Turing Ödülü

ACM A.M. Turing Ödülü, modern bilgisayar biliminin kurucularından sayılan Alan Turing anısına, 1966'dan beri her yıl Association for Computing Machinery (ACM) tarafından bilişim dünyasına katkıda bulunanlara verilen bir ödüldür. Ödüle değer görülen katkılarda "kalıcı olma ve bilgisayar bilimi dünyasına önemli bir etki yapma" koşulu aranmaktadır. Bilişim konulu en önemli ödül olduğu düşünülen Turing Ödülü bilgisayar dünyasının Nobel Ödülü olarak da anılmaktadır.

ACM Turing Ödülü
Stephen Kettle tarafından yapılan Alan Turing heykeli (Bletchley Park, İngiltere)
Açıklama	Bilgisayar bilimine yapılan önemli katkılar
Dağıtan	Association for Computing Machinery (ACM)
Tarih	1966 (58 yıl önce) (1966)
Ülke	Amerika Birleşik Devletleri
Kazanç	$1.000.000
Son verildiği yıl	Avi Wigderson (2023)
Resmî sitesi	amturing.acm.org

Ödül, adını Manchester Üniversitesi'nde reader olarak çalışan Britanyalı matematikçi ve yazar Alan Turing'den almıştır. Alan Turing teorik bilgisayar bilimi ve yapay zekanın kurucusu olarak kabul edilmektedir. Her yıl ACM Awards Banquet'te sahibini bulan Turing Ödülü'ne değer görülen araştırmacılar ACM konferanslarına konuşmacı olarak katılma hakkını da elde etmektedirler.

Turing Ödülü 2003 yılına değin $25.000 maddi desteği içermiştir. Para ödülü 2003 yılında $100.000, 2007-2013 yılları arasında ise $250.000 olmuş ve Intel ile Google tarafından sağlanmıştır. 2014'te ise para ödülü $1 milyona çıkarılmış ve Google tarafından karşılanmaya başlamıştır.

50 yılı aşkın tarihinde ilk ödül 1966 yılında Carnegie Mellon Üniversitesi'nden Alan Perlis tarafından alınırken 2006 yılında IBM'den Frances E. Allen bu ödülü kazanan ilk kadın olmuştur. 1975 yılında ise ödül ilk kez birden çok araştırmacıya (yapay zekâ konulu araştırmaları için Allen Newell ve Herbert Simon'a) verilmiştir.

