Standart Tibetçe, Ü-Tsang Tibetçesi veya Lhasa Tibetçesi, (Tibetçe: ལྷ་སའི་སྐད་, Wylie: Lha-sa'i skad) genellikle Çin içindeki Tibet bölgesinde ve Çin dışındaki Tibetli diaspora tarafından konuşulan bir dildir. Tibetçe, dünyanın hâlâ kullanılan en eski yazımlarından birine sahiptir ve 1200 yıldır aynı şekilde yazılmaktadır. Eski Tibetçede kelime başlarında ünsüz kümeleri varken Ü-Tsang ve Khams lehçelerinde bu ünsüz kümeleri kaybolmuş ve diller tonal bir hâl almıştır.
Tibetçe | |
---|---|
བོད་སྐད་ bod skad དབུས་སྐད་ dbus skad ལྷ་སའི་སྐད་ lha-sa'i skad | |
Bölge | Orta Asya |
Etnisite | Tibetliler |
Konuşan sayısı | 4,173,940 (2022) |
Dil ailesi | |
Yazı sistemi | Tibet alfabesi |
Resmî durumu | |
Resmî dil | Çin |
Dil kodları | |
ISO 639-3 | Çeşitli: bod – Lhasa Tibetçesi dre – Dolpo hut – Humla, Limi lhm – Lhomi muk – Mugom kte – Nubri ola – Walungge loy – Lowa/Loke tcn – Tichurong |
Ses bilgisi
Ünsüzler
Çiftdamaksıl | Dişyuvasıl | Retroflex | (Dişyuvasıl-) | Arkadamaksıl | Gırtlaksıl | ||||
Damaksıl | |||||||||
Genizsil | m | n | ɲ | ŋ | |||||
Patlamalı | p pʰ | tʰ | t | ʈʰ | cʰ | c | kʰ | k | ʔ |
Patlamalı-sürtünmeli | tsʰ | ts | ʈ | tɕʰ | tɕ | ||||
Sürtünmeli | s | ʂ | ɕ | h | |||||
Sürtünmesiz | w | ɹ̥ | ɹ | ||||||
Yansürtünmesiz | ʎ |
Ünlüler
Tibetçedeki ünlüler Türkçedekine benzerdir: A, Ä, E, İ, O, Ö, U, Ü; ancak I yoktur
Ön | Arka | |
Kapalı | i y | u |
Yarı-kapalı | e ø | o |
Yarı-açık | ɛ | |
Açık | a |
Dil bilgisi
Tibetçe, ergatif bir dildir. Tibetçe cümle yapısı genel olarak Özne-Nesne-Fiil'dir. Tibetçede sıfatlar genellikle isimlerin sonrasında gelir.
Kaynakça
- ^ . Official Chinese government site. 2 Mart 2009. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Standart Tibetce U Tsang Tibetcesi veya Lhasa Tibetcesi Tibetce ལ སའ ས ད Wylie Lha sa i skad genellikle Cin icindeki Tibet bolgesinde ve Cin disindaki Tibetli diaspora tarafindan konusulan bir dildir Tibetce dunyanin hala kullanilan en eski yazimlarindan birine sahiptir ve 1200 yildir ayni sekilde yazilmaktadir Eski Tibetcede kelime baslarinda unsuz kumeleri varken U Tsang ve Khams lehcelerinde bu unsuz kumeleri kaybolmus ve diller tonal bir hal almistir Tibetceབ ད ས ད bod skad དབ ས ས ད dbus skad ལ སའ ས ད lha sa i skadBolgeOrta AsyaEtnisiteTibetlilerKonusan sayisi4 173 940 2022 Dil ailesiCin Tibet dilleri Tibet Burma dilleriTibet dilleriTibetceYazi sistemiTibet alfabesiResmi durumuResmi dil Cin Tibet Ozerk BolgesiDil kodlariISO 639 3Cesitli bod Lhasa Tibetcesi dre Dolpo hut Humla Limi lhm Lhomi muk Mugom kte Nubri ola Walungge loy Lowa Loke tcn TichurongTibetce Ingilizce bir sozluk Ses bilgisiUnsuzler Ciftdamaksil Disyuvasil Retroflex Disyuvasil Arkadamaksil GirtlaksilDamaksilGenizsil m n ɲ ŋPatlamali p pʰ tʰ t ʈʰ cʰ c kʰ k ʔPatlamali surtunmeli tsʰ ts ʈ tɕʰ tɕSurtunmeli s ʂ ɕ hSurtunmesiz w ɹ ɹYansurtunmesiz ʎUnluler Tibetcedeki unluler Turkcedekine benzerdir A A E I O O U U ancak I yoktur On ArkaKapali i y uYari kapali e o oYari acik ɛAcik aDil bilgisiTibetce ergatif bir dildir Tibetce cumle yapisi genel olarak Ozne Nesne Fiil dir Tibetcede sifatlar genellikle isimlerin sonrasinda gelir Kaynakca Official Chinese government site 2 Mart 2009 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2023