Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ukrayna'da tiyatro (Ukraynaca: Teatralne mystetsvo Ukrayiny), Ukrayna'da kültürel gelişimin tespit ve ifadesi için kullanılan güzel sanatlardan biridir.
Bir sanat şekli olarak yaşamın aktörün seyircilerin önünde sahne performansının yardımıyla sanatsal bir ifadesidir.
Ukrayna tiyatrosu, Ukrayna gelenekleri, yerel kültürü ve diline dayanan ulusal bir tiyatro türü olarak ilk izleri 19. yüzyılın başlarında tespit edilebilir.
Tarihi
Erken dönem
Ukrayna topraklarındaki ilk tiyatro gösterileri, tarihte skomorokhi olarak bilinen göstericilerin gösteri yaptığı 11. yüzyıla kadar dayandırılabilir. Ayrıca yerel kilise geleneklerine dayanan dinî drama piyesleri de vardı. 16-17. yüzyıllara gelindiğinde Kiev, Lviv ve 'taki okul ve üniversitelerde dini oyunlar oynanıyordu. 17-18. yüzyıllarda çok popüler vertep şenlikleri oluştu.
Ukrayna'daki ilk sabit tiyatro 1795'da, o zamanlar Avusturya İmparatorluğunun parçası olan Lviv'de açıldı. Tiyatro, eski Cizvit Kilisesi kompleksi Aziz İsa Kosciolü ve Fransisken Manastırı'nda (1460-1848) bulunuyordu. Ukrayna'nın geri kalanındaki sabit tiyatrolar daha sonrasına kadar açılmamış olsa da tiyatro toplulukları "yolda" performans sergilemiştir. Ancak 19'uncu yüzyılın başlarında Kiev (1806), Odessa (1809), Poltava (1808) şehirlerinde tiyatrolar açıldı.
Klasik Ukrayna tiyatrosunun kurucusu Poltava Tiyatrosu başkanı Ivan Kotlyarevski olurken Hryhoriy Kvitka-Osnovyanenko modern Ukrayna edebiyatında sanatsal düzyazının kurucusu oldu. Bu ikisinin yapıtlarını karakterize eden, burlesk ve cazibe ve mizahla bağlantılı ifade gücü, bir süre boyunca Ukrayna'da bir akademik tiyatroyu tanımlamıştır.
Modern dönem
19. yüzyılın ikinci yarısında Ukrayna'da amatör tiyatrolar popüler hale geldi. Bu amatör çevrelerde Ukrayna tiyatrosunun coryphaeusları Mykhailo Starytsky, Marko Kropyvnytsky ve Ivan Karpenko-Karyi kariyerlerine başladı.
Tiyatronun hızlı gelişimi, üyeleri sıklıkla Ivan Karpenko-Karyi, Mykola Sadovsky ve Panas Saksahansky sahne isimleriyle performans sergileyen ünlü Tobilevychi ailesine aittir. Bu ailenin Kropyvnytskyi yakınlarındaki Khutir Nadia özel arazileri ulusal tarihî anıt bölgesi hâline getirilmiştir. Her biri sadece kendi grubunu oluşturmakla kalmadı, aynı zamanda ünlü bir oyuncu ve yönetmendi. O zamanki Ukrayna tiyatrosunun önde gelen kadın yıldızı Maria Zankovetska'ydı. İlk Ukrayna profesyonel tiyatrosu (1864 - 1924), Lviv'deki Ruska Besida Tiyatrosu'dur.
