Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tess, 1979 Fransa-Birleşik Krallık ortak yapımı, romantik dramatik sinema filmidir. Film çevrildikten üç yıl sonra, 3 Aralık 1982 tarihinde Türkiye'de de gösterime girmiştir.
| Tess | |
 Tess filminin Türkçe sinema afişi | |
| Yönetmen | Roman Polanski |
|---|---|
| Yapımcı | Claude Berri |
| Senarist | John Brownjohn Roman Polanski |
| Hikâye (eser) | Thomas Hardy'nin 1891 tarihli "Tess of the D'Urbervilles" adlı romanından |
| Oyuncular | Nastassja Kinski |
| Müzik | |
| Görüntü yönetmeni | |
| Sanat yönetmeni | Pierre Guffroy Jack Stephens |
| Kurgu | Alastair McIntyre Tom Priestly |
| Stüdyo | Renn Productions AMLF Burrill Productions |
| Dağıtıcı | Columbia Pictures Akün Film (Türkiye) |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Romantik dram, melodram, epik dönem filmi. |
| Renk | Renkli (Eastmancolor) |
| Yapım yılı | 1979 |
| Çıkış tarih(ler)i | 31 Ekim 1979, Fransa 12 Aralık 1980, Birleşik Krallık 3 Aralık 1982, Türkiye |
| Süre | 186 dak |
| Ülke | Fransa Birleşik Krallık  ortak yapımı |
| Dil | İngilizce |
| Bütçe | $35.000.000 |
İngiltere'nin kır ve köy romanlarıyla ünlü yazarı, şair Thomas Hardy'nin 1891 tarihli "Tess of the d'Urbervilles" (Türkiye'de 1982'de Tess adıyla yayımlandı) adlı romanından uyarlanan filmi Polonya asıllı Fransız yönetmen Roman Polanski yönetmiş, aynı zamanda senaryonun yazılmasına da katkıda bulunmuştur. Polanski, Hardy'nin romanına oldukça sadık kaldığı kabul edilen bu filmini, 1969 yılında Charles Manson çetesi tarafından öldürülen eşi Sharon Tate'in anısına ithaf etmişti. Öldürülmeden kısa bir süre önce Tate, kocası Polanski'ye bu romanı sinemaya uyarlamasını ve başrolde kendisini oynatmasını önermişti.
Sınıf farklılıkları ve sınıf atlama çabaları, sosyal adaletsizlik, masumiyetin yitirilmesi gibi temalar içeren ve üç saate yakın süren bu uzun soluklu epik filmin başlıca rollerinde, bu filmden sonra dünya çapında ünlenecek olan genç oyuncu Nastassja Kinski ile ve oynamışlardır. 19. yüzyılda, İngiltere kırsalında bir köylü kızı olan Tess, (Nastassja Kinski), o civarda yaşayan soylu ve tanınmış bir aile ile akraba olabileceklerini öğrenmeleri üzerine yoksul babası tarafından kendilerininkiyle benzer bir soyadını taşıyan bu aristokrat ailenin konağına misafirliğe gönderilir, ancak olaylar umdukları gibi gelişmez.
Fransa’da o zamana kadar çekilmiş en pahalı film olan "Tess" 35 mm peliküle çekilmekle birlikte 6 ses kanallı, yüksek çözünürlüklü 70 mm pozitif baskıları da yapılmıştır. Müziklerini 'ın yaptığı filmde olaylar Victoria devri İngiltere'sinde geçmekle birlikte çekimlerin tamamı Fransa kırsalında yapılmıştır. Zira Roman Polanski çekimler sırasında ABD'de cinsel taciz suçlamasıyla aranıyordu ve İngiltere'nin onu ABD'ye iade etmesi kuvvetle muhtemeldi.
Bu kostümlü dönem filmi, aralarında üç Oscar, üç César, iki Altın Küre ve bir de BAFTA ödülünün olduğu tam 13 ödül kazandı, 12 ödüle de aday gösterildi. Bu ödüllerin çoğu "görüntü yönetimi" ve "kostüm tasarımı" dallarındaydı.
Konusu
Film, Victoria devri İngiltere'sinde geçmektedir. Ülke sanayi devrimi'nin henüz başlarındadır ve toplumsal sınıf yapısındaki değişimler yeni yeni hızlanmaya başlamıştır. Olayların fonunda ise, doğal kaynaklardan yoksun olduğu için bu sanayi devriminin büyük ölçüde ıskaladığı, İngiltere'nin güneybatısındaki Dorset Kontluğu vardır.
Yörenin tarihi ile ilgili araştırmalar yapan rahip Parson Tringham (Tony Church) günün birinde kendi halindeki yoksul bir çiftçi olan John Durbeyfield'e (John Collin) aslında kökleri I. William çağına kadar dayanan aristokrat bir aile olan "d'Urbervilles"lerle akraba olduğunu söyler. Zaten soyadları da birbirine çok benzemektedir. Ancak bunun artık bir öneminin olmadığını da sözlerine ekler, zira erkek vârisleri kalmamış olan bu soylu aile hem topraklarını hem de nüfuzlarını çoktan yitirmişlerdir.
Gözünü hırs bürüyen Durbeyfield, bir zamanlar ailesinin kaybettiğini düşündüğü asaleti yeniden kazanmak, belki de yeniden bir servete kavuşmak hayaliyle genç kızı Tess'i (Nastassja Kinski) yakınlardaki bir malikânede oturan d'Urbervilles ailesinin yanına iş aramak üzere gönderir. Alec d'Urberville (Leigh Lawson) güzel "kuzen"ini hoş karşılar ve ona kur yapar. Gerçekte ise Alec, Tess'le akraba filan değildir. Aile bu tanınmış adı ve soyluluk unvanını yıllar önce parayla satın almıştır. Sonradan olma aristokrat Alec, Tess'i baştan çıkartır ve ona tecavüz eder. Baba evine dönen Tess gebe kaldığını öğrenir. Sağlıksız doğan bebeği kısa süre sonra ölür.
Bebeğinin ölümünden sonra bir mandırada çalışmaya başlayan Tess burada gerçek aşkı Angel Clare'le (Peter Firth) tanışır. Saygın bir papazın oğlu olan Clare de lekesiz ve saf bir köylü kızı olduğunu düşündüğü Tess'e âşık olmuştur. Ancak dürüst bir insan olan Tess düğün gecesi, başından geçen talihsizlikleri Angel'a anlatınca, dini eğitimin katı kurallarıyla yetişmiş olan genç adam tarafından reddedilir ve bir kez daha yalnız kalır.
Kocası tarafından terkedilen Tess, yeniden ağır ve yıpratıcı beden işlerine geri döner. Bu arada babasının ölümüyle ailesinin yoksulluğu daha da dayanılmaz hale gelir. Sonunda mahkeme kararıyla evlerinden çıkartılmaları üzerine de aile artık açlıkla yüz yüze gelir. Annesine ve kardeşlerine bakmakta zorlanan Tess, tekrar karşılaştığı Alec d'Urberville'in teklifine direnemez ve ailesini kurtarmak için onun metresi olmayı kabul eder.
Angel Clare ise hoşgörüsüz davranışının kendisini sürüklediği uzak ülkelerden pişman ve akıllanmış olarak geri döner. Brezilya'ya misyoner olarak gitmiş ama sağlığını yitirerek geri dönmüştür. Ülkesinden uzakta epeyce bir düşünme fırsatı bulmuş olan Angel, Tess'e yaptıklarından dolayı vicdan azabı çekmektedir. Gelir gelmez aramaya koyulduğu Tess'in izini bulur ancak onun Alec'le birlikte nikâhsız yaşadıklarını görünce kalbi kırılır ve geri döner. Alec'le birlikte yaşamayı kabul ettiği için Angel'le mutlu olma şansını yitirdiğini düşünen Tess, Alec'i öldürür.
Angel'ın peşinden giden Tess onu bulur, sarılarak barışırlar ve yarım kalmış evliliklerini devam ettirmeye karar verirler. Kanun güçleri tarafından yakalanmadan önce iki mutlu gece geçirirler. Tess Stonehenge'de uyurken ele geçirilir. Filmin sonundaki yazılardan Tess'in cinayetten suçlu bulunarak asılmak suretiyle idam edildiğini öğreniriz.
Yapım
Filmde olaylar Victoria devri İngiltere'sinde, Dorset Kontluğunda geçmekle birlikte çekimler konunun geçtiği yerlerde değil de coğrafi yapısı buralara oldukça benzeyen Fransa'nın Normandiya bölgesinde yapılmıştır. Aslında bu durum bir zorunluluktan doğmuştu. Daha önce de İngiltere'de birkaç başarılı film çekmiş olan Polanski bu kez İngiltere'ye gitmeyi göze alamazdı, zira o yıllarda ABD'nin Los Angeles şehrinde 13 yaşında bir kıza cinsel tacizde bulunduğu için tutuklanarak Amerikan yargısı önüne çıkartılmış, davası sürerken de bu ülkeden kaçmıştı. ABD'yle yakın bağları olan İngiltere'de yeniden film çekmesi halinde, İngiliz hükûmetinin onu ABD'ye teslim etme olasılığı çok yüksekti.
Polanski bu filmi çekmeyi en az on yıldır tasarlıyordu. Yönetmen filmini 1969 yılında Charles Manson çetesi tarafından öldürülen eşi Sharon Tate'in anısına ithaf etmişti. Öldürülmeden kısa bir süre önce Tate, kocası Polanski'ye bu romanı sinemaya uyarlamasını ve başrolde kendisini oynatmasını önermişti. Polanski, Thomas Hardy'nin 500 sayfalık hacimli romanını eski dostu ve gedikli senaristi 'la birlikte senaryolaştırmış ve çağın panoramasını tüm ayrıntılarıyla ortaya serebilmek için filmi tanınmamış oyuncularla çekmeyi tercih etmişti. Hattâ sonradan ünlenecek olan Natassja Kinski bile filmin çekildiği tarihte hiç tanınmıyordu. Bu da seyircinin filme daha çok adapte olması ve yoğunlaşmasına yol açmıştır.
