Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ceratopsidae (bazen Ceratopidae olarak yazılır), Triceratops, Centrosaurus ve Styracosaurus gibi kuş kalçalı dinozorları içeren bir ceratopsian dinozor familyasıdır. Bilinen tüm türler, Geç Kretase'de yaşamış dört ayaklı otoburlardı. Çin'de yaşamış Sinoceratops dışındaki tüm türler, Geç Kretase'de ada kıtasını oluşturan batı Kuzey Amerika'da yaşamıştır. Ceratopsidler, gagalar, çenenin arkasında sıralanan kesme dişleri, gösterişli burun boynuzları ile boyunda geriye ve yukarı uzanan kalkansı yapılar ile ayırt edilir. Familya, ve olmak üzere iki alt familyaya ayrılmıştır. Chasmosaurineler genellikle uzun, üçgen kalkanlar ve iyi gelişmiş alın boynuzları ile nitelenir. Centrosaurinelerin iyi gelişmiş burun boynuzları veya burun çıkıntıları, daha kısa ve daha dikdörtgen biçimli kalkanları ve onun üstünde yer alan ayrıntılı dikenleri vardı.
| Seratopsidler | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Alt gruplar | |||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||
| |||||||||||||
Bu boynuzlar ve kalkanlar, dikkate değer bir çeşitlilik gösterir ve çeşitli türlerin tanınmasının başlıca araçtır ancak amacı tam olarak belli değildir. Yırtıcı hayvanlara karşı savunma olası bir amaçtır -kalkanlar birçok türde nispeten kırılgan olsa da- ancak modern toynaklılarda olduğu gibi, bunların gösterilerde veya tür içi dövüşlerde kullanılan ikincil cinsel özellikler olması daha olasıdır. Pachyrhinosaurus ve Achelousaurus'un kafataslarındaki devasa şişlikler, günümüzün misk sığırlarındaki boynuzların tabanından oluşanlara benziyor, bu da onların başlarını birbirine tosladığını gösteriyor. Centrosaurineler, diğer birkaç türün mevcut olduğu büyük kemik yataklarında sıklıkla bulunur, bu da hayvanların büyük sürüler halinde yaşadığını düşündürür.
Beslenme
Ceratopsid çenesi, yüksek oranda türetilmiş diş bataryaları (en) ve gelişmiş diş yapıları ile yüksek lifli bitkisel besini çiğnemeye uyarlanmıştır. Bitkisel besini bir bağırsak mikroflorası ile parçalamak için mayalanmayı kullanmış olabilirler. Mallon vd. (2013), Geç Kretase sırasında ada kıtasında yaşayan otoburları inceledi. Ceratopsidlerin genellikle 1 metre veya daha düşük yükseklikteki bitkilerle beslenmekle sınırlı olduğu sonucuna varıldı.
Evrim
Scott D. Sampson, ceratopsidlerin evrimini bazı memeli gruplarınınkiyle karşılaştırdı: her ikisi de yer bilimsel açıdan hızlıydı, büyük vücut boyutu, türetilmiş beslenme yapıları ve "çeşitli boynuz benzeri organlar" eşzamanlı olarak hızlı bir biçimde evrimleşti. Erken dönem ceratopsidlerinin fosil kaydı azdır ancak ve üyeleri, erken devresinden bilinmektedir. Adı geçen ceratopsid türlerinden biri hariç tümü, Geç Kretase döneminde Laramidia ada kıtasını oluşturan Batı Kuzey Amerika'dan bilinmektedir ve Apalaş ada kıtasından doğuda Batı İç Deniz Yolu ile ayrılmıştır. Laramidia'daki ceratopsianların enlem aralığı Alaska'dan Meksika'ya kadar uzanır. Laramidia'nın dışında tanımlanmış tek ceratopsid, Çin'in geç Kampaniyen'inde yaşamış bir centrosaurine olan Sinoceratops'tur.Mississippi'den geç Maastrihtiyen dönemine tarihlenen belirsiz bir ceratopsid dişi bilinmektedir; bu, ceratopsidlerin Kretase sonunda Batı İç Deniz Yolu'nun kapanması ile doğu Kuzey Amerika'ya dağıldığını göstermektedir.
