Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Turahan Bey (? - 1456, Edirne). Osmanlı Devleti'nde 15. yüzyılın ikinci yarısında Rumeli'de Teselya'da sancak beyi ve Mora'da akıncı olarak görev yapmış asker ve devlet adamıdır. Teselya sancak beyi iken emri altında bulunan akıncı birlikleri ile Mora'ya akınlar düzenlemişti. Korint Körfezi'ne birkaç kez hücum ederek oradaki surları tahrip etmişti. Mora'ya yaptığı akınlarla Mora Despotluğu Osmanlı Devleti'ne yıllık tazminat ödeyen tabi devlet haline gelmiş ve Mora'nın daha sonra Osmanlı toprağı olmasına giden süreci başlatmıştır. 10 Kasım 1444 tarihinde, Papalık önderliğinde Macar, Leh, Eflak ve çeşitli Balkan milletlerinden oluşan, Kral I. Ulászló komutasındaki Haçlı ordusu ile II. Murad'in yaptığı Varna Muharebesi'ne kendi sancak askerleri ile katıldı. iken bu bölgeye Türklerin yerleşmesine önem vermiş; Teselya Tırnova'sı (günümüzde ) kentini kurmuş; yerel ekonomiyi yeniden diriltmiş ve bu bölgede yüzyıllarca sürecek olan Osmanlı idaresine sağlam bir temel atmıştır.
| Turahan Bey | |
|---|---|
| Doğum | bilinmiyor |
| Ölüm | y. Ağustos 1456 , Yıldıztepe |
| Defin yeri | Edirne veya Uzunköprü |
| Bağlılığı | Osmanlı Devleti |
| Hizmet yılları | y. 1413-1456 |
| Çatışma/savaşları | Bizans-Osmanlı savaşları, Varna Muharebesi |
| Ailesi | |
| Babası | Paşa Yiğit Bey |
| Çocukları | Turahanoğlu Ahmed Bey ve Turahanoğlu Ömer Bey |
Hayatı
Babası Yıldırım Bayezid zamanında 1392'de Üsküp'ü eline geçirip, bey olan Paşa Yiğit Bey'dir. Ailenin kökeni Manisa'dır. Kardeşi İshak Bey de tanınmış bir akıncı beyiydi ve 1415-1439 yılları arasında Üsküp valiliği yaptı. Gayet iyi tanınmış akıncı beyi olan yeğeni ve İshak Bey'in oğlu İshakoğlu İsa Bey de Bosna fatihi; ilk Osmanlı Bosna Sancakbeyi ve Saraybosna şehrinin kurucusudur. Soyu Turahanlılar olarak bilinmektedir. Doğum yeri ve tarihi ve çocukluğu ile gençliği hakkında hiçbir bilgi bulunmamaktadır.
Osmanlı belgelerinde ilk olarak ismi Vidin beyi olarak 1413'te görev alması ile geçmektedir. 1422'de Bizanslı bir vali idaresinde Teselya'da bulunan "İzzeddin" (modern Lamia, Yunanistan) kalesine yaptığı akından dolayı ismi geçmektedir.
I. Mehmed'in ölümünden hemen sonra Bizans İmparatoru II. Manuil, Limni'de gözaltında tutulan Mustafa Çelebi'yi Osmanlı tahtına çıkmış olan yeğeni II. Murad'a karşı Osmanlı tahtına hak etmesi için serbest bıraktığında Mustafa Çelebi'ye destek veren Rumeli beylerinin arasında Turahan Bey de bulunmaktaydı. Fakat Mustafa Çelebi'nin Sadrazam Amasyalı Beyazıd Paşa'yi esir alıp idam ettirip Edirne'de tahta çıktıktan sonra Anadolu'ya geçip ve Bursa'yı kuşatmaya başlamasından hoşnutsuz olan Rumeli asıllı akıncı beyleri arasında oldu ve bu suretle Sultan II. Murad tarafına geçti. Mustafa Çelebi İsyanı, Anadolu'da Mustafa'nın yenilmesi; Rumeli'ye kaçması ve yakalanıp Edirne Kalesi burcundan asılması ile 1422 yılında son buldu. 1423 başında Teselya Sancakbeyi olarak tekrar Rumeli'de görevlendirildi.