Ödül sahipleri

Yıla göre

Yıl	Ülke	Kazanan	Resim	Açıklama	Bağlı kurum(lar)
1966	ABD	Alan Perlis		Programlama ve derleyici tasarımı alanına yaptığı katkılardan dolayı	Carnegie Mellon Üniversitesi
1967	Büyük Britanya	Maurice Wilkes		Profesör Wilkes dahili program saklayabilen ilk bilgisayar olan EDSAC'ın tasarımcısı ve mimarı olarak bilinir. 1949 yılında EDSAC bir delay line memory kullandı. Ayrıca, Wilkes 1951 yılında yazılan "Preparation of Programs for Electronic Digital Computers" kitabının yazarlarından biridir ve bu kitap program kütüphanelerini iyi bir biçimde tanıtmıştır.	Cambridge Üniversitesi
1968	ABD	Richard Hamming		Hata bulma ve düzeltme kodları, otomatik kodlama dizgeleri ve sayısal yöntemler konusundaki çalışmalarından dolayı	Bell Labs
1969	ABD	Marvin Minsky		Yapay zekânın oluşturulması, biçimlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik kayda değer etkilerinden dolayı	Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
1970	Büyük Britanya	James H. Wilkinson		Yüksek hızlı sayısal bilgisayarların kullanımını kolaylaştıran sayısal analiz çalışmaları ile lineer cebir ve geriye dönük hata analizine yaptığı katkılardan dolayı	National Physical Laboratory
1971	ABD	John McCarthy		McCarthy'nin çalışma alanındaki bilinirliğini ortaya koyan "The Present State of Research on Artificial Intelligence" başlıklı konuşması	Stanford Üniversitesi
1972	Hollanda	Edsger Dijkstra		Edsger Dijkstra 1950'lerde ALGOL adlı yüksek düzey programlama diline en çok katkı yapan kişilerden biridir. Programlama dillerine genel anlamda katkı sunmuş olan ilk bilim insanları arasındadır ve bunların yapısı, tanımı ve uygulaması konusundaki çalışmalarıyla bilinir. Dijkstra'nın on beş yılı bulan yayım geçmişi çizge teorisine ilişkin teorik makalelerden el kitaplarına, açıklayıcı metinlerden programlama dilleri konulu felsefi gözlemlere uzanmaktadır.	, Eindhoven Teknoloji Üniversitesi, Austin Teksas Üniversitesi
1973	ABD	Charles Bachman		Veri tabanı teknolojisine yaptığı büyük katkılardan dolayı	General Electric Research Laboratory (günümüzde Groupe Bull bünyesinde)
1974	ABD	Donald Knuth		Algoritma analizi ve programlama dili tasarımı konusundaki değerli çalışmaları ile özellikle "The Art of Computer Programming" adlı kitabı dolayısıyla	Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü, (Center for Communications Research, Center for Communications and Computing, Institute for Defense Analyses), Stanford Üniversitesi
1975	ABD	Allen Newell		RAND Corporation'da J. C. Shaw'la, Carnegie Mellon Üniversitesi'nde fakülte üyeleri ve öğrencilerle yürütülen çalışmalar sonucunda yapay zekâ, insanın bilişsel yapısı ve liste işleme konusundaki katkılarından dolayı	RAND Corporation, Carnegie Mellon Üniversitesi
	ABD	Herbert Simon
1976	İsrail	Michael O. Rabin		Deterministik olmayan sonlu durum makinelerinin geliştirilmesine önayak olan "Finite Automata and Their Decision Problem" adlı makaleleri dolayısıyla. Scott ve Rabin'in klasik makalesi bu alandaki diğer çalışmalara esin kaynağı olmuştur.	Princeton Üniversitesi
	ABD	Dana Scott			Chicago Üniversitesi
1977	ABD	John Backus		FORTRAN gibi yüksek düzey programlama dillerine yaptığı etkileyici katkıları ve programlama dillerinin temel niteliklerine ilişkin resmî yordamlar konulu yayınlarından dolayı	IBM
1978	ABD	Robert W. Floyd		Verimli ve güvenilir yazılımlar oluşturma yöntemleri konusundaki çalışmaları ile bilgisayar biliminin şu alt dallarının kurulmasına yaptığı katkıları dolayısıyla: normalizasyon teorisi, programlama dilleri anlam bilimi, otomatik program doğrulama, otomatik programlama ve algoritma analizi	Carnegie Mellon Üniversitesi, Stanford Üniversitesi
1979	Kanada	Kenneth E. Iverson		Günümüzde APL olarak bilinen dala zemin hazırlayan çalışmaları, etkileşimli sistemler, programlama dili teorisi ve uygulamasına yaptığı katkılardan dolayı	IBM
