Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Eylül 2021) () |
Triceratops (anlamı: üç boynuzlu yüz), 68-66 milyon yıl önce (Geç Kretase dönemi) Kuzey Amerika'da yaşamış otobur bir kuş kalçalı dinozor cinsi.Kretase döneminin sonunda pek çok canlının yokolduğu büyük felakete kadar yaşamış son dinozorlardandır. Triceratops, iri, dört ayaklı bedeni; büyük, kemikli bir yaka ve üç boynuz taşıyan başı; günümüz gergedanlarına olan benzerlikleri ile en kolay tanımlanabilen dinozor türlerinden biridir. Ayrıca, bilinen en büyük etobur dinozorlardan olan Tyrannosaurus ile aynı alanı paylaşmıştır ve muhtemelen onla savaşan hayvanlardandır.
| Triceratops | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 T. prorsus'un restore edilmiş iskeleti, | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Türler | |||||||||||||||||
| Metne bakınız. | |||||||||||||||||
Tanımlandığı 1887 yılından bu yana, henüz tam bir fosili bulunmuş olmasa da, toplanan pek çok kısmi kalıntıdan hareketle iyi tanınan bir dinozordur. Kafalarındaki yakanın ve boynuzlarının fonsiyonu, uzun süre tartışmalara konu olmuştur. Çoğunlukla avcılara karşı savunma silahları olarak görülürler. Ayrıca yeni teorilere göre; bunlar, tıpkı günümüz hayvanları gibi, tür içinde kur yapmak ve üstünlük göstermek amacıyla kullanılmış olabilirler.
Triceratops'un, paleontologlar tarafından grubu içinde tam olarak nasıl yerleştirileceği konusu tartışılsa da, seratopsid dinozorlar arasında en iyi bilinenidir. Triceratops horridus ve Triceratops prorsus ismi verilen iki türü geçerli sayılır. Bununla beraber başka pek çok isimlendirilmiş sinonim tür de vardır.
Kökenbilim
Triceratops cins ismi Antik Yunanca tri (üç), keras (boynuz) ve ops (yüz) kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuş ve Latinceye aktarılmıştır.
Tanımlama
Yetişkin bir Triceratops, 7–9 m uzunluğa, 2,9–3 m yüksekliğe, 8-10 ton ağırlığa erişebilir. Onu diğerlerinden ayıran en belirgin özelliği bir kara hayvanı için çok büyük olan kafatasıdır. Kafatası 2 m ve hatta boyunun üçte biri kadar uzunlukta olabilir. Burnunun üzerinde bir ve gözlerinin üzerinde yaklaşık 1 m uzunluğunda 2 adet boynuzu; kafasının arkasında da görece kısa ve kemikli bir yakası vardır. Yakalı dinozorların çoğunun yakasında boşluklar olmasına rağmen Triceratops’unki dolu ve sağlamdır.
Triceratops sağlam yapılıdır ve yine güçlü, beş parmaklı ön ve dört parmaklı arka ayaklara sahiptir. Kesinlikle quadrupedal olmasına rağmen, duruş şekli bazı tartışmalar doğurmuştur. Başlangıçta ön ayaklarının, başının ağırlığını taşıyabilmek için yanlara doğru açılı durduğuna inanılırdı. Bu duruş Charles Knight ve Rudolph Zallinger’in çizimlerinde görülebilir. Bununla birlikte boynuzlu dinozorlardan kalan ayakizlerinin incelenmesi ve iskeletlerin son yeniden inşaları gösteriyor ki, Triceratops'un, tam olarak dikilmek ile yayılmak arasında dik bir duruşu vardı (gergedanlar gibi). Bu sonuç, besleme için yayılan bir yürüyüşü engellemez.
Sınıflandırma
Triceratops, geniş bir Kuzey Amerika boynuzlu dinozorlar ailesi olan ‘Ceratopsidae’ nin en bilinen üyesidir. Bu aile içindeki yeri yıllarıdır tartışılagelmiştir. Karışıklık, çoğunlukla kısa, katı yakanın birleşmesi (Centrosaurinae gibi) ve uzun boynuzların (Chasmosaurinae olarak da bilinen Ceratopsinae gibi) üzerinde oldu. R. S. Lull, boynuzlu dinozorların ilk incelemesinde, biri Triceratops'a öncülük eden ve Centrosaurus, diğeri ve Torosaurus ile birlikte olmak üzere, onu bugün anlaşıldığı gibi bir centrosaurinae yapan iki nesil varsaydı. Bu görüşe dayanan son revizyonlar, biçimsel olarak birinci, kısa yakalı grubu Centrosaurinae (Triceratops'u da kapsayan) ve ikinci uzun yakalı grubu Chasmosaurinae şeklinde tanımlar.
Aşağıdaki kladogram Longrich (2014) tarafından hazırlanmış olup tüm chasmosaurin cinslerini içerir.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1949'da C. M. Sternberg, kafa ve boynuz yapısına bakarak Triceratops'un ve Chasmosaurus’a yakın olduğu ve onu ceratopsine (kendi kullanımına göre chasmosaurine) yapan soruyu ortaya attı. Yine de Triceratops'u Centrosaurinae içinde sınıflandıran John Ostrom ve sonrasında David Norman tarafından büyük ölçüde görmezden gelindi.
Sonraki keşifler ve analizler, Lehman’ın 1990 yılında her iki alt türü de tanımlaması ve birkaç morfolojik özelliğin esasında Triceratops'u ceratopsinae (kendi kullanımına göre chasmosaurine) olarak göstermesi ile birlikte, Sternberg’in Triceratops'un konumu konusundaki görüşünü destekledi. Aslında, kısa yakası dışında,ceratopsine ile uyum gösterir.
Peter Dodson’ın, 1990’daki bir klasdistik analiz ve 1993’teki RFTRA (resistant-fit theta-rho analysis) isimli, sistematik olarak kafatası şeklinde ölçü benzerliklerini ölçen morfometrik tekniğe dayalı bir çalışmayı içeren daha ileri bir araştırması, Triceratops'un ceratopsine içindeki konumunu güçlendirmiştir.
Keşifler ve örnekler
Adlandırılan ilk örnek, 1887 baharında Denver, Colorado yakınlarında bulunan boynuzlardı. Bu örnek, ona, Pliyosen devrinde yaşamış olağandışı bir bizon olduğuna inanarak, Bison alticornis adını veren, Othniel Charles Marsh’a gönderildi. Gelecek yıla kadar parça parça kalıntılardan Ceratops türünün ilanını gördüğünde, boynuzlu dinozorların olduğunu anladı; ama hala Bison alticornis’in bir Pliyosen memelisi olduğunu düşünüyordu. Fikrini değiştirmesi, üçüncü ve çok daha tam bir kafatasının bulunması ile gerçekleşti. Örnek, 1888’de John Bell Hatcher tarafından Wyoming’in Geç Kretase kayalıklarında toplandı ve başlangıçta başka bir Ceratopsid türü olarak tanımlandı. Marsh, iyi düşündükten sonra, Bison alticornis’in başka bir Ceratops örneği olduğunu kabul ederek fikrini değiştirdi ve ona Triceratops ismini verdi. Triceratops kalıntıları, sonradan, ABD’de (Montana ve Güney Dakota) ve Kanada’da (Saskatchewan ve Alberta) bulundu.
Geçerli örnekler
- T. horridus (Marsh, 1889) (başlangıçta Ceratops) (tür örneği)
- T. prorsus (Marsh, 1890)
Kuşkulu örnekler
Bu örnekler, nomina dudia (kuşkulu isimler) sayılırlar ve çok eksik, tamamlanmamış, diğer Triceratops örneklerinden ayırt edilemeyen fosillere dayanırlar.
- T. albertensis (C.M. Sternberg, 1949)
- T. alticornis (Marsh, 1887 (başlangıçta Bizon))
- T. eurycephalus (Schlaikjer, 1935)
- T. galeus (Marsh, 1889)
- T. ingens (Lull, 1915)
- T. maximus (Brown, 1933)
- T. sulcatus (Marsh, 1890)
Sinonimler
- T. brevicornus (Hatcher, 1905) (=T. prorsus)
- T. calicornus (Marsh, 1898) (=T. horridus)
- T. elatus (Marsh, 1891) (=T. horridus)
- T. flabellatus (Marsh, 1889) (=T. horridus)
- T. hatcheri (Lull, 1907) (=Diceratus hatcheri)
- T. mortuarius (Cope, 1874) (nomen dubium; başlangıçta Polyonax; = Polyonax mortuarius)
- T. obtusus (Marsh, 1898) (=T. horridus)
- T. serratus (Marsh, 1890) (=T. horridus)
- T. sylvestris (Cope, 1872) (nomen dubium; başlangıçta Agathaumas sylvestris)
Paleobiyoloji
Triceratops, genellikle sürüler halinde yaşayan bir canlı olarak betimlense de, bu konuda henüz yeterli kanıtlar yoktur. Boynuzlu dinozorların birkaç diğer cinsi yüzlerce bireyi barındıran fosil yataklarından bilinirken, şimdiye kadar Triceratops kalıntılarının ağırlıklı olduğu sadece bir adet fosil yatağı bulunmuştur: Güneydoğu Montana’da, üç genç örneğin kalıntılarının olduğu bir site. Sadece genç örneklerin bulunması açısından önemli olabilir.
Triceratops, yıllardır, yalnız bireylerin fosillerinden bilinir. Bununla birlikte, bu kalıntılar çok yaygındır. Örneğin Minnesota Bilim Müzesi’nin paleontologlarından Bruce Erickson, Montana’da 200 adet Triceratops prorsus fosili gördüğünü kaydetmiştir. Benzer şekilde, Barnum Brown, alanda 500 adet kafatası bulduğunu söylemiştir. Çünkü Triceratops dişleri, boynuz, yaka ve kafa parçaları, Geç Kretase dönemi Kuzey Amerika’sında çok bol bulunan fosillerdir. Bu onu devrinin en baskın otobur türlerinden biri yapar. Robert Bakker’in 1986’daki hesabına göre, Kretase dönemi sonunda, büyük dinozorlar aleminin 5/6’sını Triceratops oluşturmuştur. Diğer hayvanların aksine, kafatası fosilleri, iskeletin diğer bölümlerine göre daha fazla bulunmaktadır. Bunun nedeni kafatasının sıra dışı yüksek korunma potansiyelidir.
Kretase döneminin sonunda pek çok canlının yokolduğu büyük yok oluşa kadar yaşamış son boynuzlu dinozor türlerindendir. Benzerleri Diceratus ile Torosaurus ve daha uzak akrabası Leptoceratops ta o devirlerde hala yaşıyorlardı; ama kaıntılarına nadiren rastlanır.
Diş yapısı ve beslenmesi
Triceratops, yere yakın duran başı yüzünden büyük olasılıkla kısa otlar ile beslenirdi. Boynuzları, gagaları ve iri gövdeleriyle yüksek bitkileri de devirebildikleri sanılıyor.
Çeneler, beslenmek, koparmak ve ısırmak için daha iyi olduğuna inanılan, derin ve dar bir gagayla son bulur.
Dişleri, pil adı verilen 36-40 diş sütunundan oluşan gruplarda düzenlenmiştir. Çenenin her iki tarafında da, hayvanın boyuna bağlı olarak, 3-5 dişten oluşan kolonlar vardı. Bu, değişik zamanlarda sadece bir bölümü kullanılabilen, 432-800 arası diş demektir. Diş değiştirme, hayvanın yaşamı boyunca sürerdi. Dişler, dikeyden az dikey yöne doğru kırkarak iş gördü. Triceratops'un iri bedeni ve fazlaca olan dişleri, onların bol miktarlarda lifli bitkilerle beslendiklerini gösterir.
Yakası ve boynuzlarının fonksiyonu
Triceratops'un yakası ve boynuzları ile ilgili çok fazla kuram vardır. Üç teori, bunların tür içi eşleşme kavgasında, yırtıcılara karşı savunmada ve kur yapmada kullanıldıkları yönündedir.
Kaynakça
- ^ . Museums Victoria (İngilizce). 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2021.
- ^ Oxford Learners Dictionaries, Oxford Learners Dictionaries. . www.oxfordlearnersdictionaries.com. www.oxfordlearnersdictionaries.com. 10 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Paul, Gregory S. (2016). The Princeton Field Guide to DINOSAURS. New Jersey: Princeton University Press. ss. 301. ISBN .
- ^ Longrich, Nicholas R. "The horned dinosaurs Pentaceratops and Kosmoceratops from the upper Campanian of Alberta and implications for dinosaur biogeography". www.sciencedirect.com/. Cretaceous Research. 11 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2023.
- ^ Strickland, Ashley. "'Dueling dinosaurs' fossils show Triceratops, T. rex, may have died after a battle". edition.cnn.com/. CNN. 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2020.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Triceratops ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Dinosaur Mailing List post on Triceratops stance13 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Smithsonian Exhibit2 Şubat 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Triceratops at the Internet Archive
- Triceratops in the Dino Directory10 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (short summary and good color illustration)
- Triceratops For Kids22 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (a fact sheet about the Triceratops with activities for kids)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Triceratops haber gazete kitap akademik JSTOR Eylul 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Triceratops anlami uc boynuzlu yuz 68 66 milyon yil once Gec Kretase donemi Kuzey Amerika da yasamis otobur bir kus kalcali dinozor cinsi Kretase doneminin sonunda pek cok canlinin yokoldugu buyuk felakete kadar yasamis son dinozorlardandir Triceratops iri dort ayakli bedeni buyuk kemikli bir yaka ve uc boynuz tasiyan basi gunumuz gergedanlarina olan benzerlikleri ile en kolay tanimlanabilen dinozor turlerinden biridir Ayrica bilinen en buyuk etobur dinozorlardan olan Tyrannosaurus ile ayni alani paylasmistir ve muhtemelen onla savasan hayvanlardandir Triceratops Yasadigi donem araligi 68 66 myo Senozoyik PreYeYeOSDCPTJKPgN T prorsus un restore edilmis iskeleti Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad DinosauriaTakim OrnithischiaFamilya CeratopsidaeAlt familya Oymak Cins Triceratops Marsh 1889TurlerMetne bakiniz Tanimlandigi 1887 yilindan bu yana henuz tam bir fosili bulunmus olmasa da toplanan pek cok kismi kalintidan hareketle iyi taninan bir dinozordur Kafalarindaki yakanin ve boynuzlarinin fonsiyonu uzun sure tartismalara konu olmustur Cogunlukla avcilara karsi savunma silahlari olarak gorulurler Ayrica yeni teorilere gore bunlar tipki gunumuz hayvanlari gibi tur icinde kur yapmak ve ustunluk gostermek amaciyla kullanilmis olabilirler Triceratops un paleontologlar tarafindan grubu icinde tam olarak nasil yerlestirilecegi konusu tartisilsa da seratopsid dinozorlar arasinda en iyi bilinenidir Triceratops horridus ve Triceratops prorsus ismi verilen iki turu gecerli sayilir Bununla beraber baska pek cok isimlendirilmis sinonim tur de vardir KokenbilimTriceratops cins ismi Antik Yunanca tri uc keras boynuz ve ops yuz kelimelerinin birlestirilmesiyle olusturulmus ve Latinceye aktarilmistir TanimlamaTriceratops horridus un Afrika fili ile boyut karsilastirmasi Yetiskin bir Triceratops 7 9 m uzunluga 2 9 3 m yukseklige 8 10 ton agirliga erisebilir Onu digerlerinden ayiran en belirgin ozelligi bir kara hayvani icin cok buyuk olan kafatasidir Kafatasi 2 m ve hatta boyunun ucte biri kadar uzunlukta olabilir Burnunun uzerinde bir ve gozlerinin uzerinde yaklasik 1 m uzunlugunda 2 adet boynuzu kafasinin arkasinda da gorece kisa ve kemikli bir yakasi vardir Yakali dinozorlarin cogunun yakasinda bosluklar olmasina ragmen Triceratops unki dolu ve saglamdir Triceratops saglam yapilidir ve yine guclu bes parmakli on ve dort parmakli arka ayaklara sahiptir Kesinlikle quadrupedal olmasina ragmen durus sekli bazi tartismalar dogurmustur Baslangicta on ayaklarinin basinin agirligini tasiyabilmek icin yanlara dogru acili durduguna inanilirdi Bu durus Charles Knight ve Rudolph Zallinger in cizimlerinde gorulebilir Bununla birlikte boynuzlu dinozorlardan kalan ayakizlerinin incelenmesi ve iskeletlerin son yeniden insalari gosteriyor ki Triceratops un tam olarak dikilmek ile yayilmak arasinda dik bir durusu vardi gergedanlar gibi Bu sonuc besleme icin yayilan bir yuruyusu engellemez SiniflandirmaTriceratops genis bir Kuzey Amerika boynuzlu dinozorlar ailesi olan Ceratopsidae nin en bilinen uyesidir Bu aile icindeki yeri yillaridir tartisilagelmistir Karisiklik cogunlukla kisa kati yakanin birlesmesi Centrosaurinae gibi ve uzun boynuzlarin Chasmosaurinae olarak da bilinen Ceratopsinae gibi uzerinde oldu R S Lull boynuzlu dinozorlarin ilk incelemesinde biri Triceratops a onculuk eden ve Centrosaurus digeri ve Torosaurus ile birlikte olmak uzere onu bugun anlasildigi gibi bir centrosaurinae yapan iki nesil varsaydi Bu goruse dayanan son revizyonlar bicimsel olarak birinci kisa yakali grubu Centrosaurinae Triceratops u da kapsayan ve ikinci uzun yakali grubu Chasmosaurinae seklinde tanimlar Yasam restorasyonu Nobu Tamura Asagidaki kladogram Longrich 2014 tarafindan hazirlanmis olup tum chasmosaurin cinslerini icerir Chasmosaurus Williams Fork chasmosaur Utahceratops Almond Formation chasmosaur Torosaurus Triceratops 1949 da C M Sternberg kafa ve boynuz yapisina bakarak Triceratops un ve Chasmosaurus a yakin oldugu ve onu ceratopsine kendi kullanimina gore chasmosaurine yapan soruyu ortaya atti Yine de Triceratops u Centrosaurinae icinde siniflandiran John Ostrom ve sonrasinda David Norman tarafindan buyuk olcude gormezden gelindi Sonraki kesifler ve analizler Lehman in 1990 yilinda her iki alt turu de tanimlamasi ve birkac morfolojik ozelligin esasinda Triceratops u ceratopsinae kendi kullanimina gore chasmosaurine olarak gostermesi ile birlikte Sternberg in Triceratops un konumu konusundaki gorusunu destekledi Aslinda kisa yakasi disinda ceratopsine ile uyum gosterir Peter Dodson in 1990 daki bir klasdistik analiz ve 1993 teki RFTRA resistant fit theta rho analysis isimli sistematik olarak kafatasi seklinde olcu benzerliklerini olcen morfometrik teknige dayali bir calismayi iceren daha ileri bir arastirmasi Triceratops un ceratopsine icindeki konumunu guclendirmistir Kesifler ve orneklerAdlandirilan ilk ornek 1887 baharinda Denver Colorado yakinlarinda bulunan boynuzlardi Bu ornek ona Pliyosen devrinde yasamis olagandisi bir bizon olduguna inanarak Bison alticornis adini veren Othniel Charles Marsh a gonderildi Gelecek yila kadar parca parca kalintilardan Ceratops turunun ilanini gordugunde boynuzlu dinozorlarin oldugunu anladi ama hala Bison alticornis in bir Pliyosen memelisi oldugunu dusunuyordu Fikrini degistirmesi ucuncu ve cok daha tam bir kafatasinin bulunmasi ile gerceklesti Ornek 1888 de John Bell Hatcher tarafindan Wyoming in Gec Kretase kayaliklarinda toplandi ve baslangicta baska bir Ceratopsid turu olarak tanimlandi Marsh iyi dusundukten sonra Bison alticornis in baska bir Ceratops ornegi oldugunu kabul ederek fikrini degistirdi ve ona Triceratops ismini verdi Triceratops kalintilari sonradan ABD de Montana ve Guney Dakota ve Kanada da Saskatchewan ve Alberta bulundu Triceratops iskeleti Senckenberg MuzesiTriceratops prorsus Triceratops horridus Amerikan Doga Tarihi MuzesiGecerli ornekler T horridus Marsh 1889 baslangicta Ceratops tur ornegi T prorsus Marsh 1890 Kuskulu ornekler Bu ornekler nomina dudia kuskulu isimler sayilirlar ve cok eksik tamamlanmamis diger Triceratops orneklerinden ayirt edilemeyen fosillere dayanirlar T albertensis C M Sternberg 1949 T alticornis Marsh 1887 baslangicta Bizon T eurycephalus Schlaikjer 1935 T galeus Marsh 1889 T ingens Lull 1915 T maximus Brown 1933 T sulcatus Marsh 1890 Sinonimler T brevicornus Hatcher 1905 T prorsus T calicornus Marsh 1898 T horridus T elatus Marsh 1891 T horridus T flabellatus Marsh 1889 T horridus T hatcheri Lull 1907 Diceratus hatcheri T mortuarius Cope 1874 nomen dubium baslangicta Polyonax Polyonax mortuarius T obtusus Marsh 1898 T horridus T serratus Marsh 1890 T horridus T sylvestris Cope 1872 nomen dubium baslangicta Agathaumas sylvestris PaleobiyolojiTriceratops genellikle suruler halinde yasayan bir canli olarak betimlense de bu konuda henuz yeterli kanitlar yoktur Boynuzlu dinozorlarin birkac diger cinsi yuzlerce bireyi barindiran fosil yataklarindan bilinirken simdiye kadar Triceratops kalintilarinin agirlikli oldugu sadece bir adet fosil yatagi bulunmustur Guneydogu Montana da uc genc ornegin kalintilarinin oldugu bir site Sadece genc orneklerin bulunmasi acisindan onemli olabilir Triceratops yillardir yalniz bireylerin fosillerinden bilinir Bununla birlikte bu kalintilar cok yaygindir Ornegin Minnesota Bilim Muzesi nin paleontologlarindan Bruce Erickson Montana da 200 adet Triceratops prorsus fosili gordugunu kaydetmistir Benzer sekilde Barnum Brown alanda 500 adet kafatasi buldugunu soylemistir Cunku Triceratops disleri boynuz yaka ve kafa parcalari Gec Kretase donemi Kuzey Amerika sinda cok bol bulunan fosillerdir Bu onu devrinin en baskin otobur turlerinden biri yapar Robert Bakker in 1986 daki hesabina gore Kretase donemi sonunda buyuk dinozorlar aleminin 5 6 sini Triceratops olusturmustur Diger hayvanlarin aksine kafatasi fosilleri iskeletin diger bolumlerine gore daha fazla bulunmaktadir Bunun nedeni kafatasinin sira disi yuksek korunma potansiyelidir Kretase doneminin sonunda pek cok canlinin yokoldugu buyuk yok olusa kadar yasamis son boynuzlu dinozor turlerindendir Benzerleri Diceratus ile Torosaurus ve daha uzak akrabasi Leptoceratops ta o devirlerde hala yasiyorlardi ama kaintilarina nadiren rastlanir Dis yapisi ve beslenmesi Triceratops kafatasi Triceratops yere yakin duran basi yuzunden buyuk olasilikla kisa otlar ile beslenirdi Boynuzlari gagalari ve iri govdeleriyle yuksek bitkileri de devirebildikleri saniliyor Ceneler beslenmek koparmak ve isirmak icin daha iyi olduguna inanilan derin ve dar bir gagayla son bulur Disleri pil adi verilen 36 40 dis sutunundan olusan gruplarda duzenlenmistir Cenenin her iki tarafinda da hayvanin boyuna bagli olarak 3 5 disten olusan kolonlar vardi Bu degisik zamanlarda sadece bir bolumu kullanilabilen 432 800 arasi dis demektir Dis degistirme hayvanin yasami boyunca surerdi Disler dikeyden az dikey yone dogru kirkarak is gordu Triceratops un iri bedeni ve fazlaca olan disleri onlarin bol miktarlarda lifli bitkilerle beslendiklerini gosterir Yakasi ve boynuzlarinin fonksiyonu Triceratops un yakasi ve boynuzlari ile ilgili cok fazla kuram vardir Uc teori bunlarin tur ici eslesme kavgasinda yirticilara karsi savunmada ve kur yapmada kullanildiklari yonundedir Kaynakca Museums Victoria Ingilizce 1 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Eylul 2021 Oxford Learners Dictionaries Oxford Learners Dictionaries www oxfordlearnersdictionaries com www oxfordlearnersdictionaries com 10 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Paul Gregory S 2016 The Princeton Field Guide to DINOSAURS New Jersey Princeton University Press ss 301 ISBN 978 0 691 16766 4 Longrich Nicholas R The horned dinosaurs Pentaceratops and Kosmoceratops from the upper Campanian of Alberta and implications for dinosaur biogeography www sciencedirect com Cretaceous Research 11 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2023 Strickland Ashley Dueling dinosaurs fossils show Triceratops T rex may have died after a battle edition cnn com CNN 17 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2020 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Triceratops ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dinosaur Mailing List post on Triceratops stance13 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Smithsonian Exhibit2 Subat 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde Triceratops at the Internet Archive Triceratops in the Dino Directory10 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde short summary and good color illustration Triceratops For Kids22 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde a fact sheet about the Triceratops with activities for kids