Mora Yarımadası'nda bulunan Bizans'a bağlı Mora Despotluğu'na karşı ilk akınlarını Mayıs-Haziran 1423'te yaptı. Mora Despotu II. Theodoros Paleologos daha yetişkin değilken ona naiplik yapan imparator II. Manuil, Osmanlı akınlarını durdurmak için dar Korint Körfezi'nde bulunan Heksamilion Suru (Altı Mil Suru)'nu 40 gün suren bir inşaat faaliyeti ile tamir ve tahkim ettirmişti. Ama ilk ve 1431'de yaptığı akınlarında Turahan Bey bu surları geçip Mora içlerine hücum etmeyi başardı.
1443'te Macar kralı 'nun komutası altındaki Haçlı ordusuna karşı uygulanacak strateji padişahın huzurunda görüşülürken, Turahan Bey'in ihtiyata ve düşmanı yormaya dayalı teklifine karşı, 'in savunma savaşı teklifi kabul edildi. Bunun üzerine, Osmanlı ordusu, , İzladi ve Yalvaç muharebelerinde mağlup oldu. Kış münasebetiyle çekilmekte olan düşmanı takiple görevlendirilen Kasım Paşa'nın maiyetinde bulunan Turahan Bey'in yinelediği ikazlara karşılık, Kasım Paşa'nın tedbirsiz hareket ederek bir mağlubiyete daha sebep olmasıyla, Kasım Paşa padişaha bu halin Turahan Bey'in kendisine yardım etmemesinden ileri geldiğini beyan etti. Bunun üzerine II. Murad tarafından Lofça'da Kalesi burcuna hapsedildi.
Fakat Varna Muharebesi öncesinde akıncıların padişaha ricasıyla affedildi. Savaş alanında gösterdiği başarılardan sonra da 1444'te kendisine tekrar Teselya Sancağı ve Mora Akıncı Beyliği verildi. Bu tarihte Mora Despotu olan Konstantin Paleologos Heksamilion Suru'nu yeniden tamir ettirmişti. 1444 yazında Mora'ya düzenlediği akında bu surları tekrar zorlanmadan geçti. II. Murad, Mora hakkında Turahan Bey'den bilgiler aldıktan sonra 1446 yılında bizzat gelerek Korint Körfezi'ni zapt etti ve buradaki Heksamilion Surları da yıktırarak, Turahan Bey'e Mora içerilerine akınlar yapma ve despotları vergiye bağlama yolunu açtı. II. Murad'ın bu surlara saldırması sırasında ilk defa kale kuşatması için barutlu büyük top kullanımı gerçekleşti ve bu askeri tarihte yeni devri açtı.
Bu surlar yeniden Mora despotları tarafından yeniden tamir ettirildi. II. Mehmed'in İstanbul kuşatmasından önce, 1452 yılı sonbaharında, Oğulları ve Ömer ile birlikte, Bizans imparatoru olan IX. Konstantinos'un kardeşleri olan Mora despotları Tomas ve Dimitrios'un Bizans'a yardım etmelerini engellemek için Mora'ya akınlar düzenleyerek onlara göz açtırmamak suretiyle önemli bir rol üstlenmiştir. Turahan Bey yine Korint Korfezi'ndeki Heksamilion surlarına saldırarak kısa sürede geçti ve Korint'ten itibaren neredeyse Mora'nın tamamında akınlarda bulundu. Mora despotları, Heksamilion'da kurduğu savunma hattının kırılması üzerine direnişte bulunamadılar. Bütün kış devam eden bu akınların birinde oğlu Ahmed Bey "Dervenaki" adli bir mevkide bir pusuya düşürülerek esir edildi. Despotluğun başkenti olan Sparta yakınlarında Mystras'ya Dimitrios'un yanına götürülüp orada tutuklandı.
İstanbul'un 29 Mayıs 1453 tarihinde fethedilmesi Mora'da Bizans'a bağlı olarak hüküm suren Mora Despotluğu'nda büyük etkiler yaptı. Mora despotları yıllık tazminat vermek suretiyle Osmanlı Devleti tâbi ve Teselya Sancakbeyi Turahan Bey'e bağlı olmaya devam ettiler. Mora despotları olarak hüküm suren iki kardeş Dimitrios ve Tomas, birbirleri ile hiç geçinememekte ve devamlı birbirleriyle çatışma halindeydiler. Mora'da yaşayan halk da bu despotların devlet idaresinden gayet hoşnutsuzlardı. 1453 güzünde önce Mora'ya göç etmiş olan "Arvait" adı verilen Arnavut asıllı göçmenler arasında despotların idaresine karşı bir isyan başladı. Sonra Mora yerlisi Rumlar da bu isyana katıldılar ve isyan yayılıp daha ciddi bir durum aldı. Mora Despotluğu yıllık tazminat verip Osmanlı Devleti'ne tâbi bir devlet statüsünde olduğu için despotlar bu halk isyanını bastırmak için Osmanlı Devleti'nden yardım istediler. Turahan Bey bunun üzerine oğlu Ömer Bey'i yanına verdiği eyalet askeri ile birlikte Aralık 1453'te Mora'ya gönderdi. Ömer Bey önce bazı başarılar kazanmakla beraber isyanı bastıramadı. Fakat Mystras'da tutuklu olan kardeşi 'i kurtardı ve Teselya'ya geri döndü.
