Uranil nitrat, UO2(NO3)2.n H2O formülüne sahip, suda çözünür sarı renkli bir uranyum tuzudur. Hekza-, tri- ve dihidratlar bilinmektedir. Bileşik esas olarak nükleer yakıtların hazırlanmasında bir ara madde olarak kullanılma potansiyeliyle ilgi çekmiştir.
Adlandırmalar | |
---|---|
(T-4)-bis(nitrato-κO)dioxouranium | |
Diğer adlar Uranyum nitrat, sarı tuz | |
Tanımlayıcılar | |
| |
3D model (JSmol) |
|
ChemSpider |
|
ECHA InfoCard | 100.030.229 |
EC Numarası |
|
PubChem CID |
|
RTECS numarası |
|
UNII |
|
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
Özellikler | |
Molekül formülü | UO2(NO3)2 |
Molekül kütlesi | 394.04 g/mol |
Görünüm | higroskopik sarı kristaller |
Yoğunluk | 3.5 g/cm3 (dihidrat) |
Erime noktası | 602 °C (1.116 °F; 875 K) |
Kaynama noktası | 118 °C (244 °F; 391 K) (bozunur) |
Çözünürlük (su içinde) | g/100g H2O: 98 (0°C), 122 (20°C), 474 (100°C)< |
Çözünürlük ( içinde) | çözünür |
Tehlikeler | |
GHS etiketleme sistemi: | |
Piktogramlar | |
İşaret sözcüğü | Danger |
NFPA 704 (yangın karosu) | |
Parlama noktası | Non-flammable |
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |
LDLo ((yayınlanan en düşük)) | 12 mg/kg (dog, oral) 238 (cat, oral) |
Güvenlik bilgi formu (SDS) | External MSDS |
Benzeyen bileşikler | |
Diğer anyonlar | |
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Uranil nitrat, uranyum tuzlarının nitrik asit ile reaksiyonu ile hazırlanabilir. Suda, etanolde ve asetonda çözünür. Nötron kırınımı ile belirlendiği gibi, uranil merkezi karakteristik olarak kısa U=O mesafeleriyle doğrusaldır. Kompleksin ekvator düzleminde, iki nitrata altı U-O bağı ve iki su ligandı bulunur.
Kullanım alanları
Nükleer yakıtların işlenmesi
Uranil nitrat, atık nükleer yakıtların yeniden işleme için önemlidir. Zenginleştirilmiş uranyumun hazırlanması için izotop ayrımı için daha fazla ayrılması ve hazırlanması için indirgenmiş harcanmış nükleer yakıt çubuklarının veya urania'nın nitrik asit içinde çözülmesiyle oluşan uranyum bileşiğidir. Uranil nitratın özel bir özelliği, uranyumun nitrik asit çözeltisinden çıkarılmasını sağlayan, tribütil fosfat (PO(OC
4H
9)
3) içindeki çözünürlüğüdür. Yüksek çözünürlüğü, lipofilik UO2(NO3)2(OP(OBu)3)2 maddesinin oluşumuna atfedilir.
Arkaik fotoğrafçılık
19. Yüzyılın ilk yarısında, aralarında uranil nitrat da dâhil olmak üzere birçok ışığa duyarlı metal tuzu fotografik işlemler için denendi. Bu şekilde üretilen baskılara "uranyum baskıları" veya "uranotip" adı verildi. İlk uranyum baskı işlemleri İskoçyalı J. Charles Burnett tarafından 1855 ile 1857 yılları arasında icat edildi ve bu bileşiği hassas tuz olarak kullandı. Burnett, "Uranik ve Demir Oksitlerin Tuzları ile Basımı" karşılaştıran 1858 tarihli bir makale yazdı. İşlem, uranil iyonunun iki elektron alma ve ultraviyole ışık altında uranyumun (IV) daha düşük oksidasyon durumuna düşürme yeteneğini kullanır. Uranotipler, baskıdan baskıya, çok uzun bir ton derecesine sahip, daha nötr, kahverengi bir russetten güçlü Bartolozzi kırmızısına kadar değişebilir. Günümüzde kalan baskılar biraz radyoaktiftir, bu da onları zarar vermeyecek bir şekilde tiplerini tanımlamanın bir aracı olarak kullanılabilir. Bileşiği kullanan diğer birkaç daha ayrıntılı fotoğraf süreci, 19. yüzyılın ikinci yarısında "Wothlytype", "Mercuro-Uranotype" ve "Auro-Uranyum" süreci gibi isimlerle ortaya çıktı ve ortadan kayboldu. Uranyum kâğıtları, en azından 19. yüzyılın sonuna kadar ticari olarak üretildi ve gümüş halojenürlerin üstün hassasiyeti ve pratik avantajları nedeniyle ortadan kayboldu. 1930'lardan 1950'lere kadar Kodak, uranyum nitrat hekzahidrat kullanan bir uranyum toneri (Kodak T-9) kullandı. Bob Kiss ve Brittonie Fletcher gibi bazı alternatif süreç fotoğrafçıları bugün uranotip baskılar yapmaya devam ediyor.
Mikroskopi
Uranil asetat ile birlikte elektron mikroskopisinde virüsler için negatif leke olarak kullanılır; doku örneklerinde nükleik asitleri ve hücre zarlarını stabilize eder.
Reaktif olarak
Uranil nitratlar, diğer uranil bileşiklerinin sentezi için yaygın başlangıç malzemeleridir, çünkü nitrat ligandı kolayca diğer anyonlarla değiştirilir. Uranil oksalat vermek için ile reaksiyona girer. Hidroklorik asit ile muamele uranil klorür verir.
Sağlık ve çevre sorunları
Uranil nitrat oksitleyici ve oldukça toksik bir bileşiktir. Yutulduğunda ciddi kronik böbrek hastalığına ve akut tübüler nekroza neden olur ve bir lenfosit mitojendir. Hedef organlar böbrekleri, karaciğeri, akciğerleri ve beyni içerir. Ayrıca oksitlenebilir maddelerle temas ettiğinde ısıtıldığında veya şoka maruz kaldığında ciddi bir yangın ve patlama riskini temsil eder.
Kaynakça
- ^ a b Mueller, Melvin Henry; Dalley, N. Kent; Simonsen, Stanley H. (1971). "Neutron Diffraction Study of Uranyl Nitrate Dihydrate". Inorganic Chemistry. 10 (2): 323-328. doi:10.1021/ic50096a021.
- ^ "Uranium (soluble compounds, as U)". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH).
- ^ Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a27_281.pub2.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uranil nitrat UO2 NO3 2 n H2O formulune sahip suda cozunur sari renkli bir uranyum tuzudur Hekza tri ve dihidratlar bilinmektedir Bilesik esas olarak nukleer yakitlarin hazirlanmasinda bir ara madde olarak kullanilma potansiyeliyle ilgi cekmistir Uranil nitrat AdlandirmalarIUPAC adi T 4 bis nitrato kO dioxouraniumDiger adlarUranyum nitrat sari tuzTanimlayicilarCAS numarasi susuz 10102 06 4 hekzahidrat 13520 83 73D model JSmol susuz Etkilesimli goruntudihidrat Etkilesimli goruntuhekzahidrat Etkilesimli goruntuChemSpider susuz 22177973 hekzahidrat 55548ECHA InfoCard 100 030 229EC Numarasi susuz 233 266 3PubChem CID susuz 24933dihidrat 22763670hekzahidrat 61640RTECS numarasi hekzahidrat YR3850000UNII susuz 0C0WI17JYF CompTox Bilgi Panosu EPA susuz DTXSID2037136InChI susuz InChI 1S 2NO3 2O U c2 2 1 3 4 q2 1 Key QWDZADMNIUIMTC UHFFFAOYSA N dihidrat InChI 1S 2NO3 2H2O 2O U c2 2 1 3 4 h 2 1H2 q2 1 2Key SUFYIOKRRLBZBE UHFFFAOYSA Nhekzahidrat InChI 1S 2HNO3 6H2O 2O U c2 2 1 3 4 h2 H 2 3 4 6 1H2 Key WRIBVRZWDPGVQH UHFFFAOYSA NSMILES susuz N O O O O U 2 O O N O O dihidrat N O O O N O O O O O O U 2 Ohekzahidrat N O O O N O O O O O O O O O O U OOzelliklerMolekul formulu UO2 NO3 2Molekul kutlesi 394 04 g molGorunum higroskopik sari kristallerYogunluk 3 5 g cm3 dihidrat Erime noktasi 602 C 1 116 F 875 K Kaynama noktasi 118 C 244 F 391 K bozunur Cozunurluk su icinde g 100g H2O 98 0 C 122 20 C 474 100 C lt Cozunurluk icinde cozunurTehlikelerGHS etiketleme sistemi PiktogramlarIsaret sozcugu DangerNFPA 704 yangin karosu 400OXParlama noktasi Non flammableOldurucu doz veya konsantrasyon LD LC LDLo yayinlanan en dusuk 12 mg kg dog oral 238 cat oral Guvenlik bilgi formu SDS External MSDSBenzeyen bilesiklerDiger anyonlarAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklari Uranil nitrat uranyum tuzlarinin nitrik asit ile reaksiyonu ile hazirlanabilir Suda etanolde ve asetonda cozunur Notron kirinimi ile belirlendigi gibi uranil merkezi karakteristik olarak kisa U O mesafeleriyle dogrusaldir Kompleksin ekvator duzleminde iki nitrata alti U O bagi ve iki su ligandi bulunur Kullanim alanlariNukleer yakitlarin islenmesi Uranil nitrat atik nukleer yakitlarin yeniden isleme icin onemlidir Zenginlestirilmis uranyumun hazirlanmasi icin izotop ayrimi icin daha fazla ayrilmasi ve hazirlanmasi icin indirgenmis harcanmis nukleer yakit cubuklarinin veya urania nin nitrik asit icinde cozulmesiyle olusan uranyum bilesigidir Uranil nitratin ozel bir ozelligi uranyumun nitrik asit cozeltisinden cikarilmasini saglayan tributil fosfat PO OC4 H9 3 icindeki cozunurlugudur Yuksek cozunurlugu lipofilik UO2 NO3 2 OP OBu 3 2 maddesinin olusumuna atfedilir Arkaik fotografcilik 19 Yuzyilin ilk yarisinda aralarinda uranil nitrat da dahil olmak uzere bircok isiga duyarli metal tuzu fotografik islemler icin denendi Bu sekilde uretilen baskilara uranyum baskilari veya uranotip adi verildi Ilk uranyum baski islemleri Iskocyali J Charles Burnett tarafindan 1855 ile 1857 yillari arasinda icat edildi ve bu bilesigi hassas tuz olarak kullandi Burnett Uranik ve Demir Oksitlerin Tuzlari ile Basimi karsilastiran 1858 tarihli bir makale yazdi Islem uranil iyonunun iki elektron alma ve ultraviyole isik altinda uranyumun IV daha dusuk oksidasyon durumuna dusurme yetenegini kullanir Uranotipler baskidan baskiya cok uzun bir ton derecesine sahip daha notr kahverengi bir russetten guclu Bartolozzi kirmizisina kadar degisebilir Gunumuzde kalan baskilar biraz radyoaktiftir bu da onlari zarar vermeyecek bir sekilde tiplerini tanimlamanin bir araci olarak kullanilabilir Bilesigi kullanan diger birkac daha ayrintili fotograf sureci 19 yuzyilin ikinci yarisinda Wothlytype Mercuro Uranotype ve Auro Uranyum sureci gibi isimlerle ortaya cikti ve ortadan kayboldu Uranyum kagitlari en azindan 19 yuzyilin sonuna kadar ticari olarak uretildi ve gumus halojenurlerin ustun hassasiyeti ve pratik avantajlari nedeniyle ortadan kayboldu 1930 lardan 1950 lere kadar Kodak uranyum nitrat hekzahidrat kullanan bir uranyum toneri Kodak T 9 kullandi Bob Kiss ve Brittonie Fletcher gibi bazi alternatif surec fotografcilari bugun uranotip baskilar yapmaya devam ediyor Mikroskopi Uranil asetat ile birlikte elektron mikroskopisinde virusler icin negatif leke olarak kullanilir doku orneklerinde nukleik asitleri ve hucre zarlarini stabilize eder Reaktif olarak Uranil nitratlar diger uranil bilesiklerinin sentezi icin yaygin baslangic malzemeleridir cunku nitrat ligandi kolayca diger anyonlarla degistirilir Uranil oksalat vermek icin ile reaksiyona girer Hidroklorik asit ile muamele uranil klorur verir Saglik ve cevre sorunlariUranil nitrat oksitleyici ve oldukca toksik bir bilesiktir Yutuldugunda ciddi kronik bobrek hastaligina ve akut tubuler nekroza neden olur ve bir lenfosit mitojendir Hedef organlar bobrekleri karacigeri akcigerleri ve beyni icerir Ayrica oksitlenebilir maddelerle temas ettiginde isitildiginda veya soka maruz kaldiginda ciddi bir yangin ve patlama riskini temsil eder Kaynakca a b Mueller Melvin Henry Dalley N Kent Simonsen Stanley H 1971 Neutron Diffraction Study of Uranyl Nitrate Dihydrate Inorganic Chemistry 10 2 323 328 doi 10 1021 ic50096a021 Uranium soluble compounds as U Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations IDLH Ulusal Is Sagligi ve Guvenligi Enstitusu NIOSH Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry Weinheim Wiley VCH doi 10 1002 14356007 a27 281 pub2