Aylar süren çekim hazırlıkları sırasında çevre mümkün olduğu kadar 19. yüzyıl İngiltere'sinin kırsalına benzetilmeye çalışılmış, hattâ filmin finalinde kullanılmak üzere tarihöncesi çağlardan kalma Stonehenge anıtının tıpatıp bir benzeri bile inşa edilmişti. Thomas Hardy'nin romanda uzun uzun betimlediği kırsal fonu en gerçekçi biçimde canlandırabilmek için detaycı olmak şarttı. Bu nedenle sanat yönetimi dekor ve kostümler üzerinde incelikle durdu, prodüksiyon da masraftan kaçınmadı. Film standart 35 mm filme Panavision (anamorfik) geniş ekran sistemiyle çekilmiş olmakla birlikte, bazı özel salonlarda gösterilmek üzere filmin daha yüksek çözünürlüklü 70 mm pozitif baskıları da yapılmıştır. 35 mm pozitif baskılarda ses sistemi iki kanallı (stereo) Dolby iken, 70 mm'ye büyütülmüş pozitif baskılarda 6 kanallı ses sistemi vardır. Eastmancolor renk sisteminin kullanıldığı filmin çerçeve oranı 2.35:1'tir (70 mm baskılarda bu oran 2.20: 1'e indirgenmştir). Filmin toplam yapım süresi on aydır.
Sonuçta 40 milyon Franka malolan "Tess" Fransa’da o zamana kadar çekilen en pahalı film oldu ve doğal olarak aldığı 13 ödül ve 12 adaylığın çoğu "görüntü yönetimi", "kostüm tasarımı" ve "sanat yönetimi" gibi dallarda geldi. Filmin iki önemli görüntü yönetmeni vardı. İngiliz görüntü yönetmeni ve onun ölümü üzerine filmi tamamlayan Belçika asıllı Fransız görüntü yönetmeni . Geoffrey Unsworth 2001: Uzay Yolu Macerası, Superman, Kabare, Şark Ekspresinde Cinayet gibi gösterişli filmleri görüntülemişti. Ghislain Cloquet ise Robert Bresson (örneğin Rastgele Balthazar, 1966), Claude Sautet, ve Marguerite Duras gibi ünlü yönetmenler için görüntülediği filmlerle tanınmaktaydı. Geoffrey Unsworth Ekim 1978 tarihinde, daha çekimlerin üçüncü haftasında kalp krizi geçirerek öldü. Onun çektiği sahneler daha çok harici sahnelerdi ve filmin ilk yarısına aittiler. Onun yerine görevi devralan Ghislain Cloquet filmin ikinci yarısına ait sahneleriyle dahili sahnelerin çekimlerini tamamladı. İki görüntü yönetmeninin tarzları filmde ayırt edilebilmektedir: Unsworth'un çekimleri biraz daha puslu ve fludur. Her iki görüntü yönetmenine de başta Oscar olmak üzere çeşitli ödüller verildi, Unsworth'un ödüllerini yakınları aldı.
Temalar ve tarzı
Victoria çağı İngilteresi'nin tüm ihtişamını ve sefaletini, tüm zenginliğini ve acımasızlığını kendinde yansıtan "Tess", sınıf farklılıkları ve sınıf atlama çabaları, sosyal adaletsizlik, masumiyetin yitirilmesi gibi temalar içerir
Thomas Hardy'nin 1891 tarihli "Tess of the d'Urbervilles" romanı "Toplum düzeni amansız doğaya karşı çıkmak için kurulmuştur, bu iki karşıt güç de insanı ezer" teması üzerine oturtulmuştu. İnsan-doğa arasındaki uyumu kendine has bir kadercilik felsefesi çerçevesinde işleyen ve Yunan trajedilerini aratmayan bir yazgıya övgüler düzen Polanski'nin uyarlaması "Tess"in de bu romana çok sadık bir uyarlama olduğu herkes tarafından kabul edilmektedir. Yalnız bu kaderine doğru adım adım itilen kurbanın arkasında Yunan trajedilerindeki Olimposlu tanrılar yerine, onların ete kemiğe bürünmüş versiyonları olan, 19. yüzyıl İngiltere'sindeki soylular ve sanayi devrimiyle birlikte güçlenen diğer sınıflar vardır. Trajedinin arka planında bu sınıflar arasında henüz bilinçlenmemiş bir çatışmanın da ilk habercileri vardır. Zaten tam da bu nedenle çağının en gerçekçi gözlemcilerinden biri olan Thomas Hardy kendi zamanında bağnaz çevreler tarafından lanetlenmiş, eserleri kıyıma uğratılmıştı.
Bir başkasının elinde pembe dizi tarzı bir kordelaya dönüşebilecek olaylar dizisini Polanski çok farklı bir biçimde perdeye yansıtmayı becermiştir. Bu aktarımda filmde nelerin olup bittiğinden ziyade, Tess'in ya da seyircinin neler hissettiği ön plana alınmıştır. Roman Polanski, melodrama çok yatkın bir hikâyeden, sınıflar arasındaki katı ilişkileri, sınıfsal farklılıkları, bir yandaki göz kamaştırıcı bir zenginliğin hemen yanı başında yaşanan derin yoksulluğu ustalıkla düzenlenmiş ayrıntılarla verebilen bir çağ panoraması çıkarmış, bunu da duygusallıktan uzak, şiirsel ve lirik bir sinema diliyle aktarmayı başarmıştır.