Ukrayna 1918'de devlet olduktan kısa süre sonra Les Kurbas ve Hnat Yura'nın Devlet Dram Tiyatrosu ve "Genç Tiyatro" (sonra "Berezil" tiyatrosu) açıldı. Tiyatro sahnesinde yetenekli oyunculardan oluşan bir grup ortaya çıktı. Bu grupta bulunanların bazıları: Amvrosiy Buchma, Maryan Krushelnytsky, Olimpiya Dobrovolska, Oleksandr Serdyuk, Natalya Uzhviy, Yuriy Shumsky. Devlet Drama Tiyatrosu gerçekçilik-psikolojicilik felsefesinin geleneklerini sürdürürken, Genç Tiyatro Avangart'ı teşvik ediyordu. Berezil tiyatrosunun yaratılmasıyla sahnesi bir tür deneysel alan haline geldi. Theatrical Association "Berezil" modellerinin Paris'teki 1925 Uluslararası Modern Endüstriyel ve Dekoratif Sanatlar Sergisi'nde altın madalya alması tesadüf değil. Tiyatroda ilk kez ünlü Ukraynalı yazar ve dramaturglar Mykola Kulish ve Volodymyr Vynnychenko'nun oyunları tanıtıldı. Yönetmen, aktör, dramaturg ve dünya edebiyatının yorumcusu gibi çeşitli yetenekleri bir araya getiren Les Kurbas sayesinde; William Shakespeare, Henrik Ibsen, Gerhart Hauptmann, Friedrich Schiller ve Molière'in eserleri Ukrayna sahnesinde yeniden kavramsallaştırıldı ve bilinmeyenleri sahneledi. O zamana kadar Ukraynalı seyircilere muamma olan Avrupa dramaturjilerinin oyunlarını oynadı.
Tiyatro kütüphanesi, müze ve ilk dergi, "Berezil" sanat derneğinden yola çıkmıştır. Günümüz sanatçıları Stalinist dönemde baskı altına alınan Les Kurbas'ın deneysel arayışlarına dönmektedir. Günümüzde Kiev'de Les Kurbas anısına Uluslararası Tiyatro Festivali "Artistik Berezillya" düzenlenmektedir.
Türleri
Ukrayna'da iki büyük tiyatro grubu bulunmaktadır: müzik-drama tiyatroları ile opera ve bale tiyatroları. Bunların yanında operet tiyatroları, kukla tiyatroları ve diğer tiyatro türleri de bulunmaktadır. Akademiye ek bir unvan olarak yaklaşık on tiyatro ulusal olarak da tanınmaktadır.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Ukrayna Dışişleri Bakanlığı 12 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Dmytro Antonovych 1 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ukrayna Tiyatrosu 1 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ukrayna da tiyatro Ukraynaca Teatralne mystetsvo Ukrayiny Ukrayna da kulturel gelisimin tespit ve ifadesi icin kullanilan guzel sanatlardan biridir Odessa Opera ve Bale Tiyatrosu Bir sanat sekli olarak yasamin aktorun seyircilerin onunde sahne performansinin yardimiyla sanatsal bir ifadesidir Ukrayna tiyatrosu Ukrayna gelenekleri yerel kulturu ve diline dayanan ulusal bir tiyatro turu olarak ilk izleri 19 yuzyilin baslarinda tespit edilebilir TarihiErken donem Ukrayna topraklarindaki ilk tiyatro gosterileri tarihte skomorokhi olarak bilinen gostericilerin gosteri yaptigi 11 yuzyila kadar dayandirilabilir Ayrica yerel kilise geleneklerine dayanan dini drama piyesleri de vardi 16 17 yuzyillara gelindiginde Kiev Lviv ve taki okul ve universitelerde dini oyunlar oynaniyordu 17 18 yuzyillarda cok populer vertep senlikleri olustu Ukrayna daki ilk sabit tiyatro 1795 da o zamanlar Avusturya Imparatorlugunun parcasi olan Lviv de acildi Tiyatro eski Cizvit Kilisesi kompleksi Aziz Isa Kosciolu ve Fransisken Manastiri nda 1460 1848 bulunuyordu Ukrayna nin geri kalanindaki sabit tiyatrolar daha sonrasina kadar acilmamis olsa da tiyatro topluluklari yolda performans sergilemistir Ancak 19 uncu yuzyilin baslarinda Kiev 1806 Odessa 