Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Türkiye Sosyalist İşçi Partisi, “çok partili” siyasi dönemin ilk girişimlerinden birisidir ve 24 Mayıs 1946 tarihinde Sabit Şevki Şeren, Hüseyin Türkgeldi, Hasan Yaşatürk, Fehmi Ünal, Orhan Taner ve Orhan Arıburnu tarafından İstanbul’da kurulmuştur.
Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (1) | |
|---|---|
| Kısaltma | TSİP |
| Genel başkan | Sabit Şevki Şeren |
| Kuruluş tarihi | 24 Mayıs 1946 |
| Kapanış tarihi | 14 Aralık 1946 (yasaklandı) 10 Ekim 1948 (infisah etti) |
| Merkez | İstanbul |
| Gazete(ler) | Tek Dünya |
| İdeoloji | Sosyalizm |
| (1) 1'inci TSİP'den 28 yıl sonra 1974'te 2'nci TSİP kurulmuştur. Bu iki parti arasında aynı adı taşımaktan başka hiçbir ortak yön yoktur ve birisi diğerinin öncülü ya da ardılı değildir. 22 Haziran 1974'te kurulan TSİP, 12 Eylül 1980'de yasaklanmış olduğu halde faaliyetlerini yeraltına çekilerek devam ettirmiş; 1987'den itibaren tekrar yasallaşma sürecini Sosyalist Birlik Partisi'nin kuruluşu ile birleştirmiş ve Ekim 1990'da topladığı 3. Kongre'sinde "TSİP'nin feshi ve üyelerinin Sosyalist Birlik Partisi'ne katılması" kararı alarak hayata geçirmiştir. | |
1946’da dünya ve Türkiye
II. Dünya Savaşı’nda fiili olarak savaşa girmeyen Türkiye’nin, barışla birlikte başlayan Soğuk Savaş dönemine kararlı ekonomik ve siyasi hazırlıklarla eşlik ettiği, devlet işletmeciliğiyle desteklenen özel sermaye birikimini ve kapitalist ülkelerle kurulu ekonomik ilişkileri daha da güçlendirecek iç ve dış politikaları 1946’dan itibaren uygulamaya soktuğu görülür.
Türkiye’nin izlediği “bağımsızlık” politikası yerini, anti-faşist zafer ile dünya çapında etkinlik kazanan Sovyetler Birliği ve Doğu Bloku’nun karşısında, ABD ve diğer Batı Bloku ülkeleri ile siyasi ve askeri yakınlaşma adımlarına bırakır.
1923’ten beri Türkiye’yi yöneten Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) hükümeti, Batı’ya Türkiye’nin ekonomik, siyasi ve askeri entegrasyonda kararlılığını kanıtlamak üzere, “tek partili devlet yönetimi”nden Batı tipi demokrasinin “çok partili ve çoğulcu siyaset” yapısına geçilmesi yönünde reformlara girişir.
Cemiyetler Kanunu Reformu ve kurulan sol partiler
’nda değişikliğe hazırlanan CHP’nin "demokrasiyi genişletme" sınırları, Milli Şef İnönü'nün şu sözleri açıklamaktaydı:
"Sayın üyeler, partimizin programı sınıf esası üzerine cemiyet kurulmasını menetmiştir. Bu maddenin kaldırılmasını tetkik edeceksiniz. Biz kendi programımızda sınıf mücadelesini istemeyen ve sınıf menfaatleri arasında ahenk arayan esasta kalacağız. Vatandaşlardan sınıf menfaati üzerine cemiyet ve parti kurmak isteyenlere kanun yoluyla mani olmayacağız. Bizim kanun yolu ile menetmeğe çalışacağımız cemiyet ve partiler kökü dışarıda yani yabancı aleti olan cemiyet ve partiler ve onlardan mülhem olanlardır. Bunun gibi dinî siyasete alet eden cemiyet ve partilere de kanun yolu ile karşı koymakta devam edeceğiz.”.
