umidi yoktur Kendince bazi seyler duzeltmek icin verdigi ufak cabalari da sonucsuz kalir Ruhsal bunalim yasayan uyum saglamakta zorlanan Hikmet yazarin da belirttigi gibi bir tutunamayan ornegidir Yazar Hikmet i yaratirken bircok kaynaktan beslenmis William Shakespeare in Hamlet i ve Incil deki kutsal uclu teslis bunlardan ikisi Hikmet teslisteki Isa figurunu canlandiriyor Tanri ve Meryem Ana yi cagristiran figurler de Hikmet in ayni gecekonduda yasadigi ya da yasadigini hayal ettigi Albay ve Nurhayat Hanim karakterleri Mekanin gecekondu olarak secilmesi de tesaduf degildir Kent kokenli olan Hikmet icin gecekondu aykiri bir mekandir ve bunun yarattigi yabancilastirici etkiyi soyut ic dunya atmosferi yaratmak icin kullanilir Romanda yine Tutunamayanlar gibi ic konusmalara oldukca sik rastlanir ve okuyucuya aktarilan Hikmet in yasaminin dus mu gercek mi oldugu netlestirilmez Dusle gercegin birbirine karismasi ustkurmacanin kurgunun ana ilkesi olmasi Tehlikeli Oyunlar i postmodernist roman kategorisine dahil ediyor Ayni zamanda Tehlikeli Oyunlar postmodernizmin Turk edebiyatindaki ilk ornegi kabul ediliyor Oguz Atay in Tehlikeli Oyunlar i olustururken bircok kitaptan ve kaynaktan etkilendigi soyleniyor Bunlarin basinda James Joyce un Ulysses i ve Vladimir Nabokov un Solgun Ates i geliyor Solgun Ates in Tutunamayanlar uzerinde de etkili oldugu soyleniyor Bu romanin bir bolumunde Oguz Atay in kullandigi yontem Nabokov un romaninin esasini olusturuyor Iki roman da olen birinin ardindan yakin bir dostunun yazdigi bir onsozle basliyor ustkurmaca oyunlar siirler iki romanda da kullaniliyor Yildiz Ecevit Turk Romaninda Postmodernist Acilimlar adli eserinde romanin yapisalci bir cozumlemesini de yapmistir 2009 yilinda Seyyar Sahne adli tiyatro toplulugu tarafindan tiyatro oyunu olarak uyarlanarak sahnelendi KaynakcaEcevit Yildiz Turk Romaninda Postmodernist Acilimlar Iletisim Yayinlari 1 Baski 2001 Istanbul Ecevit Yildiz Ben Buradayim Iletisim Yayinlari 2 Basim 2005 Istanbul Gulendam Ramazan Surelli Bahadir Nabokov dan Oguz Atay a Tutunamayanlar da Solgun Ates Izleri Varlik 1151 31 37 2003 Not Ecevit Yildiz Ben Buradayim Iletisim Yayinlari 2 Basim 2005 Istanbul