Bundan sonra iki Mora despotu kendi aralarındaki çatışmayı önleyemedikleri gibi çıkan isyan da devam etmekte idi. Ekim 1454'te Teselya Sancakbeyi Turahan Bey bu sefer bizzat eyalet ordusu ile Mora'ya girdi. Mora'da birkaç önemli kaleyi ve şehri eline geçirip talan ettikten sonra isyanın liderleri teslim olmasıyla isyan sona erdi. Turahan Bey iki Mora despotuna aralarındaki çatışmalara bir çözüm bulmayı ve bundan sonra daha adaletli olarak hüküm sürmelerini öğütledikten sonra ordusu ile Mora'dan çekildi.
Fakat Mora despotları olan iki Paleologos kardeş arasında anlaşmazlık sürmeye devam etti ve daha ciddi seviyelere yükseldi. İki despot kardeş ayrı ayrı olarak bu sefer Mora'da kolonileri bulunan Venedik Cumhuriyeti'ne ve diğer denizci İtalyan cumhuriyetlerine elçiler göndererek onlardan Osmanlı Devleti'ne karşı yardım istediler. Bu haber İstanbul'da duyulduğunda II. Mehmed duruma bizzat müdahale etmek için Mayıs 1458'de Mora'ya bir askeri sefer düzenledi. Despot Dimitrios esir alındı ve tutuklandı. Kardeşi Tomas Venediklilere kaçtı. 1459 yazı sonuna kadar Mora Yarimadası'ndaki şehir ve kasabaların hepsi Osmanlı ordusuna teslim oldu. Mora'nın kuzeybatı bölgeleri Osmanlı Devleti'ne ilhak edildi ve Turahan Bey'in oğlu Ömer Bey bu bölgenin valisi olarak görevlendirildi. 1460 yılında Mora'nın hepsi, Venedik Cumhuriyeti elinde bulunan bazı sahil kaleleri hariç, Osmanlı Devleti'ne ilhak edildi.
Ekim 1455'te Teselya sancakbeyliği görevinden alınarak başkent Edirne'ye geri çağrıldı. Olum tarihi kati olarak bilinmemektedir. Muhtemelen Ağustos 1456'da Edirne'de öldüğü tahmin edilmektedir. Mezarı Uzunköprü yakınlarında Kırk Kavak'tadır. Fakat Edirne'de de yaptırdığı bir türbe vardır.
Eserleri
Osmanlı Devleti'nin Balkanlarda ve özellikle Teselya ve merkezi Yunanistan'da Türklerin yerleşmesinde önemli rol oynamıştır. Akınları sonrasında Teselya sancağı verilince Anadolu'dan 5000 kadar Türkmen, Yörük ve Konyalı Türk göçmenin getirilmesini ve 12 tane yeni kurulan Türk köyüne yerleştirilmesini sağladı. Eski bir harabelik olan modern adı ve bu şehrin 17 km güneybatısında Teselya merkezi olan Yenişehr-i Fener (günümüzde Larisa) kurulup gelişmesine büyük katkıda bulunmuştur.
Teselya sancakbeyiliğinde camiler, medreseler, okullar, hanlar, kervansaraylar, hamamlar ve köprüler yaptırdı.
Ocak 1455 tarihli bir vakfiye belgesi tespit edilmiştir. Malkara'da mescit, medrese ve zaviye vakfetmiş ve vakfına oğlu Ömer Bey'i atamıştır. Diğer oğulları vakfiyede şahitler arasında bulunmaktadırlar.
Oğulları ve sülalesi
Babinger, Turahan Bey sülalesinin soy ağacını şöyle vermektedir:
| Paşa Yiğit Bey | |||||||||||||||||||||||||||||||
| İshak Bey | Turahan Bey | ||||||||||||||||||||||||||||||
| İshakoğlu İsa Bey | Ahmed Bey | Ömer Bey | |||||||||||||||||||||||||||||
| Hasan Bey | İdris Bey | ||||||||||||||||||||||||||||||
Oğlu olan Turahanlı Ömer Bey de zamanının meşhur akıncılarındandır. 1452 yılı sonbaharında Mora Despotu'nun Sultan II. Mehmed'in İstanbul Kuşatması sırasında kardeşi olan Bizans İmparatoru IX. Konstantinos'a yardım etmelerini önlemek için babası ve kardeşi ile birlikte Mora'da geniş alanlar üzerinde yapılan akınlara katıldı. 1454 yılında Osmanlı Devleti'ne tabi olan Mora despotu ortaya çıkan bir isyanını bastırmak için Osmanlılardan yardım istedi. Bunun üzerine Turahanlı Ömer Bey, Teselya Eyalet Ordusu ile Mora'ya yardım etmekle görevlendirildi. Bu isyanın bastırılmasıyla beraber bir önceki akında Mora despotlarına esir düşmüş olan kardeşini Mystra'da kurtarmıştır. Babası Mayıs 1458'de Mora'ya bir askeri sefer yaptıktan sonra Osmanlı Devleti'ne ilhak edilen Kuzeybatı Mora Beyliği Ömer Bey'e verilmiştir. Uzun Hasan ile Otlukbeli Muharebesi yapılmadan önce kolu kumandanı Has Murad Paşa'nın Akkoyunlu kuvvetlerine mağlup düştüğü sırada Turahanlı Ömer Bey de esir düştü. Has Murad Paşa'nın on bin Rumeli sipahisini yenmiş olmasına pek çok sevinen Uzun Hasan'a karşı "bizim esir olmamızla padişaha halel gelmez" yollu fikirler belirtmesi Uzun Hasan'ı gazaba getirmiş, ancak padişahını savunmanın kulluk ve nimetşinaslık icabı olduğunu söylemesine Uzun Hasan da hak vermiştir. Turahanlı Ömer Bey Fatih'in zaferinden sonra esaretten kurtulup dönmüş ve 1489'de Memlüklerle karşı yapılan savaşlara katılmıştır. Ölümü bu tarihten sonradır. Malkara'da defnedildi.
Mehmed Bey adındaki oğlu da beylerdendir; II. Bayezid zamanında ölmüştür.
Turahanlı Ömer Bey'in oğullarından bilgili şair kimliği ile değerli bir insandı. 'nin nazmettiği ve Leyla ile Mecnun'u Farsça'dan gayet başarılı bir şekilde Türkçeye çevirmiştir.
Turahanlı Ömer Bey'in diğer oğlu Turahan Bey 1554'te akıncı komutanı olarak İran seferinde bulunmuştur.
Kendinin devam eden sülalesi Turahanoğulları Teselya'da büyük toprak sahipleri olarak hayatlarına devem etmişlerdir. Teselya'da 19. yüzyıl sonlarına kadar Turahanoğulları sülalesinin büyük toprak sahipliği devam etmiştir.
Dış bağlantılar
- Osmanlimedeniyeti" websitesi1 Ağustos 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Babinger, Franz (Son bas.1987) [1936]. "Turakhān Beg". Houtsma, Martijn Theodoor. (ed) E. J. Brill's Encyclopaedia of Islam, 1913–1936, Cilt VIII. Leiden: BRILL. s.:876–878. .
- Vakalopoulos, Apostolos E. (1974). Ιστορία του νέου ελληνισμού, Τόμος Α′: Αρχές και διαμόρφωσή του (Έκδοση Β′) [Modern Helenizm'in Tarihi, Cilt I: Ortay cikmasi ve gelişmesi (2. Ed.) Selanik: Emm. Sfakianakis and Sons. (Yunanca)
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i Babinger, Franz (Son bas.1987) [1936]. "Turakhān Beg". Houtsma, Martijn Theodoor. (ed) E.J. Brill's Encyclopaedia of Islam, 1913–1936, Cilt VIII. Leiden: BRILL. s.:876–878. . (İngilizce)
- ^ Yüce, Yaşar; Sevim, Ali (1991). Türkiye Tarihi, Cilt II. İstanbul: AKDTYKTTK Yayınları.
- ^ a b c d e Setton, Kenneth M. (1978). The Papacy and the Levant (1204–1571), cilt II: The Fifteenth Century (İngilizce). DIANE Publishing. ISBN . 6 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Nisan 2015.
- ^ a b c d e Nicol, Donald M. (1993). The Last Centuries of Byzantium, 1261–1453 (İngilizce) (İkinci bas.). Londra: Rupert Hart-Davis Ltd. ISBN .
- ^ Turahan Bey, Tyrnavos ve Yenişehr-i Fener'de camiler, hamam ve hanlar yaptırmıştır ve 1770'te 6 tane camii olan bu şehir 1881'de Yunanistan'ın eline geçtikten sonra Turahan Bey'in ve diğer Türklerin yaptırdığı eserler yakılıp yıkılmış ve günümüze sadece tek bir Türk hamamı kalmıştır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turahan Bey 1456 Edirne Osmanli Devleti nde 15 yuzyilin ikinci yarisinda Rumeli de Teselya da sancak beyi ve Mora da akinci olarak gorev yapmis asker ve devlet adamidir Teselya sancak beyi iken emri altinda bulunan akinci birlikleri ile Mora ya akinlar duzenlemisti Korint Korfezi ne birkac kez hucum ederek oradaki surlari tahrip etmisti Mora ya yaptigi akinlarla Mora Despotlugu Osmanli Devleti ne yillik tazminat odeyen tabi devlet haline gelmis ve Mora nin daha sonra Osmanli topragi olmasina giden sureci baslatmistir 10 Kasim 1444 tarihinde Papalik onderliginde Macar Leh Eflak ve cesitli Balkan milletlerinden olusan Kral I Ulaszlo komutasindaki Hacli ordusu ile II Murad in yaptigi Varna Muharebesi ne kendi sancak askerleri ile katildi iken bu bolgeye Turklerin yerlesmesine onem vermis Teselya Tirnova si gunumuzde kentini kurmus yerel ekonomiyi yeniden diriltmis ve bu bolgede yuzyillarca surecek olan Osmanli idaresine saglam bir temel atmistir Turahan BeyDogumbilinmiyorOlumy Agustos 1456 YildiztepeDefin yeriEdirne veya UzunkopruBagliligiOsmanli DevletiHizmet yillariy 1413 1456Catisma savaslariBizans Osmanli savaslari Varna MuharebesiAilesiBabasiPasa Yigit BeyCocuklariTurahanoglu Ahmed Bey ve Turahanoglu Omer BeyHayatiBabasi Yildirim Bayezid zamaninda 1392 de Uskup u eline gecirip bey olan Pasa Yigit Bey dir Ailenin kokeni Manisa dir Kardesi Ishak Bey de taninmis bir akinci beyiydi ve 1415 1439 yillari arasinda Uskup valiligi yapti Gayet iyi taninmis akinci beyi olan yegeni ve Ishak Bey in oglu Ishakoglu Isa Bey de Bosna fatihi ilk Osmanli Bosna Sancakbeyi ve Saraybosna sehrinin kurucusudur Soyu Turahanlilar olarak bilinmektedir Dogum yeri ve tarihi ve cocuklugu ile gencligi hakkinda hicbir bilgi bulunmamaktadir Osmanli belgelerinde ilk olarak ismi Vidin beyi olarak 1413 te gorev almasi ile gecmektedir 1422 de Bizansli bir vali idaresinde Teselya da bulunan Izzeddin modern Lamia Yunanistan kalesine yaptigi akindan dolayi ismi gecmektedir I Mehmed in olumunden hemen sonra Bizans Imparatoru II Manuil Limni de gozaltinda tutulan Mustafa Celebi yi Osmanli tahtina cikmis olan yegeni II Murad a karsi Osmanli tahtina hak etmesi icin serbest biraktiginda Mustafa Celebi ye destek veren Rumeli beylerinin arasinda Turahan Bey de bulunmaktaydi Fakat Mustafa Celebi nin Sadrazam Amasyali Beyazid Pasa yi esir alip idam ettirip Edirne de tahta ciktiktan sonra Anadolu ya gecip ve Bursa yi kusatmaya baslamasindan hosnutsuz olan Rumeli asilli akinci beyleri arasinda oldu ve bu suretle Sultan II Murad tarafina gecti Mustafa Celebi Isyani Anadolu da Mustafa nin yenilmesi Rumeli ye kacmasi ve yakalanip Edirne Kalesi burcundan asilmasi ile 1422 yilinda son buldu 1423 basinda Teselya Sancakbeyi olarak tekrar Rumeli de gorevlendirildi Mora Yarimadasi nda bulunan Bizans a bagli Mora Despotlugu na karsi ilk akinlarini Mayis Haziran 1423 te yapti Mora Despotu II Theodoros Paleologos daha yetiskin degilken ona naiplik yapan imparator II Manuil Osmanli akinlarini durdurmak icin dar Korint Korfezi nde bulunan Heksamilion Suru Alti Mil Suru nu 40 gun suren bir insaat faaliyeti ile tamir ve tahkim ettirmisti Ama ilk ve 1431 de yaptigi akinlarinda Turahan Bey bu surlari gecip Mora iclerine hucum etmeyi basardi 1443 te Macar krali nun komutasi altindaki Hacli ordusuna karsi uygulanacak strateji padisahin huzurunda gorusulurken Turahan Bey in ihtiyata ve dusmani yormaya dayali teklifine karsi in savunma savasi teklifi kabul edildi Bunun uzerine Osmanli ordusu Izladi ve Yalvac muharebelerinde maglup oldu Kis munasebetiyle cekilmekte olan dusmani takiple gorevlendirilen Kasim Pasa nin maiyetinde bulunan Turahan Bey in yineledigi ikazlara karsilik Kasim Pasa nin tedbirsiz hareket ederek bir maglubiyete daha sebep olmasiyla Kasim Pasa padisaha bu halin Turahan Bey in kendisine yardim etmemesinden ileri geldigini beyan etti Bunun uzerine II Murad tarafindan Lofca da Kalesi burcuna hapsedildi Fakat Varna Muharebesi oncesinde akincilarin padisaha ricasiyla affedildi Savas alaninda gosterdigi basarilardan sonra da 1444 te kendisine tekrar Teselya Sancagi ve Mora Akinci Beyligi verildi Bu tarihte Mora Despotu olan Konstantin Paleologos Heksamilion Suru nu yeniden tamir ettirmisti 1444 yazinda Mora ya duzenledigi akinda bu surlari tekrar zorlanmadan gecti II Murad Mora hakkinda Turahan Bey den bilgiler aldiktan sonra 1446 yilinda bizzat gelerek Korint Korfezi ni zapt etti ve buradaki Heksamilion Surlari da yiktirarak Turahan Bey e Mora icerilerine akinlar yapma ve despotlari vergiye baglama yolunu acti II Murad in bu surlara saldirmasi sirasinda ilk defa kale kusatmasi icin barutlu buyuk top kullanimi gerceklesti ve bu askeri tarihte yeni devri acti Bu surlar yeniden Mora despotlari tarafindan yeniden tamir ettirildi II Mehmed in Istanbul kusatmasindan once 1452 yili sonbaharinda Ogullari ve Omer ile birlikte Bizans imparatoru olan IX Konstantinos un kardesleri olan Mora despotlari Tomas ve Dimitrios un Bizans a yardim etmelerini engellemek icin Mora ya akinlar duzenleyerek onlara goz actirmamak suretiyle onemli bir rol ustlenmistir Turahan Bey yine Korint Korfezi ndeki Heksamilion surlarina saldirarak kisa surede gecti ve Korint ten itibaren neredeyse Mora nin tamaminda akinlarda bulundu Mora despotlari Heksamilion da kurdugu savunma hattinin kirilmasi uzerine direniste bulunamadilar Butun kis devam eden bu akinlarin birinde oglu Ahmed Bey Dervenaki adli bir mevkide bir pusuya dusurulerek esir edildi Despotlugun baskenti olan Sparta yakinlarinda Mystras ya Dimitrios un yanina goturulup orada tutuklandi Istanbul un 29 Mayis 1453 tarihinde fethedilmesi Mora da Bizans a bagli olarak hukum suren Mora Despotlugu nda buyuk etkiler yapti Mora despotlari yillik tazminat vermek suretiyle Osmanli Devleti tabi ve Teselya Sancakbeyi Turahan Bey e bagli olmaya devam ettiler Mora despotlari olarak hukum suren iki kardes Dimitrios ve Tomas birbirleri ile hic gecinememekte ve devamli birbirleriyle catisma halindeydiler Mora da yasayan halk da bu despotlarin devlet idaresinden gayet