Bu sınırlı da olsa önemli bir değişimin habercisiydi çünkü daha bir yıl önce, 1945’te, Türkiye Komünist Partisi (TKP) kendisini “ilerici-demokrat” bir parti içinde yasallaştırma girişimi, hazırlık toplantısına yapılan provokasyon dahil olmak üzere kuruculara yapılan baskılarla “men” edilmişti.
Siyasi iklim hızla değişti ve yeni siyasi partiler Cemiyetler Kanunu’ndaki değişikliğin kanunlaşmasını (5 Haziran 1946) beklemeden art arda kurulmaya başlandı.
1946 yılında kurulan “sol” partiler arasında sayılan TSİP, Türkiye İşçi ve Çiftçi Partisi (TİÇP), (LSP), (SAP) ve Çiftçi ve Köylü Partisi (ÇKP) kendilerinden önceki herhangi bir siyasi hareketin devamı değillerdi. Sadece Türkiye Sosyal Demokrat Partisi (TSDP) kendisini Kurtuluş Savaşı döneminin Sosyal Demokrat Fırkası’nın devamı olarak beyan etmişti. TKP’nin yasallaşma hazırlıkları ise - yasal partinin niteliği ve program hedeflerinde farklılaşan- iki sol partinin bir ay ara ile, 14 Mayıs 1946’da Türkiye Sosyalist Partisi’nin (TSP) ve 20 Haziran 1946’da Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi'nin (TSEKP) kuruluşuna kaynak olmuştu.
Maksat ve gayesi
TSİP Genel Başkanı Sabit Şevki Seren, partisinin amacını, 1947’de Tek Dünya’da yayınlanan “Maksat ve Gayemiz” başlıklı yazısında şöyle açıklamaktaydı:
"Bugün Demokrasimizi daha ileriye, daha iyiye götürmek, inkişaf ettirmek yolunda aldığımız kararların, yaptığımız hamlelerin tabiî bir sonucu olarak engelsiz, zincirsiz bir basın özgürlüğü içinde vatan ve vatandaşlar hizmetinde yüklendiğimiz görev ve sorumluluğun ağırlığına müdrik olarak Cumhur Başkanımız İsmet İnönü’nün 12 Temmuz Beyannamelerinden, yekdiğerini tamamlıyan nutuklarından ve irşatlarından aldığımız ilhamla Ebedî Şefimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün açtığı nurlu yolda yürümek başlıca amacımızdır.
Henüz gerçek anlamı ve mâhiyeti pek çoklarımızca lâyıkı ile anlaşılamamış, hâtâlı iltibasları mucip olmuş, fakat zamanla en müthiş ve korkunç sanılan tehlikelere karşı biricik garanti ve yıkılmaz bir kal’e olduğu gerçeği hepimizi aydınlatacak (SOSYALİZM) in kendi bünyemize en uygun gelebileceğine inandığımız geniş, mûtedil, yapıca, koruyucu ve toplayıcı prensiplerine, Esas Teşkilât Kanunumuz'un ruh ve mefadına sadık kalarak yüklendiğimiz Devlet hizmetimizi bir kere daha basın alanındaki hizmetimizle tekrar sürdürmeğe karar vermiş bulunuyoruz...
İktidardaki C.H.P. Hükümetinin Prensiplerimize uygun, işçi yurttaşların faydasına her türlü teşebbüs ve hareketlerini desteklemek bu husustaki fikirleri yaymak, işçi yurttaşlarımızın, ıstırap ve şikâyetlerini yansıtmak istiyoruz...
Dış politikada (Yurtta sulh cihanda sulh), temel siyasetimize dayanarak (tek dünya - tek devlet - her şey insanlık için) gayelerile bütün dünyayı sarsan, bütün beşeriyeti yakıp kavuran, insan zekâ ve kabiliyetinin yarattığı bütün medeniyet eserlerini yıkan, mah’v ve harap eden ve edecek olan savaşlara, haksızlıklara, sömürüye son verilerek bu uğurda harcanan (insan) emek ve servetinin gene (insan) iyiliğine, hayrına, sağlık ve mutluluğuna, ıstıraplarının dindirilmesine ayrılmasını istiyoruz.
Bütün dünyanın yükünü omuzlarında taşıyan, çoğunluğu meydana getiren, emeklerinden başka dayanakları bulunmayan dünya işçi yığınının, dolayısile kafa, kol ve toprak işçisi vatandaşlarımızın acıklı durumlarile yakından ilgilenerek, bir an önce refah ve mutluluğa kavuşturulmaları; açlık ve sefaletin yarattığı acıların dindirilerek (insan) olarak yaşamalarının sağlanması lüzumunun, dünya barış ve emniyetinin tek anahtarı; Devletler ve uluslararası iş birliğinin tek garantisi olduğu gerçeğine inanıyoruz."
Beyannamesi
TSİP’nin sosyalizm, demokrasi, devlet ve vatan anlayışı Beyannamesi’nde şöyle açıklanmaktaydı:
"Sosyalizmin, kendi Millî bünyemize en uygun gelebileceğine inandığımız, geniş, mutedil, yapıcı, koruyucu ve toplayıcı prensiplerinin ışığı altında, vatandaşlarımızın hâl ve istikbâlini, say’ ile sermaye mücadelesinde Devletle münasebetlerinde karşılıklı hak ve vazifelerin ve menfaatlerini emniyet altına almak birini diğerine istismar ettirmemek birbirinin zıddı ve can düşmanı değil mütemmimi ve ayrılmaz birer parçası olduğunu fiilen göstermek; vatandaş için, vatandaş tarafından kurulmuş Devleti vatandaşa hâdim kılmak; çalışan ve ekseriyeti teşkil eden, emeklerinden başka, mesnetleri bulunmayan muazzam, fakat mustarip, kafa, kol ve toprak işçisi vatandaşların emeklerini kıymetlendirmek ve yaşama seviyelerini maddeten ve mânen yükseltmek, emekleri nispetinde insan olarak yaşamalarını sağlamak, sosyal adaleti tesis ve temin eylemek gayelerile, son yıllar içinde memleketimizde hakikî demokrasiye doğru ulaşmak için açılan nurlu yolda, çok partili siyasal hayatımızda, vazife ve mesuliyet yüklenmek cesaretini, (Türk Sosyalist İşçi Partisi olarak) kendimizde bulabilmiştik. Bugünden itibaren henüz hakiki mânâsı ve mahiyeti pek çoklarımızca lâyıkıyle anlaşılmamış, hatalı iltibasları mucip olmuş, zamanla, en korkunç tehlikelerin yegâne garantisi, yıkılmaz kalesi olduğu hakikati hepimizi aydınlatacak olan (SOSYALİZM) in ruh ve prensiplerine sadakatle, inandığımız, memleketimiz için ulaşmak istediğimiz gayelerin bütün açıklık ve tafsilâtiyle ana hatlarının samimi bir ifadesi olan Programımızı ve Nizamnamemizi, bütün vatandaşların tetkik ve takdir nazarları önüne sererek (Türkiye Sosyalist İşçi Partisi) adiyle, milli ve vatanî vazifelerimizde devama karar vermiş bulunuyoruz."
Programı
TSİP programında öne çıkan sosyal ve ekonomik hedefler şöyleydi:
- Irk, cinsiyet, din ve mezhep farkı gözetmeksizin tüm insan hak ve hürriyetlerinin korunması
- "Asgari geçim ve yaşama hakkı" sağlanması (bir ailenin barınmasına yetecek meskeni, yaşama şartlarına uygun, lüzumu kadar ev eşyası, radyosu, otomobili vb. olacak)
- Sınai ve ticaretin "sosyal prensiplere" göre yeniden düzenlenmesi ve işçiye "insani durum" temin edilmesi; Üretim kaynaklarının işletilmesinden sağlanan gelirin "kamuya mal" edilmesi; İşçi birliklerinin ve sendikaların kurulması; grev hakkının savunulması
- Sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi ve köylere sağlık hizmeti ulaştırılması
1946 seçimleri
TSİP programında seçimler ve siyaset özgürlüğüyle ilgili şu hedefler yer almaktaydı:
- Milli hakimiyetin millete ait olduğu prensibinin kabulü ve uygulanması
- Milletvekillerinin tek dereceli, gizli oyla, dört yıl için seçilmesi
- Seçimlerde özgür oy kullanımının sağlanması; 18 yaş üstüne seçme ve seçilme hakkı; seçim kanunun "nispi temsil" esasına göre yeniden düzenlenmesi
- Tüm siyasi partilere eşit muamele; partilerin program ve prensiplerini yaymalarına, ülke içinde teşkilatlanmalarına mani olan kanuni tedbir ve zihniyetlerin değiştirilmesi
- Halkevlerinin tek bir siyasi partinin propaganda aracı ve sahası olmaktan çıkarılması
- İdarede adem-i merkeziyet
TSİP, 1946 genel seçimlerine kendisi katılamamış ve seçime giren diğer sol partiler de başarılı olamamıştır.
TSİP'in sol partiler ile birlikte yasaklanması
TSİP, kurucu heyetinin dışında örgütlenme ve siyasi faaliyet gösteremediği halde, diğer sol partilerle birlikte Aralık 1946’da sıkıyönetim tarafından yasaklanmıştır.
TSİP’nin aksine, TSP ve TSEKP beş-altı ay içinde hem parti hem de sendika örgütlenmesinde hızlı bir gelişme göstermiş, bu gidişatı “mevcut iktisadi ve içtimaî nizamları bozmaya çalıştıkları”na gerekçe yapan CHP hükümeti, “kanun”la kuruluşuna izin verilen “sol” partileri Sıkıyönetim üzerinden yasaklama yoluna gitmiştir.
Sıkıyönetim Mahkemesi yasakladığı ve yargıladığı TSİP hakkında Temmuz 1948’de beraat kararı vermiştir. Ancak TSİP tekrar faal siyasete dönememiş ve kendi kendine dağılarak 10 Ekim 1948’de "infisah" etmiştir.
Kaynakça
- ^ Siyasi Partiler (1859 – 2007), Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Başkanlığı, TBMM
- ^ "İsmet İnönü'nün Konuşması, 10 Mayıs 1946 CHP Olağanüstü Kurultayı (Cumhuriyet Gazetesi, 11.05.1946)".
- ^ "Seren, Sabit Şevki, TSİP Genel Başkanı (1947), "Maksat ve Gayemiz" makalesi, Tek Dünya Dergisi, Sayı 1, Sayfa 1, 10 Ekim 1947".
- ^ TSİP Programı ve Beyannamesi (1.Program, 2:Nizamname, İstanbul, Stad Matbaası, 1946).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu madde ansiklopedik bir icerik icin cok fazla veya cok uzun alintilar iceriyor Alintilari ozetleyerek maddenin iyilestirilmesine yardimci olun Dogrudan alintilari Vikisoz e aktarmayi dusunebilirsiniz Subat 2021 Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Subat 2021 Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Turkiye Sosyalist Isci Partisi 1946 1948 haber gazete kitap akademik JSTOR Subat 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Turkiye Sosyalist Isci Partisi cok partili siyasi donemin ilk girisimlerinden birisidir ve 24 Mayis 1946 tarihinde Sabit Sevki Seren Huseyin Turkgeldi Hasan Yasaturk Fehmi Unal Orhan Taner ve Orhan Ariburnu tarafindan Istanbul da kurulmustur Turkiye Sosyalist Isci Partisi 1 KisaltmaTSIPGenel baskanSabit Sevki SerenKurulus tarihi24 Mayis 1946Kapanis tarihi14 Aralik 1946 yasaklandi 10 Ekim 1948 infisah etti MerkezIstanbulGazete ler Tek DunyaIdeolojiSosyalizm 1 1 inci TSIP den 28 yil sonra 1974 te 2 nci TSIP kurulmustur Bu iki parti arasinda ayni adi tasimaktan baska hicbir ortak yon yoktur ve birisi digerinin onculu ya da ardili degildir 22 Haziran 1974 te kurulan TSIP 12 Eylul 1980 de yasaklanmis oldugu halde faaliyetlerini yeraltina cekilerek devam ettirmis 1987 den itibaren tekrar yasallasma surecini Sosyalist Birlik Partisi nin kurulusu ile birlestirmis ve Ekim 1990 da topladigi 3 Kongre sinde TSIP nin feshi ve uyelerinin Sosyalist Birlik Partisi ne katilmasi karari alarak hayata gecirmistir 1946 da dunya ve TurkiyeII Dunya Savasi nda fiili olarak savasa girmeyen Turkiye nin barisla birlikte baslayan Soguk Savas donemine kararli ekonomik ve siyasi hazirliklarla eslik ettigi devlet isletmeciligiyle desteklenen ozel sermaye birikimini ve kapitalist ulkelerle kurulu ekonomik iliskileri daha da guclendirecek ic ve dis