1809 Poltava 1808 sehirlerinde tiyatrolar acildi Klasik Ukrayna tiyatrosunun kurucusu Poltava Tiyatrosu baskani Ivan Kotlyarevski olurken Hryhoriy Kvitka Osnovyanenko modern Ukrayna edebiyatinda sanatsal duzyazinin kurucusu oldu Bu ikisinin yapitlarini karakterize eden burlesk ve cazibe ve mizahla baglantili ifade gucu bir sure boyunca Ukrayna da bir akademik tiyatroyu tanimlamistir Modern donem 19 yuzyilin ikinci yarisinda Ukrayna da amator tiyatrolar populer hale geldi Bu amator cevrelerde Ukrayna tiyatrosunun coryphaeuslari Mykhailo Starytsky Marko Kropyvnytsky ve Ivan Karpenko Karyi kariyerlerine basladi Tiyatronun hizli gelisimi uyeleri siklikla Ivan Karpenko Karyi Mykola Sadovsky ve Panas Saksahansky sahne isimleriyle performans sergileyen unlu Tobilevychi ailesine aittir Bu ailenin Kropyvnytskyi yakinlarindaki Khutir Nadia ozel arazileri ulusal tarihi anit bolgesi haline getirilmistir Her biri sadece kendi grubunu olusturmakla kalmadi ayni zamanda unlu bir oyuncu ve yonetmendi O zamanki Ukrayna tiyatrosunun onde gelen kadin yildizi Maria Zankovetska ydi Ilk Ukrayna profesyonel tiyatrosu 1864 1924 Lviv deki Ruska Besida Tiyatrosu dur Ukrayna 1918 de devlet olduktan kisa sure sonra Les Kurbas ve Hnat Yura nin Devlet Dram Tiyatrosu ve Genc Tiyatro sonra Berezil tiyatrosu acildi Tiyatro sahnesinde yetenekli oyunculardan olusan bir grup ortaya cikti Bu grupta bulunanlarin bazilari Amvrosiy Buchma Maryan Krushelnytsky Olimpiya Dobrovolska Oleksandr Serdyuk Natalya Uzhviy Yuriy Shumsky Devlet Drama Tiyatrosu gercekcilik psikolojicilik felsefesinin geleneklerini surdururken Genc Tiyatro Avangart i tesvik ediyordu Berezil tiyatrosunun yaratilmasiyla sahnesi bir tur deneysel alan haline geldi Theatrical Association Berezil modellerinin Paris teki 1925 Uluslararasi Modern Endustriyel ve Dekoratif Sanatlar Sergisi nde altin madalya almasi tesaduf degil Tiyatroda ilk kez unlu Ukraynali yazar ve dramaturglar Mykola Kulish ve Volodymyr Vynnychenko nun oyunlari tanitildi Yonetmen aktor dramaturg ve dunya edebiyatinin yorumcusu gibi cesitli yetenekleri bir araya getiren Les Kurbas sayesinde William Shakespeare Henrik Ibsen Gerhart Hauptmann Friedrich Schiller ve Moliere in eserleri Ukrayna sahnesinde yeniden kavramsallastirildi ve bilinmeyenleri sahneledi O zamana kadar Ukraynali seyircilere muamma olan Avrupa dramaturjilerinin oyunlarini oynadi Tiyatro kutuphanesi muze ve ilk dergi Berezil sanat derneginden yola cikmistir Gunumuz sanatcilari Stalinist donemde baski altina alinan Les Kurbas in deneysel arayislarina donmektedir Gunumuzde Kiev de Les Kurbas anisina Uluslararasi Tiyatro Festivali Artistik Berezillya duzenlenmektedir TurleriUkrayna da iki buyuk tiyatro grubu bulunmaktadir muzik drama tiyatrolari ile opera ve bale tiyatrolari Bunlarin yaninda operet tiyatrolari kukla tiyatrolari ve diger tiyatro turleri de bulunmaktadir Akademiye ek bir unvan olarak yaklasik on tiyatro ulusal olarak da taninmaktadir Kaynakca Katcanovski Ivan 2013 Historical dictionary of Ukraine 2 bas Lanham Md Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 0810878457 Ayrica bakinizDis baglantilarUkrayna Disisleri Bakanligi 12 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Dmytro Antonovych 1 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ukrayna Tiyatrosu 1 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi