Transdinyester Valiliği Rumence Guvernământul Transnistriei Dinyester ve Güney Bug nehirleri arasında Mihver Devlet

Transdinyester Valiliği (Rumence: Guvernământul Transnistriei), Dinyester ve Güney Bug nehirleri arasında, Mihver Devletleri tarafından Barbarossa Harekâtı sırasında Sovyetler Birliği'nden fethedilen ve Romanya tarafından yönetilen, 19 Ağustos 1941'den 29 Ocak 1944'e kadar işgal edilen bir bölgeydi. Batısında Dinyester nehri (Transdinyester'i Besarabya'dan ayıran), doğusunda Güney Bug Nehri (Ukrayna Alman Reichskommissariat'ından ayıran) ve güneyinde Karadeniz vardır. Günümüzdeki Transdinyester bölgesini (Dinyester kıyısı boyunca yalnızca küçük bir şerittir) ve daha doğudaki bölgeleri (Dinyester'in doğusundaki modern Odessa Oblastı, Vinnitsa Oblastı'nın güneyi ve Mıkolaiv Oblastı'nın doğudan küçük bir kısmı) kapsıyordu. II. Dünya Savaşı sırasında Transdinyester'in idari başkenti, Karadeniz'de bir liman kenti olan Odessa'ydı.

Transdinyester Valiliği

Guvernământul Transnistriei

Bayrak

Arma

Başkent

Odessa

Tarihçe

• Kuruluşu	19 Ağustos 1941
• Dağılışı	29 Ocak 1944

Yüzölçümü

• 1941

39,733 km²

Nüfus

• Sayılan

2,326,226 (1941)

Öncüller

Ardıllar

	Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
	Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Günümüzdeki durumu

Ukrayna

Moldova (Transdinyester)

İkinci Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın ikna ve yardımıyla Romanya Krallığı tarihte ilk kez Transdinyester'in kontrolünü ele geçirdi. Ağustos 1941'de Adolf Hitler, Ion Antonescu'yu, 'nün ardından Miklós Horthy'nin Macaristan'ı tarafından işgal edilen 'nın yerini alması için bölgenin kontrolünü ele geçirmeye ikna etti. Romanya yönetimine rağmen, Romanya Krallığı resmi olarak Transdinyester'i idari çerçevesine dahil etmedi; Nazi dostu Antonescu hükûmeti sonunda bölgeyi ilhak etmeyi umuyordu, ancak Doğu Cephesi'ndeki gelişmeler bunu engelledi.

Romanya'nın Transdinyester'i fethi

Odessa'nın ele geçirilmesi ve "Bolşevizme Karşı Sefer" anısına 1941 tarihli Rumen posta pulu.

26 Temmuz 1941'e kadar Romanya ordusu, Sovyet ordusunu Haziran 1940'ta Sovyetler Birliği tarafından işgal edilen Romanya toprakları olan Besarabya'dan itmişti. Nazi Almanyası, Romanya'yı Sovyetler Birliği'ne karşı savaşta müttefik olarak istiyordu. Ancak Romanya kendi topraklarını geri almaktan memnundu. Romanya'nın o zamanki diktatörü Ion Antonescu'nun ikna edilmesini kolaylaştırmak için Hitler, Alman ordusuna, Sovyet birliklerini Dinyester ve Güney Bug nehirleri arasında tuzağa düşürmek için Güney Bug Nehri'nin doğusundaki bir rotayı izleyerek kuzeyden güneye Ukrayna'ya ilerlemesini emretti. Antonescu böylece ordusu için basit bir görevle karşı karşıya kaldı: kuşatılmış ve geri çekilen Kızıl Ordu birliklerinin olduğu kesin olarak sınırlandırılmış bir bölgeyi fethetmek. Antonescu, 4. Ordu'ya bu görevi üstlenmesini emretti.

İlerlemenin ilk haftasında, Ağustos 1941'in ortalarında, Rumen kuvvetleri, Odessa çevresindeki küçük bir alan dışında tüm bölgeyi savaşmadan ele geçirdi. O zaman, Rumenlerin şehri 34.000 savunucusundan fethetmek için 60.000 askeri vardı. Ancak organizasyon o kadar zayıftı ve komuta o kadar yüzeyseldi ki saldırı askeri bir gafla sonuçlandı. Bu başarıdan yararlanan Sovyetler, şehrin deniz yoluyla tahliyesini durdurdu ve bunun yerine takviye göndererek Sovyet kuvvetlerinin gücünü 100.000'e çıkardı.^[] Rumenler de kendi sayılarını ikiye katlamak zorunda kaldılar. Ara sıra, ön hatların bazı küçük bölümlerinde, düşük ve orta rütbeli Rumen subayları açık başarılar gösterse de, kuşatmanın genel organizasyonu Rumenler için felaket oldu ve daha sonra birkaç general görevden alındı. Sonunda, iki aylık kuşatmadan sonra, Rumen ordusu 92.545 kayıp pahasına şehrin kontrolünü ele geçirdi. Sadece Stalingrad Muharebesi'nde Rumen kayıpları daha yüksekti, ancak o zaman Rumenler sayısal ve teknik olarak üstün bir düşmanla karşı karşıya kalacaklardı. Sovyetler sonunda şehri terk etseler de, daha büyük bir düşman kuvvetini daha küçük bir kuvvetle bloke edebildiler ve saldırganlara önemli kayıplar verdirdiler. Bu sonuç özellikle önemliydi, çünkü Sovyet Yüksek Komutanlığı başlangıçta şehrin terk edilmesini emretmişti. Savaşın sonunda Odessa, Kahraman şehir unvanını aldı.

Rumen birlikleri Odessa'ya girdikten sonra, yerel NKVD binasında iki tümeninin karargahını kurdular. Bununla birlikte, bina Sovyetler tarafından mayınlandı ve bina havaya uçuruldu, yaklaşık 50 subay da dahil olmak üzere 100'den fazla Rumen tümen karargah personelini öldürdü ve iki tümenin faaliyetlerini iki hafta boyunca felç etti. Misilleme olarak Ion Antonescu, Kızıl Ordu'ya yardım ettiğinden şüphelenilen sivillerin tutuklanmasını ve katledilmesini emretti. Antonescu, olaydan doğrudan sorumlu kişilerin kimliğinin tespit edilmesinin neredeyse imkansız olacağı netleştiğinde, Yahudilerin vurulmasını emretti. Ardından gelen katliam, çoğunluğunun askerî harekâtla hiçbir ilgisi olmayan 19.000 sivilin ölümüyle sonuçlandı. Çok sayıda Odessa Yahudisi bölgenin kuzey yarısındaki gettolara ve toplama kamplarına sürüldü.

'nda 300 kişilik bir partizan hareketi işgal boyunca aktifti.^[] Bu hareket, Moskova'daki partizan karargahı ile mükemmel bir iletişim kurmayı başardı. Antonescu'ya katakombları temizlemek için zehirli gaz kullanması tavsiye edildi, ancak böyle bir eylemin kamuya açık etkilerinden korktuğu için bundan kaçınmaya karar verdi. Sonunda Rumenler, taraf değiştiren ve hareketi katakomblardan açığa çıkaran bazı partizanların yardımıyla partizanlara çok sayıda kayıp verdirmeyi başardı. Ancak, katakomblar hiçbir zaman tamamen temizlenmedi ve partizanlar Kızıl Ordu'nun dönüşüne kadar sürekli bir direniş hareketi sürdürdüler.

Romanya'ya göre statüsü

Transdinyester için çıkarılan 1941 sonlarında Rumen posta pulları

Bölgeyi doğrudan ilhak etmese de, Antonescu hükûmeti, Transdinester Valiliği'ndeki bölgeyi vali altında örgütledi.

Nazi müttefiki Antonescu hükûmeti sonunda bölgeyi ilhak etmeyi umuyordu, ancak Doğu Cephesi'ndeki gelişmeler bunu engelledi.

Rumen muhalefet partileri, Romanya'nın Besarabya ve Bukovina ötesindeki operasyonlarına karşıydı. Dönemin iki önde gelen siyasi şahsiyeti, ve , "Rumen halkı, mücadelenin ulusal sınırlarımızın ötesinde sürdürülmesine asla rıza göstermeyecektir" dedi.

İdari bölümler

Transdinyester dahil Romanya'nın ilçeleri ve alt düzey idari bölümleri, Mayıs 1942

Bölge 13 ilçeye ayrılmıştı. Bu ilçelerin alt seviyesinde Municipiu, Oraş ve Raion adlı alt bölümler vardı.

İlçeler

Ananiev ()
Balta ()
Berezovca ()
Golta (Pervomaivsk)
Jugastru ()
Movilău (Mohıliv-Podilskıy)
Oceacov (Özi)
Odesa (Odessa)
Ovidiopol (Hacıdere)
Tiraspol
Tulcin ()

Rayonlar ve kasabalar

Judeţul Moghilău (Moghilău)
- Oraşul Moghilău
- Oraşul Şmerinca
- Raionul Balchi
- Raionul Copaigorod
- Raionul Crasnoe
- Raionul Iarişev
- Raionul Sargorod
- Raionul Şmerinca
- Raionul Stanislavcic
Judeţul Tulcin (Tulçın)
- Oraşul Moghilău
- Raionul Şmerinca
- Raionul Braslav
- Raionul Spikov
- Raionul Trostineţ
- Raionul Tulcin
Judeţul Jugastru (Yampil)
- Oraşul Iampol
- Raionul Cernovăţ
- Raionul Crijopol
- Raionul Iampol
- Raionul Tomaspol
Judeţul Balta (Balta)
- Oraşul Balta
- Oraşul Berşad
- Raionul Balta
- Raionul Berşad
- Raionul Cicelnic
- Raionul Obadovca
- Raionul Olgopol
- Raionul Pesceana
- Raionul Savrani
Judeţul Râbniţa (Râbniţa)
- Oraşul Barzula
- Oraşul Rabnita
- Raionul Barzula
- Raionul Camença
- Raionul Codâma
- Raionul Piesceanca
- Raionul Rabnita
Judeţul Golta (Golta)
- Oraşul Gölta
- Raionul Crivoe-Oziero
- Raionul Domaniovca
- Raionul Golta
- Raionul Liubaşovca
- Raionul Vradievca
Judeţul Ananiev (Ananiev)
- Oraşul Ananiev
- Raionul Ananiev
- Raionul Cernova
- Raionul Petroverovca
- Raionul Sfanta Troiţca
- Raionul Siraievo
- Raionul Valea Hotului
Judeţul Dubăsari (Dubăsari)
- Oraşul Dubăsari
- Oraşul Grigoriopol
- Raionul Ciorna
- Raionul Dubăsari
- Raionul Grigoriopol
- Raionul Ocna
- Raionul Zaharievca
Judeţul Tiraspol (Tiraspol)
- Municipiul Tiraspol
- Raionul Grosulova
- Raionul Razdelnaia
- Raionul Selz
- Raionul Slobozia
- Raionul Tebricovo
- Raionul Tiraspol
Judeţul Ovidiopol (Hacıdere)
- Oraşul Ovidiopol
- Raionul Balaevca
- Raionul Franzfeld
- Raionul Ovidiopol
- Raionul Vigoda
Judeţul Odessa (Odessa)
- Belediye Odessa
- Raionul Antono-Codincevo
- Raionul Blagujevo
- Raionul Ianovca
- Raionul Odessa
Judeţul Berezovca (Berezivka)
- Oraşul Berezovca
- Raionul Berezovca
- Raionul Landau
- Raionul Mostovoi
- Raionul Veselinovo
Judeţul Oceacov (Özi)
- Oraşul Oceacov
- Raionul Crasna
- Raionul Oceacov
- Raionul Varvarovca

Nüfus

Aralık 1941'de Rumen yetkililer Transdinyester'de bir nüfus sayımı yaptılar ve etnik yapı şu şekildeydi:

Etnik köken	Sayı	%	Kırsal	Kentsel
Ukraynalılar/Rutenler	1.775.273	76.3	79.9	57.4
Rumenler	197.685	8.4	9.3	4.4
Ruslar	150.842	6.5	2.4	27.9
Almanlar (ana olarak Karadeniz Almanları)	126.464	5.4	5.9	2.7
Bulgarlar	27.638	1.2	1.1	1.4
Yahudiler	21.852	0.9	0.7	2.0
Polonyalılar	13.969	0,6	0,3	2.3
Lipovanlar	968	-	-	0.1
Tatarlar	900	-	-	0.1
Diğerleri	10.628	0,5	10.2	1.7
Toplam	2.326.224	100	1.956.557	369.669

Rumen kentsel nüfusu (Aralık 1941 nüfus sayımı)

İsim	Durum	Toplam nüfus	Rumen nüfusu	Rumen oranı
Mogilǎu	kasaba	13,131	61	%0.46
Șmerinca	kasaba	10,502	29	%0.27
	kasaba	5.075	20	%0.39
	kasaba	3.833	5	%0.13
	kasaba	8.812	314	%3,56
	kasaba	6.998	1.575	%22,5
	kasaba	9.538	156	%1,63
	kasaba	4.361	1	%0.02
	kasaba	4.033	1.165	28.88%
	kasaba	8553	6.182	%72.27
	kasaba	11.562	1.963	%16.97
	kasaba	6.436	61	%0.94
Tiraspol	şehir	17.014	1.285	%7.55
Ovidiopol	kasaba	4.324	106	%2,45
Odessa	şehir	244.572	3.224	%1,31
	kasaba	6.090	72	%1,18
Oceacov	kasaba	4.835	4	%0,08
Toplam	-	369.669	16.223	%4.38

İlçeye göre Rumen nüfusu (Aralık 1941 nüfus sayımı)

İsim	Toplam nüfus	Rumen nüfusu	Rumen oranı
Mogilau	293.884	176	%0.059
Jugastru	240.406	74	0.030
Tulcin	147.184	11	%0,007
Râbnița	217.403	54.660	%25.142
Balta	255,107	1,111	%0.435
Dubăsari	138.861	56.257	%40.513
Ananiev	142.401	19.748	%13.867
Golta	139.013	4.621	3.554%
Tiraspol	189.809	48.427	%25.513
Ovidiopol	64.576	6.036	%9,347
Odessa	331.369	3.543	1.069%
Berezovca	89,156	2.820	%3.162
Oceacov	76.822	203	%0.264

Teşkilatlanma

Odessa'da bir opera binası reklamını okuyan Rumen askeri, 1942.

Rumen Transdinyester yönetimi işgal sırasında bölgedeki durumu istikrara kavuşturmaya çalıştı. Bu amaçla, daha önce Sovyetler tarafından kapatılan tüm kiliseleri açtı. 1942-1943 yılları arasında bölgede 1.677 Ukraynalı, 311 Rumen, 150 Rus, 70 Alman ve 6 Bulgar olmak üzere 2.200 ilkokul yapıldı. 65 ortaokul, 29 teknik lise ve 23 akademik lise olmak üzere 117 ortaokul ve lise açıldı. Odessa ve Tiraspol'da tiyatroların yanı sıra bölge genelinde çeşitli müzeler, kütüphaneler ve sinemalar açıldı. 7 Aralık 1941'de Odessa Üniversitesi 6 fakülte ile yeniden açıldı - tıp, politeknik, hukuk, bilimler, diller ve ziraat mühendisliği.

Sınırlar, bölge ve idari hiyerarşi

14 Ağustos 1941'de Hitler Antonescu'ya bir mektup yazarak Antonescu'dan Dinyester ile Dinyeper arasındaki yönetimi devralmasını istedi. Antonescu üç gün sonra yanıt verdi ve "araç ve eğitimli personel" eksikliği nedeniyle yalnızca Dinyester ile Bug arasındaki bölgenin sorumluluğunu üstlenebileceğini belirtti. Ancak Rumen lider, Bug ve Dinyeper arasındaki bölgeye güvenlik birlikleri sağlamaya istekliydi. Transdinyester'in kurulmasına ilişkin Alman-Rumen antlaşması 19 Ağustos'ta Tiraspol'de imzalandı. Bu antlaşma, olarak bilinir. Bu antlaşma, 30 Ağustos'ta Tighina'da imzalanan ve Transdinyester'in kuzey sınırlarını açıkça tanımlamayan bir sözleşmeyle () pekiştirildi. Antonescu, kuzeydeki Mohıliv-Podilskıy, Jmerinka ve kasabalarını talep etti ve Hitler bu talebi kabul etti. Nihai sınırlar, 4 Eylül'de, Transdinyester ile Güney Ordular Grubu'nun arkası arasında bir sınır oluşturan bir Alman emrinde tanındı. Ortaya çıkan bölge 42.000 km² idi. Her biri kaymakam rolündeki yüksek rütbeli bir subay tarafından yönetilen 13 ilçeye bölündü. Bir il ayrıca rayonlara bölündü, her rayon kaymakamdan çok daha geniş yetkilere sahip olan bir praetor tarafından yönetiliyordu. Tek bir Valilik oluşturan tüm bölge, bir Vali olan Gheorghe Alexianu tarafından yönetiliyordu.

Hava bölümü

Transdinyester bütçe özerkliğine sahipti ve bu nedenle 'nin geri kalanından ayrı olarak kendi uçaklarını kullandı. Aşağıdaki uçaklar Transdinyester hava bölümünü oluşturuyordu:

Model	Menşei	Sayı
	Almanya	1
	Romanya	3
	Polonya	5
Ju 52	Almanya	2

Holokost

Birçok Yahudi, Besarabya ve Bukovina'dan Transdinyester'e sürüldü. 1941 – 1944 döneminde, 200.000 Roman ve Yahudi, Romanya'nın Transdinyester'i işgalinin kurbanı oldu Romanya toprağı olmayan Transdinyester, Yahudilerin imhası için bir olarak kullanıldı. Hayatta kalanlar, sürgünlerin dikkatle planlandığı Nazi Almanyası'ndaki Holokost'a kıyasla, Rumen hükûmetinin sınır dışı edilenlerin kaldığı Transdinyester'de binlerce insanı barındırmaya hazırlanmadığını söylüyor. Bunun yerine insanlar, akan suyu, elektriği veya tuvaleti olmayan kaba kışlalara yerleştirildi. Yürüyemeyenler ise ölüme terk edildi. Toplamda, Transdinyester'de yaklaşık 150 getto ve kamp faaliyet gösterdi.

Odessa'da, Almanların ve Rumenlerin 16 Ekim 1941'de şehri ele geçirdiği sırada, şehrin yaklaşık 180.000 Yahudi'sinden sadece 80.000 ila 90.000'i kaldı. Altı gün sonra, Odessa'daki Rumen askeri karargahında bir bomba patlayarak Yahudilerin katledilmesine yol açtı; birçoğu diri diri yakıldı. Sadece Ekim ve Kasım 1941'de Odessa'daki Rumen birlikleri yaklaşık 30.000 Yahudiyi öldürdü. Transdinyester, iki toplama kampının ve birkaç fiili gettonun (Rumen savaş zamanı hükûmetinin "koloniler" olarak adlandırdığı) yeriydi. Buna ek olarak, Besarabya'da (105.000'den 84.000'i) ve kuzey Bukovina'da (60.000'den 36.000'i) kalan Yahudilerin çoğu da buralara toplandı. Çarpıcı bir paradoks, Antonescu rejimi altındaki Romanya Yahudilerinin çoğunun (375.000) 2. Dünya Savaşı'ndan sağ çıkması gerçeğidir. Holokost Ansiklopedisi () şöyle yazıyor: "Bu gettoların en kötü şöhretlilerinden biri... Bug Nehri'nin batı kıyısındaki 'ydı ... Aralık 1941'de, Rumen birlikleri, Ukraynalı yardımcılarla birlikte, neredeyse tüm Yahudileri katletti. Bogdanovka'da katliamlar bir haftadan fazla sürdü." Benzer olaylar ve Ahmetçetka kamplarında meydana geldi ve (aynı kaynaktan alıntı yaparak) " tifüsten harap olmuş Yahudiler Mohilıv-Podilskıy'deki 'koloniye' toplanmıştı. Çok yüksek ölüm oranlarına sahip diğer kamplar, Pechora ve 'daydı, ikincisi Romanya'dan sınır dışı edilen Yahudi siyasi mahkumlara ayrılmıştı. Birçok Yahudi, Transdinyester'e sürgünler sırasında veya geldikten sonra açlık veya hastalıktan öldü. Diğerleri ya Transdinyester'de ya da Bug Nehri'nden Alman işgali altındaki Ukrayna'ya sürüldükten sonra Rumen veya Alman birlikleri tarafından öldürüldü. Transdinyester'deki kamplara gönderilen Yahudilerin çoğu geri dönmedi. 70.000 civarında hayatta kalanlar, evlerini kaybettiklerini görmek için 1945'te Romanya'ya döndüler.

Genel nüfus için bile, Transdinyester'deki yiyecek, Rumen planlamasının olmaması nedeniyle çok kıttı. Hayatta kalanlardan birinin anlattığına göre, insanlar bir mezbahanın dışında toplanır ve her sabah temizlikten sonra et, deri ve kemik parçalarının mezbahadan atılmasını beklerdi. "Tıpkı köpekler gibi" kemikler için savaştıklarını ve insanların açlıktan öldüğünü hatırlıyor. Hayatta kalanlar arasında ve Norman Manea vardır.

Antonescu hükümetinin konumu

Antonescu, bir hükûmet toplantısında, mümkünse tüm Yahudileri Ural Dağları'nın arkasına sürme niyetini gösterdi: "Besarabya'da, birkaç gün içinde Dinyester'i geçecek yaklaşık 10.000 Yahudi kaldı ve koşullar izin verirse, Uralların ötesine götürülecekler".

Transdinyester Valiliği'nin sonu

1944'ün başlarında, Romanya ekonomisi, savaşın masrafları ve de dahil olmak üzere nedeniyle paramparçaydı. Ayrıca Almanya'ya gönderilen ürünlerin çoğu parasal karşılıksız olarak sağlandı. Bu "tazmin edilmeyen ihracatın" bir sonucu olarak, Romanya'daki enflasyon fırladı ve Rumen nüfusu arasında, hatta bir zamanlar Almanları ve savaşı coşkuyla destekleyen gruplar ve bireyler arasında bile yaygın bir hoşnutsuzluğa neden oldu.

Transdinyester bu hava bombardımanlarından nispeten kurtuldu, ancak kısa süre sonra Kızıl Ordu bölgedeki tüm Rumen varlığını yok etti. Uman-Botoşani Taarruzu sırasında Sovyet birlikleri 11 Mart'ta yüksek Bug nehrini geçti ve yirmi gün içinde Transdinyester Valiliği "yok oldu". Mart 1944'ün sonunda, Dinyester nehrinin doğusunda, kuşatılmış başkent Odessa dışında, artık Mihver askeri yoktu. Bu arada, Vali Alexianu'nun yerine 1 Şubat 1944'te askeri vali Korgeneral Potopeanu (eski Romanya Ekonomi Bakanı) geçti. Transdinyester adı kullanımdan kaldırıldı ve yetkililer giderek daha fazla Dinyester ve Bug arasındaki Askeri Hükümet olarak anıldı.

28 Mart'ta Kızıl Ordu Nikolaev'i aldı ve ertesi gün aşağı Bug nehrini geçti. 5 Nisan'da Razdelnaia düştü ve bununla birlikte Odessa-Tiraspol karayolu kesildi. Ayın 19'unda, kısa ama acı bir çarpışmadan sonra Kızıl Ordu yeniden Odessa'ya girdi. 12 Nisan'da Tiraspol işgal edildi ve dört gün sonra tüm Transdinyester yeniden Sovyet elindeydi. Son günlerde, tahliye imkansız olduğu için Almanlar Odessa'daki yıkıma odaklandı. Liman tesisleri, bazı sanayi tesisleri ve ulaşım kavşakları havaya uçuruldu (elektrik santrali, çeşitli değirmenler, ekmek, şeker ve diğer gıda depoları bile tahrip edildi). Odessa'nın nüfusundan neredeyse 200.000 kişi kalmıştı; birçoğu çevrede saklanmış, bazıları ise kırsalda güvenlik aramıştı. Ve bazıları Rumen ve Almanlarla birlikte batıya doğru yola çıktı: sadece en çok riske girenler ayrıldı; sakinlerinin büyük kısmı bölgede kalmıştı. İnsanlar Sovyet baskılarından korkuyordu, ancak Alman kaynaklarına göre "başka bir çıkış yolu yoktu". Bununla birlikte, 20 Ağustos itibarıyla Romanya cephesindeki durumu gösteren bir OKH haritasına göre, Ağustos 1944'e kadar hala çok küçük bir Transdinyester bölgesi parçasının Romanya yönetimi altında kaldığını belirtmekte fayda var. Bu alan, Dinyester nehri tarafından oluşturulan ve (bugün Moldova'nın 'nin bir parçası) merkezli batıya doğru bir çııntıdan meydana geliyordu.

Transdinyester neo-Latin nüfusunun azaltılması

Bugün Dinyester'in doğusunda yalnızca 237.785 Romence konuşan sakin kaldı, bu da bölgenin genel nüfusunun küçük bir yüzdesini oluşturuyor ve bunların çoğu günümüz Transdinyester'inde yaşıyor. Ama tarihsel olarak çoğunluktular: 1793 Rus nüfus sayımının sonuçlarına göre (uomen kaynaklarında alıntılanmıştır), Dinyester ile Güney Bug arasındaki 67 köyün 49'u Rumen'di.

Ve Transdinyester Valiliği'nin daha doğusunda birçok neo-Latin topluluğu vardı: gerçekten de Ukrayna'daki Rumenler/Moldovalılar - Bug nehrinin doğusunda - bir Alman nüfus sayımı tarafından yaklaşık 780.000 (muhtemelen aşırı bir sayı) olarak hesaplandı,^[] ve 1942/43'te onları Transdinyester'e taşıma planları yapıldı. Ama hiçbir şey yapılmadı.

“	Çok daha olası bir rakam, Mart 1943'te bir Rumen gazetesi tarafından verilen rakamdı. Gazete, 1942 yazı itibarıyla, Bug'un doğusunda (Alman işgali altında) Sovyet topraklarında 23.000 Moldovalı ailenin bulunduğunu bildirdi. Bunlardan bir grup "Rumen unsurunun uzak Doğu'da kalıcılığının kanıtını korumak için" halk müziklerinin kayıtlarını yapmak için yapılmıştı (Universul, 15 Mart 1943).	„

Gerçekten de, Sovyetler Birliği 1944 baharında bölgeyi geri aldığında ve Kızıl Ordu, Mihver kuvvetlerini püskürterek bölgeye ilerlediğinde, o aylarda binlerce Rumen/Transdinyester Ulahı öldürüldü ve sonraki yıllarda gulaglara sürüldü. Böylece Kazakistan ve Sibirya'ya sürgün edilen zengin Moldovalı köylü ailelerine yönelik siyasi bir eylem yürütüldü. Örneğin, sadece iki gün içinde, 6 Temmuz ve 7 Temmuz 1949'da, 11.342'den fazla Moldovalı aile (Ukrayna oblastlarında yaşayan 40.000'den fazla kişi), Devlet Güvenlik Bakanı I. L. Mordovets'in emriyle "Operasyon Güney" adlı bir plan kapsamında sınır dışı edildi.

Dinyester nehrinin doğusundaki bölgelerde Moldovaca nüfus için nüfus sayımı istatistikleri aşağıdaki gibidir:

1939: 230.698 (1939 Sovyet nüfus sayımına göre), bunun 170.982'si Moldova ÖSSC'de ve 26.730'u Odessa Oblastı'nda.
1941: Transdinyester Valiliği içinde 197.685
2001: 307.785 (177.785'i Transdinyester bölgesinde yaşıyor + 60.000'i Odessa Oblastı'nda yaşıyor + 70.000'i Ukrayna'nın geri kalanında yaşıyor)

Ayrıca bakınız

Notlar ve kaynaklar

^ ^a ^b ^c ^d (Rumence) Ottmar Traşcă, Ocuparea orașului Odessa. 15 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
^ ^a ^b ^c Publikationstelle Wien, Die Bevölkerungzählung in Rumänien, 1941, Viyana, 1943 ((Almanca))
^ (Rumence) Anatol Petrenci, "Basarabia în timpul celui de-al doilea război mondial (1939-1945)", Ed. Prut Internaţional, 2006
^ David Stahel, Cambridge University Press, 2017, Joining Hitler's Crusade, p. 71
^ , Joseph R. White, Indiana University Press, 2018, The United States Holocaust Memorial Museum , vol.
^ Mark Axworthy, London: Arms and Armour, 1995, Third Axis, Fourth Ally: Romanian Armed Forces in the European War, 1941–1945, p. 281
^ Witnessing Unbound: Holocaust Representation and the Origins of Memory (İngilizce). Wayne State University Press. 4 Eylül 2017. ISBN . 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
^ Holocaust Literature: Lerner to Zychlinsky, index (İngilizce). Taylor & Francis. 2003. s. 1433. ISBN . 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
^ Roma Holocaust victims speak out 12 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BBC News, January 23, 2009
^ (Rusça) Юлиус Фишер (Julius Fischer), Транснистрия. 26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
^ Geoffrey P. Megargee, Joseph R. White, Indiana University Press, 2018, The United States Holocaust Memorial Museum Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945, vol.
^ ^a ^b
^ A further 150,000 Bessarabian and Bukovinian Jews retreated (in terrible conditions) from Bessarabia and Northern Bukovina in June–July 1941, before the departure of the Soviet troops.
^ . Foreign Policy. 5 Şubat 2016. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Kathryn Nelson, "The miracle of survival" 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Minnesota Daily, December 7, 2006.
^ Matti Friedman, Holocaust survivor killed in Va shooting, AP, April 17, 2007
^ (Rumence)
^ OKH/GenStdH/FHO (IIIa), “Kgf.
^ Karl-Heinz Frieser, Oxford University Press, 2017, The Eastern Front, 1943-1944: The War in the East and on the Neighbouring Fronts, p. 791
^ E. Lozovan, Romanii orientali…(Eastern Romanians…), ,,Neamul Romanesc”, 1/1991, p.32.
^ Dallin, Alexander. Odessa, 1941-1944: A Case Study of Soviet Territory Under Foreign Rule.Chapter 2. Note # 113
^ "Nationalities policy in Soviet Moldavia 1944-1989, by Igor Casu (in Romanian)". 30 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
^ "Stalinist terror in Soviet Moldavia, by Igor Casu. p.49". 30 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
^ "All-Union 1939: Ethnic composition by republic". 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
^ "All-Union census 1930: Ethnic composition of raions, cities and large villages; Moldavian Autonomous Soviet Socialist Republic". 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
^ "/ssp/ussr_nac_39_ra.php?reg=335 All-Union census 1930: Ethnic composition of raions, cities and large villages; Odessa Oblast". 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.

Dış bağlantılar

İkinci Dünya Savaşı'nda Romanya, 1939-1945 12 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., KMLA'da Dünya Tarihi. 11 Kasım 2007'de erişildi.
(Rusça) I. Altman Глава 3 Гетто и Лагеря на Территории СССР ("Bölüm 3: SSCB topraklarındaki gettolar ve kamplar"), "Холокост и Еврейское Сопротивление на Окупированной Территории СССР" ("SSCB'deki Holokost ve Yahudi Direnişi"). TOC. Orijinal olarak history.pedclub.ru/shoa'da; sayfa Win-1251'de kodlanmıştır.
Romanya 12 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Holokost Ansiklopedisi, Amerika Birleşik Devletleri Holokost Anıt Müzesi. 19 Aralık 2006'da çevrimiçi olarak erişildi
Harita 2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Igor Niculcea, Rumynskii okkupatsionnyi rezhim v Transnistrii [Romanya'nın Transdinyester'i işgali], Записки Iсторичного Факультету, Odessa, Ukrayna, 1997, s.182-187.
Igor Casu, Istoriografia şi Chestiunea Holocaustului: cazul Republicii Moldova [Tarihyazımı ve Holokost Sorusu: Moldova Cumhuriyeti Örneği] (Rumence) Contrafort, Kişinev, 11–12, 2006 ve 1, 2007 (www.contrafort.md)
, Holokost'un Kullanımı ve Suistimali: Moldova'da Tarih Yazımı ve Politika, Holokost ve Soykırım Araştırmaları 2008 22(1):49-73.
Vladimir Solonaru, "Şiddet Kalıpları: Yerel Nüfus ve Yahudilerin Besarabya ve Kuzey Bukovina'da Toplu Katliamı, Temmuz-Ağustos 1941", Kritika: Rus ve Avrasya Tarihinde Keşifler 8 (4: 2007), 749-787.
Vladimir Solonaru,"'Model Eyalet': Besarabyalı ve Bukovinalı Yahudilerin Holokostunu Açıklamak," Nationalities Papers, Cilt. 34, No. 4, Eylül 2006, s. 71–500.
Yad Vashem web sitesinde Transdinyester'deki kamplardan sağ kurtulan Chava Wolf ile röportaj. 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

[Traşcă2008-1] (Rumence) Ottmar Traşcă, Ocuparea orașului Odessa. 15 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

[ReferenceA-2] Publikationstelle Wien, Die Bevölkerungzählung in Rumänien, 1941, Viyana, 1943 ((Almanca))

[3] (Rumence) Anatol Petrenci, "Basarabia în timpul celui de-al doilea război mondial (1939-1945)", Ed. Prut Internaţional, 2006

[4] David Stahel, Cambridge University Press, 2017, Joining Hitler's Crusade, p. 71

[5] , Joseph R. White, Indiana University Press, 2018, The United States Holocaust Memorial Museum , vol.

[6] Mark Axworthy, London: Arms and Armour, 1995, Third Axis, Fourth Ally: Romanian Armed Forces in the European War, 1941–1945, p. 281

[7] Witnessing Unbound: Holocaust Representation and the Origins of Memory (İngilizce). Wayne State University Press. 4 Eylül 2017. ISBN . 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.

[8] Holocaust Literature: Lerner to Zychlinsky, index (İngilizce). Taylor & Francis. 2003. s. 1433. ISBN . 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.

[9] Roma Holocaust victims speak out 12 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BBC News, January 23, 2009

[10] (Rusça) Юлиус Фишер (Julius Fischer), Транснистрия. 26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

[11] Geoffrey P. Megargee, Joseph R. White, Indiana University Press, 2018, The United States Holocaust Memorial Museum Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933–1945, vol.

[USHMM-12] ^ ^a ^b

[13] A further 150,000 Bessarabian and Bukovinian Jews retreated (in terrible conditions) from Bessarabia and Northern Bukovina in June–July 1941, before the departure of the Soviet troops.

[14] . Foreign Policy. 5 Şubat 2016. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[MDaily-15] Kathryn Nelson, "The miracle of survival" 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Minnesota Daily, December 7, 2006.

[16] Matti Friedman, Holocaust survivor killed in Va shooting, AP, April 17, 2007

[17] (Rumence)

[18] OKH/GenStdH/FHO (IIIa), “Kgf.

[19] Karl-Heinz Frieser, Oxford University Press, 2017, The Eastern Front, 1943-1944: The War in the East and on the Neighbouring Fronts, p. 791

[20] E. Lozovan, Romanii orientali…(Eastern Romanians…), ,,Neamul Romanesc”, 1/1991, p.32.

[21] Dallin, Alexander. Odessa, 1941-1944: A Case Study of Soviet Territory Under Foreign Rule.Chapter 2. Note # 113

[22] "Nationalities policy in Soviet Moldavia 1944-1989, by Igor Casu (in Romanian)". 30 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.

[23] "Stalinist terror in Soviet Moldavia, by Igor Casu. p.49". 30 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.

[24] "All-Union 1939: Ethnic composition by republic". 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.

[25] "All-Union census 1930: Ethnic composition of raions, cities and large villages; Moldavian Autonomous Soviet Socialist Republic". 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.

[26] "/ssp/ussr_nac_39_ra.php?reg=335 All-Union census 1930: Ethnic composition of raions, cities and large villages; Odessa Oblast". 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.