Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tribün (Latince: tribunus; Yunanca tribounos), Roma Cumhuriyeti ve İmparatorluğunda 2-3 seçilmiş magistyra ve idari veya askerî görevlilerce paylaşılan unvan. Kelime, Antik Roma'da insanların askerlik ya da oy verme amacıyla bölünmüş oldukları kabile anlamındaki Tribe (tribus) sözcüğünden türetilmiştir.
Roma magistraları ve sivil hizmetler
Pleblerin Tribünü
Plebler Tribünlüğü magistralığı ya da Halkın Tribünü (Latince tribunus plebis), geleneksel olarak Roma Cumhuriyetinin kurulduğu yıl olarak kabul edilen MÖ 509 yılından yaklaşık 15 yıl sonra MÖ 494 yılında kurulmuştur. Romalı plebler, fiziksel şiddete karşı bir tür yasal koruma sağlayan dokunulmazlık (sacrosanctitas) hakkı ve herhangi bir plebi, patrici bir magistranın elinden kurtarabilme hakkı olan "yardım hakkını" (ius auxiliandi) güvence altına alacak bir kurumun oluşturulmasının patrici sınıfı tarafından kabul edilmesine kadar Roma kentini terk etmişlerdi (Secessio plebis). Tribünler sonradan, aracılık hakkı (ius intercessionis) ve başka bir tribün olan "halkın tribünü" de dahil her hengi bir magistranın eylem ya da tekliflerini veto etme hakkı (veto Latince "yasaklıyorum" anlamına gelir) gibi daha önemli güçler de elde etmişlerdir. Romalı pleblerin baş temsilcisi olarak tribünlerin evinin kapısının gece ve gündüz sürekli açık olması gerekirdi. Plebler Tribünü tarafından seçilirdi.
Tribün aynı zamanda görevlerini yerine getirirken kendisine engel olan herhangi bir kişiyi ölüm cezasına çarptırabilme yetkisine sahipti (bu sebeple bir tribünün en büyük tehdidi birisini Tarpeian Kayası'ndan aşağı atmak olurdu). Tribünlerin dokunulmazlığı, görevlerini yerine getirdikleri süre içerisinde kendilerine zarar verecek kişilerin plebler tarafından öldürülmesi yönünde verilmiş ciddi vaatlerle sağlanırdı. Tribünler, Concilium Plebis adlı Plebler meclisini toplama yetkisine sahip tek magistraydı ve aynı zamanda kendisine sadece ona ait olan, bir yasa teklif etme hakkı sağlayan "plebler meclisi başkanlığını" da yürütürdü. Bir tribün aynı zamanda Senatoyu toplantıya çağırabilir ve teklifler sunabilirdi. Ancak bir tribünün yetkileri sadece Roma sınırları içerisinde geçerliydi. Veto yetkisi, eyalet valilerini etkilemez ve dokunulmazlık hakkı Roma Şehir Surlarının bir mil dışına kadar uzanabilirdi. MÖ 450 yılında Tribün sayısı ona yükseltilmiştir.
Tribün olabilmek için pleb olmak gerekiyordu ve bu mevki MÖ 421 yılına kadar onlara açık olan tek makamdı. Cumhuriyetin son dönemlerinde bir patrici olan politikacı Clodius, ailesinin pleb kökenli bir kolu tarafından evlat edinilme işini ayarladı ve tribünlük görevine kadar yükseldi.
Lucius Cornelius Sulla, diktatör olduğu dönemde tribünlerin veto güçlerini ciddi biçimde sınırlandırdı ve Senatonun izni olmadan Concilium Plebis önünde yasa teklifinde bulunmalarını yasadışı hale getirdi. Daha sonra Crassus ve Pompey'in konsüllükleri döneminde tribünlerin eski hakları geri verildi.
Cumhuriyet tarihi boyunca, güçlü kişiler tribünlük unvanlarını kendi kişisel ihtişamları ve menfaatleri için kullandılar. Clodius ve adlı tribünler Pompey ve Sezar'ın ihtiyaç ve taleplerini yerine getirebilmek için mahkemelerde ve yönetimde şiddet kullanmaktan çekinmediler. Senato Sezar'ın, Pompey'in emekli askerlerinin arazileri ve Galya'nın yönetimiyle ilgili taleplerini reddedince, Sezar tribünlere yöneldi ve istediklerini elde etti.
Bir Patrici için Pleb tribünü olmak imkânsız olduğundan, ilk Roma İmparatoru Augustus'a makamı (tribunitia potestas) aslında resmî olarak üstlenmeden tüm Tribünal yetkiler teklif edildi. Bu, Augustus'un otoritesinin iki anayasal dayanağından birisidir. (diğeri imperium proconsulare maius). Bu durum ona Senatoyu toplantıya çağırma hakkı veriyordu. Aynı zamanda dokunulmazdı, veto yetkisine sahipti (ius intercessionis) ve görevini yerine getirmesine engel olanları ölüme mahkûm edebiliyordu.
Birçok imparatorun saltanatının başlangıç tarihi olarak tribunitia potestas yetkisinin üstlenilmesi baz alınır (Tiberius, Titus, Trajan ve Marcus Aurelius bu unvanı seleflerinin saltanatı sırasında üstlenmişlerdir). Marcus Vipsanius Agrippa ve Drusus II, hiçbir zaman imparator olamadıkları halde tribunicia potestas yetkisini üstlenmişlerdir.
Roma Ordusu Subayları
Askerlerin Tribünü
, her yıl yirmili yaşlarının sonlarındaki 24 genç erkeği senatoryal talep üzerine Askerlerin Tribünü (tribunes militium) olarak hizmet etmek üzere seçerdi. Bu 24'ler, mevcut dört Roma Lejyonuna komuta eden Konsüllerinin yanına, Lejyonları komuta etmek üzere subay olarak altışarlı gruplar olarak dağıtılırdı.
Aynı zamanda tüm orta dereceli Lejyon subayları da tribunum militi olabilmek için henüz genç ve seçilmemiş oldukları halde tribün olarak adlandırılırdı.
Kohort komutanı
- Tribunus Cohortis: askerî birlik komutanı
- Tribunus Cohortis Urbanae: Şehir kohortu komutanı
Hazine Tribünü
Hazine Tribünleri olarak bilinen (tribuni aerarii) tribünlerinin görevlerinin ne olduğu konusu biraz sırdır. Görünüşe göre başlangıçta vergi toplayıcı olarak görev yapıyorlardı ancak bu görev zaman içinde yavaşça diğer görevlilere devredilmiştir. Cumhuriyetin sonlarına doğru bu sınıf servet sınıflandırmasında 'den daha aşağıdaydı. MÖ 70 yılında Roma seçiciler kurulu reforme edilecek ve üyelerinin 1/3'ü hazine tribünü olacaktı.
Çeşitli görevleri
Tribünal: karargâhın önünde yer alan ve birliklere hitap etmek için kullanılan yükseltilmiş platform
- Tribunus: Kıdemli memur
- Tribunus angusticlavius: "Dar şeritli subay"; equestrian (atlı) lejyon subayı, Her lejyonda beş adet bulunur.
- Tribunus comitiatus: Comitia tarafından tribunus militum olarak seçilmiş subay
- Tribunus laticlavius: "Geniş şeritli subay"; senatoryal lejyon subayı, Lejyon'un komuta kademesinde ikinci sırada yer alan komutan
- Tribunus militum: Kıdemli lejyon subayı
- Tribunus militum a populo: Halk meclisi tarafından atanmış kıdemli lejyon subayı
- Tribunus rufulus: Komutan tarafından seçilmiş subay
- Tribunus sexmestris: Altı aylık bir süre için görev yapan tribün
- Tribunus vacans: Geç Roma'da atanmamış tribün; personel subayı
Kaynaklar ve dış bağlantılar
- (Realencyclopädie der Classischen Altertumswissenschaft adlı Almanca ansiklopedinin yazarı)
- The Use of the Tribunate for Reforms (Tribünlüğün Reformlar için kullanılması) 21 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (İngilizce)
- Nouveau Larousse illustré Fransızca XX. Yüzyıl ansiklopedisi, (Fransızca)
- Ancient Rome: A Military and Political History (Antik Roma: askerî ve Politik bir tarih), Christopher S. Mackay, s. 135, Hazine Tribünlüğü hakkında bilgi, (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tribun Latince tribunus Yunanca tribounos Roma Cumhuriyeti ve Imparatorlugunda 2 3 secilmis magistyra ve idari veya askeri gorevlilerce paylasilan unvan Kelime Antik Roma da insanlarin askerlik ya da oy verme amaciyla bolunmus olduklari kabile anlamindaki Tribe tribus sozcugunden turetilmistir Roma magistralari ve sivil hizmetlerPleblerin Tribunu Plebler Tribunlugu magistraligi ya da Halkin Tribunu Latince tribunus plebis geleneksel olarak Roma Cumhuriyetinin kuruldugu yil olarak kabul edilen MO 509 yilindan yaklasik 15 yil sonra MO 494 yilinda kurulmustur Romali plebler fiziksel siddete karsi bir tur yasal koruma saglayan dokunulmazlik sacrosanctitas hakki ve herhangi bir plebi patrici bir magistranin elinden kurtarabilme hakki olan yardim hakkini ius auxiliandi guvence altina alacak bir kurumun olusturulmasinin patrici sinifi tarafindan kabul edilmesine kadar Roma kentini terk etmislerdi Secessio plebis Tribunler sonradan aracilik hakki ius intercessionis ve baska bir tribun olan halkin tribunu de dahil her hengi bir magistranin eylem ya da tekliflerini veto etme hakki veto Latince yasakliyorum anlamina gelir gibi daha onemli gucler de elde etmislerdir Romali pleblerin bas temsilcisi olarak tribunlerin evinin kapisinin gece ve gunduz surekli acik olmasi gerekirdi Plebler Tribunu tarafindan secilirdi Tribun ayni zamanda gorevlerini yerine getirirken kendisine engel olan herhangi bir kisiyi olum cezasina carptirabilme yetkisine sahipti bu sebeple bir tribunun en buyuk tehdidi birisini Tarpeian Kayasi ndan asagi atmak olurdu Tribunlerin dokunulmazligi gorevlerini yerine getirdikleri sure icerisinde kendilerine zarar verecek kisilerin plebler tarafindan oldurulmesi yonunde verilmis ciddi vaatlerle saglanirdi Tribunler Concilium Plebis adli Plebler meclisini toplama yetkisine sahip tek magistraydi ve ayni zamanda kendisine sadece ona ait olan bir yasa teklif etme hakki saglayan plebler meclisi baskanligini da yuruturdu Bir tribun ayni zamanda Senatoyu toplantiya cagirabilir ve teklifler sunabilirdi Ancak bir tribunun yetkileri sadece Roma sinirlari icerisinde gecerliydi Veto yetkisi eyalet valilerini etkilemez ve dokunulmazlik hakki Roma Sehir Surlarinin bir mil disina kadar uzanabilirdi MO 450 yilinda Tribun sayisi ona yukseltilmistir Tribun olabilmek icin pleb olmak gerekiyordu ve bu mevki MO 421 yilina kadar onlara acik olan tek makamdi Cumhuriyetin son donemlerinde bir patrici olan politikaci Clodius ailesinin pleb kokenli bir kolu tarafindan evlat edinilme isini ayarladi ve tribunluk gorevine kadar yukseldi Lucius Cornelius Sulla diktator oldugu donemde tribunlerin veto guclerini ciddi bicimde sinirlandirdi ve Senatonun izni olmadan Concilium Plebis onunde yasa teklifinde bulunmalarini yasadisi hale getirdi Daha sonra Crassus ve Pompey in konsullukleri doneminde tribunlerin eski haklari geri verildi Cumhuriyet tarihi boyunca guclu kisiler tribunluk unvanlarini kendi kisisel ihtisamlari ve menfaatleri icin kullandilar Clodius ve adli tribunler Pompey ve Sezar in ihtiyac ve taleplerini yerine getirebilmek icin mahkemelerde ve yonetimde siddet kullanmaktan cekinmediler Senato Sezar in Pompey in emekli askerlerinin arazileri ve Galya nin yonetimiyle ilgili taleplerini reddedince Sezar tribunlere yoneldi ve istediklerini elde etti Bir Patrici icin Pleb tribunu olmak imkansiz oldugundan ilk Roma Imparatoru Augustus a makami tribunitia potestas aslinda resmi olarak ustlenmeden tum Tribunal yetkiler teklif edildi Bu Augustus un otoritesinin iki anayasal dayanagindan birisidir digeri imperium proconsulare maius Bu durum ona Senatoyu toplantiya cagirma hakki veriyordu Ayni zamanda dokunulmazdi veto yetkisine sahipti ius intercessionis ve gorevini yerine getirmesine engel olanlari olume mahkum edebiliyordu Bircok imparatorun saltanatinin baslangic tarihi olarak tribunitia potestas yetkisinin ustlenilmesi baz alinir Tiberius Titus Trajan ve Marcus Aurelius bu unvani seleflerinin saltanati sirasinda ustlenmislerdir Marcus Vipsanius Agrippa ve Drusus II hicbir zaman imparator olamadiklari halde tribunicia potestas yetkisini ustlenmislerdir Roma Ordusu SubaylariAskerlerin Tribunu her yil yirmili yaslarinin sonlarindaki 24 genc erkegi senatoryal talep uzerine Askerlerin Tribunu tribunes militium olarak hizmet etmek uzere secerdi Bu 24 ler mevcut dort Roma Lejyonuna komuta eden Konsullerinin yanina Lejyonlari komuta etmek uzere subay olarak altisarli gruplar olarak dagitilirdi Ayni zamanda tum orta dereceli Lejyon subaylari da tribunum militi olabilmek icin henuz genc ve secilmemis olduklari halde tribun olarak adlandirilirdi Kohort komutani Tribunus Cohortis askeri birlik komutani Tribunus Cohortis Urbanae Sehir kohortu komutaniHazine Tribunu Hazine Tribunleri olarak bilinen tribuni aerarii tribunlerinin gorevlerinin ne oldugu konusu biraz sirdir Gorunuse gore baslangicta vergi toplayici olarak gorev yapiyorlardi ancak bu gorev zaman icinde yavasca diger gorevlilere devredilmistir Cumhuriyetin sonlarina dogru bu sinif servet siniflandirmasinda den daha asagidaydi MO 70 yilinda Roma seciciler kurulu reforme edilecek ve uyelerinin 1 3 u hazine tribunu olacakti Cesitli gorevleri Tribunal karargahin onunde yer alan ve birliklere hitap etmek icin kullanilan yukseltilmis platform Tribunus Kidemli memur Tribunus angusticlavius Dar seritli subay equestrian atli lejyon subayi Her lejyonda bes adet bulunur Tribunus comitiatus Comitia tarafindan tribunus militum olarak secilmis subay Tribunus laticlavius Genis seritli subay senatoryal lejyon subayi Lejyon un komuta kademesinde ikinci sirada yer alan komutan Tribunus militum Kidemli lejyon subayi Tribunus militum a populo Halk meclisi tarafindan atanmis kidemli lejyon subayi Tribunus rufulus Komutan tarafindan secilmis subay Tribunus sexmestris Alti aylik bir sure icin gorev yapan tribun Tribunus vacans Gec Roma da atanmamis tribun personel subayiKaynaklar ve dis baglantilar Realencyclopadie der Classischen Altertumswissenschaft adli Almanca ansiklopedinin yazari The Use of the Tribunate for Reforms Tribunlugun Reformlar icin kullanilmasi 21 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Nouveau Larousse illustre Fransizca XX Yuzyil ansiklopedisi Fransizca Ancient Rome A Military and Political History Antik Roma askeri ve Politik bir tarih Christopher S Mackay s 135 Hazine Tribunlugu hakkinda bilgi Ingilizce