Timurluların Avrupa ile İlişkileri, Türk-Moğol hükümdarı Timur ve Avrupa hükümdarları arasında, yayılmacı bir politika izleyen Osmanlı İmparatorluğu'na karşı bir uzlaşma yürütmeye çalışmak amacıyla 15. yüzyılın başlarında gelişti. Timurlular 14. yüzyılın başlarından beri Müslüman olmasına rağmen, Osmanlı Türkleri ve Mısır Memlûkluları ile aralarında güçlü bir muhalefet vardı.
Kendini Gazi (veya "fatih") olarak tanımlamasına rağmen Timur, Avrupa ile nispeten dostane ilişkiler sürdürdü. O dönemde Avrupa, Osmanlı Türklerinin orduları tarafından tehdit ediliyordu ve yeni müttefikler açısından umutsuzdu. Timur da Avrupa devletlerini Osmanlı ile olan savaşı için müttefik olarak gördü. 1399'da Hindistan'a yaptığı seferden sonra Timur, 1400'de Halep ve Şam'ı aldı. Osmanlı hükümdarı I. Bayezid ile Temmuz 1402'de Ankara Muharebesi'ni yaptı ve onu yendi.
İspanyol ve Fransız krallıkları ile olan ilişkiler
Ankara Muharebesi'nden önce, Yüz Yıl Savaşı sessiz bir aşamada seyrederken, Avrupa'daki birçok şövalye ve silahlı adam yurt dışında maceralar aradı ve bunlardan bazıları Timur'un ordusunda görev yaptı. Hizmetinin koşulları tam olarak bilinmese de ''Jacques du Fey'' adında Fransız bir toprak sahibinin Timur adına bir hizmet yürüttüğü kaydedilmiştir. Bu konuda bilinen şey, Timur'un bu Fransız'ı ülkesinin Osmanlılar'a karşı yürüttüğü ve felaketle sonuçlanan Niğbolu Muharebesi'ne katılabilmesi için saldığıdır. Savaştan sonra Osmanlı sultanı birçok mahkûmun infaz edilmesini emretti, ancak Timur tarafından Osmanlıların Cihad çağrısına cevap vermek için gönderilen Tatar savaşçılar, Jacques du Fey'i tanıdı ve onu infazdan kurtarabildi.
Ankara Muharebesi sırasında, iki İspanyol büyükelçisi Timur'la birlikteydi: Pelayo de Sotomayor ve Fernando de Palazuelos. Avrupa'ya saldıran Osmanlı Türklerine karşı Timur ve Avrupa devletleri arasında bir müttefiklik ihtimali vardı. Muhalif olduğu Osmanlılar ve Memlûklulara karşı olan bir düşmanla müttefik olmak Timur açısından geçerli bir sebepti.
Özellikle Osmanlı'nın İstanbul'u uzun süredir tehdit ettiği sıralarda yaşanan bu girişimler yüzyıl önce gerçekleşen Fransız-Moğol ittifakının bir yansımasıydı.
Timur, Johannes de Galonifontibus'u VI. Charles'a büyükelçi olarak gönderdi. Johannes 15 Haziran 1403'te Paris'e geldi. Timur'un mektubu VI. Charles'a teslim edildi. Mektupta onu şöyle tanımladı:
''En yüce, en muzaffer Kral ve Sultan, Fransızların ve diğer birçok ulusun kralı, En Yüce'lerin arkadaşı, dünyanın en hayırsever hükümdarı, birçok büyük savaşın galibi.''
Timur, ticari ilişkilerin gelişmesinin yanı sıra VI. Charles'a saldırı ve savunma amaçlı bir ittifak önerdi. VI. Charles, Timur'un ölümünden kısa bir süre önce bir cevap ve elçi gönderebildi (1405).
İspanya ile ilişkiler de geliştirildi. İspanyol tarihçi Miguel Ángel Ochoa Brun'a göre, Kastilyalı III. Henry saltanatı ile Timur saltanatı arasındaki ilişkiler, Orta Çağ'daki Kastilya diplomasisinin en önemli bölümüdür. Timur, Hacı Muhammad el-Gazi adındaki bir Çağatay Büyükelçisini Kastilya sarayına mektuplar ve hediyelerle birlikte gönderdi.
Aralık 1402'de Timur, Ankara Muharebesi'ni kazandıktan sonra Anadolunun batı kıyısındaki küçük bir Avrupa karakoluyla çatışmaya girdi. Smirni (bugünkü İzmir şehri) şehrinin kale ve limanı Hospitalier Şövalyeleri tarafından savunuldu. Timur İzmir'i iki hafta boyunca kuşattı ve ele geçirdi. Bu eylem Aragon ve Kastilya'da biraz şaşkınlığa neden oldu.
Ruy González de Clavijo Büyükelçiliği
Kastilya Kralı III. Henry, Timur'un Semerkant'taki sarayına 21 Mayıs 1403'te Ruy González de Clavijo önderliğinde olan ve başka iki elçinin de olduğu bir heyet gönderdi. 1406'daki dönüşlerinde Timur, İspanya kralını "kendi oğlu" olarak gördüğünü söyledi.
Clavijo'ya göre, Timur'un İspanyol heyetine iyi davranıp Hitay elçilerine kibirli davranması tezat oluşturuyordu. Çinli hükümdarın unvanı ''yeryüzünün efendisi'' iken, Timur tarafından bir "hırsız ve kötü bir adam" (Clavijo'nun söylediği şekilde) olarak tanımlanmış ve onun elçileri İspanyol elçilerinin aşağısında oturtulmuştu.
Clavijo'nun Semerkant ziyareti onun Marco Polo'nun seyahatlerinden bu yana geçen yüzyılda çok az Avrupalı tarafından ziyaret edilen Hitay (Çin) hakkında Avrupalılara haberler getirmesini sağladı. Clavijo'nun raporları saptırılmış olmasına rağmen Hongwu İmparatorunun torunları arasındaki son iç savaş hakkında bilgiler içeriyordu. İspanyollar bazı Çinli ziyaretçilerle konuşabildi ve Semerkant ile Hanbalık (Pekin) arasındaki kervan rotalarını öğrendiler. Avrupalı okuyuculara "dünyanın en büyük şehri" olduğu söylenen Hanbalık ve o ülkenin güçlü orduları hakkında bilgiler veren Clavijo, aynı zamanda yanlışlıkla yeni imparatorun Katolikliğe geçtiğini de söyledi. Bu nedenle raporu, 17. yüzyılın başlarına kadar süren ve 1603'te Bento de Góis'in yaptığı ünlü seferin nedenlerinden biri olan, Avrupalıların Hitay'da Hrıstiyanlığın yaygın olduğuna dair inanışını destekleyen faktörlerden biri oldu.
Timur Sonrası İlişkiler
Timur 1405'te öldü. Oğlu Şahruh Osmanlılara karşı mücadeleye devam etti ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Hristiyan Avrupa'dan uzaklaşabileceği yönünde umut yarattı.
Bavyeralı bir maceracı olan Johannes Schiltberger'in 1402'den 1405'e kadar Timur'un hizmetinde kaldığı biliniyor. Ayrıca, çok sayıda Venedik ve Ceneviz tüccarları Sultaniye'de etkindi.
Timur'un hikâyesi, Avrupa'da Oryantalizm ile ilişkili uzun bir mirasa sahiptir. 1590'da Christopher Marlowe tarafından yazılan ''Tamburlaine the Great'' ve 1724'te Handel tarafından yazılan opera Tamerlano gibi yayınlar bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c d Atiya, Aziz Suryal (1 Ocak 1965). The Crusade in the Later Middle Ages (İngilizce). s. 256. ISBN . 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ a b c ''The Silk Road: Two Thousand Years in the Heart of Asia'' Frances Wood (İngilizce). Books.google.com. s. 136. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2013.
- ^ a b c The Cambridge History of Iran (İngilizce). Cambridge University Press. 6 Şubat 1986. s. 375. ISBN . 26 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2013.
- ^ a b Sinor, Denis (29 Temmuz 1997). ''Inner Asia'' (İngilizce). Psychology Press. s. 190. ISBN . 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2013.
- ^ a b c d Fischel, Walter F. ''Ibn Khaldun in Egypt'' (İngilizce). Books.google.com. s. 106. 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2013.
- ^ ''Culture and customs of Iran'' by Elton L. Daniel (İngilizce). Books.google.com. s. 25. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2013.
- ^ Gifford, John. ''The history of France, from the earliest times, to the present important era'' (İngilizce). C. Lowndes, and sold by W. Locke. s. 355. 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
- ^ Embajada a Tamorlán (İspanyolca). Editorial Castalia. 1999. s. 19. ISBN . 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
- ^ Levathes 1994. Markham, Clements R. Court of Timour, at Samarcand, AD 1403-6 (İngilizce). Londra: Harlutt Society.. (Levathes quotes a 1970 reprint, with the same pagination).
- ^ González de Clavijo & Markham 1859. During Clavijo's visit the capital of the Ming Empire was actually Nankin, rather than Beijing (Cambalu).
- ^ Setton, Kenneth M.; Hazard, Harry W.; Zacour, Norman P., (Ed.) (1989). A History of the Crusades, Volume VI: The Impact of the Crusades on Europe (İngilizce). Madison ve Londra: University of Wisconsin Press. s. 262. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Timurlularin Avrupa ile Iliskileri Turk Mogol hukumdari Timur ve Avrupa hukumdarlari arasinda yayilmaci bir politika izleyen Osmanli Imparatorlugu na karsi bir uzlasma yurutmeye calismak amaciyla 15 yuzyilin baslarinda gelisti Timurlular 14 yuzyilin baslarindan beri Musluman olmasina ragmen Osmanli Turkleri ve Misir Memluklulari ile aralarinda guclu bir muhalefet vardi Timur un VI Charles a Mektubu 1402 Kendini Gazi veya fatih olarak tanimlamasina ragmen Timur Avrupa ile nispeten dostane iliskiler surdurdu O donemde Avrupa Osmanli Turklerinin ordulari tarafindan tehdit ediliyordu ve yeni muttefikler acisindan umutsuzdu Timur da Avrupa devletlerini Osmanli ile olan savasi icin muttefik olarak gordu 1399 da Hindistan a yaptigi seferden sonra Timur 1400 de Halep ve Sam i aldi Osmanli hukumdari I Bayezid ile Temmuz 1402 de Ankara Muharebesi ni yapti ve onu yendi Ispanyol ve Fransiz kralliklari ile olan iliskilerAnkara Muharebesi nden once Yuz Yil Savasi sessiz bir asamada seyrederken Avrupa daki bircok sovalye ve silahli adam yurt disinda maceralar aradi ve bunlardan bazilari Timur un ordusunda gorev yapti Hizmetinin kosullari tam olarak bilinmese de Jacques du Fey adinda Fransiz bir toprak sahibinin Timur adina bir hizmet yuruttugu kaydedilmistir Bu konuda bilinen sey Timur un bu Fransiz i ulkesinin Osmanlilar a karsi yuruttugu ve felaketle sonuclanan Nigbolu Muharebesi ne katilabilmesi icin saldigidir Savastan sonra Osmanli sultani bircok mahkumun infaz edilmesini emretti ancak Timur tarafindan Osmanlilarin Cihad cagrisina cevap vermek icin gonderilen Tatar savascilar Jacques du Fey i tanidi ve onu infazdan kurtarabildi Ankara savasinin tasviri Ankara Muharebesi sirasinda iki Ispanyol buyukelcisi Timur la birlikteydi Pelayo de Sotomayor ve Fernando de Palazuelos Avrupa ya saldiran Osmanli Turklerine karsi Timur ve Avrupa devletleri arasinda bir muttefiklik ihtimali vardi Muhalif oldugu Osmanlilar ve Memluklulara karsi olan bir dusmanla muttefik olmak Timur acisindan gecerli bir sebepti Timur un biyografisi Zafername den 1467 alinan Bihzad tarafindan cizilen ve Izmir Kusatmasi ni gosteren bu Fars minyaturu Johns Hopkins Universitesi ndeki John Work Garrett Kutuphanesi nde saklanmaktadir Ozellikle Osmanli nin Istanbul u uzun suredir tehdit ettigi siralarda yasanan bu girisimler yuzyil once gerceklesen Fransiz Mogol ittifakinin bir yansimasiydi Timur Johannes de Galonifontibus u VI Charles a buyukelci olarak gonderdi Johannes 15 Haziran 1403 te Paris e geldi Timur un mektubu VI Charles a teslim edildi Mektupta onu soyle tanimladi En yuce en muzaffer Kral ve Sultan Fransizlarin ve diger bircok ulusun krali En Yuce lerin arkadasi dunyanin en hayirsever hukumdari bircok buyuk savasin galibi Timur ticari iliskilerin gelismesinin yani sira VI Charles a saldiri ve savunma amacli bir ittifak onerdi VI Charles Timur un olumunden kisa bir sure once bir cevap ve elci gonderebildi 1405 Ispanya ile iliskiler de gelistirildi Ispanyol tarihci Miguel Angel Ochoa Brun a gore Kastilyali III Henry saltanati ile Timur saltanati arasindaki iliskiler Orta Cag daki Kastilya diplomasisinin en onemli bolumudur Timur Haci Muhammad el Gazi adindaki bir Cagatay Buyukelcisini Kastilya sarayina mektuplar ve hediyelerle birlikte gonderdi Aralik 1402 de Timur Ankara Muharebesi ni kazandiktan sonra Anadolunun bati kiyisindaki kucuk bir Avrupa karakoluyla catismaya girdi Smirni bugunku Izmir sehri sehrinin kale ve limani Hospitalier Sovalyeleri tarafindan savunuldu Timur Izmir i iki hafta boyunca kusatti ve ele gecirdi Bu eylem Aragon ve Kastilya da biraz saskinliga neden oldu Timur un 15 yuzyilda yapilmis bir tasviri Ruy Gonzalez de Clavijo BuyukelciligiKastilya Krali III Henry Timur un Semerkant taki sarayina 21 Mayis 1403 te Ruy Gonzalez de Clavijo onderliginde olan ve baska iki elcinin de oldugu bir heyet gonderdi 1406 daki donuslerinde Timur Ispanya kralini kendi oglu olarak gordugunu soyledi Clavijo ya gore Timur un Ispanyol heyetine iyi davranip Hitay elcilerine kibirli davranmasi tezat olusturuyordu Cinli hukumdarin unvani yeryuzunun efendisi iken Timur tarafindan bir hirsiz ve kotu bir adam Clavijo nun soyledigi sekilde olarak tanimlanmis ve onun elcileri Ispanyol elcilerinin asagisinda oturtulmustu Clavijo nun Semerkant ziyareti onun Marco Polo nun seyahatlerinden bu yana gecen yuzyilda cok az Avrupali tarafindan ziyaret edilen Hitay Cin hakkinda Avrupalilara haberler getirmesini sagladi Clavijo nun raporlari saptirilmis olmasina ragmen Hongwu Imparatorunun torunlari arasindaki son ic savas hakkinda bilgiler iceriyordu Ispanyollar bazi Cinli ziyaretcilerle konusabildi ve Semerkant ile Hanbalik Pekin arasindaki kervan rotalarini ogrendiler Avrupali okuyuculara dunyanin en buyuk sehri oldugu soylenen Hanbalik ve o ulkenin guclu ordulari hakkinda bilgiler veren Clavijo ayni zamanda yanlislikla yeni imparatorun Katoliklige gectigini de soyledi Bu nedenle raporu 17 yuzyilin baslarina kadar suren ve 1603 te Bento de Gois in yaptigi unlu seferin nedenlerinden biri olan Avrupalilarin Hitay da Hristiyanligin yaygin olduguna dair inanisini destekleyen faktorlerden biri oldu Timur Sonrasi IliskilerTimur 1405 te oldu Oglu Sahruh Osmanlilara karsi mucadeleye devam etti ve Osmanli Imparatorlugu nun Hristiyan Avrupa dan uzaklasabilecegi yonunde umut yaratti Bavyerali bir maceraci olan Johannes Schiltberger in 1402 den 1405 e kadar Timur un hizmetinde kaldigi biliniyor Ayrica cok sayida Venedik ve Ceneviz tuccarlari Sultaniye de etkindi Timur un hikayesi Avrupa da Oryantalizm ile iliskili uzun bir mirasa sahiptir 1590 da Christopher Marlowe tarafindan yazilan Tamburlaine the Great ve 1724 te Handel tarafindan yazilan opera Tamerlano gibi yayinlar bulunmaktadir Kaynakca a b c d Atiya Aziz Suryal 1 Ocak 1965 The Crusade in the Later Middle Ages Ingilizce s 256 ISBN 978 0 52703 700 0 13 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2020 a b c The Silk Road Two Thousand Years in the Heart of Asia Frances Wood Ingilizce Books google com s 136 2 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2013 a b c The Cambridge History of Iran Ingilizce Cambridge University Press 6 Subat 1986 s 375 ISBN 978 0 521 20094 3 26 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2013 a b Sinor Denis 29 Temmuz 1997 Inner Asia amp 39 Ingilizce Psychology Press s 190 ISBN 978 0 70070 896 3 2 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2013 a b c d Fischel Walter F Ibn Khaldun in Egypt amp 39 Ingilizce Books google com s 106 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2013 Culture and customs of Iran by Elton L Daniel Ingilizce Books google com s 25 2 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2013 Gifford John The history of France from the earliest times to the present important era Ingilizce C Lowndes and sold by W Locke s 355 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Temmuz 2020 Embajada a Tamorlan Ispanyolca Editorial Castalia 1999 s 19 ISBN 978 8 47039 831 5 11 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Temmuz 2020 Levathes 1994 Markham Clements R Court of Timour at Samarcand AD 1403 6 Ingilizce Londra Harlutt Society Levathes quotes a 1970 reprint with the same pagination Gonzalez de Clavijo amp Markham 1859 During Clavijo s visit the capital of the Ming Empire was actually Nankin rather than Beijing Cambalu Setton Kenneth M Hazard Harry W Zacour Norman P Ed 1989 A History of the Crusades Volume VI The Impact of the Crusades on Europe Ingilizce Madison ve Londra University of Wisconsin Press s 262 ISBN 0 299 10740 X