Turan (Pamuk) Batuhan (15 Ocak 1914, İzmir – 16 Mart 1996, Büyükada) Türk felsefeci, yazar, eğitimci, çevirmen. Vefatından sonra eşi Hüseyin Batuhan’ın bulduğu günlükleri ve bunlara dayanarak yazdığı üç ciltlik biyografiyle kültür tarihine geçmiştir.
Yaşamı
Turan Pamuk, 15 Ocak 1914'te İzmir’de doğdu.
Ailesi Manisa'nın Gördes ilçesi kökenliydi. Lise mezunu olan babası Abdullah Bey, İttihat ve Terakki Partisi üyeliği nedeniyle Sultan Abdülhamit’in hışmına uğramaktan çekinip 1908’de ABD’ye kaçmış, sultanın tahttan indirilmesinden sonra Türkiye’ye dönüp ticarete atılmıştı. Kardeşi mühendis ve müteahhit Şevket Bey’le çalışmıştı. Ankara-Sivas demiryolunun müteahhiti, yazar Orhan Pamuk’un dedesi Şevket Bey, Keten ve Kendir A.Ş fabrikasını kurduktan kısa süre sonra, 1934 yılında lösemiden ölünce firmanın yönetimi kardeşine kalmıştı.
Abdullah ve Şevket kardeşler, iki kızkardeşle evlenmişti. Abdullah Pamuk’un ikisi kız, üç çocuğu oldu. İlk kızı Turan’a çocukluğunda Fransız mürebbiye tutarak dil dersi almasını sağladı. Eğitimine İzmir’de Sainte Pulcherie’de başlayan Turan, ailesinin 1930'da İstanbul’a yerleşmesinden sonra eğitimine Amerikan Kız Koleji’nde devam etti. İlkokul yıllarından itibaren çok sevdiği sınıf arkadaşlarına uzun mektup yazma alışkanlığı kazandı. 14 yaşında annesini kaybetmenin acısıyla günlük tutmaya başladı. Hayatı boyunca günlük yazmayı sürdürdü. Türkçe, Fransızca, İngilizce ve Almanca tuttuğu günlüklerinde ağırlıklı olarak dostluklarını sorguladı.
Amerikan Kız Koleji'ndeki öğretmenlerinden Nermin Muvaffak Hanım'dan derinden etkilendi. Öğretmenine dört yıl boyunca insan ilişkilerini irdeleyen çok sayıda İngilizce mektup yazdı. Nermin Muvaffak Hanım, Nazım Hikmet’in şiirlerini İngilizceye tercüme edip New York'ta yayımlanan The Bookman dergisinde yazdığı makaleyle şairin isminin ilk kez dünya basınında geçmesini sağlayan kişiydi.
Turan Pamuk, 1930’ların başında yabancı dille eğitim yapılan okullarda öğrencilerin dil becerilerini artırmak, dünyaya açılmalarını sağlamak amacıyla başlatılan mektup arkadaşlığı sistemine katıldı. 22 ülkeden 87 kişiyle İngilizce ve Fransızca yazıştı. Sadece Hollandalı Johan Marie Langeweg'e 1933-1940 arasında gönderdiği 130 mektubun toplam sayfa sayısı 1500'e ulaşıyordu. Kimi dostluklarını ömür boyu sürdürdü.
1936 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’ne girdi. Nazi zulmünden kaçıp Türkiye’ye sığınan Hans Reichenbach’ın gözde öğrencisi olarak, Friedrich Nietzche üzerine yazdığı tezle, 1940’ta sınıf birinciliğiyle eğitimini tamamladı. Aynı okulda kütüphane memuru olarak çalıştı. 1945-1955 arasında Edebiyat Fakültesi’nde Fransızca dersleri verdi. Aynı dönemde Cemal Reşit Rey’den piyano dersi aldı.
Genç yaştaki annesini kaybetmenin acısını üzerinden atamayan Turan Pamuk, 19 Şubat 1943’te babasının da hastalık sonucu vefat etmesi üzerine buhran geçirdi. Üç gün sonra yüksek dozda ilaçla intihara teşebbüs etti. Ailesinin erken fark etmesi sonucunda kurtarıldı.
Mazhar Şevket İpşiroğlu’nun asistanlığına hazırlandığı günlerde Hüseyin Batuhan’la tanıştı. 1943’te evlenen çift 1954’te doktora çalışması amacıyla sağlanan bursla Almanya’nın Heidelberg kentine gitti. Karl Löwith ve Hans-Georg Gadamer’in derslerine devam etti.
Eşine Soren Kierkegaard’ı tanıtıp doktora konusu seçmesini sağlayan Turan Pamuk, daha sonra Varoluşçuluk akımına ilgi duydu. 1958 yılında doktora çalışmasından vaz geçerek Türkiye’ye döndü.
1936 yılında kaleme aldığı günlüğünde “Yazmak arzusuyla yanıp tutuşuyorum. İyi de ne yazacağım? Roman, hikaye, günlük, herhangi bir sanat, özyaşamım, artık ne olursa” diyen Pamuk ömrü boyunca tutkulu bir mektup yazarı olarak kalmayı tercih etti. Aynı evi paylaştığı eşine kimi zaman uzunluğu 30 sayfayı bulan üç dilde mektuplar yazdı. Kimi zaman günde dört mektup kaleme aldı. Mektuplarında bir roman kahramanından esinlenerek eşine "Nathanael" ismiyle hitap etti. Sanatı doğallıktan uzak ve “yapmacık” bulduğunu belirterek edebiyat alanında okurluğu seçti. Sadece mektuplarında zaman zaman Fransızca, İngilizce şiirlerine yer verdi. Andre Roussin’in “Am-Stram-Gram” oyununu “Ne Ondadır ne Bunda” ismiyle Türkçeye çevirdi.
Ölümü
80 yaşına yaklaşırken duyma yeteneğinin azalması ve çevresiyle iletişim kurmakta zorlanması sonucunda içine dönen, hayata küsen Turan Batuhan kendisini açlığa mahkûm etmek suretiyle güçsüz düşüp 1996 baharında kaldırıldığı Heybeliada Sanatoryumu'nda hayatını kaybetti. Eşiyle yaşadığı Heybeliada’da toprağa verildi.
Biyografisi
Eşinin vefatından bir süre sonra dolabında 200 civarında defter bulan Hüseyin Batuhan, bunları okuduğunda Turan Batuhan’ın hayatının bilmediği ayrıntılarını keşfetti. Onu anlatmak üzere bir dizi kitap yazmaya karar verdi. “Biyografide neye gerek olduğunu, neye olmadığını bilmeden” yazılan ilk iki kitap 2001'de Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nca “Bir Zamanlar Turan Vardı” adıyla tek ciltte yayımlandı. Kitap kamuoyunda ilgiyle karşılandı. Haberlere, köşe yazılarına konu oldu. Bir yıl sonra Bulut Yayınları’ndan “Turan’ın En Mutlu Yılları 1942-1948” adlı üçüncü cilt piyasaya çıktı. Hüseyin Batuhan'ın son 38 yılı yazarken hastalanması üzerine kitap yarım kaldı.
Vefatından sonra Hüseyin Batuhan’ın Heybeliada’daki evi, evlatlık edindiği yardımcısı tarafından boşaltıldı. Hüseyin Batuhan’ın kitap taslağıyla birlikte Turan Batuhan’ın günceleri, binlerce sayfayı bulan mektupları yok oldu.
Kaynakça
- ^ Zeynep Gizem Eskici (15 Ocak 2022). "1930'lardan 2000'lere: Yurt dışı Yayımlarında Nâzım Hikmet". Makale. Söylenti. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.
- ^ Bir zamanlar Turan Vardı. Biyografi. TİB Kültür Yayınları. 2001. s. 160. 2 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.
- ^ Turan'ın en mutlu yılları 1942-1958. Biyografi. Bulut Yayınları. 2002. s. 301. 2 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.
- ^ Bir Zamanlar Turan Vardı. Biyografi. TİB Kültür Yayınları. 2001. s. 1. 2 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. Birden fazla
|sayfalar=
ve|sayfa=
kullanıldı () - ^ Yedig, Serhan (11 Şubat 2001). "Evin içinde 25 yıl mektuplaştılar". Röportaj. Hürriyet gazetesi. 2 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.
- ^ Turan'ın En Mutlu Yılları 1942-1958. Biyografi. Bulut Yayınları. 2002. s. 1. 2 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. Birden fazla
|sayfalar=
ve|sayfa=
kullanıldı ()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turan Pamuk Batuhan 15 Ocak 1914 Izmir 16 Mart 1996 Buyukada Turk felsefeci yazar egitimci cevirmen Vefatindan sonra esi Huseyin Batuhan in buldugu gunlukleri ve bunlara dayanarak yazdigi uc ciltlik biyografiyle kultur tarihine gecmistir YasamiTuran Pamuk 15 Ocak 1914 te Izmir de dogdu Ailesi Manisa nin Gordes ilcesi kokenliydi Lise mezunu olan babasi Abdullah Bey Ittihat ve Terakki Partisi uyeligi nedeniyle Sultan Abdulhamit in hismina ugramaktan cekinip 1908 de ABD ye kacmis sultanin tahttan indirilmesinden sonra Turkiye ye donup ticarete atilmisti Kardesi muhendis ve muteahhit Sevket Bey le calismisti Ankara Sivas demiryolunun muteahhiti yazar Orhan Pamuk un dedesi Sevket Bey Keten ve Kendir A S fabrikasini kurduktan kisa sure sonra 1934 yilinda losemiden olunce firmanin yonetimi kardesine kalmisti Abdullah ve Sevket kardesler iki kizkardesle evlenmisti Abdullah Pamuk un ikisi kiz uc cocugu oldu Ilk kizi Turan a cocuklugunda Fransiz murebbiye tutarak dil dersi almasini sagladi Egitimine Izmir de Sainte Pulcherie de baslayan Turan ailesinin 1930 da Istanbul a yerlesmesinden sonra egitimine Amerikan Kiz Koleji nde devam etti Ilkokul yillarindan itibaren cok sevdigi sinif arkadaslarina uzun mektup yazma aliskanligi kazandi 14 yasinda annesini kaybetmenin acisiyla gunluk tutmaya basladi Hayati boyunca gunluk yazmayi surdurdu Turkce Fransizca Ingilizce ve Almanca tuttugu gunluklerinde agirlikli olarak dostluklarini sorguladi Amerikan Kiz Koleji ndeki ogretmenlerinden Nermin Muvaffak Hanim dan derinden etkilendi Ogretmenine dort yil boyunca insan iliskilerini irdeleyen cok sayida Ingilizce mektup yazdi Nermin Muvaffak Hanim Nazim Hikmet in siirlerini Ingilizceye tercume edip New York ta yayimlanan The Bookman dergisinde yazdigi makaleyle sairin isminin ilk kez dunya basininda gecmesini saglayan kisiydi Turan Pamuk 1930 larin basinda yabanci dille egitim yapilan okullarda ogrencilerin dil becerilerini artirmak dunyaya acilmalarini saglamak amaciyla baslatilan mektup arkadasligi sistemine katildi 22 ulkeden 87 kisiyle Ingilizce ve Fransizca yazisti Sadece Hollandali Johan Marie Langeweg e 1933 1940 arasinda gonderdigi 130 mektubun toplam sayfa sayisi 1500 e ulasiyordu Kimi dostluklarini omur boyu surdurdu 1936 yilinda Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Felsefe Bolumu ne girdi Nazi zulmunden kacip Turkiye ye siginan Hans Reichenbach in gozde ogrencisi olarak Friedrich Nietzche uzerine yazdigi tezle 1940 ta sinif birinciligiyle egitimini tamamladi Ayni okulda kutuphane memuru olarak calisti 1945 1955 arasinda Edebiyat Fakultesi nde Fransizca dersleri verdi Ayni donemde Cemal Resit Rey den piyano dersi aldi Genc yastaki annesini kaybetmenin acisini uzerinden atamayan Turan Pamuk 19 Subat 1943 te babasinin da hastalik sonucu vefat etmesi uzerine buhran gecirdi Uc gun sonra yuksek dozda ilacla intihara tesebbus etti Ailesinin erken fark etmesi sonucunda kurtarildi Mazhar Sevket Ipsiroglu nun asistanligina hazirlandigi gunlerde Huseyin Batuhan la tanisti 1943 te evlenen cift 1954 te doktora calismasi amaciyla saglanan bursla Almanya nin Heidelberg kentine gitti Karl Lowith ve Hans Georg Gadamer in derslerine devam etti Esine Soren Kierkegaard i tanitip doktora konusu secmesini saglayan Turan Pamuk daha sonra Varolusculuk akimina ilgi duydu 1958 yilinda doktora calismasindan vaz gecerek Turkiye ye dondu 1936 yilinda kaleme aldigi gunlugunde Yazmak arzusuyla yanip tutusuyorum Iyi de ne yazacagim Roman hikaye gunluk herhangi bir sanat ozyasamim artik ne olursa diyen Pamuk omru boyunca tutkulu bir mektup yazari olarak kalmayi tercih etti Ayni evi paylastigi esine kimi zaman uzunlugu 30 sayfayi bulan uc dilde mektuplar yazdi Kimi zaman gunde dort mektup kaleme aldi Mektuplarinda bir roman kahramanindan esinlenerek esine Nathanael ismiyle hitap etti Sanati dogalliktan uzak ve yapmacik buldugunu belirterek edebiyat alaninda okurlugu secti Sadece mektuplarinda zaman zaman Fransizca Ingilizce siirlerine yer verdi Andre Roussin in Am Stram Gram oyununu Ne Ondadir ne Bunda ismiyle Turkceye cevirdi Olumu80 yasina yaklasirken duyma yeteneginin azalmasi ve cevresiyle iletisim kurmakta zorlanmasi sonucunda icine donen hayata kusen Turan Batuhan kendisini acliga mahkum etmek suretiyle gucsuz dusup 1996 baharinda kaldirildigi Heybeliada Sanatoryumu nda hayatini kaybetti Esiyle yasadigi Heybeliada da topraga verildi BiyografisiEsinin vefatindan bir sure sonra dolabinda 200 civarinda defter bulan Huseyin Batuhan bunlari okudugunda Turan Batuhan in hayatinin bilmedigi ayrintilarini kesfetti Onu anlatmak uzere bir dizi kitap yazmaya karar verdi Biyografide neye gerek oldugunu neye olmadigini bilmeden yazilan ilk iki kitap 2001 de Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari nca Bir Zamanlar Turan Vardi adiyla tek ciltte yayimlandi Kitap kamuoyunda ilgiyle karsilandi Haberlere kose yazilarina konu oldu Bir yil sonra Bulut Yayinlari ndan Turan in En Mutlu Yillari 1942 1948 adli ucuncu cilt piyasaya cikti Huseyin Batuhan in son 38 yili yazarken hastalanmasi uzerine kitap yarim kaldi Vefatindan sonra Huseyin Batuhan in Heybeliada daki evi evlatlik edindigi yardimcisi tarafindan bosaltildi Huseyin Batuhan in kitap taslagiyla birlikte Turan Batuhan in gunceleri binlerce sayfayi bulan mektuplari yok oldu Kaynakca Zeynep Gizem Eskici 15 Ocak 2022 1930 lardan 2000 lere Yurt disi Yayimlarinda Nazim Hikmet Makale Soylenti 3 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2022 Bir zamanlar Turan Vardi Biyografi TIB Kultur Yayinlari 2001 s 160 2 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2022 Turan in en mutlu yillari 1942 1958 Biyografi Bulut Yayinlari 2002 s 301 2 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2022 Bir Zamanlar Turan Vardi Biyografi TIB Kultur Yayinlari 2001 s 1 2 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2022 Birden fazla sayfalar ve sayfa kullanildi yardim Yedig Serhan 11 Subat 2001 Evin icinde 25 yil mektuplastilar Roportaj Hurriyet gazetesi 2 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2022 Turan in En Mutlu Yillari 1942 1958 Biyografi Bulut Yayinlari 2002 s 1 2 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2022 Birden fazla sayfalar ve sayfa kullanildi yardim