politikalari 1946 dan itibaren uygulamaya soktugu gorulur Turkiye nin izledigi bagimsizlik politikasi yerini anti fasist zafer ile dunya capinda etkinlik kazanan Sovyetler Birligi ve Dogu Bloku nun karsisinda ABD ve diger Bati Bloku ulkeleri ile siyasi ve askeri yakinlasma adimlarina birakir 1923 ten beri Turkiye yi yoneten Cumhuriyet Halk Partisi CHP hukumeti Bati ya Turkiye nin ekonomik siyasi ve askeri entegrasyonda kararliligini kanitlamak uzere tek partili devlet yonetimi nden Bati tipi demokrasinin cok partili ve cogulcu siyaset yapisina gecilmesi yonunde reformlara girisir Cemiyetler Kanunu Reformu ve kurulan sol partiler nda degisiklige hazirlanan CHP nin demokrasiyi genisletme sinirlari Milli Sef Inonu nun su sozleri aciklamaktaydi Sayin uyeler partimizin programi sinif esasi uzerine cemiyet kurulmasini menetmistir Bu maddenin kaldirilmasini tetkik edeceksiniz Biz kendi programimizda sinif mucadelesini istemeyen ve sinif menfaatleri arasinda ahenk arayan esasta kalacagiz Vatandaslardan sinif menfaati uzerine cemiyet ve parti kurmak isteyenlere kanun yoluyla mani olmayacagiz Bizim kanun yolu ile menetmege calisacagimiz cemiyet ve partiler koku disarida yani yabanci aleti olan cemiyet ve partiler ve onlardan mulhem olanlardir Bunun gibi dini siyasete alet eden cemiyet ve partilere de kanun yolu ile karsi koymakta devam edecegiz Bu sinirli da olsa onemli bir degisimin habercisiydi cunku daha bir yil once 1945 te Turkiye Komunist Partisi TKP kendisini ilerici demokrat bir parti icinde yasallastirma girisimi hazirlik toplantisina yapilan provokasyon dahil olmak uzere kuruculara yapilan baskilarla men edilmisti Siyasi iklim hizla degisti ve yeni siyasi partiler Cemiyetler Kanunu ndaki degisikligin kanunlasmasini 5 Haziran 1946 beklemeden art arda kurulmaya baslandi 1946 yilinda kurulan sol partiler arasinda sayilan TSIP Turkiye Isci ve Ciftci Partisi TICP LSP SAP ve Ciftci ve Koylu Partisi CKP kendilerinden onceki herhangi bir siyasi hareketin devami degillerdi Sadece Turkiye Sosyal Demokrat Partisi TSDP kendisini Kurtulus Savasi doneminin Sosyal Demokrat Firkasi nin devami olarak beyan etmisti TKP nin yasallasma hazirliklari ise yasal partinin niteligi ve program hedeflerinde farklilasan iki sol partinin bir ay ara ile 14 Mayis 1946 da Turkiye Sosyalist Partisi nin TSP ve 20 Haziran 1946 da Turkiye Sosyalist Emekci ve Koylu Partisi nin TSEKP kurulusuna kaynak olmustu Maksat ve gayesiTSIP Genel Baskani Sabit Sev ki Seren partisinin amacini 1947 de Tek Dunya da yayinlanan Maksat ve Gayemiz baslikli yazisinda soyle aciklamaktaydi Bugun Demokrasimizi daha ileriye daha iyiye goturmek inkisaf ettirmek yolunda aldigimiz kararlarin yaptigimiz hamlelerin tabii bir sonucu olarak engelsiz zincirsiz bir basin ozgurlugu icinde vatan ve vatandaslar hizmetinde yuklendigimiz gorev ve sorumlulugun agirli gina mudrik olarak Cumhur Baskanimiz Ismet Inonu nun 12 Temmuz Beyannamelerinden yekdigerini tamamliyan nutuklarindan ve irsat larindan aldigimiz ilhamla Ebedi Sefimiz Gazi Mustafa Kemal Ata