1980	Büyük Britanya	Tony Hoare		Programlama dili tanımı ve tasarımı alanındaki önemli katkılarından dolayı	Queen's University Belfast, Oxford Üniversitesi
1981	Büyük Britanya	Edgar F. Codd		Veri tabanı yönetim sistemleri (özellikle ilişkisel veri tabanları) teorisi ve uygulamaları konusundaki önemli katkılarından dolayı	IBM
1982	ABD  Kanada	Stephen A. Cook		Berim karmaşıklığı konusundaki bilgi birikimini önemli ölçüde değiştirdiği için	Toronto Üniversitesi
1983	ABD	Ken Thompson		Genel işletim sistemi teorisinin geliştirilmesi ve bu teorinin Unix işletim sistemi olarak gerçekleştirilmesi dolayısıyla	Bell Labs
	ABD	Dennis Ritchie
1984	İsviçre	Niklaus Wirth		EULER, ALGOL W, Modula ve Pascal gibi yenilikçi programlama dillerini geliştirdiği için	Stanford Üniversitesi, Zürih Üniversitesi, ETH Zurich
1985	ABD	Richard M. Karp		Ağ akışı ve kombinatorik iyileştirme problemlerine yönelik verimli algoritmalar geliştirme konusundaki katkıları, polinomsal zaman algoritmalarının verimliliği ve NP-tam kavramının tanımlanması konusundaki çalışmaları dolayısıyla	Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley)
1986	ABD	John Hopcroft		Algoritma ve veri yapılarının tasarım ve çözümlemesine yaptığı önemli katkılar dolayısıyla	Cornell Üniversitesi
	ABD	Robert Tarjan			Stanford Üniversitesi, Cornell Üniversitesi, Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley), Princeton Üniversitesi
1987	ABD	John Cocke		Derleyiciler ile büyük sistemler teorisi ve tasarımı konusundaki önemli katkıları, indirgenmiş komut takımlı bilgisayarların geliştirilmesi çalışmaları dolayısıyla	IBM
1988	ABD	Ivan Sutherland		Bilgisayar grafiklerine yaptığı (özellikle Sketchpad yazılımıyla) öncü nitelikteki katkılar dolayısıyla	Stanford Üniversitesi, Harvard Üniversitesi, Utah Üniversitesi, Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü
1989	Kanada	William Kahan		Sayısal yöntemler konusundaki önemli katkıları dolayısıyla. Kayan noktalı hesaplama konusundaki uzman kişiler arasında olan Kahan kendini "dünyanın sayısal hesaplama konusunda güvenli bir yer olmasına" adamıştır.	Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley)
1990	ABD	Fernando J. Corbató		Genel amaçlı, geniş ölçekli, zaman ve kaynak paylaşımlı bilgisayar sistemlerinin (CTSS ve Multics) tasarlanması ve geliştirilmesi konusundaki öncü rolü dolayısıyla	Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
1991	Büyük Britanya	Robin Milner		Şu konulardaki başarısı nedeniyle: 1) Makine destekli kanıtlama için geliştirdiği LCF aracı 2) Tip güvenlikli bir hata işleme yordamı ile çalışan çokbiçimli tip belirleme sisteminin ilk kez kullanıldığı ML 3) Genel bir paralel zamanlılık teorisi olan CCS; işletimsel ve gösterimsel anlam bilimi arasındaki ilişki	Stanford Üniversitesi, Edinburgh Üniversitesi
1992	ABD	Butler Lampson		Dağıtık ve kişisel bilgisayar ortamlarının geliştirilmesine yönelik çalışmaları ile iş istasyonları, ağlar, işletim sistemleri, programlama ortamları, görüntüleyiciler, güvenlik ve belge yayımlama teknolojisine katkıları dolayısıyla	PARC, DEC
1993	Letonya	Juris Hartmanis		Hesaplamalı karmaşıklık teorisinin kurulmasını sağlayan açıklayıcı makaleleri dolayısıyla	General Electric Research Laboratory (günümüzde Groupe Bull bünyesinde)
	ABD	Richard E. Stearns
1994	ABD	Edward Feigenbaum		Geniş ölçekli yapay zekâ sistemlerinin kurulması konusundaki öncü rolleri ile bu teknolojinin uygulamadaki önemini gösteren çalışmaları dolayısıyla	Stanford Üniversitesi
	ABD	Raj Reddy			Stanford Üniversitesi, Carnegie Mellon Üniversitesi
1995	Venezuela	Manuel Blum		Hesaplamalı karmaşıklık teorisinin kriptoloji ve program doğrulamaya uygulanması konusundaki katkıları için	Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley)