hosnutsuzlardi 1453 guzunde once Mora ya goc etmis olan Arvait adi verilen Arnavut asilli gocmenler arasinda despotlarin idaresine karsi bir isyan basladi Sonra Mora yerlisi Rumlar da bu isyana katildilar ve isyan yayilip daha ciddi bir durum aldi Mora Despotlugu yillik tazminat verip Osmanli Devleti ne tabi bir devlet statusunde oldugu icin despotlar bu halk isyanini bastirmak icin Osmanli Devleti nden yardim istediler Turahan Bey bunun uzerine oglu Omer Bey i yanina verdigi eyalet askeri ile birlikte Aralik 1453 te Mora ya gonderdi Omer Bey once bazi basarilar kazanmakla beraber isyani bastiramadi Fakat Mystras da tutuklu olan kardesi i kurtardi ve Teselya ya geri dondu Bundan sonra iki Mora despotu kendi aralarindaki catismayi onleyemedikleri gibi cikan isyan da devam etmekte idi Ekim 1454 te Teselya Sancakbeyi Turahan Bey bu sefer bizzat eyalet ordusu ile Mora ya girdi Mora da birkac onemli kaleyi ve sehri eline gecirip talan ettikten sonra isyanin liderleri teslim olmasiyla isyan sona erdi Turahan Bey iki Mora despotuna aralarindaki catismalara bir cozum bulmayi ve bundan sonra daha adaletli olarak hukum surmelerini ogutledikten sonra ordusu ile Mora dan cekildi Fakat Mora despotlari olan iki Paleologos kardes arasinda anlasmazlik surmeye devam etti ve daha ciddi seviyelere yukseldi Iki despot kardes ayri ayri olarak bu sefer Mora da kolonileri bulunan Venedik Cumhuriyeti ne ve diger denizci Italyan cumhuriyetlerine elciler gondererek onlardan Osmanli Devleti ne karsi yardim istediler Bu haber Istanbul da duyuldugunda II Mehmed duruma bizzat mudahale etmek icin Mayis 1458 de Mora ya bir askeri sefer duzenledi Despot Dimitrios esir alindi ve tutuklandi Kardesi Tomas Venediklilere kacti 1459 yazi sonuna kadar Mora Yarimadasi ndaki sehir ve kasabalarin hepsi Osmanli ordusuna teslim oldu Mora nin kuzeybati bolgeleri Osmanli Devleti ne ilhak edildi ve Turahan Bey in oglu Omer Bey bu bolgenin valisi olarak gorevlendirildi 1460 yilinda Mora nin hepsi Venedik Cumhuriyeti elinde bulunan bazi sahil kaleleri haric Osmanli Devleti ne ilhak edildi Ekim 1455 te Teselya sancakbeyligi gorevinden alinarak baskent Edirne ye geri cagrildi Olum tarihi kati olarak bilinmemektedir Muhtemelen Agustos 1456 da Edirne de oldugu tahmin edilmektedir Mezari Uzunkopru yakinlarinda Kirk Kavak tadir Fakat Edirne de de yaptirdigi bir turbe vardir EserleriOsmanli Devleti nin Balkanlarda ve ozellikle Teselya ve merkezi Yunanistan da Turklerin yerlesmesinde onemli rol oynamistir Akinlari sonrasinda Teselya sancagi verilince Anadolu dan 5000 kadar Turkmen Yoruk ve Konyali Turk gocmenin getirilmesini ve 12 tane yeni kurulan Turk koyune yerlestirilmesini sagladi Eski bir harabelik olan modern adi ve bu sehrin 17 km guneybatisinda Teselya merkezi olan Yenisehr i Fener gunumuzde Larisa kurulup gelismesine buyuk katkida bulunmustur Teselya sancakbeyiliginde camiler medreseler okullar hanlar kervansaraylar hamamlar ve kopruler yaptirdi Ocak 1455 tarihli bir vakfiye belgesi tespit edilmistir Malkara da mescit medrese ve zaviye vakfetmis ve vakfina oglu Omer Bey i atamistir Diger ogullari vakfiyede sahitler arasinda bulunmaktadirlar Ogullari ve sulalesiBabinger Turahan Bey sulalesinin soy agacini soyle vermektedir Pasa Yigit Bey Ishak Bey Turahan Bey Ishakoglu Isa Bey Ahmed Bey Omer Bey Hasan Bey Idris Bey Oglu olan Turahanli Omer Bey de zamaninin meshur akincilarindandir 1452 yili sonbaharinda Mora Despotu nun Sultan II Mehmed in Istanbul Kusatmasi sirasinda kardesi olan Bizans Imparatoru IX Konstantinos a yardim etmelerini onlemek icin babasi ve kardesi ile birlikte Mora da genis alanlar uzerinde yapilan akinlara katildi 1454 yilinda Osmanli Devleti ne tabi olan Mora despotu ortaya cikan bir isyanini bastirmak icin Osmanlilardan yardim istedi Bunun uzerine Turahanli Omer Bey Teselya Eyalet Ordusu ile Mora ya yardim etmekle gorevlendirildi Bu isyanin bastirilmasiyla beraber bir onceki akinda Mora despotlarina esir dusmus olan kardesini Mystra da kurtarmistir Babasi Mayis 1458 de Mora ya bir askeri sefer yaptiktan sonra Osmanli Devleti ne ilhak edilen Kuzeybati Mora Beyligi Omer Bey e verilmistir Uzun Hasan ile Otlukbeli Muharebesi yapilmadan once kolu kumandani Has Murad Pasa nin Akkoyunlu kuvvetlerine maglup dustugu sirada Turahanli Omer Bey de esir dustu Has Murad Pasa nin on bin Rumeli sipahisini yenmis olmasina pek cok sevinen Uzun Hasan a karsi bizim esir olmamizla padisaha halel gelmez yollu fikirler belirtmesi Uzun Hasan i gazaba getirmis ancak padisahini savunmanin kulluk ve nimetsinaslik icabi oldugunu soylemesine Uzun Hasan da hak vermistir Turahanli Omer Bey Fatih in zaferinden sonra esaretten kurtulup donmus ve 1489 de Memluklerle karsi yapilan savaslara katilmistir Olumu bu tarihten sonradir Malkara da defnedildi Mehmed Bey adindaki oglu da beylerdendir II Bayezid zamaninda olmustur Turahanli Omer Bey in ogullarindan bilgili sair kimligi ile degerli bir insandi nin nazmettigi ve Leyla ile Mecnun u Farsca dan gayet basarili bir sekilde Turkceye cevirmistir Turahanli Omer Bey in diger oglu Turahan Bey 1554 te akinci komutani olarak Iran seferinde bulunmustur Kendinin devam eden sulalesi Turahanogullari Teselya da buyuk toprak sahipleri olarak hayatlarina devem etmislerdir Teselya da 19 yuzyil sonlarina kadar Turahanogullari sulalesinin buyuk toprak sahipligi devam etmistir Dis baglantilarOsmanlimedeniyeti websitesi1 Agustos 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Babinger Franz Son bas 1987 1936 Turakhan Beg Houtsma Martijn Theodoor ed E J Brill s Encyclopaedia of Islam 1913 1936 Cilt VIII Leiden BRILL s 876 878 ISBN 90 04 09794 5 Vakalopoulos Apostolos E 1974 Istoria toy neoy ellhnismoy Tomos A Arxes kai diamorfwsh toy Ekdosh B Modern Helenizm in Tarihi Cilt I Ortay cikmasi ve gelismesi 2 Ed Selanik Emm Sfakianakis and Sons Yunanca Kaynakca a b c d e f g h i Babinger Franz Son bas 1987 1936 Turakhan Beg Houtsma Martijn Theodoor ed E J Brill s Encyclopaedia of Islam 1913 1936 Cilt VIII Leiden BRILL s 876 878 ISBN 90 04 09794 5 Ingilizce Yuce Yasar Sevim Ali 1991 Turkiye Tarihi Cilt II Istanbul AKDTYKTTK Yayinlari a b c d e Setton Kenneth M 1978 The Papacy and the Levant 1204 1571 cilt II The Fifteenth Century Ingilizce DIANE Publishing ISBN 0 87169 127 2 6 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2015 a b c d e Nicol Donald M 1993 The Last Centuries of Byzantium 1261 1453 Ingilizce Ikinci bas Londra Rupert Hart Davis Ltd ISBN 0 246 10559 3 Turahan Bey Tyrnavos ve Yenisehr i Fener de camiler hamam ve hanlar yaptirmistir ve 1770 te 6 tane camii olan bu sehir 1881 de Yunanistan in eline gectikten sonra Turahan Bey in ve diger Turklerin yaptirdigi eserler yakilip yikilmis ve gunumuze sadece tek bir Turk hamami kalmistir