Oyuncular
| Oyuncu | Rolü |
|---|---|
| Nastassja Kinski | Tess Durbeyfield |
| Angel Clare | |
| Alec Stokes-d'Urberville | |
| John Durbeyfield | |
| Bayan Durbeyfield | |
| Miriam | |
| Marlott Papazı | |
| Peder Clare | |
| Bayan Clare | |
| Izz Huett | |
| Retty | |
| Parson Tringham | |
| Kümesteki kız | |
| Bayan. d'Urberville | |
| Sütçü Crick |
Müziği
Filmin özgün müziğini Fransız besteci yapmıştır. 1945 doğumlu Sarde, daha çok 1970'li yıllardan beri sinema filmlerine yaptığı müziklerle tanınmaktadır. "Tess" filminde Philippe Sarde'ın besteleri Londra Senfoni Orkestrası tarafından seslendirmiş, orkestrayı yönetmiştir. Bestelerin orkestrasyonu ise 'a aittir.
Filmde Angel Clare'in (Peter Firth) gramofonda çaldığı melodi aslında tanınmış bir Polonya halk şarkısı olan "Laura i Filon"dur. 19. yüzyılda İngiltere kırsalında yaşayan birinin bu ezgiyi bilme olasılığının çok zayıf olduğu dikkate alındığında, Polonya kökenli bir yönetmen olan Roman Polanski'nin bu şarkıyı bir tür 'alâmet-i fârika', bir amblem olarak filme monte ettiğini düşünmek yanlış olmaz.
Ödülleri
Kazandıkları
- En İyi Sanat Yönetmeni Akademi Ödülü - ,
- En İyi Sinematografi Akademi Ödülü - , (ölümünden sonra verildi)
- En İyi Kostüm Tasarımı Akademi Ödülü -
- - Ghislain Cloquet, Geoffrey Unsworth
- - Roman Polanski
- - Roman Polanski
- - Ghislain Cloquet
- En İyi Yabancı Dilde Film Altın Küre Ödülü - Fransa
- (Kadın Oyuncu) - Nastassja Kinski
Diğer
- Boston Film Eleştirmenleri Derneği En İyi Yönetmen Ödülü - Roman Polanski
- Los Angeles Film Eleştirmenleri Derneği En İyi Yönetmen Ödülü - Roman Polanski
- Los Angeles Film Eleştirmenleri Derneği En İyi Sinematografi Ödülü - Ghislain Cloquet, Geoffrey Unsworth
- National Board of Review (ABD Ulusal Eleştirmenler Kurulu) - En iyi 10 filmden biri
- ABD Ulusal Film Eleştirmenleri Derneği En İyi Sinematografi Ödülü (3. lük) - Ghislain Cloquet, Geoffrey Unsworth
- New York Film Eleştirmenleri Cemiyeti En İyi Sinematografi Ödülü - Ghislain Cloquet, Geoffrey Unsworth
- New York Film Eleştirmenleri Cemiyeti En İyi Yabancı Dilde Film Ödülü (3. lük)
Adaylıkları
- En İyi Film Akademi Ödülü - Claude Berri,
- En İyi Yönetmen Akademi Ödülü - Roman Polanski
- En İyi Özgün Müzik Akademi Ödülü -
- - Anthony Powell
- - Pierre Guffroy
- En İyi Kadın Oyuncu César Ödülü - Nastassja Kinski
- - Philippe Sarde
- - Pierre Guffroy
- En İyi Yönetmen Altın Küre Ödülü - Roman Polanski
- Sinema Dalında En İyi Aktris Altın Küre Ödülü - Drama - Nastassja Kinski
Diğer
- Japon Film Akademisi En İyi Yabancı Dilde Film Ödülü
- İngiliz Görüntü Yönetmenleri Derneği, En İyi Sinematografi ödülü - Ghislain Cloquet, Geoffrey Unsworth
Romanın diğer uyarlamaları
Thomas Hardy'nin 1891'de yayımlanan "Tess of the D'Urbervilles" adlı romanı, ilk yıllarından itibaren sinemanın da ilgisini çekmiş ve 1913'ten başlayarak defalarca filme aktarılmıştı. Bu uyarlamalardan ilk ikisi sessiz çekilmişti ve siyah beyazdı. Romanın çeşitli sinema ve TV uyarlamaları şunlardır:
| Yıl | Film | Ülke | Yönetmen | Not |
|---|---|---|---|---|
| 1913 | Tess of the D'Urbervilles | ABD | J. Searle Dawley | Sessiz, siyah-beyaz |
| 1924 | Tess of the d'Urbervilles | ABD | Marshall Neilan | Sessiz, siyah-beyaz |
| 1979 | Tess | Fransa-Birleşik Krallık | Roman Polanski | Bu maddenin konusu |
| 1996 | Prem Granth | Hindistan | Rajiv Kapoor | Adının anlamı "Aşk Efsanesi" |
| 1998 | Tess of the D'Urbervilles | Birleşik Krallık | Ian Sharp | TV filmi |
| 2008 | Tess of the D'Urbervilles | Birleşik Krallık-ABD | 4 bölümlük TV mini dizisi, toplam 240 dakika | |
| 2011 | Trishna | Birleşik Krallık | Michael Winterbottom | Hindistan'da çekildi. |
Kaynakça
- ^ "Milliyet Küçük İlânlar". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2012.
- ^ Dorsay, Atilla (1988). Yönetmenler, Filmler, Ülkeler 2. Varlık Yayınları. ss. sayfa 313.
- ^ a b c d "Tess (1979) / Trivia" (İngilizce). IMDb. 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2012.
- ^ a b "Tess (1979) / Awards" (İngilizce). IMDb. 27 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2012.
- ^ (PDF) (İngilizce). Filmeducation.org. 30 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2012.
- ^ "Technical specifications for Tess (1979) for" (İngilizce). IMDb. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2012.
- ^ a b Çapan, Sungu (Aralık 1982). "Tess". Milliyet Sanat Dergisi. Cilt 62. ss. sayfa:40.
- ^ "Tess (1979)" (İngilizce). allmovie.com. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ Milliyet, Gazetesi (3 Aralık 1982). "Tess, Anlatım Ustalığı ve Üstün bir Estetik Anlayış". s. 12. Erişim tarihi: 30 Ekim 2012.[]
- ^ "Tess" (İngilizce). rogerebert.suntimes.com. 2 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Tess
- Allrovi.com'da "Tess"14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Movieposterdb'de filmin çeşitli afişleri 18 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tess 1979 Fransa Birlesik Krallik ortak yapimi romantik dramatik sinema filmidir Film cevrildikten uc yil sonra 3 Aralik 1982 tarihinde Turkiye de de gosterime girmistir TessTessTess filminin Turkce sinema afisiYonetmenRoman PolanskiYapimciClaude BerriSenaristJohn Brownjohn Roman PolanskiHikaye eser Thomas Hardy nin 1891 tarihli Tess of the D Urbervilles adli romanindanOyuncularNastassja KinskiMuzikGoruntu yonetmeniSanat yonetmeniPierre Guffroy Jack StephensKurguAlastair McIntyre Tom PriestlyStudyoRenn Productions AMLF Burrill ProductionsDagiticiColumbia Pictures Akun Film Turkiye CinsiSinema filmiTuruRomantik dram melodram epik donem filmi RenkRenkli Eastmancolor Yapim yili1979Cikis tarih ler i31 Ekim 1979 Fransa 12 Aralik 1980 Birlesik Krallik 3 Aralik 1982 TurkiyeSure186 dakUlkeFransa Birlesik Krallik ortak yapimiDilIngilizceButce 35 000 000 Ingiltere nin kir ve koy romanlariyla unlu yazari sair Thomas Hardy nin 1891 tarihli Tess of the d Urbervilles Turkiye de 1982 de Tess adiyla yayimlandi adli romanindan uyarlanan filmi Polonya asilli Fransiz yonetmen Roman Polanski yonetmis ayni zamanda senaryonun yazilmasina da katkida bulunmustur Polanski Hardy nin romanina oldukca sadik kaldigi kabul edilen bu filmini 1969 yilinda Charles Manson cetesi tarafindan oldurulen esi Sharon Tate in anisina ithaf etmisti Oldurulmeden kisa bir sure once Tate kocasi Polanski ye bu romani sinemaya uyarlamasini ve basrolde kendisini oynatmasini onermisti Sinif farkliliklari ve sinif atlama cabalari sosyal adaletsizlik masumiyetin yitirilmesi gibi temalar iceren ve uc saate yakin suren bu uzun soluklu epik filmin baslica rollerinde bu filmden sonra dunya capinda unlenecek olan genc oyuncu Nastassja Kinski ile ve oynamislardir 19 yuzyilda Ingiltere kirsalinda bir koylu kizi olan Tess Nastassja Kinski o civarda yasayan soylu ve taninmis bir aile ile akraba olabileceklerini ogrenmeleri uzerine yoksul babasi tarafindan kendilerininkiyle benzer bir soyadini tasiyan bu aristokrat ailenin konagina misafirlige gonderilir ancak olaylar umduklari gibi gelismez Fransa da o zamana kadar cekilmis en pahali film olan Tess 35 mm pelikule cekilmekle birlikte 6 ses kanalli yuksek cozunurluklu 70 mm pozitif baskilari da yapilmistir Muziklerini in yaptigi filmde olaylar Victoria devri Ingiltere sinde gecmekle birlikte cekimlerin tamami Fransa kirsalinda yapilmistir Zira Roman Polanski cekimler sirasinda ABD de cinsel taciz suclamasiyla araniyordu ve Ingiltere nin onu ABD ye iade etmesi kuvvetle muhtemeldi Bu kostumlu donem filmi aralarinda uc Oscar uc Cesar iki Altin Kure ve bir de BAFTA odulunun oldugu tam 13 odul kazandi 12 odule de aday gosterildi Bu odullerin cogu goruntu yonetimi ve kostum tasarimi dallarindaydi KonusuTess rolundeki Nastassja Kinski filmin bir sahnesinde Film Victoria devri Ingiltere sinde gecmektedir Ulke sanayi devrimi nin henuz baslarindadir ve toplumsal sinif yapisindaki degisimler yeni yeni hizlanmaya baslamistir Olaylarin fonunda ise dogal kaynaklardan yoksun oldugu icin bu sanayi devriminin buyuk olcude iskaladigi Ingiltere nin guneybatisindaki Dorset Kontlugu vardir Yorenin tarihi ile ilgili arastirmalar yapan rahip Parson Tringham Tony Church gunun birinde kendi halindeki yoksul bir ciftci olan John Durbeyfield e John Collin aslinda kokleri I William cagina kadar dayanan aristokrat bir aile olan d Urbervilles lerle akraba oldugunu soyler Zaten soyadlari da birbirine cok benzemektedir Ancak bunun artik bir oneminin olmadigini da sozlerine ekler zira erkek varisleri kalmamis olan bu soylu aile hem topraklarini hem de nufuzlarini coktan yitirmislerdir Gozunu hirs buruyen Durbeyfield bir zamanlar ailesinin kaybettigini dusundugu asaleti yeniden kazanmak belki de yeniden bir servete kavusmak hayaliyle genc kizi Tess i Nastassja Kinski yakinlardaki bir malikanede oturan d Urbervilles ailesinin yanina is aramak uzere gonderir Alec d Urberville Leigh Lawson guzel kuzen ini hos karsilar ve ona kur yapar Gercekte ise Alec Tess le akraba filan degildir Aile bu taninmis adi ve soyluluk unvanini yillar once parayla satin almistir Sonradan olma aristokrat Alec Tess i bastan cikartir ve ona tecavuz eder Baba evine donen Tess gebe kaldigini ogrenir Sagliksiz dogan bebegi kisa sure sonra olur Bebeginin olumunden sonra bir mandirada calismaya baslayan Tess burada gercek aski Angel Clare le Peter Firth tanisir Saygin bir papazin oglu olan Clare de lekesiz ve saf bir koylu kizi oldugunu dusundugu Tess e asik olmustur Ancak durust bir insan olan Tess dugun gecesi basindan gecen talihsizlikleri Angel a anlatinca dini egitimin kati kurallariyla yetismis olan genc adam tarafindan reddedilir ve bir kez daha yalniz kalir Kocasi tarafindan terkedilen Tess yeniden agir ve yipratici beden islerine geri doner Bu arada babasinin olumuyle ailesinin yoksullugu daha da dayanilmaz hale gelir Sonunda mahkeme karariyla evlerinden cikartilmalari uzerine de aile artik aclikla yuz yuze gelir Annesine ve kardeslerine bakmakta zorlanan Tess tekrar karsilastigi Alec d Urberville in teklifine direnemez ve ailesini kurtarmak icin onun metresi olmayi kabul eder Angel Clare ise hosgorusuz davranisinin kendisini surukledigi uzak ulkelerden pisman ve akillanmis olarak geri doner Brezilya ya misyoner olarak gitmis ama sagligini yitirerek geri donmustur Ulkesinden uzakta epeyce bir dusunme firsati bulmus olan Angel Tess e yaptiklarindan dolayi vicdan azabi cekmektedir Gelir gelmez aramaya koyuldugu Tess in izini bulur ancak onun Alec le birlikte nikahsiz yasadiklarini gorunce kalbi kirilir ve geri doner Alec le birlikte yasamayi kabul ettigi icin Angel le mutlu olma sansini yitirdigini dusunen Tess Alec i oldurur Angel in pesinden giden Tess onu bulur sarilarak barisirlar ve yarim kalmis evliliklerini devam ettirmeye karar verirler Kanun gucleri tarafindan yakalanmadan once iki mutlu gece gecirirler Tess Stonehenge de uyurken ele gecirilir Filmin sonundaki yazilardan Tess in cinayetten suclu bulunarak asilmak suretiyle idam edildigini ogreniriz YapimFilmde olaylar Victoria devri Ingiltere sinde Dorset Kontlugunda gecmekle birlikte cekimler konunun gectigi yerlerde degil de cografi yapisi buralara oldukca benzeyen Fransa nin Normandiya bolgesinde yapilmistir Aslinda bu durum bir zorunluluktan dogmustu Daha once de Ingiltere de birkac basarili film cekmis olan Polanski bu kez Ingiltere ye gitmeyi goze alamazdi zira o yillarda ABD nin Los Angeles sehrinde 13 yasinda bir kiza cinsel tacizde bulundugu icin tutuklanarak Amerikan yargisi onune cikartilmis davasi surerken de bu ulkeden kacmisti ABD yle yakin baglari olan Ingiltere de yeniden film cekmesi halinde Ingiliz hukumetinin onu ABD ye teslim etme olasiligi cok yuksekti Polanski bu filmi cekmeyi en az on yildir tasarliyordu Yonetmen filmini 1969 yilinda Charles Manson cetesi tarafindan oldurulen esi Sharon Tate in anisina ithaf etmisti Oldurulmeden kisa bir sure once Tate kocasi Polanski ye bu romani sinemaya uyarlamasini ve basrolde kendisini oynatmasini onermisti Polanski Thomas Hardy nin 500 sayfalik hacimli romanini eski dostu ve gedikli senaristi la birlikte senaryolastirmis ve cagin panoramasini tum ayrintilariyla ortaya serebilmek icin filmi taninmamis oyuncularla cekmeyi tercih etmisti Hatta sonradan unlenecek olan Natassja Kinski bile filmin cekildigi tarihte hic taninmiyordu Bu da seyircinin filme daha cok adapte olmasi ve yogunlasmasina yol acmistir Aylar suren cekim hazirliklari sirasinda cevre mumkun oldugu kadar 19 yuzyil Ingiltere sinin kirsalina benzetilmeye calisilmis hatta filmin finalinde kullanilmak uzere tarihoncesi caglardan kalma Stonehenge anitinin tipatip bir benzeri bile insa edilmisti Thomas Hardy nin romanda uzun uzun betimledigi kirsal fonu en gercekci bicimde canlandirabilmek icin detayci olmak sartti Bu nedenle sanat yonetimi dekor ve kostumler uzerinde incelikle durdu produksiyon da masraftan kacinmadi Film standart 35 mm filme Panavision anamorfik genis ekran sistemiyle cekilmis olmakla birlikte bazi ozel salonlarda gosterilmek uzere filmin daha yuksek cozunurluklu 70 mm pozitif baskilari da yapilmistir 35 mm pozitif baskilarda ses sistemi iki kanalli stereo Dolby iken 70 mm ye buyutulmus pozitif baskilarda 6 kanalli ses sistemi vardir Eastmancolor renk sisteminin kullanildigi filmin cerceve orani 2 35 1 tir 70 mm baskilarda bu oran 2 20 1 e indirgenmstir Filmin toplam yapim suresi on aydir Sonucta 40 milyon Franka malolan Tess Fransa da o zamana kadar cekilen en pahali film oldu ve dogal olarak aldigi 13 odul ve 12 adayligin cogu goruntu yonetimi kostum tasarimi ve sanat yonetimi gibi dallarda geldi Filmin iki onemli goruntu yonetmeni vardi Ingiliz goruntu yonetmeni ve onun olumu uzerine filmi tamamlayan Belcika asilli Fransiz goruntu yonetmeni Geoffrey Unsworth 2001 Uzay Yolu Macerasi Superman Kabare Sark Ekspresinde Cinayet gibi gosterisli filmleri goruntulemisti Ghislain Cloquet ise Robert Bresson ornegin Rastgele Balthazar 1966 Claude Sautet ve Marguerite Duras gibi unlu yonetmenler icin goruntuledigi filmlerle taninmaktaydi Geoffrey Unsworth Ekim 1978 tarihinde daha cekimlerin ucuncu haftasinda kalp krizi gecirerek oldu Onun cektigi sahneler daha cok harici sahnelerdi ve filmin ilk yarisina aittiler Onun yerine gorevi devralan Ghislain Cloquet filmin ikinci yarisina ait sahneleriyle dahili sahnelerin cekimlerini tamamladi Iki goruntu yonetmeninin tarzlari filmde ayirt edilebilmektedir Unsworth un cekimleri biraz daha puslu ve fludur Her iki goruntu yonetmenine de basta Oscar olmak uzere cesitli oduller verildi Unsworth un odullerini yakinlari aldi Temalar ve tarziVictoria cagi Ingilteresi nin tum ihtisamini ve sefaletini tum zenginligini ve acimasizligini kendinde yansitan Tess sinif farkliliklari ve sinif atlama cabalari sosyal adaletsizlik masumiyetin yitirilmesi gibi temalar icerir Thomas Hardy nin 1891 tarihli Tess of the d Urbervilles romani Toplum duzeni amansiz dogaya karsi cikmak icin kurulmustur bu iki karsit guc de insani ezer temasi uzerine oturtulmustu Insan doga arasindaki uyumu kendine has bir kadercilik felsefesi cercevesinde isleyen ve Yunan trajedilerini aratmayan bir yazgiya ovguler duzen Polanski nin uyarlamasi Tess in de bu romana cok sadik bir uyarlama oldugu herkes tarafindan kabul edilmektedir Yalniz bu kaderine dogru adim adim itilen kurbanin arkasinda Yunan trajedilerindeki Olimposlu tanrilar yerine onlarin ete kemige burunmus versiyonlari olan 19 yuzyil Ingiltere sindeki soylular ve sanayi devrimiyle birlikte guclenen diger siniflar vardir Trajedinin arka planinda bu siniflar arasinda henuz bilinclenmemis bir catismanin da ilk habercileri vardir Zaten tam da bu nedenle caginin en gercekci gozlemcilerinden biri olan Thomas Hardy kendi zamaninda bagnaz cevreler tarafindan lanetlenmis eserleri kiyima ugratilmisti Bir baskasinin elinde pembe dizi tarzi bir kordelaya donusebilecek olaylar dizisini Polanski cok farkli bir bicimde perdeye yansitmayi becermistir Bu aktarimda filmde nelerin olup bittiginden ziyade Tess in ya da seyircinin neler hissettigi on plana alinmistir Roman Polanski melodrama cok yatkin bir hikayeden siniflar arasindaki kati iliskileri sinifsal farkliliklari bir yandaki goz kamastirici bir zenginligin hemen yani basinda yasanan derin yoksullugu ustalikla duzenlenmis ayrintilarla verebilen bir cag panoramasi cikarmis bunu da duygusalliktan uzak siirsel ve lirik bir sinema diliyle aktarmayi basarmistir OyuncularMilliyet gazetesinde 10 Aralik 1982 tarihinde cikan bu kucuk ilan Roman Polanski nin 1979 da yonettigi Fransa Ingiltere ortak yapimi Tess adli filmin Istanbul da sinemalarda 2 haftadir ozgun adiyla gosterimde oldugunu bildiriyor Oyuncu RoluNastassja Kinski Tess DurbeyfieldAngel ClareAlec Stokes d UrbervilleJohn DurbeyfieldBayan DurbeyfieldMiriamMarlott PapaziPeder ClareBayan ClareIzz HuettRettyParson TringhamKumesteki kizBayan d UrbervilleSutcu CrickMuzigiFilmin ozgun muzigini Fransiz besteci yapmistir 1945 dogumlu Sarde daha cok 1970 li yillardan beri sinema filmlerine yaptigi muziklerle taninmaktadir Tess filminde Philippe Sarde in besteleri Londra Senfoni Orkestrasi tarafindan seslendirmis orkestrayi yonetmistir Bestelerin orkestrasyonu ise a aittir Filmde Angel Clare in Peter Firth gramofonda caldigi melodi aslinda taninmis bir Polonya halk sarkisi olan Laura i Filon dur 19 yuzyilda Ingiltere kirsalinda yasayan birinin bu ezgiyi bilme olasiliginin cok zayif oldugu dikkate alindiginda Polonya kokenli bir yonetmen olan Roman Polanski nin bu sarkiyi bir tur alamet i farika bir amblem olarak filme monte ettigini dusunmek yanlis olmaz OdulleriKazandiklari Akademi Odulleri En Iyi Sanat Yonetmeni Akademi Odulu En Iyi Sinematografi Akademi Odulu olumunden sonra verildi En Iyi Kostum Tasarimi Akademi Odulu BAFTA Ghislain Cloquet Geoffrey Unsworth Cesar Roman Polanski Roman Polanski Ghislain Cloquet Altin Kure En Iyi Yabanci Dilde Film Altin Kure Odulu Fransa Kadin Oyuncu Nastassja Kinski Diger Boston Film Elestirmenleri Dernegi En Iyi Yonetmen Odulu Roman Polanski Los Angeles Film Elestirmenleri Dernegi En Iyi Yonetmen Odulu Roman Polanski Los Angeles Film Elestirmenleri Dernegi En Iyi Sinematografi Odulu Ghislain Cloquet Geoffrey Unsworth National Board of Review ABD Ulusal Elestirmenler Kurulu En iyi 10 filmden biri ABD Ulusal Film Elestirmenleri Dernegi En Iyi Sinematografi Odulu 3 luk Ghislain Cloquet Geoffrey Unsworth New York Film Elestirmenleri Cemiyeti En Iyi Sinematografi Odulu Ghislain Cloquet Geoffrey Unsworth New York Film Elestirmenleri Cemiyeti En Iyi Yabanci Dilde Film Odulu 3 luk Adayliklari Akademi Odulleri En Iyi Film Akademi Odulu Claude Berri En Iyi Yonetmen Akademi Odulu Roman Polanski En Iyi Ozgun Muzik Akademi Odulu BAFTA Anthony Powell Pierre Guffroy Cesar En Iyi Kadin Oyuncu Cesar Odulu Nastassja Kinski Philippe Sarde Pierre Guffroy Altin Kure En Iyi Yonetmen Altin Kure Odulu Roman Polanski Sinema Dalinda En Iyi Aktris Altin Kure Odulu Drama Nastassja Kinski Diger Japon Film Akademisi En Iyi Yabanci Dilde Film Odulu Ingiliz Goruntu Yonetmenleri Dernegi En Iyi Sinematografi odulu Ghislain Cloquet Geoffrey UnsworthRomanin diger uyarlamalariThomas Hardy nin 1891 de yayimlanan Tess of the D Urbervilles adli romani ilk yillarindan itibaren sinemanin da ilgisini cekmis ve 1913 ten baslayarak defalarca filme aktarilmisti Bu uyarlamalardan ilk ikisi sessiz cekilmisti ve siyah beyazdi Romanin cesitli sinema ve TV uyarlamalari sunlardir Yil Film Ulke Yonetmen Not1913 Tess of the D Urbervilles ABD J Searle Dawley Sessiz siyah beyaz1924 Tess of the d Urbervilles ABD Marshall Neilan Sessiz siyah beyaz1979 Tess Fransa Birlesik Krallik Roman Polanski Bu maddenin konusu1996 Prem Granth Hindistan Rajiv Kapoor Adinin anlami Ask Efsanesi 1998 Tess of the D Urbervilles Birlesik Krallik Ian Sharp TV filmi2008 Tess of the D Urbervilles Birlesik Krallik ABD 4 bolumluk TV mini dizisi toplam 240 dakika2011 Trishna Birlesik Krallik Michael Winterbottom Hindistan da cekildi Kaynakca Milliyet Kucuk Ilanlar gazetearsivi milliyet com tr 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2012 Dorsay Atilla 1988 Yonetmenler Filmler Ulkeler 2 Varlik Yayinlari ss sayfa 313 a b c d Tess 1979 Trivia Ingilizce IMDb 10 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2012 a b Tess 1979 Awards Ingilizce IMDb 27 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2012 PDF Ingilizce Filmeducation org 30 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Kasim 2012 Technical specifications for Tess 1979 for Ingilizce IMDb 25 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2012 a b Capan Sungu Aralik 1982 Tess Milliyet Sanat Dergisi Cilt 62 ss sayfa 40 Tess 1979 Ingilizce allmovie com 14 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2012 Milliyet Gazetesi 3 Aralik 1982 Tess Anlatim Ustaligi ve Ustun bir Estetik Anlayis s 12 Erisim tarihi 30 Ekim 2012 olu kirik baglanti Tess Ingilizce rogerebert suntimes com 2 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2012 Dis baglantilarIMDb de Tess Allrovi com da Tess 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Movieposterdb de filmin cesitli afisleri 18 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde