Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Three Saints Koyu (Supikçe: Sun’alleq, İngilizce: Three Saints Bay, Rusça: Бухта Трёх Святителей Buhta Tryoh Svyatiteley), Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinde Kodiak Adası'nın güneydoğu kıyılarında Eskimo halkı Supiklerin topraklarında bulunan ve 14 km uzunluğunda olan koy (inlet). Koyun güneyinde Sitkalidak adası bulunur ve ikisi birbirinden Sitkalidak Boğazı ile ayrılır. Burası, 1784 yılında Grigoriy Şelihov önderliğindeki Rus kürk tüccarları ve yerleşimcileri olan promışlenniklerin Alaska'da kurmuş olduğu ilk yerleşim yeridir. Bu yerleşim kalıntılarının bulunduğu alan günümüzde Three Saints Bay Site (KOD-083) arkeolojik sitidir.
57°8′57″N 153°29′17″W
Adlandırma
İngilizce Three Saints («Üç Aziz[ler]») adı Rusça Трёх Святителей adının harfiyen çevirisisidir ve Şelihov'un bayrak gemisinin adına ithafendir. Geminin adı önce Гавань Трёх Святителей (Three Saints Harbor) limanına verilmiş, sonraki yıllarda bu liman yok olsa bile bulunduğu koyun adı olarak kullanılmaya devam etmiştir. Geminin «Üç Aziz[ler]» anlamına gelen adı Ortodoks hristiyanlıktaki (Rus. Собор трёх святителей) adı verilen üç aziz hiyerarşisine dayanır.
Lyahik Koyu (Rus. Zaliv Lyakhik İng Lyakhik Bay) adı kaptan Tebenkov tarafından 1852 yılında kullanılmıştır. "Aleutça" adı Liakik olup, muhtemelen liak (Kanada kazı) kelimesinden gelir. Ruslar hem Aleutları hem de Supikleri "Aleut" ortak adıyla anmışlardır ve bunun "Alutiiq" versiyonu günümüzde İngilizcede Supikler ve dilleri için kullanılmaktadır. Supikçede Kanada kazına lagiq adı verilir.
Tarih
Rus İmparatorluğu adına keşif gezisine çıkan Vitus Bering ile Aleksey Çirikov'un 1741 yılında Aleut Adaları'nın Rusya'ya en yakın kısmı olan Komandor Adaları'nı keşfetmeleriyle birlikte Rus Amerikası ([1733 -] 1741 - 1867) dönemi başlamış oldu. Batıdaki Aleut Adalarından doğuya uzanan Rusların Supik topraklarına 1762-63, 1776 ve 1779-1780 yıllarında düzenledikleri üç keşif seferinde yerli Supiklerden direniş görmüş, Supik savaşçılar Şelihov'un dört gemisini yıkmışlardı. Yerlilerle yüzleşmek ve bu direnişin intikamını almak isteyen Şelihov'un bizzat kendisinin tutmuş olduğu kayıtlara göre, 130 Rus ve Sibirya yerlisi, Fox Adaları'ndan getirdiği Qawalangin kabilesinden 12 Aleut ile tercüman olarak kullandığı ve adı Qaspeq (ya da Kashpak; harfiyen anlamı «qaspeq») olan Kodiak Supiği (Alutiiq / Aleut) köle ile birlikte 1784 yazında Kodiak Adasının güneydoğusuna gemilerini yanaştırır. Yanaştığı bu kıyıda Rusların Alaska'daki ilk limanı olan Гавань Трёх Святителей (Gavan’ Tryoh Svyatiteley, İng. Three Saints Harbor) limanını kurar. Aynı zamanda ilk yerleşimleri olan bu liman daha sonra ilk Rus ticaret karakolu olarak da kullanılmıştır. Yerleşimi kuran Şelihov, yerli Supiklerden intikam almak ve Rus otoritesini kabul ettirmek için koyun karşısında bulunan Sitkalidak adasının orta güney ucunda korunaklı bir sığınak olan Awa’uq kayalığına sığınan 4000 kadar Supiğin üzerine savaş topu ve misket tüfekleri ile ateş emri verir ve yüzlercesini vahşice katleder, kurtulan yetişkin erkeklerin büyük bir kısmını sonradan idam ettirir, her adamına Supik kabile reislerinin ve iyi avcıların çocuklarını köle ve rehine olarak verir. Awa’uq Katliamı olarak bilinen bu saldırı, Supik tarihinin en karanlık döneminin başlangıcıdır. Ruslar sonraki yıllarda da yerli Supiklere karşı terör saltanatı (reign of terror) sürdürmüştür.
Yerleşim 1792 yılında bir deprem ve tsunami tarafından tahrip olduğundan, yerleşimcileri için daha sonra Saint Peter Koyu'nda Pavlovskaya adıyla yeniden bir yerleşim kurulmuştur ve bu yeni yerleşim bugünkü Kodiak şehridir.
Sit
Alaska'daki ilk Rus yerlişiminin bulunduğu Three Saints Harbor Site (KOD-083) arkeolojik siti 1-1,5 m kalınlığında ve dik sahil sırtı üzerindedir. Three Saints Harbor arkeolojik siti 1978 yılında National Historic Landmark olarak kabul edilmiştir.
Kaynakça
- ^ AnaBritannica (yıl: 1986, cilt: 1, sayfa: 313 madde: Alaska)
- ^ Petroff, 1893, p. 32.
- ^ 1852, map 23.
- ^ Baker, 1906, p. 625.
- ^ Geoghegan, R.H. Notes. He proposes it as a dual form, meaning "pair of geese".
- ^ Three Saints Bay. Geographic Names Information System, U.S. Geological Survey
- ^ a b c Ben Fitzhugh (2003), The Evolution of Complex Hunter-Gatherers: archaeological evidence from the North Pacific 27 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York, 2003
- ^ a b John Enders (1992), Archaeologist May Have Found Site Of Alaska Massacre 18 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Seattle Times, Sunday, August 16, 1992
- ^ Ian Hutchinson & Aron L. Crowell, Great Earthquakes and Tsunamis at the Alaska Subduction Zone: Geoarchaeological Evidence of Recurrence and Extent 1 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . National Historic Landmark summary listing. National Park Service. 6 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008.
Dış bağlantılar
- GOOGLE Haritalar : Three Saints Bay
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Three Saints Koyu Supikce Sun alleq Ingilizce Three Saints Bay Rusca Buhta Tryoh Svyatitelej Buhta Tryoh Svyatiteley Amerika Birlesik Devletleri ne bagli Alaska eyaletinde Kodiak Adasi nin guneydogu kiyilarinda Eskimo halki Supiklerin topraklarinda bulunan ve 14 km uzunlugunda olan koy inlet Koyun guneyinde Sitkalidak adasi bulunur ve ikisi birbirinden Sitkalidak Bogazi ile ayrilir Burasi 1784 yilinda Grigoriy Selihov onderligindeki Rus kurk tuccarlari ve yerlesimcileri olan promislenniklerin Alaska da kurmus oldugu ilk yerlesim yeridir Bu yerlesim kalintilarinin bulundugu alan gunumuzde Three Saints Bay Site KOD 083 arkeolojik sitidir Three Saints Koyu ndaki Selihov un 1784 yilinda kurulan yerlesimi ve ticaret karakolu Sitkalidak Adasi nin karsindadir ve ikisinin arasinda Sitkalidak bogazi yer alir Gavriil Saricev in Atlas inda 1802 bulunan litograf Alaska and Polar Regions Archives Rasmuson Library University of Alaska Fairbanks 57 8 57 N 153 29 17 WAdlandirmaIngilizce Three Saints Uc Aziz ler adi Rusca Tryoh Svyatitelej adinin harfiyen cevirisisidir ve Selihov un bayrak gemisinin adina ithafendir Geminin adi once Gavan Tryoh Svyatitelej Three Saints Harbor limanina verilmis sonraki yillarda bu liman yok olsa bile bulundugu koyun adi olarak kullanilmaya devam etmistir Geminin Uc Aziz ler anlamina gelen adi Ortodoks hristiyanliktaki Rus Sobor tryoh svyatitelej adi verilen uc aziz hiyerarsisine dayanir Lyahik Koyu Rus Zaliv Lyakhik Ing Lyakhik Bay adi kaptan Tebenkov tarafindan 1852 yilinda kullanilmistir Aleutca adi Liakik olup muhtemelen liak Kanada kazi kelimesinden gelir Ruslar hem Aleutlari hem de Supikleri Aleut ortak adiyla anmislardir ve bunun Alutiiq versiyonu gunumuzde Ingilizcede Supikler ve dilleri icin kullanilmaktadir Supikcede Kanada kazina lagiq adi verilir TarihRus Imparatorlugu adina kesif gezisine cikan Vitus Bering ile Aleksey Cirikov un 1741 yilinda Aleut Adalari nin Rusya ya en yakin kismi olan Komandor Adalari ni kesfetmeleriyle birlikte Rus Amerikasi 1733 1741 1867 donemi baslamis oldu Batidaki Aleut Adalarindan doguya uzanan Ruslarin Supik topraklarina 1762 63 1776 ve 1779 1780 yillarinda duzenledikleri uc kesif seferinde yerli Supiklerden direnis gormus Supik savascilar Selihov un dort gemisini yikmislardi Yerlilerle yuzlesmek ve bu direnisin intikamini almak isteyen Selihov un bizzat kendisinin tutmus oldugu kayitlara gore 130 Rus ve Sibirya yerlisi Fox Adalari ndan getirdigi Qawalangin kabilesinden 12 Aleut ile tercuman olarak kullandigi ve adi Qaspeq ya da Kashpak harfiyen anlami qaspeq olan Kodiak Supigi Alutiiq Aleut kole ile birlikte 1784 yazinda Kodiak Adasinin guneydogusuna gemilerini yanastirir Yanastigi bu kiyida Ruslarin Alaska daki ilk limani olan Gavan Tryoh Svyatitelej Gavan Tryoh Svyatiteley Ing Three Saints Harbor limanini kurar Ayni zamanda ilk yerlesimleri olan bu liman daha sonra ilk Rus ticaret karakolu olarak da kullanilmistir Yerlesimi kuran Selihov yerli Supiklerden intikam almak ve Rus otoritesini kabul ettirmek icin koyun karsisinda bulunan Sitkalidak adasinin orta guney ucunda korunakli bir siginak olan Awa uq kayaligina siginan 4000 kadar Supigin uzerine savas topu ve misket tufekleri ile ates emri verir ve yuzlercesini vahsice katleder kurtulan yetiskin erkeklerin buyuk bir kismini sonradan idam ettirir her adamina Supik kabile reislerinin ve iyi avcilarin cocuklarini kole ve rehine olarak verir Awa uq Katliami olarak bilinen bu saldiri Supik tarihinin en karanlik doneminin baslangicidir Ruslar sonraki yillarda da yerli Supiklere karsi teror saltanati reign of terror surdurmustur Yerlesim 1792 yilinda bir deprem ve tsunami tarafindan tahrip oldugundan yerlesimcileri icin daha sonra Saint Peter Koyu nda Pavlovskaya adiyla yeniden bir yerlesim kurulmustur ve bu yeni yerlesim bugunku Kodiak sehridir SitAlaska daki ilk Rus yerlisiminin bulundugu Three Saints Harbor Site KOD 083 arkeolojik siti 1 1 5 m kalinliginda ve dik sahil sirti uzerindedir Three Saints Harbor arkeolojik siti 1978 yilinda National Historic Landmark olarak kabul edilmistir Kaynakca AnaBritannica yil 1986 cilt 1 sayfa 313 madde Alaska Petroff 1893 p 32 1852 map 23 Baker 1906 p 625 Geoghegan R H Notes He proposes it as a dual form meaning pair of geese Three Saints Bay Geographic Names Information System U S Geological Survey a b c Ben Fitzhugh 2003 The Evolution of Complex Hunter Gatherers archaeological evidence from the North Pacific 27 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kluwer Academic Plenum Publishers New York 2003 a b John Enders 1992 Archaeologist May Have Found Site Of Alaska Massacre 18 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Seattle Times Sunday August 16 1992 Ian Hutchinson amp Aron L Crowell Great Earthquakes and Tsunamis at the Alaska Subduction Zone Geoarchaeological Evidence of Recurrence and Extent 1 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde National Historic Landmark summary listing National Park Service 6 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ocak 2008 Dis baglantilarGOOGLE Haritalar Three Saints Bay