1996	İsrail	Amir Pnueli		Zamansal mantık kavramını bilgisayar bilimine kazandırması ile program ve sistem doğrulama konusundaki önemli katkılarından dolayı	Stanford Üniversitesi, Tel Aviv Üniversitesi, Weizmann Enstitüsü, Courant Institute of Mathematical Sciences
1997	ABD	Douglas Engelbart		Etkileşimli bilişimin geleceğine yönelik öngörüsü ve bu öngörüyü gerçekleştirmek için ortaya koyduğu teknolojik çalışmalar dolayısıyla	SRI International, Tymshare, McDonnell Douglas, Bootstrap Institute/Alliance, The Doug Engelbart Institute
1998	ABD	Jim Gray		Veri tabanı ve hareket işleme konulu araştırmaları ve sistem uygulamalarındaki önderliği dolayısıyla	IBM, Microsoft
1999	ABD	Fred Brooks		Bilgisayar mimarisi, işletim sistemleri ve yazılım mühendisliğine yaptığı eşsiz katkılar dolayısıyla	IBM, Kuzey Karolina Üniversitesi, Chapel Hill
2000	Çin	Andrew Yao		Hesaplama teorisine yaptığı önemli katkılar ile sözderastlantısal sayı üretimi, kriptoloji ve iletişim karmaşıklığı konusundaki çalışmaları dolayısıyla	Stanford Üniversitesi, Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley), Princeton Üniversitesi
2001	Norveç	Ole-Johan Dahl		Nesne yönelimli programlamanın ortaya çıkmasını sağlayan temel düşünceleri ile Simula I ve Simula 67 adlı programlama dillerini tasarladıkları için	Norsk Regnesentral, Oslo Üniversitesi
	Norveç	Kristen Nygaard
2002	ABD	Ron Rivest		Açık anahtarlı şifrelemeyi uygulanabilir kılmaya yönelik eşsiz katkıları dolayısıyla	Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
	İsrail	Adi Shamir
	ABD	Leonard Adleman			Güney Kaliforniya Üniversitesi
2003	ABD	Alan Kay		Günümüzde kullanılan nesne yönelimli programlama dillerinin temellerini atan düşünceleri ile Smalltalk dilini oluşturan takıma önderlik yapması dolayısıyla	Utah Üniversitesi, PARC, Stanford Üniversitesi, Atari, Apple ATG, Walt Disney Imagineering, Viewpoints Research Institute, HP Labs
2004	ABD	Vint Cerf		Ağ kümeleri konusundaki öncü rolleri ile internetin temel iletişim kurallarından TCP/IP'nin tasarım ve uygulaması konusundaki çalışmaları dolayısıyla	Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles, Stanford Üniversitesi, DARPA, MCI (günümüzde Verizon bünyesinde), CNRI, Google
	ABD	Bob Kahn			Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Bolt Beranek and Newman, DARPA, CNRI
2005	Danimarka	Peter Naur		Programlama dili tasarımı, ALGOL 60, derleyici tasarımı ve programlama sanatına yaptığı önemli katkılar dolayısıyla	Regnecentralen (günümüzde Fujitsu bünyesinde), Kopenhag Üniversitesi
2006	ABD	Frances E. Allen		Bilgisayar programlarının başarımı ve süper bilgisayarların kullanımını artırmaya yönelik çalışmaları dolayısıyla	IBM
2007	ABD	Edmund M. Clarke		Donanım ve yazılım sanayiinde yaygın olarak kullanılan ve model kontrolü ilkesine dayanan verimli doğrulama teknolojisine yaptıkları katkılar için	Harvard Üniversitesi, Carnegie Mellon Üniversitesi
	ABD	E. Allen Emerson			Harvard Üniversitesi, Austin Teksas Üniversitesi
	Yunanistan	Joseph Sifakis			Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi
2008	ABD	Barbara Liskov		Programlama dili tasarımı, veri soyutlama, arızaya dayanıklılık ve dağıtık hesaplama konusundaki katkıları dolayısıyla	Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
2009	ABD	Charles P. Thacker		İlk çağdaş kişisel bilgisayar olan Xerox Alto'yu tasarlaması, ethernet ve tablet bilgisayar konusundaki çalışmaları dolayısıyla	PARC, DEC, Microsoft Research
2010	Büyük Britanya	Leslie Valiant		Hesaplama teorisine yaptığı etkileyici katkılar ile yüksek olasılıklı öğrenme (PAC), sayım ve cebirsel hesaplama karmaşıklığı, paralel ve dağıtık hesaplama teorisi konusundaki çalışmaları dolayısıyla	Harvard Üniversitesi
2011	ABD	Judea Pearl		Olasılık ve olay tabanlı karar verme kalkülüsü yoluyla yapay zekâya yaptığı katkılar dolayısıyla	Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles New Jersey Teknoloji Enstitüsü
2012	İtalya	Silvio Micali		Kriptolojinin karmaşıklık teorisini açıklayan etkileyici çalışmaları ile matematiksel kanıtların vermli bir biçimde doğrulanmasını sağlayan yeni yöntemler geliştirmeleri dolayısıyla	Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
	ABD  İsrail	Shafi Goldwasser			Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Weizmann Enstitüsü
2013	ABD	Leslie Lamport		Dağıtık ve paralel sistemlerin tasarım ve uygulaması konusundaki önemli katkıları ile mantıksal saatler, güvenlik ve canlılık, eşlenen durum makineleri ve sıralı tutarlılık gibi kavramları geliştirmesi dolayısıyla	Massachusetts Computer Associates (günümüzde Essig PLM bünyesinde), SRI International, DEC, Compaq (günümüzde HP bünyesinde), Microsoft Research
2014	ABD	Michael Stonebraker		Çağdaş veri tabanı sistemlerinin altyapısını oluşturan kavramlara yaptığı önemli katkılar dolayısıyla	Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley), Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
2015	ABD	Martin Hellman		Çağdaş kriptolojiye yaptıkları katkılar için. Diffie ve Hellman'ın 1976'da yazdığı "New Directions in Cryptography" başlıklı makale günümüzde internet üzerinde yaygın olarak kullanılan güvenlik sistemlerinden açık anahtarlı şifreleme ve elektronik imzaların gelişimine önayak olmuştur.	Stanford Üniversitesi
	ABD	Whitfield Diffie
2016	Büyük Britanya	Tim Berners-Lee		World Wide Web'i, ilk web tarayıcısını ve internetin geniş ölçekli kullanımını güvence altına alan kural ve algoritmaları geliştirdiği için	CERN, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, World Wide Web Consortium
2017	ABD	John L. Hennessy		Bilgisayar mimarilerinin tasarım ve değerlendirmesine getirdikleri sistemli ve niceliksel yaklaşım ile mikroişlemci sanayiine yaptıkları kalıcı etki dolayısıyla	Stanford Üniversitesi
	ABD	David Patterson			Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley)
2018	Kanada	Yoshua Bengio		Derin sinir ağlarını bilişim dünyasının önde gelen bileşenlerinden biri durumuna getirmeye yönelik kavramsal ve uygulamalı çalışmaları için	Université de Montréal, McGill Üniversitesi, Mila
	Büyük Britanya  Kanada	Geoffrey Hinton			Toronto Üniversitesi, Kaliforniya Üniversitesi, San Diego, Carnegie Mellon Üniversitesi, University College London, Edinburgh Üniversitesi, Google AI
	ABD  Fransa	Yann LeCun			Toronto Üniversitesi, Bell Labs, Courant Institute of Mathematical Sciences, New York Üniversitesi, Meta AI
2019	ABD	Edwin Catmull		Bilgisayar üretimli imgeleme uygulamalarını olanaklı kılan 3 boyutlu bilgisayar grafikleri konusunda yaptıkları önemli katkılar dolayısıyla	Utah Üniversitesi, Pixar, Walt Disney Animation Studios
	ABD	Pat Hanrahan			Pixar, Princeton Üniversitesi, Stanford Üniversitesi
2020	Kanada	Alfred Aho		Temel algoritmalar ve programlama dillerinin gerçek yaşama uygulanması ile birçok bilgisayar bilimcisinin yetişmesine olanak sağlayan yapıtlarından ötürü	Bell Labs, Columbia Üniversitesi
	ABD	Jeffrey Ullman			Bell Labs, Princeton Üniversitesi, Stanford Üniversitesi
2021	ABD	Jack Dongarra		Üstel hızla büyüyen donanım seçeneklerine ayak uyduracak yüksek başarımlı yazılımların geliştirilmesine olanak sağlayan algoritma ve kütüphaneler konusundaki öncü çalışmalarından dolayı	Argonne Ulusal Laboratuvarı, Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı, Manchester Üniversitesi, Institute for Advanced Study, Tennessee Üniversitesi, Rice Üniversitesi
2022	ABD	Robert Metcalfe		Ethernet'in icadı, standardizasyonu ve ticarileştirilmesi için	Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Harvard Üniversitesi, PARC, Austin Teksas Üniversitesi
2023	İsrail	Avi Wigderson		Gelişigüzelliğin bilişim teknolojilerindeki kullanım alanlarını netleştirmeye yönelik çalışmaları ile kuramsal bilgisayar bilimi alanında uzun süreye yayılmış öncü rolü dolayısıyla	Institute for Advanced Study, Princeton Üniversitesi, Technion

Millete göre

Turing Ödülü sahiplerinin ülkelere göre dağılımı aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Çift vatandaşlık sahibi kişiler için, ait oldukları ülkelere 1'er puan eklenmiştir.

Millet	Ödül sayısı
ABD	51
Birleşik Krallık	8
Kanada	6
İsrail	5
Norveç	2
Hollanda	1
İsviçre	1
Letonya	1
Venezuela	1
Çin	1
Danimarka	1
Yunanistan	1
İtalya	1
Fransa	1

Ayrıca bakınız

• IEEE John von Neumann Madalyası

Kaynakça

1. ^ ^{a b} Cacm Staff (2014). "ACM's Turing Award prize raised to $1 million". Communications of the ACM. 57 (12). s. 20. doi:10.1145/2685372. 
2. ^ ^{a b} . ACM. 12 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
3. ^ Dasgupta, Sanjoy; ; (2008). Algorithms. McGraw-Hill. s. 317. ISBN . 
4. ^ "Bibliography of Turing Award lectures". DBLP. 2 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
5. ^ Steven Geringer (27 Temmuz 2007). . ACM press release. 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
6. ^ Brown, Bob (6 Haziran 2011). "Why there's no Nobel Prize in Computing". . 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
7. ^ Homer, Steven and Alan L. (2001). Computability and Complexity Theory. Springer via Google Books limited view. s. 35. ISBN . Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
8. ^ . ACM. 10 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
9. ^ "First Woman to Receive ACM Turing Award" (Basın açıklaması). The Association for Computing Machinery. 21 Şubat 2007. 26 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
10. ^ Perlis, A. J. (1967). "The Synthesis of Algorithmic Systems". Journal of the ACM. Cilt 14. s. 1. doi:10.1145/321371.321372. 
11. ^ Wilkes, M. V. (1968). "Computers then and Now". Journal of the ACM. Cilt 15. s. 1. doi:10.1145/321439.321440. 
12. ^ Hamming, R. W. (1969). "One Man's View of Computer Science". Journal of the ACM. Cilt 16. s. 3. doi:10.1145/321495.321497. 
13. ^ Minsky, M. (1970). "Form and Content in Computer Science (1970 ACM turing lecture)". Journal of the ACM. 17 (2). s. 197. doi:10.1145/321574.321575. 
14. ^ Wilkinson, J. H. (1971). "Some Comments from a Numerical Analyst". Journal of the ACM. 18 (2). s. 137. doi:10.1145/321637.321638. 
15. ^ McCarthy, J. (1987). . Communications of the ACM. 30 (12). s. 1030. doi:10.1145/33447.33448. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
16. ^ Dijkstra, E. W. (1972). "The humble programmer". Communications of the ACM. 15 (10). s. 859. doi:10.1145/355604.361591. 
17. ^ Bachman, C. W. (1973). "The programmer as navigator". Communications of the ACM. 16 (11). s. 653. doi:10.1145/355611.362534. 
18. ^ Knuth, D. E. (1974). "Computer programming as an art". Communications of the ACM. 17 (12). s. 667. doi:10.1145/361604.361612. 
19. ^ Newell, A.; Simon, H. A. (1976). "Computer science as empirical inquiry: Symbols and search". Communications of the ACM. 19 (3). s. 113. doi:10.1145/360018.360022. 
20. ^ Rabin, M. O.; Scott, D. (1959). "Finite Automata and Their Decision Problems". IBM Journal of Research and Development. 3 (2). s. 114. doi:10.1147/rd.32.0114. 
21. ^ Rabin, M. O. (1977). "Complexity of computations". Communications of the ACM. 20 (9). s. 625. doi:10.1145/359810.359816. 
22. ^ Scott, D. S. (1977). "Logic and programming languages". Communications of the ACM. 20 (9). s. 634. doi:10.1145/359810.359826. 
23. ^ Backus, J. (1978). "Can programming be liberated from the von Neumann style?: A functional style and its algebra of programs". Communications of the ACM. 21 (8). s. 613. doi:10.1145/359576.359579. 
24. ^ Floyd, R. W. (1979). "The paradigms of programming". Communications of the ACM. 22 (8). s. 455. doi:10.1145/359138.359140. 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
25. ^ Iverson, K. E. (1980). "Notation as a tool of thought". Communications of the ACM. 23 (8). s. 444. doi:10.1145/358896.358899. 
26. ^ Hoare, C. A. R. (1981). "The emperor's old clothes". Communications of the ACM. 24 (2). s. 75. doi:10.1145/358549.358561. 
27. ^ Codd, E. F. (1982). "Relational database: A practical foundation for productivity". Communications of the ACM. 25 (2). s. 109. doi:10.1145/358396.358400. 
28. ^ Cook, S. A. (1983). "An overview of computational complexity". Communications of the ACM. 26 (6). s. 400. doi:10.1145/358141.358144. 
29. ^ "Kenneth Lane Thompson". ACM. 2 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
30. ^ "Dennis M. Ritchie". ACM. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
31. ^ "Niklaus E. Wirth". ACM. 29 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
32. ^ "Richard ("Dick") Manning Karp". ACM. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
33. ^ "John E Hopcroft". ACM. 29 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
34. ^ "Robert (Bob) Endre Tarjan". ACM. 30 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
35. ^ "John Cocke". ACM. 13 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
36. ^ . ACM. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
37. ^ "William ("Velvel") Morton Kahan". ACM. 3 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
38. ^ "Fernando J ("Corby") Corbato". ACM. 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
39. ^ Milner, R. (1993). "Elements of interaction: Turing award lecture". Communications of the ACM. Cilt 36. ss. 78-89. doi:10.1145/151233.151240. 
40. ^ "Butler W Lampson". ACM. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
41. ^ Stearns, R. E. (1994). "Turing Award lecture: It's time to reconsider time". Communications of the ACM. 37 (11). s. 95. doi:10.1145/188280.188379. 
42. ^ Reddy, R. (1996). "To dream the possible dream". Communications of the ACM. 39 (5). s. 105. doi:10.1145/229459.233436. 
43. ^ "Manuel Blum". ACM. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
44. ^ "Amir Pnueli". ACM. 29 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
45. ^ "Douglas Engelbart". ACM. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
46. ^ . . 14 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
47. ^ "James ("Jim") Nicholas Gray". ACM. 2 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
48. ^ . University of North Carolina, Chapel Hill. 7 Ocak 2000. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
49. ^ "Andrew Chi-Chih Yao". ACM. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
50. ^ "Ole-Johan Dahl". ACM. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
51. ^ "Kristen Nygaard". ACM. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
52. ^ "Rivest, Shamir, and Adleman Receive 2002 Turing Award" (PDF). 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
53. ^ "Alan Kay". ACM. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
54. ^ "Vinton ("Vint") Gray Cerf". ACM. 29 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
55. ^ "Robert ("Bob") Elliot Kahn". ACM. 14 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
56. ^ "Peter Naur". ACM. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
57. ^ "Frances ("Fran") Elizabeth Allen". ACM. 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
58. ^ "2007 Turing Award Winners Announced". Dr. Dobb's. 2 Kasım 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
59. ^ "Barbara Liskov wins Turing Award". MIT News. 10 Mart 2009. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
60. ^ "Charles P. (Chuck) Thacker". ACM. 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
61. ^ . Harvard Üniversitesi. 9 Mart 2011. 5 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
62. ^ Pearl, Judea (2011). "The Mechanization of Causal Inference: A "mini" Turing Test and Beyond" (mp4). ACM Turing award lectures. ACM. ISBN . 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
63. ^ "Judea Pearl". ACM. 26 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
64. ^ . ACM. 16 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
65. ^ Lamport, L. (1978). (PDF). . 21 (7). ss. 558-565. doi:10.1145/359545.359563. 31 Ekim 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
66. ^ "Turing award 2014". ACM. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
67. ^ Diffie, W.; Hellman, M. (1976). "New directions in cryptography" (PDF). IEEE Transactions on Information Theory. 22 (6). ss. 644-654. doi:10.1109/TIT.1976.1055638. 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
68. ^ "Cryptography Pioneers Receive 2015 ACM A.M. Turing Award". ACM. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
69. ^ "Turing award 2016". ACM. 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
70. ^ . ACM. 25 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2018. 
71. ^ (İngilizce). ACM. 27 Mart 2019. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2019. 
72. ^ (İngilizce). ACM. 18 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2020. 
73. ^ (İngilizce). ACM. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
74. ^ . awards.acm.org (İngilizce). 30 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
75. ^ "A.M. Turing Award". amturing.acm.org (İngilizce). 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mart 2023. 
76. ^ . awards.acm.org (İngilizce). 10 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Turing Ödülü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Turing Ödülü sahipleri9 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)