Paleoekoloji
Bilindiği kadarıyla ceratopsidlerin başlıca yırtıcıları tyrannosauridlerdi.
Bir Triceratops ve bir Tyrannosaurus arasında, bir Triceratops kaş boynuzu ve skuamosal (boyun kalkanının bir kemiği) üzerinde kısmen iyileşmiş tiranozor diş izleri şeklinde saldırgan bir etkileşim olduğuna dair kanıtlar vardır; ısırılan boynuz da kırılır ve daha sonra kemik yeniden büyür. Yine de etkileşimin tam doğasının ne olduğu bilinmiyor: Her iki hayvan da saldırgan olabilirdi.Triceratops'un yaraları iyileştiğinden, karşılaşmadan sağ çıkması ve Tyrannosaurus'u yenmeyi başarmış olması muhtemeldir. Paleontolog Peter Dodson, bir Triceratops'a karşı bir savaşta, Triceratops'un üstün olduğunu ve bir boğa gibi keskin boynuzlarını kullanarak Tyrannosaurus'a ölümcül yaralar vererek kendini başarıyla savunacağını tahmin ediyor.
Sınıflandırma
Ceratopsidae kladı, 1998'de Paul Sereno tarafından Pachyrhinosaurus ve Triceratops'un son ortak atasını ve tüm torunlarını içeren grup olarak tanımlandı. 2004 yılında, Peter Dodson tarafından Triceratops ve Centrosaurus'un son ortak atalarının tüm torunlarını içerecek şekilde tanımlandı.
Kaynakça
- Dodson, P. (1996). The Horned Dinosaurs. Princeton University Press, Princeton, New Jersey, ss. xiv-346
- Dodson, P., & Currie, P. J. (1990). "Neoceratopsia." 593-618 in Weishampel, D. B., Dodson, P., & Osmólska, H. (eds.), 1990: The Dinosauria. University of California Press, Berkeley, Los Angeles, Oxford, 1990 xvi-733.
- Sampson, S. D., 2001, Speculations on the socioecology of Ceratopsid dinosaurs (Ornithischia: Neoceratopsia): In: Mesozoic Vertebrate Life, edited by Tanke, D. H., and Carpenter, K., Indiana University Press, ss. 263–276.
Dipnotlar
- ^ Mallon (2013). "Feeding height stratification among the herbivorous dinosaurs from the Dinosaur Park Formation (upper Campanian) of Alberta, Canada". BMC Ecology. 13: 14. doi:10.1186/1472-6785-13-14. (PMC) 3637170 $2. (PMID) 23557203.
- ^ Brown (16 Ocak 2018). "Long-horned Ceratopsidae from the Foremost Formation (Campanian) of southern Alberta". PeerJ (İngilizce). 6: e4265. doi:10.7717/peerj.4265. ISSN 2167-8359. (PMC) 5774296 $2. 17 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2021.
- ^ Dalman (June 2021). "The oldest centrosaurine: a new ceratopsid dinosaur (Dinosauria: Ceratopsidae) from the Allison Member of the Menefee Formation (Upper Cretaceous, early Campanian), northwestern New Mexico, USA". PalZ (İngilizce). 95 (2): 291-335. doi:10.1007/s12542-021-00555-w. ISSN 0031-0220.
- ^ Farke (23 Mayıs 2017). "The first reported ceratopsid dinosaur from eastern North America (Owl Creek Formation, Upper Cretaceous, Mississippi, USA)". PeerJ (İngilizce). 5: e3342. doi:10.7717/peerj.3342. ISSN 2167-8359. (PMC) 5444368 $2. 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2021.
- ^ "Predation Pressure", Sampson (2001); s. 272.
- ^ "An analysis of predator–prey behavior in a head-to-head encounter between Tyrannosaurus rex and Triceratops". Tyrannosaurus rex, the Tyrant King (Life of the Past). Bloomington: Indiana University Press. 2008. ss. 355-368. ISBN .
- ^ Dodson, Peter, The Horned Dinosaurs, Princeton Press. p.19
- ^ Sereno (1998). "A rationale for phylogenetic definitions, with application to the higher-level taxonomy of Dinosauria". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen. 210: 41-83.
- ^ The Dinosauria. 2nd. Berkeley: University of California Press. 2004. ISBN .