turk un actigi nurlu yolda yurumek baslica amacimizdir Henuz gercek anlami ve mahiyeti pek coklarimizca layiki ile anla silamamis hatali iltibaslari mucip olmus fakat zamanla en muthis ve korkunc sanilan tehlikelere karsi biricik garanti ve yikilmaz bir kal e oldugu gercegi hepimizi aydinlatacak SOSYALIZM in kendi bunye mize en uygun gelebilecegine inandigimiz genis mutedil yapica koru yucu ve toplayici prensiplerine Esas Teskilat Kanunumuz un ruh ve mefadina sadik kalarak yuklendigimiz Devlet hizmetimizi bir kere da ha basin alanindaki hizmetimizle tekrar surdurmege karar vermis bu lunuyoruz Iktidardaki C H P Hukumetinin Prensiplerimize uygun isci yurt taslarin faydasina her turlu tesebbus ve hareketlerini desteklemek bu husustaki fikirleri yaymak isci yurttaslarimizin istirap ve sikayetle rini yansitmak istiyoruz Dis politikada Yurtta sulh cihanda sulh temel siyasetimize da yanarak tek dunya tek devlet her sey insanlik icin gayelerile bu tun dunyayi sarsan butun beseriyeti yakip kavuran insan zeka ve ka biliyetinin yarattigi butun medeniyet eserlerini yikan mah v ve harap eden ve edecek olan savaslara haksizliklara somuruye son verilerek bu ugurda harcanan insan emek ve servetinin gene insan iyiligine hayrina saglik ve mutluluguna istiraplarinin dindirilmesine ayrilma sini istiyoruz Butun dunyanin yukunu omuzlarinda tasiyan cogunlugu meydana getiren emeklerinden baska dayanaklari bulunmayan dunya isci yigi ninin dolayisile kafa kol ve toprak iscisi vatandaslarimizin acikli durumlarile yakindan ilgilenerek bir an once refah ve mutluluga ka vusturulmalari aclik ve sefaletin yarattigi acilarin dindirilerek insan olarak yasamalarinin saglanmasi luzumunun dunya baris ve emniyeti nin tek anahtari Devletler ve uluslararasi is birliginin tek garantisi oldugu gercegine inaniyoruz BeyannamesiTSIP nin sosyalizm demokrasi devlet ve vatan anlayisi Beyannamesi nde soyle aciklanmaktaydi Sosyalizmin kendi Milli bunyemize en uygun gelebilecegine inan digimiz genis mutedil yapici koruyucu ve toplayici prensiplerinin isi gi altinda vatandaslarimizin hal ve istikbalini say ile sermaye muca delesinde Devletle munasebetlerinde karsilikli hak ve vazifelerin ve menfaatlerini emniyet altina almak birini digerine istismar ettirme mek birbirinin ziddi ve can dusmani degil mutemmimi ve ayrilmaz bi rer parcasi oldugunu fiilen gostermek vatandas icin vatandas tarafin dan kurulmus Devleti vatandasa hadim kilmak calisan ve ekseriyeti teskil eden emeklerinden baska mesnetleri bulunmayan muazzam fa kat mustarip kafa kol ve toprak iscisi vatandaslarin emeklerini kiy metlendirmek ve yasama seviyelerini maddeten ve manen yukseltmek emekleri nispetinde insan olarak yasamalarini saglamak sosyal ada leti tesis ve temin eylemek gayelerile son yillar icinde memleketimiz de hakiki demokrasiye dogru ulasmak icin acilan nurlu yolda cok partili siyasal hayatimizda vazife ve mesuliyet yuklenmek cesaretini Turk Sosyalist Isci Partisi olarak kendimizde bulabilmistik Bugunden itibaren henuz hakiki manasi ve mahiyeti pek coklari mizca layikiyle anlasilmamis hatali iltibaslari mucip olmus zamanla en korkunc tehlikelerin yegane garantisi yikilmaz kalesi oldugu hakikati hepimizi aydinlatacak olan SOSYALIZM in ruh ve prensiplerine sadakatle inandigimiz memleketimiz icin ulasmak istedigimiz gayele rin butun aciklik ve tafsilatiyle ana hatlarinin samimi bir ifadesi olan Programimizi ve Nizamnamemizi butun vatandaslarin tetkik ve takdir nazarlari onune sererek Turkiye Sosyalist Isci Partisi adiyle milli ve vatani vazifelerimizde devama karar vermis bulunuyoruz ProgramiTSIP programinda one cikan sosyal ve ekonomik hedefler soyleydi Irk cinsiyet din ve mezhep farki gozetmeksizin tum insan hak ve hurriyetlerinin korunmasi Asgari gecim ve yasama hakki saglanmasi bir ailenin barinmasina yetecek meskeni yasama sartlarina uygun luzumu kadar ev esyasi radyosu otomobili vb olacak Sinai ve ticaretin sosyal prensiplere gore yeniden duzenlenmesi ve isciye insani durum temin edilmesi Uretim kaynaklarinin isletilmesinden saglanan gelirin kamuya mal edilmesi Isci birliklerinin ve sendikalarin kurulmasi grev hakkinin savunulmasi Saglik hizmetlerinin iyilestirilmesi ve koylere saglik hizmeti ulastirilmasi1946 secimleriTSIP programinda secimler ve siyaset ozgurluguyle ilgili su hedefler yer almaktaydi Milli hakimiyetin millete ait oldugu prensibinin kabulu ve uygulanmasi Milletvekillerinin tek dereceli gizli oyla dort yil icin secilmesi Secimlerde ozgur oy kullaniminin saglanmasi 18 yas ustune secme ve secilme hakki secim kanunun nispi temsil esasina gore yeniden duzenlenmesi Tum siyasi partilere esit muamele partilerin program ve prensiplerini yaymalarina ulke icinde teskilatlanmalarina mani olan kanuni tedbir ve zihniyetlerin degistirilmesi Halkevlerinin tek bir siyasi partinin propaganda araci ve sahasi olmaktan cikarilmasi Idarede adem i merkeziyet TSIP 1946 genel secimlerine kendisi katilamamis ve secime giren diger sol partiler de basarili olamamistir TSIP in sol partiler ile birlikte yasaklanmasiTSIP kurucu heyetinin disinda orgutlenme ve siyasi faaliyet gosteremedigi halde diger sol partilerle birlikte Aralik 1946 da sikiyonetim tarafindan yasaklanmistir TSIP nin aksine TSP ve TSEKP bes alti ay icinde hem parti hem de sendika orgutlenmesinde hizli bir gelisme gostermis bu gidisati mevcut iktisadi ve ictimai nizamlari bozmaya calistiklari na gerekce yapan CHP hukumeti kanun la kurulusuna izin verilen sol partileri Sikiyonetim uzerinden yasaklama yoluna gitmistir Sikiyonetim Mahkemesi yasakladigi ve yargiladigi TSIP hakkinda Temmuz 1948 de beraat karari vermistir Ancak TSIP tekrar faal siyasete donememis ve kendi kendine dagilarak 10 Ekim 1948 de infisah etmistir Kaynakca Siyasi Partiler 1859 2007 Kutuphane ve Arsiv Hizmetleri Baskanligi TBMM Ismet Inonu nun Konusmasi 10 Mayis 1946 CHP Olaganustu Kurultayi Cumhuriyet Gazetesi 11 05 1946 Seren Sabit Sevki TSIP Genel Baskani 1947 Maksat ve Gayemiz makalesi Tek Dunya Dergisi Sayi 1 Sayfa 1 10 Ekim 1947 TSIP Programi ve Beyannamesi 1 Program 2 Nizamname Istanbul Stad Matbaasi 1946