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Ceratopsidae ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur![image]()
Vikitür'de Ceratopsidae ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ceratopsidae bazen Ceratopidae olarak yazilir Triceratops Centrosaurus ve Styracosaurus gibi kus kalcali dinozorlari iceren bir ceratopsian dinozor familyasidir Bilinen tum turler Gec Kretase de yasamis dort ayakli otoburlardi Cin de yasamis Sinoceratops disindaki tum turler Gec Kretase de ada kitasini olusturan bati Kuzey Amerika da yasamistir Ceratopsidler gagalar cenenin arkasinda siralanan kesme disleri gosterisli burun boynuzlari ile boyunda geriye ve yukari uzanan kalkansi yapilar ile ayirt edilir Familya ve olmak uzere iki alt familyaya ayrilmistir Chasmosaurineler genellikle uzun ucgen kalkanlar ve iyi gelismis alin boynuzlari ile nitelenir Centrosaurinelerin iyi gelismis burun boynuzlari veya burun cikintilari daha kisa ve daha dikdortgen bicimli kalkanlari ve onun ustunde yer alan ayrintili dikenleri vardi Seratopsidler Yasadigi donem araligi 83 66 myo Senozoyik PreYeYeOSDCPTJKPgNBazi seratopsidler Sol ustten saat yonunde Styracosaurus Utahceratops ve TriceratopsBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad DinosauriaTakim OrnithischiaUst familya CeratopsoideaFamilya Ceratopsidae Marsh 1888Alt gruplar SinonimlerAgathaumidae Cope 1891 Torosauridae Nopcsa 1915 Bu boynuzlar ve kalkanlar dikkate deger bir cesitlilik gosterir ve cesitli turlerin taninmasinin baslica aractir ancak amaci tam olarak belli degildir Yirtici hayvanlara karsi savunma olasi bir amactir kalkanlar bircok turde nispeten kirilgan olsa da ancak modern toynaklilarda oldugu gibi bunlarin gosterilerde veya tur ici dovuslerde kullanilan ikincil cinsel ozellikler olmasi daha olasidir Pachyrhinosaurus ve Achelousaurus un kafataslarindaki devasa sislikler gunumuzun misk sigirlarindaki boynuzlarin tabanindan olusanlara benziyor bu da onlarin baslarini birbirine tosladigini gosteriyor Centrosaurineler diger birkac turun mevcut oldugu buyuk kemik yataklarinda siklikla bulunur bu da hayvanlarin buyuk suruler halinde yasadigini dusundurur BeslenmeCeratopsid disleri ortasindan asagiya dogru uzanan birincil bir cikinti ile ayirt edici bir yaprak sekline sahiptir Ceratopsid cenesi yuksek oranda turetilmis dis bataryalari en ve gelismis dis yapilari ile yuksek lifli bitkisel besini cignemeye uyarlanmistir Bitkisel besini bir bagirsak mikroflorasi ile parcalamak icin mayalanmayi kullanmis olabilirler Mallon vd 2013 Gec Kretase sirasinda ada kitasinda yasayan otoburlari inceledi Ceratopsidlerin genellikle 1 metre veya daha dusuk yukseklikteki bitkilerle beslenmekle sinirli oldugu sonucuna varildi EvrimGec Kretase sirasinda Kuzey Amerika haritasi Scott D Sampson ceratopsidlerin evrimini bazi memeli gruplarininkiyle karsilastirdi her ikisi de yer bilimsel acidan hizliydi buyuk vucut boyutu turetilmis beslenme yapilari ve cesitli boynuz benzeri organlar eszamanli olarak hizli bir bicimde evrimlesti Erken donem ceratopsidlerinin fosil kaydi azdir ancak ve uyeleri erken devresinden bilinmektedir Adi gecen ceratopsid turlerinden biri haric tumu Gec Kretase doneminde Laramidia ada kitasini olusturan Bati Kuzey Amerika dan bilinmektedir ve Apalas ada kitasindan doguda Bati Ic Deniz Yolu ile ayrilmistir Laramidia daki ceratopsianlarin enlem araligi Alaska dan Meksika ya kadar uzanir Laramidia nin disinda tanimlanmis tek ceratopsid Cin in gec Kampaniyen inde yasamis bir centrosaurine olan Sinoceratops tur Mississippi den gec Maastrihtiyen donemine tarihlenen belirsiz bir ceratopsid disi bilinmektedir bu ceratopsidlerin Kretase sonunda Bati Ic Deniz Yolu nun kapanmasi ile dogu Kuzey Amerika ya dagildigini gostermektedir PaleoekolojiSekiz seratopsidin boyut karsilastirmasi Bilindigi kadariyla ceratopsidlerin baslica yirticilari tyrannosauridlerdi Bir Triceratops ve bir Tyrannosaurus arasinda bir Triceratops kas boynuzu ve skuamosal boyun kalkaninin bir kemigi uzerinde kismen iyilesmis tiranozor dis izleri seklinde saldirgan bir etkilesim olduguna dair kanitlar vardir isirilan boynuz da kirilir ve daha sonra kemik yeniden buyur Yine de etkilesimin tam dogasinin ne oldugu bilinmiyor Her iki hayvan da saldirgan olabilirdi Triceratops un yaralari iyilestiginden karsilasmadan sag cikmasi ve Tyrannosaurus u yenmeyi basarmis olmasi muhtemeldir Paleontolog Peter Dodson bir Triceratops a karsi bir savasta Triceratops un ustun oldugunu ve bir boga gibi keskin boynuzlarini kullanarak Tyrannosaurus a olumcul yaralar vererek kendini basariyla savunacagini tahmin ediyor SiniflandirmaCeratopsidae kladi 1998 de Paul Sereno tarafindan Pachyrhinosaurus ve Triceratops un son ortak atasini ve tum torunlarini iceren grup olarak tanimlandi 2004 yilinda Peter Dodson tarafindan Triceratops ve Centrosaurus un son ortak atalarinin tum torunlarini icerecek sekilde tanimlandi KaynakcaDodson P 1996 The Horned Dinosaurs Princeton University Press Princeton New Jersey ss xiv 346 Dodson P amp Currie P J 1990 Neoceratopsia 593 618 in Weishampel D B Dodson P amp Osmolska H eds 1990 The Dinosauria University of California Press Berkeley Los Angeles Oxford 1990 xvi 733 Sampson S D 2001 Speculations on the socioecology of Ceratopsid dinosaurs Ornithischia Neoceratopsia In Mesozoic Vertebrate Life edited by Tanke D H and Carpenter K Indiana University Press ss 263 276 Dipnotlar Mallon 2013 Feeding height stratification among the herbivorous dinosaurs from the Dinosaur Park Formation upper Campanian of Alberta Canada BMC Ecology 13 14 doi 10 1186 1472 6785 13 14 PMC 3637170 2 PMID 23557203 Brown 16 Ocak 2018 Long horned Ceratopsidae from the Foremost Formation Campanian of southern Alberta PeerJ Ingilizce 6 e4265 doi 10 7717 peerj 4265 ISSN 2167 8359 PMC 5774296 2 17 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2021 Dalman June 2021 The oldest centrosaurine a new ceratopsid dinosaur Dinosauria Ceratopsidae from the Allison Member of the Menefee Formation Upper Cretaceous early Campanian northwestern New Mexico USA PalZ Ingilizce 95 2 291 335 doi 10 1007 s12542 021 00555 w ISSN 0031 0220 Farke 23 Mayis 2017 The first reported ceratopsid dinosaur from eastern North America Owl Creek Formation Upper Cretaceous Mississippi USA PeerJ Ingilizce 5 e3342 doi 10 7717 peerj 3342 ISSN 2167 8359 PMC 5444368 2 28 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2021 Predation Pressure Sampson 2001 s 272 An analysis of predator prey behavior in a head to head encounter between Tyrannosaurus rex and Triceratops Tyrannosaurus rex the Tyrant King Life of the Past Bloomington Indiana University Press 2008 ss 355 368 ISBN 0 253 35087 5 Dodson Peter The Horned Dinosaurs Princeton Press p 19 Sereno 1998 A rationale for phylogenetic definitions with application to the higher level taxonomy of Dinosauria Neues Jahrbuch fur Geologie und Palaontologie Abhandlungen 210 41 83 The Dinosauria 2nd Berkeley University of California Press 2004 ISBN 0 520 24209 2 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Ceratopsidae ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Ceratopsidae ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur